Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Thứ Sáu, 29 tháng 12, 2023

Thơ Mỹ-một thời đáng nhớ (kỳ 14: Dana Gioia - phần 1)

Khế Iêm

IMG-3e6d8d64c1dc0921aade4cafc486c98b-V_thumb

BEWARE OF THINGS IN DUPLICATE

 

Beware of things in duplicate:

a set of knives, the cufflinks in a drawer,

the dice, the pair of Queen, the eyes

of someone sitting next to you.

Attend that empty minute in the evening

when looking at the clock, you see

its hands are fixed on the same hour

you noticed at your morning coffee.

These are the moments to beware

when there is nothing so familiar

or so close that it cannot betray you:

a twin, an extra key, an echo,

your own reflection in the glass.

 

ĐỀ PHÒNG NHỮNG THỨ BẢN SAO

 

Đề phòng những thứ bản sao:

một bộ dao, những chiếc cúc áo trong ngăn kéo,

quân bài J, cặp Đầm, mắt

của ai ngồi bên cạnh bạn

kèm theo phút ngồi không trong buổi chiều

khi nhìn đồng hồ, bạn thấy

những cái kim chỉ cùng giờ

bạn để ý cà phê buổi sáng.

Đó là những lúc phải đề phòng

khi không có gì quen thuộc

hay gần gũi mà nó không thể phản bội bạn:

một cặp đôi, chìa khóa phụ, tiếng dội lại,

phản ảnh chính bạn trong gương.

 

ON THE SHORE

 

The waves unbend beneath the empty wharves,

And the old storm god departs exhausted.

What are you doing? Me, I fill a lantern,

Cleaning the room in which I find myself

With neither news of you nor those you love.

Our scattered company collects itself.

After such storms, we count up the survivors.

But where are you? Safe in some port, I hope …

The lighthouse keeper rows out in his skiff,

Checking for damage, eyeing the horizon.

Time and the sea afford us such small pauses.

 

                                                            (After Luzi)

 

 

TRÊN BỜ BIỂN

 

Sóng êm ả bên dưới những cầu tàu trống trải,

Và ông chúa bão già nua kiệt sức rời xa.

Anh đang làm gì? Tôi, tôi thắp đèn lồng, làm

Sạch căn phòng trong đó tôi tự ước muốn có

Tin tức về em hoặc những gì em yêu. Nhóm

Bạn bè phân tán tự tụ tập lại. Sau cơn

Bão như vậy, chúng ta đếm những người sống sót.

Nhưng em ở đâu? An toàn nơi bến cảng, tôi

Hy vọng … Người giữ hải đăng mệt đừ trong chiếc

Xuồng nhỏ, kiểm tra chỗ hư hỏng, quan sát chân

Trời. Thời gian và biển cả ban cho chúng ta

Lúc tạm nghỉ nhỏ nhoi như vậy.

 

GUIDE TO THE OTHER GALLERY

 

This is the hall of broken limbs

Where splintered marble athletes lie

Beside the arms of cherubim.

Nothing is ever thrown away.

 

These butterflies are set in rows.

So small and gray inside their case

They look alike now. I suppose

Death makes most creatures commonplace.

 

These portraits here of unknown

Are hung three high, frame piled on frame.

Each potent soul who craved renown,

Immortalized without a name.

 

Here are the shelves of unread books,

Millions of pages turning brown.

Visitors wander through the stacks,

But no one ever takes one down.

 

I wish I were a better guide.

There’s no much more that you should see.

Rows of bottles with nothing inside.

Displays of locks which have no key.

 

You’d like to go? I wish you could.

This room has such a peaceful view.

Look at that case of antique wood

Without a label. It’s for you.

 

HƯỚNG DẪN TỚI PHÒNG TRIỂN LÃM KHÁC

 

Đây là phòng tứ chi gẫy, nơi những mảnh

vỡ bằng sứ những lực sĩ nằm bên cạnh

những cánh tay của thiên sứ. Không có gì

 

vứt đi. Những con bướm được xếp thành dãy.

Rất nhỏ, màu xám bên trong cái hộp chúng

trông giống như bây giờ. Tôi cho là cái

chết làm cho mọi sinh vật trở nên bình

 

thường. Những bức chân dung này của người vô

danh được treo thứ tự từ thấp lên cao,

khung này trên khung kia. Mỗi linh hồn có

năng lượng khao khát danh vọng, bất tử hóa

 

cái không tên tuổi. Đây là kệ những cuốn

sách chưa đọc, hàng triệu trang sách ngả màu

nâu. Người thăm viếng lang thang qua những giá

sách, nhưng chưa ai từng lấy xuống một cuốn.

 

Tôi mong ước tôi là người hướng dẫn tốt.

Không còn gì nữa để bạn nên thấy. Dẫy

những chiếc chai không có gì bên trong trưng

bày những chiếc khóa không có chìa khóa. Bạn

 

thích đi. Tôi cầu chúc bạn có thể. Căn

phòng này có tầm nhìn an bình như thế.

Nhìn những cái hộp bằng gỗ cổ xưa không

nhãn hiệu. Đó là cho bạn.

 

 

PITY THE BEAUTIFUL

 

Pity the beautiful,

the dolls, and the dishes,

the babes with big daddies

granting their wishes.

 

Pity the pretty boys,

the hunks, and Apollos,

the golden lads whom

success always follows.

 

The hotties, the knock-outs,

the tens out of ten,

the drop-dead gorgeous,

the great leading men.

 

Pity the faded,

the bloated, the blowsy,

the paunchy Adonis

whose luck’s gone lousy.

 

Pity the gods,

no longer divine.

Pity the night

the stars lose their shine.

 

TỘI NGHIỆP NGƯỜI ĐẸP

 

Tội nghiệp người đẹp, những người đàn

bà hấp dẫn, những người đàn bà

thon gọn, những người đàn bà trẻ

với những nhân tình ra vẻ, đang

 

Ban phát cho họ những ước muốn.

Tội nghiệp những chàng đẹp trai, những

chàng trai lực lưỡng, và những chàng

trai nam tính, những chàng trai vàng

 

Mà sự thành công luôn luôn bám theo.

Những người lôi cuốn sự thèm muốn,

những người cám dỗ không cưỡng được,

những người ở hạng thóp, những người

 

Ngọai hạng, những người đàn ông hàng

đầu hết sẩy. Tội nghiệp kẻ tàn

lụi, kẻ béo phị, kẻ nhếch nhác,

chàng đẹp trai nay đã bụng phệ

 

Sự may mắn đến nước tồi tệ.

Tội nghiệp những vị thánh không còn

thiêng, tội nghiệp đêm, những vì

sao đánh mất sự chói sáng.

 

* Ghi chú

Apollos và Adonis là những vị thần thời cổ đại La Hy, chỉ những chàng đẹp trai. Nguyên tác thì kiệm lời, nhưng bản dịch thì nhiều lời để làm rõ ý, một phần vì bài thơ dùng nhiều tiếng lóng.