Danh ngôn
Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.
We need, in every community, a group of angelic troublemakers.
(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)
Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.
It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.
(James Baldwin - No Name in the Street 1972)
Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.
While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.
(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)
Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.
There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.
(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)
Ban Biên tập
Địa chỉ liên lạc:
1. Thơ
tho.vanviet.vd@gmail.com
2. Văn
vanviet.van14@gmail.com
3. Nghiên cứu Phê Bình
vanviet.ncpb@gmail.com
4. Vấn đề hôm nay
vanviet.vdhn1@gmail.com
5. Thư bạn đọc
vanviet.tbd14@gmail.com
6. Tư liệu
vanviet.tulieu@gmail.com
7. Văn học Miền Nam 54-75
vanhocmiennam5475@gmail.com
Tra cứu theo tên tác giả
- A. A. Fadeev
- A. Puskin
- A. T.
- Abdulrazak Gurnah
- Abraham F. Lowenthal
- Ace Le
- Ace Lê
- Adam Gopnik
- Adonis
- Adrian Horton
- Agi Mishol
- Ajar
- Akiko Miki
- Alain Guillemin
- Alan Phan
- Alăng Văn Gáo
- Alăng Văn Giáo
- Aldous Huxley
- Aleksandr Griboedov
- Alesandr Blok
- Alex Marshall
- Alex Smith
- Alex Thai
- Alex-Thái Đình Võ
- Alexander Fadeev
- Alexander Solzhenitsyn
- Alexandra Alter
- Alexandre FERON
- Alice Munro
- Alina Lesik
- Alison Flood
- Allen Ginsberg
- Amanda Gorman
- Amartya Sen
- Amelia Glaser
- Amos Oz
- An Nam
- Anatole France
- Anatoly Gavrilov
- Anders Olsson
- André Breton
- André Menras
- André Menras – Hồ Cương Quyết
- André Menras Hồ Cương Quyết
- Andrea Hoa Pham
- Andrea Kendall-Taylor
- Andreas Fulda
- Andreas Wimmer
- Andrew Postman
- Andy Cao
- Anh Anh
- Anh Hồng
- Anh Hồng (nhà thơ)
- Ánh Liên
- Anh Nhi
- Anh Văn
- Anika Zeller
- Anna Akhmatova
- Anna Maria Bracale Ceruti
- Anna Mitchell
- Anne Carson
- Anne Hébert
- Anne Henochowicz
- Annie Ernaux
- António Jacinto
- Antôn Nguyễn Trường Thăng
- Archimedes L.A. Patti
- Arlette Quỳnh Anh Trần
- Arnold Schwarzenegger
- Arthur Koestler
- Arty Abel
- Arvind Subramanian
- Augustina
- Aurélie Coulon
- Aurelien Breeden
- Ba Sàm
- Bá Thụ Đàm
- Bạch Cúc
- Bạch Hoàn
- Bách Mỵ
- Bách Thân
- Bạch X. Phẻ
- Bạch Xuân Phẻ
- Bakhtin
- Ban Mai
- Bàn Văn Thòn
- Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam
- Bảo Huân
- Bảo La
- Bảo Nhi Lê
- Bảo Ninh
- Bảo Phác
- Bão Vũ
- Barbara Demick
- Bashô
- Batrioldman
- Bauxite Việt Nam
- Bắc Đảo
- Bắc Phong
- Bằng Việt
- BB Ngô
- Bei Dao
- Benjamin Péret
- Benjamin Ramm
- Bertolt Brecht
- Bertrand Russell
- Bettina Rheims
- Bích Ngân
- Biếm họa
- Biên Cương
- Biệt Hiệu
- Bilahari Kausikan
- Billy Collins
- Bình Nguyên Lộc
- Brahma Chellaney
- Branko Milanovic
- Brett Reilly
- Brian Pascus
- Brian Wu
- Brice Pedroletti
- Brodsky
- Bryan
- Bùi An
- Bùi Bảo Trúc
- Bùi Bích Hà
- Bùi Chát
- Bùi Chí Trung
- Bùi Chí Vinh
- Bùi Công Thuấn
- Bùi Công Trực
- Bùi Đức Lại
- Bùi Giáng
- Bùi Hải Quảng
- Bùi Hoàng Tám
- Bùi Hoằng Vị
- Bùi Huệ Chi
- Bui Huy Hoi Bui
- Bùi Mai Hạnh
- Bùi Mạnh Hùng
- Bùi Mẫn Hân
- Bùi Minh Quốc
- Bùi Ngọc Tấn
- Bùi Quang Thắng
- Bùi Suối Hoa
- Bùi Thanh Hiếu
- Bùi Thanh Phương
- Bùi Thanh Tuấn
- Bùi Thụy Băng
- Bùi Tiến An
- Bùi Trân Phượng
- Bùi Trọng Hiền
- Bùi Văn Kha
- Bùi Văn Nam Sơn
- Bùi Việt Sỹ
- Bùi Vĩnh Phúc
- Bùi Xuân Bách
- Bùi Xuân Đính
- Bùi-Viết Văn Đức
- Bulgakov
- Bửu Chỉ
- C.D.
- Cái Lư Hương
- Cái Trọng Ty
- Cam Ly
- Cảnh Chánh
- Cao Bảo Vân
- Cao Bình Minh
- Cao Chi
- Cao Gia An
- Cao Hành Kiện
- Cao Huy Thuần
- Cao Kim Ánh
- Cao La
- Cao Quang Nghiệp
- Cao Tần
- Cao Thị Hồng
- Cao Thu Cúc
- Cao Việt Dũng
- Cao Xuân Hạo
- Cao Xuân Huy
- Carl Bildt
- Carl O. Schuster
- Carlos Assunção
- Carolyn Mary Kleefeld
- Cát Linh
- Cẩm Tú
- Cấn Thị Thêu
- Chan Phuong
- Chanh Tam
- Charles Bo
- Charles Bukowski
- Charles Simic
- Chau Doan
- Chân Minh
- Chân Pháp Xa
- Chân Phương
- Chân Xuân Tản Viên
- Châu Diên
- Châu Hải Đường
- Châu Hồng Thủy
- Châu Hữu Quang
- Chenn
- Chế Diễm Trâm
- Chế Lan Viên
- Chi Mai
- Chi Phương
- Chiêu Dương
- Chiêu Khiêm
- Chiharu Shiota
- Chim Hải
- Chim Trắng
- Chinh Ba
- Chính Tâm
- Chính Vĩ
- Chinua Achebe
- Chơn Không Cao Ngọc Phượng
- Christian Gampert
- Christian Welzel
- Christina Mary Hjortlund
- Christoph Giesen
- Christoph Sator
- Christopher Balding
- Christopher Goscha
- Christy Wampole
- Chu Dương
- Chu Hảo
- Chu Hoạch
- Chu Kim
- Chu Mộng Long
- Chu Quang Tiềm
- Chu Tử
- Chu Văn Lễ
- Chu Văn Sơn
- Chu Vĩnh Hải
- Chu Vương Miện
- Chu Xuân Diên
- Chung Le
- Claire Simon
- Clay Phạm
- Concepcion de Leon
- Connie Hoàng
- Cora Engelbrecht
- Costica Bradatan
- Cổ Ngư
- Cù An Hưng
- Cù Huy Hà Vũ
- Cù Mai Công
- Cù Tuấn
- Cung Minh Huân
- Cung Tích Biền
- Cung Trầm Tưởng
- D. S. Likhachev
- Da Màu
- Dạ Ngân
- Dạ Thảo Phương
- Dã Tượng
- DAD
- Dadolin Murak
- Damien Keown
- Dan Bilefsky
- Dan Slater
- Dana Gioia
- Danh ngôn
- Dani Rodrik
- Daniel Halpern
- Daniel Hautzinger
- Daron Accemoglu
- David Brown
- David Gascoyne
- David Marchese
- David Weinberger
- Ðặng Thơ Thơ
- Demetrio Paparoni
- DEUTSCHE WELLE
- Di
- Di Li
- Diêm Liên Khoa
- Diễm Thi
- Diễm Tường
- Diễn đàn Thế kỷ
- Diệp Duy Liêm
- Diệp Huy
- Ðinh Cường
- Dino Buzatti
- Dipanjan Roy Chaudhury
- Dmitri Prokofyev
- Dmitry Burago
- Dmitry Muratov
- Doãn Cẩm Liên
- Doãn Mạnh Dũng
- Doãn Mẫn
- Doãn Quốc Sỹ
- Dominique Lemieux
- Donald Inglehart
- Donna Ashworth
- Ðỗ Quang Nghĩa
- Ðỗ Quyên
- Du Tử Lê
- Dung Nguyễn
- Dũng Phan
- Dũng Trung Kqd
- Dũng Vũ
- Duy Lam
- Duy Tân
- Duy Thanh
- Duy Thông
- Duyên Anh
- Dư Hoa
- Dư Kiệt
- Dư Thị Hoàn
- Dư Thu Vũ
- Dương Đại Triều Lâm
- Dương Đình Giao
- Dương Khánh Phương
- Dương Kiền
- Dương Ngạn
- Dương Nghiễm Mậu
- Dương Ngọc Thái
- Dương Như Nguyện
- Dương Phương Vinh
- Dương Thắng
- Dương Thiệu Tước
- Dương Thu Hương
- Dương Thuấn
- Dương Tú
- Dương Tường
- Dương Văn Ba
- Dylan Suher
- Đà Văn
- Đàm Hà Phú
- Đàm Hách Thành
- Đào An Khánh
- Đào Anh Kha
- Đào Công Tiến
- Đào Duy Anh
- Đào Hiếu
- Đào Lê Na
- Đào Ngọc Chương
- Đào Nguyên
- Đào Nguyễn
- Đào Nguyên Phương Thảo
- Đào Như
- Đào Phương Liên
- Đào Quang Toản
- Đào Tấn Phần
- Đào Thái Tôn
- Đào Thị Hương
- Đào Tiến Thi
- Đào Trung Đạo
- Đào Trường Phúc
- Đào Tuấn
- Đào Tuấn Ảnh
- Đào Văn Thuỵ
- Đào Văn Tiến
- Đào Vũ Anh Hùng
- Đặng Anh Đào
- Đặng Bích Phượng
- Đặng Chương Ngạn
- Đặng Đình Cung
- Đặng Đình Mạnh
- Đặng Hà
- Đặng Hải Sơn
- Đặng Hoàng Giang
- Đặng Hồng Nam
- Đặng Hùng Võ
- Đặng Hương Giang
- Đặng Hữu
- Đặng Mai Lan
- Đặng Mậu Tựu
- Đăng Nguyên
- Đặng Phùng Quân
- Đặng Quốc Thông
- Đặng Sơn Duân
- Đặng Thái
- Đăng Thành
- Đặng Thân
- Đặng Thị Hảo
- Đặng Thơ Thơ
- Đặng Tiến
- Đặng Tiến (Thái Nguyên)
- Đặng Trung Nghĩa
- Đặng Túy
- Đặng Văn Dũng
- Đặng Văn Hùng
- Đặng Văn Ngữ
- Đặng Văn Sinh
- Đặng Vũ Vương
- Đặng Xuân Thảo
- Đặng Xuân Xuyến
- Đằng-Giao
- Điểm Thọ
- Đinh Bá Anh
- Đinh Cường
- Đinh Hoàng Thắng
- Đinh Hùng
- Đình Kính
- Đinh Linh
- Đinh Ngọc Thu
- Đinh Phương
- Đinh Phương Thảo
- Đinh Quang Anh Thái
- Đinh Thanh Huyền
- Đinh Thị Như Thúy
- Đinh Trường Chinh
- Đinh Từ Bích Thuý
- Đinh Từ Bích Thúy
- Đinh Văn Đức
- Đinh Vũ Hoàng Nguyên
- Đinh Ý Nhi
- Đinh Yên Thảo
- Đoàn Ánh Thuận
- Đoàn Bảo Châu
- Đoàn Cầm Thi
- Đoàn Công Lê Huy
- Đoàn Hồng Lê
- Đoàn Huy Giao
- Đoàn Huyền
- Đoàn Khắc Xuyên
- Đoàn Lê Giang
- Đoàn Nhã Văn
- Đoàn Thanh Liêm
- Đoan Trang
- Đoàn Tùng Nguyễn
- Đoàn Tử Huyến
- Đoàn Việt Hùng
- Đoàn Xuân Kiên
- Đỗ Anh Hoa
- Đỗ Anh Tuấn
- Đỗ Cao Bảo
- Đỗ Duy Ngọc
- Đỗ Đức
- Đỗ Đức Đông Ngàn
- Đỗ Đức Hiểu
- Đỗ Hòa
- Đỗ Hoàng Diệu
- Đỗ Hồng Ngọc
- Đỗ Hồng Nhung
- Đỗ Hữu Chí
- Đỗ Kh
- Đỗ Kh.
