văn việt: Thơ Trần Vàng Sao

Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Thơ Trần Vàng Sao

Nhà thơ Trần Vàng Sao

Trần Vàng Sao tên thật là Nguyễn Đính, sinh năm 1941 (Tân Tỵ) ở Thừa Thiên- Huế. Năm 1961 ông thi đỗ tú tài rồi vào đại học Huế tham gia các phong trào đấu tranh của sinh viên với Hoàng Phủ Ngọc Tường, Trần Quang Long, Ngô Kha.

Từ 1965 đến 1970, ông lên chiến khu và công tác tại Ban Tuyên huấn Thành uỷ Huế, viết báo với các bút danh Nguyễn Thiết, Lê Văn Sắc, Trần Sao. Năm 1970 ông được đưa ra miền Bắc an dưỡng, chữa bệnh. Ở nơi đây, ông có viết nhật ký gồm những suy nghĩ của ông về cái gọi là “hậu phương xã hội chủ nghĩa” và sau đó bị tố cáo, đấu tố và cô lập đến nỗi ông có cảm giác không còn được coi là con người mà đã thành “một con vật, một con chó, theo như Hồi ký “Tôi bị bắt (Nhớ lại những năm tháng tôi bị bắt rồi được thả ra và sống như tù)” sau này của ông.
Sau khi Việt Nam thống nhất (tháng 4 năm 1975), Trần Vàng Sao xung phong về quê công tác nhưng không được chấp nhận; ông tự trở lại Huế làm liên lạc ở xã, sau đó được bố trí công tác tại Phòng Văn hóa thành phố Huế rồi được điều về làm liên lạc ở xã Hương Lưu (nay là phường Vỹ Dạ), Huế cho đến khi nghỉ hưu năm 1984. Hiện ông đang sống tại thành phố Huế.
(Theo Wikipedia)

Văn Việt xin giới thiệu hai bài thơ của Trần Vàng Sao in trong tập Những bài ngậm ngải của tôi do nhà xuất bản Giấy Vụn ấn hành 2010.

