Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Thứ Ba, 9 tháng 12, 2014

VĂN HỌC MIỀN NAM 54-75 (56): THƠ NGUYÊN SA (KỲ 2)

DẶN VỢ SẮP CƯỚI

 

Khi nào lấy ta, mang theo cái cưa

Nhớ con dao phay, nhớ cái dùi to

Cất vào trong rương cùng gương cùng lược

Cất vào trong áo cùng nhạc cùng thơ

 

Cưa để cưa chân chớ để làm gì

Chân bị cưa rồi ta chẳng còn đi

Mặc kệ những ngôi làng bốc cháy

Mặc kệ đứa bé tìm không thấy cha

 

Tay chặt cụt rồi ném xuống biển sâu

Ném xuống suối cạn, ném lên núi cao

Mặc cho nó viết những lời thống khổ

Cho dã tràng nghe, cho giun dế đau

 

Dùi chọc thủng mắt muốn cho sạch tròng

Sạch những tiếng kêu cùng núi cùng sông

Sạch những hình ảnh chết bờ chết bụi

Còn con dao phay em có nhớ không?

 

Còn lại bộ óc khi mang băm viên

Nếu chợt nhớ đến khuôn mặt quê hương

Em sẽ tìm thấy hơi thở tình ái

Em sẽ tìm thấy còn ta nằm im.

 

DI CHÚC

 

Có một đêm tỉnh giấc

Tôi thấy cần viết nên một tờ di chúc

Của một người sống giữa cuộc đời

Mà chỉ là một gã giang hồ cắm trại

 

Đốt lửa bằng thơ

Tôi ca, tôi hát

Nhưng khi những người thích ngao du

Đến xin cùng nhập bọn

Tôi vẫn khước từ

 

Có cả những người con gái

Đến bảo tôi yêu

Tôi cũng vẫn khước từ

 

Làm thế nào được?

Tôi chưa già nhưng cũng không còn trẻ

Tôi chưa cằn cỗi

Những cũng không còn là một gã trai tơ

Có trăng, hoa, chim, bướm thì tôi làm thơ

Nhưng vẫn không quên

Chỉ là hiện thân của một người tử tù

Có gục đầu nhìn cuộc đời

Cũng chỉ như nhìn khung cửa nhà giam

Vẫn có một chút trời xanh

Nhưng rất nhiều đơn độc

 

Sẽ có một buổi ban mai

Mắt vẫn mở to

Mà lòng không thỏa đáng

Miệng không thể hát ca những lời hoan lạc

Tôi nhổ neo:

Tôi chỉ là người nhân ngãi của cuộc đời

Sống bên nhau không bao giờ hôn thú

 

Tôi đến đây không ai mời

Cũng mong rằng: đi đừng ai giữ

Có nhớ, có thương

Có tạc nên tượng hình bằng đá trắng, đồng đen

Cũng đừng bày giữa những sân trường đại học

Đừng bày giữa những công trường

Xin nhớ để giùm ở một góc công viên

Để những đêm khuya

(rất khuya)

Tôi nhìn mặt trăng soi gương

Và ngắm những người yêu nhau tình tự.

 

 

EM GẦY NHƯ LIỄU TRONG THƠ CỔ

 

Em ốm nghe trời lượng đã hao

Em ngồi trong nắng mắt xanh xao

Anh đi giữa một ngàn thu cũ

Nhớ mãi mùa thu bẽn lẽn theo

 

Anh nhớ em ngồi áo trắng thon

Ngàn năm còn mãi lúc gần quen

Em gầy như liễu trong thơ cổ

Anh bỏ trường thi lúc thịnh Đường

 

Anh nhớ sông có nguyệt lạ lùng

Có trời lau lách chỗ hư không

Em tìm âu yếm trong đôi mắt

Thấy cả vô cùng dưới đáy sông

 

Anh nắm tay cho chặt tiếng đàn

Tiếng mềm hơi thở, tiếng thơm ngoan

Khi nghe tiếng lạnh vào da thịt

Nhớ tiếng thơ về có tiếng em.

 

 

GỌI EM

tặng Đỗ Long Vân

 

Một buổi sáng tỉnh dậy không thấy em

tôi chạy ra cửa sổ gọi tên em rất to.

