Tranh Nguyễn Man Nhiên

phác thảo

tôi dán tiếng chim lên cửa sổ

những lời của rung động bí ẩn

truyền cảm hứng cho sự thật

tôi đọc trong mắt họ màu buồn của rêu tươi

tiếng chuông trong ngực giọng khàn

tóc như lửa trôi dạt ra từ khuôn mặt không hề khoan nhượng

sự trỗi dậy của khái niệm

mở cửa cho tự do thay vì sợ hãi

các mũi chích ngừa của bạo lực

tôi chờ đợi những bộ quần áo mùa thu mới
rừng ngập mặn vào đêm sóng xanh
gió thổi mái nhà buổi sáng sương cỏ ướt

tôi dán những vệt nắng lên tường

những đám mây bão đang tập trung

chọn ngày từ bình minh rạng rỡ

bên dưới bầu trời chó cắn

những ngôi nhà

đang đi bộ lên

mạnh mẽ, xô lệch

đôi khi chúng di chuyển về phía trước

như bị cuốn vào nhịp điệu

của một nỗi sợ hãi vô hình

những người đàn ông xếp hàng

chạy qua đám cỏ chết

hơi thở đập cánh trong cổ họng

câu thần chú màu xám

treo trên vực thẳm lạc giọng

rơi im lặng không ai nhớ

những đứa trẻ la hét và chế giễu

xanh run trên da

dây thừng bện âm bass rách

điệu nhảy rùng rợn của các động mạch mục nát

xé trắng quảng trường

các đám mây và tóc rối bù

điềm báo ngọn núi lớn

tôi để lại bên đường

một nơi mưa

những mặt người nguệch ngoạc

chúng ta         

các từ bị phân nhánh         

mất trong đám đông

chia sẻ một tên miền duy nhất

sâu trong cuộc sống

là một cuộc sống khác

những thú tiêu khiển ba hoa

giống như thanh xà-phòng trong miệng

sự im lặng lũ lụt          

biến mất vào một cái chai

và những vết thương

như viên kẹo mùi trái cây

trôi dạt ra ngoài cảm giác

giữa mớ bòng bong

tôi nhìn thấy một ngôi sao

nhảy múa trên vỏ đậu

tôi đặt lên chiếc mũ

ngọn lửa đã chết

vẻ đẹp đạo đức

là thứ vắng mặt

trong hàng đợi của người đưa tang

một bức ảnh ngủ trên màu đỏ

ngày chìm trong đám lông của họ

nếu tận thế là tin đồn

tôi sẽ ra ngoài và lang thang một chút

tản bộ trong bóng râm của vinh quang

những bình minh chết hụt

tôi sẽ tìm trong dạ dày ống khói

những vòi phun nước trên không

các móc xích và bánh răng hổn hển

vang lên từ thế kỷ xa xăm

tôi sẽ học cách lắng nghe

hơi thở đầu tiên trèo ra trên đất

nơi nó liếm lên các cây non chóng mặt

một tiếng kèn sắc-xô-phôn

buồn như cơ thể của chiếc cổ kéo dài

tôi sẽ ngồi đây vẽ khoảng rỗng đêm sắp tối

những hàng cây xén lông

dọc theo vỉa hè băm nhỏ

đường phố của khu nhà gạch cũ

với thang cuốn lên trời

mỗi hình vuông chia thành một phúc âm với vài ngọn nến

dưới bó hoa dây điện ngang bướng

dăm bóng sẫm ướt mồ hôi

nở và héo trên bãi cỏ

thật khó tin giờ này dưới hỏa ngục

đầy các xương sườn

khẩn cầu và ca hát

cho những khổ đau của thế giới

bởi đôi cánh bất lực của các vị thần

dường như họ đã ngủ quên

bên lá thơm cây phong lữ

đắm mình trong xạ hương và phấn hoa

thành trì của rêu và mùn rữa

chúng tôi nhấm nháp lá cây

vuốt ve những cành đau khổ      

những con sóng lớn quét các tầng trời

trèo vào bên trong ngôi mộ

ngày chìm vào nuốt mềm

tôi chìm trong đám lông của họ

nhớ bao giờ hết mùi biển

tôi đào một cái hố trên bãi biển

một cái miệng, siết chặt như ốc vít

bóng tối tràn ra từ các khe nứt của bờ cát mặn

đêm trôi qua

cơn khát nở gai

lớp muối khô trên tóc

đêm trôi qua

đám rong dập dềnh giữa sải chân

những con còng gió đang run rẩy

đêm trôi qua

hàng ngàn ngôi sao lấp đầy mắt

chúng sẽ bốc cháy

lao xuống trước cột buồm

chết đi! những chồi vị giác đau đớn

thốt lên một tiếng kêu

trôi như giải lụa đỏ trong nước lạnh

cảnh trí [1]