- Đỗ Khiêm
- Đỗ Kim Thêm
- Đỗ Lai Thuý
- Đỗ Lai Thúy
- Đỗ Lê Anh Đào
- Đỗ Mạnh Hoàng
- Đỗ Minh Tuấn
- Đỗ Nghê
- Đỗ Ngọc
- Đỗ Ngọc Thống
- Đỗ Quang Nghĩa
- Đỗ Quang Vinh
- Đỗ Quý Toàn
- Đỗ Quyên
- Đỗ Quỳnh Dao
- Đỗ Thắng Cảnh
- Đỗ Thị Thu Trà
- Đỗ Thiên Anh Tuấn
- Đỗ Trí Vương
- Đỗ Trọng Khơi
- Đỗ Trung Quân
- Đỗ Trường
- Đỗ Tuyết Khanh
- Đồng Chuông Tử
- Đông Hoài
- Đông Hồ
- Đông Kha
- Đông Ngàn Đỗ Đức
- Đông Nghi
- Đức Ban
- Đức Đàm
- Đức Flying Bay
- Đức Hoàng
- Đức Lê
- Đức Phổ
- Đức Tâm
- Đức Tiến
- E.E. Cummings
- E.M. Chernoivanenko
- Eamonn Butler
- Eckart Kleßmann
- Eduardo Galeano
- Edward Hirsch
- Elena Pucillo Truong
- Elias Canetti
- Ellen Bass
- Eloisa Amezcua
- Emiel Roothooft
- Emmanuelle Jardonnet
- Eric Weiner
- Erica Frantz
- Erik Harms
- Erik Korling
- Euan Ward
- Evgheni Dobrenko
- F.N.
- Federico García Lorca
- Feliks Kuznesov
- Filip Lech
- Flanny O’Connor
- Florence Noiville
- Florian Altenhöner
- Francis Fukuyama
- Francis Fukuyma
- Frank Dikötter
- Frank O'Hara
- Frankfurt
- Fred Hiatt
- Friedrich Dürrenmatt
- Friedrich Nietzsche
- Fritz J. Raddatz
- Gabriel García Márquez
- Gaither Stewart
- Gaiutra Bahadur
- Gary Leupp
- Gặp gỡ và trò chuyện
- Georg Bönisch
- Georg Trakl
- George Burchett
- George Orwell
- George Perreault
- George Siemens
- Gerhard Will
- Germain Droogenbroodt
- Giang Dang
- Giang Lại Đức
- Giang Nam
- Giáng Vân
- Giáp Văn Dương
- Gideon Rachman
- Giuse Lê Công Đức
- Goethe
- Gonçalo Fernandes
- Gottfried Benn
- Graham Allison
- Grigory Yudin
- Günter Kunert
- Gyảng Anh Iên
- Hà Duy Phương
- Hà Dương Tuấn
- Hà Dương Tường
- Hà Đình Nguyên
- Hạ Đình Nguyên
- Hà Huy Sơn
- Hà Hương
- Hà Lệ Minh
- Hà Ngọc Hòa
- Hạ Nguyên
- Hà Nguyên Du
- Hà Nhân
- Hà Nhật
- Hà Phạm Phú
- Hà Quang Vinh
- Hà Sĩ Phu
- Hà Thanh Vân
- Hà Thế
- Hà Thị Minh Đạo
- Hà Thúc Sinh
- Hà Thủy Nguyên
- Hà Tùng Long
- Hà Tùng Sơn
- Hà Văn Thịnh
- Hà Văn Thùy
- Hà Vũ Trọng
- Hagi Kenaan
- Hai An Vu
- Hải Hạc
- Hải Ngọc
- Hai Thanh
- Han Dang
- Hàn Giang
- Han Kang
- Hàn Vĩnh Diệp
- Hạnh Nguyên
- Hạnh Phước
- Hạnh Viên
- Hannah Beech
- Hào Thiện Nhân
- Haruki Murakami
- Hân Hương
- Heiko Buschke
- Heinrich Heine
- Henri Michaux
- Henry David Thoreau
- Henry Wadsworth Longfellow
- Heriberto Araújo
- Hermann Hesse
- Hiền Trang
- Hiệp Ikaria
- Hiệu Minh
- Hiếu Tân
- Ho Lai-Ming
- Hòa Bình Lê
- Hoa Níp
- Hoài Hương
- Hoài Nam
- Hoài Phương
- Hoài Thanh
- Hoài Việt
- Hoài Ziang Duy
- Hoan Doan
- Hoàn Nguyễn
- Hoàng Ánh
- Hoàng Anh Tuấn
- Hoàng Cát
- Hoàng Cầm
- Hoàng Chí Hiếu
- Hoàng Chính
- Hoàng Cường Long
- Hoàng Dũng
- Hoàng Dương Tuấn
- Hoàng Đăng Khoa
- Hoàng Đỗ
- Hoàng Đông
- Hoàng Đức Truật
- Hoàng Hà
- Hoàng Hải Thủy
- Hoàng Hải Vân
- Hoảng Hãn
- Hoàng Hưng
- Hoàng Khởi Phong
- Hoàng Kim Oanh
- Hoàng Lại Giang
- Hoàng Lan
- Hoàng Lan Anh
- Hoàng Lan Chi
- Hoàng Lê
- Hoàng Lệ
- Hoàng Linh
- Hoàng Long
- Hoàng Mai Ðạt
- Hoàng Mạnh Hải
- Hoàng Minh Trí
- Hoàng Minh Tường
- Hoàng Nam
- Hoàng Nga
- Hoàng Ngọc Biên
- Hoàng Ngọc Hiến
- Hoàng Ngọc Nguyên
- Hoàng Ngọc Tuấn
- Hoàng Nguyễn
- Hoàng Nguyên Vũ
- Hoàng Nhơn
- Hoàng Nhuận Cầm
- Hoàng Phong Tuấn
- Hoàng Phủ Ngọc Tường
- Hoàng Quân
- Hoàng Quốc Hải
- Hoàng Thị Hường
- Hoàng Thị Thu Thủy
- Hoàng Thu Phố
- Hoàng Thúy
- Hoàng Thuỵ Anh
- Hoàng Tiến
- Hoàng Trung Thông
- Hoàng Tuấn Công
- Hoàng Tuấn Phổ
- Hoàng Tùng
- Hoàng Tuỵ
- Hoàng Văn Sơn
- Hoàng Việt
- Hoàng Vũ Thuật
- Hoàng Xuân Phú
- Hoàng Xuân Sơn
- Hoàng Xuân Tuyền
- Hoàng Yến
- Horst Bienek
- Howard Gardner
- Hồ Anh Thái
- Hồ Bạch Thảo
- Hồ Bất Khuất
- Hồ Diệu Vân
- Hồ Dzếnh
- Hồ Đắc Vũ
- Hồ Đình Nghiêm
- Hồ Hải Thụy
- Hồ Hữu Tường
- Hồ Minh Tâm
- Hồ Ngọc Đại
- Hồ Như
- Hồ Phú Bông
- Hồ Tịnh Tình
- Hồ Trường An
- Hồ Tú Bảo
- Hội những người ủng hộ GS. Chu Hảo
- Hồng Anh
- Hồng Hoang
- Hồng Lê Thọ
- Hồng Phú
- Huệ Hương Hoàng
- Huguette Bertrand
- Huong Nguyen
- Huy Cận
- Huy Đức
- Huy Tưởng
- Huyền Thương
- Huỳnh Duy Lộc
- Huỳnh Hoa
- Huỳnh Hữu Uỷ
- Huỳnh Hữu Ủy
- Huỳnh Kim Báu
- Huỳnh Kim Quang
- Huỳnh Lê Nhật Tấn
- Huỳnh Liễu Ngạn
- Huỳnh Ngọc Chênh
- Huỳnh Như Phương
- Huỳnh Sơn Phước
- Huỳnh Tấn Mẫm
- Huỳnh Thế Du
- Huỳnh Thục Vy
- Huỳnh Trọng Khang
- Huỳnh Tuấn Anh
- Hứa Chương Nhuận
- Hương Lan
- Hường Thanh
- Hương Thủy
- Hữu Danh
- Hữu Đông
- Hữu Loan
- Hữu Mai
- Hữu Phương
- Ian Bui
- Ian Johnson
- Igor Poglazov
- Ilza Burchett
- Inrasara
- Iris Radisch
- Isabella Kwai
- Issa
- Issac Bashevis Singer
- Italo Calvino
- Iya Kiva
- J. M. Lotman
- J.B Nguyễn Hữu Vinh
- Jacques Attali
- Jacques Prévert
- Jake Johnson
- James Borton
- James Daniel Spears
- James G. Zumwalt
- James Grossman
- James Joyce
- James Poniewozik
- James Stavridis
- James WrightJuan Felipe Herrera
- Janos Kornai
- Jared Carters
- Jason Lopata
- Jason Morris-Jung
- Jay Nordlinger
- Jaya K.
- Jean Chesnaux
- Jean d'Ormesson
- Jean Piaget
- Jean Przyluski
- Jean Toomer
- Jean-Jacques Brochier
- Jean-Jacques Roth
- Jean-Louis Rocca
- Jean-Luc Chalumeau
- Jean-Marc Roberts
- Jean-Patrick Géraud
- Jean-Paul Sartre
- Jefferson Cowie
- Jeffrey Hanfover
- Jeffrey Nall
- Jessica Swoboda
- Jessie Yeung
- Jiayang Fan
- Jimmy Carter
- Joan Hua
- João Guimarães Rosa
- Joaquin Nguyễn Hòa
- John Barrow
- John Cheever
- John Freeman
- John Keane
- John McCain
- Jon Fosse
- Jonathan Dee
- Jonathan London
- Jörg Wischermann
- Jorge Amado
- Jorge Luis Borges
- Joschka Fischer
- Josée Lapointe
- Joseph Wong
- Joseph Wright
- Josh Rogin
- Joshua Rothman
- Juan Pablo Cardenal
- Juan Pablo Cardenal & Heriberto Araújo
- Julia Cagé
- Julio Cortázar
- Jun’ichiro Tanizaki
- Kahil Gibral
- Kai Hoàng
- Kale
- Kalynh Ngô
- Kamel Daoud
- Kao Phú
- Kap Seol
- Karel Appel
- Karen Tongson
- Kate Chopin
- Kazuo Shiraga
- Kenneth Nguyen
- Keorapetse Kgositsile
- Kerstin Holm
- Kều Jang
- Kha Lương Ngãi
- Khái Hưng
- Khaly Chàm
- Khang Quốc Ngọc
- Khánh
- Khánh Bình
- Khánh Duy
- Khánh Ly
- Khánh Mai
- Khanh Nguyen
- Khanh Pham
- Khánh Phương
- Khánh Trâm
- Khánh Trường
- Khét
- Khế Iêm
- Khiêm Nhu
- Khổng Đức Thiêm
- Khuất Đẩu
- Khuê Phạm
- Khuyết Thư
- Kiệm Hoàng
- Kiến Văn
- Kiệt Anh Hùng
- Kiệt Tấn
- Kiều Duy Vĩnh
- Kiều Loan
- Kiều Mai Sơn
- Kiều Maily
- Kiều Phong
- Kiều Thị An Giang
- Kim Ân
- Kim Chi
- Kim Dung
- Kim Hạnh
- Kim Thúy
- Kim Trần
- Kinh Bắc
- Kính Hòa
- Klaus Wiegerefe
- Kúm
- Kurt-Martin Mayer
- Kỳ Duyên
- Kyoko Numano
- L. N. Tolstoy
- L. V. H.