Những tiếng kêu thất thanh vang trên hè phố.

 

Tôi nghĩ thầm: nếu còn làm vua ở một triều đình

thịnh trị thời xưa tôi sẽ không ngại ngần

mặc mũ áo cân đai ra đứng giữa cửa thành

bắc loa mời em về làm hoàng hậu.

 

Tôi bảo rằng: em phải về ngay.

Nếu em là gió tôi sẽ làm trăng.

Em là trăng tôi sẽ là mây.

Nếu em là mây, tôi sẽ làm gió thổi.

 

Còn nếu em là chân trời xa

tôi sẽ làm cánh chim bằng rong ruổi.

Em là mặt trời thì ở trên đường xích đạo

tôi sẽ muôn đời làm một kiếp hướng dương.

 

Tôi bảo rằng: em phải về ngay.

Nếu e ngại tâm hồn còn bé dại,

tôi sẽ hoá thân làm một cậu bé học trò

không bao giờ thuộc bài vì mải mê đọc tên người yêu

từ sáng đến chiều, từ đêm đến sáng.

 

Thiên hạ sẽ thái bình. Ðời sẽ giải chiếu hoa

cho trăm vạn hùng binh ngồi đánh cờ chiếu tướng.

 

Ðời sẽ thiết lập những kỳ thi có đủ phép tắc trường quy.

Tôi được tước phong đứng chủ hội đồng kiêm giám khảo

và bao nhiêu người ứng thi đều trúng tuyển hạng ưu.

 

Tôi không còn nằm mơ ngồi câu cá bên bờ sông Ngân

nước trong vời vợi suốt cả tháng bảy trời mưa

và linh hồn tôi chết đuối.

 

Tôi cũng không còn phải âm mưu làm một cuộc cách mạng

dài vô hạn để nhuốm màu cờ vũ trụ bằng màu tóc em,

còn bao nhiêu đại lộ, công trường tôi không phải

hạ hết biển đề tên phố mà viết lên: hỡi người yêu, tôi chờ đợi!

 

Tôi cũng không phải hỏi rừng, để rừng bảo hỏi cây.

Cây khuyên hỏi lá. Lá bảo hỏi chim muông.

Tôi nhìn quanh tôi những cánh quạ đen cười riễu cợt.

 

Tôi không phải ước ao lên sơn lâm làm một loài thảo khấu

cướp của khách vãng lai những bức thư tình

đem lên núi cao đọc to cho giun dế nghe

để chia nỗi niềm cô độc.

 

Tôi cũng không phải bỏ trốn - như sáng hôm nay -

ra giữa trùng dương để làm một gã thủy thủ già

lái tàu theo kim chỉ nam mà chỉ thấy toàn rượu ngọt.

 

 

HAI MƯƠI

 

Tôi mang trên vai

Tuổi hai mươi

Như đời hai mươi thế kỷ

Ðời để quanh tôi những lao tù cơ cực

Tuổi hai mươi chưa đến đã bay vèo

 

Hai mươi năm

Thỉnh thoảng có một người yêu

Chạy qua cuộc đời

Như gió thổi

Nhưng rồi đêm khuya

Nằm nhìn những cầu tay đưa vào tình ái

Nhìn hai tay mười ngón

Tôi mới biết rằng

Cuộc đời vẫn trắng hai tay

 

Các em

Những Kiều, những Thu, những Loan, những Ðạm

 

Các em đã đem cho tôi trời xanh

Và gió mát

 

Tại sao?

Tôi chẳng hiểu tại sao

Cũng chẳng cần tìm hiểu

Có thể đời đã để sau lưng tôi chiến tranh mù mịt

Cuộc sống đổi màu trong nước mắt phế binh

Hay ở quanh tôi những đồn phòng ngự

Ðã biến tôi thành một gã lính canh thô bạo

Ði giầy đinh dẫm nát tâm hồn

 

Có thể đời đã đưa tôi vào những giảng đường

Dạy tôi đo hành tinh bằng đường đi ánh sáng

Ðo tình yêu bằng đơn vị tiền tài

Rồi tôi đo hoang vắng của hồn tôi

Bằng những đêm rất rộng

Tay vẫn cầm tay

Tay vẫn khoác ngang lưng

Mà có một vòng chân không

Tôi vẫn gọi bằng em

Mà nghe thấy âm thanh rơi vào thạch động

 

Tại sao?

