Shirin Ebadi (2016. Until We Are Free.‎ New York: Random House)

Hà Thị Minh Đạo phỏng dịch

CHƯƠNG 6

NHỮNG NGƯỜI PHỤ NỮ DÁM VƯƠN LÊN

Vào ngày 12 tháng 6 năm 2006, một buổi chiều mùa hè không mây, một nhóm các nhà hoạt động đúng đắn của phụ nữ bắt đầu đến Quảng trường thứ bảy của Tir, một trong những không gian công cộng lớn của thủ đô. Đó là một quảng trường rộng, trải dài với các cửa hàng lâu đài, cao ốc văn phòng và người bán hoa tươi, luôn tấp nập xe cộ qua lại, vì đường cao tốc dẫn về phía bắc đến thành phố giao nhau tại quảng trường. Một buổi chiều ấm áp, và một số phụ nữ đi dép và áo dài nhẹ, khiêm tốn. Mặc dù sương khói dày đặc màu nâu thường bao phủ khắp Seventh of Tir, nhưng ngày hôm đó không khí mát mẻ, những mảng cỏ xanh xung quanh các trục lộ giao thông tươi tốt và khỏe khoắn, và quảng trường nhộn nhịp với tiếng còi xe taxi và tiếng xe buýt chạy chậm.

Trước đó, các nhà hoạt động đã băng qua các đường phố của Tehran để phát một cuốn sách nhỏ có tiêu đề Tại sao chúng ta không xem xét các luật hiện tại. Luận cứ của cuốn sách nhỏ mô phỏng những gì không phù hợp: bằng ngôn ngữ tự nhiên, người viết sử dụng các ví dụ giai thoại để minh họa tại sao luật pháp của đất nước - "điều mà chúng tôi thường không nghĩ đến cho đến khi chúng tôi rơi vào một qui định" - lại là vấn đề sâu sắc đối với phụ nữ. Những người phụ nữ có một vài biểu ngữ cuộn lại trong túi xách của họ, nhưng họ vẫn chưa tháo chúng ra, không muốn thu hút sự chú ý trước khi đám đông thành hình một cách hợp lý. Khoảng bảy mươi người đã đến và đang chạy từ phía nam trung tâm của quảng trường, trò chuyện và chờ những người khác tham gia. Tôi đã đi qua quảng trường vào buổi chiều, nhưng tôi không ở lại với cuộc biểu tình. Đêm đó, ban tổ chức đã kể lại cho tôi nghe những gì đã xảy ra.

Chỉ vài phút trước bốn giờ, những người tổ chức chính, những người đã đến sớm, nhận thấy một đoàn xe cảnh sát nhỏ màu xanh lá cây và trắng đang đi xuống từ phía bắc của quảng trường. Các hành động được phối hợp với nhau, một số xe máy chở cảnh sát đội mũ bảo hiểm chống bạo động tràn vào từ một con phố hẹp ở phía đông của quảng trường. Trong số đó có vài xe chở đầy các nữ cảnh sát trong bộ đồ đen trang nghiêm từ đầu đến chân. Họ bắt đầu chạy qua quảng trường với dùi cui, vải của những chiếc chadors như biển bao xung quanh. Những người phủ phục cố gắng hòa vào đám đông. Nhưng bất ngờ công an đi khắp nơi, hô hoán mọi người giải tán nhưng chặn các nẻo không cho ai chạy thoát. Các nữ cảnh sát thô bạo nắm tay những người phụ nữ biểu tình và kéo họ về phía những chiếc xe tải đang chờ sẵn. Nam cảnh sát tấn công những người đàn ông trong đám đông. Những luồng hơi cay lớn bắn ra, và mọi người la hét. "Đôi mắt của tôi, đôi mắt của tôi!" Một số phụ nữ vấp ngã và dúi vào nhau, ôm lấy mặt.

Đặc biệt nhất là một nữ cảnh sát, với dáng người nặng nề và áo dài nâu, trùm đầu bằng áo choàng, là người bạo lực nhất. Các nhà hoạt động kể lại sau đó, cô ấy trông gần giống như một người hành nghề du đảng, cô ấy xông vào, la hét và cắm móng tay vào cánh tay của những người biểu tình. Họ nói, khuôn mặt của cô ấy nhăn lại vì giận dữ khi cô ấy sải bước từ đánh đập người này đến hành hung người khác. Khi phụ nữ gục xuống vì hơi cay, nữ cảnh sát này túm lấy khăn trùm đầu của họ và kéo họ dọc theo vỉa hè về phía xe cảnh sát.

Các nhà chức trách đã dập tắt cuộc biểu tình trước khi nó bắt đầu, nghiền nát nó bằng bạo lực không ai có thể lường trước được. Họ đã làm bị thương một số người biểu tình và bắt giữ một số người tổ chức chính, thậm chí cả Ali Akbar Moussavi Khoeini, một cựu thành viên quốc hội theo chủ nghĩa cải cách, người đã đoàn kết với phụ nữ. Một ngày sau khi cuộc biểu tình bị dập tắt, công tố viên Tehran tuyên bố rằng những người biểu tình bị bắt đã bị buộc tội gây rối trật tự công cộng, thúc đẩy căng thẳng và bất ổn, và truyền bá dối trá. Tất nhiên, cảnh sát đã biết trước về cuộc biểu tình; Ban tổ chức đã đăng ngày và giờ trên trang web của họ, vì họ cảm thấy không có gì phải giấu giếm. Nhưng rõ ràng là chế độ sẽ không dung thứ cho những cuộc tụ tập công khai như vậy, ngay cả khi họ diễn ra trong hòa bình. Điều này được cho là trực tiếp vi phạm hiến pháp đề cao quyền tự do tụ họp và biểu tình công khai của người dân, với điều kiện không được mang vũ khí và các nguyên tắc và giáo lý của đạo Hồi không được làm suy yếu. Nhưng vì mục đích của những người tổ chức, người mà tôi đã liên hệ, việc đàn áp và bắt giữ cho thấy rõ ràng rằng họ cần phải thay đổi phương cách hoạt động.

