Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Thứ Tư, 1 tháng 7, 2015

Thơ Liêu Thái

IMG_5890Nhà thơ Liêu Thái
Tên khai sinh Trần Minh Tâm,
Từng học Đại học Luật Sài Gòn,
Nguyên quán: Sài Gòn-Gia Định,
Trú quán: Điện Bàn, Quảng Nam.
Hiện đang là cây bút tự do. Đã in bài trên Tiền Vệ, Talawas, Văn chương Việt, Tạp chí Thơ…

mùa này sắp là mùa mưa

những đọt rau lang cũ sau hè
những con cá mắt lồi đen và trận ngủ quên lòng đất
mùa hoa xoan ngai ngái đường đất đỏ
chiều cứ vút dần về phía Tây
mùa dền tím nở buồn bà đưa ông về trời cổ cựu
tôi nằm mơ thấy mình chết và người ta ném tôi ra một khoảng rộng
nơi đó không có những thị phi của loài kẻ chợ
biển cũng xanh và gầm gào theo cách của người cha dạy con

mùa này sắp mùa mưa
nàng đốt nắm nhang tiễn biệt bạn trên biển
đâu đó nơi chân trời của còng gió
khúc nhạc mùa đông bên giáo đường cũ
đồi thông lạnh và những quả chuông ánh sáng
sẽ thầm thỉ cùng bạn về ước mơ của một người nghèo
bạn sẽ nhớ mãi mình từng đi qua mặt đất
và kể cho tôi nghe về những con cá lạnh mùa đông…

đâu đó trong bóng tối đời tôi
đôi mắt bạn nở nụ cười độ lượng
chúng ta đã thở bằng hơi thở tự do của loài vong thân
chúng ta đã se sắt trong cái không gian ngột ngạt này
linh hồn chúng ta là những sợi lông đuôi ngựa
vút lên tiếng kêu của máu
vút lên tiếng cười của cát
vút lên điệu trầm của gương mặt hài cuối vụ
vút lên… vút lên… vút lên…

cánh diều và đồng xanh hơi thở…

mùa này sắp là mùa mưa
tiếng thở ẩm ướt của sâu bọ sau nhà
những con đốm tìm mùa khi bầu trời bắt đầu nhợt nhạt
tôi sẽ kể cho bạn nghe về khu vườn cũ
tôi sẽ kể bạn nghe về căn nhà xưa
nơi bạn đã nhìn hàng giờ vào bức vách có tượng hình loài chim cổ
và những con dế mùa đông đang trò chuyện phía chân đồi
câu chuyện của chúng chắc dễ thương như lời bạn kể
và mắt mẹ chắc đã nguôi buồn
khi biển gầm gào lời trùng dương…

mùa này sắp là mùa mưa
thôi bạn đừng buồn nữa
thôi bạn đừng trách mình sanh nhầm thế kỷ
mặt đất thì mênh mông
cỏ nào mà chẳng xanh…


biển và đảo

trong lúc người ta nói về hoà bình những con cá mập
tôi suy nghĩ về chứng đau mắt hột
những con mắt đã lậm xương cá và nọc độc màu da
buổi sáng có mưa lây rây trên vai người ăn mày
con đường bụi mù và giấc mơ không hạn định của đứa bé vé số
tiếng gõ như khua vào sọ khô của người bán hủ tiếu mì
mùi ngò gai trên nách vợ tôi
giấc mơ thơm mùi rau hành cải hẹ và những vết thương tuổi thơ

trong lúc này đây
cơn bão biển đã nổi điên
những xác tàu bé tẹo bọt sóng và người hành hương linh hồn cát
những bà mẹ nghèo riết róng lời cầu nguyện
những người vợ nghèo tham lam một bàn tay
và lũ trẻ còng đầu bên bàn thờ tổ quốc
chúng nó chưa biết gì về sóng và cát
âm thanh vỏ ốc gợi nhắc giấc mơ thuỷ tổ loài người
khi chúng ta vẽ máu mình trên bọt biển

