Người phụ trách Văn Việt:

Trịnh Y Thư

Web:

vanviet.info

Blog:

vandoanviet.blogspot.com

Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Thứ Ba, 12 tháng 8, 2025

Đề xuất của Han Kang

 Nguyễn Phượng

Tên thật và cũng là bút danh Han Kang 韩江, đọc theo Hán Việt là Hàn Giang.

Sinh 1970 ở Qwangju.

10 tuổi, cùng gia đình chuyển về Seoul.

Cha: Han Seung Won (Hàn Tường Yên) nhà giáo và là nhà văn.

Anh trai Han Dong Rim (Hàn Đông Luân) nhà tiểu thuyết

1979 – Tập làm thơ

1993 – Đăng thơ

1994 – Đăng và xuất bản tập truyện MỎ NEO ĐỎ - được trao giải thưởng Seoul Shinmun (Tân văn Seoul).

1995: Tập truyện ngắn “Chuyện tình ở Yeosu”.

1997: in Qủa của vợ tôi (The fruit of my woman). Tiền thân của NGƯỜI ĂN CHAY.

2008: Tập thơ “Cất buổi tối vào ngăn kéo”.

2005 : NGƯỜI ĂN CHAY [채식주의자 Chaesigjuuija] (đã được dịch 23 thứ tiếng) giải Man Booker International, giải Nobel 2024.

2009: MỰC VÀ MÁU (Ink and Blood)

2011: Những bài học tiếng Hy Lạp (Greek Lessons).

2014: CẬU BÉ ĐANG ĐẾN (Sonyeon-i onda) Deborah Smith chuyển ngữ HUMAN ACTS dịch 18 thứ tiếng, Việt Nam chuyển ngữ BẢN CHẤT CỦA NGƯỜI giải Nobel 2024.

2016 TRẮNG chuyển ngữ “The White Book” dịch 14 thứ tiếng giải Nobel 2024.

2017 Không lời từ biệt, bản dịch tiếng Anh “WE DO NOT PART” dịch 6 thứ tiếng.

Trong cuốn NGƯỜI ĂN CHAY (La Végétarienne /채식주의자/ Chaesigjuuija) đã được dịch 23 thứ tiếng) nhân vật Yeong hye, tương tự như Lương Huệ trong tiếng Việt được quan sát bằng cái nhìn của những người khác và, dĩ nhiên, người ta không bao giờ hiểu được ý nghĩa của những hành vi của cô.

Một người có cá tính mạnh chuyên làm những điều khác biệt và nếu một ngày xấu trời nào đó bỗng làm những chuyện động trời thì cũng sẽ trở nên dễ hiểu hơn rất nhiều so với một người có vẻ quá đỗi bình thường thậm chí hơi phi cá tính nhưng đột nhiên làm những chuyện mang tính chất động đất thì hãy tưởng tượng xem, sự thể sẽ thế nào? Cho nên hành vi vứt đi những món thịt cá rồi quyết định ăn chay của Yeong hye trên thực tế đã làm rung chuyển cuộc sống của tất cả mọi thành viên trong gia đình.

Anh chồng thì khỏi bàn. Anh ta uất ức, căm hờn và thay vì cần tâm sự, trò chuyện với vợ, anh ta thông báo tin dữ với tất cả những người thân.

Tất nhiên, họ phẫn nộ và kinh hoàng. Nhưng chính Yeong hye còn kinh hoàng, phẫn nộ và chua chát hơn họ khi bị giấc mơ hay chính là tiềm thức trỗi dậy giáng thẳng một cái tát vào nhận thức của cô rằng rốt cuộc, con người cũng chỉ là một loài động vật man rợ vừa tàn sát đồng loại vừa tồn tại hàng nghìn triệu năm nay bằng việc ăn thịt các loài động vật khác. Đáng buồn thay, việc tàn sát các loài động vật khác để tồn tại đã trở thành một văn hóa, một chủ nghĩa (narcism) được nhân loại mặc định. Sự thật đó khiến cô bị shock, bị giày vò và tự giày vò lương tâm mình một cách tàn nhẫn và rồi cô quyết định từ chối ăn thịt.

