Achtung! Hund! (kỳ 1)
Với Achtung! Hund!, Trần Vũ đã sử dụng tài liệu để tạo dựng một không gian truyện, trong đó phần đầu có nhân vật là không khí chiến trận kỳ lạ, vừa rất thật mà cũng hoàn toàn phi thực, bởi nó vượt xa hình dung của chính những người tham chiến. Tất cả không khí ấy nhằm chuẩn bị cho sự xuất hiện của một nhân-vật-người ở phần sau. Nhân vật người ấy, có lẽ người đọc sẽ nhờ lịch sử lục lạo lại những tài liệu khác, để có thêm chút triết lý nhân sinh, sau khi tác giả vừa gợi mở đã vội vã chấm dứt ngay ở câu cuối cùng....
Văn Việt
Truyện Trần Vũ
Chuyện đêm cho Mây, Jung và Đạm Tiên
*Phần 1
Ngày 2 tháng 10-1941 Liên lộ quân Chính tâm (Heeresgruppe Mitte) của thống chế Fedor von Bock tiến hành chiến dịch Bão Tố (Opération Typhoon). Mục tiêu: Tiến chiếm Mạc Tư Khoa. Mũi xung kích là Xa đoàn 2 Thiết kỵ (Panzergruppe II) của đại tướng Heinz Guderian, lý thuyết gia của chiến tranh thần tốc Blitzkrieg và là người khai sáng binh chủng thiết giáp Đức. Xa đoàn 2 bao gộp 14 sư đoàn kỵ binh và bộ binh cơ động đã hành quân sấm sét từ miền đông Ba Lan đến Smolenks, tiêu diệt hàng loạt các Tập đoàn quân Sô-Viết tại Bialystok, Vitebsk, Kiev... Mùa Hè 1941, chiến xa Đức bách chiến bách thắng.
Trong cùng ngày, bộ chỉ huy Quân đoàn 47 Thiết giáp (XLVII Panzerkorps) ra tiêu lệnh bắn hạ tất cả những con chó trên đất Nga. Một mệnh lệnh lạ lùng.
Hai ngày trước, nhật ký hành quân của Sư đoàn 267 Bộ binh của chuẩn tướng Friedrich-Karl von Wachter ghi nhận: Các bãi mìn phòng thủ của Trung đoàn 497 liên tục phát nổ trước khi quân Nga tấn công. Sau đẩy lui, binh sĩ phát hiện nhiều đầu chó, đuôi chó vung vãi trên mặt đất. Một ngày sau, thành phần tiền phương của Sư đoàn 3 Kỵ binh (3e Panzer Division) của thiếu tướng Walter Model chạm trán vũ khí mới của Hồng quân. Thiếu úy Lohse dẫn đầu chi đoàn chiến xa chạy qua một rừng hướng dương, những cánh hoa mặt trời lấp lánh. Phía xa là những ngôi làng với nóc nhà thờ trắng. Hạ sĩ Eikmeier đột ngột la lớn: “Achtung! Hund!”.“Coi chừng chó!”. Lohse từ trên pháo tháp nhìn thấy rõ hai con dobermann lao tới, trên lưng chúng quấn một sợi dây to bản với một hộp chữ nhật và cần ăng-ten bên trên. Lohse rút súng lục Luger nhắm bắn. Hụt! Lohse bắn phát thứ nhì. Hụt nữa! Con chó đã chui xuống gầm xe. Một nháng lửa và tiếng nổ ầm cùng lúc. Trên chiến xa phía sau, đại úy Peschke trông thấy rõ cảnh tượng, chiến xa 611 của thiếu úy Lohse vừa như bị hất tung lên với cột khói đen. Con chó thứ nhì đã chồm đến. Peschke nhắm bắn, con chó gục ngay tức khắc, nhưng nhiều con khác từ trong ruộng hướng dương lao ra. Hạ sĩ Müller nhô đầu lên khỏi vị trí hiệu thính viên, bắn bằng tiểu liên. Con chó trúng đạn vẫn phóng tới, lồng lên trước khi ngã dụi. Các con chó đều bị bịt mõm để không gây tiếng sủa.
