Trường ca

Nguyễn Thanh Hiện

CHƯƠNG BA

AI GIẢI PHÓNG CÁC VỊ THẦN

Về chân lý, chắc chắn không người nào biết được

và sẽ không bao giờ biết được dù đó là các vị thần…

XENOPHANES

Và nơi sa mạc mênh mông ấy, ta bước đi,

chân như không chạm đất, rồi một hôm, ai đó

gọi ta là hạt bụi, xin chào hạt bụi…

lời tra vấn nơi sa mạc

ta đi, và con quái vật ấy cứ lẽo đẽo theo ta, hỏi ta là ai, ta nói ta là ta chứ còn là ai, nó cười, bảo, thì ta là ta chứ còn là ai, rồi chào tạm biệt ta, trưa, con quái vật lại đón ta, cát nóng như thiêu đốt, con quái vật lại hỏi ta là ai, ta lại nói ta là ta chứ còn là ai, nó lại cười, bảo, thì ta là ta chứ còn là ai, rồi lại chào tạm biệt, ra đi, đêm, khi sa mạc rơi vào bóng tối mênh mông, con quái vật lại đến, nhưng anh là ai, nó lại hỏi câu hỏi đã từng hỏi, và ta lại nói ta là ta chứ còn là ai, nó lại cười, và chào tạm biệt, ra đi, những ngày tiếp theo đó, cứ mỗi ngày con quái vật ấy lại đến gặp ta một lần, nhưng anh là ai, mỗi ngày nó lại hỏi ta một lần câu hỏi từng hỏi, cho đến hôm ta ra khỏi sa mạc, chẳng còn con quái vật nào theo ta, nhưng cứ sáng ra thì ta lại nghe hỏi, nhưng anh là ai, cứ sáng ra là lại nghe câu hỏi ấy vang lên trong tâm tưởng, và ta thì cũng chưa tìm được lời đáp nào, ngoài cách nói ta là ta chứ còn là ai

vẫn còn lẫn giữa những hạt bụi

nhưng người đó bảo ta

rằng buổi sớm mai thức dậy bạn sẽ nhìn thấy ánh mặt trời

ta nói là mình muốn biết vị thần nào đã làm sản sinh ra cách đo đếm thời gian

những con số ư, những chuyện như thế là còn lẫn giữa những hạt bụi, nhiều lắm, bạn phải tự tìm lấy

người đó nói

và đi về phía có những đám mây màu xám

đang kéo tới trên bầu trời sa mạc

và ta đã nghe thấy lời ấy

khi ta ra khỏi miền Nubia của nóng và hoang dã

đám con gái nô lệ vẫn còn trong vòng tay ân ái của những vị thần sông Nil

từ những năm tháng vặn mình qua những đêm dày đặc bóng tối

và trườn đi dưới ánh mặt trời bị che khuất bởi các vương triều của sự hoang phí trí nhớ

