văn việt: Tám mươi năm “Hoàng Tử Bé”

Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Tám mươi năm “Hoàng Tử Bé”

Ngân Xuyên dịch

Kiệt tác này của nhà văn Pháp Antoine de Saint-Exupéry (1900 – 1944) được xuất bản lần đầu tại Mỹ ngày 6/4/1943. Nước Pháp và thế giới kỷ niệm 80 năm “Le Petit Prince” từ tháng tư năm nay. Ở Việt Nam thì giờ mới nói đến, có lẽ nhân bản dịch “Hoàng tử bé” ra tiếng Chăm vừa được phát hành.

Sau đây là 5 sự thật về “Hoàng tử bé” do báo Pháp “Le Point” đưa ra ngày 7/4/2023.

1) Nằm trong top 10 cuốn sách bán chạy nhất

Mỗi năm, Hoàng tử bé bán được 400.000 bản ở Pháp và 1,5 triệu bản ở Trung Quốc. Tổng cộng, hơn 5 triệu cuốn sách Hoàng tử bé được bán mỗi năm trên toàn thế giới. Với hơn 150 triệu bản được bán ra, đây là một trong những cuốn sách bán chạy nhất thế giới. Đứng đầu bảng xếp hạng này là Kinh thánh (khoảng 5 tỷ bản), Kinh Koran (khoảng 3 tỷ bản) hay thậm chí… Mao tuyển (800 triệu bản).

2) Được dịch nhiều nhất trên thế giới

Ngoài sách tôn giáo, Hoàng tử bé là cuốn sách được dịch nhiều nhất trên thế giới, với các phiên bản trong 382 ngôn ngữ, chẳng hạn như tiếng Ai Cập cổ đại. Cuốn sách tồn tại trong hơn 1.300 ấn bản khác nhau.

3) Được sử dụng công cộng, hết bản quyền (trừ ở Pháp)

Cuốn sách đã được đưa vào phạm vi công cộng ở hầu hết các quốc gia. Ở Pháp, phải đến năm 2032. Việc bảo vệ bản quyền (ở đây mang lại lợi ích cho cháu và chắt của tác giả) thường được áp dụng trong 70 năm sau khi chết ở Pháp. Trường hợp ở đây lại khác, vì Antoine de Saint-Exupéry được coi là đã chết cho nước Pháp nên thời hạn phải kéo dài.

4) Một câu chuyện Giáng sinh

Tác phẩm mà mọi người đều biết thực chất ban đầu là một dự án cho… một câu chuyện Giáng sinh ở Hoa Kỳ. Dự án được nhà xuất bản Reynal & Hichtcock ở New York đặt ra vào năm 1942 với mục đích nâng cao tinh thần của quân đội. Cuốn sách cuối cùng đã được xuất bản quá muộn. Ở Pháp, Gaston Gallimard muốn phát hành nó vào cuối năm 1945. Mãi đến tháng 4 năm 1946 nó mới được xuất bản.

5) Chìa khóa đảm bảo thành công

Mọi việc liên quan đến Hoàng tử bé đều thành công. Mỗi sự chuyển thể, cải biên (truyện tranh, điện ảnh, nhạc kịch, v.v.) đều thành công rực rỡ. Đối với các sản phẩm phái sinh, chúng mang lại 200 triệu euro mỗi năm.

Tám mươi năm sau khi ra đời, tác phẩm "Hoàng tử bé" của Antoine de Saint-Exupéry vẫn tiếp tục gây được tiếng vang như ngày đầu tiên.

N. X

(Theo báo Le Point)

Nguồn: FB Phạm Xuân Nguyên

Danh ngôn

Ban Biên tập

Tra cứu theo tên tác giả

Tám mươi năm “Hoàng Tử Bé”