George Orwell

PHẦN II

I.

Lúc đó là giữa buổi sáng, Winston bước ra khỏi ngăn để đi vệ sinh.

Từ đầu kia cái hành lang dài vắng ngắt có một người đang đi theo hướng ngược lại. Đấy là cô gái tóc đen. Anh chạm trán cô ta ở gần cửa hàng đồng nát cách đây vừa đúng bốn hôm. Khi cô đến gần thì anh nhận thấy tay phải cô được treo bằng một sợi dây quấn quanh cổ, sợi dây cùng màu với bộ đồng phục, từ xa không thể nhận ra được. Chắc là cô bị thương trong khi quay cái máy phác thảo – thường gọi là kính vạn hoa – nội dung các cuốn tiểu thuyết. Đây là tai nạn thường thấy trong Ban Sáng Tác.

Khi họ còn cách nhau chừng bốn mét thì cô gái bất ngờ xảy chân và ngã úp mặt xuống đất. Cô thét lên vì đau. Chắc cô ngã đè lên chính cánh tay bị thương. Winston sững lại. Cô đã gượng chống hai đầu gối để đứng lên. Da mặt cô biến thành màu vàng sữa, đôi môi vì vậy trông càng đỏ thêm. Cô nhìn thẳng vào Winston, cầu khẩn, ánh mắt lộ vẻ sợ hãi hơn là đau đớn.

Trong lòng Winston bỗng dậy lên những tình cảm trái ngược nhau. Trước mặt anh là kẻ thù mà anh muốn thanh toán, nhưng đồng thời đây cũng là một con người đang bị đau, có thể đã bị gãy xương nữa. Theo bản năng, anh chạy lại gần để giúp cô. Lúc anh nhìn thấy cô ngã đè lên cánh tay bị thương anh như thấy chính mình đang bị đau đớn vậy.

"Có đau lắm không?", Winston hỏi.

"Không sao đâu. Tay. Sẽ hết ngay thôi", cô nói giọng run run như đang rất bối rối. Mặt cô bỗng trắng bệch ra.

"Có bị gãy chỗ nào không?"

"Không. Không sao. Đau một tí, giờ thì hết rồi."

Cô đưa cánh tay lành ra và anh đỡ dậy. Mặt cô hồng trở lại, có vẻ như đã hết đau thật.

"Không sao đâu", cô nhắc lại, "Chỉ có cổ tay bị đau. Cám ơn, đồng chí!"

Rồi cô bước tiếp, mạnh mẽ như chưa có gì xảy ra. Việc đó kéo dài chừng nửa phút. Thói quen không biểu lộ tình cảm đã trở thành bản năng, vả lại lúc đó hai người đứng ngay trước màn vô tuyến. Nhưng thật khó mà che dấu được sự ngạc nhiên: chỉ trong vòng hai hoặc ba giây khi anh giúp cô đứng dậy, cô đã kịp dúi một vật gì đó vào tay anh. Không thể có chuyện vô tình. Đấy là một vật nhỏ và phẳng. Vừa bước vào nhà vệ sinh anh vừa đưa vật đó vào túi và lấy ngón tay mân mê. Đấy là một mảnh giấy được gấp thành hình vuông.

Vừa đứng tiểu tiện anh vừa cho tay vào túi mân mê để mở mảnh giấy ra. Đây chắc chắn là một thông điệp. Có lúc anh đã định đi vào buồng vệ sinh để đọc ngay tại trận. Nhưng anh biết đấy là một hành động điên rồ. Đây chính là chỗ màn vô tuyến theo dõi kĩ nhất và liên tục nhất.

Anh quay về ngăn, ngồi xuống, rồi như vô tình vất mảnh giấy vào giữa đống giấy tờ trên bàn, sau đó anh đeo kính và kéo chiếc máy ghi lại gần. "Năm phút nữa", anh tự nhủ, "ít nhất phải năm phút nữa!". Tim đập như trống trận. Rất may là anh đang phải làm một công việc bình thường, chỉ phải chính xác hoá một loạt số liệu, không đòi hỏi phải tập trung tư tưởng.

Dù tờ giấy có viết gì thì cũng chỉ là chuyện chính trị. Theo anh hiểu thì có hai khả năng. Thứ nhất, khả năng này có lí hơn, cô ta là chỉ điểm của Cảnh Sát Tư Tưởng, đúng như anh vẫn lo từ trước tới nay. Anh chỉ không hiểu tại sao Cảnh Sát Tư Tưởng lại chọn cách đưa tin như thế này, nhưng chắc là phải có lí do nào đó nên họ mới làm thế. Thông điệp có thể là một lời đe dọa, một giấy triệu tập, hay mệnh lệnh tự sát, mà cũng có thể là một cái bẫy. Khả năng khác, khó chấp nhận hơn, anh đã cố gắng gạt đi nhưng chỉ được một lúc rồi nó lại hiện lên trong trí não. Có khả năng bức thông điệp không phải là của Cảnh Sát Tư Tưởng mà là của một tổ chức bí mật nào đó. Có thể tổ chức Huynh Đệ vẫn tồn tại chăng! Cô ta là thành viên của nó! Điều này hoàn toàn vô lí, nhưng ý nghĩ đó xuất hiện ngay khi anh biết là mình đang cầm tờ giấy trong tay. Phải vài phút sau thì cái khả năng thứ nhất, có lí hơn nói trên mới xuất hiện trong đầu. Ngay cả bây giờ, mặc dù trí óc mách bảo rằng tờ giấy ấy có thể báo hiệu cái chết đã cận kề, nhưng anh không tin và tuy không có cơ sở, nhưng anh vẫn hi vọng, tim đập thình thịch, anh phải cố gắng hết sức giữ cho giọng không run và tiếp tục đọc các số liệu vào máy ghi.

Anh cuộn những tờ giấy đã làm xong và đưa vào ống khí nén. Đã được tám phút rồi. Anh sửa lại kính, hít một hơi dài rồi kéo tập tài liệu có mảnh giấy do cô gái kia đưa về phía mình. Anh giở mảnh giấy ra. Trên mặt mảnh giấy có một hàng chữ to, viết bằng tay, nghiêng ngả:

Em yêu anh.

Choáng váng mất mấy giây, anh không đủ sức vất được ngay vật chứng vào lỗ nhớ. Mặc dù biết rằng chú ý quá đến tờ giấy có thể nguy, nhưng anh vẫn liều đọc một lần nữa để tin chắc rằng đúng là những chữ đó.