Các nhà hoạt động đã gặp nhau ngay sau đó để thảo luận về những gì đã xảy ra và đề ra một chiến lược mới mà nhà nước sẽ chấp nhận. Để có hiệu quả có nghĩa là không vượt qua các đường màu đỏ nhất định. Họ biết rằng một phong trào nữ quyền bị nhốt, bị cầm tù và không được phép tổ chức sẽ chẳng có ích lợi gì cho bất kỳ ai. Kinh nghiệm của họ trong quá trình cải cách luật pháp, nhưng chính cuộc đàn áp định mệnh tại Seventh of Tir mới thực sự mang đến cho những người phụ nữ hướng đi mới của họ. Như bản thân tôi đã trải qua rất nhiều lần, việc bị nghiền nát chỉ đơn giản là mang lại cho bạn bài tập lớn hơn khi tập hợp các mảnh vỡ của bản thân, ghép chúng lại với nhau và tìm ra những gì cần làm tiếp theo. Khoảng một tháng sau, hai trong số những người hoạt động đấu tranh vì quyền phụ nữ nổi bật nhất của đất nước đã đến văn phòng của tôi. Cây cối bên ngoài tòa nhà dày đặc lá xanh, ánh nắng chói chang đến mức làm tôi tắt đèn văn phòng. Khi Noushin Ahmadi Khorasani và Parvin Ardalan cởi bỏ khăn choàng cổ và khăn trùm đầu. Tôi rót trà, chờ cho các bọt lắng trên chất lỏng màu hổ phách. Parvin có sắc diện là một chỉ huy, với mái tóc đen xoăn bồng bềnh, cặp mắt đen khổng lồ và đôi lông mày có cánh. Noushin nhẹ nhàng hơn và khiêm tốn hơn. Cả hai đều ở độ tuổi ngoài 30 và đã làm việc trong nhiều năm với tư cách là nhà báo và nhà hoạt động cộng đồng. Họ dường như tràn đầy năng lượng hơn bình thường vào ngày hôm đó, và khi chúng tôi ngồi xuống chiếc bàn gỗ sồi tối để nói chuyện, họ giải thích rằng họ sắp khởi động một chiến dịch mới quan trọng.

“Nó sẽ được gọi là chiến dịch Một triệu chữ ký,” Noushin nói. "Tất nhiên, nó sẽ phản đối sự phân biệt đối xử về pháp luật gây ảnh hưởng đến phụ nữ, nhưng nó sẽ giúp chúng tôi hoạt động mọi nhà trên khắp đất nước, tiến tới việc ủng hộ về quyền của phụ nữ,"

Cả hai người họ đều nhìn tôi đầy mong đợi.

"Vậy, Khanoun Ebadi, bà có đồng ý với ý kiến ​​của chúng tôi không?" cuối cùng Noushin hỏi. "Bà có thể giúp chúng tôi không?"

Tôi đã im lặng vì tôi quá xúc động. Có cảm giác như tất cả những nỗ lực mà những người phụ nữ như tôi đã thực hiện trong những năm đầu của cuộc cách mạng, đẩy lùi tất cả sự phân biệt đối xử và bị bắt nạt của nhà nước, cuối cùng - gần ba thập kỷ sau - đã có kết quả. Phong trào nữ quyền của Iran là một trong những đặc điểm nổi bật nhất của đất nước. Bất chấp sự đàn áp khốc liệt của nhà nước, mọi thứ, từ luật cho phép ném đá và chế độ đa thê đến đạo đức, cảnh sát truy quét những người phụ nữ ăn mặc không đủ lịch sự theo quan điểm của họ - Iran đã có một phong trào phụ nữ đang phát triển mạnh mẽ và sôi nổi. Quan trọng nhất, nó có sự ủng hộ của phụ nữ ở mọi tầng lớp. Đây không phải là một nhóm phụ nữ thượng lưu, những người đã chết ở châu Âu và được chồng ủng hộ mà là một phong trào thực sự, với các trung tâm, hội thảo và các buổi đào tạo với tiêu đề như "Cách đối phó với Interrigation." Mặc dù đó không phải là điều mà tôi đặc biệt mong muốn được ghi nhận, nhưng có vẻ như việc tôi nhận giải Nobel năm 2003 đã thúc đẩy các nhà hoạt động vì phụ nữ. Để một người phụ nữ giống như họ, một người phụ nữ mà họ biết, người mà họ từng chứng kiến ra vào tòa án trong nhiều năm dưới thời Cộng hòa Hồi giáo, được công nhận theo cách này, cho họ thấy rằng thế giới đã theo dõi và đánh giá cao những nỗ lực của họ. Hầu hết thời gian họ phải vật lộn một mình, nhưng lịch sử cũng đang theo dõi họ.

Bởi vì vị trí của tôi cho phép tôi đi du lịch khắp vùng. Tôi thấy điều này đặc biệt như thế nào. Không một quốc gia Trung Đông nào khác có thứ gì giống như vậy. Phần lớn khu vực vẫn say mê chính trị Hồi giáo, và ở những nước như Ả Rập Xê-út, nhiều phụ nữ chỉ đơn giản là không quan tâm đến việc thách thức chế độ phụ quyền của nhà nước. Vì vậy, Iran rất đặc biệt và đi trước các nước láng giềng, và phong trào đã phát triển mạnh mẽ, bất chấp sự nổi lên của Ahmadinejad.