Tôi chẳng hiểu tại sao

Nhưng tôi hãy hỏi:

 

Tại sao đời cho tôi hai mươi tuổi

Ðể tôi ngồi đây

Thở khói thuốc hơi tròn

Nhìn mưa bay

Nhớ những người yêu cũ

Và nghĩ thầm:

Ðời là một tiếng cười to...

 

 

HÃY ĐƯA TÔI RA BỜ SÔNG

 

Hãy đưa tôi ra bờ sông

Ðể tôi nhìn cho rõ

Tôi nhìn giòng nước chảy

Tôi nhìn tôi bơ vơ

Nhìn bờ sông tìm bờ sông bên kia

Khi lòng sông gặp biển

Hãy đưa tôi ra bờ sông

Ðể tôi nhìn tôi hò hẹn

Rồi tôi rủ tôi quên

Quên giòng nước chảy

Quên thời gian trôi

Bằng bước chân giòng sông

Không để lại gì trên cát

Tôi rủ tôi quên

Cả giòng sông trôi

Bằng bước chân phù sa

Không để lại gì

Trừ một người bơ vơ

Ðã xây nhà bên bờ sông đất lở...

 

 

HỊCH

 

Bằng hơi thở thiên thần

Bằng giọng nói đam mê

Bằng ngón tay mầu nhiệm

 

Ta truyền:

Hỡi Saigon ban đêm mở cửa!

 

Ta truyền:

Hãy rộng mở bốn cửa thành Ðông Tây Nam Bắc

để thơ ta ùa vào từ bốn phía chân trời

và thân thể ta ùa vào theo lối mặt trời đi.

Hỡi bóng tối hãy cất lên doanh trại.

Hãy trấn đóng những nơi hiểm yếu,

những mạch máu kinh thành, những đại lộ,

công trường, ghế đá công viên.

Ta sẽ đi thanh tra những mái tóc bâng quơ,

những cánh tay buồn, những mối sầu thơ dại.

Ở trong mỗi mối sầu nhỏ bé ta sẽ nhìn thấy

hình ảnh nỗi sầu địa ngục của lòng ta.

Lúc ta đi, phải tắt hết những đèn xanh đèn đỏ

trật tự cuộc đời cho rộng mở trùng trùng

cánh cửa hư vô.

Những cột đèn phải thắp lên tinh tú.

Và theo những khuôn mặt bơ vơ những mắt cô đơn

những ngón chân buồn phải nhớ soi đường bằng mắt hải đăng.

 

Ta truyền:

Ðể cuộc nghênh đón ta được thêm phần trọng thể:

Những người con gái ngây thơ hãy trở về nhà

đi ngủ sau khi đánh răng rửa mặt chải đầu

và đọc kinh cầu nguyện ban đêm.

Những nhà phê bình văn nghệ rẻ tiền,

những thày giáo chạy điểm trong kỳ thi

trốn ngay vào bóng tối.

Không khí ma quái ấy hãy nhóm lên bằng lửa kiêu sa,

bằng ánh sáng vũ trường, bằng phấn son hoang dại.

 

Cho ta đi vào với tâm hồn đau niềm kinh thành bỏ ngỏ.

Cho ta đi giữa những phố rộng cây cao

những vườn hoa đóng cửa nhìn những lá cành run rẩy

mà nghe buồn thảo mộc thấm vào xương.

Cho giữa những nghi lễ ban đêm dành cho ta

như một đấng uy quyền tuyệt đích ở dương gian

ta nghe tiếng ta truyền sang sảng.

 

Ta nghe ở đây hồn ta cất lên tiếng nói:

Sao không mang nặng cặp mắt Trần Dần,

cánh tay Phùng Quân với thân hình vạm vỡ tình yêu?

Sao chỉ về đây nằm gối đầu lên giòng sông lớn,

giang tay dài đại lộ mà nghe kinh thành

thổi hơi buồn trompette ban đêm.