chảy vẫn là tính cách hào phóng của dòng sông

người bạn đường của những người nhặt trái rừng suốt buổi hồng hoang

ở bên bờ dòng sông của các vị thần

mồ chôn những vị pharaon lừng lẫy đang vẽ lên cát sa mạc

những cái vòng tròn

hay là hình ảnh của thứ triết học về sự lẩn quẩn

nhưng anh là ai

người hay là hình ảnh của sự chuyển động của thế giới

những người thợ đang xây mồ cho các vị pharaon nhìn ta

với ánh mắt ngờ vực

ta nói là ta đang ngược về buổi hồng hoang để tận mắt nhìn thấy

sự lẫn lộn giữa con người và các vị thần

a ha lại là kẻ muốn lội ngược dòng sông của sự sống

những người thợ đang xây mồ cho các vị pharaon bắt đầu nhìn ta với vẻ thiện cảm

và bảo hãy gõ lên những tảng đá trên nấm mồ đang xây dở

rồi các vị pharaon sẽ tiếp tục sinh ra những đứa con tàn bạo

ta gõ lên đá

và nghe thấy lời ấy

nhưng làm sao để giải phóng các vị thần

và khi dừng chân bên bờ vịnh Sinai

những người du mục nói với ta họ đã dắt lũ lạc đà qua suốt nhiều thế kỷ

cát nơi sa mạc như mỗi năm một nhiều hơn

cứ như thế

các triều đại cứ lần lữa sụp đổ

còn cát nơi sa mạc thì mỗi ngày một thêm lên

ta nói lũ lạc đà và những người dắt lạc đà cũng mỗi ngày một thêm lên

bọn họ nhìn ta

cười theo cách của những kẻ thích dịch chuyển

và đem những chiếc tù và ra thổi

những chiếc tù và làm bằng sừng những con bò hoang tổ tiên bọn họ săn được ở khu rừng phía nam Nubia

ta nói là những cái tù và biết hát

trong lúc bọn họ thổi những bài ca nói về những cây xương rồng sa mạc Sinai

buổi trưa bọn họ rời đám lạc đà ngồi thành hàng dài giữa cát

ta cũng ngồi với bọn họ

để cùng bọn họ cúi lạy những vị thần của sự dịch chuyển

lễ nguyện cầu giữa trưa

lúc những người du mục hát những bài hát ngợi ca những vị thần của sự dịch chuyển ta cứ thấy nhớ làng quê nơi ta sinh ra đã thấy người ta nói đến những vị thần của làng những vị thổ thần chỉ thích ở yên một nơi

như lũ chim trời chúng ta đi khắp đất trời

là bọn họ ngợi ca sự tự do

ta nói giá như chỉ giữ lại lũ lạc đà và bớt đi những vị thần

thì con người có vẻ tự do hơn

bọn họ lại nhìn ta cười theo cách của những kẻ thích sự dịch chuyển

và bảo

bớt đi các vị thần là dễ hơn bớt đi lũ lạc đà

nhưng sau đó ai sẽ giải phóng cho các vị thần?

ta hôn lên những nghìn năm trước

ở cao nguyên Nubia ta gặp người nữ nô lệ sông Nil có vết sẹo dài ở môi

trong lúc nàng loay hoay sắp xếp lại nắm xương tàn

ta đã phát hiện ra vẻ lộng lẫy huy hoàng ẩn kín đằng sau những đổ nát

xưa em là cô gái kiều diễm nơi vùng đất của các vị thần đa đoan

nàng nói

dường ở thượng nguồn con sông dài nhất nơi mặt đất

ai đó đang nhắc lại lời nàng

là đồng đội của em đó

thấy ta có vẻ chẳng yên

nàng nói

nhưng vẫn còn có cái gì đó làm cho ta cứ thấy âu lo

hay sự không hoàn chỉnh nơi khuôn mặt của người con gái kiều diễm đã khiến ta bứt rứt

và lúc bóng đêm đổ xuống nàng bất chợt cất tiếng hát

thì ra là bài hát về người con trai đã cắn lấy những giọt máu nơi vành môi mọng ướt của nàng trước khi nàng đi làm thân nô lệ cho các vị vua tàn bạo

dấu vết chia ly vẫn nằm trên môi em suốt bao thế kỷ

nàng nói

và nhìn ta với niềm nuối tiếc

ta lặng lẽ hôn lên vết tích của sự tàn nhẫn của con người

và ôm chặt lấy người nữ nô lệ bất hạnh như một cách thức chở che cho niềm vui mong manh