chử đồng tử

chúng ta cứ yêu nhau mãi thế này

và đừng bay lên trời

tiên dung

hột cát trên ngực nàng hột cát trong mắt tôi

hột cát trên bụng nàng hột cát trong miệng tôi

hột cát trong tóc nàng hột cát trong tóc tôi

những giọt nước trên thân thể nàng

những giọt nước trên thân thể tôi

trong kẽ ngón tay ngón chân nàng

trong kẽ ngón tay ngón chân tôi

trong lông mày nàng trong mí mắt tôi

cát ướt và mặn

nước thơm mùi cỏ

như sữa

như sương

nước nước trong lá sen

như nước giữa từng trời

giọt nước trên da thịt nàng

thơm tho

giọt nước chảy

giọt nước đọng lại như giọt nước dầu mái tranh sau cơn mưa

trong đám lông tơ

bên khóe miệng

giữa những bờ mép những đường khép của da thịt

thơm

mùi

mùi sữa

những giọt nước

những hột cát

những giọt nước

những hột cát

tôi không còn thấy trời đất ở đâu nữa

mùi của cỏ và bông dại hai bên bờ sông sóng nước lao xao

tôi nghe lao xao tiếng nước chảy

lao xao da thịt

vú và tóc

lao xao

lông lá và nước

lao xao

tôi lao xao nước chảy trên da thịt nàng lao xao

nàng cười

cổ nàng cao

bụng nàng tròn

và

trời đất lao xao

cây cá trên đầu tôi lao xao

những giọt nước

con cá dưới sông động nước ngo ngoe cái đuôi

tôi mò

những cành lau cứa vào da thịt

tôi chảy máu

gió thổi lao xao

tôi nghe tiếng sóng nước

con ốc con đam

mẻ chai mẻ chén

nàng nhìn trời

gió ở xa mây không bay

nàng nhón nhân quay lưng lại

còn cha gót đỏ như son

đến khi cha chết không có một miếng giẻ rách mà liệm

gót chân tôi nứt cổ ca

tôi nuốt nước ngấm trong miệng

trời giữa mặt tôi trên cao

nước chảy trong cổ tôi

nước chảy trên thân thể nàng

từng giọt

mặt trời và sao

lao xao

cát

nước

tôi nhắm mắt lại

miệng nàng đỏ

nàng ngồi xuống ngửa người ra sau

cát lăn lăn qua kẽ ngón tay

cát trên da thịt

nàng thở

tôi nhắm mắt lại

những sợi lông tơ vàng

trời đất thơm lừng sữa và cây cỏ non tháng giêng

hột cát đen

hột cát trắng

hột cát vàng

hột cát ngũ sắc

hột cát mát

hột cát mịn

nàng cúi nhìn thân thể mình

tôi lún sâu trong cát

đầu lưỡi tôi tê mặn

tôi nghe tiếng nàng thở

gió ở xa trong lá cây

mặt trời đi đâu không biết

nước lút mắt cá

nước quá đầu gối

nước tới bụng

nước ngang cổ

bùn cay trong mắt

bùn mắc trong miệng

tôi lủi

tôi mò

tôi cào

tôi lặn

mười ngón tay trụi hết móng

nổi chai

hai bàn chân hà ăn một nửa

nớt da

không có máu chỉ có mủ

lạnh cóng

khô cong

hôi bùn

khét nắng

con tôm con cá

con ốc con đam

tôi quậy bùn nhúng người sâu xuống nước hai chân tê cứng

không cố thêm được nữa

phải về

tôi ngó chung quanh

rồi cúi xuống lom khom xách giỏ cá lên bờ

tôi kéo hai chân sát ngực ngồi ép mình trong bụi cây

cổ tôi đắng và ngứa

tôi hái mấy ngọn rau trai và cỏ hôi nhai cho đỡ đói

một đàn kiến bò qua dưới chân

vài con leo lên chân tôi

những con kiến màu máu bầm

những con kiến bu trong kẽ ngón chân hôi mủ

bên kia trời mù xanh trong lá cây

tôi không biết tôi đang nghĩ gì nữa

mấy con kiến không chịu cắn bò ra khỏi chân tôi

tôi nằm xuống bẻ một cành lá đắp lên bụng

đàn kiến đứt một khoảng

những con to chạy lui chạy tới cụng đầu nhau sắp hàng

tôi có còn gì nữa đâu

không mẹ

không cha

không áo

không quần

không một miếng giẻ rách làm khố

tôi trần truồng như lúc mới sinh ra

tôi trần truồng như trời như đất như đá

như cỏ cây bùn nước

con rạm có ướm

củ khoai củ sắn có vỏ

tôi chỉ có tóc tai mặt mũi da thịt lông lá và cái giỏ tre này đây

tôi trốn hết mọi người

không biết chợ búa hội hè ca hát

sáng thấy mặt trời

đêm thấy trăng sao

cả ngày khi dưới ao khi trong đầm khi ngoài sông

ngập trong nước thở trong bùn

đêm ngủ cứ nằm thấy được ăn một chén cơm

không mặc quần áo lâu ngày rồi cũng quen

tôi đi đứng như thường

đám sau má cây dứa dại đó không phải người

con chim đang nhảy trong bụi rậm đó không phải người

con trùn con sâu con rắn không phải người

như bây giờ đây

giữa trời đất này

giữa cây cối này

tôi nhìn tôi trần truồng da thịt nổi mốc

người đời xưa ăn lông ở lỗ

tôi là người đời xưa

a ha

tôi là người đời xưa

tôi cười thật to

bây giờ tôi đi chợ

chắc người ta sẽ bỏ chạy hết

a ha thằng điên là tôi

thằng điên không biết ăn cơm là tôi

thằng điên ở trần ở lỗ

ở trần ở lỗ là thằng điên

tôi cười

tôi ở trên trời rớt xuống

tôi cười nữa

lúc này tôi muốn có người đi qua ngang đây

ngó qua lỗ trống bụi cây thấy tôi ở lỗ ở trần đang cười như điên

lâu không nghe người nói

bây giờ tôi nói tôi nghe

từng tiếng một

tôi

là

chử

đồng

tử

một

hai

con ốc

con rạm

chó mèo

cái nồi đất

chử đồng tử

chử đồng tử ơi

sáng mai có trái gió trở trời mày cũng cứ xuống sông ra đồng nghe

tôi cười thật to

tôi câm thiệt

chó sủa xa bên sông ngược gió nghe không rõ

tôi bỏ một nạm rơm vào mấy khúc củi đang cháy

ánh sáng vàng và thơm

mùi lúa

mùi rơm

tôi nhìn đống lửa

mùi rơm thơm quá

hai ba con rạm bốn năm con ốc tôm cá rau măng trong cái nồi đất không có một hột muối

