Gửi các tổ chức/ đơn vị đầu tư vốn xây dựng các dự án đường sắt đô thị tại Hà Nội,

Đồng kính gửi: Ông Chủ tịch Ủy ban Nhân dân TP. Hà Nội Nguyễn Đức Chung,

Chúng tôi là những công dân Việt Nam đang sinh sống tại Hà Nội, Việt Nam và nước ngoài, những người tha thiết quan tâm tới việc bảo vệ cây xanh để cho toàn xã hội được sống trong môi trường trong sạch, an toàn cho sức khỏe và lao động, bảo vệ cảnh quan thẩm mỹ cho các thế hệ con cháu. Chúng tôi quan tâm đến tình hình môi trường của thành phố và đã từng nhiều lần đóng góp ý kiến với các cấp chính quyền về vấn đề cây xanh đô thị tại thủ đô. Chúng tôi dùng quyền góp ý và phản biện của công dân có quy định trong Hiến pháp, đồng ký tên sau đây, vô cùng khẩn cấp và bức thiết yêu cầu ông Chủ tịch TP Hà Nội, quý vị lãnh đạo các Cơ quan ban ngành liên quan, ra lệnh ngừng khẩn cấp và vĩnh viễn việc chặt hạ cây xanh cổ thụ tại Hà Nội. Thay vào đó phương án di dời vị trí mặt bằng xây dựng, tránh phải chặt hạ hoặc di chuyển cây xanh cổ thụ.

Trong cuộc giải phóng mặt bằng xây dựng tuyến Đường sắt Trên cao (ĐSTC) Cát Linh - Hà Đông vừa qua, gần 1000 cây xà cừ cổ thụ đã bị chặt hạ. Đây là tổn thất không thể gì bù đắp cho người dân toàn quốc và bộ mặt văn hóa đô thị của Hà Nội. Hiện tại, toàn Hà Nội chỉ còn duy nhất một dải cây xà cừ cổ thụ nằm trên tuyến đường Cầu Giấy - Kim Mã và sắp bị chặt hạ để thi công tuyến ĐSTC Nhổn - Ga Lê Duẩn. Ngoài ra, chỉ còn vài tuyến đường còn lại cây xanh cổ thụ có tuổi ngang với dải cây xà cừ Kim Mã - Cầu Giấy: Phan Đình Phùng, quanh Hồ Gươm và Thụy Khuê.

Thưa ông Chủ tịch TP và các vị,

Cây xanh là một bộ phận thiết yếu trong môi trường, cảnh quan đô thị, là nhân tố tích cực cho sức khỏe của người dân. Cây xanh giữ vai trò vô cùng quan trọng trong việc giúp lọc các chất khí ô nhiễm, làm sạch và điều hoà không khí. Những hàng cây xanh phải mất hàng chục năm để có được độ cao, độ chắc khỏe, độ rộng của tán cây phát huy công năng như hàng cây xà cừ trên phố Kim Mã - hồ Thủ Lệ.

Tuy nhiên, để phục vụ xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 3 Ga Hà Nội - Nhổn, số cây xà cừ trên đường Kim Mã, đoạn qua hồ Thủ Lệ đang sắp bị chặt hạ. Chúng tôi đã vô cùng lo lắng khi biết thông tin này qua các phương tiện truyền thông đại chúng. Trước khi thông tin được loan tải, chúng tôi hoàn toàn không được biết về quyết định chặt hạ số cây này, bởi người dân và giới chuyên gia không được tham vấn ý kiến.

Đây là việc làm thiếu minh bạch, không có trách nhiệm giải trình, không tuân thủ những nguyên tắc dân chủ căn bản trong một xã hội tiến bộ.

Trong nhiều năm gần đây, đặc biệt trong giai đoạn 2014-2015, nhằm phục vụ mục đích xây dựng các dự án giao thông, nhiều cây xanh đã bị chặt hạ đồng loạt, dẫn đến tình trạng môi trường tại Hà Nội trở nên xuống cấp trầm trọng.

Năm 2015, Hà Nội nhận một bài học đắt giá từ việc chặt hạ đồng loạt cây xanh trên nhiều tuyến đường, đặc biệt là tuyến đường Nguyễn Trãi (với danh nghĩa phục vụ xây dựng dự án đường sắt trên cao tuyến Cát Linh - Hà Đông). Hậu quả của việc này đối với môi trường và sức khỏe của người dân là vô cùng to lớn: Hà Nội đã có một mùa hè nắng nóng kỷ lục trong hơn 40 năm qua, bởi số lượng cây xanh và độ che phủ bóng cây giảm đi đáng kể, bên cạnh hiệu ứng bê tông hóa đô thị. Thêm vào đó, tình trạng ô nhiễm không khí, khói bụi tại Hà Nội đã ở mức báo động. Chỉ tính riêng mùa hè năm 2015, số ca nhập viện vì các bệnh hô hấp, tim mạch tăng lên đáng kể, đặc biệt là đã có hai ca tử vong do say nắng ngoài đường.