Nghe đại lộ nối dài bằng giọng hát Bích Chiêu...

 

Và tiếng ta truyền phụt tắt.

Những xiềng xích quấn lấy thân ta

Trong bóng đêm của tâm hồn nổi loạn

 

 

HOA SEN VÀ HOA ĐÀO

 

Em vào tắm dưới hoa sen

Những khe nước chẩy những miền hải lưu

Những thuyền lạc dưới trời sao

Hỏi em hay hỏi hoa đào của anh

Chỗ đào có lá sen xanh

Bờ xa cỏ thấp nghiêng mình dáng sông

Tuyệt vời giữa một giòng trong

Đầu sông tóc ướt, lưng vòng biển khơi.

 

 

KỲ DIỆU

 

Khi đám mây cao dừng trên nếp trán

Anh chợt nghe vỗ cánh chim bay

Trái thơm ngon nặng chĩu trên môi

Dòng suối lạ chẩy qua hơi thở

Bốn mùa xuân về đứng trên cơ thể

Ở giữa mầm lộc biếc và lá non

Anh đứng nghe âu yếm gọi tên em

Khi em đến nằm ngoan trên đồi cỏ

Có bỡ ngỡ là mặt trời bỡ ngỡ

Có xôn xao là núi lớn xôn xao

Cánh tay anh, anh đã dặn nằm im

Đôi mắt anh đã trở thành tinh tú

Đứng thật xa để canh chừng giấc ngủ

Đứng thật cao như ngọn hải đăng

Anh canh chừng con thuyền lạ đi ngang

Sẽ chở em về quê hương thần thoại

Cả mái tóc đã thành rừng lo ngại

Mỗi chân tơ có mong nhớ xanh um

Khi môi anh nặng chĩu trái thơm ngon

Khi em đến mang theo dòng nhựa ngọt

Huyết quản thành sông chở linh hồn lá biếc

Cánh tay là cầu mang thương mến qua sông

Anh nghe thơ thức dậy tuổi mười lăm

Anh nghe em bước vào thơ sáng lạn

 

Em chớ hỏi: sóng đi trên biển lớn

Cớ làm sao thành nhã nhạc dâng lên

Cớ làm sao muôn tinh tú trong đêm

Bỗng rung động khi em cười rất nhẹ...

 

 

LÚC CHẾT

 

Anh cúi mặt hôn lên lòng đất

Sáng ngày mai giường ngủ lạnh côn trùng

Mười ngón tay sờ soạng giữa hư không

Ðôi mắt đã trũng sâu buồn ảo ảnh

 

Ở trên ấy mây mùa thu có lạnh

Anh nhìn lên mái cỏ kín chân trời

Em có ngồi mà nghe gió thu phai

Và em có thắp hương bằng mắt sáng?

 

Lúc ra đi hai chân anh đằng trước

Mắt đi sau còn vương vất cuộc đời

Hai mươi năm, buồn ở đấy, trên vai

Thân thể nặng đóng đinh bằng tội lỗi

 

Ðôi mắt ấy đột nhiên buồn không nói

Ðột nhiên buồn chạy đến đứng trên mi

Anh chợt nghe mưa gió ở trên kia

Thân thể lạnh thu mình trong gỗ mục

 

Anh chợt ngứa nơi bàn chân cỏ mọc

Anh chợt đau vầng trán nặng đêm khuya

Trên tay dài giun dế rủ nhau đi

Anh lặng yên một mình nghe tóc ướt

 

Nằm ở đấy, hai bàn tay thấm mệt

Ngón buông xuôi cho nhẹ bớt hình hài

Những bài thơ anh đã viết trên môi

Lửa trái đất sẽ nung thành ảo ảnh

 

 

MÙA XUÂN BUỒN LẮM EM ƠI

 

Mùa xuân buồn lắm em ơi

Anh vẫn đạp xe từ Saigon lên trường đua Phú Thọ

Đạp xe qua nhà em

Nhìn vào ngưỡng cửa

Nhà số 20

Anh nhớ em má hồng...

 

Anh nhớ nhà em có cửa sơn xanh

Có một hàng rào, có thầy, có mẹ ...