cổ tôi rát và ngứa khó chịu

những con kiến bắt đầu rúc trong da thịt trên mặt trong bụng nơi hai chân hai tay

khắp cả hình hạ tôi nổi gai

lửa ngọn đã tắt

cơm

cơm đơm trong chén

có hai chiếc đũa

cơm cúng người chết

cơm cúng mà mới

cơm cúng cô hồn

cơm đổ

cơm siu

cơm ngâu vọc

cơm chó không ăn

những hột cơm còn mắc trong chén bọn nhà giàu

tôi nổi lên ngột trong đống cơm

tôi mờ mắt

bốn bề là cơm

bốn bề là nước

bùn

cỏ

lau lách

rạm

ốc

nước ngập hết người tôi

những đè lên ngực

tôi tức thở

tôi cố ngoi lên

những bọt nước đen kêu lõng bõng dưới chân

tôi là cây cỏ lùng

nước khô

nắng cháy

cỏ lùng ơi

cỏ lùng

tiếng nước chảy

le re

nước ấm

tôi mở mắt

miệng đỏ

da trắng

lông đen

nàng cười

thơm tho

mùi cây cỏ

mùi trái mới chín

mùi sương trên lá

mùi sữa

mùi cơm

tôi ướt hết

mát mẻ

tôi mê man

dầm dề

nước trôi trong cát

cánh tay nàng cong dài

nàng hát

nước chảy

chim phượng ăn trái xoài xanh

em thương anh

mây gió trên trời

ái ân hai chữ

nước non

nàng hát

gió xa

nước chảy

cát trôi

một đời tôi

hết đời tôi

còn có gì nữa

bây giờ

trước mặt tôi

nàng đứng đó

miệng đỏ

đẹp như tiên trên trời sa xuống

không che đậy

như tôi

không áo quần dưới cát

ngày 21 tháng 11 năm 1990

người mất trí hát

ngày xưa

có anh trương chi

mặt thì rất xấu

hát thì rất hay

(ca dao)