trong lúc này đây
một giọng nói mơ hồ chui vào lỗ tai
chúng ta là những con mực khô
nằm vắt vẻo trên chiếc thúng chài
và mùa thu như kẻ ăn mày không khoan nhượng
cùng lời nguyền tiền kiếp về những chiếc hồ lô đựng xác người

quê hương là cái thúng rách
chứa linh hồn những con mực khô
vẽ nhiều màu sắc
khi máu chúng ta đang dần chuyển màu xanh

biển và đảo
những cục xương còn mắc kẹt trong hàm cá mập
giấc mơ teo dần
ai đó vừa phát ra tiếng chửi thề trong giấc mơ…

trong lúc này
chứng mắt hột lớn dần và cơn ngáp cũng lên ngôi


trò chơi
những bóng ma trơi
đêm đêm thắp đèn đi chơi
trông chúng rất hồn nhiên và tự tại
trên cánh đồng hợp tác xã cũ
cùng những trò chơi cũ mèm

tôi thử ngắt đi những thứ chung quanh mình
đầu tiên là những kỉ niệm
chúng có hình cầu gai
mắc vào não những xúc tu màu đen
tôi ngắt đi cánh tay mình
và từ tốn ngắt cánh tay thứ hai
đến cẳng chân
cái cẳng chân chó chết không nên tồn tại
khi tự do trở thành xa xỉ
cũng như con chim đã mất cánh
tôi tự bay chạy trên trí tưởng tượng
và cười thật sảng khoái

tôi ngắt đi cái mũi của mình
rồi cái miệng
sau đó là cái đầu
nhưng chưa thể ngắt đi cái bụng
vì nó chứa quá nhiều thứ tôi bắt buộc phải chứa
không còn lựa chọn nào cho tôi
kỉ niệm như một miếng giấy rách
bọn trẻ dùng làm diều
ướt sũng mưa và máu tuổi thơ

còn nhiều thứ tôi cần phải ngắt
để đảm bảo tôi không cần suy nghĩ
vì sự suy nghĩ lúc này không hợp cho tôi lắm
chung quanh tôi có nhiều cơ hội để tồn tại
tôi chợt thương cảm những con đĩ lúc về già
mong sao được gọi bằng bà
và có một thứ để thờ
giống như cái xác trong tủ gương chẳng hạn

tôi từ từ gỡ nỗi buồn ra khỏi tôi
và khuấy cà-phê buổi sáng
tay chân đầu óc của tôi trân mắt nhìn tôi uống cà-phê


thằng nâu
Người đàn bà nâu đẻ ra cây tràm nâu
mùa ngọc linh xuôi về cửa đại
lũ xương rồng mọc dại
chiều sông lu mân mấn mây trời

Nâu nằm mơ phố thị
phố gọng bừa qua cửa kính nhà xe
thằng nâu buồn tình nhìn phố
chửi tràn hơi đụ moá Sài Gòn
Sài Gòn nẹt bô hân hoan mùa biển
đêm nằm mơ ăn cỗ cưới bạn hiền
thằng bạn hiền triệu năm xưa cũ
chết im hơi cổ tháp phong linh

Gió miền trung vỗ vai rát mặt
tụ muối miệng cười tựa thể hồn ma
nâu theo chim về mùa ổi chín
lũ chào mào hốt hoảng không ra
mùa bánh đa gầy bãi biền diều giấy
nghìn trùng xa ngước mặt vỗ đàn trời
đàn chuồn kim tình tang mùa trối hấp
khế tím vườn xưa trổ sắc đua đòi