Anh gần như không làm được gì cho đến tận bữa ăn trưa. Anh không thể tập trung chú ý vào các công việc chán ngấy đã đành, mà che giấu tâm trạng bồn chồn để màn vô tuyền không phát hiện được còn khó khăn hơn. Anh cảm thấy như có lửa đốt trong lòng. Ăn trong cái căng tin nóng bức, chật chội, ồn ào, thật không khác gì bị tra tấn. Anh hi vọng có thể được ngồi một mình, nhưng thật không may là thằng ngốc Parsons lại hạ bệ ngay xuống cái ghế bên cạnh, mùi mồ hôi của hắn át hẳn mùi thịt hầm và hắn bắt đầu thao thao bất tuyệt về việc chuẩn bị cho Tuần Lễ Hận Thù. Hắn đặc biệt phấn khích khi nói về bức chân dung Anh Cả rộng những hai mét, vẽ trên giấy bồi do đội Tình Báo của cô con gái làm nhân sự kiện này. Bực nhất là do quá ồn nên Winston không thể nghe rõ và cứ phải hỏi đi hỏi lại suốt, thành ra nhiều câu ngớ ngẩn phải nghe đến hai lần. Anh đã thoáng thấy cô gái tóc đen, cô ngồi cùng một bàn với hai người khác ở tận đầu bên kia căn phòng. Có vẻ như cô không trông thấy anh, còn anh cũng không nhìn sang phía ấy lần nào nữa.

Buổi chiều có đỡ hơn. Ngay sau bữa trưa anh được giao một việc khó, tế nhị, phải dẹp hết các thứ khác sang một bên và làm liên tục trong mấy giờ mới xong. Nhiệm vụ được giao là xuyên tạc một loạt báo cáo kết quả sản xuất cách đây hai năm nhằm hạ uy tín của một cán bộ cao cấp của Đảng Nội Bộ nay đã thất sủng. Winston rất thạo những công việc kiểu này và anh đã hoàn toàn quên được cô gái kia trên hai tiếng đồng hồ. Nhưng sau đó nét mặt cô lại hiện về ngay trước mắt, và lúc đó anh chỉ muốn được ở một mình. Chỉ ngồi một mình anh mới có thể suy nghĩ thấu đáo được. Tối nay anh phải có mặt tại Trung Tâm. Anh nuốt vội bữa ăn tối chán ngấy trong căng tin rồi chạy vào Trung Tâm để tham gia vào cuộc thảo luận tổ diễn ra long trọng như một trò hề, sau đó chơi hai séc bóng bàn, uống mấy li Gin và nghe thuyết trình đề tài “Quan hệ giữa Chuanh và cờ tướng” trong vòng ba mươi phút. Chán phải nói là đến tận cổ, nhưng khác với mọi khi, hôm nay anh không thích chuồn sớm. Mấy từ em yêu anh như làm bừng dậy trong lòng ước muốn được sống lâu thêm, có là người ngu mới làm những việc mạo hiểm vào lúc này. Gần đến 23 giờ anh mới về đến nhà và chui vào giường, trong bóng tối, nếu không lên tiếng thì màn vô tuyến không thể làm gì được, đấy là lúc anh có thể suy nghĩ mà không sợ bị phân tâm.

Có một vấn đề kĩ thuật cần phải giải quyết: tiếp xúc như thế nào và hẹn hò ở đâu. Giả thuyết cô là một cái bẫy đã bị bác. Không có chuyện đó rồi, bởi vì anh thấy rõ cô đã run như thế nào khi trao mảnh giấy cho anh. Cô đã thần hồn nát thần tính và chuyện đó cũng dễ hiểu thôi. Anh không hề nghĩ đến chuyện né tránh. Mới năm ngày trước đây anh đã định đập vỡ sọ cô bằng một cục đá, nhưng nay chuyện đó không còn quan trọng nữa. Anh mường tượng ra thân thể trẻ trung, trần truồng của cô như anh đã từng nhìn thấy trong mơ. Thế mà trước đây anh đã cho rằng cô cũng là một người ngu, đầu óc toàn những điều dối trá và hận thù, lòng thì lạnh như băng, giống như tất cả những người khác. Anh bỗng cảm thấy phát sốt khi nghĩ rằng có thể sẽ mất cô, có thể sẽ chẳng được ôm ấp cái thân thể trẻ trung, trắng trẻo ngọc ngà của cô! Điều anh sợ nhất là cô sẽ nghĩ lại nếu anh không mau chóng tiếp xúc được với cô. Nhưng tiếp xúc được với cô là chuyện cực kì khó. Không khác gì chơi cờ khi đã bị chiếu tướng. Quay hướng nào cũng thấy màn vô tuyến. Anh đã nghĩ đến tất cả phương pháp tiếp cận ngay trong vòng năm phút đầu tiên sau khi đọc mẩu giấy và bây giờ, khi có điều kiện suy nghĩ, anh đang cân nhắc từng phương án, giống như đang sắp xếp các dụng cụ đặt ngay trên bàn trước mặt vậy.

Rõ ràng là không thể tái ngộ như hồi sáng được nữa rồi. Nếu cô làm ở Phòng Tài Liệu thì còn tương đối dễ, Phòng Sáng Tác nằm ở đâu thì anh lại biết rất mù mờ, vả lại cũng chẳng có lí do gì để đến đó cả. Nếu anh biết chỗ cô ở và thời gian cô rời công sở thì có thể anh sẽ cố gắng tìm cách gặp cô trên đường về, nhưng đi theo cô cũng chả an toàn, vì dù muốn dù không cũng phải lảng vảng quanh Bộ mà như thế thì bị chú ý ngay. Chẳng nên nghĩ đến chuyện gửi thư. Ai cũng biết là tất cả thư từ đều bị kiểm duyệt trước khi đến tay người nhận. Thực ra là rất ít người viết thư. Đôi khi nếu cần nhắn cho ai thì chỉ việc mua những cái bưu thiếp, trên đó đã có sẵn những câu mẫu, chỉ cần xoá những câu không cần thiết là xong. Anh không biết cả tên cô chứ chưa nói địa chỉ. Cuối cùng anh cho rằng chỗ an toàn nhất chính là căng tin. Nếu cô ngồi một mình ở khoảng giữa phòng, đừng có gần màn vô tuyến quá và nếu trong phòng ồn ào... giả sử được như thế, thí dụ, khoảng ba mươi giây thì hai người có thể đủ thời gian trao đổi vài câu.