“Achtung! Hund!”.“Chó mìn!”.
Lúc này thì không còn có thể bắn từng viên được nữa. Hàng loạt chó lao tới. Peschke quát: “Đại liên! Khai hỏa!”.“Maschinengewehre! Feuer!”. Đại liên MG-34 nhịp bắn 900 viên/phút tưới đạn chung quanh đoàn xe, bắn nát cánh rừng hướng dương. Binh sĩ tùng thiết quăng lựu đạn rồi khai quang bằng súng phun lửa. Súng phun lửa! Vũ khí hiệu nghiệm chống chó. Trước các vòi lửa, đàn chó thối lui làm mồi cho súng liên thanh. Lính của đại úy Peschke đếm được 108 xác chó của Đại đội Quân khuyển Nông trường Tuổi trẻ Lénine.
Là tài liệu phía Đức mà Paul Carell trích dẫn một phần trong Hitler và Mặt Trận Miền Đông, và trên những tập san quân sử Pháp, cũng như trong nhiều hồi ký của cựu binh. Phía Nga, Hồng quân Sô-Viết tránh nhắc đến Mìn-Chó, vì không mấy vẻ vang hay vì thấy thiếu nhân bản? Duy nhất một tập nhật ký ngắn của một cậu bé mang tên Ivanovich Korablev.
Một buổi sáng Viktor Korablev, cha của Ivanovich bị quy kết “phản động” và bị “tập trung cải tạo” tại Tây-Bá-Lợi-Á. Lý do: Viktor làm cần vụ cho thượng úy Todorsky từng là tùy viên của nguyên soái Toukhatchevski bị thanh trừng 1937. Đợt thanh trừng vĩ đại: 3 trên 5 nguyên soái, 14 đại tướng trên 16, 8 đô đốc trên 9, 60 trung tướng trên 67, 137 thiếu tướng trên 199, 99 chính ủy cấp Tập đoàn quân trên 108, 11 phó chính ủy trên 11, 98 thành viên Tổng Quân ủy Trung ương trên 108, 43.000 sĩ quan trung cấp trên 107.000 bị hành quyết. [Jean Lopez & Lasha Otkhmezuri, Joukov: L’homme qui a vaincu Hitler, Nxb Perrin, 2013, Chương La Grande Terreur]. Thượng úy Todorsky nằm trong số 40% sĩ quan Hồng quân bị xử bắn. Cha của Ivanovich, Viktor Korablev bị vạ lây.
Một buổi sáng khác, gia đình Ivanovich nghe tin chiến tranh bộc phát. Một tháng sau, công an xã đến tìm bà Korablev đọc lệnh trưng thu chú chó Alexe và yêu cầu bà Korablev ký giấy cho phép Ivanovich “tình nguyện” vào Quân khuyển. Ngược lại, xã sẽ phải báo cáo với Trên, là tại địa phương gia đình của phản động Viktor Korablev không phấn đấu. Misha, em gái của Ivanovich đã khóc chạy theo khi Ivanovich và chú chó Alexe bị dắt đi: “Moya lyubimaya sobaka!”.“Chó yêu thương của em!”.
