Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Thứ Tư, 26 tháng 4, 2023

Thơ Nguyễn Việt Bách

clip_image002

Tâm sự

 

Ngày nào anh cũng bận

Bao giờ được gặp em

Có mùa thu vừa đến

Đợi nụ hôn bên thềm

 

Ngày nào sóng cũng bận

Tìm về bến bờ xa

Biển muôn đời vẫn mặn

Sóng vỗ về bao la

 

Ngày nào mây cũng bận

Bay khắp bốn phương trời

Giữa mênh mông xanh biếc

Mây, cánh buồm buông trôi

Ngày nào gió cũng bận

Đi qua hết núi đồi

Về miền quê xa vắng

Tìm đồng cỏ xanh tươi

 

Anh không là cơn gió

Không vô tình như mây

Không hững hờ như sóng

Anh yêu em tháng ngày

 

Mỗi một ngày không gặp

Là ngày thêm nhớ em

Có thời gian bỏ lỡ

Nhóm lửa tình ấm thêm.

Những thành phố anh qua

 

Anh nhớ về những thành phố anh qua

Nhớ dấu chân của những ngày vội vã

Bóng hoàng hôn còn trên môi tượng đá

Thời gian trôi, tượng vẫn nở nụ cười.

 

Ở Paris chen chúc giữa dòng người

Phố đông đúc, vẫn thấy lòng trống trải

Trời vẫn xanh, nhìn mây trôi đi mãi

Giữa dòng đời, anh vẫn thấy cô đơn.

 

Anh đi qua những ngày tháng mờ sương

Giữa London, nhớ mùa đông Hà Nội

Nhớ Hồ Gươm sương mù giăng khắp lối

Bên sông Thames, nhớ Huế, nhớ Hương Giang.

 

Anh một mình trên đại lộ thênh thang

Biển bên này, bên kia là thành phố

Nắng ngập tràn, biển rì rào sóng vỗ

Nhớ Hạ Long, nghìn đảo gọi anh về.

 

Anh đi tìm kỉ niệm buổi chiều hè

Vườn Tuileries, nhớ Thảo Cẩm Viên dịu mát

Trời Sài Gòn trong xanh như lời hát

Dưới hàng cây, nhớ hai đứa bước đi.

 

Anh đến Rome, nhớ Mỹ Sơn cố kính

Thăm đấu trường, qua thành quách ngày xưa

Nhìn cột đá giữa ngổn ngang phế tích

Nhớ tháp Chàm trầm mặc của người xưa.

 

Không thể quên những thành phố anh qua

Đâu cũng thấy bóng quê nhà ở đó

Nhìn cô gái với nụ cười rạng rỡ

Thấy quê hương như em cũng mỉm cười.

 

Người đồng bào của tôi [1]

 

(Hommage aux 39 victimes du traffic des êtres humains)

 

Em chưa thấy mặt trời rực rỡ sáng mùa xuân

Em chưa thấy cơn mưa xối xả chiều mùa hạ

Em chưa thấy London lãng mạn đêm trăng tỏ

Em chưa thấy sông Thames xanh biếc êm đềm.

 

Người đồng bào của tôi!

 

Em chưa thấy tháp Eiffel giữa Paris tráng lệ

Em chưa thấy khu vườn vàng rực giữa mùa thu

Em chưa thấy biển Manche chiều buông nắng

Em xa rồi, trong đêm lạnh âm u.

 

Người đồng bào của tôi!

 

Em xin lỗi trước khi em phải chết

Đôi mắt chưa khép vì tha thiết với đời

Em mong ước có ngày về thăm mẹ

Mơ cuộc đời ngày mai sẽ sáng tươi.

 

Người đồng bào của tôi!

 

Em khó thở vì dòng đời ngột ngạt

Đường đến tương lai khép lại giữa đêm đen

Đôi tay nhỏ em víu vào sự sống

Nhưng vận may vẫn đóng cửa im lìm.

 

Người đồng bào của tôi!

 

Em ra đi bỏ tuổi xuân thật đẹp

Em khát khao xây giấc mộng quê nhà

Ai gửi tiền để thoát nghèo, hết khổ

Em không còn, tôi nước mắt xót xa.