đó là thế giới?

tiếng gầm rú của đống đổ nát

nuốt buổi bình minh

một người nào đó ngủ một mình trên băng ghế công viên trống
không có gì ở phía bên kia giấc ngủ

ngoại trừ con chó và bóng tối

không có tiếng nói khác
không có linh hồn khác

đôi môi bị khâu đóng
như thể mỗi âm tiết có vị máu

người đàn ông bên ngôi nhà trống rỗng

ngửi thấy mùi chết trong đám mây buồn ngủ

cảnh trí [4]

tôi đặt ngày lên chảo
đôi mắt màu đỏ nóng của bếp lò
họng của ngọn lửa

những cầu thang đổ mồ hôi
những bức tường như dạ dày bị loét
các đường phố hẹp như động mạch bị tắc

miền đất cơ hội của loài ăn thịt
và những bài thơ để giết mổ
biểu cảm như rạp xiếc

giữa màu xanh tàn nhẫn của sa mạc
tôi thấy cơn bão trong bước chạy
của kẻ bị săn đuổi

ở miệng những con sóng đang tràn
tôi nuốt vào sự tĩnh lặng
như vách đá

một ghi chú bên lề

tôi có một căn phòng

với ổ khóa trên cửa

tôi có một quá khứ

bị xóa sổ, trống rỗng và hoen rỉ

tôi có một số phận

khỏe mạnh như tấn thảm kịch

tài sản của tôi

các phế liệu từ cuộc sống người khác

niềm tin của tôi

một định nghĩa lỏng lẻo

nghệ thuật của tôi

mê sảng như một sợi dây thừng

tình yêu của tôi

cảm giác được sống lại từ cái chết

tôi là ai, có thể

những gã đàn ông nhai kẹo cao su

hút thuốc bên ngoài cửa ra vào bệnh viện

những người đàn bà trong mũ và áo khoác, vội vàng

như không còn thời gian

mất hút ở cuối các hành lang màu xám

tôi là ai, có thể

một vẻ đẹp bị lãng quên

một sự thật bị che khuất

một cuộc đấu tay đôi

một trò đùa lạc hậu

những mảnh đời ăn sương trở về lúc bình minh

trong màu xanh lá cây mệt mỏi

những kiếp người vô vị

thở rít như tín hiệu tàu chìm

ngày qua đi

tấm khăn choàng của sương mù

phủ lên tôi với các từ bí mật

nhưng trong cái nhìn hoài nghi của bạn, nơi mà thế giới đã đi vào

tôi là ai, có thể…

những bài thơ đêm [3]

những đêm rỗng chảy bóng tối gần như ướt

nỗi kinh hoàng câm lặng

đổ dài trên cỏ

mùa giải trừ trầm tích đám đông

các vị thánh nới lỏng cà-vạt

hùng biện trước dấu ngoặc kép

sự sống liệu có nghĩa gì trong những khoảnh khắc đặc biệt

khi tôi nhận một cái tát ướt sũng dưới đèn đường

đi lạc vào mấy con hẻm nhiều chuột như địa ngục

một thế giới cồng kềnh những bóng ma

bất kể tuổi tác

một đàn lợn xảo quyệt

và các tính toán mơ màng

trong ánh trăng hoa mĩ

những bài thơ đêm [5]

tôi chăm sóc huyền thoại

một bản sao bảo tàng

cũ như chiến tranh

tôi kể lại kí ức

các hầm mộ tinh thần

các đài tưởng niệm

tôi cử hành thơ

như đun sôi đêm trên lò

và cắm phích sợ hãi

như chiếc máy ảnh đã hẹn giờ

tôi mạo hiểm những cánh buồm

những chuyến du ngoạn qua đại dương

biển vật chất tối

tôi đã đụng đá ngầm

ngọn núi hùng vĩ từ sự phán xét

nhạo báng vẻ trần truồng của thủy triều

và đêm sắp tới

tôi sẽ đào cái cớ buồn này cho một rạn san hô

đang chạy trốn

những bài thơ đêm [6]