vào khoảng gần nửa khuya ta chợt nảy ra ý nghĩ

như sự sáng tạo cho loài giống

khi nghe nói ta muốn nàng sinh cho ta những đứa con mang dòng máu của kẻ tự do

thì nàng vùng dậy khỏi vòng tay ta

ai dám chắc hạt giống đem gieo ở đây là hạt giống tự do

nàng nói

rồi từ biệt ta bước vào đêm tối

những đêm sau đó nơi cao nguyên Nubia

ta thức mỗi mình

và hôn lên những thế kỷ lãng quên

khi ta phát hiện ra đấy là người tình của vua Menes thì nàng khóc nói, mấy nghìn năm qua đâu còn ai nhớ đến em, ta nói hay là cứ tiếp tục ngủ nữa đi khi bọn họ đã đi cả, khi ta phát hiện ra người con gái người tình của vua Menes thì những người làm công việc khai quật đã về cả, đêm sa mạc u tịch tựa đêm tiền sử, lúc ban ngày những người làm công việc khai quật đã giảng gỉải cho ta nghe là bọn họ đang tìm kiếm thi hài vua Menes, mấy nghìn năm trôi đi, chỉ mỗi mình ông là còn nhớ đến em, người con gái người tình của vua Menes nói, và đặt bàn tay giá lạnh của nàng lên bàn tay ta, ta cảm thấy sợ, không phải vì bỗng cầm lấy bàn tay người chết những nghìn năm trước, mà vì bỗng nhận ra sự bất nhẫn của con người, những người làm công việc khai quật đã mang thi hài của vua ra đi tự lúc trời chưa tắt nắng, là người ta chỉ tìm kiếm đức vua như ông biết, người con gái người tình của vua Menes nói, và òa khóc, những mảnh xương khô còn vươn vất những nụ cười đã tắt của những kẻ hầu cận vua vẫn còn vươn vãi trên cát, nàng nói với ta mười lăm tuổi nàng đã biết ngồi lạc đà, mười lăm tuổi em đã ngồi trên lưng lũ lạc đà khốn khổ đến tận miền viễn đông diệu vợi để mang về sông Nil những hồ tiêu, quế, hồ tiêu và quế là cung cấp cho chốn hoàng cung, còn người mang hồ tiêu và quế đã trở thành người tình của vua, người con gái người tình của vua Menes nói, ta nói mỹ nhân bao giờ cũng có thể rơi vào chốn tình trường, nàng nói với ta mười lăm tuổi nàng đã là người tình của vua, mười lăm tuổi em đã là người tình của vua Menes, là người tình của vua chỉ trong một ngày, người con gái người tình của vua Menes nói, ta nói các bậc quân vương thường thì hay dễ quên những mỹ nhân đã đến với mình, nhưng nàng bảo không phải, mười lăm tuổi vua đã lệnh cho nàng phải chết, em thì trở thành thứ xác ướp mãi mãi là của người đã làm ra đất nước sông Nil, còn đức vua thì ngày ngày nhỏ những giọt nước mắt thương tiếc xuống thi thể em, người con gái người tình vua Menes nói, ta nói hay là cứ ngủ tiếp đi để quên hết những chuyện chẳng vui, nhưng nàng bảo bấy lâu nàng vẫn thức, mấy nghìn năm em vẫn thức để chờ có ai đó bảo rằng em là người tình của kẻ đã làm ra đất nước sông Nil, người con gái người tình vua Menes nói, ta lại nói hay là hãy ngủ tiếp đi để quên đi sự ích kỷ của một bậc quân vương, nhưng nàng bảo sự ích kỷ của vua thì nàng chịu đựng được, suốt mấy nghìn năm em vẫn nằm nơi sa mạc buồn hiu chỉ để chờ ai đó bảo em là người tình của vua, người con gái người tình của vua Menes nói, và ta cảm động hôn lên vầng trán gầy guộc của nàng, đêm sa mạc lặng ngắt màu tiền sử

hay đấy là giao ước với các vị thần?

