T.Vấn & Bạn Hữu thực hiện (2023)

“Xe Chỉ Luồn Kim” – Dân ca do Phạm Duy sưu tập.

Trình bày: Ca Nương THÚY HOÀN

*Chúng tôi giữ nguyên tên bài dân ca này như đã được in trong trong tập nhạc:  XE chỉ luồn kim, chứ không phải SE chỉ luồn kim như trong một ấn bản sau này. Có lẽ nhạc sĩ đã nhận ra sai sót của mình ở lần ấn bản trước đó chăng?

Đọc Thêm:

(Trích: Phạm Duy – Dân Ca Miền Suôi)

… Các bài dân ca miền suôi nằm trong các thể hát vặt, hát ví, hát quan họ, hát chèo, hát ả đào khi xưa như LÝ CÂY ÐA, QUA CẦU GIÓ BAY, CÂY TRÚC XINH, CHUỐC RƯỢU, SE CHỈ LUỒN KIM, TRẤN THỦ LƯU ÐỒN… được tôi phục hồi và hiện đại hoá.

Phục hồi có hai cách. Một là giữ nguyên điệu cũ nhưng có thêm lời ca phù hợp. Hai là tạo ra lời ca mới. Bây giờ hát những bài như LÝ CÂY ÐA, QUA CẦU GIÓ BAY phải hát đầy đủ ba lời ca (thơ 4 chữ), hát có hoà âm.

LÝ CÂY ÐA

Trèo lên quán giốc
Ngồi gốc cây đa
Ai xui mình gặp
Xem hội trăng rằm.

Chẻ tre đan nón
Kia nón ba tầm
Ai xui (cô) mình đội
Xem hội trăng rằm.

Vải nâu may áo
Kia áo năm tà
Ai xui (anh) chàng mặc
Xem hội trăng rằm.

QUA CẦU GIÓ BAY

Yêu nhau cổi áo cho nhau
Về nhà mẹ hỏi qua cầu gió bay.

Yêu nhau cởi yếm cho nhau
Về nhà mẹ hỏi qua cầu gió bay.

Yêu nhau cổi nhẫn cho nhau
Về nhà mẹ hỏi qua cầu đánh rơi.

Bài CÂY TRÚC XINH còn có thể có tới năm lời ca (lục bát – có thêm tiếng lót):

CÂY TRÚC XINH

Trúc xinh trúc mọc bờ ao
Chi Hai xinh, chị đứng chỗ nào cũng xinh.

Trúc xinh trúc mọc bên đình
Chi Hai xinh, chị đứng một mình cũng xinh.

Trúc xinh trong gió lạnh mưa rào
Chi Hai xinh, chị có dạ nào tôi cũng yêu.

Trúc xinh trúc mọc bên chùa
Chi Hai không yêu, tôi cũng lấy đạo bùa để yêu.

Trúc xinh trúc mọc cạnh buy-in-đinh
Chi Hai xinh, chị đứng trông tình lắm thay!

Tôi tìm ra năm lời ca cho bài dân ca quan họ:

SE CHỈ LUỒN KIM

Ngồi rồi se chỉ luồn kim
May quần vuông nhiễu gửi lên cho chàng

Con cò mặc áo trắng phau
Ăn no tắm mát rủ nhau lên rừng.

Lên rừng xẻ tấm gỗ lim
Muốn cho đây đó đẹp duyên vợ chồng.

Quạt tầu hai mươi bốn nhài xưong
Ai cầm quạt giấy thì thương đến người.

Ngồi rồi kể chuyện con cua
Tám chân, hai mắt một mai hai còng.

…………….

(Ngưng trích)

Để Tham Khảo

(Tài liệu dưới đây được trích từ trang Phamduy.com với mục đích để độc giả đối chiếu với phóng bản (ở trên) in trong tập: “Vòng Tay Thế Giới” của nhà xuất bản Quảng Hóa in năm 1970. TV&BH)