- La Khắc Hoà
- La Khắc Hòa
- Lã Nguyên
- Lại Nguyên Ân
- Lam Điền
- Lam Ngọc
- Lam Thái Hòa
- Lan Nguyên
- Lang Anh
- Langston Hughes
- LAP
- Larry Diamond
- Lars Vargö
- Laura Cappelle
- Laurent Sagalovitsch
- Lawrence Ferlinghetti
- Lâm Chương
- Lâm Duyên
- Lâm Hạnh
- Lâm Lê
- Lâm Ngân Mai
- Lâm Quang Mỹ
- Lâm Thị Mỹ Dạ
- Leon Trotsky
- Leonard Cohen
- Lê An Thế
- Lê Anh Hoài
- Lê Anh Hùng
- Lê Ân
- Lê Bá Đảng
- Lê Bích Vượng
- Lê Chiều Giang
- Lê Công Định
- Lê Công Giàu
- Lê Công Tư
- Lê Ðình Nhất Lang
- Lê Dũng
- Lê Duy Nam
- Lê Đạt
- Lê Đăng Doanh
- Lê Đình Cai
- Lê Đình Khẩn
- Lê Đình Thắng
- Lê Đỗ Huy
- Lê Đức Dục
- Lê Đức Thôn
- Lê Giang Trần
- Lê Hải
- Lệ Hằng
- Lê Hiệp
- Lê Hoài Nguyên
- Lê Hoàng Diễm Trang
- Lê Hoàng Lân
- Lê Học Lãnh Vân
- Lê Hồ Quang
- Lê Hồng Hà
- Lê Hồng Hiệp
- Lê Hồng Lâm
- Lê Hùng
- Lê Hùng Vọng
- Lê Huyền Ái Mỹ
- Lê Huỳnh Lâm
- Lê Hữu
- Lê Hữu Khoá
- Lê Hữu Khóa
- Lê Hữu Nam
- Lê Kế Lâm
- Lê Khải
- Lê Kim Duy
- Lê Ký Thương
- Lê Lạc Giao
- Lê Luân
- Lê Mã Lương
- Lê Mai
- Lê Mai Lĩnh
- Lê Mạnh Chiến
- Lê Mạnh Đức
- Lê Minh Chánh
- Lê Minh Hà
- Lê Minh Hiền
- Lê Minh Khuê
- Lê Minh Phong
- Lê Ngân Hằng
- Lê Ngọc Luân
- Lê Ngọc Sơn
- Lê Nguyễn
- Lê Nguyễn Duy Hậu
- Lê Nguyễn Hương Trà
- Lê Nguyên Long
- Lê Nguyên Vỹ
- Lê Như Bình
- Lê Oa Đằng
- Lê Phan
- Lê Phú Khải
- Lê Quang
- Lê Quang Đức
- Lê Quảng Hà
- Lê Quang Hợp
- Lê Quang Thành
- Lê Quân
- Lê Quốc Anh
- Lê Quỳnh
- Lê Quỳnh Mai
- Lê Sa Long
- Lê Si Na
- Lê Sơn
- Lê Tất Đạt
- Lê Tất Điều
- Lê Thanh Dũng
- Lê Thanh Hải
- Lê Thanh Phong
- Lê Thanh Trường
- Lê Thân
- lê thi diem thuý
- Lê Thị Hồng Minh
- Lê Thị Huệ
- Lê Thị Hường
- Lê Thị Oanh
- Lê Thị Thấm Vân
- Lê Thiết Cương
- Lê Thiếu Nhơn
- Lê Thọ Bình
- Lê Thời Tân
- Lê Thời Thôi
- Lê Thu Hiền
- Lê Thúy Bảo Liên
- Lê Tiên Long
- Lê Trí Tuệ
- Lê Trinh
- Lê Trọng Nghĩa
- Lê Trọng Nguyễn
- Lê Trung Tĩnh
- Lê Trường Thanh
- Lê Tuấn Huy
- Lê Tuyết Hạnh
- Lê Văn Bỉnh
- Lê Văn Hảo
- Lê Văn Hiếu
- Lê Văn Hòa
- Lê Văn Luân
- Lê Văn Sơn
- Lê Văn Trung
- Lê Văn Tùng
- Lê Vĩnh Tài
- Lê Vĩnh Triển
- Lê Vũ Trường Giang
- Lê Xuân Khoa
- Lê Xuyên
- Li Edelkoort
- Li Zhongqin
- Liêu Diệc Vũ
- Liêu Thái
- Liễu Trương
- Linh Nguyên
- Linh Văn
- Linh Vân
- Linh-Chân Brown
- LKH
- Lorca
- Louis Aragon
- Louise Glück
- Lộc Vàng
- Luân Hoán
- Ludwig von Mises
- Luke Hunt
- Luke Turner
- Lữ Kiều
- Lữ Quỳnh
- Lương Đào
- Lương Thiệu Quân
- Lương Thư Trung
- Lưu Á Châu
- Lưu Bình Nhưỡng
- Lưu Diệu Vân
- Lưu Đức Trung
- Lưu Hà
- Lưu Hiểu Ba
- Lưu Khánh Thơ
- Lưu Mê Lan
- Lưu Minh Hải
- Lưu Na
- Lưu Nhi Dũ
- Lưu Quang Vũ
- Lưu Thuỷ Hương
- Lưu Thủy Hương
- Lưu Trọng Văn
- Lưu Uyên Khôi
- Lý Đợi
- Ly Hoàng Ly
- Lý Ngang
- Ly Phạm
- Lý Quang Hoàn
- Lý Thanh
- Lý Tiến Dũng
- Lý Toàn Thắng
- Lý Trực Dũng
- Lý Xuân Hải
- Lydia Davis
- Lynh Bacardi
- LysP
- M. Gorky
- M.L. Gasparov
- Mạc Phong Tuyền
- Mạc Văn Trang
- Mạc Việt Hồng
- Mạch Nha
- Mạch Quang Thắng
- Madeleine Riffaud
- Mai An Nguyễn Anh Tuấn
- Mai Anh Tuấn
- Mai Bá Ấn
- Mai Bá Kiếm
- Mai Chanh
- Mai Hiền
- Mai Khôi
- Mai Kim Ngọc
- Mai Nhật
- Mai Ninh
- Mai Quốc Ấn
- Mai Quỳnh
- Mai Quỳnh Nam
- Mai Sơn
- Mai Thái Lĩnh
- Mai Thanh Sơn
- Mai Thảo
- Mai Tú Ân
- Mai Văn Hoan
- Mai Văn Phấn
- Mai Văn Tính
- Maki Starfield
- Mamleev
- Mạnh Kim
- Marc Andrus
- Marcel Reich-Ranicki
- Marci Shore
- Marco Ferrarese
- Margarita Lyutova
- Maria Donovan
- Maria Ressa
- Mario Vargas Llosa
- Marion Hennebert
- Mark B. Hamilton
- Mark Binelli
- Mark Frankland
- Mark Osaki
- Mark Strand
- Marta Hillers
- Martin Jankowski
- Martin Kulldorff
- Marty Robbins
- Mary Morose
- Mary Walsh
- Mathias Mayer
- Matthew Clayfield
- Matthew Crawford
- Maurice Blanchot
- Maximilian Steinbeis
- May
- Maya Angelou
- Mặc Đỗ
- Mặc Lâm
- Mân Côi
- McAmmond Nguyễn Thị Tư
- Media Văn Việt
- Michael Burawoy
- Michael Scammell
- Miêng
- Mike Ives
- Mikhail Shishkin
- Mikhail Viktorovich Zygar
- Milan Kundera
- Mimmi Diệu Hường Bergström
- MInh Anh
- Minh Huệ
- Minh Hùng
- Minh Luật
- Minh Quang – Lê Chiên
- Minh Quang Ho
- Minh Tâm
- Minh Thùy
- Minh Thư
- Minh Toàn
- Minh Tuấn
- Monica Berlin
- Mỹ Hằng
- Mỹ Lan
- N. S. Khrushchev
- Nam Dao
- Nam Dao Nguyễn Mạnh Hùng
- Nam Đan
- Nam Đông
- Nam Nguyên
- Nam Sơn
- Naowarat Pongpaiboon
- Natalia lacovelli
- Nataliya Zhynkina
- Natsume Sōseki
- Nay Aung
- ng. anhanh
- Ng.Uyển Nicole Dương
- Ngải Vị VỊ
- Ngân Xuyên
- Nghệ thuật
- Nghiêm Lương Thành
- Nghiêm Phương Mai
- Nghiêm Xuân Hồng
- Nghiên Cứu Phê Bình
- Ngo Thu
- Ngọc Anh
- Ngọc Duy Phan
- Ngoc Hien Bui
- Ngọc Linh
- Ngô Anh Tuấn
- Ngô Bảo Châu
- Ngô Đình Thẩm
- Ngô Đồng
- Ngô Hương Giang
- Ngô Khắc Tài
- Ngộ Không Phí Ngọc Hùng
- Ngô Liêm Khoan
- Ngô Minh
- Ngô Minh Khôi
- Ngô Ngọc Loan
- Ngô Ngọc Trai
- Ngô Nguyên Dũng
- Ngô Nhật Đăng
- Ngô Quốc Phương
- Ngô Quốc Thịnh
- Ngô Thế Vinh
- Ngô Thị Kim Cúc
- Ngô Thị Thanh Lịch
- Ngô Tùng Phong
- Ngô Tự Lập
- Ngô Văn
- Ngô Văn Giá
- Ngô Viết Nam Sơn
- Ngô Viết Trọng
- Ngô Vĩnh Long
- Ngô Xuân Hội
- Ngô Xuân Phúc
- Ngô Xuân Thảo
- Ngu Yên
- Nguyen Duc Thanh
- Nguyễn Hải Hoành
- Nguyễn Anh Dũng
- Nguyễn Anh Tuấn
- Nguyễn Anh Tuấn - đạo diễn
- Nguyễn Bá Chung
- Nguyễn Bách Việt
- Nguyễn Bảo Chân
- Nguyễn Bắc Sơn
- Nguyên Bình
- Nguyên Cầm
- Nguyên Cẩn
- Nguyên Chánh
- Nguyễn Chí Hoan
- Nguyễn Chí Thuật
- Nguyễn Chí Trung
- Nguyễn Chí Tuyến
- Nguyễn Chinh Trung
- Nguyễn Cung Thông
- Nguyễn Cường
- Nguyễn Danh Bằng
- Nguyễn Danh Huế
- Nguyễn Danh Lam
- Nguyễn Ðăng Thường
- Nguyễn Duy
- Nguyễn Dương Quang
- Nguyễn Đạt
- Nguyễn Đắc Kiên
- Nguyễn Đắc Xuân
- Nguyễn Đăng Điệp
- Nguyễn Đăng Hưng
- Nguyễn Đăng Khoa
- Nguyễn Đăng Mạnh
- Nguyễn Đăng Na
- Nguyễn Đăng Quang
- Nguyễn Đăng Thường
- Nguyễn Đình Ấm
- Nguyễn Đình Bin
- Nguyễn Đình Bổn
- Nguyễn Đình Chú
- Nguyễn Đình Cống
- Nguyễn Đình Đăng
- Nguyễn Đình Huỳnh
- Nguyễn Đình Thắng
- Nguyễn Đình Thi
- Nguyễn Đình Toàn
- Nguyễn Đổng Chi
- Nguyễn Đông Thức
- Nguyễn Đức
- Nguyễn Đức Dương
- Nguyễn Đức Hiệp
- Nguyễn Đức Mậu
- Nguyễn Đức Sơn
- Nguyễn Đức Thắng
- Nguyễn Đức Tiến
- Nguyễn Đức Tùng
- Nguyễn Đức Tường
- Nguyễn Gia Trí
- Nguyên Giác
- Nguyên Giác Phan Tấn Hải
- Nguyễn Hà Luân
- Nguyễn Hải Hoành
- Nguyễn Hải Yến
- Nguyễn Hàn Chung
- Nguyễn Hiến Lê
- Nguyễn Hoa Lư
- Nguyễn Hoài Nam
- Nguyễn Hoài Văn
- Nguyễn Hoài Vân
- Nguyễn Hoàn
- Nguyễn Hoàn Nguyên
- Nguyễn Hoàng Ánh
- Nguyễn Hoàng Anh Thư
- Nguyễn Hoàng Diệu Thủy
- Nguyễn Hoàng Diệu Thúy
- Nguyễn Hoàng Giao
- Nguyễn Hoàng Linh
- Nguyễn Hoàng Trung
- Nguyễn Hoàng Văn
- Nguyễn Hồng Anh
- Nguyễn Hồng Giao
- Nguyễn Hồng Hưng
- Nguyễn Hồng Lam
- Nguyễn Hồng Nhung
- Nguyễn Hồng Thục
- Nguyễn Huệ Chi
- Nguyễn Hùng
- Nguyễn Huy Hoàng
- Nguyễn Huy Thiệp
- Nguyễn Huy Vũ
- Nguyên Hưng
- Nguyễn Hưng Quốc
- Nguyễn Hương
- Nguyễn Hữu Đễ
- Nguyễn Hữu Hồng Minh
- Nguyễn Hữu Liêm
- Nguyễn Hữu Nhật
- Nguyễn Hữu Sơn
- Nguyễn Hữu Thiết
- Nguyễn Hữu Việt Hưng
- Nguyễn Hữu Vinh
- Nguyễn kc Hậu
- Nguyễn Khải
- Nguyễn Khánh Duy
- Nguyễn Khánh Trường
- Nguyễn Khắc An
- Nguyễn Khắc Bình
- Nguyễn Khắc Mai
- Nguyễn Khắc Phê
- Nguyễn Khắc Phi
- Nguyễn Khắc Phục
- Nguyễn Khiêm
- Nguyễn Khôi
- Nguyễn Kiến Phước
- Nguyễn Kiều Dung
- Nguyễn Kiều Hưng
- Nguyên Lạc
- Nguyễn Lãm Thắng
- Nguyễn Lan Phương
- Nguyễn Lân Bình
- Nguyễn Lân Thắng
- Nguyễn Lê Hồng Hưng
- Nguyễn Lệ Uyên
- Nguyễn Linh Giang
- Nguyễn Linh Quang
- Nguyễn Lộ Trạch
- Nguyễn Luận
- Nguyễn Lương Hải Khôi
- Nguyễn Lương Ngọc
- Nguyễn Lương Vỵ
- Nguyễn Mai
- Nguyễn Man Nhiên
- Nguyễn Mạnh An Dân
- Nguyễn Mạnh Côn
- Nguyễn Mạnh Đẩu
- Nguyễn Mạnh Tiến
- Nguyễn Manh Trinh
- Nguyễn Mạnh Trinh
- Nguyễn Mạnh Tuấn
- Nguyễn Mạnh Tường
- Nguyễn Minh Anh
- Nguyễn Minh Hòa
- Nguyễn Minh Kính
- Nguyễn Minh Nhị
- Nguyễn Minh Nhựt
- Nguyễn Minh Thuyết
- Nguyễn Mộng Giác
- Nguyên Ngọc
- Nguyễn Ngọc Chu
- Nguyễn Ngọc Giao
- Nguyễn Ngọc Hoa
- Nguyễn Ngọc Lanh
- Nguyễn Ngọc Liễm
- Nguyễn Ngọc Lung
- Nguyễn Ngọc Tâm
- Nguyễn Ngọc Thiện
- Nguyễn Ngọc Tú Anh
- Nguyễn Ngọc Tư
- Nguyên Nguyên
- Nguyễn Nguyên
- Nguyễn Nguyên Bình
- Nguyễn Nhật Tín
- Nguyên Nhi
- Nguyễn Như Huy
- Nguyễn Phạm Hùng
- Nguyễn Phú Yên
- Nguyễn Phúc Vĩnh Ba
- Nguyễn Phượng
- Nguyễn Phương Đình
- Nguyễn Phương Mai
- Nguyễn Phương Mạnh
- Nguyễn Quang
- Nguyễn Quang A
- Nguyễn Quang Bình
- Nguyễn Quang Duy
- Nguyễn Quang Dy
- Nguyễn Quang Đồng
- Nguyễn Quang Hồng
- Nguyễn Quang Hưng
- Nguyễn Quang Lập
- Nguyễn Quang Thạch
- Nguyễn Quang Thân
- Nguyễn Quang Thiều
- Nguyễn Quang VInh
- Nguyễn Quân
- Nguyễn Quốc Lâm
- Nguyễn Quốc Thái
- Nguyễn Quốc Toàn
- Nguyễn Quốc Trụ
- Nguyễn Quốc Tuấn
- Nguyên Sa
- Nguyễn Sĩ Dũng
- Nguyễn Sơn Lâm
- Nguyễn Sỹ Phương