Có ngựa chạy trong trường đua, người đi ngoài phố

Nên anh đạp xe đi

Rồi đạp xe về

Mà chẳng có đôi ta...

 

Mùa xuân buồn lắm em ơi

Mỗi lần đạp xe về anh vẫn nghe lòng bỡ ngỡ

Chiếc xe còn nguyên màu sơn xanh

Nhưng tâm hồn đã ngả sang màu sắt rỉ

 

Bởi vì từ Saigon lên tận trường đua Phú Thọ

Hết cả tiền uống một ly nước mía

Mà cũng không gặp em

Nên khát đắng linh hồn

 

Không phải anh ngại đường xá xa xôi

Anh cần gì đường dài

Anh cần gì nước mía

Anh cần gì hoa thơm và chim cười trong lá biếc

Cũng chẳng cần cỏ thêu xanh cánh đồng xa biền biệt

Nhưng làm sao không có bóng hai người đè lên cỏ úa

Để anh nghe em cười mà thấy cả mùa xuân...

Làm sao chỉ có một mình anh

Vừa đạp xe, vừa ngâm thơ (mà đường vẫn dài)

Ngửa mặt lên cao, trời xanh biêng biếc

Làm sao em không ngó xuống linh hồn?...

 

Sao mùa xuân mà chẳng có mưa bay

Chẳng có người đi bên cạnh cầm tay

Anh chẳng được hôn lên trán ái tình

Và nói năng những lời vô nghĩa...

 

 

MỜI

 

Tôi trân trọng mời em dự chuyến tàu tình ái.

 

Trong một phút, một giây cuộc hành trình sẽ mở. Tôi mời em.

Trân trọng mời em cùng đi, cùng khai mạc cuộc đời.

 

Tôi mời em vứt bỏ lại đằng sau những kinh thành buồn bã

với phong tục, thói lề, bạc vàng giả dối:

muốn làm người yêu thì phải đỗ Tú Tài.

 

Tôi mời em đi ngay. Không cần lấy vé.

Không phải đợi chờ vì điều kiện du hành

là những ngón tay lồng vào nhau và tâm hồn đừng đơn chiếc.

 

Còn nếu cần thì tôi sẽ làm người bán vé.

Nhưng tôi sẽ không quên làm người đồng hành duy nhất

để đưa em đi. Và tôi sẽ làm người lái tàu

để không ai được dự phần vào câu chuyện đôi ta.

 

Vé có thể là những lá thư xanh. Tàu là gian nhà rất nhỏ.

Nhưng mỗi ga chắc chắn sẽ là

những chiếc hôn nồng cháy cuộc đời.

 

Tôi mời em đi ngay. Em có thể đến đây với đôi giầy cao gót

để tôi tưởng mình em vóc hạc. Nhưng nếu em vội vã

thì em cứ đi chân không. Tôi sẽ bọc mười đầu ngón chân

với tất cả linh hồn say đắm yêu em.

 

Em có thể tô môi son rất đỏ

như khi đi dự một dạ yến tưng bừng.

Em có thể để phấn hồng trên má,

trên màu áo những vòng kim tuyến kết hoa đăng.

 

Nhưng nếu vội vàng mà em để vành môi tái nhợt,

mớ tóc bù tung. Thì có hại gì đâu em?

Cuộc hành trình sẽ khởi vào đêm khuya.

Tôi không nhìn thấy má hồng non vì còn mải mê

với tất cả em tràn đầy trong đáy mắt.

 

Tôi cũng đi rất vội vàng. Hành lý chỉ mang theo

một vòng tay để ôm em, đôi mắt say sưa

để thì thầm nói chuyện và đôi môi

để kết hoa đám cưới trên vừng trán dịu hiền.

 

Em đến ngay đi.

 

Ðể tất cả gò má em ấp trên bàn tay tôi

xóa hết những đường chỉ tay gian khổ.

 

Em đến ngay đi.

 

Em đến ngay cho cuộc hành trình được mở.

Gió được nổi lên từ mớ tóc phiêu bồng,

thuyền dong thả từ đường môi óng ả.

Và ngực căng buồm, mắt trông tìm vội vã:

 

Tôi đi vào kiều diễm của thân em.