núi nói với ta đấy là chuyện thời con người mới biết mài đá làm đao kiếm

thời tiếp nối thời pleixtôxen đá cũ

trên con đường trở lại cao nguyên Nubia

ta đã nhìn thấy những tuyệt tác của con người khắc trên đá

những đồng lúa

những vườn nho

và các vị thần sông Nil mỉm cười trước những kẻ tạo tác nơi trần thế

núi nói với ta đấy là chuyện những người trồng lúa và trồng nho

ở hai bên bờ sông Nil

chuyện của những người thợ khắc đá

và những đồng lúa những vườn nho như đang vươn lên tới chỗ tận cùng của trí tuệ, ta cứ nghĩ là hãy để cho chúng, những tuyệt phẩm ấy, lặng im nơi vách đá trong cuộc biến đổi khôn lường, nhưng hương lúa hương nho tựa những lời trần tình nghiêm túc, này anh bạn hậu thế của ta ơi, những người trồng lúa và trồng nho ở hai bên bờ sông Nil đã đến đây để khắc lên đá những chiến công nghìn triệu năm và mãi mãi về sau là chẳng bao giờ có nữa, ta nghe như từ những tuyệt phẩm của con người nơi vách đá đang vang lên thứ lời lẽ khác thường, là mãi mãi sẽ chẳng bao giờ còn có chuyện mang con thú hoang trên rừng về làm bầu bạn trong nhà, chẳng bao giờ còn có chuyện đem cái cây mọc hoang trên rừng về trồng ở trong vườn, khổ ải làm mở ra trong trí tuệ con người một phía khác, nhưng nếu còn có chuyện khổ ải làm mở ra trong trí trí tuệ con người thì là mở ra một phía khác.

trên con đường trở lại cao nguyên Nubia

ta đã nghe thấy từ những bức vẽ trên đá vang lên những lời trần tình nghiêm túc tựa một thứ tất định luận

là mỗi thứ văn minh của con người chỉ xảy có một lần

nhưng núi lại nói với ta

chẳng phải những người trồng lúa và trồng nho muốn

vẽ chiến công của mình

khắc lên đá những chiến công của mình là để cho các vị thần sông Nil không còn có chút nghi ngờ nào về sự bền bỉ của con người

và cuộc chuyện trò kỳ thú

đêm ta ngủ lại ở cánh đồng Gizeh, bóng kim tự tháp Cheop như che mất ánh trăng thượng tuần, nửa khuya con Sphinx thức giấc, thấy có kẻ lạ, thét, ngươi là ai dám đặt chân đến chốn an nghỉ nghìn đời của đức vua thần thánh, ta đáp là từ phương đông đến và nói thêm rằng trong khi có thể biết nước sông Nil lên xuống vào giờ nào nhưng cái chết là sự đổi thay đang đe dọa con người, khi nghe ta nói đến thứ tâm trạng bất an của con dân thần Osiris, con Sphinx hơi nhỏm về phía trước, rồi bắt đầu to tiếng với ta, ngươi bảo là từ phương đông đến, nhưng sao lại có chuyện phương đông với phương tây, tồn tại uyên nguyên là một thuở trinh nguyên, nhưng loài người các người đã đem phân chia thành những phương đông với phương tây, phân chia thành chân lý với sai lầm, là lũ các người đang phá nát trinh nguyên, ta nói thì chính ngươi cũng đang mang dáng dấp con người nên ngươi cũng là kẻ phá nát trinh nguyên, con Sphinx bỗng chồm lên, thét, dẫu là đầu người mình thú thì ta đây cũng chỉ là dáng vẻ bên ngoài của tồn tại, rõ chưa?

phải rồi, vào lúc ánh mặt trời bắt đầu soi rõ mọi thứ, thì ta cũng bắt đầu hiểu ra, kim tự tháp Cheop và con quái vật đầu người mình thú cùng lúc lừng lững một góc trời, bởi hình bóng của tra vấn là không thể rời khỏi hình bóng của quyền lực…

bài ca lăn đá

trên con đường từ cao nguyên Nubia đến sa mạc Saqqara

ta đã gặp những người nô lệ lăn đá

bọn họ lăn đá và hát

tài sản của chúng ta là đôi vai gánh mặt đất đi giữa những bụi bặm ai vừa lội qua sông Nil lũ cá thở than về những đám mây cứ dính chặt trên bầu trời rách nát

