Danh ngôn
Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.
We need, in every community, a group of angelic troublemakers.
(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)
Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.
It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.
(James Baldwin - No Name in the Street 1972)
Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.
While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.
(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)
Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.
There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.
(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)
Ban Biên tập
Địa chỉ liên lạc:
1. Thơ
tho.vanviet.vd@gmail.com
2. Văn
vanviet.van14@gmail.com
3. Nghiên cứu Phê Bình
vanviet.ncpb@gmail.com
4. Vấn đề hôm nay
vanviet.vdhn1@gmail.com
5. Thư bạn đọc
vanviet.tbd14@gmail.com
6. Tư liệu
vanviet.tulieu@gmail.com
7. Văn học Miền Nam 54-75
vanhocmiennam5475@gmail.com
Tra cứu theo tên tác giả
- A. A. Fadeev
- A. Puskin
- A. T.
- Abdulrazak Gurnah
- Abraham F. Lowenthal
- Ace Le
- Ace Lê
- Adam Gopnik
- Adonis
- Adrian Horton
- Agi Mishol
- Ajar
- Akiko Miki
- Alain Guillemin
- Alan Phan
- Alăng Văn Gáo
- Alăng Văn Giáo
- Aldous Huxley
- Aleksandr Griboedov
- Alesandr Blok
- Alex Marshall
- Alex Smith
- Alex Thai
- Alex-Thái Đình Võ
- Alexander Fadeev
- Alexander Solzhenitsyn
- Alexandra Alter
- Alexandre FERON
- Alice Munro
- Alina Lesik
- Alison Flood
- Allen Ginsberg
- Amanda Gorman
- Amartya Sen
- Amelia Glaser
- Amos Oz
- An Nam
- Anatole France
- Anatoly Gavrilov
- Anders Olsson
- André Breton
- André Menras
- André Menras – Hồ Cương Quyết
- André Menras Hồ Cương Quyết
- Andrea Hoa Pham
- Andrea Kendall-Taylor
- Andreas Fulda
- Andreas Wimmer
- Andrew Postman
- Andy Cao
- Anh Anh
- Anh Hồng
- Anh Hồng (nhà thơ)
- Ánh Liên
- Anh Nhi
- Anh Văn
- Anika Zeller
- Anna Akhmatova
- Anna Maria Bracale Ceruti
- Anna Mitchell
- Anne Carson
- Anne Hébert
- Anne Henochowicz
- Annie Ernaux
- António Jacinto
- Antôn Nguyễn Trường Thăng
- Archimedes L.A. Patti
- Arlette Quỳnh Anh Trần
- Arnold Schwarzenegger
- Arthur Koestler
- Arty Abel
- Arvind Subramanian
- Augustina
- Aurélie Coulon
- Aurelien Breeden
- Ba Sàm
- Bá Thụ Đàm
- Bạch Cúc
- Bạch Hoàn
- Bách Mỵ
- Bách Thân
- Bạch X. Phẻ
- Bạch Xuân Phẻ
- Bakhtin
- Ban Mai
- Bàn Văn Thòn
- Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam
- Bảo Huân
- Bảo La
- Bảo Nhi Lê
- Bảo Ninh
- Bảo Phác
- Bão Vũ
- Barbara Demick
- Bashô
- Batrioldman
- Bauxite Việt Nam
- Bắc Đảo
- Bắc Phong
- Bằng Việt
- BB Ngô
- Bei Dao
- Benjamin Péret
- Benjamin Ramm
- Bertolt Brecht
- Bertrand Russell
- Bettina Rheims
- Bích Ngân
- Biếm họa
- Biên Cương
- Biệt Hiệu
- Bilahari Kausikan
- Billy Collins
- Bình Nguyên Lộc
- Brahma Chellaney
- Branko Milanovic
- Brett Reilly
- Brian Pascus
- Brian Wu
- Brice Pedroletti
- Brodsky
- Bryan
- Bùi An
- Bùi Bảo Trúc
- Bùi Bích Hà
- Bùi Chát
- Bùi Chí Trung
- Bùi Chí Vinh
- Bùi Công Thuấn
- Bùi Công Trực
- Bùi Đức Lại
- Bùi Giáng
- Bùi Hải Quảng
- Bùi Hoàng Tám
- Bùi Hoằng Vị
- Bùi Huệ Chi
- Bui Huy Hoi Bui
- Bùi Mai Hạnh
- Bùi Mạnh Hùng
- Bùi Mẫn Hân
- Bùi Minh Quốc
- Bùi Ngọc Tấn
- Bùi Quang Thắng
- Bùi Suối Hoa
- Bùi Thanh Hiếu
- Bùi Thanh Phương
- Bùi Thanh Tuấn
- Bùi Thụy Băng
- Bùi Tiến An
- Bùi Trân Phượng
- Bùi Trọng Hiền
- Bùi Văn Kha
- Bùi Văn Nam Sơn
- Bùi Việt Sỹ
- Bùi Vĩnh Phúc
- Bùi Xuân Bách
- Bùi Xuân Đính
- Bùi-Viết Văn Đức
- Bulgakov
- Bửu Chỉ
- C.D.
- Cái Lư Hương
- Cái Trọng Ty
- Cam Ly
- Cảnh Chánh
- Cao Bảo Vân
- Cao Bình Minh
- Cao Chi
- Cao Gia An
- Cao Hành Kiện
- Cao Huy Thuần
- Cao Kim Ánh
- Cao La
- Cao Quang Nghiệp
- Cao Tần
- Cao Thị Hồng
- Cao Thu Cúc
- Cao Việt Dũng
- Cao Xuân Hạo
- Cao Xuân Huy
- Carl Bildt
- Carl O. Schuster
- Carlos Assunção
- Carolyn Mary Kleefeld
- Cát Linh
- Cẩm Tú
- Cấn Thị Thêu
- Chan Phuong
- Chanh Tam
- Charles Bo
- Charles Bukowski
- Charles Simic
- Chau Doan
- Chân Minh
- Chân Pháp Xa
- Chân Phương
- Chân Xuân Tản Viên
- Châu Diên
- Châu Hải Đường
- Châu Hồng Thủy
- Châu Hữu Quang
- Chenn
- Chế Diễm Trâm
- Chế Lan Viên
- Chi Mai
- Chi Phương
- Chiêu Dương
- Chiêu Khiêm
- Chiharu Shiota
- Chim Hải
- Chim Trắng
- Chinh Ba
- Chính Tâm
- Chính Vĩ
- Chinua Achebe
- Chơn Không Cao Ngọc Phượng
- Christian Gampert
- Christian Welzel
- Christina Mary Hjortlund
- Christoph Giesen
- Christoph Sator
- Christopher Balding
- Christopher Goscha
- Christy Wampole
- Chu Dương
- Chu Hảo
- Chu Hoạch
- Chu Kim
- Chu Mộng Long
- Chu Quang Tiềm
- Chu Tử
- Chu Văn Lễ
- Chu Văn Sơn
- Chu Vĩnh Hải
- Chu Vương Miện
- Chu Xuân Diên
- Chung Le
- Claire Simon
- Clay Phạm
- Concepcion de Leon
- Connie Hoàng
- Cora Engelbrecht
- Costica Bradatan
- Cổ Ngư
- Cù An Hưng
- Cù Huy Hà Vũ
- Cù Mai Công
- Cù Tuấn
- Cung Minh Huân
- Cung Tích Biền
- Cung Trầm Tưởng
- D. S. Likhachev
- Da Màu
- Dạ Ngân
- Dạ Thảo Phương
- Dã Tượng
- DAD
- Dadolin Murak
- Damien Keown
- Dan Bilefsky
- Dan Slater
- Dana Gioia
- Danh ngôn
- Dani Rodrik
- Daniel Halpern
- Daniel Hautzinger
- Daron Accemoglu
- David Brown
- David Gascoyne
- David Marchese
- David Weinberger
- Ðặng Thơ Thơ
- Demetrio Paparoni
- DEUTSCHE WELLE
- Di
- Di Li
- Diêm Liên Khoa
- Diễm Thi
- Diễm Tường
- Diễn đàn Thế kỷ
- Diệp Duy Liêm
- Diệp Huy
- Ðinh Cường
- Dino Buzatti
- Dipanjan Roy Chaudhury
- Dmitri Prokofyev
- Dmitry Burago
- Dmitry Muratov
- Doãn Cẩm Liên
- Doãn Mạnh Dũng
- Doãn Mẫn
- Doãn Quốc Sỹ
- Dominique Lemieux
- Donald Inglehart
- Donna Ashworth
- Ðỗ Quang Nghĩa
- Ðỗ Quyên
- Du Tử Lê
- Dung Nguyễn
- Dũng Phan
- Dũng Trung Kqd
- Dũng Vũ
- Duy Lam
- Duy Tân
- Duy Thanh
- Duy Thông
- Duyên Anh
- Dư Hoa
- Dư Kiệt
- Dư Thị Hoàn
- Dư Thu Vũ
- Dương Đại Triều Lâm
- Dương Đình Giao
- Dương Khánh Phương
- Dương Kiền
- Dương Ngạn
- Dương Nghiễm Mậu
- Dương Ngọc Thái
- Dương Như Nguyện
- Dương Phương Vinh
- Dương Thắng
- Dương Thiệu Tước
- Dương Thu Hương
- Dương Thuấn
- Dương Tú
- Dương Tường
- Dương Văn Ba
- Dylan Suher
- Đà Văn
- Đàm Hà Phú
- Đàm Hách Thành
- Đào An Khánh
- Đào Anh Kha
- Đào Công Tiến
- Đào Duy Anh
- Đào Hiếu
- Đào Lê Na
- Đào Ngọc Chương
- Đào Nguyên
- Đào Nguyễn
- Đào Nguyên Phương Thảo
- Đào Như
- Đào Phương Liên
- Đào Quang Toản
- Đào Tấn Phần
- Đào Thái Tôn
- Đào Thị Hương
- Đào Tiến Thi
- Đào Trung Đạo
- Đào Trường Phúc
- Đào Tuấn
- Đào Tuấn Ảnh
- Đào Văn Thuỵ
- Đào Văn Tiến
- Đào Vũ Anh Hùng
- Đặng Anh Đào
- Đặng Bích Phượng
- Đặng Chương Ngạn
- Đặng Đình Cung
- Đặng Đình Mạnh
- Đặng Hà
- Đặng Hải Sơn
- Đặng Hoàng Giang
- Đặng Hồng Nam
- Đặng Hùng Võ
- Đặng Hương Giang
- Đặng Hữu
- Đặng Mai Lan
- Đặng Mậu Tựu
- Đăng Nguyên
- Đặng Phùng Quân
- Đặng Quốc Thông
- Đặng Sơn Duân
- Đặng Thái
- Đăng Thành
- Đặng Thân
- Đặng Thị Hảo
- Đặng Thơ Thơ
- Đặng Tiến
- Đặng Tiến (Thái Nguyên)
- Đặng Trung Nghĩa
- Đặng Túy
- Đặng Văn Dũng
- Đặng Văn Hùng
- Đặng Văn Ngữ
- Đặng Văn Sinh
- Đặng Vũ Vương
- Đặng Xuân Thảo
- Đặng Xuân Xuyến
- Đằng-Giao
- Điểm Thọ
- Đinh Bá Anh
- Đinh Cường
- Đinh Hoàng Thắng
- Đinh Hùng
- Đình Kính
- Đinh Linh
- Đinh Ngọc Thu
- Đinh Phương
- Đinh Phương Thảo
- Đinh Quang Anh Thái
- Đinh Thanh Huyền
- Đinh Thị Như Thúy
- Đinh Trường Chinh
- Đinh Từ Bích Thuý
- Đinh Từ Bích Thúy
- Đinh Văn Đức
- Đinh Vũ Hoàng Nguyên
- Đinh Ý Nhi
- Đinh Yên Thảo
- Đoàn Ánh Thuận
- Đoàn Bảo Châu
- Đoàn Cầm Thi
- Đoàn Công Lê Huy
- Đoàn Hồng Lê
- Đoàn Huy Giao
- Đoàn Huyền
- Đoàn Khắc Xuyên
- Đoàn Lê Giang
- Đoàn Nhã Văn
- Đoàn Thanh Liêm
- Đoan Trang
- Đoàn Tùng Nguyễn
- Đoàn Tử Huyến
- Đoàn Việt Hùng
- Đoàn Xuân Kiên
- Đỗ Anh Hoa
- Đỗ Anh Tuấn
- Đỗ Cao Bảo
- Đỗ Duy Ngọc
- Đỗ Đức
- Đỗ Đức Đông Ngàn
- Đỗ Đức Hiểu
- Đỗ Hòa
- Đỗ Hoàng Diệu
- Đỗ Hồng Ngọc
- Đỗ Hồng Nhung
- Đỗ Hữu Chí
- Đỗ Kh
- Đỗ Kh.