 

 

NĂM NGÓN TAY

 

Năm ngón tay

Trên bàn tay năm ngón

Có ngón dài, ngón ngắn

Có ngón chỉ đường đi

Có ngón tay đeo nhẫn

Ngón tay tô môi

Ngón tay đánh phấn

Ngón tay chải đầu

Ngón tay đếm tiền

Ngón tay lái xe

Ngón tay thử coóc-sê

Ngón tay cài khuy áo

 

Em còn ngón tay nào

Ðể giữ lấy tay anh?

 

 

NGA

 

Hôm nay Nga buồn như một con chó ốm

Như con mèo ngái ngủ trên tay anh

Ðôi mắt cá ươn như sắp sửa se mình

Ðể anh giận sao chả là nước biển!...

 

Tại sao Nga ơi, tại sao...

Ðôi mắt em nghẹn như sát từng lần vỏ hến

Hơi thở trùng như sợi chỉ không căng

Bước chân không đều như chiếc thưóc kẻ ai làm cong

Ai dám để ở ngoài mưa, ngoài nắng!

 

Nói cho anh đi, Nga ơi...

(em làm ơn chóng chóng)

Lại bên anh đi - bằng một lối rõ thật gần

Bằng một lối gần hơn con đường cong

Bằng một lối gần hơn con đường thẳng

Bằng đôi má hồng non, bằng mắt nhìn trinh trắng

Bằng những lời yêu mến tan trên đôi môi...

 

Và cười đi em ơi,

Cười như sáng hôm qua,

Như sáng hôm kia...

Cười đi em,

Cười như những chiều đi học về

Em đố anh Paris có bao nhiêu đèn xanh đèn đỏ

Và anh đố em: Em có nhớ

Mỗi ngày bao nhiêu lần anh hôn em?...

 

Cười đi em,

Cười rõ thật nhiều đi em...

Rồi đố anh

Cho anh không kịp đếm

Cho anh tan trong niềm vui

Cho bao nhiêu ngọn đèn xanh, đèn đỏ thi nhau cười

Vì hai bàn tay chúng mình sát lại

(tay anh và tay em)

Nhớ hai giãy phố chạm vào nhau

Hai giãy phố chúng mình vẫn đi về

Em nhớ không?...

 

Em nhớ không, đã có một lần anh van em

Ðã có một lần lâu hơn cả ngày xưa

Em sợ thời gian buồn nhu mọt nhấm từng câu thơ

Em sợ thời gian ác như lửa thiêu từng thanh củi

Mắt e ngại như từng con chỉ rối

Em sợ những ngày trời nắng như hôm nay

Em sợ những đường tàu vướng víu như chỉ tay

Không dám chọn lấy một ga hò hẹn

Em nhớ không, anh đã van em

(và anh còn van em như ngày xưa...)

Em đừng buồn như những chiếc lá tre khô

Em đừng buồn như những nóc nhà thờ không có tuổi

Anh van em đừng nhìn anh và đừng cười gượng gạo

Em đừng cười như ngọn bấc gần hao

Những nụ cười vướng trên đôi gò má xanh xao

Những nụ cười vướng trên mắt nhìn trắng đục

Ðừng để anh nhìn em rồi nghẹn ngào chớp mắt

Như hai vì sao le lói trong đêm sương mù

Ðừng để thời gian dầy như trăm vạn lớp chấn song thưa

Về xen giữa hai bàn tay sầu tủi!...

 

Em nhớ không, anh đã van em đừng buồn

Anh đã van em đừng để những nụ cười chắp nối

Mắt anh sẽ mờ vì những vết kim khâu

Và anh buồn, rồi lấy ai mà dỗ nhau

Lấy ai mà dỗ hai con chó ốm!...

 

Em nhớ không cả một hôm trời mưa

Một hôm trời mưa tấm tức

Một hôm trời mưa không ướt cánh chuồn chuồn

Những hạt mưa không đan thành mắt áo len

Những hạt mưa không làm phai màu nước mắt

Em đã khóc, anh đã khóc và chúng mình đã khóc

Bước chân lê trên những hè phố không quen

Chúng mình đã khóc vì không được gần nhau như hai con chim

Chúng mình đã khóc vì không có tiền làm lễ cưới, lễ xin

Và em nhớ không, chúng mình đã hỏi nhau:

Tại sao phải làm lễ tơ hồng

Tại sao phải nhờ người ta buộc chỉ vào chân

Khi tay em đã vòng ra đằng sau lưng anh

Khi tay anh đã vòng ra đằng sau lưng em

Người ta làm thế nào cắt được

Bốn bàn tay chim khuyên!...