mấy nghìn năm qua bọn chúng tôi vẫn lăn đá

những người nô lệ nói với ta 

bọn họ lăn đá

và hát 

ta nói ta từ phương đông mới đến

nên chẳng biết mấy nghìn năm qua bọn họ vẫn lăn đá

những tảng đá rắn chắc lấy từ cao nguyên Nubia

vẫn được lăn đi trên con đường đầy cát

và các vị pharaon vẫn đang chờ đợi giây phút nhìn thấy ngôi nhà vĩnh hằng của mình

và gió nóng và quyền lực vẫn thổi vào cát 

vẫn thổi vào cuộc đời những người nô lệ có đôi mắt thuộc giống loài homosapien tinh khôn nhưng có đôi vai là cùng chủng loại với lũ lạc đà chuyên chở hàng trên sa mạc

tất cả bọn họ là lăn đá

và hát

này lũ cá sông Nil có nhìn thấy không bầu trời là đang dãn ra rách nát và lũ chim di trú là đang đi tìm một nơi chốn không còn lệ thuộc vào những cơn gió chuyển mùa này ta nói cho nghe là ta chẳng cần đến thứ bầu trời rách nát ấy nữa đâu lũ chim bạt mạng nói ra những lời ấy và cất cánh bay về phía đang có những ngọn lửa đang thiêu đốt niềm háo hức của những đám mây màu tro và ở một nơi thật xa về phía góc trời rách nát những bông hoa màu nắng đang nở ra những trí tuệ

người buôn ngựa ở quảng trường Tahir

em biết không, người buôn ngựa ở quảng trường Tahir nói với ta rằng nội trong đêm mai, hoặc ông ta phải giao nộp ngựa, hoặc phải giao nộp mạng sống của mình cho bọn cướp đến từ biển Đỏ

ta nói từ phương đông mới đến ta cần có ngựa để đi xem cho hết những lâu đài thành quách chói lọi những buổi bình minh, dấu vết của bao nhiêu vương triều nối nhau dằng dặc trên đất nước sông Nil

nhưng người buôn ngựa ở quảng trường Tahir nói đám quan quân đi gom nô lệ cho các pharaon cũng cần có ngựa, đám dân đói rách đang lũ lượt kéo về quảng trường Tahir để sửa soạn cho một cuộc xóa bỏ những dơ bẩn của lịch sử cũng cần có ngựa, cả bọn cướp vàng bạc và châu báu nơi những nhà mồ của đám quí tộc lẫn bọn cướp chữ ở thư khố Alexandria cũng cần có ngựa, và chỉ nội đêm mai là ông ta phải giao nộp cho bọn cướp đến từ biển Đỏ con ngựa nòi phương đông

ta cũng chẳng hiểu vì sao bọn cướp đến từ biển Đỏ lại cứ nằng nặc đòi người buôn ngựa ở quảng trường Tahir phải giao nộp chúng con ngựa nòi phương đông bấy giờ cũng hiếm như chân lý những nhà thiết kế lịch sử đang tìm kiếm

là ta đang đi giữa quảng trường Tahir, và con ngựa nòi phương đông của ta dường cũng đang có những ý nghĩ như ta, những ý nghĩ vươn tận những ngõ ngách xưa cũ các vị thần sông Nil đã trải qua những nghìn năm trước, em biết không, con ngựa của ta là cứ chòm lên, hí, như thể đang dẫm phải dấu chân của một vị thần nào đó trong một cuộc săn lùng tình nhân nào đó ở sa mạc Saqqara, và con sông Nil như thể là đang tràn qua những ngõ ngách lịch sử, làm ướt đẫm những trang sử bằng đất…