buổi tối cuộn lên và ngáp

những đám mây phì

một sa mạc khuỷu tay

vách dốc

xung quanh tôi, đêm

rộng thùng thình

những cơn gió rít màu đen

thổi từ miệng chết

đêm của tôi biết hát

bài hát của nấm gỗ

những hàng dương lá rung

cây bên đường cháy xém

hãy để đêm tới trong nở hoa
và tiếng kèn đồng thổi qua lau sậy

tôi vẽ lòng biết ơn

những con chim sẻ nâu nhấp nháy

tôi vẽ lên tóc em

cách con sông này chảy

những tường khói đậm màu

những bờ đê vai rộng

tôi vẽ lên tối đen

các chòm sao ánh bạc

như mắt đứa trẻ mù

thức đến ngày ló dạng

trong khi chờ gô-đốt*

ở khách sạn, tôi đặt phòng cho sự cô đơn

tôi muốn vẽ một cái gì đó khác hơn là chờ đợi

một bầu vú mộc mạc

sự giàu có của cơ thể

trong một ngày ẩm ướt

đêm xuống, những cái bẫy tôi đặt miễn phí

để chộp lũ giấc mơ chạy dọc theo bức tường nhà

nỗi ám ảnh treo trên móc áo
về những tiếng rì rào bí mật

chảy ra từ cống thoát nước     

một con chuột đi lạc vào nơi ẩn náu của tôi      

run rẩy trong cái lạnh

bộ lông xấu xí tan chảy như một khối băng đen

cơn ác mộng cuối cùng
có bộ dạng của cái chết

đêm, trầm tích của nó
tấm màn che hơi thở bị chôn vùi

tôi thức dậy với ngón tay cái mình trong miệng

cảm giác tội lỗi về các hình vẽ bậy

xuống chậm như một viên thuốc

[* tên bài mượn từ tên vở kịch nổi tiếng “En atttendant Godot” của Samuel Beckett - giải Nobel văn chương năm 1969]

ngoài kia trời xám màu đông

tuổi hai mươi điên
không có chỗ lao vào biển
ngồi như một bức chân dung
bến tàu của tôi khói xám

không còn nữa mặt trời đỏ nâu ốm yếu
một thanh tối chảy như kem
bài hát xanh đơn của tán cây liếm mở

mùa tái sinh các bó hoa giặt sáng
và sương trắng lột áo khoác cái bóng say đẫm của đêm

tôi gặm mòn ngoại ô màu xám tro gây nghiện

khi những cơn gió van vỉ niềm hy vọng tàn úa

ở đâu cũng là vực thẳm

tiếng ầm ầm của quỷ sứ kêu vang treo lủng lẳng dưới đèn chùm

hãy để tôi cầu nguyện trên vỉa hè băng giá

những chén lễ nhỏ và sự thánh thiện chảy máu trên nóc nhà thờ
những vì sao xa xôi như ánh chớp

nhắm mắt và dựa đầu bên vai
như ấp ủ một tình yêu trẻ dại
đèn đường trong mưa tím rịm chiều
tôi bỏ lại boong tàu ghế trống

tàn ngày

dưới ánh nắng mặt trời tàn nhẫn

tôi đã bay, giống như một con bướm với đôi cánh

dễ bị tổn thương

băng qua những đồng cỏ màu trắng khát

những cơn gió bấc thổi mở bầu trời

tiếng rì rào của bầy ong

sự huyên náo trên bãi đậu xe

và đêm muộn đến giữa các tòa nhà thành phố

ở đây trong bóng tối mù
đất sâu và lạnh với đống lá mục đầy tới miệng

tôi cảm thấy sa mạc

kéo dài về phía trước

có ai đó nhắm mắt lại
đầu nghiêng về phía con sóng, như thể lắng nghe
chút tàn tích của ánh sáng

như hồi còi vang vọng

về đêm tôi bỏ những giấc mơ vào giỏ, chỉ để vứt đi

rực rỡ, lập dị, phải thừa nhận là vô ích

tôi nhìn vào lòng bàn tay mở của mình, các nếp gấp của nó
như đường tàu say rượu

một niềm tin khó khăn hơn không phải trong sự buông thả

cũng không phải trong sự cứu rỗi

những ham muốn vuốt ve đầu lưỡi của tôi

sụp đổ trong tiếng thì thầm ướt

phía bên kia đường chân trời

mặt trăng hồng hào như một nông dân đỏ mặt

ở đây trong bóng tối mù
sự cường tráng của người đàn ông đã chết

văn xuôi của những giấc mơ [1]

một lần, người chị gái đã chết của hắn để lại tin nhắn trong hộp thư thoại

bà ấy nói chị rất yêu em

lần khác, một hình dáng bí ẩn đã xuất hiện trong khuôn hình khi hắn soi gương

cả đời hắn chưa bao giờ bắt gặp điều gì giống như thế này trừ một lần cách đây vài năm, bức ảnh do cô con gái bốn tuổi của hắn tình cờ chụp được 