- Nguyễn Sỹ Tế
- Nguyễn Tà Cúc
- Nguyễn Tài Cẩn
- Nguyễn Tấn Cứ
- Nguyễn Tất Nhiên
- Nguyễn Thạch Giang
- Nguyễn Thái Hòa
- Nguyễn Thái Hợp
- Nguyễn Thái Sơn
- Nguyễn Thái Tuấn
- Nguyễn Thanh Bình
- Nguyễn Thanh Châu
- Nguyễn Thanh Giang
- Nguyễn Thanh Hiện
- Nguyễn Thanh Hùng
- Nguyễn Thanh Huy
- Nguyễn Thanh Huyền
- Nguyễn Thanh Mỹ
- Nguyễn Thành Nam
- Nguyễn Thanh Nghị
- Nguyễn Thanh Nguyệt
- Nguyễn Thành Phong
- Nguyễn Thanh Sơn
- Nguyễn Thành Sơn
- Nguyễn Thanh Tâm
- Nguyễn Thành Thi
- Nguyễn Thanh Tuyền
- Nguyễn Thanh Văn
- Nguyễn Thanh Việt
- Nguyễn Thế Hùng
- Nguyễn Thế Thanh
- Nguyễn Thị Ái Tiên
- Nguyễn Thị Bích Hậu
- Nguyễn Thị Bích Ngà
- Nguyễn Thị Bình
- Nguyễn thị Cỏ May
- Nguyễn Thị Dư Khánh
- Nguyễn Thị Hải
- Nguyễn Thị Hậu
- Nguyễn Thị Hiền
- Nguyễn Thị Hoàng
- Nguyễn Thị Hoàng Bắc
- Nguyễn Thị Khánh Minh
- Nguyễn Thị Khánh Trâm
- Nguyễn Thị Kim Chi
- Nguyễn Thị Kim Phụng
- Nguyễn Thị Minh Ngọc
- Nguyễn Thị Minh Thương
- Nguyễn Thị Ngọc Hải
- Nguyễn Thị Ngọc Nhung
- Nguyễn Thị Oanh
- Nguyễn Thị Phước
- Nguyễn Thị Thanh Bình
- Nguyễn Thị Thanh Hải
- Nguyễn Thị Thanh Lưu
- Nguyễn Thị Thanh Xuân
- Nguyễn Thị Thanh Yến
- Nguyễn Thị Thảo An
- Nguyễn Thị Thúy Hạnh
- Nguyễn Thị Thùy Linh
- Nguyễn Thị Thụy Vũ
- Nguyễn Thị Thuyền
- Nguyễn Thị Tịnh Thy
- Nguyễn Thị Từ Huy
- Nguyễn Thị Vinh
- Nguyễn Thiện Tống
- Nguyễn Thiện Tơ
- Nguyễn Thói Đời
- Nguyễn Thông
- Nguyễn Thu Quỳnh
- Nguyễn Thu Trang
- Nguyễn Thùy Dương
- Nguyễn Thúy Hạnh
- Nguyễn Thụy Long
- Nguyễn Thuỵ Phương
- Nguyễn Thùy Song Thanh
- Nguyễn Thỵ
- Nguyễn Thy Anh
- Nguyễn Tiến Dũng
- Nguyễn Tiến Lập
- Nguyễn Tiến Trung
- Nguyễn Tiến Văn
- Nguyễn Trần Bạt
- Nguyễn Tri Phương Đông
- Nguyễn Triệu Nam
- Nguyễn Trọng Bình
- Nguyễn Trọng Chức
- Nguyễn Trọng Huân
- Nguyễn Trọng Khôi
- Nguyễn Trọng Tạo
- Nguyễn Trung
- Nguyễn Trung Bảo
- Nguyễn Trung Dân
- Nguyễn Trung Hiếu
- Nguyễn Trung Kiên
- Nguyễn Trung Thuần
- Nguyễn Trường Giang
- Nguyễn Trường Huy
- Nguyễn Trường Uy
- Nguyễn Tuấn
- Nguyễn Tuấn Anh
- Nguyễn Tuấn Khoa
- Nguyễn Tùng
- Nguyễn Tùng Linh
- Nguyễn Tuyết Lan
- Nguyễn Tuyết Lộc
- Nguyễn Tư Nghiêm
- Nguyễn Tử Siêm
- Nguyễn Tường Bách
- Nguyễn Tường Thiết
- Nguyễn Tường Thụy
- Nguyễn Ước
- Nguyễn Vạn Phú
- Nguyễn Văn
- Nguyễn Văn Ba
- Nguyễn Văn Chính
- Nguyễn Văn Ðậu
- Nguyễn Văn Dũng
- Nguyễn Văn Đài
- Nguyễn Văn Gia
- Nguyễn Văn Hạnh
- Nguyễn Văn Hiệp
- Nguyễn Văn Hòa
- Nguyễn Văn Hùng
- Nguyễn Văn Huyên
- Nguyễn Văn Lợi
- Nguyễn Văn Lục
- Nguyễn Văn Miếng
- Nguyễn Văn Nghệ
- Nguyễn Văn Nho
- Nguyễn Văn Phong
- Nguyễn Văn Phú
- Nguyễn Văn Phước
- Nguyễn Văn Sâm
- Nguyễn Văn Sơn
- Nguyễn Văn Tao
- Nguyễn Văn Thiệu
- Nguyễn Văn Thọ
- Nguyễn Văn Trọng
- Nguyễn Văn Trung
- Nguyễn Văn Tuấn
- Nguyễn Văn Vĩnh
- Nguyễn Văn Xuân
- Nguyễn Vi Khải
- Nguyễn Vi Yên
- Nguyễn Viện
- Nguyễn Việt Anh
- Nguyễn Việt Chiến
- Nguyễn Viết Lãm
- Nguyễn Vĩnh Nguyên
- Nguyễn Vũ Hiệp
- Nguyễn Vũ Tiềm
- Nguyễn Vỹ
- Nguyễn Vy Khanh
- Nguyễn Xuân Diện
- Nguyễn Xuân Hằng
- Nguyễn Xuân Hoàng
- Nguyễn Xuân Hưng
- Nguyễn Xuân Khánh
- Nguyễn Xuân Khoát
- Nguyễn Xuân Nghĩa
- Nguyễn Xuân Nha
- Nguyễn Xuân Quang
- Nguyễn Xuân Thiệp
- Nguyễn Xuân Thọ
- Nguyễn Xuân Tiệp
- Nguyễn Xuân Tường Vy
- Nguyễn Xuân Xanh
- Nguyễn Ý Thuần
- Nguyên Yên
- Nguyễn-Chương Mt
- Nguyễn-hòa-Trước
- Nguyệt Chu
- Nguyệt Quỳnh
- Nguyệt Vi
- Ngự Thuyết
- Người Buôn Gió
- Ngyễn Trung Bảo
- Nh. Tay Ngàn
- Nhã
- Nhã Ca
- Nhã Duy
- Nhã Thuyên
- Nhan Do Thanh
- Nhân Hồng
- Nhật Chiêu
- Nhật Lệ
- Nhất Linh
- Nhật Tiến
- Nhật Tuấn
- Nhất Uyên
- Nhị Linh
- Nhị Ngã
- Nhóm Vì một Hà Nội xanh
- Như Huy
- Như Không
- Như Quỳnh
- Như Quỳnh de Prelle
- Như Ý
- Nhược Thủy
- Niall Ferguson
- Nick Hilden
- Nicolas Casey
- Nikulin
- Nina McPherson
- Ninh Dương
- Ninh Kiều
- Nobert Hummelt
- Nông Hồng Diệu
- NP Phan
- Obama
- Ocean Vương
- Octavio Paz
- Ogden Nash
- Oksana Zabuzhko
- Oleg Kashin
- Ondrej Slowik
- onggiaolang
- Orlando Figes
- Orwell
- Oscar Salemink
- Oscar Wilde
- Pablo Neruda
- Pablo Picasso
- Palmer
- Patrick Frater
- Patrick Lodge
- Paul Auster
- Paul Celan
- Paul Éluard
- Paul Hoover
- Paul Mendez
- Paul Mozur
- Paul Theroux
- Paul-François Paoli
- Paulus Lê Sơn
- Pavel Basinsky
- Pavlo Vyshebaba
- Paweł Kubiak
- Pawel Kuczynski
- Paweł Łepkowski
- Percy Mabandu
- Pervez Hoodbhoy
- Peter B. Zinoman
- Peter Hansen
- Peter Harvey
- Peter Kleiner
- Peter Singer
- Phạm Anh Tuấn
- Phạm Biểu Tâm
- Phạm Cao Hoàng
- Phạm Châu
- Phạm Chí Dũng
- Phạm Chi Lan
- Phạm Chu Sa
- Phạm Công Luận
- Phạm Công Thiện
- Phạm Công Út
- Phạm Duy
- Phạm Duy Nghĩa
- Phạm Đình Trọng
- Phạm Đình Vy
- Phạm Đoan Trang
- Phạm Hải Anh
- Phạm Hải Âu
- Phạm Hiền Mây
- Phạm Hoàng Quân
- Phạm Hồng Sơn
- Phạm Hùng Việt
- Phạm Huy Thông
- Phạm Khiêm Ích
- Phạm Kiều Tùng
- Phạm Kỳ Đăng
- Phạm Lệ Quyên
- Phạm Lê Vương Các
- Phạm Linh
- Phạm Lưu Vũ
- Phạm Minh Hoàng
- Phạm Minh Ngọc
- Phạm Minh Quân
- Phạm Minh Trung
- Phạm Ngọc Lư
- Phạm Ngọc Thái
- Phạm Ngọc Tiến
- Phạm Nguyên Trường
- Phạm Ngữ
- Phạm Phan Long
- Phạm Phú Cường
- Phạm Phú Hải
- Phạm Phú Minh
- Phạm Phú Phong
- Phạm Phú Thứ
- Phạm Phú Viết
- Phạm Phúc Thịnh
- Phạm Phương
- Phạm Quang Ái
- Phạm Quang Long
- Phạm Quang Trung
- Phạm Quang Tuấn
- Phạm Sỹ Sáu
- Phạm Tăng
- Phạm Thành
- Phạm Thành Hưng
- Phạm Thanh Nghiên
- Phạm Thảo Nguyên
- Phạm Thế Cường
- Phạm Thị
- Phạm Thị Anh Nga
- Phạm Thị Hoài
- Phạm Thị Kiều Ly
- Phạm Thị Ngọc
- Phạm Thị Phương
- Phạm Thiên Ân
- Phạm Thiên Thư
- Phạm Tín An Ninh
- Phạm Toàn
- Phạm Trần
- Phạm Trọng Chánh
- Phạm Trung Nghĩa
- Phạm Tuấn
- Phạm Tư Thanh Thiện
- Phạm Tường Vân
- Phạm Văn
- Phạm Văn Khoái
- Phạm Văn Quang
- Phạm Văn Song
- Phạm Văn Tình
- Phạm Văn Vũ
- Pham Viem Phuong
- Phạm Viêm Phương
- Phạm Viết Đào
- Phạm Việt Hưng
- Phạm Vũ Lửa Hạ
- Phạm Xuân Đài
- Phạm Xuân Hùng
- Phạm Xuân Nguyên
- Phạm Xuân Trường
- Phan An Sa
- Phan Ba
- Phan Bội Châu
- Phan Cẩm Thượng
- Phan Châu Thành
- Phan Cự Đệ
- Phan Đạo
- Phan Đắc Lữ
- Phan Đình Diệu
- Phan Độc Lập
- Phan Hải-Đăng
- Phan Hồng Giang
- Phan Huy Dũng
- Phan Huy Đường
- Phan Huy Lê
- Phan Huyền Thư
- Phan Kế Toại
- Phan Khôi
- Phan Lặng Yên
- Phan Mạnh Quỳnh
- Phan Nam Sinh
- Phan Ngọc
- Phan Nguyên
- Phan Nhật Nam
- Phan Nhiên Hạo
- Phan Ni Tấn
- Phan Phương Đạt
- Phan Quang
- Phan Tấn Hải
- Phan Tấn Uẩn
- Phan Thanh Bình
- Phan Thắng
- Phan Thế Hải
- Phan Thị Hà Dương
- Phan Thị Kim Phúc
- Phan Thị Trọng Tuyển
- Phan Thị Vàng Anh
- Phan Thu Vân
- Phan Thúy Hà
- Phan Trang Hy
- Phan Trí Đỉnh
- Phan Trọng Hoàng Linh
- Phan Văn Giưỡng
- Phan Văn Song
- Phan Văn Thắng
- Phan Vũ
- Phan Xine
- Phan Xuân Sinh
- Phannguyên Psg
- Phanxipăng
- Phaolô VI
- Pháp Hoan
- Pháp Vân
- Phapxa Chan
- Phát biểu nhận giải Văn Việt
- Phil Caputo
- Philip Larkin
- Philip Roth
- Phong Linh
- Phong Nguyen
- Phong Quang
- Phố Văn
- Phú Quang
- Phù Sa
- Phúc Lai GB
- Phúc Tiến
- Phunchok Stobdan
- Phùng Anh Kiệt
- Phùng Hi
- Phùng Hoài Ngọc
- Phùng Học Vinh
- Phùng Ngọc Kiên
- Phùng Nguyễn
- Phùng Quán
- Phùng Thành Chủng
- Phùng Thị Hạ Nguyên
- Phùng Thị Như Hà
- Phuong Ta
- Phương Hương
- Phương Phương
- Phương Thảo
- Phương Thuý
- Phương Uy
- Pierre Darriulat
- Pierre Lemieux
- Prashanth Parameswaran
- Qladimir Pyljow
- Quách Hạo Nhiên
- Quách Tấn
- Quách Thoại
- Quảng Diệu Trần Bảo Toàn
- Quang Dũng
- Quang Đức
- Quang Minh
- Quang Phan
- Quảng Tánh Trần Cầm
- Quậy Nguyễn
- Quế Hương
- Quốc Dũng
- Quốc Phương
- Quốc Toản
- Quyên Di
- Quyên Hoàng
- Quỳnh Iris de Prelle
- Quỳnh Vi
- Rabindranath Tagore
- Rainer Maria Rilke
- Ralph Chaplin
- Rebecca Mead
- Rebecca Solnit
- Reiner Traub
- Remo Verdickt
- Riccardo Gazzaniga
- Richard C. Paddock
- Richard Millet
- Richard Serra
- Robert Desnos
- Robert McCrump
- Roger Vu
- Roland Barthes
- Romain Rolland
- Ronald F. Inglehart
- Ruben David Gonzalez Gallego
- Russell Edson
- Ruth Ingram
- Ryszard Legutko
- Salman Rushdie
- Salvatore Babones
- Sam Dresser
- Sạn chữ
- Sandra Kerschbaumer
- Sara Teasdale
- Sarah Pulliam Bailey
- Sarah Thornton
- Sáu Nghệ
- Sergio Bitar
- Shakespeare
- Shannon Van Sant
- Sheikha A
- Sheila Fischman
- Sheila Ngoc Pham
- Sheri Berman
- Shigeeda Yutaka
- Shirin Ebadi
- Shukshin
- Simon Johnson
- Sire Apm Lukwesa
- Slavoj Žižek
- Sohaniim
- Son Kieu Mai
- Song Chi
- Song Hà
- Song Nguyễn
- Song Phạm
- Song Phan
- Song Thao
- Số đặc biệt
- Sơn Ca
- Sơn Hoàng Liên
- Sơn Kiều Mai
- Sơn Nam
- Stefano Harney
- Stephan Koester
- Stephen B. Young
- Steve Earle
- Susan Sontag
- Suzuki Katsuhiko
- Sương Nguyệt Minh
- Sương Quỳnh
- Svetlana Alexievich
- Svetlana Alexievitch
- Svetlana Alexiévitch
- Sylvia Plath
- T. Đ.