Mức độ ô nhiễm không khí tại Hà Nội đã ở mức báo động đỏ (khẩn cấp). Số trẻ em mắc bệnh đường hô hấp tăng đột biến vượt khả năng khám chữa của bệnh viện nhi các tuyến vào tất cả những dịp giao mùa. Theo số liệu nghiên cứu gần đây, số người mắc các bệnh hô hấp tại Hà Nội phải nhập viện tăng gấp đôi so với tp HCM, và TP Hà Nội đã ô nhiễm hơn TP HCM mặc dù số lượng phương tiện giao thông hơn ít hơn. Điều này đang gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về mức độ ô nhiễm trầm trọng và thiếu cây xanh.

Chúng tôi xin nhấn mạnh rằng, Việt Nam đã tham gia các công ước quốc tế về bảo vệ môi trường, chống biến đổi khí hậu toàn cầu, đặc biệt là những cam kết tại Hội nghị COP21 vừa qua tại Paris. Do vậy, Chính phủ Việt Nam nói chung và chính quyền các địa phương nói riêng, trong trường hợp chúng tôi đề cập ở đây là Hà Nội, cần có những biện pháp bảo vệ môi trường, phòng chống các tác động tiêu cực của công cuộc phát triển đến môi trường và sức khỏe của người dân.

Với tất cả những gì đã trình bày ở trên, chúng tôi yêu cầu chính quyền TP Hà Nội cho rà soát lại thiết kế dự án đường sắt, lấy ý kiến của các chuyên gia xây dựng, thiết kế, môi trường... cũng như ý kiến của người dân!

Chúng tôi cũng đề nghị các vị đầu tư cho các dự án đường sắt đô thị tại Hà Nội hãy tác động tới phía Chính quyền Hà Nội để họ có những giải pháp hài hòa trong việc xây dựng và phát triển đô thị, gắn với bảo vệ môi trường: Bảo vệ hàng cây xà cừ trên đường Kim Mã, đoạn qua hồ Thủ Lệ, đánh giá lại và có phương án xây dựng khác để không phải chặt hạ hay dịch chuyển bất cứ cây nào. Những cây xà cừ cổ thụ cần phải được bảo vệ nguyên vẹn, không hợp với việc dịch chuyển, và khu vực Thủ lệ không thể vắng bóng cây xanh.

Trong số chúng ta, nhiều người đã rất giàu có, có thể mua tất cả những thứ đắt nhất trên thế giới. Họ nghĩ tiền có thể mua được mọi thứ, nhưng họ đã nhầm, bởi vì, một khi chặt cây xanh bị chặt phá và môi trường ô nhiễm gây bệnh tật, ung thư... thì không tiền nào có thể đánh đổi được! Đó là một sự trừng phạt đắt giá! Xin hãy đừng vì cái lợi trước mắt của dự án mà làm cho cả cộng đồng thành phố hơn 7 triệu dân phải chịu chung số phận sống với ô nhiễm và bệnh tật!

Nhiều người trong chúng ta chỉ coi cây xanh, các loài khác là đối tượng để khai thác tận diệt, làm giàu, mà quên rằng, cây xanh và các sinh vật sống cộng sinh với chính chúng ta. Tàn sát cây xanh và môi trường là tự hủy diệt bản thân.

Vào trung tuần tháng 12, 2015, một bức thư của người dân Hà Nội với 1200 chữ ký đã được gửi đến văn phòng UBND TP Hà Nội và đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng, đề nghị Quý lãnh đạo xem xét dùng các biện pháp khác để tránh phải chặt hàng cây xà cừ cổ thụ. Nhưng cho đến nay, chưa thấy bất kỳ một ý kiến nào từ chính quyền TP Hà Nội cho thấy là đã tiếp thu ý kiến và chấp nhận phương án để bảo tồn hàng cây di sản này. Để mất đi hàng cổ thụ cuối cùng dọc tuyến đường Cầu Giấy - Kim Mã là trách nhiệm của tất cả bà con, quý ông Chủ tịch và quý vị lãnh đạo.

Nếu bức thư ngỏ này và các yêu cầu của chúng tôi tiếp tục không được xem xét, thực hiện, và không có quyết định ngăn chặn vĩnh viễn việc chặt phá cổ thụ ở Hà Nội cũng như các thành phố khác, thì điều này có nghĩa là quý Chủ tịch TP và quý vị lãnh đạo đã bội tín Nhân dân chúng tôi.

Xin nhắc với quý vị một điều, quý vị do Nhân dân sinh thành và cho dù bất kỳ điều gì xảy đến, quý vị sẽ chịu chung số phận với Nhân dân. Hãy lắng nghe và tôn trọng ý kiến, nguyện vọng của nhân dân!

Với trách nhiệm và quyền của công dân, chúng tôi sẽ tiếp tục thực hiện mọi biện pháp phù hợp với quy định của pháp luật nhằm bảo vệ không chỉ những cây xà cừ trên đường Kim Mã, mà bao trùm hơn là môi trường của Hà Nội nói riêng và Việt Nam nói chung. Bởi chúng tôi cần một Hà Nội, một Việt Nam phát triển bền vững. Phát triển giao thông và đô thị Cần phải đi đôi với PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG và bảo vệ môi trường, gắn liền với môi trường sống xanh – sạch – đẹp và an toàn!

Xin hãy vì lợi ích cho môi trường, cảnh quan thành phố và sức khỏe toàn cộng đồng!

Xin trân trọng và cảm ơn!

Nhóm Vì một Hà Nội xanh