- Đỗ Khiêm
- Đỗ Kim Thêm
- Đỗ Lai Thuý
- Đỗ Lai Thúy
- Đỗ Lê Anh Đào
- Đỗ Mạnh Hoàng
- Đỗ Minh Tuấn
- Đỗ Nghê
- Đỗ Ngọc
- Đỗ Ngọc Thống
- Đỗ Quang Nghĩa
- Đỗ Quang Vinh
- Đỗ Quý Toàn
- Đỗ Quyên
- Đỗ Quỳnh Dao
- Đỗ Thắng Cảnh
- Đỗ Thị Thu Trà
- Đỗ Thiên Anh Tuấn
- Đỗ Trí Vương
- Đỗ Trọng Khơi
- Đỗ Trung Quân
- Đỗ Trường
- Đỗ Tuyết Khanh
- Đồng Chuông Tử
- Đông Hoài
- Đông Hồ
- Đông Kha
- Đông Ngàn Đỗ Đức
- Đông Nghi
- Đức Ban
- Đức Đàm
- Đức Flying Bay
- Đức Hoàng
- Đức Lê
- Đức Phổ
- Đức Tâm
- Đức Tiến
- E.E. Cummings
- E.M. Chernoivanenko
- Eamonn Butler
- Eckart Kleßmann
- Eduardo Galeano
- Edward Hirsch
- Elena Pucillo Truong
- Elias Canetti
- Ellen Bass
- Eloisa Amezcua
- Emiel Roothooft
- Emmanuelle Jardonnet
- Eric Weiner
- Erica Frantz
- Erik Harms
- Erik Korling
- Euan Ward
- Evgheni Dobrenko
- F.N.
- Federico García Lorca
- Feliks Kuznesov
- Filip Lech
- Flanny O’Connor
- Florence Noiville
- Florian Altenhöner
- Francis Fukuyama
- Francis Fukuyma
- Frank Dikötter
- Frank O'Hara
- Frankfurt
- Fred Hiatt
- Friedrich Dürrenmatt
- Friedrich Nietzsche
- Fritz J. Raddatz
- Gabriel García Márquez
- Gaither Stewart
- Gaiutra Bahadur
- Gary Leupp
- Gặp gỡ và trò chuyện
- Georg Bönisch
- Georg Trakl
- George Burchett
- George Orwell
- George Perreault
- George Siemens
- Gerhard Will
- Germain Droogenbroodt
- Giang Dang
- Giang Lại Đức
- Giang Nam
- Giáng Vân
- Giáp Văn Dương
- Gideon Rachman
- Giuse Lê Công Đức
- Goethe
- Gonçalo Fernandes
- Gottfried Benn
- Graham Allison
- Grigory Yudin
- Günter Kunert
- Gyảng Anh Iên
- Hà Duy Phương
- Hà Dương Tuấn
- Hà Dương Tường
- Hà Đình Nguyên
- Hạ Đình Nguyên
- Hà Huy Sơn
- Hà Hương
- Hà Lệ Minh
- Hà Ngọc Hòa
- Hạ Nguyên
- Hà Nguyên Du
- Hà Nhân
- Hà Nhật
- Hà Phạm Phú
- Hà Quang Vinh
- Hà Sĩ Phu
- Hà Thanh Vân
- Hà Thế
- Hà Thị Minh Đạo
- Hà Thúc Sinh
- Hà Thủy Nguyên
- Hà Tùng Long
- Hà Tùng Sơn
- Hà Văn Thịnh
- Hà Văn Thùy
- Hà Vũ Trọng
- Hagi Kenaan
- Hai An Vu
- Hải Hạc
- Hải Ngọc
- Hai Thanh
- Han Dang
- Hàn Giang
- Han Kang
- Hàn Vĩnh Diệp
- Hạnh Nguyên
- Hạnh Phước
- Hạnh Viên
- Hannah Beech
- Hào Thiện Nhân
- Haruki Murakami
- Hân Hương
- Heiko Buschke
- Heinrich Heine
- Henri Michaux
- Henry David Thoreau
- Henry Wadsworth Longfellow
- Heriberto Araújo
- Hermann Hesse
- Hiền Trang
- Hiệp Ikaria
- Hiệu Minh
- Hiếu Tân
- Ho Lai-Ming
- Hòa Bình Lê
- Hoa Níp
- Hoài Hương
- Hoài Nam
- Hoài Phương
- Hoài Thanh
- Hoài Việt
- Hoài Ziang Duy
- Hoan Doan
- Hoàn Nguyễn
- Hoàng Ánh
- Hoàng Anh Tuấn
- Hoàng Cát
- Hoàng Cầm
- Hoàng Chí Hiếu
- Hoàng Chính
- Hoàng Cường Long
- Hoàng Dũng
- Hoàng Dương Tuấn
- Hoàng Đăng Khoa
- Hoàng Đỗ
- Hoàng Đông
- Hoàng Đức Truật
- Hoàng Hà
- Hoàng Hải Thủy
- Hoàng Hải Vân
- Hoảng Hãn
- Hoàng Hưng
- Hoàng Khởi Phong
- Hoàng Kim Oanh
- Hoàng Lại Giang
- Hoàng Lan
- Hoàng Lan Anh
- Hoàng Lan Chi
- Hoàng Lê
- Hoàng Lệ
- Hoàng Linh
- Hoàng Long
- Hoàng Mai Ðạt
- Hoàng Mạnh Hải
- Hoàng Minh Trí
- Hoàng Minh Tường
- Hoàng Nam
- Hoàng Nga
- Hoàng Ngọc Biên
- Hoàng Ngọc Hiến
- Hoàng Ngọc Nguyên
- Hoàng Ngọc Tuấn
- Hoàng Nguyễn
- Hoàng Nguyên Vũ
- Hoàng Nhơn
- Hoàng Nhuận Cầm
- Hoàng Phong Tuấn
- Hoàng Phủ Ngọc Tường
- Hoàng Quân
- Hoàng Quốc Hải
- Hoàng Thị Hường
- Hoàng Thị Thu Thủy
- Hoàng Thu Phố
- Hoàng Thúy
- Hoàng Thuỵ Anh
- Hoàng Tiến
- Hoàng Trung Thông
- Hoàng Tuấn Công
- Hoàng Tuấn Phổ
- Hoàng Tùng
- Hoàng Tuỵ
- Hoàng Văn Sơn
- Hoàng Việt
- Hoàng Vũ Thuật
- Hoàng Xuân Phú
- Hoàng Xuân Sơn
- Hoàng Xuân Tuyền
- Hoàng Yến
- Horst Bienek
- Howard Gardner
- Hồ Anh Thái
- Hồ Bạch Thảo
- Hồ Bất Khuất
- Hồ Diệu Vân
- Hồ Dzếnh
- Hồ Đắc Vũ
- Hồ Đình Nghiêm
- Hồ Hải Thụy
- Hồ Hữu Tường
- Hồ Minh Tâm
- Hồ Ngọc Đại
- Hồ Như
- Hồ Phú Bông
- Hồ Tịnh Tình
- Hồ Trường An
- Hồ Tú Bảo
- Hội những người ủng hộ GS. Chu Hảo
- Hồng Anh
- Hồng Hoang
- Hồng Lê Thọ
- Hồng Phú
- Huệ Hương Hoàng
- Huguette Bertrand
- Huong Nguyen
- Huy Cận
- Huy Đức
- Huy Tưởng
- Huyền Thương
- Huỳnh Duy Lộc
- Huỳnh Hoa
- Huỳnh Hữu Uỷ
- Huỳnh Hữu Ủy
- Huỳnh Kim Báu
- Huỳnh Kim Quang
- Huỳnh Lê Nhật Tấn
- Huỳnh Liễu Ngạn
- Huỳnh Ngọc Chênh
- Huỳnh Như Phương
- Huỳnh Sơn Phước
- Huỳnh Tấn Mẫm
- Huỳnh Thế Du
- Huỳnh Thục Vy
- Huỳnh Trọng Khang
- Huỳnh Tuấn Anh
- Hứa Chương Nhuận
- Hương Lan
- Hường Thanh
- Hương Thủy
- Hữu Danh
- Hữu Đông
- Hữu Loan
- Hữu Mai
- Hữu Phương
- Ian Bui
- Ian Johnson
- Igor Poglazov
- Ilza Burchett
- Inrasara
- Iris Radisch
- Isabella Kwai
- Issa
- Issac Bashevis Singer
- Italo Calvino
- Iya Kiva
- J. M. Lotman
- J.B Nguyễn Hữu Vinh
- Jacques Attali
- Jacques Prévert
- Jake Johnson
- James Borton
- James Daniel Spears
- James G. Zumwalt
- James Grossman
- James Joyce
- James Poniewozik
- James Stavridis
- James WrightJuan Felipe Herrera
- Janos Kornai
- Jared Carters
- Jason Lopata
- Jason Morris-Jung
- Jay Nordlinger
- Jaya K.