Ivanovich lên mười lăm. Cậu bé được giải thích nếu cậu hoàn thành công tác Đảng giao phó, cha của cậu sẽ thôi nợ máu với nhân dân. Mỗi ngày Ivanovich phải tập cho chú chó Alexe ăn dưới gầm xe máy cày. Nếu chú chó Alexe tha cục xương ra ngoài, Ivanovich sẽ bị phạt. Rồi một hôm Ivanovich phải quàng lên lưng chó sợi dây nịt với một bao bì bên trong là một viên gạch. Chính trị viên đại đội bắt đầu cho nổ máy xe và huấn luyện cách bắt chó chạy từ tuyến xuất phát cho đến khi chui tụt xuống gầm xe. Phương pháp chính là bỏ đói con chó, cho đến khi con vật đánh mất mọi giác quan an nguy, chỉ còn biết đến thức ăn. Ban đầu tiếng động cơ và khói xăng làm chú sợ hãi. Chú co rúm thân và cụp tai, bấu cứng vào mặt đất. Ivanovich phải vỗ về, khuyên nhủ thì thầm vào tai: “Hãy cố lên, rồi cha chúng mình sẽ được về… Cố lên Alexe, chỉ vào ăn dưới gầm xe thôi mà… có gì đáng sợ. Hãy giúp cha được tha…”. Ivanovich nuốt nước mắt, vì Alexe bị bỏ đói gầy nhom. Đêm khuya, tiếng Alexe cùng với những chú chó khác tru văng vẳng, Ivanovich nhận ra ngay tiếng tru nào là của Alexe, và hiểu chú đói lắm. Nhiều buổi tập Alexe nhất quyết không chịu phóng xuống gầm xe, nhất là khi sang giai đoạn cho xe máy cày chạy, xích sắt nghiến xuống mặt ruộng. Chiếc xe hùng hổ như khủng long làm Alexe run bần bật. Ivanovich bị gọi lên Khung kiểm điểm. Cậu chưa hoàn thành chỉ tiêu tập huấn, chưa thành khẩn đấu tranh sai trái, còn mang nặng tâm lý tiểu tư sản thương xót gia súc. Chưa triệt để đứng về phía nhân dân chống Phát-xít. Khung sẽ phải tư về địa phương cúp phiếu thực phẩm vì gia đình chưa biết động viên con em thi hành nghĩa vụ. Mỗi lần như vậy, Ivanovich đều phải viết cam kết phấn đấu và rồi Alexe, vì đói, cũng chịu lao vào gầm xe nổ máy đang chạy, để giành giựt khúc xương treo lơ lửng. Ivanovich nhận tờ khen Tiên tiến. Cậu sung sướng nghĩ cha sắp được khoan hồng.
Một hôm chính trị viên thay bao bì với viên gạch bên trong bằng một hộp sắt có cần ăng-ten. Ivanovich thắc mắc thì được trả lời: “Bí mật quốc phòng”. Ivanovich chỉ biết đến sự thật ngày cậu và chú chó Alexe chuyển sang công tác ở Đại đội Quân khuyển Mạc Tư Khoa.
Ngày 14 tháng 10-1941 kết thúc song trận Viazma-Briansk. 2 Xa đoàn 3 (Panzergruppe III) và 4 (Panzergruppe IV) của 2 đại tướng Erich Hoepner và Hermann Hoth vây Phương Diện quân Timochenko (Army Group) với 6 Tập đoàn quân (Army) phía bắc, trong lúc Xa đoàn 2 (Panzergruppe II) của Heinz Guderian phối hợp Đệ Tứ Lộ quân của thống chế Hans von Kluge vây Phương Diện quân Eremenko với 3 Tập đoàn quân phía nam. 663.000 anh hùng quân đội nhân dân Sô-Viết bị bắt làm tù binh. 1.242 chiến xa và 5.142 đại bác Nga bị phá hủy hoặc tịch thâu. [Paul Carell, Opération Barbarossa, Nxb Robert Lafont, 1964].
