Dương Ngọc Thái

Thật mỉa mai khi thấy Tuổi Trẻ hăng hái kêu gọi kiểm duyệt các ca sĩ “lệch chuẩn”. Có lẽ họ quên rằng chính mình từng bị đình bản ba tháng vì một hành vi mà ai đó cho là “lệch chuẩn”.

Trong một xã hội văn minh, ai cũng có quyền nói, và ca sĩ có quyền hát những gì họ muốn. Miễn sao không kích động thù hận và gây phương hại đến người khác.

Yêu hay ghét không làm thay đổi quyền tự nhiên ấy. Tôi ghét ca sĩ nhảm thì tôi không nghe, nhưng tôi không thể cấm người khác nghe.

Thật vô nghĩa nếu ta chỉ bảo vệ tự do cho những người ta thích. Tự do ngôn luận chỉ có giá trị khi nó bảo vệ cả những người ta không ưa.

Tôi muốn những ca sĩ như Jack ế show, nhưng không muốn thấy chính quyền “phong sát” ai họ không thích, càng không muốn thấy những tờ báo vốn luôn nơm nớp lo kiểm duyệt lại ủng hộ chuyện này. Hãy để thị trường quyết định. Ca sĩ dở, bài hát nhảm rồi cũng tự chết. Cái chết ấy có thể không nhanh, nhưng chẳng sao. Nhanh quá sẽ khó sửa sai.

Ai cũng có quyền chọn nghe gì, nghĩ gì. Không ai được áp đặt người khác, càng không thể áp đặt cả xã hội nên hay không nên nghe nhạc gì.

Người trưởng thành tự quyết định và chịu trách nhiệm cho lựa chọn của mình. Khi nhạc nhảm còn khiến ai đó thấy vui, nó vẫn có chỗ đứng. Bạn có chắc không có sở thích nào của mình bị người khác xem là nhảm nhí, “lệch chuẩn”? Nếu vậy, lướt TikTok đã chẳng thành thói quen quốc dân.

Nếu muốn bảo vệ trẻ em, hãy dạy chúng biết suy nghĩ. Một đứa trẻ muốn trưởng thành cần được tiếp xúc với cả cái hay lẫn cái dở, để hình thành “hệ miễn dịch” trước đời sống đầy cám dỗ. Trẻ không chơi, già đổ đốn là vậy. Cấm đoán chỉ tạo ra sự non nớt. Khi bước ra khỏi vỏ bọc, chúng sẽ không biết cách tự bảo vệ.

Vả lại, một vài câu nói tục thì đã làm sao? Tôi tự hỏi, nếu Hồ Xuân Hương sống thời này, có lẽ bà phải đóng cả Facebook. Bằng không, chắc bao nhiêu người sẽ ào vào chỉ dạy nữ sĩ phải làm thơ thế nào cho “đạo đức”.

H. L. Mencken từng nói, “Khó khăn lớn nhất của việc đấu tranh cho tự do là ta phải dành phần lớn thời gian để bảo vệ quyền của bọn đê tiện”. Rất dễ để tấn công những ca sĩ hát nhảm, nhưng hãy lắng nghe. Lời nhạc của họ có thể rất chán, nhưng quyền được cất tiếng hát vẫn là tiếng nói của tự do.