Người phụ trách Văn Việt:

Trịnh Y Thư

Web:

vanviet.info

Blog:

vandoanviet.blogspot.com

Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Thứ Tư, 15 tháng 10, 2025

Đọc Bùi Chát – Kẻ đi về phía chữ nghĩa mất cân bằng

 Gã Khờ

 Thơ Bùi Chát | Diễn đàn Câu lạc bộ Văn đoàn Độc lập Việt Nam

Bùi Chát không làm thơ để đẹp.

Không để được gọi là nhà thơ.

Và càng không để ai đó vỗ tay.

Có thể anh làm thơ để tự vệ.

Như một kẻ từng đi qua thế giới quá giả – phải vặn vẹo chữ để tìm cho ra cái thật.

Như một đứa trẻ hoài nghi – không tin vào mặt trời, mà cứ lật từng viên gạch trong lòng đất, tìm ánh sáng.

Tập Chúng ta đang trôi đi đâu?!

Không phải thơ để tụng ca.

Cũng không phải thơ để hằn học.

Nó là tiếng thở hổn hển giữa thế giới vô lý –

nơi ngôn ngữ càng lúc càng đông cứng,

và những câu hỏi thì trơn tuột.

Bùi Chát làm thơ bằng nhịp rối của hiện đại,

bằng chữ nghĩa rút gọn đến mức làm đau.

Ý niệm trong thơ anh phân rã như một phản ứng hóa học của linh hồn,

và thứ ngôn ngữ ấy – vừa lạc loài, vừa bất trị – như chính con người hôm nay.

Gã Khờ đọc Bùi Chát không để hiểu, mà để cùng… bị vỡ.

Vỡ khỏi định hình thơ xinh xẻo.

Vỡ khỏi cái ảo tưởng rằng ta đã biết ta là ai.

Thơ Bùi Chát không cố cứu thế.

Chỉ soi đèn pin vào góc tăm tối nhất của hiện sinh.

Và hỏi:

Tao đang trôi đi đâu?

Chúng mày – có trôi không?

Hay đã chết từ lâu trong vỏ bọc ngôn từ ngọt ngào?

Gã Khờ không quen Bùi Chát.

Chỉ đọc thơ anh – những câu ngắn mà vang lâu, như ai đó chạm nhẹ vào chiếc chuông trong đầu rồi bỏ đi mất.

Tập thơ này, Chúng ta đang trôi đi đâu?!, không phải Gã tự tìm.

Là một người chị – đáng kính – đưa tặng.

Chị bảo:

“Đọc cái này xem. Nhưng dạo này em viết, chị hơi lo…”

Gã cười – rồi lặng.

Bởi chị không chỉ là bạn.

Chị còn là thầy.

Là người từng dạy Gã rằng:

viết là một kiểu sống – mà sống cho thật, thì đôi khi phải cô đơn.

Gã không dám bình Bùi Chát.

Chỉ biết, sau những câu thơ trôi đi đó, có cái gì vang lại rất lâu…

Có thể là nỗi cô độc của một người viết không chịu yên thân.

Có thể là tiếng thì thầm từ một kẻ vẫn đang đi – về phía chữ, và phía… mất cân bằng.

“Viết từ một buổi chiều, Gã Khờ đọc tập thơ ‘Chúng ta đang trôi đi đâu?!’ của Bùi Chát – món quà từ một người chị, vừa là bạn, vừa là thầy.”