Thưa quý bạn đọc, thưa tất cả những ai quan tâm đến Giải Văn Việt.

Giải Văn Việt đã được trao hai lần, những tác phẩm được giải là kết quả của việc làm vô tư, công bằng, nghiêm túc của các Ban Giám khảo (trong Hội đồng Giám khảo lần thứ nhất), Ban Xét Giải (trong Hội đồng Giải lần thứ hai).

Để quí vị có cơ sở thẩm định tính khách quan của Giải, với tư cách Thường trực Hội đồng Giám khảo Văn Việt lần thứ nhất và Hội đồng Giải Văn Việt lần thứ hai, tôi xin phép công bố ở đây quan niệm và cách thức tiến hành Giải như sau:

1. Đầu năm 2015, Ban Tổ chức Giải Văn Việt công bố Thể lệ về Giải Văn Việt, trong đó nêu rõ:

- Các Ban Giám khảo bộ môn (Văn, Thơ, Nghiên cứu Phê bình) hoàn toàn độc lập với nhau, và kết quả bỏ phiếu của mỗi Ban Giám khảo là kết quả cuối cùng quyết định Giải của bộ môn ấy, và tác giả sẽ được trao Giải sau khi được phê chuẩn của Chủ tịch Hội đồng.

- Tác giả của tác phẩm được đề cử vào danh sách xét giải không được có chân trong Ban Giám khảo Bộ môn mà tác phẩm được đề cử.

- Kêu gọi ủng hộ cho Quỹ Giải Văn Việt từ mọi nhà hảo tâm trong nước và các cộng tác viên Văn Việt ở ngoài nước (vì Giải không có Nhà Tài trợ chính thức)

- Không nhận tiền ủng hộ cho Giải của các tác giả được đề cử vào Giải.

2. Khoảng giữa năm 2015 và 2016, Ban Tổ chức công bố danh sách Hội đồng Giám khảo (Hội đồng Giải). Danh sách này được điều chỉnh và công bố vào khoảng cuối năm.

3. Danh sách những nhà hảo tâm ủng hộ Giải Văn Việt do Thủ quỹ là nhà thơ Ý Nhi quản lý và chỉ được công bố trong buổi Trao giải ngày 3/3/2016 và 3/3/2017. Các Ban Giám khảo Bộ môn không được thông báo về danh sách này. Trong báo cáo Kết quả Giải ngày 3/3/2017, lần đầu tiên công bố hai nhà tài trợ là TS Nguyễn Quang A (290 trịêu VND) và nhà báo Đinh Quang Hùng (60 triệu VND).

Liên quan đến hai tác giả được Giải – Thụy Khuê và Nguyễn Đức Tùng:

1. Về tác giả Thụy Khuê:

- Với tư cách cộng tác viên của Văn Việt, nhà nghiên cứu Thụy Khuê đã gửi ủng hộ Giải một món tiền không lớn. Xin lưu ý: Sự ủng hộ này có rất lâu trước khi bà được đề cử vào Giải, và nằm trong tổng số tiền của Quỹ cho tới thời điểm xét giải là 300 triệu VND.

- Nhà nghiên cứu Thụy Khuê là thành viên Ban Giám khảo bộ môn Văn trong Giải lần thứ nhất.

- Đầu năm 2016, Nhà nghiên cứu Thụy Khuê được đề cử Giải Đặc biệt với tác phẩm “Khảo sát công trạng của những người Pháp giúp vua Gia Long” và các bài viết về Văn học miền Nam 1954-1975. Trong cuộc bỏ phiếu của Ban Giám khảo  về Nghiên cứu Phê bình gồm nhà nghiên cứu Hoàng Dũng, nhà thơ Hoàng Hưng, nhà nghiên cứu Lại Nguyên Ân, nhà văn Nguyên Ngọc, nhà nghiên cứu phê bình Phạm Xuân Nguyên, tác giả Thụy Khuê được 5/5 phiếu. Chủ tịch Hội đồng Giám khảo Nguyên Ngọc đã phê chuẩn kết quả trên.

2. Về tác giả Nguyễn Đức Tùng:

- Đầu năm 2016, nhà thơ Nguyễn Đức Tùng có gửi về Quỹ chung của Ban Vận động Văn đoàn một món tiền không lớn. Thủ quỹ là nhà thơ Ý Nhi chuyển số tiền ấy cho Giải Văn Việt. Số tiền ấy có một năm trước khi ông được đề cử Giải, và nằm trong tổng số tiền của Quỹ Giải là 460 triệu VND tính đến thời điểm xét Giải.

- Nhà thơ Nguyễn Đức Tùng là thành viên Ban Giám khảo Thơ Văn Việt lần thứ nhất, không có chân trong Hội đồng Giải lần thứ hai.

- Đầu năm 2017, công trình “40 năm Thơ Việt hải ngoại” được đề cử cho Giải Nghiên cứu Phê bình lần thứ hai. Ban Xét Giải gồm nhà nghiên cứu phê bình Bùi Vĩnh Phúc, nhà nghiên cứu phê bình Chu Văn Sơn, nhà nghiên cứu Hoàng Dũng, nhà thơ Hoàng Hưng, nhà nghiên cứu phê bình Inrasara, nhất trí trao Giải Chính thức cho tác phẩm này với số phiếu 5/5. Quyết định được sự phê chuẩn của Chủ tịch Hội đồng.  

Như vậy, về điều lệ của giải và về quy cách làm việc và quyết định trao giải trong cả hai lần năm 2016 và 2017 là hoàn toàn trong sáng và rõ ràng, không hề có gì là vi phạm vào điều gọi là “conflict of interests” như có một người đã nêu lên. Tuy nhiên với tư cách Thường trực Hội đồng Giám khảo Giải Văn Việt lần thứ nhất và Hội đồng Giải Văn Việt lần thứ hai, tôi xin có lời xin lỗi tất cả bạn đọc Văn Việt và những người quan tâm, yêu mến Giải Văn Việt vì trong quá trình điều hành công việc của Giải đã không làm rõ những chi tiết mà mọi người nên biết, dẫn đến băn khoăn của một số bạn về tính công minh của Giải. Xin lỗi các thành viên Hội đồng Giám khảo, Hội đồng Giải vì việc có thể gây ra thắc mắc không đáng có về sự công minh, chính trực của quý vị.  

Ban Tổ chức Giải Văn Việt cảm ơn sự yêu mến và khích lệ của quý bạn đối với Giải thể hiện trên các phuơng tiện truyền thông và qua các trao đổi cá nhân, xin hứa rút kinh nghiệm để tránh mọi sai sót tương tự trong công việc của Giải trong các năm sau, đảm bảo tuyệt đối tính công minh của Giải.

Hoàng Hưng