***

là ta đã nhìn thấy ở miền châu thổ sông Nil bốn ngàn dinh thự, cung điện, bốn trăm rạp hát, bốn trăm nhà tắm công cộng, và sau hai mươi ba tháng bao vây, những đồ đệ của Mahomed, đám người Hồi Giáo của Arm đã hất tung những cuốn sách ở thư khố Alexandria bởi chúng là vô ích khi cuốn sách của thượng đế đã nói hết cả

là ta đã nhìn thấy Abu Abbass, vì vua khát máu của triều đại Abbasside, giết tám mươi thủ lĩnh của triều đại trước, triều đại Omayyade, và cho đoàn người ngựa của mình giẫm lên đất đai của những đất nước Sindh, Balouchistan, Afghanistan, Turkestan, Ba Tư, Mesopotamia, Armenie, Syrie, Palestine, Chypre, Crete, Ai Cập, Ifrikia, Maghreb… chẳng có thứ khí giới nào thắng nổi tiếng hô xung phong của đoàn người ngựa của ông vua khát máu, vị chúa tể đất đai của những thế kỷ văn minh Hồi Giáo tay cầm cuốn sách của thượng đế, tay cầm gươm, và để cho máu người chảy lên đất đai thân yêu của mình suốt từ sông Indus của nước Ấn Độ thân yêu cho đến sông Nil của các pharon thần thánh, và còn hơn nữa

là ta đã nhìn thấy hết thảy những thủ lĩnh, hết thảy những calife, những người tuân phục cuốn sách thánh của thượng đế, khi chết vì lưỡi gươm của kẻ thù, thì lập tức nơi máu chảy trở thành thánh địa, và chỗ yên nằm của thi thể thì lập tức trở thành nơi hành hương, em biết không, ta đã nhìn thấy những thánh địa như thế mọc lên trên đất nước sông Nil, và những cuộc hành hương dài hàng thế kỷ

là ta đã nhìn thấy vua Khumarawayh của triều đại Tunilide đã lệnh cho thần dân mình dát vàng hết thảy thành quách lâu đài nơi kinh đô Fustat, ở gần Caire, trong khi con sông Nil nổi cơn cuồng nộ phá nát hết những cánh đồng lúa những vườn nho và những mơ ước vừa mới chớm lên nơi ánh mắt của những đôi tình nhân, con cháu thân yêu của các vị thần sông Nil thân yêu

là ta đã nhìn thấy công chúa Asshida, con gái vua Muizz của triều đại Fatimad, lúc chết đã để lại mười hai ngàn chiếc áo dài, với hai triệu bảy ngàn dinar, tức là tương đương với hơn mười hai triệu đồng tiền của nước Mỹ đương đại, vua khóc, thì thấy máu của người dân Ai Cập cứ ứa ra nơi khóe mắt mình

là ta đã nhìn thấy Salih, ông vua cuối cùng của triều đại Ayyoubite tắt thở, bà vợ góa của vua, nữ nô lệ Shajar al Durr, đã làm ngơ cho người ta ám sát con riêng của chồng, để lên ngôi nữ hoàng Ai Cập, dẫn đến việc dìm chết đức phu quân Aybad khi ông ta có ý sáng lập ra triều đại Mameluk, nhưng nữ nô lệ nữ hoàng Shajar al Durr đã bị đập chết bằng guốc, và triều đại Mameluk vẫn tồn tại suốt hai trăm sáu mươi bảy năm, kinh đô Caire nhuộm máu vì các cuộc ám sát và lật đổ, nhưng con sông Nil vẫn mang lại hoa trái cho người, và những bài hát kỳ dị về đất nước Ai Cập kỳ dị vẫn được tấu lên với ngàn cây đàn luth