“Ý tưởng của các bạn thật tuyệt vời,” tôi nói. "Nó ấn tượng và táo bạo, và được hình thành tốt, tôi chỉ nghĩ rằng các bạn phải cẩn thận hướng dẫn nó theo cách để nó có sức hấp dẫn tối đa. Nó cần phải là một sáng kiến mà những người truyền thống và tôn giáo cũng thấy mình bị thu hút, không chỉ những người theo chủ nghĩa thế tục. "

Hai người gật đầu đồng ý, nhưng họ nói rằng họ phải từ chối khía cạnh này trong quá trình tiếp cận với ủy ban chịu trách nhiệm khởi động chiến dịch. Mọi người phải ủng hộ các ý tưởng chính của nhóm trước khi chúng có thể được điều chỉnh. Tôi rất vui khi thấy các nhà hoạt động đã tôn trọng dân chủ như thế nào trong việc tổ chức và lập kế hoạch cho các sáng kiến của họ, và họ không sẵn sàng chấp nhận điều gì đó mà không tham khảo ý kiến của đồng nghiệp. Tôi chúc họ những điều may mắn nhất và tôi nói rằng tôi rất mong đợi sự ra mắt của họ.

Tuần sau, Parvin và Noushin quay lại và đưa cho tôi xem bản thảo cuốn sổ tay và giới thiệu chiến dịch Một triệu chữ ký của họ, mà ủy ban pháp lý của nhóm đã soạn thảo. Tôi đã thực hiện một vài thay đổi nhỏ để đảm bảo rằng tất cả nội dung luôn có thể được bảo vệ trước bất kỳ tòa án nào. Sau đó, ngày khởi động chiến dịch được ấn định là 27 tháng 8.

Parvin hỏi họ có nên tuân theo những luật phân biệt đối xử nào không? Luật ly hôn và chế độ đa thê? Quyền thừa kế và quyền nuôi con? Tôi nói rằng chiến dịch của họ chỉ nên có một mục tiêu - đó là cải cách tất cả các luật phân biệt đối xử. Họ hỏi liệu một mục tiêu như vậy có thể đạt được dưới hệ thống Cộng hòa Hồi giáo hay không.

Tôi nói với họ, "Đây phải là khát vọng, là lý tưởng. Một lý tưởng giống như mặt trời trên bầu trời. Có lẽ không ai có thể chạm tới mặt trời, nhưng bạn không nên quên rằng nó có ở đó. nên bắt đầu với, tôi nghĩ đây là điều tốt nhất bạn nên hỏi các bên ký kết. "

Khi phát động chiến dịch, các nhà chức trách đã từ chối không cấp giấy phép hợp pháp cho những người phụ nữ này để tổ chức cuộc họp của họ ở nơi công cộng hoặc hội trường. Vì vậy, họ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc bắt đầu chiến dịch từ văn phòng của một người ủng hộ nhóm. Kế hoạch là tổ chức một buổi lễ ngắn gọn và thông báo các mục tiêu của chiến dịch. Nhưng hai giờ trước khi diễn ra cuộc họp, các quan chức an ninh đã cảnh báo chủ sở hữu của tòa nhà văn phòng rằng một cuộc họp như vậy không nên tiến hành.

Không có thời gian để thông báo cho tất cả những người tham gia. Mọi người dần dần bắt đầu đến nơi, và họ phải đối mặt với một cánh cửa khóa chặt. Noushin và Parvin đang đứng đó, khoanh tay trước ngực, hoàn toàn tức giận. Những người khác lo lắng nhìn lực lượng an ninh, lúc này họ đang đứng ở lối vào phố. Dần dần những người đã được mời tham dự cuộc họp bắt đầu đến, tạo thành một đám đông lớn trên đường phố. Tôi cũng phát hiện ra một vài người hát rong trong đám đông.

Đột nhiên, một cô gái trẻ hét lên từ giữa đám đông: "Các vị không thể ngăn cản chúng tôi! Chiến dịch sẽ bắt đầu từ đây ... ngay giữa con phố này!" Đám đông vỗ tay tán thưởng trước lời đề nghị của cô, và ban tổ chức bắt đầu phát những tờ giấy để mọi người ký tên. Một giờ sau, đám đông giải tán, và lực lượng an ninh cũng rời đi, có lẽ họ nghĩ rằng họ đã ngăn chặn thành công cuộc họp.

Tháng sau, trong chuyến thăm Hoa Kỳ để tham dự một cuộc hội thảo cùng với Đức Đạt Lai Lạt Ma, Desmond Tutu và tất cả những phụ nữ đoạt giải Nobel Hòa bình, tôi đã đưa ra tờ giấy thỉnh nguyện của chiến dịch và yêu cầu mọi người ký tên vào nó. Ngay sau đó, các phương tiện truyền thông thông báo rằng tất cả những nhân vật nổi bật này đã ra mặt ủng hộ hành động của phụ nữ Iran.