Người đàn bà nâu ôm xác khúc tràm nâu
đi qua bể dâu chỉ thấy toàn sóng rát
quất mặt người tựa thể lưng trâu
ngày hanh khô trên cành nâu trơ trọi
níu tay đời chết đứng núi non
con suối cạn mang mang lời phủ dụ
nửa mùa nâu hoá kiếp phía rừng trầm
những điệu ru nâu mồ côi
những bóng ma nâu mồ côi
những sinh linh nâu mồ côi
những tiếng thở dài nâu ký gửi mồ côi
những nụ cười chưa kịp hoá kiếp
hoa xương rồng âm ỉ trổ đồi hoang

Người đàn bà nâu gói ghém hành trang
Ôm xác thằng nâu cùng những ngày ô tủi
Về theo chim dù mẹ quê khuất núi
Về theo mùi hương trái đắng vườn xưa
Về theo đường thiên di bê bết hận
Nâu đã trở về nhà
Đất lành nở nụ cười
con mắt cũ hanh khô…

Những bào thai lịch sử
những con kiến bé mùa xuân
theo nhau về một chuyến xe sương mù
đoàn tàu chuyển bánh lúc không giờ tại mũi tàu vô định
tiếng ho phát ra ánh đèn hắt bóng cờ
một bầy quạ đen đầu năm
chào một xác chết

vòng hoa theo nhau trên mặt thuỷ tinh
khi cơn đau vỡ ối của người đàn bà nạ dòng
bật thành tiếng rên nhân loại
cũng là lúc đoàn tàu bất ngờ quay ngoắt
những viên đá tảng rơi lên đầu bầy cừu
phát ra thanh âm lộp bộp sọ khô
và mùi tử khí bay quanh thân thể
bầy rồng bị thiến lúc hoài thai

khi những con chữ chổng ngang bàn thờ
bọn đàn ông cố nén cơn ho gật đầu tán thưởng
và bọn đàn bà phơi háng kêu gọi hoà bình
một cơn nấc nghẹn hoà bình
xông lên mũi

những con kiến bé mùa xuân
chào nhau điệu chào quen thuộc
trên cành đa trước cổng chợ của người đàn bà gánh nước thuê
có đôi thùng chứa linh hồn hai đứa con chết trận
chạy trốn lời đàm tiếu
kiến ăn cá
cá ăn kiến

những con kiến bé mùa xuân
tha những giấc mơ sau cơn ngủ dài trong hòm thuỷ tinh
nọc chủ nghĩa và mật lý tưởng không thể ăn cứu đói
ăn nốt lá cờ
khi rác trở thành quí hiếm
và những cỗ máy di động sản xuất ra tinh dịch
hồi sinh xác chết

những con kiến bé
chết trên dĩa đường nhử ruồi năm ngoái
thành bài hát bất hủ về sự hy sinh
của những con đường ngờ ngợ mùa xuân
mắt tròn xoe
nhìn vào cái chết
trong tranh vẽ…


hoa xương và chim cú
Những bóng ma thời cuộc
Lảng vảng trên nóc nhà uỷ ban
Họ xác xơ và tiều tụy
Cuộc làm tình của đêm hơi sương

Tiếng thở loài sâu ám muội
Bốc khói chiều ba mươi nhong nheo sông cũ
Theo bầy sông về tụ đám mây mù

Người đàn bà ngoài ba mươi
Ôm chiếc bụng bầu vô chủ
Ngồi trân nóc lầu uỷ ban
Mái tóc chảy xuôi dòng lửa ma trơi
Âm âm nỗi buồn con gái
Theo triền sông ám sục phù sa

Đứa trẻ ngoài ba mươi
Trẻ mãi trong con mắt tháng tám bầy đàn
Mùa thu gục đầu lên hàng cây vặn mình
Ngày tủi nhục và mùa mùa thống khổ
Neo chân đời trong góc khuất hồn ma