***

và cái bóng của kim tư tháp Cheop ở Gizeh vẫn như bóng ma quá khứ tiếp tục ám ảnh nhân gian

này, ta nói cho các người biết, ta vẫn mãi mãi là đức vua thần thánh của các người, ta nghe như đang vang lên từ công trình cự thạch ấy tiếng nói lẫm liệt của những con người đã tạo ra thứ quá khứ lẫm liệt của đất nước sông Nil, này, ta nói cho những kẻ mang gươm và sách của thượng đế biết, dẫu các người có đuổi các vị thần của bọn ta ra khỏi đất nước sông Nil, nhưng mãi mãi nghìn triệu năm sau, các vị thần của bọn ta vẫn mãi mãi ngự trên đầu thần thánh của các người, ta nghe như đang toát ra từ cửa miệng các vị pharaon đang nằm nghỉ nơi những kim tự tháp rêu phong lời thề ngọc bích kim cương, từ đó, đã chảy ra máu xương thảm khốc, những rạn vỡ thảm khốc của bầy đàn

ta biết, từ đó, cái bóng của những ngôi mộ khổng lồ của các vị pharaon vẫn đổ xuống nhân gian nỗi ám ảnh về những cách thức trần thế

hay đấy là sự tàn nhẫn của lịch sử, xương cốt những kẻ tạo nên dấu vết lịch sử thì vĩnh viễn trở thành cát bụi, còn dấu vết lịch sử thì vẫn lặng thinh chẳng thèm đá động đến những kẻ đã tạo ra chúng

hay đấy là thách thức của vĩnh hằng, khái niệm mơ hồ vẫn quyến rũ nhân gian bỗng có cơ hội để thể hiện mình, này, ta nói cho các người biết, hãy nhìn vào những khối đá khổng lồ đang câm lặng trên các sa mạc Saqqara, Gizeh, thì các người sẽ hiểu thế nào là sự vĩnh hằng

hay đấy là một cách phỉ báng của thời gian, này, các người chẳng bao giờ hiểu được thế nào là thời gian đâu, bởi trước mặt các người là luôn bày ra cái công trình bằng đá bền chắc có vẻ như chẳng bao giờ sụp đổ

nhưng ta, kẻ từ phương đông mới đến, thì ta cho rằng đấy là niềm kiêu hãnh của một dân tộc, thì chẳng phải những khối đá to lớn có vẻ như chẳng hề chi trước sự tàn phá của thời gian là dáng dấp nghìn năm dựng nước của một dân tộc hay sao

hay đấy vẫn là niềm bí ẩn của tồn tại không ngừng kích thích trí tưởng con người, này, thì các người cứ nói ra đi, ta là gì nào, các người hãy nói ra đi, ta nghe như những nấm mồ bằng đá của các vị pharaon của các vương triều mới cũ của đất nước sông Nil là đang lên tiếng thách đố chúng ta

***

và cái đám người đang tụ tập ở quảng trường Tahir là dường như cũng đang bị kích động bởi những thách thức của vĩnh hằng, ta biết là bọn họ đang tìm kiếm vĩnh hằng

người buôn ngựa ở quảng trường Tahir cứ theo hối thúc ta nhượng lại con ngựa nòi phương đông, nhưng ta thì cần có ngựa để đi gặp những người đang tụ tập ở quảng trường Tahir, những người đang mang nặng trong lòng những hờn căm, những chờ đợi, ta biết là bọn họ đang sửa soạn một cuộc tẩy rửa những dơ bẩn của lịch sử, sự tụ tập, ta biết, là đêm trước của một cuộc thanh tẩy

đả đảo các vị thánh thần đang mưu toan biến nhân gian thành nơi thể nghiệm của thời gian, cuộc thể nghiệm tàn nhẫn nhất trong những tàn nhẫn, đả đảo những thằng mặt đen những thằng mặt trắng những thằng mặt xanh luôn mưu toan mượn tay thần thánh để bày ra những cuộc đỏ đen luôn mang những tên gọi thiêng liêng như thể là được nói ra từ cửa miệng thần thánh, đả đảo cường quyền và bạo lực luôn lập lờ đánh lận con đen, đả đảo những giả dối, đả đảo những lừa bịp đê hèn làm hoen ố lịch sử trong sạch của con người, hoan hô lũ chim trời đang sải cánh bay trên bầu trời trong sạch, hoan hô sự tự do của lũ chim trong sạch