- T.Vấn
- Tạ Anh Thư
- Tạ Chí Đại Trường
- Tạ Duy Anh
- Tạ Tỵ
- Tạ Văn Tài
- Tạ Văn Thông
- Tạ Xuân Hải
- Tadeusz Rósewicz
- Tam Ích
- Tamarchenko
- Tàn Tuyết
- Tanaami Keiichi
- Taras Shevchenko
- Tarik Khaldi
- Tawada Yoko
- Tăng Quang
- Tâm An
- Tâm Chánh
- Tâm Don
- Tâm Thường Định
- Tâm Việt
- Tấn An
- Teolinda Gersão
- Teresa Mỹ Chúc
- Thạch Đạt Lang
- Thạch Quỳ
- Thạch Thảo
- Thái Bá Tân
- Thái Bá Vân
- Thái Bảo
- Thái Hà
- Thái Hạo
- Thái Kế Toại
- Thái Kim Lan
- Thái Ngọc San
- Thái Sinh
- Thái Thanh
- Thái Thăng Long
- Thái Tuấn
- Thái Văn
- Thái Văn Đào
- Thái Vũ
- Thạnh Đà
- Thanh Hằng - Anh Khoa
- Thành Lộc
- Thanh Nam
- Thanh Ngọc
- Thanh Phương
- Thanh Tâm Tuyền
- Thanh Thảo
- Thanh Thuỷ
- Thanh Trúc
- Thanh Tùng
- Thanh Xuân
- Thanhhà Lại
- Thảo Dân
- Thao Dinh
- Thảo luận
- Thảo Nguyên
- Thảo Trường
- Thảo Vy
- Thẩm Đống
- Thận Nhiên
- Thân Trọng Mẫn
- Thân Trọng Sơn
- Thế Dũng
- Thế Giang
- Thế Quân
- THẾ THANH
- Thế Uyên
- Thi Hoàng
- Thi Nguyên
- Thi sỹ ỦA
- Thi Vũ
- Thích Nhất Hạnh
- Thích Nữ Chân Không
- Thích Phước An
- Thierry Leclère
- Thierry Lentz
- Thiên Di
- Thiên Điểu
- Thiền Lâm
- Thiền Nguyễn
- Thiên Thai
- Thiện Tùng
- Thiện Ý
- Thiết Thạch
- Thiếu Khanh
- Thiều Mai Lâm
- Tho Nguyen
- Thomas A. Bass
- Thomas Bo Pedersen
- Thomas Mahler
- Thomas S. Mullaney
- Thông Đặng
- Thơ
- Thu Phong
- Thu Vàng
- Thuận
- Thuần Ngô
- Thuận Paris
- Thuận Thiên
- Thục Quyên
- Thụy An
- Thùy Dung
- Thụy Khuê
- Thùy Linh
- Thụy My
- Thủy Tiên
- Thư Bạn Đọc
- Thường Quán
- Thy An
- Tịch Ru
- Tiet Hung Thai
- Tiêu Dao Bảo Cự
- Tiêu Kiện Sinh
- Tiểu Tử
- Tillman Miller
- Timothy Brennan
- Timothy Garton Ash
- Timothy Snyder
- Tina Hà Giang
- Tomas Tranströmer
- Tô Đăng Khoa
- Tô Hải
- Tô Hoàng
- Tố Hữu
- Tô Lan Hương
- Tô Ngọc Vân
- Tô Thẩm Huy
- Tô Thùy Yên
- Tô Văn Trường
- Tôi Đây
- Tôn Thất Thông
- Tống Văn Công
- Trà Đóa
- Trà Nhiên
- Tracy K. Smith
- Tran Dinh Dung
- Tran Nam Dung
- Trang Châu
- Trang Hạ
- Trang Thanh
- Trang Thế Hy
- Trangđài Glassey Trầnguyễn
- Trangđài Glasssey-Trầnguyễn
- Trao đổi
- Trầm Tử Thiêng
- Trần Anh Hùng
- Trần Bá Đại Dương
- Trần Bang
- Trần Bình Nam
- Trần C. Trí
- Trần Cao Lĩnh
- Trần Cao Tường
- Trần Công Tâm
- Trần Công Tín
- Trần Dạ Từ
- Trần Dần
- Trần Doãn Nho
- Trần Dũng Thanh Huy
- Trần Duy
- Trần Duy Phiên
- Trần Duy Trung
- Trần Đăng Khoa
- Trần Đăng Tuấn
- Trần Đĩnh
- Trần Đình Bút
- Trần Đình Hoành
- Trần Đình Lương
- Trần Đình Sơn Cước
- Trần Đình Sử
- Trần Đình Triển
- Trần Đình Trợ
- Trần Độ
- Trần Đồng Minh
- Trần Đức Anh Sơn
- Trần Đức Thảo
- Trần Đức Tiến
- Trần Đức Tín
- Trần Đức Toản
- Trần Gia Huấn
- Trần Gia Ninh
- Trần Hà Linh
- Trần Hạ Tháp
- Trần Hạ Vi
- Trần Hải
- Trần Hạnh
- Trần Hậu
- Trần Hoài Anh
- Trần Hoài Thư
- Trần Hoàng Phố
- Trần Hoàng Trúc
- Trần Hoàng Vy
- Trần Hùng
- Trần Huy Bích
- Trần Huy Minh Phương
- Trần Huy Quang
- Trần Huỳnh Duy Thức
- Trần Hữu Dũng
- Trần Hữu Khánh
- Trần Hữu Quang
- Trần Hữu Tá
- Trần Hữu Thục
- Trần Khánh Triệu
- Trần Kiêm Đoàn
- Trần Kiêm Trinh Tiên
- Trần Kim Trắc
- Trần Kỳ Trung
- Trần Lam
- Trần Lê Sơn Ý
- Trần Lương
- Trần Lý Trí Tân
- Trần Mạnh Hảo
- Trần Mạnh Tuấn
- Trần Minh Phi
- Trần Minh Quốc
- Trần Mộng Tú
- Trần Nam Bình
- Trần Ngân Hà
- Trần Nghi Hoàng
- Trần Ngọc Cư
- Trần Ngọc Hiếu
- Trần Ngọc Tuấn
- Trần Ngọc Vương
- Trần Nguyên Đán
- Trần Nhã Thụy
- Trần Nhương
- Trần Phong Giao
- Trần Phong Vũ
- Trần Quang Đức
- Trần Quang Lộc
- Trần Quốc Nam
- Trần Quốc Thuận
- Trần Quốc Toàn
- Trần Quốc Trọng
- Trần Quốc Vượng
- Trần Quyết Thắng
- Trân Sa
- Trần Song Hào
- Trần Thành
- Trần Thanh Ái
- Trần Thanh Cảnh
- Trần Thanh Huy
- Trần Thanh Vân
- Trần Thắng
- Trần Thế Vĩnh
- Trần Thị Băng Thanh
- Trần Thị Diệu Tâm
- Trần Thị Lai Hồng
- Trần Thị Lam
- Trần Thị NgH.
- Trần Thị Nguyệt Mai
- Trần Thị Phương Phương
- Trần Thị Thanh Thoả
- Trần Thị Trường
- Trần Thiện Đạo
- Trần Thùy Mai
- Trần Tiến
- Trần Tiễn Cao Đăng
- Trần Tiến Dũng
- Trần Tiễn Khanh
- Trần Tố Nga
- Trần Trọng Dương
- Trần Trọng Thức
- Trần Trọng Vũ
- Trần Trung Chính
- Trần Trung Đạo
- Trần Tuấn
- Trần Từ Mai
- Trần Vàng Sao
- Trần Văn Chánh
- Trần Văn Đỉnh
- Trần Văn Khê
- Trần Văn Minh
- Trần Văn Nam
- Trần Văn Thọ
- Trần Văn Thủy
- Trần Văn Tý
- Trần Vấn Lệ
- Trần Việt Hà
- Trần Viết Ngạc
- Trần Vinh Dự
- Trần Vũ
- Trần Vũ Hải
- Trần Vương Thuấn
- Trần Vương Thuận
- Trần Wũ Khang
- Trần Xuân Hoài
- Trần Xuân Linh
- Trần Xuân Lĩnh
- Trần Xuân Thảo
- Trần Yên Hòa
- Trần Yên Nguyên
- Trên
- Trên Facebook
- Trên Facebook/Minds
- Trên kệ sách
- Trên trang diaCRITICS
- Trí Hiệu Dân
- Triều Anh
- Triều Hoa Đại
- Triêu Nhan
- Triều Sơn
- Triệu Tử Dương
- Trịnh Anh Tuấn
- Trịnh Bá Phương
- Trịnh Bách
- Trịnh Cao Hòa Thanh
- Trịnh Chu
- Trịnh Công Sơn
- Trịnh Cung
- Trịnh Duy Kỳ
- Trịnh Hữu Long
- Trịnh Kim Tiến
- Trịnh Lữ
- Trịnh Minh Tuấn
- Trịnh Sơn
- Trịnh Thanh Thủy
- Trịnh Thu Tuyết
- Trịnh Vĩnh Phúc
- Trịnh Xuân Thuận
- Trịnh Xuân Thủy
- Trịnh Y Thư
- Trọng Anh
- Trọng Phú
- Trọng Thành
- Tru Sa
- Trúc Giang
- Trúc Thông
- Trúc Ty
- Trump
- Trung Bảo
- Trung Dũng Kqd
- Trùng Dương
- Trung Trung Đỉnh
- Trư Sa
- Trường An
- Trương Anh Ngọc
- Trương Anh Thụy
- Trương Chính
- Trương Duy Nhất
- Trương Đăng Dung
- Trương Điện Thắng
- Trương Đình Phượng
- Trương Hồng Quang
- Trương Huy San
- Trường Minh
- Trương Ngọc Chương
- Trương Nguyên
- Trương Nguyện Thành
- Trương Nhân Tuấn
- Trương Phượng
- Trương Quang
- Trương Quang Đệ
- Trương Quang Nhuệ
- Trương Quang Vĩnh
- Trương Thị Ngọc Hân
- Trương Thiên Phàm
- Trương Thu Hiền
- Trương Tố Hoa
- Trương Trọng Nghĩa
- Trương Tửu
- Trương Văn Dân
- Trương Văn Vĩnh
- Trương Vũ
- Trương Xuân Thiên
- Tú Mỡ
- Tù Quốc Hoài
- Tù Sâm
- Tú Trung Hồ
- Tuấn Duy
- Tuấn Khanh
- Tuân Nguyễn
- Tuấn Thảo
- Tuệ Anh
- Tuệ Đăng
- Tuệ Nguyên
- Tuệ Nhân
- Tuệ Nhật
- Tuệ Sĩ
- Tuệ Sỹ
- Tùng Dương Cola
- Tung Nguyen
- Turner
- Túy Hồng
- Tuyết Nghi
- Tư
- Từ Dung
- Tư liệu
- Tử Linh
- Từ Mai Trần Huy Bích
- Từ Quốc Hoài
- Từ Sâm
- Từ Thức
- Tưởng
- Tương Lai
- Umberto Eco
- Uông Tăng Kỳ
- Uông Triều
- Uyển Ca
- Uyên Nguyễn
- Uyên Thao
- Uyên Vũ
- V. Erofiev
- Vàng A Giang
- Varlam Shalamov
- Vasco Gargalo
- Vasily Makarovich
- Văn
- Văn Biển
- Văn Cao
- Văn Chinh
- Văn Công Hùng
- Văn Giá
- Văn học
- Văn học Miền Nam 54-75
- Văn Như Cương
- Văn Quang
- Văn Tâm
- Văn Việt
- Văn.
