Ngu Yên giới thiệu

Một trong vài cuốn sách dẫn đầu ở Hoa Kỳ trong năm 2021, được độc giả yêu chuộng và được các nhà phê bình đánh giá cao, là tiểu thuyết Beautiful World, Where Are You của Sally Rooney. Tựa đề cuốn sách là một câu thơ của Friedrich Schiller trong The Gods of Greece (Những thần thánh Hy Lạp). Bài thơ đã được Schubert phổ thành ca khúc năm 1819. Đây là cuốn tiểu thuyết thứ ba của cô, thực hiện trong năm năm.

 

Nội dung của tiểu thuyết là một thế giới đang bốc cháy (chữ của Justine Jordan, The Guardian) trong đó hai nhân vật nữ, đôi bạn thâm giao từ thời đại học, ở lứa tuổi 30, vật vã trong nội tâm, tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống giữa một thế giới quá nhiều bí hiểm, càng ngày càng trở nên bất an. Tình bạn, tình dục, chính trị, đạo đức và những phức tạp của danh vọng, của bản chất viết tiểu thuyết thể hiện như một sự hòa hợp giữa tự sự và tính tự thức của truyện, qua lời tường trình của tác giả đứng bên lề. (Cấu trúc viết truyện, thể hiện qua những tiểu thuyết và truyện ngắn từ cuối thế kỷ 20 cho đến nay, thể hiện sự thay đổi khuynh hướng. Lề lối tường thuật truyện của Hậu Hiện Đại và của những tiểu thuyết gia danh tiếng như Haruki Murakami, Gabriel Garcia Marquez, Raymond Carver, v.v. đang bắt đầu lui dần vào hậu trường, nhường sân khấu cho thế hệ tự sự của thời đương đại. Có vẻ như, những tác giả mới không mấy quan tâm về hình thức tự sự, mô tả tự sự, tâm lý tự sự, mà họ đi tìm những gì đánh thức người đọc qua những sự việc bình thường. Có vẻ như gần gũi với hiện thực để thực tế hóa tưởng tượng; một loại hiện thực liên quan đến lý trí hơn là hư cấu.)

NPR nhận xét về cuốn tiểu thuyết này, tác giả đã chăm chú tìm kiếm vẻ đẹp, và đã tìm thấy. Đó là phần lôi cuốn của câu truyện. Sự thành thật thẳng thắn mà tác giả viết về các vấn đề của học đường, sức khỏe tâm thần, sự quan hệ rối rắm bằng một lối văn xuôi không chải chuốt nhưng phong phú. Những cuộc trò chuyện ta thán, vặn vẹo của những linh hồn thất lạc; những cảnh quan hệ tình dục nổi bật, không dâm đãng, chỉ là đòi hỏi của thực tế, sẽ tìm thấy trong tiểu thuyết văn học đương đại.

Beautiful World, Where Are You tập trung vào bốn nhân vật: hai cô bạn thân và hai đàn ông nhân tình. Alice Kelleher là một tiểu thuyết gia người Ái Nhĩ Lan rất thành công, sau khi bị bệnh suy nhược thần kinh, đã thuê một khu nhà biệt lập, cách Dublin ba giờ lái xe, trong khu ngoại ô của một thị trấn ven biển và không quen biết một người nào. Felix Brady, người tại địa phương làm việc trong một nhà kho lớn, đã gặp cô với cuộc hẹn hò đầu tiên kém may mắn, gây cho anh ta nhiều khủng hoảng, (có tình yêu nào mà không gây ra khủng hoảng, đôi khi khủng khiếp) khiến cuộc sống trở nên lộn xộn và bất hạnh.

Đan vào giữa là câu chuyện của Eileen Lydon, một phụ tá biên tập khôn ngoan ranh mãnh, được trả một số lương thấp làm việc cho một tạp chí văn học ở Dublin. (Những người giữ chức lớn mà lãnh lương ít, chỉ có hai lý do: Một, vì ham mê danh vọng chức vị; hai là không có khả năng làm việc gì khác hơn. Cả hai lý do đều sẽ mang đến mặc cảm. Loại mặc cảm rỉ máu, không chết nhưng chóng mặt vì thiếu máu.) Sau khi chia tay với Brady, buồn bã, Kelleher tìm kiếm sự an ủi từ người bạn cũ nhất, Simon Costigan, một trợ lý Quốc hội. Costigan luôn luôn là một người nâng đỡ cô trong cuộc sống thường xuyên thiếu hạnh phúc từ lúc còn trẻ. Cô không thích mạo hiểm đánh mất tình bạn quí hiếm này vì một mối quan hệ yêu đương có thể sẽ chia cách.