- Jean Chesnaux
- Jean d'Ormesson
- Jean Piaget
- Jean Przyluski
- Jean Toomer
- Jean-Jacques Brochier
- Jean-Jacques Roth
- Jean-Louis Rocca
- Jean-Luc Chalumeau
- Jean-Marc Roberts
- Jean-Patrick Géraud
- Jean-Paul Sartre
- Jefferson Cowie
- Jeffrey Hanfover
- Jeffrey Nall
- Jessica Swoboda
- Jessie Yeung
- Jiayang Fan
- Jimmy Carter
- Joan Hua
- João Guimarães Rosa
- Joaquin Nguyễn Hòa
- John Barrow
- John Cheever
- John Freeman
- John Keane
- John McCain
- Jon Fosse
- Jonathan Dee
- Jonathan London
- Jörg Wischermann
- Jorge Amado
- Jorge Luis Borges
- Joschka Fischer
- Josée Lapointe
- Joseph Wong
- Joseph Wright
- Josh Rogin
- Joshua Rothman
- Juan Pablo Cardenal
- Juan Pablo Cardenal & Heriberto Araújo
- Julia Cagé
- Julio Cortázar
- Jun’ichiro Tanizaki
- Kahil Gibral
- Kai Hoàng
- Kale
- Kalynh Ngô
- Kamel Daoud
- Kao Phú
- Kap Seol
- Karel Appel
- Karen Tongson
- Kate Chopin
- Kazuo Shiraga
- Kenneth Nguyen
- Keorapetse Kgositsile
- Kerstin Holm
- Kều Jang
- Kha Lương Ngãi
- Khái Hưng
- Khaly Chàm
- Khang Quốc Ngọc
- Khánh
- Khánh Bình
- Khánh Duy
- Khánh Ly
- Khánh Mai
- Khanh Nguyen
- Khanh Pham
- Khánh Phương
- Khánh Trâm
- Khánh Trường
- Khét
- Khế Iêm
- Khiêm Nhu
- Khổng Đức Thiêm
- Khuất Đẩu
- Khuê Phạm
- Khuyết Thư
- Kiệm Hoàng
- Kiến Văn
- Kiệt Anh Hùng
- Kiệt Tấn
- Kiều Duy Vĩnh
- Kiều Loan
- Kiều Mai Sơn
- Kiều Maily
- Kiều Phong
- Kiều Thị An Giang
- Kim Ân
- Kim Chi
- Kim Dung
- Kim Hạnh
- Kim Thúy
- Kim Trần
- Kinh Bắc
- Kính Hòa
- Klaus Wiegerefe
- Kúm
- Kurt-Martin Mayer
- Kỳ Duyên
- Kyoko Numano
- L. N. Tolstoy
- L. V. H.
- La Khắc Hoà
- La Khắc Hòa
- Lã Nguyên
- Lại Nguyên Ân
- Lam Điền
- Lam Ngọc
- Lam Thái Hòa
- Lan Nguyên
- Lang Anh
- Langston Hughes
- LAP
- Larry Diamond
- Lars Vargö
- Laura Cappelle
- Laurent Sagalovitsch
- Lawrence Ferlinghetti
- Lâm Chương
- Lâm Duyên
- Lâm Hạnh
- Lâm Lê
- Lâm Ngân Mai
- Lâm Quang Mỹ
- Lâm Thị Mỹ Dạ
- Leon Trotsky
- Leonard Cohen
- Lê An Thế
- Lê Anh Hoài
- Lê Anh Hùng
- Lê Ân
- Lê Bá Đảng
- Lê Bích Vượng
- Lê Chiều Giang
- Lê Công Định
- Lê Công Giàu
- Lê Công Tư
- Lê Ðình Nhất Lang
- Lê Dũng
- Lê Duy Nam
- Lê Đạt
- Lê Đăng Doanh
- Lê Đình Cai
- Lê Đình Khẩn
- Lê Đình Thắng
- Lê Đỗ Huy
- Lê Đức Dục
- Lê Đức Thôn
- Lê Giang Trần
- Lê Hải
- Lệ Hằng
- Lê Hiệp
- Lê Hoài Nguyên
- Lê Hoàng Diễm Trang
- Lê Hoàng Lân
- Lê Học Lãnh Vân
- Lê Hồ Quang
- Lê Hồng Hà
- Lê Hồng Hiệp
- Lê Hồng Lâm
- Lê Hùng
- Lê Hùng Vọng
- Lê Huyền Ái Mỹ
- Lê Huỳnh Lâm
- Lê Hữu
- Lê Hữu Khoá
- Lê Hữu Khóa
- Lê Hữu Nam
- Lê Kế Lâm
- Lê Khải
- Lê Kim Duy
- Lê Ký Thương
- Lê Lạc Giao
- Lê Luân
- Lê Mã Lương
- Lê Mai
- Lê Mai Lĩnh
- Lê Mạnh Chiến
- Lê Mạnh Đức
- Lê Minh Chánh
- Lê Minh Hà
- Lê Minh Hiền
- Lê Minh Khuê
- Lê Minh Phong
- Lê Ngân Hằng
- Lê Ngọc Luân
- Lê Ngọc Sơn
- Lê Nguyễn
- Lê Nguyễn Duy Hậu
- Lê Nguyễn Hương Trà
- Lê Nguyên Long
- Lê Nguyên Vỹ
- Lê Như Bình
- Lê Oa Đằng
- Lê Phan
- Lê Phú Khải
- Lê Quang
- Lê Quang Đức
- Lê Quảng Hà
- Lê Quang Hợp
- Lê Quang Thành
- Lê Quân
- Lê Quốc Anh
- Lê Quỳnh
- Lê Quỳnh Mai
- Lê Sa Long
- Lê Si Na
- Lê Sơn
- Lê Tất Đạt
- Lê Tất Điều
- Lê Thanh Dũng
- Lê Thanh Hải
- Lê Thanh Phong
- Lê Thanh Trường
- Lê Thân
- lê thi diem thuý
- Lê Thị Hồng Minh
- Lê Thị Huệ
- Lê Thị Hường
- Lê Thị Oanh
- Lê Thị Thấm Vân
- Lê Thiết Cương
- Lê Thiếu Nhơn
- Lê Thọ Bình
- Lê Thời Tân
- Lê Thời Thôi
- Lê Thu Hiền
- Lê Thúy Bảo Liên
- Lê Tiên Long
- Lê Trí Tuệ
- Lê Trinh
- Lê Trọng Nghĩa
- Lê Trọng Nguyễn
- Lê Trung Tĩnh
- Lê Trường Thanh
- Lê Tuấn Huy
- Lê Tuyết Hạnh
- Lê Văn Bỉnh
- Lê Văn Hảo
- Lê Văn Hiếu
- Lê Văn Hòa
- Lê Văn Luân
- Lê Văn Sơn
- Lê Văn Trung
- Lê Văn Tùng
- Lê Vĩnh Tài
- Lê Vĩnh Triển
- Lê Vũ Trường Giang
- Lê Xuân Khoa
- Lê Xuyên
- Li Edelkoort
- Li Zhongqin
- Liêu Diệc Vũ
- Liêu Thái
- Liễu Trương
- Linh Nguyên
- Linh Văn
- Linh Vân
- Linh-Chân Brown
- LKH
- Lorca
- Louis Aragon
- Louise Glück
- Lộc Vàng
- Luân Hoán
- Ludwig von Mises
- Luke Hunt
- Luke Turner
- Lữ Kiều
- Lữ Quỳnh
- Lương Đào
- Lương Thiệu Quân
- Lương Thư Trung
- Lưu Á Châu
- Lưu Bình Nhưỡng
- Lưu Diệu Vân
- Lưu Đức Trung
- Lưu Hà
- Lưu Hiểu Ba
- Lưu Khánh Thơ
- Lưu Mê Lan
- Lưu Minh Hải
- Lưu Na
- Lưu Nhi Dũ
- Lưu Quang Vũ
- Lưu Thuỷ Hương
- Lưu Thủy Hương
- Lưu Trọng Văn
- Lưu Uyên Khôi
- Lý Đợi
- Ly Hoàng Ly
- Lý Ngang
- Ly Phạm
- Lý Quang Hoàn
- Lý Thanh
- Lý Tiến Dũng
- Lý Toàn Thắng
- Lý Trực Dũng
- Lý Xuân Hải
- Lydia Davis
- Lynh Bacardi
- LysP
- M. Gorky
- M.L. Gasparov
- Mạc Phong Tuyền
- Mạc Văn Trang
- Mạc Việt Hồng
- Mạch Nha
- Mạch Quang Thắng
- Madeleine Riffaud
- Mai An Nguyễn Anh Tuấn
- Mai Anh Tuấn
- Mai Bá Ấn
- Mai Bá Kiếm
- Mai Chanh
- Mai Hiền
- Mai Khôi
- Mai Kim Ngọc
- Mai Nhật
- Mai Ninh
- Mai Quốc Ấn
- Mai Quỳnh
- Mai Quỳnh Nam
- Mai Sơn
- Mai Thái Lĩnh
- Mai Thanh Sơn
- Mai Thảo
- Mai Tú Ân
- Mai Văn Hoan
- Mai Văn Phấn
- Mai Văn Tính
- Maki Starfield
- Mamleev
- Mạnh Kim
- Marc Andrus
- Marcel Reich-Ranicki
- Marci Shore
- Marco Ferrarese
- Margarita Lyutova
- Maria Donovan
- Maria Ressa
- Mario Vargas Llosa
- Marion Hennebert
- Mark B. Hamilton
- Mark Binelli
- Mark Frankland
- Mark Osaki
- Mark Strand
- Marta Hillers
- Martin Jankowski
- Martin Kulldorff
- Marty Robbins
- Mary Morose
- Mary Walsh
- Mathias Mayer
- Matthew Clayfield
- Matthew Crawford
- Maurice Blanchot
- Maximilian Steinbeis
- May
- Maya Angelou
- Mặc Đỗ
- Mặc Lâm
- Mân Côi
- McAmmond Nguyễn Thị Tư
- Media Văn Việt
- Michael Burawoy
- Michael Scammell
- Miêng
- Mike Ives
- Mikhail Shishkin
- Mikhail Viktorovich Zygar
- Milan Kundera
- Mimmi Diệu Hường Bergström
- MInh Anh
- Minh Huệ
- Minh Hùng
- Minh Luật
- Minh Quang – Lê Chiên
- Minh Quang Ho