người mất trí

tôi lang thang ngoài đường hát ca tôi

kẻ mất trí buồn

tôi không làm mất lòng người khác

như người mù ngả nón ra trước mặt

đợi nghe tiếng đồng xu rớt

mỗi ngày tôi còn gặp được mọi người

ở đây

những người quen những người lạ

tôi kính cẩn chào tất cả

nơi đống rác thối này

tôi ăn những hạt cơm đổ và liếm những cái lá bánh ruồi bu kiến đậu

rồi tôi sẽ chết vô tích sự

như những điều tôi nói ra

không mất lòng mọi người bây giờ

tôi cũng không xin ai một tờ giấy đắp mặt

hai con mắt tôi còn mở to

tôi không có điều gì vui tôi không có điều gì buồn

tôi còn lại thân thể này của cha mẹ tôi sinh ra

hai con mắt tôi nhìn thấy đường đi

miệng tôi hát ca

xin mọi người đừng vỗ tay và cho tiền

tôi hát về tôi

như chiếc đò cũ nát không có chèo một đêm mưa gió nước sông cuốn trôi đi

còn lại người chèo đò rách rưới nằm trên cát

tôi lạnh

tôi úp mặt vào hai bàn tay

ngồi bó gối ngó tôi dưới nước

có phải mặt mày tôi đó không

mắt mũi râu tóc này đây là của tôi

tôi nhúng hai bàn tay xuống bùn

rồi cào mười ngón tay lên mặt

tôi nói một mình

máu của tôi

những người đàn bà đi ngang qua đứng lại nhìn tôi

thân thể này của tôi cha mẹ sinh ra

tôi cười to và không nhớ gì hết

mặt trời đốt nóng những hạt cát trên da thịt tôi

một người đi qua đường ngó tôi nói

này kẻ thất tình đổ điên

mầy hãy kể chuyện con nhện dăng tơ

xin kính chào người

tôi không phải là người thấy nàng một lần rồi đứng chờ để thấy nàng lần thứ hai

nhện ơi nhện hỡi

tôi xin cảm ơn mọi người

bây giờ mọi người đều yên ổn và lành lặn

chiến tranh đã bỏ sót các người

và chúng ta đau ốm

như ngọn giáo gỉ đào được ở góc nhà

lưỡi gươm cùn con trẻ cầm chơi

còn các đức vua thì cứ thay nhau được thờ lạy

tôi là kẻ dân

trên đầu có mặt trời

tôi thành thật kính chào các người

tôi cảm ơn hột cơm hột muối

và ngọn gió mát thổi qua đầu sông mỗi đêm tôi thả thuyền hát

ơi ơi các cô gái

tôi đã đi khắp phố phường này

chưa hết mưa gió mùa đông

bông cỏ nở thơm đường đi

tôi sẽ hái một cành liễu đầu sông

và mặt mày ủ rũ tôi trao cho nàng

nàng cười to và che mặt đi lên lầu

những đứa con gái theo hầu chỉ ngón tay vào tôi chế giễu

tôi làm kẻ dại cầm cành liễu trên tay đứng đợi nàng

ơi ơi các cô gái

tôi hát ca các nàng như tháng giêng bông trái tốt lành

mặt trời rất hiền trên thân thể các nàng trong suốt

vẻ ngọc thơm tho

ái tình các nàng sẽ cho tôi những buổi mai trong giọt sương lá liễu

tôi hát ca các nàng tinh sạch

ơi ơi các cô gái

tôi làm con chim tha cọng rơm trên tóc nàng làm tổ mùa đông

đám rước vừa mới đi qua

mọi người bỏ tôi ở ngã ba đường

tôi chống gậy trúc đội nón mê rách rưới

còn lại tiếng cười vang và tiếng kèn thổi vui

đám trẻ nhìn tôi hò hét xua đuổi

ơi ơi ông ơi ông hãy đi đầu xuống đất và hát

tôi cười ha hả nhắm hai mắt lại

rồi bỏ đi ra ngoài bờ sông cho rộng gió

có tiếng gọi tôi ở bên kia

nắn không qua được tới bên này

tiếng hát

con sông này bắt đầu ở đâu

nửa đêm nghe gió thổi mặn người thuyền chài nhớ biển

mùa mưa nước to xơ xác nhà cửa

bãi cát ngày nắng buổi chiều đám trẻ con đốt lửa

mùa nước chậm thuyền ngược dòng dò ngầm đá

vỏ hàu vỏ hến bày ra bên bờ

con sông này bắt đầu ở đâu

không có ai kể lại sự tích

người thuyền chài chết chôn trên đất

(có khi sông nhận chìm mất xác)