241 cây số từ Viazma đến Mạc Tư Khoa. Cánh cửa điện Cẩm Linh bị mở toang. Trong hai tuần lễ thống chế Von Bock chỉ huy Liên Lộ quân Chính tâm Đức đã tiến 168 km. Tuyến phòng ngự Mạc Tư Khoa từ xa đã bị chọc thủng. Joseph Staline lập tức ra lệnh: “Chết tại chỗ! Không một bước lùi! Xử bắn tất cả đào binh và thân nhân”. Mệnh lệnh sẽ do nguyên soái Gueorgui Konstantinovitch Joukov ký. Tung hết lực lượng, bằng mọi giá phải làm chậm bước tiến của quân Đức để mùa đông kịp phủ trùm chiếc áo choàng buốt giá. Mùa đông trên lục địa Nga nhiệt độ giảm xuống -50 độ F (-45 độ C) là bình thường. Ở nhiệt độ này xăng dầu đông đặc, họng súng phải đút than hồng và lính gác trên 45 phút trong hố cá nhân thành thịt đông. Tiêu thổ kháng chiến. Đốt nhà cửa dân để giữa đồng trống quân Đức không chỗ trú. 32 sư đoàn Tây-Bá-Lợi-Á từ phía đông rặng Oural được đưa về Mạc Tư Khoa ngay khi Staline biết tin Nhật Bản không tấn công Nga. Chưa đủ. Tung chó vào trận địa! Tất cả cho Vệ quốc!
Ivanovich vuốt ve chú chó Alexe, nước mắt trên má cậu đông nhanh thành một lớp thủy tinh rạn. Cậu đã biết sự thật, hộp kim loại chữ nhật là một quả mìn chống chiến xa nối với cần câu. Khi Alexe chui dưới bụng xe, cần ăng-ten gẫy gập, sẽ kích nổ. Ivanovich muốn nhường phần ăn của mình cho Alexe đừng đói, để mất tập quán chạy đến xe máy cày nhưng khẩu phần bị kiểm soát chặt chẽ. Cậu chỉ có thể ra khỏi lều với hai tay trắng và nhận chó dưới canh chừng của Đội Trực quản. Ivanovich bắt đầu thấy nhiều máy bay sơn chữ Thập bay qua đầu và nghe thấy tiếng đại bác mỗi lúc một gần. Tin tức từ chiến trường đầy những anh hùng nhưng mỗi ngày Phát-xít càng đến sát và pháo kích mỗi lúc một mạnh làm rung chuyển khu rừng. Ivanovich được phát tiểu liên Chpagina Ppsh-41 với băng đạn tròn 71 viên. Tuyết đổ chiều hôm trước, hãy còn là trận tuyết đầu mùa với một lớp bông nhuyễn và mịn nhưng chỉ ít hôm nữa sẽ thành một bức tường đá và mọi thứ sẽ nhọn sắc. Ivanovich nhớ những cánh hoa hướng dương đầu Hè, cậu biết chúng đã thối rữa trong bùn mùa Thu nhưng cậu vẫn ráng nhớ những ánh vàng lấp lánh, tựa tia mặt trời, cậu chưa bao giờ thấy gì đẹp như vậy. Chú chó Alexe bồn chồn. Chú đã nhịn đói bốn hôm, miệng chú sùi bọp mép và mắt long lên dữ tợn, cậu phải cố gắng lắm mới có thể kềm Alexe vào giữa hai đùi mình và thắt dây chung quanh mõm. Tiêu lệnh rất rõ ràng: Tuyệt đối không để lính Đức nghe tiếng chó sủa. Chỉ tiêu Một đổi Một. Những ai mang chó còn sống trở về sẽ bị xử lý.