- Minh Tâm
- Minh Thùy
- Minh Thư
- Minh Toàn
- Minh Tuấn
- Monica Berlin
- Mỹ Hằng
- Mỹ Lan
- N. S. Khrushchev
- Nam Dao
- Nam Dao Nguyễn Mạnh Hùng
- Nam Đan
- Nam Đông
- Nam Nguyên
- Nam Sơn
- Naowarat Pongpaiboon
- Natalia lacovelli
- Nataliya Zhynkina
- Natsume Sōseki
- Nay Aung
- ng. anhanh
- Ng.Uyển Nicole Dương
- Ngải Vị VỊ
- Ngân Xuyên
- Nghệ thuật
- Nghiêm Lương Thành
- Nghiêm Phương Mai
- Nghiêm Xuân Hồng
- Nghiên Cứu Phê Bình
- Ngo Thu
- Ngọc Anh
- Ngọc Duy Phan
- Ngoc Hien Bui
- Ngọc Linh
- Ngô Anh Tuấn
- Ngô Bảo Châu
- Ngô Đình Thẩm
- Ngô Đồng
- Ngô Hương Giang
- Ngô Khắc Tài
- Ngộ Không Phí Ngọc Hùng
- Ngô Liêm Khoan
- Ngô Minh
- Ngô Minh Khôi
- Ngô Ngọc Loan
- Ngô Ngọc Trai
- Ngô Nguyên Dũng
- Ngô Nhật Đăng
- Ngô Quốc Phương
- Ngô Quốc Thịnh
- Ngô Thế Vinh
- Ngô Thị Kim Cúc
- Ngô Thị Thanh Lịch
- Ngô Tùng Phong
- Ngô Tự Lập
- Ngô Văn
- Ngô Văn Giá
- Ngô Viết Nam Sơn
- Ngô Viết Trọng
- Ngô Vĩnh Long
- Ngô Xuân Hội
- Ngô Xuân Phúc
- Ngô Xuân Thảo
- Ngu Yên
- Nguyen Duc Thanh
- Nguyễn Hải Hoành
- Nguyễn Anh Dũng
- Nguyễn Anh Tuấn
- Nguyễn Anh Tuấn - đạo diễn
- Nguyễn Bá Chung
- Nguyễn Bách Việt
- Nguyễn Bảo Chân
- Nguyễn Bắc Sơn
- Nguyên Bình
- Nguyên Cầm
- Nguyên Cẩn
- Nguyên Chánh
- Nguyễn Chí Hoan
- Nguyễn Chí Thuật
- Nguyễn Chí Trung
- Nguyễn Chí Tuyến
- Nguyễn Chinh Trung
- Nguyễn Cung Thông
- Nguyễn Cường
- Nguyễn Danh Bằng
- Nguyễn Danh Huế
- Nguyễn Danh Lam
- Nguyễn Ðăng Thường
- Nguyễn Duy
- Nguyễn Dương Quang
- Nguyễn Đạt
- Nguyễn Đắc Kiên
- Nguyễn Đắc Xuân
- Nguyễn Đăng Điệp
- Nguyễn Đăng Hưng
- Nguyễn Đăng Khoa
- Nguyễn Đăng Mạnh
- Nguyễn Đăng Na
- Nguyễn Đăng Quang
- Nguyễn Đăng Thường
- Nguyễn Đình Ấm
- Nguyễn Đình Bin
- Nguyễn Đình Bổn
- Nguyễn Đình Chú
- Nguyễn Đình Cống
- Nguyễn Đình Đăng
- Nguyễn Đình Huỳnh
- Nguyễn Đình Thắng
- Nguyễn Đình Thi
- Nguyễn Đình Toàn
- Nguyễn Đổng Chi
- Nguyễn Đông Thức
- Nguyễn Đức
- Nguyễn Đức Dương
- Nguyễn Đức Hiệp
- Nguyễn Đức Mậu
- Nguyễn Đức Sơn
- Nguyễn Đức Thắng
- Nguyễn Đức Tiến
- Nguyễn Đức Tùng
- Nguyễn Đức Tường
- Nguyễn Gia Trí
- Nguyên Giác
- Nguyên Giác Phan Tấn Hải
- Nguyễn Hà Luân
- Nguyễn Hải Hoành
- Nguyễn Hải Yến
- Nguyễn Hàn Chung
- Nguyễn Hiến Lê
- Nguyễn Hoa Lư
- Nguyễn Hoài Nam
- Nguyễn Hoài Văn
- Nguyễn Hoài Vân
- Nguyễn Hoàn
- Nguyễn Hoàn Nguyên
- Nguyễn Hoàng Ánh
- Nguyễn Hoàng Anh Thư
- Nguyễn Hoàng Diệu Thủy
- Nguyễn Hoàng Diệu Thúy
- Nguyễn Hoàng Giao
- Nguyễn Hoàng Linh
- Nguyễn Hoàng Trung
- Nguyễn Hoàng Văn
- Nguyễn Hồng Anh
- Nguyễn Hồng Giao
- Nguyễn Hồng Hưng
- Nguyễn Hồng Lam
- Nguyễn Hồng Nhung
- Nguyễn Hồng Thục
- Nguyễn Huệ Chi
- Nguyễn Hùng
- Nguyễn Huy Hoàng
- Nguyễn Huy Thiệp
- Nguyễn Huy Vũ
- Nguyên Hưng
- Nguyễn Hưng Quốc
- Nguyễn Hương
- Nguyễn Hữu Đễ
- Nguyễn Hữu Hồng Minh
- Nguyễn Hữu Liêm
- Nguyễn Hữu Nhật
- Nguyễn Hữu Sơn
- Nguyễn Hữu Thiết
- Nguyễn Hữu Việt Hưng
- Nguyễn Hữu Vinh
- Nguyễn kc Hậu
- Nguyễn Khải
- Nguyễn Khánh Duy
- Nguyễn Khánh Trường
- Nguyễn Khắc An
- Nguyễn Khắc Bình
- Nguyễn Khắc Mai
- Nguyễn Khắc Phê
- Nguyễn Khắc Phi
- Nguyễn Khắc Phục
- Nguyễn Khiêm
- Nguyễn Khôi
- Nguyễn Kiến Phước
- Nguyễn Kiều Dung
- Nguyễn Kiều Hưng
- Nguyên Lạc
- Nguyễn Lãm Thắng
- Nguyễn Lan Phương
- Nguyễn Lân Bình
- Nguyễn Lân Thắng
- Nguyễn Lê Hồng Hưng
- Nguyễn Lệ Uyên
- Nguyễn Linh Giang
- Nguyễn Linh Quang
- Nguyễn Lộ Trạch
- Nguyễn Luận
- Nguyễn Lương Hải Khôi
- Nguyễn Lương Ngọc
- Nguyễn Lương Vỵ
- Nguyễn Mai
- Nguyễn Man Nhiên
- Nguyễn Mạnh An Dân
- Nguyễn Mạnh Côn
- Nguyễn Mạnh Đẩu
- Nguyễn Mạnh Tiến
- Nguyễn Manh Trinh
- Nguyễn Mạnh Trinh
- Nguyễn Mạnh Tuấn
- Nguyễn Mạnh Tường
- Nguyễn Minh Anh
- Nguyễn Minh Hòa
- Nguyễn Minh Kính
- Nguyễn Minh Nhị
- Nguyễn Minh Nhựt
- Nguyễn Minh Thuyết
- Nguyễn Mộng Giác
- Nguyên Ngọc
- Nguyễn Ngọc Chu
- Nguyễn Ngọc Giao
- Nguyễn Ngọc Hoa
- Nguyễn Ngọc Lanh
- Nguyễn Ngọc Liễm
- Nguyễn Ngọc Lung
- Nguyễn Ngọc Tâm
- Nguyễn Ngọc Thiện
- Nguyễn Ngọc Tú Anh
- Nguyễn Ngọc Tư
- Nguyên Nguyên
- Nguyễn Nguyên Bình
- Nguyễn Nhật Tín
- Nguyên Nhi
- Nguyễn Như Huy
- Nguyễn Phạm Hùng
- Nguyễn Phú Yên
- Nguyễn Phúc Vĩnh Ba
- Nguyễn Phượng
- Nguyễn Phương Đình
- Nguyễn Phương Mai
- Nguyễn Phương Mạnh
- Nguyễn Quang
- Nguyễn Quang A
- Nguyễn Quang Bình
- Nguyễn Quang Duy
- Nguyễn Quang Dy
- Nguyễn Quang Đồng
- Nguyễn Quang Hồng
- Nguyễn Quang Hưng
- Nguyễn Quang Lập
- Nguyễn Quang Thạch
- Nguyễn Quang Thân
- Nguyễn Quang Thiều
- Nguyễn Quang VInh
- Nguyễn Quân
- Nguyễn Quốc Lâm
- Nguyễn Quốc Thái
- Nguyễn Quốc Toàn
- Nguyễn Quốc Trụ
- Nguyễn Quốc Tuấn
- Nguyên Sa
- Nguyễn Sĩ Dũng
- Nguyễn Sơn Lâm
- Nguyễn Sỹ Phương
- Nguyễn Sỹ Tế
- Nguyễn Tà Cúc
- Nguyễn Tài Cẩn
- Nguyễn Tấn Cứ
- Nguyễn Tất Nhiên
- Nguyễn Thạch Giang
- Nguyễn Thái Hòa
- Nguyễn Thái Hợp
- Nguyễn Thái Sơn
- Nguyễn Thái Tuấn
- Nguyễn Thanh Bình
- Nguyễn Thanh Châu
- Nguyễn Thanh Giang
- Nguyễn Thanh Hiện
- Nguyễn Thanh Hùng
- Nguyễn Thanh Huy
- Nguyễn Thanh Huyền
- Nguyễn Thanh Mỹ
- Nguyễn Thành Nam
- Nguyễn Thanh Nghị
- Nguyễn Thanh Nguyệt
- Nguyễn Thành Phong
- Nguyễn Thanh Sơn
- Nguyễn Thành Sơn
- Nguyễn Thanh Tâm
- Nguyễn Thành Thi
- Nguyễn Thanh Tuyền
- Nguyễn Thanh Văn
- Nguyễn Thanh Việt
- Nguyễn Thế Hùng
- Nguyễn Thế Thanh
- Nguyễn Thị Bích Hậu
- Nguyễn Thị Bích Ngà
- Nguyễn Thị Bình
- Nguyễn thị Cỏ May
- Nguyễn Thị Dư Khánh
- Nguyễn Thị Hải
- Nguyễn Thị Hậu
- Nguyễn Thị Hiền
- Nguyễn Thị Hoàng
- Nguyễn Thị Hoàng Bắc
- Nguyễn Thị Khánh Minh
- Nguyễn Thị Khánh Trâm
- Nguyễn Thị Kim Chi
- Nguyễn Thị Kim Phụng
- Nguyễn Thị Minh Ngọc
- Nguyễn Thị Minh Thương
- Nguyễn Thị Ngọc Hải
- Nguyễn Thị Ngọc Nhung
- Nguyễn Thị Oanh
- Nguyễn Thị Phước
- Nguyễn Thị Thanh Bình
- Nguyễn Thị Thanh Hải
- Nguyễn Thị Thanh Lưu