người ta có thể thấy rất rõ cái bóng trắng bệch của một phụ nữ đang bay lơ lửng trong khi những phần còn lại nhòe nhẹt và mờ ảo

thậm chí bạn còn có thể thấy chị ấy đang đi giày cao gót nữa, hắn quả quyết

hắn không tin vào những bóng ma nhưng những gì xảy ra khiến hắn phải nghĩ lại

chắc chắn tôi đã nhìn thấy một khuôn mặt, hắn biết chính xác đó là ai

người phụ nữ trông không giống một quý bà cổ xưa, chị có vẻ như đang diện một chiếc áo phông

vẻ tươi tắn của chị làm hắn ngỡ ngàng

chị cứ đứng đó nhìn chằm chằm vào tôi, hắn nhớ lại

(hồi nhỏ hắn cũng thường nhìn ra ngoài cửa sổ như đứa trẻ bị bệnh)

sau đó cái quầng sáng nhợt nhạt giống như mặt người ấy dần dần biến mất

như quả bóng biến mất vào bầu trời xanh

vâng, chỉ đơn giản là biến mất

văn xuôi của những giấc mơ [2]

trở về nhà, cô thường ngủ vài tiếng rồi dậy cầu nguyện trước khi mặt trời mọc

nhưng cũng có đêm cô nằm trên giường và mong chờ những giấc mơ xuất hiện

đôi khi chỉ là những hình dáng méo mó phản chiếu như trong một quả cầu pha lê vỡ ra làm nhiều mảnh

hay một vật thể sặc sỡ phủ đầy loại bụi óng ánh lạ mắt thấp thoáng sau các cửa kính trên đại lộ
thỉnh thoảng một hình ảnh mạnh mẽ hiện ra trong đầu đến mức cô phải ngồi dậy cầm bút vẽ

nếu không muốn cất chúng trong một góc, sâu thăm thẳm

những đêm như đêm nay, trong khi mặt trăng tắm rửa cô với ánh sáng của kẻ đồng tính

cô đã mơ một giấc mơ lạ với những ngón tay dính kẹo và hạnh phúc

cô nhớ mùi bột giặt ở chiếc áo len của mẹ

màu đỏ thẫm trên cửa sổ bị nứt
và mỗi buổi sáng khi thức dậy cô đã nếm thử xà phòng

vị của nó không giống như chúng ta tưởng tượng

bước trở lại thế giới ảo giác, cô biết mình không thể rời xa những món này

một không gian linh thiêng với các đặc quyền của riêng tư

bức ảnh kỹ thuật số, hình bóng tổ tiên trong góc tường

vẻ đẹp bất ngờ của thời gian lấp đầy những viên gạch vữa

một cái hồ nước, nơi các ký tự di chuyển như cá
báo trước cái chết đau đớn của các từ, sủi bọt

cô chẳng bao giờ phân tích giấc mơ của mình

những bộ trang phục thay đổi nhanh chóng, những người đàn ông đến và đi, thất thường, đe dọa

mang theo một quả trứng ấm áp trong tay

và cô, cuộn tròn như ấu trùng trên đầu chiếc lá

trong bóng tối mê hoặc nghe được các nguyên âm trắng của gió

cô xóa nốt màu sắc còn lại, thoát khỏi thực tế và bổ nhào
số phận, ngay cả trong giấc mơ, luôn chóng mặt

văn xuôi của những giấc mơ [3]

đêm đó tôi đã nuốt phải thị trấn

đang nhào lộn với quả phạt đền

bát phở nóng rơi đánh huỵch

trong ánh sáng chìm của mùa hè

những người khác

gào lên khi bóng chạm tay

bên ngoài trạm xăng quốc lộ

vào phút đá bù giờ

tôi nhìn thấy một con mèo

đi dọc theo gờ cửa sổ

hình như nó vừa ăn cắp sữa

trên núm vú cô nàng tóc xoăn

đang mải xem truyền hình

ở một quán bar náo nhiệt

xong trận đấu

chúng tôi kéo nhau xuống đường

uống bia hơi và lảm nhảm như say rượu

tôi biết những cái đồng hồ treo tường

đồng loạt dừng lại lúc nửa đêm

sau khi đã cứu chuộc nhân loại

từ chiếc cúp

văn xuôi của những giấc mơ [4]

họ dạy tôi

kỹ năng sống

trong bụng một con cá mập

bấy giờ là mùa hè

những hòn đảo đang rơi tự do

dưới nắng

trước khi thả tôi vào một bờ vịnh yên tĩnh

giữa những nàng tiên cá ngực trần

mắc cạn

họ dạy tôi cách mở khóa an toàn

những nút chai

ham muốn

bài không thơ số một

bố khỉ, anh uống gì, đứa con gái mặc áo trễ ngực bán cà-phê vỉa hè bên hông nhà tang lễ nhìn tôi cười cười mời mọc, ngày nào chẳng đi qua, thèm muốn chết, bây giờ thì có cớ rồi nhé, cho anh li bạc-xỉu