miếu thờ trên ngọn cây chĩa ba đầu khúc những xoáy

con sông này mỗi ngày người thuyền chài thấy mình trong nước

da đen tóc cháy

những cô gái chân rỗ dấu hà ăn

đầu mũi thuyền ngược gió nói tiếng to

ngọn rong xanh tôm cá ở mát

con sông này nửa đêm trăng mọc người thuyền chài gõ mạn thuyền hát kể

chuyện những người đời xưa nhân đức gặp nạn

bỏ nhà cửa vợ con đi biệt xứ

sau chết hóa thành thú dữ

ăn cỏ cây đón đưa người lạc bước giữa rừng và xé xác bọn giàu sang độc ác

tiếng buồn tiếng oán tiếng giận tiếng vui

tiếng những giọt mưa to đầu tiên trên mặt nước

tiếng bọt củi sôi trong bếp

hai con mắt người già nhắm lại

tiếng gõ mạn thuyền lanh canh

thuyền trôi trong những giọt nước mắt bẫm máu

những mất trí

tôi hát hay người khác hát

có ai gọi tên tôi trương chi

tôi không nhớ ra tôi nữa

ngọn chằm chống xuống đất tôi làm kẻ lang thang ngoài đường

a ha a ha

kẻ nào nói tôi dại khờ

cả một đời tôi có biết làm hề

cha mẹ bỏ tôi nửa chừng nửa đổi

a ha a ha

kẻ nào nói tôi mất trí

tình yêu là ngọn nước đầu nguồn chảy qua vách đá mắc trên lá cây

tôi không biết uống những giọt nước đó

người nào gọi tôi ơi trương chi

có phải nàng mị nương đã chết

và tôi thì làm người buồn suốt đời

nửa đêm tôi sẽ đến bên mộ nàng hát ca

cho trái tim nàng thành ngọc

tôi sẽ làm con chim tha viên ngọc đó bay khắp thế gian

cho nàng khỏi cấm cung

a ha a ha

này hỡi tuổi nhỏ

đừng ném đá sau áo người xấu xí

tôi không làm trò cho các em cười vui

hãy đi theo đám rước và vỗ tay

này ơi ông trương chi

nàng mỵ nương ở chốn lầu tây đang đi kiệu đến

ông đứng dậy mà gặp nàng

a ha

này hỡi tuổi nhỏ

củ khoai nhồi bột bộ ngồi bột khóc

đừng cười tôi không có giọt nước mắt nào khi nàng chết

tôi cứ hát ca như con chim hát lúc mặt trời mọc

như sông này sóng nước lao xao

nãy hỡi tuổi nhỏ

cuộc đời này có là bóng mây

áo xanh áo đỏ buổi sáng buổi chiều các em vui

tiếng hát

chàng ngậm trong miệng một ngọn cỏ may đi ngược dòng sông

áo và tóc nàng bay trong gió

nàng giặt lụa bên bờ hát bài hai con chim phượng ăn xoài trên cây đợi chàng

chàng đến

và tiếng nói thì thầm

chàng thả cọng cỏ may rớt trên tóc nàng

nàng nhìn xuống nước và đưa tay nhặt cọng cỏ may cắn trong miệng cười

người mất trí

rồi chàng

ngọn chèo quay ngang đỡ giáo giặc

chàng bỏ thuyền đi không trở về

gió thổi lăn những cọng cỏ may khô trên cát

con sông đầy máu

không còn ai nhớ chàng

tôi không hát cho nàng nghe khúc kết

nàng đã thả rèm xuống khi thấy mặt tôi

a ha

tiếng khóc ở sau lưng

tôi đi không ngó lại

còn chàng thì cất mặt đi trên bờ cát

ngọn chèo chống nước chàng ra giữa sông

chàng không còn thấy trời đất là đâu nữa

giọng hát chàng đứt đoạn

nước sông lai láng

đêm khuya thắp đĩa dầu đầy

hôm sau không ai thấy mặt chàng đâu nữa

xin mọi người đừng hỏi thêm gì tôi

tôi muốn được yên ổn

làm kẻ mất trí

một mình trên đời

tôi không xin mọi người cơm bánh

như tôi không xin mọi người thương tôi dại

tôi cứ hát chơi không ai cấm được

như không ai cấm được tôi điên tàn

điên tàn vì nàng mỵ nương

nàng mỵ nương đã chết

tôi còn tiếng hát của tôi