- Nguyễn Thị Thanh Xuân
- Nguyễn Thị Thanh Yến
- Nguyễn Thị Thảo An
- Nguyễn Thị Thúy Hạnh
- Nguyễn Thị Thùy Linh
- Nguyễn Thị Thụy Vũ
- Nguyễn Thị Thuyền
- Nguyễn Thị Tịnh Thy
- Nguyễn Thị Từ Huy
- Nguyễn Thị Vinh
- Nguyễn Thiện Tống
- Nguyễn Thiện Tơ
- Nguyễn Thói Đời
- Nguyễn Thông
- Nguyễn Thu Quỳnh
- Nguyễn Thu Trang
- Nguyễn Thùy Dương
- Nguyễn Thúy Hạnh
- Nguyễn Thụy Long
- Nguyễn Thuỵ Phương
- Nguyễn Thùy Song Thanh
- Nguyễn Thỵ
- Nguyễn Thy Anh
- Nguyễn Tiến Dũng
- Nguyễn Tiến Lập
- Nguyễn Tiến Trung
- Nguyễn Tiến Văn
- Nguyễn Trần Bạt
- Nguyễn Tri Phương Đông
- Nguyễn Triệu Nam
- Nguyễn Trọng Bình
- Nguyễn Trọng Chức
- Nguyễn Trọng Huân
- Nguyễn Trọng Khôi
- Nguyễn Trọng Tạo
- Nguyễn Trung
- Nguyễn Trung Bảo
- Nguyễn Trung Dân
- Nguyễn Trung Hiếu
- Nguyễn Trung Kiên
- Nguyễn Trung Thuần
- Nguyễn Trường Giang
- Nguyễn Trường Huy
- Nguyễn Trường Uy
- Nguyễn Tuấn
- Nguyễn Tuấn Anh
- Nguyễn Tuấn Khoa
- Nguyễn Tùng
- Nguyễn Tùng Linh
- Nguyễn Tuyết Lan
- Nguyễn Tuyết Lộc
- Nguyễn Tư Nghiêm
- Nguyễn Tử Siêm
- Nguyễn Tường Bách
- Nguyễn Tường Thiết
- Nguyễn Tường Thụy
- Nguyễn Ước
- Nguyễn Vạn Phú
- Nguyễn Văn
- Nguyễn Văn Ba
- Nguyễn Văn Chính
- Nguyễn Văn Ðậu
- Nguyễn Văn Dũng
- Nguyễn Văn Đài
- Nguyễn Văn Gia
- Nguyễn Văn Hạnh
- Nguyễn Văn Hiệp
- Nguyễn Văn Hòa
- Nguyễn Văn Hùng
- Nguyễn Văn Huyên
- Nguyễn Văn Lợi
- Nguyễn Văn Lục
- Nguyễn Văn Miếng
- Nguyễn Văn Nghệ
- Nguyễn Văn Nho
- Nguyễn Văn Phong
- Nguyễn Văn Phú
- Nguyễn Văn Phước
- Nguyễn Văn Sâm
- Nguyễn Văn Sơn
- Nguyễn Văn Tao
- Nguyễn Văn Thiệu
- Nguyễn Văn Thọ
- Nguyễn Văn Trọng
- Nguyễn Văn Trung
- Nguyễn Văn Tuấn
- Nguyễn Văn Vĩnh
- Nguyễn Văn Xuân
- Nguyễn Vi Khải
- Nguyễn Vi Yên
- Nguyễn Viện
- Nguyễn Việt Anh
- Nguyễn Việt Chiến
- Nguyễn Viết Lãm
- Nguyễn Vĩnh Nguyên
- Nguyễn Vũ Hiệp
- Nguyễn Vũ Tiềm
- Nguyễn Vỹ
- Nguyễn Vy Khanh
- Nguyễn Xuân Diện
- Nguyễn Xuân Hằng
- Nguyễn Xuân Hoàng
- Nguyễn Xuân Hưng
- Nguyễn Xuân Khánh
- Nguyễn Xuân Khoát
- Nguyễn Xuân Nghĩa
- Nguyễn Xuân Nha
- Nguyễn Xuân Quang
- Nguyễn Xuân Thiệp
- Nguyễn Xuân Thọ
- Nguyễn Xuân Tiệp
- Nguyễn Xuân Tường Vy
- Nguyễn Xuân Xanh
- Nguyễn Ý Thuần
- Nguyên Yên
- Nguyễn-Chương Mt
- Nguyễn-hòa-Trước
- Nguyệt Chu
- Nguyệt Quỳnh
- Nguyệt Vi
- Ngự Thuyết
- Người Buôn Gió
- Ngyễn Trung Bảo
- Nh. Tay Ngàn
- Nhã
- Nhã Ca
- Nhã Duy
- Nhã Thuyên
- Nhan Do Thanh
- Nhân Hồng
- Nhật Chiêu
- Nhật Lệ
- Nhất Linh
- Nhật Tiến
- Nhật Tuấn
- Nhất Uyên
- Nhị Linh
- Nhị Ngã
- Nhóm Vì một Hà Nội xanh
- Như Huy
- Như Không
- Như Quỳnh
- Như Quỳnh de Prelle
- Như Ý
- Nhược Thủy
- Niall Ferguson
- Nick Hilden
- Nicolas Casey
- Nikulin
- Nina McPherson
- Ninh Dương
- Ninh Kiều
- Nobert Hummelt
- Nông Hồng Diệu
- NP Phan
- Obama
- Ocean Vương
- Octavio Paz
- Ogden Nash
- Oksana Zabuzhko
- Oleg Kashin
- Ondrej Slowik
- onggiaolang
- Orlando Figes
- Orwell
- Oscar Salemink
- Oscar Wilde
- Pablo Neruda
- Pablo Picasso
- Palmer
- Patrick Frater
- Patrick Lodge
- Paul Auster
- Paul Celan
- Paul Éluard
- Paul Hoover
- Paul Mendez
- Paul Mozur
- Paul Theroux
- Paul-François Paoli
- Paulus Lê Sơn
- Pavel Basinsky
- Pavlo Vyshebaba
- Paweł Kubiak
- Pawel Kuczynski
- Paweł Łepkowski
- Percy Mabandu
- Pervez Hoodbhoy
- Peter B. Zinoman
- Peter Hansen
- Peter Harvey
- Peter Kleiner
- Peter Singer
- Phạm Anh Tuấn
- Phạm Biểu Tâm
- Phạm Cao Hoàng
- Phạm Châu
- Phạm Chí Dũng
- Phạm Chi Lan
- Phạm Chu Sa
- Phạm Công Luận
- Phạm Công Thiện
- Phạm Công Út
- Phạm Duy
- Phạm Duy Nghĩa
- Phạm Đình Trọng
- Phạm Đình Vy
- Phạm Đoan Trang
- Phạm Hải Anh
- Phạm Hải Âu
- Phạm Hiền Mây
- Phạm Hoàng Quân
- Phạm Hồng Sơn
- Phạm Hùng Việt
- Phạm Huy Thông
- Phạm Khiêm Ích
- Phạm Kiều Tùng
- Phạm Kỳ Đăng
- Phạm Lệ Quyên
- Phạm Lê Vương Các
- Phạm Linh
- Phạm Lưu Vũ
- Phạm Minh Hoàng
- Phạm Minh Ngọc
- Phạm Minh Quân
- Phạm Minh Trung
- Phạm Ngọc Lư
- Phạm Ngọc Thái
- Phạm Ngọc Tiến
- Phạm Nguyên Trường
- Phạm Ngữ
- Phạm Phan Long
- Phạm Phú Cường
- Phạm Phú Hải
- Phạm Phú Minh
- Phạm Phú Phong
- Phạm Phú Thứ
- Phạm Phú Viết
- Phạm Phúc Thịnh
- Phạm Phương
- Phạm Quang Ái
- Phạm Quang Long
- Phạm Quang Trung
- Phạm Quang Tuấn
- Phạm Sỹ Sáu
- Phạm Tăng
- Phạm Thành
- Phạm Thành Hưng
- Phạm Thanh Nghiên
- Phạm Thảo Nguyên
- Phạm Thế Cường
- Phạm Thị
- Phạm Thị Anh Nga
- Phạm Thị Hoài
- Phạm Thị Kiều Ly
- Phạm Thị Ngọc
- Phạm Thị Phương
- Phạm Thiên Ân
- Phạm Thiên Thư
- Phạm Tín An Ninh
- Phạm Toàn
- Phạm Trần
- Phạm Trọng Chánh
- Phạm Trung Nghĩa
- Phạm Tuấn
- Phạm Tư Thanh Thiện
- Phạm Tường Vân
- Phạm Văn
- Phạm Văn Khoái
- Phạm Văn Quang
- Phạm Văn Song
- Phạm Văn Tình
- Phạm Văn Vũ
- Pham Viem Phuong
- Phạm Viêm Phương
- Phạm Viết Đào
- Phạm Việt Hưng
- Phạm Vũ Lửa Hạ
- Phạm Xuân Đài
- Phạm Xuân Hùng
- Phạm Xuân Nguyên
- Phạm Xuân Trường
- Phan An Sa
- Phan Ba
- Phan Bội Châu
- Phan Cẩm Thượng
- Phan Châu Thành
- Phan Cự Đệ
- Phan Đạo
- Phan Đắc Lữ
- Phan Đình Diệu
- Phan Độc Lập
- Phan Hải-Đăng
- Phan Hồng Giang
- Phan Huy Dũng
- Phan Huy Đường
- Phan Huy Lê
- Phan Huyền Thư
- Phan Kế Toại
- Phan Khôi
- Phan Lặng Yên
- Phan Mạnh Quỳnh
- Phan Nam Sinh
- Phan Ngọc
- Phan Nguyên
- Phan Nhật Nam
- Phan Nhiên Hạo
- Phan Ni Tấn
- Phan Phương Đạt
- Phan Quang
- Phan Tấn Hải
- Phan Tấn Uẩn
- Phan Thanh Bình
- Phan Thắng
- Phan Thế Hải
- Phan Thị Hà Dương
- Phan Thị Kim Phúc
- Phan Thị Trọng Tuyển
- Phan Thị Vàng Anh
- Phan Thu Vân
- Phan Thúy Hà
- Phan Trang Hy
- Phan Trí Đỉnh
- Phan Trọng Hoàng Linh
- Phan Văn Giưỡng
- Phan Văn Song
- Phan Văn Thắng
- Phan Vũ
- Phan Xine
- Phan Xuân Sinh
- Phannguyên Psg
- Phanxipăng
- Phaolô VI
- Pháp Hoan
- Pháp Vân
- Phapxa Chan
- Phát biểu nhận giải Văn Việt
- Phil Caputo