Mặc dù các nhà tổ chức gọi nỗ lực của họ là chiến dịch Một triệu chữ ký, nhưng mục tiêu chính không bao giờ chỉ là thu thập chữ ký. Mục tiêu chính là nâng cao nhận thức trên toàn Iran về các luật phân biệt đối xử và thúc đẩy một cuộc tranh luận rộng rãi hơn về cách các luật đó có thể được cập nhật hoặc thay đổi. Chiến dịch, có cả nam và nữ trong hàng ngũ, đã sử dụng điểm gặp gỡ của một bộ sưu tập chữ ký như một cơ hội để nói chuyện với mọi người và nhấn mạnh sự yên bình trong công việc của họ. Các nhà vận động đã đến thăm các văn phòng và tổ chức chính phủ, và họ xin chữ ký của mọi người tại các trạm tàu điện ngầm và xe buýt. Họ tổ chức các sự kiện đường phố - sân khấu, đến thăm phụ nữ tại nhà của họ, và giao lưu khắp đất nước. Họ tìm thấy sự hỗ trợ và mở rộng nhanh chóng từ Tehran đến một số thành phố khác. Tại đó, các nhà hoạt động từ Tehran đã tổ chức các buổi "đào tạo người huấn luyện", và các nhà hoạt động địa phương này bắt đầu thực hiện ở tất cả các thành phố này những gì mà những người sáng lập chủ chốt đã bắt đầu ở Tehran.

Điều này chứng tỏ là một điều gì đó khiến các nhà chức trách hết sức lo lắng: rằng nhu cầu cải cách luật pháp đã mở rộng đến phụ nữ trên khắp đất nước, trên khắp các tầng lớp, địa lý và nền tảng xã hội. Thành công lớn của chiến dịch là phát triển và xây dựng nhận thức của phụ nữ về các vấn đề pháp lý quan trọng như quyền thừa kế công bằng và điều chỉnh của hồi môn - đây là những lĩnh vực được sự ủng hộ của những phụ nữ truyền thống và có tư tưởng thế tục hơn, và áp lực ngày càng lớn, cộng với nhiều ngàn chữ ký tích lũy, khiến trạng thái vô cùng lo lắng.

Đó là vào khoảng thời gian bắt đầu cuộc đàn áp. Trên khắp đất nước, các nhà chức trách truy lùng các nhà hoạt động, từ các nhà lãnh đạo cấp cao cho đến cả những người không thường xuyên tham gia. Công tố viên trưởng buộc tội họ “âm mưu chống lại an ninh quốc gia” và “phổ biến sự dối trá” trong xã hội. Điều này là do sau khi các quan chức xem xét kỹ lưỡng cuốn sổ tay, phần giới thiệu và tất cả các tài liệu do chiến dịch in ấn và phân phối, họ không thể tìm thấy dù chỉ một câu trái với nguyên lý được chấp nhận của đạo Hồi. Điều này có nghĩa là nhà nước sẽ không thể quy kết tội chống lại đạo Hồi: thậm chí không đủ để bắt một giáo sĩ thuộc biên chế của nhà nước tuyên bố rằng các nhà hoạt động là những kẻ bội đạo, tôi đã theo dõi điều này ngay từ đầu. . Kể từ ngày hôm đó tại văn phòng của tôi khi Noushin và Parvin mang đến các tài liệu dự thảo của chiến dịch, tôi đã đọc chúng điều chỉnh cho đúng tránh những điều mà tôi nghi ngờ một ngày nào đó sẽ xảy ra.

"Vì vậy, một người phụ nữ nói rằng cô ấy không muốn chồng mình có vợ thứ hai và cô ấy từ chối chia sẻ giường hôn nhân của mình với một người phụ nữ khác. Bạn có thể giải thích cho tôi điều này sẽ dẫn đến việc Israel tấn công Iran như thế nào?" Tôi hỏi thẩm phán. Anh ta không phải là một giáo sĩ, nhưng anh ta có bộ râu cần thiết và liên tục chơi với một chuỗi hạt cầu nguyện màu hổ phách.

Những lời buộc tội hoàn toàn không liên quan và buồn cười. Nhưng với một cơ quan công lý vốn đã mất độc lập từ lâu, nay lại sánh bước với những ý tưởng bất chợt của một cơ quan có thẩm quyền cao hơn, đàn áp hơn, thì việc có một thủ tục tòa án chỉ có ý nghĩa rất ít. Cơ quan tư pháp đã kết án cả Noushin và Parvin 3 năm tù giam, và một số người khác cũng nhận bản án. Nhiều người tránh khỏi nhà tù sau đó nhận thấy mình bị quấy rối và dễ bị tổn thương đến nỗi cuối cùng họ phải rời bỏ đất nước.

Mặc dù vậy, tôi coi công việc của họ là một thành công. Ban tổ chức mới tiếp tục thực hiện công việc của họ, và tiếp tục thu thập chữ ký. Chiến dịch đã biến sự phân biệt đối xử pháp lý thành một cuộc tranh luận xã hội quốc gia. Khía cạnh xã hội là mấu chốt ở đây, bởi vì các nhà hoạt động nữ quyền đã xoay xở để tháo gỡ câu hỏi của phụ nữ khỏi nền chính trị cao cấp của Đông với Tây, Iran với thế giới và Cộng hòa Hồi giáo với dân chủ. Các chủ đề như quyền tiếp cận giáo dục bình đẳng cho phụ nữ, tiền máu và chế độ đa thê đã trở thành những vấn đề mà phụ nữ bình thường phải quan tâm và kết quả là trong các cuộc bầu cử tới đây, họ được coi là một phần trọng tâm trong cam kết tranh cử của các ứng cử viên.

