Nhà thơ Trần Quốc Toàn

Tụng bài kinh rêu

trong đêm, chiếc lá ngoài hiên chắc đã rụng sau cơn bão,

nơi con nhện giăng tơ,

và khói thuốc cha tôi tắt ngúm,

sau cơn ho cuối mùa.

tôi lại có thêm sự lười biếng để ủ ấm giấc mơ trong chăn

và viết thêm vài đoạn tiểu thuyết.

trong đêm, tôi thấy bà tôi ngồi buồn cắn vỡ hạt thóc,

nước lụt cuốn trôi gốc mạ non,

và tôi cứ nhìn thấy bà buồn như thế,

khi mùa mưa bão đến…

tôi lại hát ru con về bài ca dao con diều con quạ,

ký ức con diều con quạ,

vẫn cứ ở đâu đó ngoài sông ngoài biền bãi.

trong đêm, tôi nghe tiếng vị sư già đã mất ở ngôi chùa cổ,

tụng bài kinh rêu,

và vị sư già thu thần thị tịch vào ngôi tháp đổ nát,

đêm nào cũng có tiếng chim kêu

tôi thấy mùa đông lạnh trong giấc ngủ của mưa

của vị sư già,

của tôi...

Khi nghĩ về Mẹ

Khi trở về với bóng đêm tịch mịch

tôi ôm nỗi buồn kiếp kiếp

ôn lại những hình hài của tôi,

tháng bảy cũng rợn người

Vì biết đâu xa xưa tôi là ma trong một lâu đài ẩm mục,

hoặc là rêu hoang bám cơn gió mùa đông

mùa đông từ lòng tối tăm ở một đất nước xa xôi,

ở đó những người nô lệ chết không chiếu đắp

chết trên xác sói đồng hoang

Và ở một tương lai một bến bờ nước trôi dạt

có thể tôi đã là trầm tích dưới chân những con cá biết nói,

hoặc là đống lửa trong điệu múa sa mạc,

vầng trăng bị mẻ một nửa khuyết đêm

Tháng bảy tôi nghe tôi và bầy người lang thang đang đi trên những nỗi buồn,

của người còn sống,

họ còn buồn bã hơn kiếp ma,

trái tim không còn lửa người

Tháng bảy ai đó ngược xuôi rong chơi

lá thì buồn thu, mùa của nước mưa trắng đọng trên ngói đỏ,

có ai đó đã khóc trong đêm,

mơ trong đêm,

và lặng lẽ viết vào giấc mơ nỗi buồn của mẹ,

mẹ ta đã lặng lẽ im bóng tự bao giờ

Tháng bảy con chim sẻ được phóng thích vào bầu trời

tôi về thổ mộ,

tôi đọc được từ tâm thức nhà sư đang im lìm mắt ngó hư vô

tiếng chuông kia có đến được với mẹ ta

hay mẹ ta đang vọng chuông vào gió thoảng,

mây trắng từng bông

mây là tâm hồn mẹ

Nhà sư trẻ thơ,

nhà sư cũng cài hoa trong tâm tưởng,

vì cứ ngỡ mình còn bé

khi nghĩ về mẹ.

Tiếng hót chim sẻ

Nước mắt mùa trút lá

trong thân thể đất trời không ngừng chuyển động

sông là máu chảy về tim biển cả

chim chóc mang thông điệp của thiên nhiên gieo tiếng hót từ phía mặt trời.

Mây trắng luân hồi về đâu trên biển trầm luân,

mà sao tháng bảy năm nào tôi cũng thấy

bầy chim sẻ bay về đậu trên mộ bà,

mang hạt giống kí ức tra vào cõi vô hình tiếng hót...

Như tóc bà tôi giờ là cỏ,

tháng bảy câu kinh tiếng mõ mẹ cài hoa màu trắng,

ô cửa thời gian con mèo nằm phơi tuổi thơ em tôi tiếng khóc chào đời,

cá lia thia ngẫm ngợi bóng trăng trên ngọn khế cổ tích.

Đi ra từ giấc mơ bà tôi,

quả mít thơm ngày ruộng lúa trổ đòng,

bà góp nhặt từng hạt để dành cho bầy chim sẻ,

vạt áo khuya trở trời mùi dầu cù là bóp trán,

tôi thấy bà gầy hơn trong ánh đèn dầu thủa xa xưa ấy.

Niềm trăn trở của đất

nước mưa rớt xuống suối khe,

đất hát bằng những bông hoa nở sớm,

ong bướm tìm đến khi đất tận hiến dưỡng chất cho thiên nhiên,

người nông dân đã kể cho bầu trời nghe về cuộc chuyển hoá của loài sâu hoá bướm

về cách thức mọc cánh bay trên ruộng nương,

như giọt mồ hôi âm lịch canh ngày tính tháng,

ướt trên cán cuốc, lưỡi cày,

vẫn nghìn năm trôi qua

dầu những đám mây những bầy chim, gió và giấc mơ rồng tiên đầy huyễn mộng,

chú tôi bảo đất đai cũng đầy đau thương khi ruộng nương dần mất dấu trên bản đồ văn minh nghìn năm trước,

máu của đất lở lói trên những ngọn đồi

và chú tôi bảo,

đó là niềm trăn trở của đất...