- Philip Larkin
- Philip Roth
- Phong Linh
- Phong Nguyen
- Phong Quang
- Phố Văn
- Phú Quang
- Phù Sa
- Phúc Lai GB
- Phúc Tiến
- Phunchok Stobdan
- Phùng Anh Kiệt
- Phùng Hi
- Phùng Hoài Ngọc
- Phùng Học Vinh
- Phùng Ngọc Kiên
- Phùng Nguyễn
- Phùng Quán
- Phùng Thành Chủng
- Phùng Thị Hạ Nguyên
- Phùng Thị Như Hà
- Phuong Ta
- Phương Hương
- Phương Phương
- Phương Thảo
- Phương Thuý
- Phương Uy
- Pierre Darriulat
- Pierre Lemieux
- Prashanth Parameswaran
- Qladimir Pyljow
- Quách Hạo Nhiên
- Quách Tấn
- Quách Thoại
- Quảng Diệu Trần Bảo Toàn
- Quang Dũng
- Quang Đức
- Quang Minh
- Quang Phan
- Quảng Tánh Trần Cầm
- Quậy Nguyễn
- Quế Hương
- Quốc Dũng
- Quốc Phương
- Quốc Toản
- Quyên Di
- Quyên Hoàng
- Quỳnh Iris de Prelle
- Quỳnh Vi
- Rabindranath Tagore
- Rainer Maria Rilke
- Ralph Chaplin
- Rebecca Mead
- Rebecca Solnit
- Reiner Traub
- Remo Verdickt
- Riccardo Gazzaniga
- Richard C. Paddock
- Richard Millet
- Richard Serra
- Robert Desnos
- Robert McCrump
- Roger Vu
- Roland Barthes
- Romain Rolland
- Ronald F. Inglehart
- Ruben David Gonzalez Gallego
- Russell Edson
- Ruth Ingram
- Ryszard Legutko
- Salman Rushdie
- Salvatore Babones
- Sam Dresser
- Sạn chữ
- Sandra Kerschbaumer
- Sara Teasdale
- Sarah Pulliam Bailey
- Sarah Thornton
- Sáu Nghệ
- Sergio Bitar
- Shakespeare
- Shannon Van Sant
- Sheikha A
- Sheila Fischman
- Sheila Ngoc Pham
- Sheri Berman
- Shigeeda Yutaka
- Shirin Ebadi
- Shukshin
- Simon Johnson
- Sire Apm Lukwesa
- Slavoj Žižek
- Sohaniim
- Son Kieu Mai
- Song Chi
- Song Hà
- Song Nguyễn
- Song Phạm
- Song Phan
- Song Thao
- Số đặc biệt
- Sơn Ca
- Sơn Hoàng Liên
- Sơn Kiều Mai
- Sơn Nam
- Stefano Harney
- Stephan Koester
- Stephen B. Young
- Steve Earle
- Susan Sontag
- Suzuki Katsuhiko
- Sương Nguyệt Minh
- Sương Quỳnh
- Svetlana Alexievich
- Svetlana Alexievitch
- Svetlana Alexiévitch
- Sylvia Plath
- T. Đ.
- T.Vấn
- Tạ Anh Thư
- Tạ Chí Đại Trường
- Tạ Duy Anh
- Tạ Tỵ
- Tạ Văn Tài
- Tạ Văn Thông
- Tạ Xuân Hải
- Tadeusz Rósewicz
- Tam Ích
- Tamarchenko
- Tàn Tuyết
- Tanaami Keiichi
- Taras Shevchenko
- Tarik Khaldi
- Tăng Quang
- Tâm An
- Tâm Chánh
- Tâm Don
- Tâm Thường Định
- Tâm Việt
- Tấn An
- Teolinda Gersão
- Teresa Mỹ Chúc
- Thạch Đạt Lang
- Thạch Quỳ
- Thạch Thảo
- Thái Bá Tân
- Thái Bá Vân
- Thái Bảo
- Thái Hà
- Thái Hạo
- Thái Kế Toại
- Thái Kim Lan
- Thái Ngọc San
- Thái Sinh
- Thái Thanh
- Thái Thăng Long
- Thái Tuấn
- Thái Văn
- Thái Văn Đào
- Thái Vũ
- Thạnh Đà
- Thanh Hằng - Anh Khoa
- Thành Lộc
- Thanh Nam
- Thanh Ngọc
- Thanh Phương
- Thanh Tâm Tuyền
- Thanh Thảo
- Thanh Thuỷ
- Thanh Trúc
- Thanh Tùng
- Thanh Xuân
- Thanhhà Lại
- Thảo Dân
- Thao Dinh
- Thảo luận
- Thảo Nguyên
- Thảo Trường
- Thảo Vy
- Thẩm Đống
- Thận Nhiên
- Thân Trọng Mẫn
- Thân Trọng Sơn
- Thế Dũng
- Thế Giang
- Thế Quân
- THẾ THANH
- Thế Uyên
- Thi Hoàng
- Thi Nguyên
- Thi sỹ ỦA
- Thi Vũ
- Thích Nhất Hạnh
- Thích Nữ Chân Không
- Thích Phước An
- Thierry Leclère
- Thierry Lentz
- Thiên Di
- Thiên Điểu
- Thiền Lâm
- Thiền Nguyễn
- Thiên Thai
- Thiện Tùng
- Thiện Ý
- Thiết Thạch
- Thiếu Khanh
- Thiều Mai Lâm
- Tho Nguyen
- Thomas A. Bass
- Thomas Bo Pedersen
- Thomas Mahler
- Thomas S. Mullaney
- Thông Đặng
- Thơ
- Thu Phong
- Thu Vàng
- Thuận
- Thuần Ngô
- Thuận Paris
- Thuận Thiên
- Thục Quyên
- Thụy An
- Thùy Dung
- Thụy Khuê
- Thùy Linh
- Thụy My
- Thủy Tiên
- Thư Bạn Đọc
- Thường Quán
- Thy An
- Tịch Ru
- Tiet Hung Thai
- Tiêu Dao Bảo Cự
- Tiêu Kiện Sinh
- Tiểu Tử
- Tillman Miller
- Timothy Brennan
- Timothy Garton Ash
- Timothy Snyder
- Tina Hà Giang
- Tomas Tranströmer
- Tô Đăng Khoa
- Tô Hải
- Tô Hoàng
- Tố Hữu
- Tô Lan Hương
- Tô Ngọc Vân
- Tô Thẩm Huy
- Tô Thùy Yên
- Tô Văn Trường
- Tôi Đây
- Tôn Thất Thông
- Tống Văn Công
- Trà Đóa
- Trà Nhiên
- Tracy K. Smith
- Tran Dinh Dung
- Tran Nam Dung
- Trang Châu
- Trang Hạ
- Trang Thanh
- Trang Thế Hy
- Trangđài Glassey Trầnguyễn
- Trangđài Glasssey-Trầnguyễn
- Trao đổi
- Trầm Tử Thiêng
- Trần Anh Hùng
- Trần Bá Đại Dương
- Trần Bang
- Trần Bình Nam
- Trần C. Trí
- Trần Cao Lĩnh
- Trần Cao Tường
- Trần Công Tâm
- Trần Công Tín
- Trần Dạ Từ
- Trần Dần
- Trần Doãn Nho
- Trần Dũng Thanh Huy
- Trần Duy
- Trần Duy Phiên
- Trần Duy Trung
- Trần Đăng Khoa
- Trần Đăng Tuấn
- Trần Đĩnh
- Trần Đình Bút
- Trần Đình Hoành
- Trần Đình Lương
- Trần Đình Sơn Cước
- Trần Đình Sử
- Trần Đình Triển
- Trần Đình Trợ
- Trần Độ
- Trần Đồng Minh
- Trần Đức Anh Sơn
- Trần Đức Thảo
- Trần Đức Tiến
- Trần Đức Tín
- Trần Đức Toản
- Trần Gia Huấn
- Trần Gia Ninh
- Trần Hà Linh
- Trần Hạ Tháp
- Trần Hạ Vi
- Trần Hải
- Trần Hạnh
- Trần Hậu
- Trần Hoài Anh
- Trần Hoài Thư
- Trần Hoàng Phố
- Trần Hoàng Trúc
- Trần Hoàng Vy
- Trần Hùng
- Trần Huy Bích
- Trần Huy Minh Phương
- Trần Huy Quang
- Trần Huỳnh Duy Thức
- Trần Hữu Dũng
- Trần Hữu Khánh
- Trần Hữu Quang
- Trần Hữu Tá
- Trần Hữu Thục
- Trần Khánh Triệu
- Trần Kiêm Đoàn
- Trần Kiêm Trinh Tiên
- Trần Kim Trắc
- Trần Kỳ Trung
- Trần Lam
- Trần Lê Sơn Ý
- Trần Lương
- Trần Lý Trí Tân
- Trần Mạnh Hảo
- Trần Mạnh Tuấn
- Trần Minh Phi
- Trần Minh Quốc
- Trần Mộng Tú
- Trần Nam Bình
- Trần Ngân Hà
- Trần Nghi Hoàng
- Trần Ngọc Cư
- Trần Ngọc Hiếu
- Trần Ngọc Tuấn
- Trần Ngọc Vương
- Trần Nguyên Đán
- Trần Nhã Thụy
- Trần Nhương
- Trần Phong Giao
- Trần Phong Vũ
- Trần Quang Đức
- Trần Quang Lộc
- Trần Quốc Nam
- Trần Quốc Thuận
- Trần Quốc Toàn
- Trần Quốc Trọng
- Trần Quốc Vượng
- Trần Quyết Thắng
- Trân Sa
- Trần Song Hào
- Trần Thành
- Trần Thanh Ái
- Trần Thanh Cảnh
- Trần Thanh Huy
- Trần Thanh Vân
- Trần Thắng
- Trần Thế Vĩnh
- Trần Thị Băng Thanh
- Trần Thị Diệu Tâm
- Trần Thị Lai Hồng
- Trần Thị Lam
- Trần Thị NgH.