Những lần tập, đôi khi Ivanovich cũng phải thắt mõm chó, nhưng đến khi Alexe chui dưới gầm là cậu huýt sáo rồi nhanh chóng tháo ra cho chú chó gặm xương. Còn những khi xe nổ máy và chạy, Alexe phải chui luồn qua đáy xe rồi mới được tháo mõm và phát khẩu phần. Chú chó hực lên liên tục, mỗi lúc một khó kềm. Chú đã nghe thấy tiếng động cơ xa xa, như tiếng chuông giờ ăn. Tiếng máy mỗi lúc một lớn. Ivanovich cũng bồn chồn, các thớ thịt trên mình cậu co giật. Lần đầu tiên cậu ra trận. Thung lũng thoai thoải trước mắt, trĩu những tàng thông phất phơ trên mặt tuyết len những lớp bùn loang lổ như một tấm da báo. Ivanovich nuốt nước bọt, cậu cảm thấy run trong bụng, vừa ý thức cậu đang đẩy Alexe vào chỗ chết. Cậu nhớ em Misha, làm sao giải thích cho em gái hiểu là chính tay cậu đã giết chú chó mà Misha thương mến? Ivanovich nghe các thớ gân trên hai tay mình co giật, cậu muốn bỏ chạy nhưng chính trị viên đại đội ở cách ba gốc cây vẫn không ngừng canh chừng. Đêm hôm trước, lệnh cho phép các chính ủy bắn những ai tháo lui được đọc to giữa đại đội. Ivanovich còn biết phía sau đơn vị lúc nào công an NKVD cũng chờ sẵn để chặn bắt chiến sĩ tháo lui không hoàn thành nghĩa vụ.
Tiếng động cơ chiến xa bây giờ ầm ĩ. Thiết đoàn 2(Panzer-Abteilung II) của Sư đoàn 18 Kỵ binh của chuẩn tướng Walther Nehring, với tùng thiết là Trung đoàn Đại Đức Grossdeutschland. Ivanovich đã học tập kỹ nhưng hai bàn tay cậu vẫn run lên không làm sao giữ vững cương chó. Chú chó Alexe đang cào móng xuống mặt đất, lấy thế chuẩn bị tung chạy đến bữa ăn. Ivanovich bặm môi vì cậu đột ngột đổi ý: chỉ cần nói với Khung là chó đã bị Đức bắn chết, không ai có thể kiểm tra vì đại đội quân khuyển được lệnh rút khỏi trận địa ngay sau tấn công, trả vùng trách nhiệm cho Vệ binh của tướng Pétrov. Chỉ cần thoát khỏi đôi mắt của chính trị viên, sẽ có lúc lơ là. Chỉ cần cậu giữ Alexe trong tay cho đến lúc tình thế thuận lợi, thả Alexe chạy vào rừng… Ivanovich hụp xuống vì phía Đức bắt đầu khai hỏa. Từng chùm đạn phạt xéo trên đầu cậu và cày tung mặt đất phía trước. Ivanovich nằm dụi sát đất, hai tay bấu chặt vòng đeo cổ của chú Alexe. Những cành cây bị đạn phát ngang rụng xuống mình cậu liên tục, kêu lộp bộp. Ivanovich nhìn sang bên, chính trị viên đã biến mất lúc nào. Cậu nghe tiếng khuyến khích chó của đồng đội, tiếng thằng Boris hô “Triệt Phát-xít! Triệt Phát-xít” và tiếng chân chó huỳnh huỵch cùng tiếng liên thanh ròn rã, nhưng chưa nghe tiếng nổ mìn nào. Chú chó Alexe kích động tột bực, những buổi tập bằng đạn thật đã giúp chú quen với tiếng súng và nghĩ là âm thanh phát thức ăn. Miệng chú chảy nước dãi trong mõm khóa, đuôi chú vung vẩy. Ivanovich căng mắt, chiếc tăng chỉ còn cách hai trăm thước. Nỗi sợ hãi bị đôi mắt Misha phủ lấp. Cậu hét lớn vào tai Alexe: “Chạy trốn vào rừng nghe không! Chạy vào rừng đừng chạy về phía xe..Tao sẽ tìm mày…” . Ivanovich chưa nói hết câu, cậu chỉ vừa kịp tháo khóa mõm, chưa kịp tháo mìn, Alexe đã lồng lên, thu hai chân sau đạp mạnh vào bụng cậu, giật bứt sợi cương phóng ra xa. Ivanovich hốt hoảng gào: “Trở lại! Trở lại!”. Cậu hét: “Alexe! Alexe!”. Nhưng Alexe chạy xăm xăm nhắm thẳng đến chiến xa đầu. Con chó phóng vun vút bất chấp đạn vạch từng đường.