Hành vi khước từ ăn thịt trên thực tế là một hành vi chống lại khế ước cộng đồng nhưng nó được diễn giải là triệu chứng của một người nhuốm bệnh tâm thần phân liệt. Đến đây, Yeong hye bắt đầu mang dáng dấp của Donquijote trong "Donquijote chàng quý tộc tài ba xứ Mantra" của Cervantes, người điên trong "Nhật ký người điên" của Lỗ Tấn, Meurshault trong "L'Etranger" của Albert Camus...nghĩa là Yeong hye sẽ ngày càng đơn độc và trở nên không thể nào hiểu nổi trong mắt tất cả mọi người. Ứng xử của con người thông thường là người ta không thể thông cảm và thương xót được, ngược lại, người ta căm ghét những thứ mà người ta không hiểu được. Nghịch lý và phi lý sẽ hiện diện để làm bổn phận của nó. Bởi vậy mà người ta càng ra sức cứu chữa cho Yeong hye thì tức là người ta càng không hiểu cô và chống lại lương tri đã tỉnh thức của cô. Trái lại, Yeong hye ngày càng quyết liệt hơn trong xác tín: nhân loại đã mắc lỗi trầm trọng từ bản thể. Nó phải quyết tâm sửa chữa lỗi lầm bắt đầu từ việc điều chỉnh những nhu cầu của cơ thể. Vì theo quan niệm của Yeong hye và cũng là của Han Kang, thân thể cũng chính là bản thể. Thân thể con người tồn tại trên hành tinh này do những tập tục cả thô lậu và văn minh kéo dài hàng nghìn triệu năm và đã trở thành một định mệnh hiển nhiên rất khó thay đổi. Tuy nhiên, khó không có nghĩa là không thể. Khao khát trở thành một cái cây là khao khát một cách thức tồn sinh khác, vô hại với vạn vật và trong sạch với chính loài. Nhân loại nếu chấp nhận điều đó, nhân loại sẽ trở nên Người hơn nhân loại hiện tồn. Đề xuất này có vẻ không tưởng nhưng tính trữ tình và sự quyết liệt của nó khi ta tham chiếu sự hoành hành của chủ nghĩa bạo lực trong thế giới đương đại thì không thể nghi ngờ. Sự cảnh báo mang màu sắc hậu hiện sinh này phải chăng đã trở thành một trong những lý do khiến Viện hàn lâm Hoàng gia Thụy Điển trao giải Nobel cho Han Kang?

PS

Nói thêm về thuật ngữ hậu hiện sinh post-existentialism, là do tôi liều mạng gọi thế.

Trong chủ nghĩa hiện sinh, khái niệm dấn thân (engagement) không chỉ đơn thuần là hành động, mà còn là một thái độ sống, một sự cam kết sâu sắc với cuộc đời và thế giới. Dấn thân có nghĩa là chấp nhận trách nhiệm cá nhân, đối mặt với sự tự do và bất định của hiện hữu, và tích cực tham gia vào việc tạo ra ý nghĩa cho cuộc sống của chính mình và cho cộng đồng.

Ngược lại, Yeong hye trong Người ăn chay bằng hành vi và khao khát của mình, từ chối dấn thân. Cô kháng cự một cách thầm lặng tất cả những lôi kéo của tập tục và khi thấy không được hiểu cũng như không thể thuyết phục tha nhân làm điều mình muốn, thì cô không chỉ là khước từ mà là quyết định rút lui khỏi nhân loại.

Tất nhiên rút lui khỏi nhân loại ở đây cũng có nghĩa là từ chối tham gia cái cộng đồng đang tồn tại bằng bạo lực đồng thời nô lệ nó.