- Trần Thị Nguyệt Mai
- Trần Thị Phương Phương
- Trần Thị Thanh Thoả
- Trần Thị Trường
- Trần Thiện Đạo
- Trần Thùy Mai
- Trần Tiến
- Trần Tiễn Cao Đăng
- Trần Tiến Dũng
- Trần Tiễn Khanh
- Trần Tố Nga
- Trần Trọng Dương
- Trần Trọng Thức
- Trần Trọng Vũ
- Trần Trung Chính
- Trần Trung Đạo
- Trần Tuấn
- Trần Từ Mai
- Trần Vàng Sao
- Trần Văn Chánh
- Trần Văn Đỉnh
- Trần Văn Khê
- Trần Văn Minh
- Trần Văn Nam
- Trần Văn Thọ
- Trần Văn Thủy
- Trần Văn Tý
- Trần Vấn Lệ
- Trần Việt Hà
- Trần Viết Ngạc
- Trần Vinh Dự
- Trần Vũ
- Trần Vũ Hải
- Trần Vương Thuấn
- Trần Vương Thuận
- Trần Wũ Khang
- Trần Xuân Hoài
- Trần Xuân Linh
- Trần Xuân Lĩnh
- Trần Xuân Thảo
- Trần Yên Hòa
- Trần Yên Nguyên
- Trên
- Trên Facebook
- Trên Facebook/Minds
- Trên kệ sách
- Trên trang diaCRITICS
- Trí Hiệu Dân
- Triều Anh
- Triều Hoa Đại
- Triêu Nhan
- Triều Sơn
- Triệu Tử Dương
- Trịnh Anh Tuấn
- Trịnh Bá Phương
- Trịnh Bách
- Trịnh Cao Hòa Thanh
- Trịnh Chu
- Trịnh Công Sơn
- Trịnh Cung
- Trịnh Duy Kỳ
- Trịnh Hữu Long
- Trịnh Kim Tiến
- Trịnh Lữ
- Trịnh Minh Tuấn
- Trịnh Sơn
- Trịnh Thanh Thủy
- Trịnh Thu Tuyết
- Trịnh Vĩnh Phúc
- Trịnh Xuân Thuận
- Trịnh Xuân Thủy
- Trịnh Y Thư
- Trọng Anh
- Trọng Phú
- Trọng Thành
- Tru Sa
- Trúc Giang
- Trúc Thông
- Trúc Ty
- Trump
- Trung Bảo
- Trung Dũng Kqd
- Trùng Dương
- Trung Trung Đỉnh
- Trư Sa
- Trường An
- Trương Anh Ngọc
- Trương Anh Thụy
- Trương Chính
- Trương Duy Nhất
- Trương Đăng Dung
- Trương Điện Thắng
- Trương Đình Phượng
- Trương Hồng Quang
- Trương Huy San
- Trường Minh
- Trương Ngọc Chương
- Trương Nguyên
- Trương Nguyện Thành
- Trương Nhân Tuấn
- Trương Phượng
- Trương Quang
- Trương Quang Đệ
- Trương Quang Nhuệ
- Trương Quang Vĩnh
- Trương Thị Ngọc Hân
- Trương Thiên Phàm
- Trương Thu Hiền
- Trương Tố Hoa
- Trương Trọng Nghĩa
- Trương Tửu
- Trương Văn Dân
- Trương Văn Vĩnh
- Trương Vũ
- Trương Xuân Thiên
- Tú Mỡ
- Tù Quốc Hoài
- Tù Sâm
- Tú Trung Hồ
- Tuấn Duy
- Tuấn Khanh
- Tuân Nguyễn
- Tuấn Thảo
- Tuệ Anh
- Tuệ Đăng
- Tuệ Nguyên
- Tuệ Nhân
- Tuệ Nhật
- Tuệ Sĩ
- Tuệ Sỹ
- Tùng Dương Cola
- Tung Nguyen
- Turner
- Túy Hồng
- Tuyết Nghi
- Tư
- Từ Dung
- Tư liệu
- Tử Linh
- Từ Mai Trần Huy Bích
- Từ Quốc Hoài
- Từ Sâm
- Từ Thức
- Tưởng
- Tương Lai
- Umberto Eco
- Uông Tăng Kỳ
- Uông Triều
- Uyển Ca
- Uyên Nguyễn
- Uyên Thao
- Uyên Vũ
- V. Erofiev
- Vàng A Giang
- Varlam Shalamov
- Vasco Gargalo
- Vasily Makarovich
- Văn
- Văn Biển
- Văn Cao
- Văn Chinh
- Văn Công Hùng
- Văn Giá
- Văn học
- Văn học Miền Nam 54-75
- Văn Như Cương
- Văn Quang
- Văn Tâm
- Văn Việt
- Văn.
- Vấn đề hôm nay
- Vận Động Ứng Cử Đại Biểu Quốc Hội 2016
- Vân Hạ
- Vân Phi
- Velcrow Ripper
- Veronica Melkozerova
- Vi Lãng
- Vi Trần
- Vi Yên
- Viet Thanh Nguyen
- Viên Linh
- Việt Bách
- Việt Bình
- Việt Dzũng
- Việt Khang
- Việt Lang
- Việt Phương
- Viktor Maslov
- Vinh Anh
- Vĩnh Hảo
- Vĩnh Quyền
- Virginia Heffernan
- Virginia Woolf
- Vladimir Nabokov
- Võ An Đôn
- Võ Anh Minh
- Võ Anh Thơ
- Võ Bá Cường
- Võ Đắc Danh
- Võ Định Hình
- Võ Đức Phúc
- Võ Hồng
- Võ Huy Tâm
- Võ Hương Quỳnh
- Võ Kỳ Điền
- Võ Ngàn Sông
- Võ Phiến
- Võ Thị Hảo
- Võ Thị Thu Hằng
- Võ Tiến Cường
- Võ Tòng Xuân
- Võ Trí Hảo
- Võ Văn Quản
- Võ Văn Tạo
- Võ Văn Thôn
- Võ Xuân Quế
- Võ Xuân Sơn
- Volker Weidermann
- Volodymyr Vynnychenko
- Volodymyr Zelenskyy
- Vũ Bằng
- Vũ Biện Điền
- Vũ Cao Đàm
- Vũ Cát Tường
- Vũ Đình Hòe
- Vũ Đình Huỳnh
- Vũ Đình Liên
- Vũ Đình Phòng
- Vũ Đức Khanh
- Vũ Đức Phúc
- Vũ Đức Sao Biển
- Vu Gia
- Vũ Hà Văn
- Vũ Hạnh
- Vũ Hoàng Chương
- Vũ Hoàng Thư
- Vũ Hồng Ánh
- Vũ Huy Ngọc
- Vũ Huy Quang
- Vũ Khắc Hoè
- Vũ Khắc Khoan
- Vũ Kim Hạnh
- Vũ Kim Thu
- Vũ Lâm
- Vũ Lập Nhật
- Vũ My Lan
- Vũ Ngọc Giao
- Vũ Ngọc Hoàng
- Vũ Ngọc Tâm
- Vũ Ngọc Tiến
- Vũ Nho
- Vũ Oanh
- Vũ Quang Việt
- Vũ Quí Hạo Nhiên
- Vũ Quốc Ngữ
- Vũ Quỳnh Hương
- Vũ Quỳnh Nh.
- Vũ Thành Sơn
- Vũ Thanh Tâm
- Vũ Thanh Tùng
- Vũ Thành Tự Anh
- Vũ Thế Khôi
- Vũ Thị Hải
- Vũ Thị Nhuận
- Vũ Thị Phương Anh
- Vũ Thị Phương Lan
- Vũ Thị Thanh
- Vũ Thị Thanh Mai
- Vũ Thư Hiên
- Vũ Tiến Lập
- Vũ Trọng Khải
- Vũ Tuấn Hoàng
- Vũ Từ Trang
- Vũ Tường
- Vũ Viết Tuân
- Vũ Xuân Tửu
- Vương Bích Ngọc
- Vương Đan
- Vương Huy
- Vương Ngọc Minh
- Vương Tiểu Nhị
- Vương Trí Nhàn
- Vương Trọng
- Vương Trùng Dương
- Vương Trung Hiếu
- Vy Thảo
- W. H. Auden
- Wa Praong
- Walt Whitman
- Walter Isaacson
- Wayne Karlin
- Wells
- Wendy Barker
- Wilhelm Schmid
- Will Nguyen
- William Carlos Williams
- William Nee
- William Stafford
- William Stanley Merwin
- Winston Phan Đào Nguyên
- Wislawa Szymborska
- Wolf Biermann
- Wolfgang Borchert
- Wynn Gadkar Wilcox
- Xie Tao
- Xuân Ba
- Xuân Diệu
- Xuân Dương
- Xuân Đài
- Xuân Minh
- Xuân Phượng
- Xuân Sách
- Xuân Thọ
- Xuân Vũ
- Xương Văn
- Y Chan
- Ý Nhi
- Y Uyên
- Yanis Varoufakis
- Yevgeny Yevtushenko
- Yên Ba
- Yên Khắc Chính
- Yến Năng
- Yên San
- Yên San Thụy Miên
- Yiyun Li
- Yoko Ogawa
- Yōko Ogawa
- Yoko Tawada
- Young Sang Lee
- Yuliya Ilchuk
- Yuno Bigboi
- Yves Sintomer
- Yvette Tan
- Zac Herman
Văn học miền Nam 54-75 (447): Túy Hồng (17)
Tôi nhìn tôi trên vách (kỳ 14)
Ly champange băng giá đứng trước mặt tôi vẫn im lìm bình thản, còn chiếc cốc màu hổ phách trong tay Bích Khuê thì có đầy có vơi. Đối diện tôi là bà Tiên môi dày, mũi lớn, mắt nhỏ, da thô, ngực to, người ngắn ngồi ngâm mãi câu chuyện trong vấn đề nhà cửa.