Các nhân vật của Sally Rooney tuy thông minh, sâu sắc nhưng thường bực tức, bất an một cách đáng sợ. Những thử thách liên tục, sự vấp ngã trong bãi mìn của tình thân, kể cả tình dục, nhưng rồi không có kết quả tốt, kể cả những liên hệ đầy hứa hẹn. (Đây là thế giới của các thế hệ đương đại: Hứa hẹn có nghĩa là đã có sự xem thường về thất hứa, dù hứa với mình hoặc hứa với ai. Hứa và thất hứa là hệ quả của trí nghi ngờ và lòng bất an, không còn giá trị vững vàng, chỉ có giá trị giai đoạn. Đã mang tính giai đoạn, thì hứa có nghĩa gì đâu!)

Cuốn tiểu thuyết có cấu trúc phức tạp và sáng tạo vượt qua những cuộc chuyện trò bằng hữu bình thường. Sự thay đổi từ những góc nhìn khác nhau tạo nên thú vị.

Trước khi gặp Brady, Kelleher trao đổi email thân thiết với Lydon, những họ đã lầm tưởng một cách triết học về tình trạng của cả hai: đời sống và tiểu thuyết, đóng vai trò biện chứng thực như tâm điểm của Beautiful World, Where Are You. Cô viết cho Lydon, “Bạn nên biết, thư từ của chúng ta là cách tôi nắm giữ cuộc sống, ghi chép về nó, bảo tồn được ít nhiều cái của tôi. Nếu không, thì gần như vô giá trị, thậm chí, hoàn toàn vô giá trị, sự tồn tại trên trái đất đang nhanh chóng thoái hóa.”

… “Tôi không thể tin mình phải chịu đựng những điều này (Nhận xét của xã hội về sự thành công của tiểu thuyết gia) Có những bài báo viết về tôi, nhìn bức ảnh của mình trên internet và đọc những bài bình luận về tôi… đã khiến tôi tự ghê tởm bản thân đến độ gần như không thể giải quyết được.” Trong truyện, Kelleher chống lại những độc giả đã nghĩ rằng họ biết cô từ tiểu thuyết, nhưng ngoài thực tế thì tác giả đã ngược lại. (Mỉa mai? Phải chăng tiểu thuyết gia, nhà văn, được đặc quyền hư cấu trình bày ‘không thật’ nhưng được biện minh là trung thực với bản thân?)

Tự cảm nhận tác phẩm của mình vô giá trị về mặt đạo đức và chính trị, vì đã đầu tư vào những điều tầm thường như tình dục và tình bạn trong khi nền văn minh của nhân loại đang đối diện với sự sụp đổ, Kelleher cảm thấy mình thất bại, sinh ra mặc cảm tự khi dễ bản thân. Trong khi cô tự phê phán bản thân đã để lại một đoạn văn thật hay. Cô lập luận rằng thực chất con người và văn học đương đại tập trung vào các mối quan hệ cho thấy “Chúng tôi đã yêu nhau quá nhiều và thấy nhau quá thú vị. Tôi yêu điều đó của con người, trên thực tế, đó là lý do chính để tôi mọc rễ vào sự tồn tại, bởi vì chúng tôi ngu ngốc về nhau.”

Thế giới tuyệt đẹp, ngươi ở đâu, có phải là những an ủi đáng thương của tình yêu và tình bạn? Cuốn tiểu thuyết này tiếp nối sự thành công của Rooney từ tác phẩm thứ hai Normal People (Người bình thường). Anna Terry trong Miscellany News, 23 tháng 9 năm 2021, nhận xét: “Beautiful World, Where Are You là tác phẩm phức tạp và trưởng thành nhất của Rooney. Một minh chứng cho sự phát triển nghệ thuật trong xã hội hiện tại, ảnh hưởng của sự khác biệt đưa đến câu hỏi, liệu những mối quan hệ cá nhân có còn quan trọng trong tình thế thời đại ngày nay hay không? Cuốn tiểu thuyết này trả lời rằng có. Một thứ bình thường, đôi khi tầm thường nhưng không bao giờ biến mất.” (Quan điểm này nói lên một khía cạnh trăn trở của thể hệ trẻ: Có phải lịch sử đã dẫn con người đi quá độ về hướng cao thiên đàng hoặc hướng sâu tâm lý để đánh giá phẩm chất làm người, mà quên rằng mỗi ngày, con người sống và buồn vui với những chuyện bình thường và tầm thường?)

Sally Rooney, nhà văn Ái Nhĩ Lan (Irish) và nhà viết kịch bản phim. Sinh ngày 20 tháng Hai năm 1991. Xuất bản ba cuốn tiểu thuyết: Conversation with Friend (2017), Normal People (2018, Beautiful World, Where Are You (2021). Hulu đã chuyển thể tiểu thuyết Normal People thành phim truyền hình, chiếu nhiều kỳ. Cô được công nhận là một trong những nhà văn hàng tiền phong trong thế kỷ.

Tốt nghiệp Anh ngữ tại Trinity College Dublin và năm 2011, được bầu là sinh viên xuất sắc tại Đại học này. Tốt nghiệp Thạc sĩ năm 2013. Ngoài ra, cô còn làm thơ và viết nhiều tiểu luận.