tôi rong chơi bốn cửa thành hát ca

và đám trẻ theo tôi chọc ghẹo

tôi xin chúc mọi người sung sướng

những bữa ăn thật nhiều thịt nhiều cơm

và không ai hầu hạ ai

không ai nhòm ngó ai

tôi xin chúc người già được nghỉ ngơi

buổi sáng mùa hè lên núi hái thuốc

buổi chiều mùa đông đốt lửa kể chuyện đời xưa cho con cháu nghe

tôi xin chúc mừng những người đàn bà sắp đẻ

mẹ tòn con vuông

tôi xin mừng các em có ăn và mau lớn

a ha a ha

mọi người đừng nhìn tôi thế

không phải tôi không phải là người

tôi ở đây trên bến sông này ngày ngày chèo thuyền

có xấu xí chi tôi không như các người

tôi đen tôi rách rưới

tôi hát tôi cười tôi buồn tôi khóc

tôi nói lời kẻ điên lảm nhảm

tôi la hét giận dữ

như con cuốn chiếu tôi cuốn tròn tôi lại

tôi chạy đuổi bắt tôi suốt ngày trên đồng trống

mặt trời trước mặt mặt trời sau lưng

đừng tưởng tôi hành hạ tôi đây cho bõ thù bõ ghét nàng

nàng như ngọn gió thổi qua sông tôi không lấy tay che mặt được

a ha a ha

tôi là vỏ ốc vỏ sò con trẻ dành dụm làm đồ chơi buôn bán

tiếng hát

bài hát vui này tôi hát cho các con trẻ thuyền chài

mặt trời của con trẻ

buổi sớm mai mọc ở đầu sông dưới nước

buổi chiều tối vùi kín trong cát

buổi trưa cháy đen trên những lưng trần dang náng

nơi những vỏ sò vỏ ốc mặt trời xoáy tròn màu ngũ sắc

nơi hột cát mặt trời chảy và khô cứng lại

mặt trời sáng những tia nhọn trong mảnh chai mảnh đá trong nước

mặt trời thổi mù sa mưa bất ngoài bãi

biển động mặt trời đen không ngày không đêm

mặt trời chết lạnh

mùa đông

mùa thu mặt trời ướt trong lá cây

mùa hè mặt trời cháy đỏ treo trong những mắt lưới phơi trên sào

mùa xuân đọng trong giọt nước trong lá sen

mặt trời như đồ chơi với con trẻ thuyền chài

những đứa trẻ khố rách và hôi nắng

mắt đỏ nước bùn

cơm hẩm không đầy bát

trời sinh ra cha mẹ bỏ giữa sông giữa cát

sống giữa nước nên khóc không ra nước mắt

mỗi ngày thấy mặt trời to rộng

còn cuộc đời như hạt cát trôi sông

những bà tiên buồn bã không về với mặt trăng trên mạn thuyền

người già đã thả lưới

đừng hát nữa

hãy chống thuyền ra sông

và gõ đều tiếng lanh canh

cá mỗi ngày mỗi to

thơm thịt thơm máu người thuyền chài

người mất trí

này các em

thuở nhỏ nửa đêm mỗi lần qua sông tôi hát

vỗ tay cười ngửa mặt nhìn trời sáng đêm

cá nhảy trong lưới

như mưa ướt mặt

tôi hát bài con cá rô thia núp dưới bụi rong cho các cô giáo cười chê mai sao tôi dại dột

ngọn đèn chài tắt đỏ dưới sông

thôi thôi nữa các em

cha chài mẹ lưới con câu

rồi ai cũng có lúc qua sông ngược gió

a ha a ha

người nào lại gọi tên tôi

những người cắp gươm cắp giáo

chiến tranh chưa tới để các người đứng buồn giữ cửa hầu quan

cơm ăn đủ bữa áo mặc đủ mùa

xanh đỏ xênh xang

hãy vỗ lên một hồi ngũ liên

này đây bài hát lính

ba năm năm năm mười năm trấn thủ lưu đồn

vợ con không thấy

thấy có cá trong vũng nước trong vẫy vùng

các người ơi

cuộc đời vui sao lại không hát

tội tình chi mà che mặt khóc

giả điên giả tàn mấy đời có hơn ai mà thêm ngu

a ha các người bắt tôi làm thinh để hơi theo gươm theo giáo của các người lên hát chúc thọ quan lớn