Tuần lễ tiếp theo trôi qua như một giấc mơ. Hôm sau, khi tiếng còi báo hiệu giờ làm việc nổi lên rồi cô mới tới căng tin, lúc đó thì anh đã đứng dậy chuẩn bị đi. Chắc là cô đã chuyển sang làm ca hai. Họ đi lướt qua nhau, không ai nhìn ai. Hôm sau nữa cô có mặt ở căng tin như thường lệ, nhưng có ba cô đi kèm, họ ngồi ngay dưới màn vô tuyến. Sau đó là ba ngày kinh hoàng đối với anh: không thấy cô đâu cả. Cả tâm hồn cũng như thể xác anh bỗng trở nên nhạy cảm đến mức không thể chịu đựng nổi; mọi hành vi, mọi tiếng động, mọi va chạm, mọi lời nghe được hay nói ra đều làm cho anh đau đớn, như bị tra tấn. Hình ảnh cô theo anh vào tận giấc ngủ mỗi ngày. Suốt mấy hôm đó, anh không động đến cuốn nhật kí lần nào. Chính lúc làm việc anh lại được thư giãn đôi chút, anh có thể quên những giằng xé nội tâm khoảng mươi phút mỗi lần. Hiện nay cô ra sao, anh hoàn toàn mù tịt. Biết hỏi ai bây giờ. Có thể cô đã bốc hơi rồi, có thể cô đã tự sát rồi, có thể cô đã bị chuyển đến một vùng xa xôi hẻo lánh của Oceania rồi: nhưng điều tệ hại nhất và cũng dễ xảy ra nhất là cô đã nghĩ lại và quyết định không gặp anh nữa.

Ngày thứ tư cô lại xuất hiện. Cánh tay không còn treo trên cổ nữa, chỉ có cổ tay bị bó bột thôi. Như trút được gánh nặng, anh nhìn chằm chằm về phía cô đến mấy giây liền. Hôm sau chỉ chút xíu nữa thì anh đã nói chuyện được với cô. Khi bước vào căng tin, anh thấy cô ngồi một mình bên cạnh cái bàn đặt cách xa tường. Lúc ấy còn sớm, chưa đông lắm. Winston đã đứng ngay cạnh quầy, nhưng phải dừng lại chừng hai phút vì có người kêu là không được phát viên đường hoá học. Dù bị chậm một chút nhưng cô gái vẫn ngồi một mình khi Winston bưng mâm, anh quyết định đi về phía bàn của cô. Vừa bước anh vừa làm như vô tình ngước mắt tìm kiếm một cái bàn ngay sát chỗ cô ngồi. Cô chỉ còn cách anh chừng ba mét. Chỉ hai giây nữa là xong. Bỗng có người gọi từ đằng sau: “Smith!”. Anh giả vờ như không nghe thấy. “Smith!”, người kia lại gọi, lần này to hơn. Không thể tránh được nữa. Anh quay lại. Hóa ra là Wilsher, gã còn trẻ, tóc vàng, vẻ mặt ngây ngô, anh không biết rõ tay này, hắn ta mời anh ngồi xuống cái ghế còn để trống cùng bàn với hắn. Từ chối sẽ bị nghi ngay. Đã bị nhận diện rồi thì không thể đến ngồi cùng bàn với người phụ nữ đang ăn một mình. Sẽ bị chú ý ngay. Anh ngồi xuống, miệng nở nụ cười thân thiện. Bộ mặt ngây ngô của Wilsher tươi tỉnh hẳn lên. Anh mường tượng cảnh mình đang cầm một cái búa chim cuốc thẳng vào giữa bộ mặt cầu tài đó. Bàn cô gái cũng có người ngồi ngay sau đó.

Chắc chắn là cô đã trông thấy anh định đi lại phía cô, có thể cô đã hiểu được thâm ý của anh. Hôm sau anh cố gắng đến căng tin sớm hơn mọi khi. Quả đúng như dự đoán, cô đã ngồi ngay gần chỗ hôm qua, vẫn chỉ có một mình. Đứng trước anh là một người đàn ông bé loắt choắt, cử động liên tục, người trông như bọ hung, hai mắt nhỏ tí, láo liên. Khi vừa bưng mâm bước ra khỏi quầy, Winston đã trông thấy người đàn ông nhỏ bé kia đang bước thẳng lại phía bàn cô gái. Hi vọng tưởng sắp tắt ngúm. Xa hơn một chút có một cái bàn trống, nhưng dáng vẻ của người đàn ông cho thấy rằng gã chỉ quan tâm đến sự tiện lợi của chính mình và gã sẽ chọn cái bàn ở chỗ trống trải nhất. Winston bước theo gã mà lòng nặng trĩu. Nếu anh không gặp riêng được cô thì câu chuyện chẳng thể nào tiến triển được. Bỗng nghe có tiếng xoảng một cái. Con người nhỏ bé đang lồm cồm bò, cái mâm bắn ra xa, cà phê và xúp tạo thành hai vệt nước chạy dài trên nền nhà. Gã đứng dậy và cáu kỉnh nhìn quanh, có thể gã ngờ rằng đã bị Winston gạt chân. Thế là xong. Chỉ năm giây sau, Winston đã ngồi cùng bàn với cô gái, tim anh đập như trống trận.

Anh không nhìn cô. Anh xếp các thứ ra bàn và lập tức ngồi ăn. Cần phải nói ngay, trước khi có người đến phá quấy, nhưng đột nhiên Winston phát hoảng. Từ lần gặp đầu tiên đến nay đã một tuần rồi. Cô ta đã nghĩ lại, chắc chắn cô ta đã nghĩ lại rồi! Chuyện này chẳng thể nào kết thúc có hậu được, làm gì có chuyện như thế trong cuộc đời này. Có thể anh đã không dám mở miệng nếu đúng lúc đó không trông thấy Ampleforth, một thi sĩ tai đầy lông lá đang thất thểu bước quanh phòng để tìm một chỗ trống. Anh chàng Ampleforth đãng trí nhưng rất quí Winston, nếu nhìn thấy thì anh ta sẽ lại ngồi bên cạnh ngay. Thời gian hành động có hạn, chỉ một phút là cùng. Hai người vẫn tiếp tục ăn. Họ ăn món thịt hầm đậu tương, toàn nước là nước. Winston bắt đầu nói, gần như thì thầm. Không ai ngẩng lên, họ tiếp tục xúc từng thìa nước đưa vào miệng, vừa ăn vừa khẽ trao đổi với nhau những câu thật ngắn.