trước mặt tôi phía bên kia đường là một chùm bò cạp, mùa này mưa dữ thần, dáng người bộ hành như gầy đi dưới những tấm bảng hiệu to tướng màu đỏ quạch, lạnh phải biết, tôi chợt nghĩ đến những lỗ huyệt đào sẵn ngoài nghĩa trang ong ỏng nước

người đại diện nói, vã bọt mép, bài điếu văn thuộc lòng đang đến đoạn cao trào, trong giờ phút đau thương vô hạn này, đám đông như ngạt thở, ai thèm nghe cơ chứ  

hoặc tôi hoặc là kẻ xấu số, người đàn ông lao từ lầu năm xuống đất, tôi tự hỏi

tôi đã bay lên, như một tiếng thở dài nhẹ nhõm

chúng ta trần như cỏ dại
trên một lối mòn bỏ quên
ăn những cọng rêu xanh mưa đá
hát bài hát của bầy chim sẻ núi không thấy chân trời
biển xám là những mảnh buồm rách khâu lại với nhau
trong màn sương tái nhợt

rắn đang cắn vào cổ tôi
đỉa đang bám vào ngực tôi
lưỡi tôi liếm cô đơn sủa

dưới tán cây tôi nuốt con sâu bướm
chẳng mấy chốc nó đã biến hơi thở tôi
thành những vòng tròn lơ lửng hình xoắn ốc
đêm đến nó tha về một mặt trăng bọc trong giấy bạc
hình ảnh hoàn hảo của trí tưởng tượng
phép lạ mà nghệ thuật đôi khi ban cho
những tên trộm trong bóng tối

khi đầm lầy biến mất dưới chân họ
khi nỗi hoảng sợ và tuyệt vọng trở thành tâm điểm của cuộc sống
tôi đã bay lên, như một tiếng thở dài nhẹ nhõm

thế giới này là của tôi
hãy lắng nghe những bí ẩn của sự tồn tại
bầu trời này là của tôi
một thiên hà đầy các tạo vật nhỏ bé
biển cả này là của tôi
tôi thích sự điềm tĩnh của con tàu
bơi qua tiếng đập những vây cá voi trên vịnh

dưới mũi giáo tàn nhẫn của đấu trường thời tiết
đây là câu trả lời triết học của tôi
thần thoại đang trong lò hỏa táng

đĩa đơn nghe lúc hoàng hôn

mùa đông tôi hoá đá

trong các tường rào đã trở thành

hố cá nhân trú ẩn

và đường chân trời

bị đẩy lùi bởi sự trống trải

đàn bò của tôi sẽ lang thang

đi theo đám cháy rừng

bỏ lại cánh đồng yên tĩnh, xỉn tro

khu rừng khói

xám như mặt biển

nơi tôi đã nếm cái chết như một món ăn thanh nhã

các vị thần cứu tinh trong đĩa rau trộn

và sự cô đơn, mùi tử vong

trở thành một ốc đảo xa lánh

một con tàu không bến cảng

những ngày này dài

giỏ của tôi đầy lên

kho báu của khải huyền

những ngọn lửa đốm đen

như một con nhện nhiều mắt

và rừng, giống như buổi dã ngoại

những đoạn phim hẹp của hang động

màu đỏ gây sửng sốt

đêm xuống, khi những ngôi sao tối tăm

diễu hành trên mái nhà

tôi đặt con đom đóm vào chiếc cốc

ngọn lửa mảnh dẻ

cắt ngang đường chân trời

như rễ cây từ bóng tối xé nát

và linh hồn tôi bay đi

như một cuộc rước đuốc

qua các thành phố xa xôi

thời hoàng kim của nghi lễ hiến tế

những con bò thiêng

từ các vị vua vĩ đại

buổi chiều như bức tranh tối sẫm màu  

mùi hương xa xỉ của mưa

ướt khơi đống sách cũ

những kệ bụi

lấp lánh thứ ngôn ngữ

xám than

và cái im lặng đó

được chạm khắc cẩn thận

trên cây bồ hóng

và này, kẻ chạy trốn đêm
đừng quên những dòng sử biên niên độc ác
một từ đơn
có thể lật đổ các bức tường
các ngọn núi băng giá
trăm năm của tiếng vọng
thổi qua đám đông với một nốt dài
những ngày u ám.