tôi không là con hát

nên không biết hát thuê

các người cắp gươm giáo đi đi

tôi còn ở đây còn ngồi ở đây

cho đến khi mặt trời lặn cho đến khi mặt trời mọc

a hãy thả tôi ra thả tôi ra

tôi không phải là trương chi

tôi không biết hát

các người bắt tôi đi à

nàng mỵ nương đã chết

sao nghe tôi nói mặt các người buồn thế

con cá cấn chết khô trong ngọn rong trên bờ có kể chi với con trẻ thuyền chài

tiếng hát

tôi xin hát kể chuyện chàng

chàng hát

mỗi đêm chàng qua sông hết mùa thu gió lạnh chưa về

chàng hát

tiếng nín trong ngực tấm tức

tiếng quặn thắt trong ruột cay đắng

chàng qua sông tóc dựng

tiếng ngược gió thổi phù hai mắt

tiếng vui lao xao bọt nước trôi

khúc sông đằm nước chảy quanh bờ cát

tiếng nước vỗ ngầm đá nặng nề

tiếng nước xoáy hút gió ngày mưa bão

thuyền đi nước động mái chèo

chàng hát

nàng ở trên lầu cao

ôm mặt lại

chàng thì như bóng ma nổi trôi trên sông không nhớ đường về

tiếng hát im

sông vắng tạnh

gió và sương sa

nàng buồn

mỗi đêm trên lầu cao nhìn ra dòng sông

rồi tiếng hát lại chập chờn trong gió

bóng ma của chàng thấp thoáng trên mặt sông đen

nàng chập chờn thấy chàng cúi đầu ngồi hát bên cạnh nàng

rồi tiếng hát im

sông lạnh mù gió thổi

nàng gầy mòn sầu thảm

tiếng hát lại đứt đoạn trong tiếng sóng

nàng tỉnh lại nhìn ra dòng sông

sông lạnh mù xa

rồi lính tráng gươm giáo đến dẫn chàng lên lầu cao

nàng đau đớn thả rèm xuống úp mặt vào hai bàn tay

trời sinh chàng xấu xi không như tiếng hát của chàng

rồi mỗi đêm tiếng hát lại chập chờn trên sóng và gió

tiếng hát buồn và chậm

nàng trên lầu cao khô héo

tiếng hát tắt nghĩn

nàng lạnh tê đứt hơi

tiếng hát khóc

tan đi trong gió theo hồn nàng bay vào cõi xa

người mất trí

a ha

tôi khóc cũng được à

tôi có giấu tôi làm chi

tôi khóc tôi hay tôi khóc nàng mỵ nương

nàng mỵ nương con quan lớn ở chốn lầu tây ngày rày cấm cung

bởi nghe chàng trương chi hát

nên hao gầy khô xác

nàng chết đi cho chàng trương chi sầu bi mất hết trí

người khác đừng thương tôi tội nghiệp

đứa thuyền chài điên dại lang thang trên đất

mà tôi đâu bỏ tôi đi được

tôi còn tôi còn tôi ở cuộc đời này

tôi hát tôi chơi

mặc kệ người vỗ tay la cười

hỡi các em nhỏ không có cơm ăn áo mặc

đứng đầy đường đầy chợ ngả tay xin

người xua đuổi tanh hôi gớm guốc

đứng khóc to không ai thương

cứ kiếm được chi thì ăn nấy

sống qua hết cuộc đời này vô vị

chết đi không được

còn tôi như cây lá vu vơ

a những người cắp gươm cắp giáo

đám đông vây quanh góc phố đầu chợ

này tôi đây không biết chữ

mọi người xin đọc tôi nghe tờ giấy viết gì

a hãy đuổi kẻ mất trí ra khỏi đây

vì nó hát mà con ta chết

a ha

ở đời này mấy kẻ mất trí

tôi còn tôi tôi còn hát

tôi còn sống ở đời này ai cấm

nên tôi hát ca tôi

tôi hát ca mọi người

nàng mỵ nương đã chết

nàng chết và tôi hát

này con tôm con cá

bây giờ hãy nghe tôi hát bài thả lưới đêm khuya

tiếng hát

người xô cây mai thì cây mai trúc

ai ngờ bồn còn rộng thì cây cúc bò sang

chàng đã chống thuyền ra sông

chàng rách rưới tồi tàn

chàng hát

chàng hát chàng vui

chàng hát chàng buồn

chàng la cười chàng khóc

như mặt chàng đen khô mưa gió và bụi

tôi là trương chi

chưa chết được

bởi còn thương nàng mỵ nương

ngày 8 tháng bảy năm 1982

Danh ngôn

Ban Biên tập

Tra cứu theo tên tác giả

Thơ Trần Vàng Sao

Thơ Trần Vàng Sao