Mùa xuân
Mùa xuân
Mùa xuân
Cú mèo gọi hồn
Những bóng ma chìa tay về tương lai
Những cành xương long đong sương trắng
Những cành đào đơm nụ vong ơn
Những ý nghĩ cụt đầu đêm thác loạn
Những ý nghĩ mọc ra từ đầu gối
Theo mùa, theo mùa…
Hốt nhiên tiếng cú mèo kêu đêm
Cú kêu ma ăn cú kêu ma ăn
Cú kêu vàng nóc uỷ ban
Tóc xoã dài tiền kiếp
Sân mọc hoa cứt lợn
Sân mọc đầy hoa xương…


ở ngã tư bọc bông
chỗ ngã tư
bùng binh bọc bông
nhiều người đi qua như bóng
và nhiều người gánh gồng

những đứa trẻ không biết mùi rạ
tập tọ đồng dao trên vỉa hè
bài của lửa và tội ác
tội ác màu đỏ chói
xuyên ngực trẻ lạnh xanh

những ngã tư bọc bông
những bồn binh bọc bông
mọc ra trên khắp đất nước này
con người nhuộm màu
và những cái bóng nhuộm màu
của hôm qua cũ kĩ ma thuật lưỡi
chưa một lần sống đủ màu trên da non

ở ngã tư bọc bông
tôi nhìn thấy những người nghèo
họ đi thật chậm
vào tương lai mù
cần câu cơm khô cong về quá khứ
vài con cá cơm đỏ
mùa thu và sương mù

ở ngã tư bọc bông
những thanh âm cất lên
đòi tự do và được nói

tiếng nói của con người…


vườn âm
Người mẹ già ngồi trong khu vườn
hoàng hôn loang lổ màu sương
những gương mặt quen chạy nhảy lên tóc
nắng chiều làm tơ buộc những linh hồn
những chiếc móng rồng tiền sử                    
cấu cào mây cổ tích
làm chảy máu những bông huệ trắng
trên nền đất còn sót lại mùi hương
người mẹ già ngồi thu lu như chưa hề hiện hữu
bầy lá xanh rã mục phía chân trời
và tiếng khóc của lũ con hoang bên kia tường rào
mọc những chùm gai bồ kết

Người mẹ già ngồi cuối vườn
tháng tư còm cõi rau xanh
mây trời theo nhau vô định
tiếng thở cất lên từ lòng giếng cạn
làm hòn sỏi khô chạm mái tôn
phát ra thanh âm của đàn cá mê đớp bóng
sinh thành những bông rạ sanh khôn bơi lội tung tăng
mưa tháng ba qua màu sương chín rục
chấm li ti là những đền đài…
những đền đài trùng vây bóng mẹ
lũ khói nhang động thổ lời thiêng
lũ dế trời tiễn đưa bóng núi
lũ chim mía đã quên mùa tình tự
ngủ rừng sâu toang hoác gió đại ngàn
và bóng núi cũng quên ngày mặt trời
bỏ sau lưng tiếng thở dài khô khốc
con kiến nhỏ tha hạt thóc vào lòng giếng cạn
bò miên man cơn ngái ngủ mùa màng…

Tôi thắp nhang những chùm gai bồ kết
làm tôi đau khi chớm tuổi dậy thì
và những thằng bạn bốn phương tám hướng
mang linh hồn mẹ đất phiêu linh
những đứa bé thơm hương của đất
theo nhau về vườn cũ mồ côi
đứa ngủ quên trong áo cơm phố thị
đứa tủi hờn bụi chuối mụt măng
đứa nghêu ngao ôm đời giông bão
đứa ngậm ngùi lẻ mọn kiếp đào hang
đứa ngây ngô ngủ vùi trang sách
đứa kiêu căng khư giữ vết thương trầm
và lũ bạn bên khu vườn tuổi trẻ
mở miệng tròn vần điệu âm âm…

Người mẹ già ngồi trong khu vườn
nhìn đàn kiến bé cõng nhau đi…
âm tháng ba bão trời sấm động
mùi hương trầm âm cũ thiên di…