"Mấy giờ em về?"

"Mười tám giờ rưỡi."

"Ta có thể gặp nhau ở đâu?"

"Quảng trường Chiến Thắng, gần bức tượng."

"Ở đấy nhiều màn vô tuyến lắm."

"Không sao đâu, đông người lắm."

"Tín hiệu?"

"Không cần. Chỉ được đến gần khi thấy em đứng ở chỗ đông người thôi đấy. Cũng đừng có nhìn. Nhưng đừng đi xa."

"Mấy giờ?"

"19 giờ."

"Thôi nhé."

Ampleforth không nhìn thấy Winston, anh ta đến ngồi ở một bàn khác. Họ không nói gì thêm và tuy ngồi đối diện với nhau trên cùng một bàn ăn, họ cũng cố không nhìn nhau lần nào nữa. Cô gái ăn thật nhanh cho xong bữa rồi đứng dậy đi ngay, Winston còn ngồi lại hút thuốc.

Winston có mặt tại quảng trường Chiến Thắng trước giờ hẹn. Anh đi đi lại lại xung quanh chân cái cột cực lớn có những đường hoa văn trang trí, trên đỉnh cột là bức tượng Anh Cả. Bức tượng hướng cặp mắt về phương Nam, nơi Anh đã đập tan không lực của Eurasia (trước đây vài năm thì là không lực của Eastasia) trong trận đánh bảo vệ Đường Bay I. Trên đường phố đối diện có tượng một người cưỡi ngựa được cho là của Oliver Cromwell[1]. Đã mười chín giờ năm mà cô gái vẫn chưa đến. Winston rất lo. Cô ấy không đến, cô ấy đã nghĩ lại rồi! Anh đi về hướng bắc quảng trường và cảm thấy vui lên chút ít khi nhận ra nhà thờ St. Martin, nhà thờ với cái chuông, đấy là nói khi còn chuông, từng ngân nga “Nợ ta ba xèng”. Sau đó anh trông thấy cô gái đứng ở dưới chân bức tượng đang đọc hay đang giả vờ đọc một khẩu hiệu quấn quanh cột như cái lò xo. Chưa thật an toàn vì ở đấy còn vắng. Xung quanh mái che phía trên có nhiều màn vô tuyến lắm. Nhưng từ phía bên trái bỗng dậy lên tiếng hò hét và tiếng gầm rú của xe tải nặng. Tất cả mọi người trên quảng trường cùng hò nhau lao ra hướng đó. Cô gái chạy thật nhanh tránh mấy con sư tử dưới chân cột và nhập vào đám đông. Winston vội vã bám theo. Anh nghe thấy người ta bảo đang giải bọn tù binh Eurasia.

Một đám rất đông đã tụ tập ở phía nam quảng trường. Winston thuộc loại những người thường đứng phía ngoài mọi cuộc tụ bạ, nhưng lần này lại cố xô đẩy, chen lấn hòng len vào giữa đám đông. Chẳng mấy chốc anh đã chỉ còn cách cô chừng một sải tay, nhưng một gã cu li to như voi và một người đàn bà, chắc là vợ gã kia, cũng to không kém bỗng làm thành một bức tường thịt không cách gì vượt qua được. Winston quay nghiêng và lấy hết sức lách vai vào giữa hai người. Có lúc anh tưởng chừng như sẽ bị hai khối thịt kia sẽ ép nát hết ruột gan phèo phổi, nhưng, cuối cùng đã luồn qua được, tuy có bị toát một ít mồ hôi. Anh đã đến bên cô gái. Hai người đứng sát nhau, vai kề vai, mắt cùng chăm chú nhìn về phía trước.

Một đoàn xe tải từ từ đi qua, mỗi góc thùng xe có một người lính mặt vô hồn, đứng nghiêm, mắt nhìn thẳng, tay lăm lăm súng máy. Trong thùng xe lúc nhúc một bọn người nhỏ bé, da vàng, quân phục màu xanh đã sờn. Đấy là những người Mông Cổ, mặt buồn rười rượi, nhìn ngang, vô cảm. Mỗi lần xe bị xóc lại có tiếng kim loại va vào nhau loảng xoảng: tất cả tù binh đều bị xích chân. Từng chiếc xe với những khuôn mặt buồn bã nối tiếp đi qua. Winston biết rằng tù binh thường bị giải qua đây, nhưng thỉnh thoảng anh mới gặp như thế này. Vai và tay cô gái ép sát vào vai và tay anh. Má cô gần đến nỗi anh cảm thấy cả hơi ấm của cô. Cô lập tức lợi dụng cơ hội, giống như đã làm trong căng tin. Cô bắt đầu nói, môi chỉ khẽ mấp máy, giọng thì thầm chìm nghỉm trong tiếng ồn ào của đám đông và tiếng gầm rú của động cơ.

"Anh nghe rõ chứ?"

"Có"

"Chiều chủ nhật có rỗi không?"

"Có."

"Thế thì nghe đây. Anh phải nhớ đấy. Anh sẽ ra ga Paddington...."

Anh lấy làm ngạc nhiên khi nghe cô mô tả đường đi chính xác theo lối nhà binh. Đi tàu hỏa nửa tiếng, xuống ga, rẽ trái, đi bộ hai cây số, cái cổng không có xà ngang, đường mòn xuyên qua cánh đồng, đường hai bên đầy cỏ dại, đường mòn giữa các lùm cây, một cái cây đã chết đầy rêu. Dường như cô thuộc lòng cả tấm bản đồ. “Anh có thể nhớ hết không?”, cô nói thêm.

"Có."

"Rẽ trái, rẽ phải rồi rẽ trái nữa. Thấy một cái cổng không xà ngang."

"Được rồi. Mấy giờ?"

"Khoảng mười lăm giờ. Anh có thể phải đợi đấy. Em sẽ đi đường khác. Anh có chắc là nhớ không?"

"Có."

"Thế thì đi khỏi đây mau."