Cũng có một số chiến thắng pháp lý nhỏ. Năm 2008, chiến dịch này đã gây áp lực buộc quốc hội sửa đổi luật thừa kế của đất nước, đảm bảo rằng phụ nữ có thể thừa kế tài sản của người chồng đã khuất. Cùng năm đó, quốc hội cũng trao quyền bình đẳng cho phụ nữ trong các vụ tai nạn do các công ty bảo hiểm chi trả. Các thành viên của quốc hội đã cố gắng xóa bỏ Điều 23 và 25 của dự luật "Bảo vệ gia đình" mà chính phủ Ahmadinejad đã đề xuất vào năm 2007, điều này sẽ cho phép nam giới lấy thêm vợ mà không cần sự đồng ý của người vợ đầu tiên và sẽ bắt buộc phụ nữ phải trả thuế cho mehrieh của hôn phu (quà hồi môn). Điều này không có nghĩa là các nhà lập pháp Iran đột nhiên quan tâm đến việc phụ nữ đứng ngang hàng trước pháp luật, nhưng họ đủ nhạy cảm với dư luận để thấy rằng bản thân xã hội đang phát triển tiến bộ hơn. Và, như thường lệ ở Iran, người Iran đi trước cố gắng thúc đẩy chế độ hoặc kéo nó đi cùng với họ - Tôi không chắc về điều đó.

CHƯƠNG 7

GIÁN ĐIỆP TẠI NGƯỠNG CỬA

Vào một đêm Tehran ẩm ướt, năm 2007, ngay trước một giờ sáng, người bạn cũ của tôi Haleh Esfandiandiari, một học giả người Mỹ gốc Iran tại Trung tâm Học giả Quốc tế Woodrow Wilson ở Washington DC, đang đi taxi dọc theo đường cao tốc Tehran-Q, trên đường đến sân bay Imam Khomeini. Haleh đến thăm Iran hai hoặc ba lần mỗi năm để gặp mẹ cô, một phụ nữ Áo đã sống ở đất nước này trong nhiều thập kỷ và tận tụy với Iran đến mức cô ở lại sau khi lấy chồng Iran. Cha của Haleh, đã qua đời. Khi chiếc taxi của Haleh phóng nhanh trong đêm, một chiếc ô tô ở làn bên cạnh bắt đầu lái xe đến gần một cách nguy hiểm. Nó xoay người gọn gàng, trượt đi, rồi lại quay lại gần. Haleh nắm chặt tay nắm cửa và hét lên với tài xế. Anh ta lo lắng giảm tốc độ, hất tay vào người tài xế kia như thể muốn nói: Anh định giết tất cả chúng tôi à? Chiếc xe cứ thế ngày càng lấn tới, cho đến khi nó tông vào một bên chiếc taxi, buộc nó phải dừng lại. Dưới ánh sáng màu cam đáng sợ của đèn đường, hai người đàn ông nhảy ra ngoài và buộc mở cửa xe taxi. Họ chộp lấy túi xách và hành lý của Haleh, quay trở lại xe của họ và phóng nhanh vào màn đêm.

Haleh run rẩy, vì không thể đáp chuyến bay, hộ chiếu Iran của cô đã bị đánh cắp vì để trong túi, đã trở về nhà mẹ cô và đến đồn cảnh sát vào buổi sáng trình báo vụ việc. Cảnh sát giới thiệu cô đến một số quan chức an ninh, họ lần lượt hỏi một vài câu hỏi về công việc của cô, sau đó thả cô đi. Cô ấy đồng ý quay lại vài ngày sau và trả lời những câu hỏi còn lại của họ. Lần sau khi cô quay lại để thẩm vấn, những người phụ nữ đã bắt cô. Bây giờ rõ ràng vụ trộm tại đường cao tốc đã được dàn dựng, một cách công phu để ngăn Haleh về nhà ở Washington.

Chồng của Haleh, Shaul Bakhash, một giáo sư ưu tú từng giảng dạy tại Đại học George Mason, cũng giống như Haleh, ông đã từng là một nhà báo nổi tiếng trước cuộc cách mạng, liên lạc với tôi. Haleh đã là một bà ngoại và sắp nghỉ hưu, một phụ nữ nhỏ nhắn, thanh tú và không ai có thể tưởng tượng được làm thế nào sống trong phòng giam của nhà tù Cộng hòa Hồi giáo. Anh ấy đau khổ nhưng bình tĩnh, và anh ấy đảm bảo với tôi rằng nếu tôi đồng ý đại diện cho Haleh, anh ấy sẽ trả phí cho tôi, bất kể cao đến mức nào. Tôi giải thích với anh ta rằng tôi đã cam kết với bản thân là không bao giờ nhận bất kỳ khoản tiền nào từ bất kỳ tù nhân chính trị nào. Việc nộp đơn cam kết đó giống như thực hiện một nhiệm vụ thiêng liêng đối với tôi.

Một người có nên nhận tiền để thực hiện một sự lựa chọn lý tưởng không? Anh ấy cảm ơn tôi, và tôi bắt đầu công việc của mình. Nhưng, như thường lệ, các nhà chức trách không cho phép tôi đến thăm Haleh; họ cũng không cho phép tôi tiếp cận hồ sơ vụ án để nghiên cứu. Không thể xác định được điều gì mà các nhà chức trách cho là nguyên nhân khiến cô ấy có tội. Cô ấy đã bị buộc tội gì? Và tại sao lại dàn dựng vụ cướp đường cao tốc? Tại sao không chỉ đơn giản là nhận được lệnh bắt từ công tố viên và đón cô ấy tại nhà?