- Vấn đề hôm nay
- Vận Động Ứng Cử Đại Biểu Quốc Hội 2016
- Vân Hạ
- Vân Phi
- Velcrow Ripper
- Veronica Melkozerova
- Vi Lãng
- Vi Trần
- Vi Yên
- Viet Thanh Nguyen
- Viên Linh
- Việt Bách
- Việt Bình
- Việt Dzũng
- Việt Khang
- Việt Lang
- Việt Phương
- Viktor Maslov
- Vinh Anh
- Vĩnh Hảo
- Vĩnh Quyền
- Virginia Heffernan
- Virginia Woolf
- Vladimir Nabokov
- Võ An Đôn
- Võ Anh Minh
- Võ Anh Thơ
- Võ Bá Cường
- Võ Đắc Danh
- Võ Định Hình
- Võ Đức Phúc
- Võ Hồng
- Võ Huy Tâm
- Võ Hương Quỳnh
- Võ Kỳ Điền
- Võ Ngàn Sông
- Võ Phiến
- Võ Thị Hảo
- Võ Thị Thu Hằng
- Võ Tiến Cường
- Võ Tòng Xuân
- Võ Trí Hảo
- Võ Văn Quản
- Võ Văn Tạo
- Võ Văn Thôn
- Võ Xuân Quế
- Võ Xuân Sơn
- Volker Weidermann
- Volodymyr Vynnychenko
- Volodymyr Zelenskyy
- Vũ Bằng
- Vũ Biện Điền
- Vũ Cao Đàm
- Vũ Cát Tường
- Vũ Đình Hòe
- Vũ Đình Huỳnh
- Vũ Đình Liên
- Vũ Đình Phòng
- Vũ Đức Khanh
- Vũ Đức Phúc
- Vũ Đức Sao Biển
- Vu Gia
- Vũ Hà Văn
- Vũ Hạnh
- Vũ Hoàng Chương
- Vũ Hoàng Thư
- Vũ Hồng Ánh
- Vũ Huy Ngọc
- Vũ Huy Quang
- Vũ Khắc Hoè
- Vũ Khắc Khoan
- Vũ Kim Hạnh
- Vũ Kim Thu
- Vũ Lâm
- Vũ Lập Nhật
- Vũ My Lan
- Vũ Ngọc Giao
- Vũ Ngọc Hoàng
- Vũ Ngọc Tâm
- Vũ Ngọc Tiến
- Vũ Nho
- Vũ Oanh
- Vũ Quang Việt
- Vũ Quí Hạo Nhiên
- Vũ Quốc Ngữ
- Vũ Quỳnh Hương
- Vũ Quỳnh Nh.
- Vũ Thành Sơn
- Vũ Thanh Tâm
- Vũ Thanh Tùng
- Vũ Thành Tự Anh
- Vũ Thế Khôi
- Vũ Thị Hải
- Vũ Thị Nhuận
- Vũ Thị Phương Anh
- Vũ Thị Phương Lan
- Vũ Thị Thanh
- Vũ Thị Thanh Mai
- Vũ Thư Hiên
- Vũ Tiến Lập
- Vũ Trọng Khải
- Vũ Tuấn Hoàng
- Vũ Từ Trang
- Vũ Tường
- Vũ Viết Tuân
- Vũ Xuân Tửu
- Vương Bích Ngọc
- Vương Đan
- Vương Huy
- Vương Ngọc Minh
- Vương Tiểu Nhị
- Vương Trí Nhàn
- Vương Trọng
- Vương Trùng Dương
- Vương Trung Hiếu
- Vy Thảo
- W. H. Auden
- Wa Praong
- Walt Whitman
- Walter Isaacson
- Wayne Karlin
- Wells
- Wendy Barker
- Wilhelm Schmid
- Will Nguyen
- William Carlos Williams
- William Nee
- William Stafford
- William Stanley Merwin
- Winston Phan Đào Nguyên
- Wislawa Szymborska
- Wolf Biermann
- Wolfgang Borchert
- Wynn Gadkar Wilcox
- Xie Tao
- Xuân Ba
- Xuân Diệu
- Xuân Dương
- Xuân Đài
- Xuân Minh
- Xuân Phượng
- Xuân Sách
- Xuân Thọ
- Xuân Vũ
- Xương Văn
- Y Chan
- Ý Nhi
- Y Uyên
- Yanis Varoufakis
- Yevgeny Yevtushenko
- Yên Ba
- Yên Khắc Chính
- Yến Năng
- Yên San
- Yên San Thụy Miên
- Yiyun Li
- Yoko Ogawa
- Yōko Ogawa
- Yoko Tawada
- Young Sang Lee
- Yuliya Ilchuk
- Yuno Bigboi
- Yves Sintomer
- Yvette Tan
- Zac Herman
Thriller Bờ Bên Kia
Lưu Thủy Hương
Chương 5: Áo lụa Thượng Hải
Ba mạ tôi và những người đồng hương của họ không bao giờ biết được công việc thực sự của tôi sau những bức tường trắng. Họ chỉ biết tôi là bác sĩ, một bác sĩ theo nghĩa, luôn trả lời suôn xẻ những câu hỏi về bệnh xổ mũi, đau răng, táo bón...
Chỉ có Chấn biết rõ tôi là ai.
Thật lạ lùng. Một kẻ không nói được câu tiếng Đức hoàn chỉnh, không sao gọi đúng tên con đường mình ở, lại có một đống kiến thức đầy đặn về ngành pháp y. Lúc đầu những câu hỏi bất chợt của Chấn làm tôi ngạc nhiên, thú vị. Dần dà mối quan tâm của Chấn khiến tôi cảm thấy bất an và khó thở.
Chấn hẹn đến nhà đưa tôi đi chơi vào sáng chúa nhật. Như những lần hẹn hò trước, tôi ngồi trên ghế salon vừa ngáp vừa nhìn đồng hồ. Sau hơn nửa giờ chờ đợi, sự kiên nhẫn đã biến thành sự căm ghét. Tôi thẳng thừng gạch ngang cái hẹn của Chấn trên lịch làm việc. Vết chì đen đủi vào đúng ngày chúa nhật.
Ấm trà thảo mộc Tây Ban Nha, ướp vỏ cam và trái xương rồng, luôn là liều thuốc an thần xua tan sự bực tức. Dù rằng công dụng của nó chỉ nằm trong sự tưởng tượng, nhưng tôi vẫn cương quyết bắt mình tin rằng, sau hai tách trà và vài trang sách thư giãn là tôi có thể bắt đầu làm việc. Tôi vớ cuốn sách nằm lẻ loi trên kệ bếp, một cuốn thriller không nằm trong bất cứ danh sách bestseller nào. Tôi mua nó không vì thị hiếu của người khác, mà vì bức tranh bìa và những dòng chữ đầu tiên gợi lên trong lòng tôi một nỗi cô đơn bất tuyệt. Cuốn tiểu thuyết nằm từ một năm nay trên kệ bếp, bắt đầu phủ bụi dầu. Tôi luẩn quẩn mãi ở mười trang đầu và luôn lơ mơ không sao nắm bắt được những gì đã xảy ra ở đó. Những chi tiết nào nao của thế giới trong câu chuyện cứ trôi tuột đi. Cái duy nhất mà tôi tiếp nhận được là cảm giác lạnh lẽo vào một buổi sáng mù sương trên phố cảng Bắc Âu. Cảm giác đó luôn dừng lại khi bóng người đàn ông cô độc lầm lũi hiện ra bên cây cầu đóng băng, phía sau lưng anh ta là một vùng quá khứ xám mịt mùng. Hình ảnh trong trang sách đó gần gũi đến độ, tôi tưởng chừng như nghe được hơi thở dài thê lương của kẻ chạy trốn, nghe được tiếng hải âu bất chợt thảng thốt trên từng không. Gió lạnh mang theo mùi muối ẩm len qua những hàng thông cỗi, thổi vào căn nhà bếp cô quạnh. Chưa bao giờ tôi đủ sức đi cùng người đàn ông qua hết nhịp cầu. Khi quá khứ kéo anh ta về với những ký ức tội lỗi, trên từng bước chân gõ lên tấm ván cũ kỹ, thì tôi uống hết ngụm trà cuối cùng. Tôi bỏ anh ta lại bên bờ cảng Alta mù sương. Người đàn ông đó có một cây cầu để đưa qua khứ sang sông. Nhưng tôi thì không. Không có một cây cầu nào để tôi tống quá khứ của mình sang bờ bên kia rồi chặt bỏ luôn cây cầu.
Tôi gấp những trang sách đầu tiên lại để quay trở về với công việc của mình. Hình ảnh cái chết giờ đây hiện diện khắp nơi trong căn phòng bề bộn sách vở, trong đống hồ sơ giải phẫu, trong những vết thương toang hoác.
Tiếng chuông cửa vang lên lảnh lót liên hồi như xe cấp cứu, nó đột ngột kéo tôi khỏi vùng không gian xám đen bên dưới những lằn dao mổ. Đồng hồ chỉ mười hai giờ mười lăm. Chấn đến trễ hơn một giờ hai mươi lăm phút. Tôi bịt tai lại để tiếp tục công việc. Nhưng dường như Chấn biết rõ tôi đang làm gì, gã nhấn chuông thật lâu để những tiếng reng kết dính vào nhau như tiếng còi xe chữa cháy.
Ba mạ tôi vẫn thường nguyền rủa kiểu bấm chuông như vậy của những người đồng hương bên kia bức tường. Bao giờ họ cũng đến trễ và bao giờ họ cũng tấn công gia chủ bằng hàng loạt âm thanh khủng bố. "Reng reng reng reng... Mở cửa ra ngay, những nhân vật quan trọng đã đến. Reng reng reng reng..." Những nhân vật quan trọng đó luôn ý thức được rằng, tiếng chuông thô bạo và dai dẳng sẽ tạo ra một hiệu ứng đảo lộn. Khi gia chủ chuyển từ sự căm ghét này qua căm ghét khác thì họ đã quên đi cái tội trễ hẹn của kẻ bấm chuông.
Khi tôi mở cửa cho Chấn, tôi chỉ muốn bảo gã, từ nay hãy thôi đi kiểu bấm chuông nhà người điếc như vậy. Nhưng bộ dạng gã sau cánh cửa làm những lời nguyền rủa của tôi nghẹn lại trên môi. Suýt nữa tôi để rơi chìa khóa cửa.
Chấn đứng đó, trong bộ quần áo ngủ bằng lụa mỡ gà. Trên đầu gã, cái nón phớt đội lệch. Cặp mắt kín đen thui choáng nửa khuôn mặt. Đôi giày da nâu ló ra sau lai quần lụng thụng, dài như hai lỗ tai lừa. Tôi bỗng nghĩ đến hai đứa con gái nhà hàng xóm. Nếu chúng nhìn thấy Chấn trong bộ dạng kỳ quặc này, chúng sẽ tưởng nhà tôi mở pyjama party. Chấn cười toe toét, đưa tay lên mắt giả làm động tác chụp hình. Tôi lúng túng nhìn lại mình trong gương: quần jean xanh, áo thun hoa tím, hoàn toàn bình thường. Chấn lợi dụng tình thế bị động của chủ nhà, nhanh nhẹn lách qua cửa. Bó hoa hồng nhung khổng lồ gã bất ngờ dúi vào tay tôi, đẩy sự ngạc nhiên rơi tòm xuống giếng đen.
"Hoa hồng tình yêu cho những người đang yêu."
"?"
Chấn loay hoay cởi giày, cẩn thận vuốt lại lớp quần lụa mỏng.
"Anh bảo họ bó loại đắc tiền nhất đấy. Người đẹp như em phải tặng bó hoa hoành tráng thế mới xứng."