 

Người ta làm thế nào cấm được chúng mình yêu nhau

Nếu anh không có tiền mua nhẫn đeo tay

Anh sẽ hôn đền em

Và anh bảo em soi gương

Nhìn vết môi anh trên má

Môi anh tròn lắm cơ

Tròn hơn cả chữ O

Tròn hơn cả chiếc nhẫn

Tròn hơn cả hai chiếc nhẫn đeo tay!...

 

Chúng mình lấy nhau

Cần gì phải ai hỏi...

Cả anh cũng không cần phải hỏi anh

"Có bằng lòng lấy em?..."

Vì anh đã trả lời anh

Cũng như em trả lời em

Và cũng nghẹn ngào nước mắt!...

 

Và em sẽ cười phải không em

Em sẽ không buồn như một con chó ốm

Như con mèo ngái ngủ trên tay anh

Ðôi mắt cá ươn như sắp sửa se mình

Ðể anh giận sao chả là nước biển!...

 

Em sẽ cười phải không em

Vì không ai cấm được chúng mình yêu nhau!...

Không ai cấm được anh làm những câu thơ anh thích

Không ai cấm được anh làm cả bài thơ

Với một chữ N

Với một chữ G

Và với một chữ A

Người ta có thể đọc một câu, hai câu, hay cả ba

Người ta có thể không thích

(thì người ta không thích một mình)

Nhưng người ta không cấm được anh yêu bài thơ của anh

 

 

NGỎ Ý

 

Tôi giữ em lại trên một hè phố đông người.

Em đừng ngần ngại. Tôi bảo em rằng: tôi yêu em.

 

Tôi nói không thẹn thùng không đắn đo, dò xét.

Bởi vì em ơi tôi không phải là gã lái buôn

hỏi giá hàng trong một buổi chợ chiều hỗn loạn.

Cũng không phải là người thư ký già ngồi mân mê

vài chiếc đanh ghim và mưu toan làm chủ sự.

 

Tôi không thể làm một ngọn đèn xanh, đèn đỏ,

làm người cảnh sát đứng ở công trường

mà chỉ cho lòng tôi vào con đường định hướng.

 

Tôi phải nói với em rất nhanh

như một cánh đại bàng vút lên trời cao

vì em ơi, cuộc đời sẽ trôi qua thấm thoát.

 

Một phút trì hoãn, đợi chờ thì lập tức

trên cánh đồng bát ngát của cuộc đời tôi sẽ

bị biến thành một gã phế binh ngồi khóc rưng rưng.

Những giọt nước mắt rỏ xuống bội tinh hoen rỉ ố vàng.

 

Vâng, tôi khóc và nước mắt sẽ tan thành máu nhỏ.

 

Tôi sẽ bị lưu đầy nằm gối đầu trên hoả diệm sơn

để sức lửa thời gian nấu thân thể tôi thành

một loại từ thạch.

 

Tôi yêu em. Và tôi chỉ van em cho được nói yêu em.

Em đừng đi ngay dù trên đường đi ngựa xe mắc cửi.

 

Cho tôi nói ngay. Nếu không tôi sẽ phải đi tìm tôi

như một thân ngựa cuồng điên chạy trên đường hoàng hôn

đuổi theo một bóng mặt trời đang khuất núi.

 

Tôi phải nói ngay bởi vì tôi không thể dấu tình yêu

như biển cả sau một cơn giông to bão lớn

cất trên bờ cát trắng những thây ma.

 

Ðợi đến ngày mai tôi e sợ rằng đời sẽ bổ tôi làm phu lục lộ

đi đo sự già nua của tâm hồn mình bằng mớ tóc bù tung,

đôi mắt quầng thâm của những người yêu

đi lấy chồng rồi sinh con đẻ cái.