Chẳng cần nói anh cũng biết. Nhưng đông người quá, không thể nào đi được. Đoàn xe tiếp tục lăn bánh, người xem vẫn không chán. Ban đầu có tiếng la ó, tiếng huýt gió chế giễu từ nhóm các đảng viên, nhưng không được hưởng ứng. Người ta đi xem chủ yếu là vì tò mò. Người ngoại quốc, dù là Eurasia hay Eastasia, đều bị coi là những sinh vật lạ. Chỉ có thể nhìn thấy người ngoại quốc khi họ đã là tù binh, mà cũng chỉ thoáng qua thôi. Trừ một vài người bị treo cổ công khai như những tội phạm chiến tranh, không ai biết số phận những người còn lại ra sao, đơn giản là họ đã biến mất, có lẽ bị đưa vào trại lao động khổ sai. Sau những đoàn tù binh Mông Cổ mặt tròn tròn là đến những đoàn Âu châu, râu ria xồm xoàm, mệt mỏi, bẩn thỉu. Ánh mắt trên những khuôn mặt gầy gò, râu ria ấy chiếu thẳng vào Winston, cũng có người nhìn một cách chăm chú khác thường. Đoàn diễu hành sắp sửa chấm dứt. Trên cái xe cuối cùng có một người đàn ông đã có tuổi, râu trắng phủ đầy mặt, đứng bắt chéo hai tay trước bụng như thể đã quen bị trói vậy. Cần phải tách khỏi cô gái ngay. Nhưng đúng vào những phút cuối cùng, khi đám đông chưa kịp tản ra, thì cô gái kia tìm được tay anh và bóp mạnh.

Chuyện đó kéo dài chỉ chừng mười giây, thế mà anh tưởng hai người đã nắm tay nhau lâu lắm rồi. Anh đã kịp khảo sát toàn bộ bàn tay cô. Anh sờ từng ngón tay búp măng, từng móng nhọn, anh sờ lòng bàn tay cứng và chai vì vất vả, anh nắn chỗ thịt mềm ngay sát cổ tay cô. Chỉ cần sờ thế là anh đã có thể mường tượng được bàn tay cô. Ngay lúc đó anh chợt nhận ra rằng mình không biết màu mắt cô. Có thể màu nâu, nhưng đôi khi người tóc đen lại có mắt xanh. Nhưng quay đầu lại để nhìn vào mắt cô là một hành động thiếu thận trọng không chấp nhận được. Họ đứng giữa đám đông, tay trong tay, mắt nhìn thẳng và không phải mắt cô gái mà là cặp mắt người tù binh già, râu rậm, buồn nản, đang chằm chằm nhìn Winston.

II.

Winston bước đi trên con đường loang lổ nắng, chỉ những chỗ thưa cành mới có những khoảng vàng hẳn. Bên trái mọc đầy cây hoa chuông lá tròn. Không khí như mơn man da thịt lữ khách. Hôm đó là ngày mồng hai tháng năm. Từ trong rừng vọng lại tiếng gù của một con chim gáy cô đơn.

Anh đến hơi sớm. Anh không gặp bất cứ trở ngại nào trên suốt dọc đường đi, cô gái có nhiều kinh nghiệm đến nỗi anh không có cảm giác sợ hãi như đáng lẽ phải có trong những trường hợp như thế này. Không còn nghi ngờ gì rằng cô đã chọn được chỗ an toàn. Nói chung, khó có thể nghĩ rằng ở nông thôn thì an toàn hơn là London. Dĩ nhiên là không có màn vô tuyến, nhưng ở đâu mà chả có thể giấu micro, người ta chỉ cần ghi lại giọng nói là xong, ngoài ra, đi du ngoạn một mình thế này sẽ bị để ý ngay. Đi dưới một trăm cây số thì không cần giấy thông hành, nhưng thỉnh thoảng vẫn có những đội tuần tra lảng vảng quanh các nhà ga, họ kiểm tra giấy tờ của mọi đảng viên và hỏi những câu rất khó chịu. Không thấy đội tuần tra nào, còn từ lúc rời khỏi ga thỉnh thoảng anh lại ngoái nhìn xem có cái đuôi nào không. Tàu hỏa đầy cu li, tâm trạng phấn chấn vì không khí ấm áp của buổi sáng mùa hè. Một gia đình đông đúc từ bà già đã rụng hết răng đến em bé chưa đầy tháng tuổi, đã chiếm hết cái toa ghế cứng mà anh đi, họ bảo với anh là đi nghỉ một ngày ở nhà thông gia ở nhà quê và nhân tiện mua ít bơ trên thị trường chợ đen.

Cây đã thưa hơn, anh đi vào con đường mòn, theo đúng như cô chỉ, con đường này là để cho xe kéo, hai bên đầy các bụi cây. Anh không có đồng hồ, nhưng bây giờ chưa thể đến mười lăm giờ được. Hoa chuông lá tròn mọc đầy dưới chân, không thể nào tránh bước lên được. Anh quì xuống và hái một ít hoa, vừa để giết thì giờ vừa để có cái tặng cho cô gái. Anh hái được một bó to và vừa đưa lên mũi hít hà cái mùi thơm nồng nhẹ nhàng của nó thì bỗng giật bắn người vì nghe thấy tiếng cành khô gãy răng rắc phía sau. Anh tiếp tục hái hoa. Đấy là cách hành xử đúng nhất. Người ở đằng sau có thể là cô gái, mà cũng có thể là kẻ đang theo dõi anh. Ngoảnh lại chứng tỏ là người không trong sáng. Anh hái một bông, rồi một bông nữa. Có một bàn tay đặt nhẹ lên vai anh.