 

Người đồng bào của tôi!

 

Phút gian nguy em nhớ về cha mẹ

Em nhắc về thị trấn nhỏ quê em

Em hối tiếc chết không tròn bổn phận

Nơi phương trời vẫn chưa thuộc về em.

 

Người đồng bào của tôi!

 

Ai đã khiến trái tim em nghẹn thở

Ai đã làm em đau khổ chưa yên

Ai đã giục em rời xa quê mẹ

Chính bọn chúng: Lũ ma quỷ vì tiền.

 

Người đồng bào của tôi!

 

Em vẫn sáng, tâm hồn không vẩn đục

Em sẽ về nơi đất mẹ sinh em

Em đi trước, nhớ chờ tôi nơi ấy

Hết đường đời, tôi sẽ đến tìm em.

 

Bài thơ tặng con

           

Có bài thơ cha viết tặng cho con

Lời yêu thương theo con cùng năm tháng

Con nhớ đọc ngày mai con khôn lớn

Thơ thiết tha cho con nhớ quê nhà

 

Thơ dịu dàng theo sóng nước đi xa

Thơ cùng con đến những bờ bến mới

Khi bão tố giữa đêm khuya vời vợi

Cha sẽ là người chèo lái bên con

 

Vượt dốc đèo con đi khắp núi non

Thơ là gió nhẹ nhàng như hơi thở

Theo dòng suối qua thác ghềnh cách trở

Cha cùng con vẫn nhịp bước song hành

 

Giữa đại ngàn thơ thức đợi bình mình

Lời tâm tư, cha ru cho con ngủ

Đêm trăng sáng, bầu trời sao rực rỡ

Thơ đưa con vào mơ ước dịu êm

 

Thời gian trôi theo nhịp đập trái tim

Cha sẽ già dù đất trời vẫn trẻ

Thơ mỉm cười vẫn nụ cười thơ bé

Như bài thơ cha viết gửi cho con.

 

Đôi giày

 

Cha trở về sau bao ngày xa vắng

Nhà lặng yên, không nghe tiếng con cười

Đôi giày nhỏ bên thềm nhà nhắc nhở

Nhắn với cha, con đợi đã lâu rồi

 

Đôi giày lớn xếp bên đôi giày nhỏ

Cha lại gần lặng lẽ ở bên con

Cha không ngủ nhìn đôi giày đã cũ

Nâng ước mơ nên đôi gót phải mòn

 

Khi cha đến những ngọn đồi tuyết phủ

Qua cánh rừng xơ xác gió mùa đông

Có đôi giày làm bạn xua giá lạnh

Để giữ gìn hơi ấm của bàn chân

 

Khi con bước, giày cũng đi chập chững

Con vấp ngã, đứng dậy, mỗi lần đau

Cha xoa đầu, dắt tay con bước nhẹ

Đôi giày nhỏ theo con thủa ban đầu

 

Khi con chạy bên hàng cây rợp bóng

Là khi cha ngồi ngắm buổi chiều tà

Khi con khóc, đòi mẹ vào lớp học

Cha một mình trên đỉnh núi mờ xa.

 

Đôi giày con in dấu trên thảm cỏ

Đôi giày cha in trên tuyết bao la

Theo mặt trời, tìm về ngôi nhà nhỏ

Thiếu dấu chân hạnh phúc cũng nhạt nhòa

 

Khi sang giàu, đời vui trên thảm đỏ

Khi nghèo hèn, nâng bước thấp bước cao

Vẫn đôi giày thủy chung về một lối

Đi cùng con đến bất cứ nơi nào.

 

Hai đôi giày, hai ngả đường cách trở

Theo chân người dù ngã vẫn bước đi

Con đường đời thênh thang nhiều ngả rẽ

Vẫn cùng ta mưa nắng chọn lối về.

 

Bài thơ về đất nước

 

Bài thơ đầu anh viết tặng em

Là bài thơ anh viết về đất nước

Trang giấy trắng hiện bóng hình tổ quốc

Vọng tiếng đàn, tiếng hát mấy nghìn năm.