những người tụ tập ở quảng trường Tahir cứ gào lên, và con ngựa nòi phương đông của ta cứ chòm lên, hí, còn ta, thì cũng muốn gào lên, hãy dẹp hết các quốc sử quán, dẹp hết các nhà chép sử, dẹp hết các nhà bình sử, bởi những người đang tụ tập ở quảng trường Tahir để sửa soạn cho cuộc tẩy rửa dơ bẩn của lịch sự là đang tổng lược lịch sử trong những lời hoan hô và đả đảo đầy tâm huyết

và từ những người đang tụ tập ở quảng trường Tahir, ta đã nhìn thấy ông lão ấy bước lên phía trước, gào, Người đang ở đâu vẫn chưa thấy đến, dường như là bọn họ đang chờ kẻ dẫn dắt cách thức tẩy rửa dơ bẩn của lịch sử, là bọn chúng tôi đang chờ, ông lão vẫn cố gào lên, và khạc ra máu, và quị xuống quảng trường, có vẻ như là dấu hiệu của vô vọng

***

và ta vội vã thúc ngựa đi về phía sa mạc Ghizeh, này, con quái vật kia, là ngươi vẫn đang tiếp tục cản trở con người, phải không, ta đang nghĩ đến kẻ dẫn dắt cuộc thanh tẩy lịch sử đang bị ai đó ngản trở, và gào lên với con quái vật Sphinx

a ha, ta nghe con Sphinx cười thành tiếng, và bảo là sẽ mãi mãi làm kẻ tra vấn lịch sử, con Sphinx bảo là nó sinh ra không phải để cản trở mà chỉ để tra vấn con người

hãy dẹp đi những tra vấn cũ kỹ, ta thét, khi nghĩ đến cái cách gạn hỏi nghìn triệu năm trước của con thú dầu người mình thú, hãy dẹp hết những tra hỏi cũ rích ấy đi, ta lại thét lên

người buôn ngựa ở quảng trường Tahir cứ hối thúc ta nhượng lại con ngựa nòi phương đông của ta, nhưng ta thì đang bận tranh cãi với con quái vật đầu người mình thú

thần thánh chẳng làm hỏng con người, mà chỉ có con người là đang làm hỏng thần thánh, con Sphinx nói

nhưng là ngươi hãy nói với hết thảy các vị thánh thần rằng, chính là các vị đã để cho con người lợi dụng tên tuổi các vị tạo ra những cuộc đỏ đen làm hoen ố lịch sử con người, hãy bảo với hết thảy các vị ấy rằng hãy thôi đi việc can dự vào thời gian của con người, ta nói

và con Sphinx lại giận dữ hét, hãy đi cho khuất mắt ta hỡi loài giống con người cứng đầu cứng cổ

***

ta trở lại ngôi làng thân yêu của ta với hai bàn tay không, con ngựa nòi phương đông ta đã cho người buôn ngựa ở quảng trường Tahir, bởi không thể để xảy thêm cái chết vì bạo lực, cả cuốn sách chép về cách làm cho cây lúa chóng trỗ bông ta cũng cho người buôn ngựa, bởi ông ta nói thoát chết lần này thì bỏ nghề buôn ngựa quay về quê trồng lúa

ân nhân của ta là sứ giả của những vị thần nhân từ của các đất nước phương đông, người buôn ngựa ở quảng trường Tahir nói

ta nói ta chẳng phải sứ giả của các vị thần, mà là kẻ đang đối địch với các vị thần, kẻ luôn làm mếch lòng các vị thần thánh nơi mặt đất

phải rồi, khi trở lại ngôi làng thân yêu của ta thì ta sẽ nói với em là ta đã nói nói với người buôn ngựa ở quảng trường Tahir rằng ta đang tham gia vào cuộc chiến chống lại các vị thần