Anh ngẩng lên. Chính là cô. Cô lắc đầu như có ý bảo đừng lên tiếng, sau đó cô rẽ những bụi cây và dẫn anh đến một con đường nhỏ đi thẳng vào rừng. Chắc chắn là cô đã đi con đường này rồi vì anh thấy cô tránh những chỗ bùn lầy như thể đã thuộc lòng. Winston cầm bó hoa đi theo. Lúc mới gặp, anh có cảm giác như trút được gánh nặng, nhưng bây giờ khi quan sát từ phía sau cái cơ thể khoẻ mạnh, cân đối với chiếc thắt lưng màu đỏ buộc chặt càng làm nổi bật vòng eo của cô thì anh lại thấy mình không xứng với cô. Cô có thể ngoái lại, nhìn mình và thế là đi đứt – ý nghĩ ấy cứ lởn vởn trong đầu suốt cả quãng đường. Không khí trong lành và màu xanh của cỏ cây càng làm anh lúng túng thêm. Ngay lúc rời khỏi ga, ánh sáng tháng năm đã gieo vào lòng anh cảm giác bẩn thỉu, ốm yếu, cảm giác của một người chỉ ru rú xó nhà, lỗ chân lông nào cũng đầy bụi và bồ hóng của thành phố London. Anh chợt nghĩ rằng cô chưa từng trông thấy anh giữa ban ngày ban mặt. Họ tiến lại chỗ cái cây đổ mà cô đã kể. Cô gái bước qua một bên và bắt đầu gạt bụi cây rậm rạp để đi tiếp. Chẳng bao lâu sau anh thấy hai người đã lọt vào một khu đất trống, cỏ mọc lúp xúp, bốn xung quanh là bụi rậm che kín hoàn toàn. Cô gái quay lại.

"Tới rồi", cô nói.

Anh đứng cách cô vài bước, mắt nhìn trân trối. Anh không dám bước lại gần hơn.

"Trên đường đi em không muốn nói", cô giải thích. "Sợ có micro. Em nghĩ không có đâu, nhưng biết đâu đấy. Để bọn khốn kiếp đó nhận được giọng nói thì thôi rồi. Nhưng ở đây thì yên trí."

Anh vẫn không dám bước lại gần.

"Ở đây có chắc không?", anh hỏi lại.

"Chắc. Nhìn cây kìa", đấy là những cây tần bì nhỏ, mọc từ những gốc bị đốn hạ, chưa có cây nào to bằng cổ tay. "Toàn cây nhỏ, không thể dấu micro được. Em đã đến đây một lần rồi."

Họ bắt đầu nói chuyện. Anh đánh liều bước lại gần cô hơn. Cô đứng thẳng, miệng nở nụ cười, nửa như giễu cợt, nửa như tự hỏi tại sao anh lại chậm chạp như thế. Bó hoa chuông tròn rơi xuống đất. Anh cầm lấy tay cô.

"Em có tin không", anh nói, “đến tận lúc này anh vẫn không biết mắt em màu gì?". Mắt cô màu nâu, nâu sáng, cặp lông mi màu đen sậm. "Bây giờ khi đã thấy rõ anh rồi, em có thấy ghê không?"

"Không."

"Năm nay anh ba mươi chín. Đã có vợ, không bỏ được. Anh bị giãn tĩnh mạch. Có năm cái răng giả."

"Em không quan tâm đến chuyện đó", cô gái nói.

Và ngay lập tức, không biết là ai khởi sự trước, họ ôm lấy nhau. Đầu tiên anh không có cảm giác gì, chỉ nghĩ: không thể thế được. Một cơ thể trẻ trung đang ôm ghì lấy anh, tóc cô vờn lên má anh, đúng thế! Cô bỗng ngẩng mặt lên và anh hôn lên đôi môi đỏ mọng của cô. Tay cô ghì lấy cổ anh, cô gọi anh là yêu, là quí, là thương. Anh đặt cô lên bãi cỏ, cô hoàn toàn không chống cự, anh muốn làm gì cô thì làm. Nhưng sự thật là anh không có ham muốn. Anh chỉ thấy tự hào và vẫn không tin đây là sự thật. Niềm vui tràn ngập trong lòng, nhưng ham muốn nhục dục thì hoàn toàn không. Chuyện này xảy ra nhanh quá, cơ thể trẻ trung, xinh đẹp của cô làm anh phát sợ, anh đã quen sống thiếu đàn bà, anh không biết tại sao. Cô ngồi dậy và gỡ những bông hoa chuông tròn dính vào tóc. Sau đó cô dựa vào người anh rồi lấy tay ôm ngang hông anh.

"Không sao đâu anh. Đừng vội. Chúng ta còn cả nửa ngày nữa cơ. Chỗ này kín đáo đấy chứ? Em tìm ra chỗ này khi đi dã ngoại bị lạc đấy. Người đi cách cả trăm mét đã nghe được rồi."

"Tên em là gì?", Winston hỏi.

"Julia. Tên anh thì em biết. Winston...Winston Smith"

"Làm sao em biết?"

"Về chuyện săn tin thì em giỏi hơn anh, yên trí đi. Nói nghe coi, trước khi nhận được mẩu giấy thì anh cho em là người thế nào?"

Anh không muốn nói dối. Vả lại, một trong những cách khởi đầu tình yêu là nói ngay điều tệ hại nhất.

"Anh ghét em lắm", anh nói. "Anh muốn hiếp sau đó thì giết chết em. Hai tuần trước anh đã định đập vỡ đầu em bằng một cục đá đấy. Nói cho ngay, anh nghĩ rằng em là chỉ điểm của Cảnh Sát Tư Tưởng đấy".

Cô gái cười như nắc nẻ, vì cho rằng như vậy là cô vào vai rất thành công.

“Cảnh Sát Tư Tưởng! Anh nghĩ thế thật à?"

"Thật, có thể không hoàn toàn thế. Nhưng nhìn em... có thể tại vì em trẻ, khoẻ, tươi mới nữa, em biết không, anh cứ nghĩ, biết đâu đấy..."

"Anh nghĩ em là một đảng viên gương mẫu. Trong sáng cả lời nói lẫn việc làm. Cờ quạt, diễu hành, khẩu hiệu, trò chơi, dã ngoại và đủ thứ bà giằn khác. Và anh cho rằng chỉ cần phát hiện một chút sơ hở là em sẽ tuyên bố anh là tội phạm tư tưởng để họ làm thịt anh, đúng không?"

"Đúng, anh nghĩ thế đấy. Em biết không, nhiều đứa con gái như thế lắm."

"Chỉ tại cái này đấy thôi", vừa nói cô vừa giật phăng cái thắt lưng màu đỏ của Hội Thanh Niên Chống Tình Dục và ném vào bụi cây.