Trong căn phòng cát trắng

(mến gửi Pháp Hoan)

Trong căn phòng cát trắng / mặt hồ tĩnh lặng nhìn một chiếc lá rơi

một con sóc nâu chuyền cành trên đồi thông tu viện Bát Nhã...

Trong căn phòng cát trắng

ngọn đèn dầu soi từng chuyển động của chiếc bóng

đêm tối của giấc ngủ nghìn năm

cỏ sương mọc từ những ngón tay gió

hoa bằng lăng nở tím mộng

những khu chợ hẻo lánh

mặt trăng soi dấu chân tu sĩ

dòng sông chảy qua cây cầu đá...

Trong căn phòng cát trắng

bầy hoang thú kêu gào nỗi đau dị dạng

khi một con tim đập cánh bay trong mùa đông

những cây khô nở mạch trên đất

mây

huyền âm...

Trong căn phòng cát trắng

mắt trầm buồn

cánh tường vi rung rinh những tia nắng ngói

trên đá vôi

thi thể ngồi buồn

những ngôi mộ vừa đắp

buổi bình minh

tuyết đẫm trên khe suối

những con chim diệc xếp cánh trên biển xanh

Trong căn phòng cát trắng

những con thuyền lá bơi tự do

trên ngực một bông hồng đỏ

cái cây trồng trong chậu tâm linh

mầm non

những cổ cò nảy hạt

Trong căn phòng cát trắng

những âm thanh

mọc lên như một thứ lửa của rừng lá kim

Trong căn phòng cát trắng

giấc mộng chảy miên man

cho người muốn biết những ẩn ngữ

trong bao nhiêu cuốn sách đã cháy...

tro thiền

Trong khu vườn tuổi thơ đầy nắng

Cha về rồi, con ơi! Sao con buồn

lòng cha cũng buồn

từ ruộng lúa quê mình những ngày hè

con chim dồng dộc bay về miền lau sậy.

Hai mươi mấy tuổi đời,

đi tìm tương lai hoài bão

rồi khi trở về,

còn lại gì sau những ngày oằn mình,

đêm thức trắng nghĩ về những con chữ

nghĩ về những người cha người mẹ

mà quặn lòng,

chân không buồn đi đâu nữa

chỉ muốn ở mãi nơi quê nhà.

Mưa nắng,

mái hoàng hôn

vui thân phận cỏ cây

chiều cõng con dạo chơi xóm nhỏ

cha làm con ngựa nhong nhong

cười như trẻ mừng mẹ đi chợ về

buồn như trẻ khóc mếu đòi quà

con ơi con đừng buồn nữa nhé

cha về rồi, cha lại cùng con đi chơi với chú ve

trong khu vườn tuổi thơ đầy nắng…

Từ khi bà mất

Khi đàn chim bay về vườn cũ,

cánh cửa vọng âm,

thuở bà còn sống,

trưa nào tiếng chim cũng đầy ắp giấc mơ...

Từ khi bà mất,

khu vườn chỉ còn những lùm cây dại,

nhà vắng người,

thời gian xa ngái,

trở về lúc lũ chim đã bay đi tìm trái ngọt bên kia sông...

Muốn nuôi tiếng chim trời,

thì vườn phải đầy cây và hoa quả,

bà dặn dò con cháu từng người,

không một bài hát nào hồn nhiên như tiếng chim...

Ở miền quê, giờ mộ bà gió mùa thổi lạnh

tháng bảy, về chùa tôi nhớ khu vườn bà gieo âm thanh của tình thương

thứ âm thanh đã nuôi hồn tôi, cùng thiên nhiên lớn dậy...

Tôi nhớ bầy chim trong khu vườn bà chăm sóc

khi linh hồn thời gian đang rung lên những hồi chuông kí ức...

Cơm chiều miền Trung

Nón lá nghiêng nắng,

trời chuyển nguồn mưa,

sông cuộn lá khô,

một bài hát dế mèn...

Đêm len những nốt nhạc từ mái hiên xuống chum vại,

mùa hè trong lành

đêm ngủ ngon giấc

rong rêu từ vách đá xanh lại nỗi niềm trầm tích

tôi nghe trong tôi có tiếng nói từ những khuya khoắt...

Có lẽ chiếc lá ướt đẫm bóng tối,

hồn quê bặt âm trong khung cửa sổ,

một mơ hồ nào vừa vụt tắt,

chuông mưa réo rắt,

từng giọt vọng nơi tiềm thức...

Như làm xanh lại gốc trứng cá bờ sông,

hoa râm bụt nở ngõ chiều

mấy đứa trẻ đạp xe đi học về cười nói giòn giã,

về ăn bữa cơm khói bếp rơm rạ,

củ khoai cháy đen vùi tro

giọt nước mắm thơm mùi biển cả,

đọng trong những hạt muối mặn miền Trung...

