Cảm nhận đầu tiên khi có những tập thơ của Mai Quỳnh Nam trong tay là sự tối giản.

Bắt đầu là sự tối giản của tên gọi: Bước trượt (NXB Văn học – 1995), Các sự việc rời rạc (NXB Hôi nhà văn – 2002), Phép thử thuật tư biện (NXB Hội nhà văn – 2007), Biến thể khác (NXB Hội nhà văn – 2012) và Không thiên vị (NXB Hội nhà văn – 2014). Tiếp sau là sự tối giản của cách trình bày các tập thơ: Các tập thơ của Mai Quỳnh Nam thường có màu nền nhạt, vài khối hình đơn giản và tên tập thơ viết rất nhỏ, bằng mẫu chữ thông thường. Và sự tối giản quan trọng nhất nằm trong chính các bài thơ. Thơ 2 câu, 3 câu, 5 câu chiếm phần lớn các bài thơ của anh, thậm chí, có đoạn thơ chỉ có một câu. Và, rất nhiều bài thơ không có tựa đề. Chúng được đánh số hoặc dấu hoa thị (*).

Sự tối giản là việc làm đầy ý thức của tác giả. Là một nhà nghiên cứu Xã hội học, thói quen khảo sát xã hội, đời sống rộng lớn để rút ra những kết luận sắc sảo, ngắn gọn, rõ ràng đã ảnh hưởng đến nhà thơ Mai Quỳnh Nam.

Người đọc dễ có cảm giác khô lạnh khi đọc thơ anh. Cảm xúc thơ được giấu rất kỹ. Hoàn toàn không dẫn giải, không chú thích. Thế nhưng, nếu bạn tìm ra cách đọc, bạn sẽ nhận được niềm xúc cảm mạnh mẽ được phong kín trong những con chữ.

Văn Việt trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc chùm thơ rút từ tập thơ mới xuất bản của Mai Quỳnh Nam: Không thiên vị.

***

Không đến nỗi tồi tệ

thì em còn có anh

anh còn có trời xanh

trời xanh còn mây trắng

tính trọn gói một ngày

thế là ta thắng đậm.

***

Bức tranh không còn trên tường

ám ảnh vẫn ở đó

nỗi sợ

quá khứ bị gỡ bỏ

***

Tang lễ

quá nhiều nghi thức

quá ít nước mắt

***

Rắn là loài bò sát không chân

hắn là loài bò sát có chân

***

Máu tươi đỏ chuyển dần thành đỏ sẫm

máu trào dâng trong huyết quản

không dừng

máu bầm dập hứng chịu ngàn cú đấm

phía mặt tiền và cả phía sau lưng

***

Những người dấn thân ít dần

họ tụ thành nhóm nhỏ

những kẻ hợm hĩnh

trương phình

trong nhóm lớn

quyền lực phi kiểm soát

hai nhóm ngược đường đi

trong cùng lát cắt phân kỳ

***

Những cái bắt tay dưới gầm bàn

hết sức dã man

hoa hồng

không thể phi tang

giọt máu

***

Chúng ta đang trong quá trình

phân hóa và tan rã

xô bồ và tự phát

không cánh hữu

không cánh tả

một số người văng ra

một số người tụng ca

số đông im lặng

quyền lực thúc làm nhanh

làm nhanh

là dấu hiệu rõ rành rành

sang hồi kết

***

Họ kiểm soát niềm tin

bằng gọng kìm thể chế

nhưng đâu có dễ

lòng tin là thứ vô hình

còn thực tồn

cái quy định lòng tin

lại rộng lớn

hơn gọng kìm thể chế

***

Bản án đã định sẵn

Họ tiêm thuốc tâm thần

Hủy diệt chứng nhân

***

Rác trên Ti Vi

rác đang chuyển động

rác phát tán ở quy mô đại chúng

Về sự khách quan của truyền thông

Báo in đưa tin

người ta thích mèo hơn chó

ti vi đưa tin

người ta thích chó hơn mèo

chó sủa gâu gâu

mèo kêu meo meo

tội nghiệp chó, mèo

vì sở- thích -người

chúng bị cuốn theo

***

Họ chèn ép chúng ta

bằng cách chồng cao những tòa nhà

những tòa nhà chất ngất

những tầng người san sát

chúng ta đang thở

trong không gian ngập tràn khí thải

trong sự ngưng đọng

tóm lại

chúng ta bị đóng hòm

khi đang sống

***

Mặt hồ xanh thắm nuôi sống niềm hy vọng

Joseph Brodski

Giã biệt sông Nhe va

lạnh buốt

ẩn ức trắng xóa

bỏ hết ngoài tai mọi điều thóa mạ

bất chấp sự gột rửa

tượng đài là vinh quang

tượng đài là khổ ải

trong lửa hừng hực cháy

***

Công việc như quả bóng cao su

rơi xuống

lại nảy lên

tình yêu như quả bóng thủy tinh

trượt tay là vỡ.

***

Trong suốt cũng nhiều khi bối rối