Hoành tráng. Sắc đẹp thì có liên quan gì đến sự hoành tráng. Tôi luôn bất lực trước hàng đống ngôn từ lạ lẫm của Chấn. Tiếng mẹ đẻ của tôi chỉ gồm những từ căn bản, đủ để chuyện trò với ba mạ, đủ để tư vấn y khoa cho quý đồng hương. Sau giây phút choáng váng vì ngôn ngữ hoành tráng, tôi lại phải nặn óc để tìm ra một cái bình hoa xứng đáng với tầm cỡ của bó hoa. Căn phòng độc thân của tôi không có vật dụng nào to lớn, từ nồi niêu cho đến thau chậu. Tôi loay hoay hơn mười phút, cuối cùng chỉ tìm được cái thùng rác bằng nhựa màu xanh chói chang đựng giấy thải. Thùng rác này mạ mua giùm ở chợ Aldi, giá bốn euro. Tôi miễn cưỡng mang nó về nhà, chỉ để cho mạ vui lòng. Nó nằm lẫn trong đám đồ đạc màu màu trắng của phòng làm việc, cần mẫn làm nhiệm vụ của mình và cố gắng không gây sự chú ý. Bây giờ nó bị lôi ra làm chuyện khác, một chuyện trái với chuyên ngành xử lý rác thải. Nó liền chưng bộ mặt xanh lè giận dữ ra bên cạnh đám hoa hồng đỏ chói. Sự kết hợp tiêu trừ nghệ thuật này làm tôi thấy xấu hổ hơn là thất vọng. Cũng may là Chấn chẳng quan tâm đến chuyện màu sắc hay nghệ thuật. Gã ngồi dựa ngửa trên salon, khoan khoái quan sát mọi góc cạnh của căn phòng. Người vô tâm như gã sẽ chẳng phân biệt được cái bình hoa với cái thùng rác. Tôi rủa thầm.
Đây là lần thứ năm Chấn tặng tôi hoa hồng. Bao giờ cũng là những đóa hồng loại thượng hạng, to khỏe và rực rỡ. Tôi treo chúng lên tường bếp để làm hoa khô. Nhưng kiểu trang trí này cứ tạo cảm giác tàn nhẫn, nó tước đi của tôi sự bình an trong căn phòng vốn đã lạnh lẽo. Tôi buộc phải gỡ bó hoa chết treo trên tường xuống sau một tuần, khi nỗi day dứt đã sẫm màu và khô cứng. Cái thùng rác màu xanh kệch cỡm này không ngờ lại là một cách giải thoát. Sau mười phút được chùi rửa sạch sẽ, nó giúp tôi nhận quà của Chấn mà không đau khổ. Tôi không muốn nghĩ rằng, nếu mối quan hệ với Chấn kéo dài thêm, tôi cần phải mua một bình hoa thật lớn. Chuyện hoa hoè này sẽ kết thúc một ngày nào đó. Đàn ông Việt Nam không có thói quen chìu chuộng phụ nữ và họ cũng không có đủ kiên nhẫn để đóng một vở kịch quá lâu. Tôi nói như hạ màn:
"Lần sau anh khỏi đi mua hoa cho mất thời gian. Cứ đến đúng hẹn là được rồi."
"Tiệm hoa ngay đầu đường chứ có xa xăm gì. Họ chỉ còn có mười bốn đóa. Anh lấy tất. Lẽ ra anh định mua cho em những năm mươi đóa."
Trời hỡi, sao lại năm mươi. Tôi đâu đã già như vậy.
"Nhưng anh biết, em không thích hoa hồng, nhất là hoa hồng đỏ."
Chấn cười cười thật dễ ghét:
"Vậy mà anh thấy em lại chịu khó bận rộn với cái thứ mà em không thích, và chịu khó tìm cách giải quyết cái vấn đề không thích."
Tôi há miệng nhìn cái thùng rác, ngượng nghịu nói:
"Lẽ ra anh chỉ cần tặng em một đoá hoa là đủ."
Chấn hiểu sai ý tôi, ánh mắt gã ấm lại trên khuôn mặt góc cạnh. Tôi vẫn bực dọc không biết phải tiếp tục phân bua ra sao cho phải phép lịch sự, chẳng lẽ hứa với Chấn, ngày mai chạy đi mua một cái bình hoa thật lớn. Ngày mai tôi làm việc tới mười giờ tối. Ngày mốt cũng vậy. Ngày kia cũng vậy. Cả tuần sau cũng vậy. Cả tháng sau cũng vậy. Tôi chỉ trở về nhà khi chợ búa đã đóng cửa.
Tôi đứng tựa lên mép bàn, khi cảm xúc buồn tủi qua đi, tôi mới nhận ra, ánh mắt Chấn từ bao giờ bao phủ khuôn mặt mình. Lẽ ra, phải gầm gừ với Chấn thêm vài câu, nhưng tôi thấy mình mệt mỏi và yếu đuối. Ừ, thì chỉ có một ngày chúa nhật để nghỉ ngơi, lại mất hơn hai mươi phút vì bó hoa và cái thùng rác. Tôi đứng im, để mặc cho ánh mắt Chấn tìm tòi vuốt ve.
Ừ, thì Chấn có cặp mắt đen thẫm và khuôn mặt kiểu Á Châu rất đẹp. Gã nhìn tôi cười, bất chợt tôi cũng cười đáp lại. Nụ cười của Chấn rất điệu đàng, hao hao như nụ cười của mấy nam tài tử Hồng Kông hay Hàn Quốc gì đó. Những khuôn mặt hay xuất hiện trên màn ảnh DVD nhà mạ, tôi cố nghĩ như vậy. Mép môi bên trái của Chấn hơi trễ xuống mang một chút mỉa mai giễu cợt rất điện ảnh. Mà tôi thì không thích ai đóng phim giễu cợt mình.
Chấn tiến về phía tôi. Ánh mắt gã không còn bông lơn mà mang cả một miền nắng ấm hoang trải. Không, nhất định là tôi đang quá mệt mỏi với công việc. Cả buổi tối hôm qua tôi trằn trọc trong những giấc mơ quái đản. Tôi mơ thấy một người đàn ông không rõ mặt, gã cầm dao cắt cà chua đuổi theo tôi qua những đoạn bờ sông tối thăm thẳm. Tôi mơ thấy Chấn gục chết trên xe đua, thân thể cháy đen. Không, Chấn rất ma mãnh với phụ nữ. Gã đứng trước mặt tôi, đặt tay lên eo tôi, chậm rãi kéo thân mình tôi áp sát vào thân mình gã. Sự gần gũi khít khao như muốn chia sẻ lấp đầy, như mời gọi tôi trở về với thực tại. Tôi chớp mắt tự nhủ, chỉ cần tôi thả tay ra là thế giới cô đơn lâu nay mình vẫn níu giữ sẽ trôi tuột đi. Một phút, một giờ, một ngày cuối tuần thôi. Từ bao giờ tôi không còn thấy ham muốn lùng tìm hình bóng mình trong đôi mắt của một người đàn ông. Tôi mặc kệ anh ta là ai. Tôi mặc kệ mình là ai. Tôi nhắm mắt lại chờ đợi Chấn hôn mình, nhưng đôi môi thô ráp của gã chỉ lướt qua vành tai rồi lần xuống bả vai. Lớp ria mép cọ lên da mang lại cảm giác nhột nhạt khiêu khích. Chấn kéo tôi thật sát vào thân mình gã, bàn tay ấm áp chà lên sống lưng. Tôi thả lỏng đầu, xoè những chiếc ngón cuồng dại bám vào vai Chấn để thân xác mình theo sóng cuốn trôi. Mấy ngón tay tôi cào vào lớp tóc đen cứng như cào vào đám rong khô. Chúng đột nhiên co quắp lại. Trong bóng đêm mù mịt, tôi nghe tiếng nước vỗ ào ạt. Quá khứ từ phía sau tràn đến cùng những âm thanh cũ kỹ. Tôi mở mắt trừng trừng nhìn vào khoảng tường trước mặt. Bức tranh của Chanel Simon cháy rực màu hoàng hôn. Một bóng cây cô độc trên cánh đồng Châu Phi hoang dã. Một màu vàng cam nóng rực. Nils tặng nó cho tôi vào dịp lễ Phục Sinh, bởi lẽ, căn phòng tôi quá lạnh lẽo, thiếu vắng màu sắc. Trừ cái thùng rác của mạ ra, căn phòng này gần như chỉ có màu trắng. Thay cho lời cảm ơn, tôi lại chế giễu, nỗi buồn của Chanel luôn thiếu vắng nụ cười của mấy con sư tử. Giờ đây, khuôn mặt Chấn hiện lên giữa cánh đồng hoang dã. Đó là khuôn mặt của gã thợ săn đang lăm lăm tay súng chĩa vào con sư tử cái mình mang đầy thương tích.
Tôi đẩy Chấn ra, cố gắng đừng đấm quá mạnh vào vai gã. Chưa bao giờ tôi để mình đi quá xa với một người đàn ông đồng hương. Ánh mắt Chấn sầm tối. Ở trong đó, mưa giông xám xịt phủ lên hình ảnh người phụ nữ cô độc.
"Đủ rồi."
Tôi buột miệng nói cộc lốc. Chấn mím môi, nụ cười đến nhanh không ngờ:
"OK."
Dường như tôi đã gặp nụ cười như vậy ở đâu. Trong đám hồ sơ bề bộn sáng nay. Hay trong lần giải phẫu tử thi nào đó. Chấn lại lên tiếng, thong dong điềm tĩnh như chưa hề có chuyện gì xảy ra:
"Mình đi thôi."
"Đi đâu?" Tôi vẫn chưa kịp thay đổi giọng nói của mình cho mềm mại hơn.
"Bọn chúng nó hẹn ở bãi đua xe."
Tôi không rõ "bọn chúng nó" là ai. Thế giới của Chấn hỗn độn và xô bồ với hàng tá người quen. Chấn lấy đám đông làm nguồn vui, không phải vì sợ cô đơn mà vì gã chẳng biết đến khái niệm cô đơn là gì. Căn hộ bốn phòng của Chấn ở khu phố sang trọng Unter den Linden, bao giờ cũng có năm bảy người trông giữ. Chấn tự phụ gọi họ là "bọn đàn em" hay "đám bảo vệ". Kiểu gọi này bao giờ cũng làm tôi phì cười, chẳng biết Chấn sợ gì mà cần đến một đống bảo vệ.
Tôi lựa đôi giày mùa hè thấp đế. Đi với người Việt, tôi thường mang giày trẹt. Cái thời ngổ ngáo, khiêu khích đã qua, giờ đây tôi chỉ muốn thu mình lại. Chấn cao bằng tôi, hơn một mét bảy. Một đôi giày cao gót sẽ làm gã mất tự tin. Lớp vải áo lụa của Chấn chạm nhẹ lên cánh tay tôi, trơn và mát. Chấn ngộ nghĩnh trong bộ đồ ngủ, làm tôi nghĩ đến gã học trò nhỏ rụt rè trong những buổi tối pyjama party. Ký ức xốn xang của một tuổi thơ không hề có chợt tìm về. Mấy đứa học sinh tiểu học tụ tập qua đêm trong những bộ đồ ngủ dài luộm thuộm, những trò chơi vui nhộn, những đĩa bánh ngọt phết đầy kem tươi và những câu chuyện ma quái ngô nghê...
Chấn đặt tay lên vai tôi hỏi nhỏ:
"Em nghĩ gì vậy, cô bé lạc loài?"
Giọng của Chấn nhỏ bất thường vậy mà vẫn làm tôi giật mình. Thỉnh thoảng Chấn kêu tôi là cô bé lạc loài, nhưng khi tôi hỏi cô bé lạc loài là gì, Chấn chỉ cười cười rất dễ ghét. Tôi hỏi mạ, mạ càu nhàu:
"Hắn nói như rứa vì thấy mi là loài sống trên cung trăng. Bếp nhà mạ hư hỏng ba năm nay vẫn không thấy mi kêu người sửa. Bởi vậy mà thằng Chấn hứa với mạ, qua Tết nó sửa bếp cho mạ. Thằng nớ được cả người lẫn nết. Mi tính khi mô thì cưới hỏi, lớn tuổi rồi. Cô Khanh mới vô nhà thương mổ sỏi thận, mi đã gọi qua bên nớ gửi gắm bác sĩ chưa? Thằng Cường định sang Mỹ học hai năm master, chưa thấy mi nói trợ giúp ra sao. Cuối tuần này chú Cần sang chơi hỏi chuyện làm khớp gối nhân tạo, mi nhớ mà về thăm mạ..."
Rõ ràng, làm cô bé lạc loài không sung sướng gì, thành ra tôi rất ghét nghe Chấn nhắc tới mấy từ đó. Bởi vậy mà tôi nói luôn:
"Anh còn bộ áo quần nào khác trong xe không?"
Chấn thong thả vuốt tay lên vạt áo láng bóng, cười kiêu hãnh. Khi đó tôi nhận ra lớp lụa mỡ gà có dệt chìm những đường hoa văn rất cầu kỳ tinh xảo.
"Chỉ có một bộ trên người. Thằng em từ Hà Nội vừa mang sang cho bốn bộ. Mốt áo đại gia Thượng Hải may đúng lụa Thượng Hải. Loại hàng này lùng khắp biên giới cũng đừng hòng tìm ra được nửa mét."
Tôi biết Thượng Hải là Shanghai. Tôi có qua Shanghai một lần, nhưng đại gia Shanghai ăn mặc ra sao thì tôi mù tịt. Chắc là mạ biết, vì mạ hay xem phim xã hội đen Thượng Hải. Lẽ ra Chấn phải mang khuôn mặt tự mãn khi kể với tôi điều đó. Lẽ ra Chấn phải thừa dịp tuôn ra những câu tống tình trơ trẽn như vẫn dành cho đám phụ nữ vây quanh mình: "Đừng hòng lột bộ quần áo đắt tiền này ra khỏi người anh, trừ khi cùng anh lên giường." Đằng này, mặt Chấn hiền khô như bông bụp.