Đêm sẽ làm đầy trí nhớ

Chiếc váy này, có phải của chiều mưa

đọng bóng hoa

dưới mái nhà cỏ hát.

Tiếng loài quạ đêm

hay tiếng của chiếc hài thế kỉ

ngày không mộng mị.

Lòng tôi là ánh sáng của sương

em chạm vào

buồn xưa chưa tan

mà thêm hao gầy đêm biện thuyết.

Với những ảnh hình tơi tả

gợi chiếc áo kết bằng lá núi

tôi vui ngày đầu tiên đi chăn bò

và hoài mộng về thế giới.

Ngôi nhà giữa trời mưa

là chiếc áo tơi kết bằng lá núi

tôi  thức dậy lúc ba giờ sáng,

sau tiếng rống sung sướng của bò cái

dùng áo tơi làm tã lót cho bò con vừa sinh ra

đứa trẻ ngày xưa kéo tôi về với ngàn năm lúa nước

nơi người đã gieo những hạt giống thần

Mọc len vào kí ức tôi

những tin tức về một ngôi làng

làm tôi thấy thế giới rõ hơn.

Chim khưu có hót nữa vườn đêm

chiếc váy này, tháng sáu bông vải có phiên chợ nào nữa

để tôi tìm về kết thêm chiếc cúc áo kí ức.

Có thể

đêm sẽ làm đầy trí nhớ…

Nụ hồng tháng giêng

Sương, một giọt

Chào người bạn nắng ấm

Trong khu vườn đầy tiếng chim.

Mưa, một giọt

Mẹ múc câu ca dao trong giếng nước

Đổ đầy nồi bánh chưng cho con mơ thấy mặt trời.

Chuông, một giọt

Trên mái chùa xưa

Con ngồi nhìn tượng Phật Di Đà

Mẹ thắp hương mùa xuân trên mộ tổ tiên.

Gió gửi cát bụi cho mây trắng

Sông gửi chiếc lá ủ mầm vào biển cả

Giấc mơ bếp lửa cháy đỏ trong đêm giao thừa.

Sương, một giọt

Mưa, một giọt

Chuông, một giọt

Trên nụ hoa hồng tháng giêng…

Mùa hè như tan trên đầu lưỡi

Những bông hoa cúc được phơi khô,

ở một nơi hương thơm từ nắng,

ngồi lặng lẽ uống ngụm trà đêm

hoa cúc ủ bầu trời ong bướm.

Mẹ thường để dành những bông hoa cúc khô,

mùa hè mẹ nấu nước trà cúc đường phèn,

mùi của tháng năm từ đất đai xứ sở,

đêm xa quê nỗi nhớ lại ùa về.

Nghĩ đến hoa cúc lại thấy tâm bình an,

như mình đang ở trong chùa lễ Phật,

mùi nhang trầm và bình cúc hoạ mi ,

đêm mưa ủ dột con đường dài hơn

lại thèm nước trà cúc mẹ nấu.

Trong ánh lửa bếp than hồng,

mùa hè như tan trên đầu lưỡi...

Trong da thịt ruộng nương

ngày thổi gió xuống đất,

que củi tắt lửa,

con chim cuốc lủi thủi ngoài mé sông

tôi trở thành kẻ lang thang xứ sở

một ngày tìm về đốt hương cho ông bà

mà lệ ngấn,

nhói tim,

tôi làm kẻ hành khất mặt trăng, ăn mày mặt trời

gánh chữ đi dọc con đường huyễn mộng

một bến sông rộng buổi chiều tiếng dế gáy gọi

có lẽ tôi về ngày tàn thu,

lá cây mở lời trước cơn gió tranh ngọn

này núi này quê,

này cơn mưa sắp sửa tuôn xuống vũng chiêm bao

những cây lúa ôm ấp lấy tai tôi, mắt tôi, mũi tôi

tôi nghe lúa hát ru,

tôi nghe bầy chim sẻ gọi tôi thức dậy

trong buổi sớm giọt sương vỡ trên ngọn đồi

mùa đông đang lại gần

trong da thịt ruộng nương...

Mưa chiều chủ nhật

trong khoảng lặng của buổi chiều,

tôi thấy một bông hoa,

nở vào khoảng tối,

con chàng làng bay về ngọn vú sữa ngủ sớm,

gió lang thang dưới những nấm mộ rêu

mùi bánh hỏi dắt tôi trở về chái bếp

con nhện giăng tơ nơi góc nhà

giờ tôi mới hiểu những sợi tơ ấy lấm lem ký ức tôi

óng ánh ký ức tôi,

những ngày mặt trời không sởi ấm những lọn khói lam chiều

con nhện nhìn tôi và vo tròn chiếc tổ dưới bụng

tôi ngơ ngẩn nhìn

vì sao những con thằn lằn cứ tặc lưỡi buổi hôm,

tôi ngơ ngẩn buồn.

tôi đứng nhìn chiếc lá gói trọn cơn mưa chiều chủ nhật,

tôi khép cửa để những cơn gió ngoài trời lang thang

những con nhện giăng màn khuya trong xó nhà thinh lặng...