Bảo vệ một khách hàng như vậy, trong những trường hợp này, giống như bị rơi vào một bộ phim gián điệp mà không có bất kỳ kiến ​​thức trước nào về cốt truyện hoặc thậm chí là đang ở vị trí nào. Thường thì tôi cứ như đang vội vã tìm kiếm người khó nắm bắt, người quan trọng, người có thể tiết lộ những gì thực sự đang diễn ra. Trong trường hợp của Haleh, các nhà chức trách đã chặn tôi nói chuyện với những người thẩm vấn thường xuyên gặp cô ấy, và tất nhiên, tôi có rất ít nghi vấn về việc theo dõi các nhân viên tình báo xử lý vụ án của cô ấy, những người đã đưa ra tất cả các quyết định. Tôi thậm chí sẽ tìm kiếm chúng ở đâu? Vị trí chính xác của trụ sở Bộ Tình báo ở Tehran vẫn chưa được xác định đối với bất kỳ ai ngoại trừ những người làm việc ở đó và những người ở cấp cao nhất của chính phủ. Trong tất cả các cuộc tiếp xúc của tôi với các đặc vụ, họ đã đến thăm văn phòng của tôi, giữ bí mật về nơi mà họ làm việc.

Tôi không thể làm được gì nhiều, nhưng vì tôi chắc chắn cần phải làm gì đó, tôi đã trả lời phỏng vấn về vụ án để làm gì đó, tôi trả lời phỏng vấn về vụ án cho báo chí, thường là hàng giờ. Tôi đã viết một lá thư trình bày chi tiết vụ việc cho Cao ủy Nhân quyền của Liên hợp quốc - Iran có mặt trong ủy ban năm đó và tôi hy vọng họ sẽ thả Haleh để tự giải quyết sự bối rối khi vấn đề được nêu ra trong một trong những cuộc họp sắp tới của ủy ban. Không lâu sau, nhà chức trách đã thả Haleh. Bạn bè và gia đình của cô ở Washington đã tiến hành một chiến dịch tích cực trên các phương tiện truyền thông phương Tây, gây áp lực buộc chính phủ phải trả tự do cho cô, và nó đã thành công. Cô rời Tehran và bay đến Washington, D.C. và không bao giờ quay trở lại.

Từ khi Haleh bị bắt, nhà nước Iran tiếp tục bắt giữ và giam giữ những công dân mang hai quốc tịch Iran - Mỹ. Chính sách này trước hết được nhà nước thiết kế để tạo ra một con bài thương lượng với Hoa Kỳ. Những người như Haleh và những người truy sát cô ấy, thực sự là con tin, trường hợp các quan chức Mỹ đưa ra thông qua trung gian và sau đó trực tiếp với các quan chức Iran, với hy vọng đảm bảo công dân Mỹ được thả. Việc nước này tìm cách tạo ra sức mạnh thương lượng thông qua các phương tiện như vậy chỉ làm nổi bật sự tuyệt vọng của Iran, cũng như việc nước này sẵn sàng sử dụng những người đàn ông có tính thỏa hiệp nhất có thể để đạt được các mục tiêu chính trị của mình.

Vào một buổi sáng mùa đông lạnh giá, tôi đang đứng bên ngoài tòa nhà chung cư của chúng tôi, khoác trên mình chiếc áo khoác len ấm áp, đợi một đồng nghiệp trẻ đến đón. Có một lớp tuyết rơi nhẹ dọc theo tất cả những cành cây khẳng khiu, và mảng màu cà phê dọc theo lề đường vẫn còn đóng băng thành từng mảng. Trước đó vài phút, người đồng nghiệp của tôi đã nhắn tin nói rằng cô ấy đang ở gần đây, và vì vậy tôi đã khóa cửa và đi ra ngoài, lo ngại rằng băng và tuyết trên đường phố có thể khiến cô ấy gặp rắc rối. Đường phố nơi chúng tôi ở là một đường nhỏ nằm ngoài đường chính ở Yusel Abad và do góc hẹp nên có thể khó di chuyển trong mùa đông. Tôi có thể chỉ đơn giản là đi bộ ra đường chính và bắt taxi, nhưng vào thời điểm đó, mùa đông năm 2007, tôi không còn tự mình đi đâu nữa. Tôi đã chuẩn bị đồ dùng để tự bảo vệ mình, và trong một chuyến công du nước ngoài gần đây, tôi đã mua một lọ bình xịt hơi cay, tôi để trong túi xách. Không có mối đe dọa cụ thể nào buộc tôi phải làm điều này, chỉ là cảm giác chung về việc gia tăng căng thẳng. Tôi biết rằng các nhà chức trách ngày càng không hài lòng với tôi, và sớm muộn gì họ cũng sẽ chọn cách nào đó để truyền tải điều đó một cách mạnh mẽ hơn. Đôi khi, khi tôi trở về nhà vào buổi tối muộn hoặc đi ngang qua một phần của Tehran mà tôi không biết rõ lắm, tôi nắm chặt bình xịt trong lòng bàn tay. Tôi không sợ kẻ trộm; Tôi sợ gián điệp.

Gần đây tôi đã nhận được một lệnh triệu tập hợp pháp để trình diện trước một thẩm phán và giải thích lý do tại sao tôi bắt tay với Jacques Chirac, tổng thống Pháp, vào năm trước. Rõ ràng một số người đàn ông Iran đã nhìn thấy cái bắt tay trên truyền hình hoặc một bức ảnh của nó trên một tờ báo và đã đệ đơn khiếu nại pháp lý khiến tôi khó chịu, lập luận rằng bằng cách bắt tay một người đàn ông một cách công khai, tôi đã mang lại sự xấu hổ cho đất nước, "trước toàn bộ thế giới". Tôi đã bỏ qua lệnh triệu tập. Tôi biết rằng nhà nước đã không hy vọng để đưa tôi ra xét xử vì một điều gì đó, nhưng một lời phàn nàn như thế này thì tôi chỉ đơn giản là từ chối tham gia.