Ivanovich vội vã rời chỗ nấp, chạy theo Alexe, sợi giây cương hãy còn lòng thòng kéo lê trên đất, tung lên từng chập ở mỗi cú nhảy của con chó. Cậu hy vọng rượt kịp, chụp được đầu dây ghìm Alexe lại. Ivanovich nghe tiếng quát tháo của chính trị viên sau lưng và tiếng đạn vút qua đầu, tiếng đạn xoáy vào thinh không nhưng cậu không còn biết gì nữa, cả cánh rừng xáo động như bị ai giật, bị bật gốc đổ nghiêng xuống đất. Cả một khoảng trời xoay tròn với cành lá um tùm lật nhào với ánh lửa cam nháng bùng lên trong mùi xăng nồng nặc.
“Achtung! Hund!”.
Ivanovich thấy mình nằm trên đất, đau dưới chân và ở lồng ngực. Cậu muốn ngồi dậy nhưng miệng cậu ộc máu và hai bả vai từ chối nhúc nhích. Đột nhiên hai mắt cậu phủ mờ bởi một làn nước đông lại như những mảnh kính vỡ trên má. Ivanovich bị bắt làm tù binh.
Nhật ký của Ivanovich Korablev không có kết cuộc, nhưng tài liệu phía Đức ghi rõ: Chiến thuật Chó-Mìn không hiệu quả, vì phía Đức canh chừng cẩn mật và đã giăng thêm thép gai trước đầu xe tăng. Súng phun lửa trên chiến xa Panzer Mark III cũng khiến bầy chó hoảng sợ. Còn các đàn chó bị lùa qua bãi mìn thì không chạy tập trung tạo ra một hành lang trống sau khi tan xác, mà chạy tứ tung khắp nơi, để sót từng bãi đất chằng chịt mìn chưa nổ. Chó-Mìn và Chó-Gây-Nổ-Mìn, là một thất bại.
Nguyên soái Joukov không chấp nhận thất bại. Ngày 27 tháng 12 khi Sư đoàn 2 Panzer SS Das Reich của đại đoàn trưởng (Gruppenführer) Paul Hausser chỉ còn cách Mạc Tư Khoa 28 cây số, toán viễn thám đã nhìn thấy mái điện Cẩm Linh và chiếm trạm Métro của tuyến đường Komsomolskaia, Joukov tổng phản công mùa đông. Với 4 Phương Diện quân (Army Group), Joukov còn phát minh ra chiến thuật mới: Thay chó bằng các gia đình phản động bảo hoàng vẫn còn tiếc nuối Nga hoàng, hoặc cấu kết với Bạch Vệ Mensheviks, hoặc chống phá Nhà Nước Xã hội Chủ nghĩa. Thân nhân của những cá nhân phản động bị tập trung và bị các chính ủy, với súng lục Nagant cầm tay, cùng Hồng Vệ binh lùa qua những bãi mìn phòng thủ của Đức. Chiến xa T-34 của Hồng quân theo sau, chờ mìn nổ. Phần thưởng: Ai sống sót sẽ được Phục hồi nhân phẩm.
Có những chi tiết kinh dị, các phần tử phản động quá ốm yếu không đủ nặng để gây nổ mìn chống chiến xa, khiến nhiều tốp đàn ông phải kéo xe thổ mộ chất đầy gạch đá cho đủ nặng để kích nổ mìn đĩa. Khoảng cách tối đa hai thước từ tay cầm đến bánh xe không đủ giúp an toàn. Phụ nữ phản động phải giẫm lên mìn chống cá nhân để mở đường cho các anh hùng Sô-Viết tiến lên.
Các quân nhân Đức của quân đội Wehrmacht nghĩ gì?
TV, Buena Park, 19 tháng 5-2017
(Còn tiếp)