Sau đó cô cho tay vào túi và lấy ra một thanh chocolate. Cô bẻ làm đôi rồi đưa cho Winston một nửa. Trước khi cầm, anh đã thấy thanh chocolate này có mùi đặc biệt rồi. Màu đen, bóng loáng, gói trong giấy bạc. Chocolate bình thường có màu nâu xậm, còn mùi thì, không thể mô tả chính xác được, nhưng có thể nói giống như mùi rác cháy. Nhưng đôi khi anh cũng được ăn loại chocolate như thế này. Mùi của nó lập tức nhắc anh nhớ, nhớ cái gì thì không rõ, nhưng nỗi nhớ rõ ràng là mạnh mẽ và tạo trong anh cảm giác bất an.

"Em kiếm ở đâu ra thứ này thế?", anh hỏi.

"Ở chợ đen chứ còn đâu nữa", cô nói. "Em thích tìm tòi lắm. Em chơi thể thao rất tốt. Em từng là đội trưởng Tình Báo đấy. Mỗi tuần em có ba buổi sinh hoạt trong Hội Thanh Niên Chống Tình Dục. Em phải dán các khẩu hiệu thối tha của chúng nó khắp London đấy. Khi đi biểu tình bao giờ em cũng tham gia khiêng biểu ngữ. Lúc nào mặt cũng phải tươi và không bao giờ trốn việc. Người ta gào thì mình cũng gào, em luôn nhắc mình như vậy. Thế mới an toàn."

Mẩu chocolate tan ngay trên đầu lưỡi. Ngon tuyệt. Nhưng nỗi nhớ vẫn ẩn hiện đâu đó trong đáy sâu tâm hồn anh, nó tạo cảm giác khắc khoải, nhưng không thể định hình, giống như khi nhìn một vật bằng con mắt nheo lại vậy. Anh cố gắng gạt nó khỏi tâm trí, nhưng anh biết rõ rằng đấy là kí ức về một hành động đã làm mà nay anh sẵn sàng hủy bỏ nếu có thể được.

"Em còn trẻ lắm", anh nói. "Em phải trẻ hơn anh từ mười đến mười lăm tuổi. Một người như anh thì có gì hấp dẫn nhỉ?"

"Nét mặt anh. Em quyết định liều. Em có tài phát hiện những con chiên lạc. Ngay khi nhìn thấy anh em đã nghĩ anh chống lại chúng"

Chúng chắc là để chỉ Đảng, trước hết là Đảng Nội Bộ, giọng cô đầy vẻ căm tức và nhạo báng, Winston cảm thấy bất an, dù anh biết rằng chỗ này an toàn, nếu người ta quả thật có thể được an toàn. Điều làm anh ngạc nhiên nhất là sự trắng trợn trong cách nói của cô. Đảng viên không nên nói tục, Winston ít khi nói tục, nếu có, cũng chỉ nói thầm. Nhưng có vẻ như Julia không thể nói đến Đảng, đặc biệt là Đảng Nội Bộ mà không dùng kèm những từ thuộc loại được ghi bằng phấn trên tường các ngõ hẻm. Nhưng anh không thấy khó chịu. Đấy chỉ là cách thể hiện sự chống đối của cô đối với Đảng và đường lối của nó, cũng tự nhiên và lành mạnh như con ngựa hắt hơi khi ngửi phải mùi cỏ mốc mà thôi. Họ rời khỏi khu đất trống và đi dạo dưới những tán cây, tay ôm eo nhau, đấy là nói những chỗ quang có thể đi sát vào nhau. Không còn thắt lưng, anh thấy eo cô bây giờ mềm mại hơn. Họ vẫn chỉ nói thầm vừa đủ nghe. Ở bên ngoài cái khoảng trống kia, Julia bảo, thì phải nói thầm cho an toàn. Chẳng bao lâu sau họ đã đi đến bìa rừng. Julia bảo đứng lại.

"Đừng bước ra ngoài đồng trống. Có thể có người theo dõi đấy. Đứng sau các lùm cây an toàn hơn", cô nói.

Họ đứng dưới bóng một bụi dẻ. Ánh mặt trời xuyên qua vòm lá chiếu vào mặt cả hai người. Winston ngắm bãi cỏ trước mặt và dần dần cái cảm giác vừa kinh hãi vừa ngạc nhiên cứ dâng lên trong lòng khi anh nhận ra cánh đồng quen thuộc. Phong cảnh rất quen. Đấy là một bãi cỏ cằn cỗi, có một con đường mòn nhỏ chạy vắt ngang, hang chuột đùn lên khắp nơi. Phía cuối bãi cỏ là hàng du đung đưa trước gió, tán lá dầy xao động như tóc đàn bà. Nhất định gần đây phải có một con suối, những vũng nước với những con cá chép tung tăng bơi lội.

"Ở gần đây có con suối nào không?", anh thì thầm hỏi.

"Có đấy, có một con. Ở rìa cánh đồng bên kia cơ. Có cả cá nữa, to lắm. Anh có thể thấy chúng nằm vẫy đuôi trong vũng nước dưới bóng dương liễu nữa cơ."

"Đây gần giống Đất Đỏ", anh lẩm bẩm.

"Đất Đỏ à?"

“Không có chi đâu. Đấy là vùng đất anh thường mơ thấy ấy mà."

"Trông kìa!", Julia thì thầm.

Ngang tầm mắt họ, trên một bụi cây cách chừng năm mét có một chú chim hét vừa đỗ xuống. Có thể nó không nhìn thấy hai người. Nó đậu ngoài nắng còn họ đứng dưới bóng cây. Chú chim xòe cánh ra rồi từ từ gập lại như cũ, sau đó chú cúi đầu, như thể lạy mặt trời và bắt đầu hót. Trong buổi chiều thanh vắng, tiếng hót của chú to đến không ngờ. Winston và Julia đứng nép vào nhau, mê mẩn lắng nghe. Tiếng hót cứ thế tiếp tục, từng phút, từng phút một, giai điệu mỗi lúc một khác, không bao giờ lặp lại, dường như chú chim đang cố ý trình diễn tài nghệ của mình. Thỉnh thoảng chú lại nghỉ vài giây, chú xòe cánh ra rồi cụp lại, sau đó chú ưỡn ngực lên và tiếp tục hót. Winston quan sát chú với vẻ thán phục. Nó hót cho ai nghe? Bạn tình không, tình địch cũng không nốt. Điều gì thúc đẩy chú đến đậu trên bìa cánh rừng hoang và gửi tiếng hót vào thinh không? Anh tự hỏi liệu có cái micro nào được giấu gần đây không. Anh và Julia chỉ nói thầm, micro không thể ghi được, nhưng nó sẽ ghi được tiếng chim hót. Có thể ở đầu kia của thiết bị, một người nhỏ bé, trông như con cánh cam đang chăm chú lắng nghe, lắng nghe chính tiếng hót của con chim này. Dần dần tiếng hót xóa sạch mọi tính toán khỏi trí não anh. Tiếng hót đã biến thành dòng nước, hoà trộn với ánh nắng xuyên qua cành lá tưới xuống khắp người anh. Ý tưởng ngừng bặt, chỉ còn cảm giác. Vòng eo cô gái mềm và ấm trong bàn tay anh. Anh xoay cô lại, hai người đứng úp mặt vào nhau, cơ thể cô như tan vào trong anh. Tay anh đưa đến đâu chỗ đó như tan thành nước. Môi họ bỗng gắn vào nhau, nụ hôn này khác hẳn nụ hôn họ trao nhau lúc đầu. Hai người cùng thở vào thật sâu khi rời nhau. Con chim hét bỗng hoảng sợ và vỗ cánh bay đi.