Rõ ràng là việc Ahmadinejad lên nắm quyền đã thay đổi mọi thứ một cách rõ ràng. Cơ sở chính trị ngày càng trở nên giận dữ và không nhân nhượng hơn, cho thành phần trung gian và số người phản kháng chế độ. Ahmadinejad đã cài đặt trên khắp các cơ quan của chế độ, đang cố gắng đóng cửa bất kỳ lỗ hổng tiến bộ nhỏ nào mà Iran đã trải qua dưới thời Tổng thống Khatami. Các nhà chức trách kiểm duyệt đang ráo riết tăng cường kiểm soát những gì mà các tiểu thuyết gia, nhà biên kịch và học giả có thể xuất bản đã trở lại bàn kiểm duyệt. Girl with a Pearl Earring, trong lần in thứ bảy, đã không thể xuất bản, cũng như Hồi ức về cô gái sầu muộn của tôi của Gabriel Garcia Marquez, đã được xuất bản bằng tiếng Ba Tư với tựa đề đã được thay đổi là Ký ức về người yêu sầu muộn của tôi.

Đối với các nhà hoạt động và các nhà tổ chức, tình hình ngày càng trở nên ảm đạm hơn, với sự quấy rối của nhà nước đối với gia đình của họ trước mối đe dọa từ các nhân viên tình báo, và cảnh báo truy tố được tăng cường vào ngày. Tệ nhất là không gian cho các cuộc tranh luận công khai bị thu hẹp. Báo chí ngày càng trở nên nhạt nhẽo hơn trong việc đưa tin về chính trị, sợ kích động giới kiểm duyệt, và các học giả và trí thức thẳng thắn trước đây nay im lặng hơn. Sự sôi động của cục diện chính trị Iran, chính là điều khiến Iran trở nên khác biệt trong khu vực, đang mờ dần. Thay vào đó là những vụ bắt bớ nhà báo và sách nhiễu những người bất đồng chính kiến, và điều này khiến tôi có mối quan hệ căng thẳng hơn với nhà nước. Tuy nhiên, tôi không có lựa chọn nào khác ngoài việc lên tiếng và chỉ trích chính phủ một cách công khai hơn.

Cuối cùng, một chiếc Peugeot màu xám dừng lại ở đầu đường của chúng tôi. Tôi vẫy tay chào đồng nghiệp. Tôi đã cảm thấy khá suy sụp vào ngày hôm đó, nhưng tôi không nói gì về điều này khi chúng tôi hòa vào dòng xe cộ và đi về phía tòa án cách mạng Tehran.

Tất cả mọi người vào tòa nhà đều phải qua an ninh, và cũng như tất cả các tòa nhà chính phủ và nơi công cộng, có những đường đặc biệt dành cho nam và nữ. Chúng tôi đi về phía chốt an ninh dành cho phụ nữ và nghe thấy, từ phía sau tấm rèm nơi cuộc kiểm tra diễn ra, một giọng nói oang oang trách móc một phụ nữ vì đã để một số lọn tóc lộ ra bên dưới chiếc khăn đội đầu của cô ấy.

"Và đây là cái gì? Lau nó đi," giọng nói sắc bén.

"Nhưng nó chỉ là một chút tóc thôi mà - nó thực sự không phải là một vấn đề?" giọng nói kia nhẹ nhàng cất lên.

"Muốn vào thì có vấn đề."

Chúng tôi đợi cho đến khi người phụ nữ đằng sau bức màn hải quân dày cộp sửa chữa bất cứ điều gì không ổn với vẻ ngoài của cô ấy, rồi chúng tôi đi vào. Một trong những người phụ nữ an ninh đang ngồi xem tạp chí, và người kia- tôi có thể thấy ngay đó là cô ấy. của giọng nói bùng nổ - chiếm nhiều không gian nhỏ. Tôi đã nhớ đến cô ấy từ chuyến thăm cuối cùng của tôi đến tòa án. Cô ấy mặc một chiếc áo dài màu đen nghiêm trọng chèn ép vào da xung quanh khuôn mặt có da thịt của cô ấy, và chiếc mũ bảo hiểm của cô ấy dường như đã được khoác lên người một chiếc áo khoác màu đen khác. Cô ấy rõ ràng là cực kỳ sùng đạo. Không sai lệch, cho dù nhỏ đến đâu, đều khó thoát khỏi ánh mắt nghiêm nghị của người phụ nữ này. Nước hoa, áo khoác sáng màu, những thứ mà hiếm có biện pháp kiểm tra an ninh nào khác có thể làm được, thậm chí có thể không phải là vi phạm kỹ thuật, cũng đều khiến miệng cô ấy mím chặt.

Nhưng khi cúi xuống gần để vỗ về tôi, cô ấy thì thầm vào tai tôi, "Tôi tôn trọng những gì bà làm, để bảo vệ quyền của phụ nữ. Vì lợi ích của Allah toàn năng, xin hãy làm điều gì đó cho những người phụ nữ tội nghiệp bị khuất phục. Con rể của tôi- theo luật đã lấy một người vợ thứ hai, và bây giờ anh ta muốn ly hôn với con gái tôi. Mọi người đều nói rằng anh ta đã sử dụng quyền hợp pháp của mình. Đây là loại quyền gì? Xin Chúa hãy làm điều gì đó cho phụ nữ. "

Đồng nghiệp của tôi, người đã được kiểm tra bởi người phụ nữ yên lặng với tờ tạp chí, đã đợi ở bên kia tấm rèm.

"Gì lâu thế?" cô tò mò nói. "Cô ấy có làm phiền bà không?"

" Không hoàn toàn không."

Trong khi những lời của nhân viên bảo vệ làm tôi buồn, họ cũng ủng hộ tôi khi tôi đi về phía tòa án. Người phụ nữ muốn công lý cho con gái mình. Những lời của cô ấy lặng lẽ in sâu vào tâm trí tôi khi chúng tôi tiếp tục đi dọc hành lang, một lời nhắc nhở rằng hành động tìm kiếm công lý là hành động mà rất nhiều người Iran đã chia sẻ, bất kể sự khác biệt của họ.