 

Những vần thơ như sóng vỗ bến sông

Cứ trào dâng quặn lòng anh da diết

Như cơn gió xôn xao đồng lúa chín

Gọi mùa vàng mặn đắng giọt mồ hôi.

 

Từng câu chữ chưa diễn đạt hết lời

Từng dấu hỏi xoáy lòng anh day dứt

Soi đất nước trong bóng hình giọt nước

Thấy núi sông xanh biếc đẹp muôn đời.

 

Yêu đất nước trong tiếng nói, nụ cười

Em sẽ thấy khuôn mặt hiền rất trẻ

Em sẽ thấy cả dáng hình của mẹ

Mẹ mỉm cười gặt lúa cạnh dòng sông.

 

Yêu đất nước, nhìn trên những nếp nhăn

Em sẽ thấy những chặng đường vất vả

Những đoàn người gánh gồng đi vội vã

Những đứa trẻ lem luốc khói chiến tranh.

 

Yêu đất nước khi mái tóc còn xanh

Ta vẫn yêu cho đến ngày tóc bạc

Biển bao la đến ngàn đời vẫn hát

Đàn hải âu mang hi vọng trở về.

 

Hai mối tình, anh đắm đuối say mê

Nhớ thương em và nhớ về đất nước

Thơ anh viết gợi dáng hình tổ quốc

Ta gọi thầm lời tha thiết Việt Nam.

 

Rome, ngày 08 tháng 04 năm 2019

Tự hào

 

Em ạ ngợi ca cũng nhạt rồi

Tháng ngày ra rả để giữ ngôi

Lưu luyến làm gì cho dân khổ

Búa liềm phải vứt bỏ đi thôi.

 

Em ạ niềm tin vỡ mộng rồi

Gian tà, dối trá đã lên ngôi

Bán nước, ăn mòn thêm sông núi

Ta sống như chết một kiếp người.

 

Đã hai thế hệ đành lỡ hẹn

Bàn về tự do đứng ngẩn ngơ

Nhiệt tình, kiên định, dân càng khổ

Xin đừng tiếc nuối những ngày xưa.

 

Em ạ, nước Việt ngày mai mất?

Nếu ta trốn tránh chỉ biết chờ

Ta sống yên bình nơi xứ lạ

Nhạt nhẽo nhớ nhà mấy vần thơ.

 

Bao kẻ cam tâm làm nô lệ

Tụng ca Mác Lê hưởng ấm no

Người làm chính trị chưa hiểu biết

Người viết thơ văn trói tự do.

 

Bao kẻ vô tình thành bán nước

Tụng ca hữu hảo với giặc Tàu

Có tiền tự tin mua nhân phẩm

Tương lai đất nước sẽ về đâu?

 

Em đừng ca ngợi niềm hư ảo

Dối trá bao năm đã nhạt rồi

Hãy hỏi lòng mình nơi xa xứ

Tự hào tổ quốc có gì vui?

 

(Rút từ tập Paris khoác áo choàng màu trắng, xuất bản năm 2021 tại Pháp)


[1] (Bài thơ được viết trong một đêm buồn khi biết tin 39 nạn nhân người Việt mất ở Anh, lúc đầu báo Pháp cho rằng đó là những người Trung Quốc nhưng sau đó xác nhận tất cả đều là người Việt. Họ đến từ nhiều vùng quê khác nhau ở Việt Nam. Cái chết của những người đồng bào vô tội gây xúc động cho nhiều người Việt, đặc biệt là cộng đồng người Việt sống ở nước ngoài. Mong rằng từ nay về sau, sẽ không bao giờ có điều tương tự như thế xảy ra nữa. Thật đau đớn và xót xa khi đọc tin nhắn của Trà My gửi cha mẹ mình trong giờ phút gian nguy nhất của cuộc đời. Cô gái không nghĩ đến bản thân mình mà nghĩ đến gia đình. Cô xót xa không làm tròn trách nhiệm của người con. Cô gái có một tâm hồn cao thượng, trong sáng. Bài thơ này để tưởng nhớ đến những người đồng bào bất hạnh của tôi).