 

Cho tôi nói ngay.

 

Ðến ngày mai hơi thở cũng ẩm tanh mùi tội lỗi.

Tôi sẽ phải gục đầu tưởng niệm hương thơm mùi sữa mẹ

và chất mặn nồng của những giọt nước mắt đầu tiên.

 

Ánh sáng sẽ mờ hoen. Tôi sẽ nhìn cuộc đời bằng đôi mắt tử thi.

 

Và em ơi, cả tôi, cả cuộc đời con đường đi

và mớ tóc dài thơm sẽ biến thành ảo ảnh.

 

 

NGOÀI TẦM

 

Khi xứ sở mùa xuân ở ngoài tầm cánh chim bay

 

Khi những đám mây hy vọng ở ngoài tầm

những giờ thao thức ban đêm

 

Khi con tàu tương lai ở ngoài tầm ngọn hải đăng chờ đợi

 

Khi hình ảnh đôi giày đầu tiên, thầy giáo

trường làng chân thực, những cánh đồng tuổi

trẻ ở ngoài tầm kỷ niệm

 

Khi những cuộc hò hẹn ở ngoài tầm rung động,

sự bình yên ở ngoài tầm giấc ngủ,

tiếng hót chim khuyên ở ngoài tầm vừng trán ban mai.

 

Khi những bước chân ở ngoài tầm con đường

độc đáo đưa về tâm hồn

 

Khi con thuyền nối liền những đôi mắt người

ở ngoài tầm giòng sông hiền dịu

 

Khi những hạt giống công bình được trồng

rất nhiều ngoài tầm khu ruộng được mùa

 

Khi lời hứa hẹn vẫn ngoài tầm chân trời

hành động vẫn ngoài tầm ngọn lửa chân thành,

ngôn ngữ vẫn ngoài tầm rộng lượng

 

Khi bàn tay vẫn ở ngoài tầm bàn tay, đôi mắt

ngoài tầm đôi mắt, đôi môi ngoài tầm đôi môi

 

Khi tự do nhiều nơi vẫn ở ngoài tầm biên thùy

 

Khi nhánh lộc non của tình người cao hơn ngọn cây

và những mái đầu không ở ngoài tầm ngọn cỏ

 

Khi ba chiều không gian không ở ngoài tầm đố kỵ

 

Khi chân lý không ở ngoài tầm những khuôn mặt hoá trang

 

Ấy là khi ngực hai mươi ở trong tầm viên đạn

 

Và tình yêu ở ngoài tầm cuộc đời

 

 

NGƯỜI EM SỐNG TRONG CÔ ĐƠN

 

Tay anh dài sao em không gối mộng

Thơ anh say sao chẳng uống cho đầy

Mắt thuyền trôi anh chèo cả hai tay

Sao chẳng ngự cho hồn anh xuống nhạc

 

Sao chẳng đến cho lá cành xanh biếc

Năm ngón tay anh trổ lá mùa xuân

Ngọc cho em anh đúc ở thư phòng

Có lửa cháy trong mắt buồn da diết

 

Có thơ thắp sáng trong từng ánh nguyệt

Những lời êm bầy biện với linh hồn

Có mùa thu thay áo ở đầu non

Cho dịu lối em về mai lá rụng

 

Em chói sáng trong tình anh cô độc

Cả cuộc đời mộng ảo nhớn bừng lên

Gót kiều thơm chuyển bước: bút thần run

Chờ em đến tuổi trời anh đốt lửa

 

Hãy thở gấp cho anh nhiều hơi thở

Mắt mở to cho biển rộng vô cùng

Hãy ban từng khoé mắt đốt hoa đăng

Và má đỏ tiếp hồng xuân vĩnh viễn

 

Em đã đến chưa? Sao đêm chợt vắng

Cả cuộc đời xáo động chợt hao đi

Những ngón tay dần chuyển đến hôn mê

Và tà áo phủ chân trời trước mặt

 

Nguồn: Thơ Nguyên Sa, Tổ hợp Gió xuất bản, 1971

Bản vi tính: http://www.thivien.net/Nguyên-Sa/author-9dp31FJt3YEsp14Lht6Xlw