Winston ghé sát môi vào tai cô gái.

"Bây giờ nhá", anh thì thầm.

"Không phải ở đây", cô đáp. "Quay lại chỗ ban nãy."

Họ bước vội về khu đất trống, tiếng cành khô gãy răng rắc dưới chân. Khi đã đến khu vực có những bụi cây non bao quanh, cô quay hẳn người lại. Cả hai cùng thở gấp, nhưng nụ cười thoáng hiện trên môi cô. Cô nhìn thẳng vào anh trong mấy giây rồi đưa tay kéo phéc-mơ-tuya. Đúng rồi! Hệt như trong mơ. Cô cởi quần áo cũng nhanh y như anh thấy trong mơ, rồi cô quẳng xuống đất bằng một cú vung tay điệu nghệ tưởng có thể huỷ diệt toàn bộ nền văn minh này. Da cô sáng lên dưới ánh mặt trời. Nhưng lúc đó mắt anh vẫn dán chặt vào khuôn mặt tàn nhang, đang hé cười của cô. Anh quì xuống và nắm lấy hai bàn tay cô.

“Em đã làm thế bao giờ chưa?"

"Rồi. Hàng trăm lần... không, nhiều lần rồi."

“Với các đảng viên à?"

"Vâng, chỉ với đảng viên thôi."

"Đảng Nội Bộ chứ?"

"Không, bọn khốn đó thì không. Nhưng nhiều thằng sẽ khoái ngay nếu có cơ hội. Chúng chỉ giả vờ “hồng” thế thôi anh ơi."

Tim anh đập rộn lên. Cô đã làm thế này nhiều lần, nếu là hàng trăm, hàng ngàn lần thì càng tốt nữa. Đấy chính là hi vọng, bất cứ cái gì chứng tỏ sự thối nát đều là hi vọng cả. Ai biết, có thể Đảng đang bị thối rữa ngay từ bên trong, có thể sự sùng bái đức hi sinh và lòng tận tuỵ của nó cũng chỉ là tấm màn giả tạo che đậy những hành động xấu xa. Nếu có thể làm cho tất cả bọn chúng đều bị hủi, bị giang mai hết thì tốt biết bao! Làm tất cả, chỉ cốt cho chúng suy yếu, thối rữa và tan rã! Anh đỡ cô xuống, cả hai cùng quì.

"Càng nhiều thằng đàn ông qua tay em anh càng yêu em hơn. Em có hiểu anh nói gì không?"

"Vâng, em hiểu."

"Anh căm thù sự trong trắng, anh căm thù đức dục! Anh muốn xoá sổ đức hạnh. Anh muốn tất cả đều thối rữa đến tận xương tủy."

"Thế thì em hợp với anh đấy, anh yêu ơi. Em đã thối rữa đến tận xương tủy rồi."

"Em có thích không? Ý anh là không chỉ với anh. Nói chung cơ."

"Em mê lắm."

Đấy là điều anh đặc biệt thích nghe. Không phải là tình yêu mà chính là bản năng tự nhiên, chính cái ham muốn nhục dục đơn thuần sẽ trở thành sức mạnh đủ sức xé Đảng ra thành từng mảnh. Anh đỡ cô nằm xuống bãi cỏ, giữa những bông hoa chuông lá tròn nằm rải rác đó đây. Lần này mọi sự diễn ra trôi chảy. Sau một hồi thở dốc, chân tay rã rời, họ buông nhau ra. Mặt trời có vẻ nóng hơn. Cả hai đều buồn ngủ. Anh với tay lấy bộ đồng phục và đắp lên người cô. Họ lập tức thiếp đi và thức dậy sau đó chừng nửa tiếng.

Winston thức giấc trước. Anh ngồi ngắm khuôn mặt tàn nhang, đang bình thản ngủ, đầu gối trên cánh tay. Trừ cái miệng ra, cô không phải là người đẹp. Nhìn gần sẽ thấy hai nếp nhăn ngay mí mắt. Mái tóc đen cắt ngắn rất dày và mềm. Anh chợt nhớ là chưa biết họ cũng như địa chỉ của cô.

Ngắm nhìn cái cơ thể trẻ trung, khoẻ mạnh trong giấc ngủ đã trở thành bất lực, trong anh bỗng dâng lên cảm giác xót thương, che chở. Nhưng đấy chưa phải sự dịu dàng vô tư mà anh cảm thấy trong tâm khi đứng nghe con chim hót dưới gốc cây dẻ. Anh nâng bộ đồng phục lên và chăm chú quan sát cạnh sườn cô. Ngày xưa, anh nghĩ, khi người đàn ông nhìn cơ thể một người đàn bà thì anh ta chỉ thấy đấy là đối tượng của nhục dục mà thôi. Nhưng nay thì khác, không còn tình yêu trong sáng, cũng chẳng còn sự thèm khát thuần túy. Không còn tình cảm nào là đơn thuần nữa, bởi vì tất cả đều bị trộn lộn với nỗi sợ hãi và lòng hận thù. Ôm nhau là chiến đấu, đỉnh điểm của tình yêu là chiến thắng. Đấy chính là một cái tát vào mặt Đảng. Đấy là một hành động chính trị.

[1] Oliver Cromwell – Viên tướng và lãnh tụ Anh quốc (1599-1658)