"Bộ áo quần của anh làm em nhớ tới thời còn ở tiểu học. Mấy đứa nhóc hay tổ chức chơi qua đêm ở nhà nhau gọi là slumber party. Nhìn đám bạn mình lụng thụng mặc đồ ngủ nhảy nhót có lẽ buồn cười lắm."
"Có lẽ? Tại sao lại có lẽ?"
"Vì em chưa được tới đó bao giờ. Nhưng, nhưng em biết về nó rất rõ qua lời kể của bạn bè và qua trí tưởng tượng."
"Tại sao không được đến? Chẳng ai mời em à?" Chấn đột nhiên chăm chú nhìn tôi, giọng gã thật gần gũi và ấm áp.
"Không, ba mạ không cho con gái đi ngủ lang nhà bạn. À, con nhà tử tế thì không được đi chơi đêm. Em tuy ở nhà, nhưng vẫn biết cách thả giấc mơ mình tới đó." Tôi cười nhỏ, thấy mắt mình cay cay. "Những giấc mơ phải kết thúc vào buổi sáng sớm, khi... tiếng khóc của thằng Cường the thé vang lên trong phòng khách."
"Hóa ra là vậy." Giọng Chấn chậm rãi, gần như tan loãng ra.
Hai đứa đứng im lặng bên nhau trong khoảnh khắc. Dường như Chấn muốn hỏi thêm điều gì đó, nhưng gã lại khẽ lắc đầu. Dường như một khoảnh khắc đáng tiếc đã trôi vụt qua khi mà tôi không bao giờ muốn nó xảy ra. Tôi không thích tâm sự với ai. Tôi sợ phải chia sẻ cảm xúc của mình với người khác, thứ cảm xúc vớ vẩn tầm thường mà ai cũng có thể dẫm chân lên để bước về phía trước.
Tôi lạnh nhạt nói:
"Mình đi thôi."
Chấn cũng trả lời gọn ghẽ:
"Ừ, mình đi."
Cách cư xử tự nhiên của gã làm tôi thấy dễ chịu.
Tôi khoá cánh cửa phía sau lưng mình. Hành lang ngày chúa nhật hoàn toàn yên ắng. Bãi đậu xe sau sân nhà cũng vắng bóng người. Từ sau hàng cây dẻ, tiếng cười đùa của mấy đứa nhỏ trong sân chơi vọng tới. Tôi nghĩ tới hai đứa con gái nhỏ nhà bà Tanne. Tụi nó rất lém lỉnh. Chắc chắn bộ dạng kỳ quái của Chấn trong sân chơi sẽ làm tụi nhỏ khoái chí la ré lên. Tiếc quá, nếu Chấn hoá trang làm tên mọi da đỏ, thì tôi và gã sẽ chơi trò rượt đuổi mấy đứa nhỏ ở đây.
Chiếc BMW đời mới của Chấn đồ sộ như xe tăng, đậu ngang ngược chắn ngang cửa chính của cả nhà. Tôi muốn ôm bụng cười. Bà Gobert chắc đã có dịp dẫn chó chạy loanh quanh để bày tỏ ý thức công dân của mình. Bà không gọi cảnh sát đến câu xe, mà đích thân đi gõ cửa từng nhà hàng xóm để hỏi cho ra chủ nhân chiếc xe. Nếu may mắn gặp người rảnh rỗi, bà sẽ đứng hàng giờ ta thán đủ chuyện trên trời dưới đất, và không quên thỉnh thoảng thêm vào câu nói, bọn người ở trong nhà này chẳng biết luật lệ là gì.
Chấn nghiêng mình mở cửa xe cho tôi, cười rất điệu:
"Sáng nay anh vừa bảo thằng đệ tử mang xe đi rửa để đón người đẹp."
Gã học được cả phép lịch sự Tây phương mà ít người đàn ông Việt Nam nào học nổi: mở cửa xe cho phụ nữ. Chẳng trách gì mà cô Diễm cứ kêu Chấn là "đệ nhất hào hoa lãng tử".
Tôi ngồi trong xe nhìn Chấn loay hoay bên ngoài cửa. Anh chàng đang tìm cách vén ống quần lụa để leo vào. Bộ đồ lụa tha thướt thật bất tiện cho mọi cử động. Tôi không nín cười được, hỏi luôn:
" Tại sao anh lái xe mà ăn mặc kỳ quái như vậy?"
"Vì anh muốn em cười."
Như có ai đập mạnh lên ngực bên trái, tôi lặng người đi. Nhưng tôi không muốn tin là Chấn nói thật. Những lời tán tỉnh bao giờ cũng dễ dàng tuôn ra từ cái miệng bôi mỡ của Chấn. Khi Chấn từ miền Đông sang, tìm đến những cuộc vui của cộng đồng người Việt bên Tây này, gã như một ngọn lửa cuồng nộ sẵn sàng đốt cháy những ham muốn bị kiềm toả bên trong những bức tường đạo đức. Trong vòng tay của gã, những người đàn bà ở tuổi xế chiều sống lại thời thanh xuân rộn rã của mình, những tiểu thư nhu mì lễ giáo hoá thành đệ nhất vũ nữ. Lời tán tỉnh dễ dãi và rỗng toét của gã làm những bản mặt đạo đức khoan khoái nhận ra rằng, đạo đức chỉ là thứ rỗng toét. Nhưng Chấn đi tìm một cái gì khác. Gã không cần tiền, không cần tình. Hầu bao của gã lúc nào cũng đầy ắp, thế giới của gã lúc nào cũng chứa một tá nhân tình trẻ đẹp và một bầy đệ tử tận tụy. Đưa tôi vào thế giới của gã, Chấn luôn dành sẵn cho tôi một chiếc ngai vàng loè loẹt:
"Hoa hậu Tây Berlin. Tiến sĩ y khoa chuyên ngành giải phẫu học. Giáo sư trưởng khoa ngoại, bệnh viện Trung Ương."
Cả một cụm từ rổn rảng dài thườn thượt của Chấn làm tôi muốn phì cười. Nhưng tôi không biết làm sao đính chính. Ánh mắt của những người đối diện đã nhất quyết tin như vậy. Có một cái bệnh viện Trung Ương nào đó ở Tây Berlin và một cô hoa hậu giáo sư mặc áo choàng trắng ngồi chuốt móng tay bên bàn điện thoại.
Ừ, thì tôi là bác sĩ giải phẫu. Nhưng tôi chỉ mổ tanh banh mọi thứ mà chẳng cần khâu lại tử tế. Tôi cắt xẻo gan ruột người ta mà chẳng cần trả lại chỗ cũ. Cô hoa hậu tiến sĩ có một cái nghề ghê rợn mà quý bà lịch sự nào nghe qua cũng phải kêu thét lên.
Tôi quen Chấn ở một buổi dạ vũ mừng sinh nhật cô Diễm, có lẽ, khi đó Chấn đã biết rất rõ về tôi. Một buổi tối ngồi bên nhau không phải tình cờ mà do sự xếp đặt của Chấn với cô Diễm. Gã săn đón tôi và ba hoa. Khi đó tôi lại cứ dễ dãi nghĩ rằng, Chấn chỉ là cái thùng rỗng toét. Mà tôi đang cần một thứ như vậy để trút nỗi cô đơn vô đó. Sự ngộ nhận trong cuộc chơi tình ái kéo tôi đi, không cưỡng lại được.
Chấn biết rõ tôi là ai, còn tôi lại không biết gì về gã.
Bản nhạc Đức từ kênh Radio Paradiso vọng ra nhạt nhẽo, Andreas Bourani, "trái tim em đập nhanh hơn trái tim anh". Những bản nhạc xào đi nấu lại từ sáng tới chiều, từ ngày này qua ngày khác chẳng ai để ý, trong một khoảnh khắc nào bỗng nói trúng tâm trạng người nghe. Con tim tôi không cùng nhịp đập với Chấn, vậy mà lại chấp nhận đi cùng nhau. Sáu tháng, rồi một năm xa Nils đâu phải quá kinh khủng để tôi lao đầu vào bất cứ cuộc tình nào.
Chấn đang tập trung cầm lái ở đoạn đâm ra đường cao tốc. Gã im lặng. Nhờ vậy mà đỡ thấy xa lạ. Nếu bây giờ gã mở miệng nói, chẳng ai đoán nỗi, khoảng cách giữa hai đứa sẽ đột ngột biến thành hố sâu, hay thành một cây cầu mây nước chưa kịp bước qua đã tan tành. Ừ, thì Chấn khác với những người đàn ông đã đi qua đời tôi. Gã chẳng hứa hẹn bất cứ điều gì và cũng chẳng làm cho tôi phải hy vọng chờ đợi bất cứ điều gì. Giữa tôi và gã không có một điểm nào tương đồng để ngay từ đầu có thể thanh thản tin rằng, mọi cố gắng hòa hợp với nhau đều dư thừa.
Bên ngoài cửa kính những hàng cây lãng đãng trôi đi. Những chiếc xe cùng chiều bị Chấn bỏ lại phía sau. Chấn chạy quá nhanh, nhưng tôi mặc kệ. Gã đang nổi hứng trước trò đua xe ở bãi.
"Hôm nay bọn chúng cược năm ngàn eu cho thằng Trung."
Chữ eu của Chấn có nghĩa là euro. Cũng như xe mercedes được gọi là mẹc. Giấy phép cư trú unbefristet (vô thời hạn) gọi là giấy un. Người Việt bên Đông, chính xác là người miền Bắc xã hội chủ nghĩa, thường có thói quen gọi tắt các chữ tiếng nước ngoài. Có thể vì lười biếng nhếch nhác, có thể vì xem thường ngôn ngữ giao tiếp, có thể vì họ không đủ khả năng phát âm một chữ nguyên vẹn và chính xác.
Tôi không thích thứ ngôn ngữ cụt què này, nó phơi bày đẳng cấp và sự cố gắng của một người ngoại quốc trong xã hội. Nhưng tôi vẫn hỏi cho ra vẻ quan tâm:
"Trung là ai?" Những người quen của Chấn thường chẳng là ai cả.
"Thằng đấy là dân chạy "gô" có máu mặt mới từ Tiệp sang." Chấn hào hứng trả lời.
Tôi không hỏi tiếp nữa. Đây là lần thứ ba tôi theo Chấn đi xem những cuộc đua xe Go Card bất hợp pháp. Chấn khoe mình mua cả trường đua cho bọn đàn em tỉ thí với nhau. Có một thời tôi cũng mê Go Card, tôi biết rõ luật đua xe, nhưng bây giờ tôi giữ im lặng. Chẳng lẽ lại nói toẹt cho Chấn biết, kiểu đua cá cược của Chấn và bạn bè không chỉ mất trật tự mà còn man rợ.
Chấn đột nhiên hỏi:
"Công việc của em dạo này vất vả không?"
"Cũng bình thường thôi."
"Bệnh viện nào ở Berlin tiến hành giám định pháp y cho các vụ tai nạn giao thông, em nhỉ?"
"Hả?" Tôi giật mình hỏi lại.
"Bệnh viện nào giám định pháp y cho các trường hợp chết vì tai nạn giao thông."
Tôi miễn cưỡng đáp:
"Để làm rõ nguyên nhân tử vong hay cách thức tử vong, công tố viện Berlin sẽ yêu cầu viện Pháp Y Charité tiến hành khám nghiệm tử thi. Gia đình thân nhân sẽ không nhận được bất kỳ thông tin nào từ viện Pháp Y mà phải liên hệ với công tố viên có thẩm quyền."
"Địa chỉ?"
"Tòa án hình sự Moabit, Turmstrasse 91."
"Trong trường hợp xác định danh tính của xác chết?"
Tôi mím môi nhìn ra bên ngoài. Chấn vừa lách ra đường băng bên trái, qua mặt hai chiếc xe màu đen. Khuôn mặt hai người đàn ông lái xe hiện ra loang loáng sau lớp cửa kính. Xác định danh tính người chết trong các trường hợp: xác vô thừa nhận, xác bị cháy thui hay xác bị tổn thương toàn bộ hình dạng, hay... Tại sao Chấn lại quan tâm đến chuyện này? Tại sao Chấn lại hỏi thủ tục pháp y trước khi bước vào cuộc đua xe?
Điện thoại di động của Chấn bỗng kêu re re. Gã bấm máy, chỉ cầm lái một tay. Tôi rủa thầm, cái loại người đi đâu cũng rủng rẻng di động này thật khó ưa. Tiếng Chấn cố hét to hơn tiếng xe đường cao tốc:
"Cái gì? Thằng nào tố?"
Tôi căm ghét nhìn lảng ra bên ngoài.
"Thằng nào đánh quả đấy? Mày bảo bọn thằng Tâm đến vây kín quán, không cho đứa nào thoát ra. Tao đến ngay."
Chấn quăng điện thoại vô hộc xe, khuôn mặt đanh lại.
"Anh đưa em về nhé. Có việc phải lo gấp."
"Việc gì?"
"Bọn đàn em rách việc."
"À". Nếu tôi lỡ tay đấm một cái vào mặt Chấn thì cả hai đứa và chiếc xe này sẽ bay sang mấy gốc cây bên đường. Khi đó, chắc chắn hai cái xác bẹp dúm sẽ được chuyển đến viện Pháp Y. "Murks!" Tôi buột miệng chửi một từ tiếng Đức.