Bởi vì tôi là một kho chứa những lời than phiền của mọi người vì họ đã tìm đến tôi để nói cho tôi những nỗi buồn của họ. Tôi biết mối quan tâm của nhân viên bảo vệ chỉ là một cái nhìn thoáng qua về sự bất mãn âm ỉ, rộng lớn đang thống trị xã hội Iran. Các nhân viên chính phủ thường thổ lộ sự thất vọng của họ với tôi, tại các bộ và các văn phòng khác mà tôi đến thăm để làm việc. Ngay cả các thẩm phán đôi khi cũng phàn nàn một cách công khai với tôi, khó chịu với một số khía cạnh của hiện trạng. Tôi tự hỏi. Làm sao nó có thể nằm im lìm bên trong không có nhiều người, khi họ trải qua những ngày tháng của họ, với nhiều công việc của họ, trong thành phố nghẹt thở vì ô nhiễm, chờ đợi và chờ đợi một cái gì đó tốt hơn?

Vào một ngày đông lạnh giá khác, một người đàn ông đánh giày xuất hiện từ đâu đó và đứng ngay bên kia đường đối diện với tòa nhà chung cư của chúng tôi. Đường phố của chúng tôi hầu như không rộng hơn chiều rộng của một chiếc ô tô, và nó dừng lại ở một công viên. Nó hoàn toàn là khu dân cư và không đặc biệt, và những người từng mạo hiểm xuống đó rất ít khi sống ở đó. Đó rõ ràng không phải là một nơi thích hợp để một người đàn ông đánh giày cố gắng kiếm sống. Mặc một chiếc quần tây màu xám rách rưới và một chiếc áo khoác lớn, người đàn ông này mỗi sáng đều dậy, ngồi trên một chiếc ghế đẩu bằng gỗ, đánh bóng và đánh bóng. Toàn bộ công việc kinh doanh là một trò đùa và nỗ lực trắng trợn của các dịch vụ an ninh để theo dõi tôi đến nỗi các đồng nghiệp và bạn bè đã gọi đến văn phòng của tôi bắt đầu đưa ra những bình luận mỉa mai đối với anh ấy khi họ đi qua.

"Những ngày này, công việc kinh doanh phát triển mạnh, hả?" họ sẽ nói "Mong bạn không mệt", người ta có thể nói thêm, bằng cách sử dụng cụm từ tiếng Ba Tư phổ biến để chào những người gặp phải trong quá trình làm việc hoặc lao động. Anh ta chỉ cười một cách lịch sự, thờ ơ trước những bình luận này. Tôi chưa bao giờ thấy anh ấy ghi chép, nhưng anh ấy có một chiếc điện thoại di động, chiếc điện thoại này anh ấy dùng để báo cáo về chuyển động của những người ra vào tòa nhà của tôi. Sau một vài tuần, anh ta biến mất.

Khoảng một tháng sau, đi bộ ra đường chính để mua bánh ở tiệm bánh gần nhà, tôi thấy một quầy bán báo mới sơn mới mở ra ở đầu ngõ. Nó được bố trí cẩn thận để chủ ki-ốt có thể quan sát được bất kỳ ô tô hoặc người đi bộ nào đang đi xuống đường đến với chúng tôi. Khi đi ngang qua, tôi nhìn thẳng vào mặt người đàn ông đang trông coi ki-ốt.

Cách đó chưa đầy trăm thước, có một ki-ốt bán báo khác đã phục vụ khu phố trong hai thập kỷ. Công việc kinh doanh của ông chủ rất phát đạt, ông ấy đã bán gần hết các tờ báo và tạp chí xuất bản ở Tehran, và ông ấy rất thân thiện và được cả khu vực chú ý. Tất cả những người hàng xóm và chủ cửa hàng địa phương đều nghi ngờ rằng người bán báo mới đến là một nhân viên an ninh, được chính quyền cài đặt ở đó để, giống như người đánh giày, theo dõi những chuyến đi và đến từ văn phòng của tôi. Mặc dù các nhà chức trách xử lý việc giám sát của họ rất thô thiển đến nỗi hàng xóm và bạn bè của tôi đã làm trò cười, nhưng tôi không khỏi lo lắng khi nghĩ rằng những gia đình dễ bị tổn thương của những người bị giam giữ, những khách hàng tiềm năng và những nhà hoạt động đã bị kết án và ngoài cuộc sẽ đến gặp tôi và tưởng tượng rằng họ sẽ đến một cuộc họp riêng khi trên thực tế, khuôn mặt và danh tính của họ sẽ nhanh chóng được ghi lại và tải lên cơ quan an ninh của bang.

Một buổi chiều, một khách hàng từng ngồi tù vì tội chính trị đến thăm. Anh từ từ đặt áo khoác và ô xuống chiếc ghế cạnh cửa, vẻ mặt nghiêm trang. Sau đó anh ta nói với tôi, "Khi tôi vừa đi ngang qua ki-ốt, tôi thấy một trong những người thẩm vấn của tòa án cách mạng. Anh ta đang ở bên trong, nói chuyện với người bán báo. Tôi sẽ nhớ mặt anh ta ở bất cứ đâu."

Đó là khi tôi biết chắc chắn rằng sự nghi ngờ của tôi đã trở thành xác thật. Tôi bị theo dõi mỗi khi ra vào nhà. Một nhân viên tình báo luôn cảnh giác, không có mục đích nào khác ngoài việc theo dõi tôi và báo cáo.