– Chúng tôi phải bán căn phố ở Đa-kao cho cháu đi Pháp đấy ạ!
Người đàn ông mặc áo Montagut màu rượu chát nói:
– Lúc này phải có bạc triệu trong tay mới nói chuyện mua nhà, sang nhà được. Căn phố của bà chị ở Đa-kao hồi xưa mua có chín chục nghìn.
Bà Tiên đặt đôi đũa xuống bàn:
– Mua chín chục nghìn hồi đó… với lại còn sửa sang năm chục nghìn nữa!
Bích Khuê chắc lưỡi:
– Vậy mà bây giờ bán đến triệu rưỡi.
Tôi cúi xuống gắp miếng bào ngư nặng nề đưa về bát mình, bà Tiên nhìn sang ân cần:
– Cái món bào ngư ai bảo lâu tiêu chứ tôi thì thấy bổ đáo để. Năm kia tôi vừa sanh xong thằng cháu Phúc được ba tháng, tôi nuôi cháu lấy bằng sữa mình chứ không phải bằng sữa bò đâu, người ta mời đi ăn cưới, tôi ăn hết nửa đĩa bào ngư đấy, chị ạ. Ăn xong, về chưa tới nhà, sữa nó cương lên to cả hai bầu ngực, cháu nó vừa bú vừa sặc… Gớm, cái món ăn gì mà bổ, ăn xong ra sữa ngay.
Bích Khuê bỏ đũa ngồi khoanh tay:
– Mỹ rút quân về mà nhà cửa lại đắt đỏ hơn.
Bà Tiên mím môi:
– Mấy người nhà giàu, người ta lấy lại nhà rồi để không, chẳng cho sang cũng chẳng cho thuê, người ta bán hàng triệu, hàng triệu để đi ngoại quốc.
– Người ta ít bán lắm, người ta đem cầm cho nhà băng lấy tiền đi ngoại quốc. Bích Khuê lắc đầu.
Ly rượu rót từ đầu bữa ăn vẫn đứng lì, tôi từ đầu bữa ăn vẫn ngồi lì nhìn bát bào ngư nguội lạnh. Ly rượu không ham cưỡng bức tôi uống, những đĩa bào ngư, vi cá không ham cưỡng bức tôi ăn. Cả tuần nay Nghiễm không cưỡng bức tôi vào với chàng, Nghiễm buông lơi cho Bích Khuê kéo tay tôi đi ăn nhậu. Bích Khuê níu vạt áo dài tôi bước vào phòng trà, phấn son, giày dép, kiểu tóc thời trang, bảo tôi nô giỡn với quân bài lá bạc.
– Mi bỏ bê chồng con đau ốm, mi đi chơi bời, tau đuổi mi ra khỏi nhà lập tức. Cha tôi hét lên.
– Không ngờ lòng con Khanh nó ăn ở bạc. Cả tuần nay con Thảo con Trâm mang cơm vào cho thằng Nghiễm… Trông cái cảnh chướng quá! Ở Huế mà rứa là người ta cười chết. Mẹ ngậm ngùi.
– Lần nào mang cơm cho anh Nghiễm con cũng khai láo là chị Khanh đau nặng không đi đứng được. Thiệt chướng ghê… chướng quá! Thảo nói.
Mẹ lẩm bẩm:
– Càng lớn, cục chướng càng to… con cái!
Tôi mách với Bích Khuê cả nhà xúm lại mắng tôi chướng, tôi mách với Bích Khuê không bao giờ tôi kể lể chuyện xấu của chồng cho gia đình biết. Tôi chỉ muốn cực khổ một bề với chồng mà thôi, không muốn cực khổ thêm một bề nữa với gia đình. Tôi lấy chồng cho tôi, lấy chồng cho gia đình nữa, gia đình quan niệm như vậy. Nếu biết rằng chồng tôi ngoại tình, chồng tôi độc tài, chồng tôi hà khắc, chồng tôi vũ phu, gia đình sẽ mắng tôi thêm nữa, sẽ tức tối tôi thêm nữa. Thà rằng cực khổ một bề với chồng.
Xong bữa ăn, ra về trên xe Bích Khuê, tôi than thở:
– Đi chơi với mi có một tuần mà mắt trõm, mặt mày trơ tráo… Hồi sáng tau vào nhà thuốc tây cân trụt hai kí-lô đấy.
Một buổi chiều, tôi mang gói nho tươi vào cho Nghiễm, chàng cười buồn:
– Bích Khuê chắc làm em vui nhiều… Em đi chơi nhiều quá, thiếu điều độ, con người em trông héo, gầy mòn…
– Anh đã hết quyền hạn nói với em những lời đó rồi. Tôi nhìn xuống đất nói.
– Anh biết.
Nghiễm nằm nghiêng xem báo, nửa khuôn mặt của chàng hớn hở hồng lên trong một vẻ thư thái trẻ con, mái tóc vẫn cắt ngắn theo một kiểu chưng diện kín đáo, vài gốc râu lất phất trên mép khiến chiếc miệng càng thêm đa tình. “Nghiễm có đủ hạnh phúc với Bích Vân rồi, mình chỉ là một người vợ bị phế thải”, tôi lẩm bẩm như vậy và tôi đứng phắt dậy.
Tôi lấy tắc-xi ra ngay Thương xá Tax mua một tấm áo tắm hai mảnh ca-rô đen trắng để ngày mai đi Cấp.
Trời Saigon lúc này nóng phát khùng lên. Ra tới Cấp nhìn không thấy nước, chỉ thấy người, vạch người ra mới thấy nước. Tôi đứng dưới nước nói chuyện với một người đàn ông, hắn tên Thể. Tôi nói:
– Bích Khuê giới thiệu tôi với anh như vậy hơi lố…, tôi đã hai con rồi.
– Khanh quen Bích Khuê bao nhiêu lâu rồi.
– Bạn từ thuở còn học trường Đồng Khánh, từ thuở đệ nhất, đệ lục, chia đôi từng củ khoai, củ sắn. Thi đỗ xong tú tài phần một thì Bích Khuê lấy chồng…
Thể cúi người xuống cho nước lên ngay ngực, hỏi tiếp:
– Ở Huế chắc Khanh đi tắm biển Thuận An luôn?
Tôi nghĩ đến lời nói tôi thường bô bô với Nghiễm: “Hồi còn con gái ngực lép lắm, em không dám đi tắm biển!”. Tôi cười:
– Đàn bà con gái ở Huế mà đi tắm biển nhiều quá cũng bị người ta dị nghị.
– Chắc là cô biết bơi?
Câu hỏi kéo tui lôi về một vị trí sông nước có chiếc đò mui hai vừa vặn cho một gia đình đông con ngủ, có chiếc périssoire bốn chèo bầy con gái sáng chiều trườn mình trên mặt dòng Hương, có chiếc thuyền lan lá tre, có chiếc ghe sơn trét dầu hắc cho cha qua về đôi bờ sông An Cựu. Đó là bến sông thân yêu trước mặt nhà tôi. Tôi trả lời trong nụ cười:
– Tất cả người Huế đều bị con sông Hương quyến rũ phải tắm nó. Bởi đó, đa số người Huế đều biết bơi.
Thể rùng vai, đôi vai không được thẳng. Thể nhẹ cười, vành môi không được tròn. Bích Khuê bảo Thể có một hấp lực cuốn hút đời, vua của những góa phụ tươi trẻ.
– Chắc Khanh phải có biệt tài bơi lội?
– Ở Huế, nhà tôi nằm trên dòng sông An Cựu. Tôi chỉ bơi qua bơi về được hai vòng là mệt… Tính ra, sức tôi bơi ngang qua sông Hương được nửa vòng.
– Bây giờ, nếu tôi chết đuối chắc Khanh cứu?
– Không, tôi chỉ học bơi để cứu một mình tôi thôi!
Thể lướt tới:
– Nhưng ngộ nhỡ tôi chết đuối mà tôi cứ ôm Khanh như thế này… như thế này!
Thể chúc người xuống vòng tay qua vai tôi, bàn tay áp vào lưng dán mặt tiền thân thể tôi vào bụng và ngực hắn rồi buông tôi ra lướt lui. Tôi sực nhớ tới một câu văn gặp hoài khi đọc báo kiếm hiệp Kim Dung: “Động tác này diễn tả bằng lời nói thì thật lâu, thi hành thì cực nhanh”. Ôi! Đã xảy ra rồi một động tác, những động tác khác, những động tác đặc biệt sẽ còn nữa, còn nữa và cũng sẽ xảy ra cực nhanh, cực nhanh.
Gò má tôi nóng ran khi tôi cười:
– Anh chưa bị tôi đấm vào mũi, chưa bị tôi đấm vào mạng mỡ.
Bích Khuê từ đàng xa đi tới trong hai mảnh bikini màu đỏ, tay cầm cây kẹo eskimo.
– Khanh ơi, Khanh à, chiều nay tau phải về, có chuyện quan trọng ở Saigon.
Tôi sấn tới nhìn sát Bích Khuê:
– Về há, về há? Chiều về…, tau không muốn ở đây thêm một phút nào nữa.
Tôi bảo Bích Khuê dẫn đi mua hai ký mắm ruốc, đi mua một mớ măng le và hăm hở sửa soạn ra về. Bích Khuê nhìn tôi bĩu môi nói: Con này không biết ham chơi, không biết ham vui, ra về còn hăng hái hơn cả ra đi… tau mà đã ra tới Cấp là tau quên mẹ hết cả, quên mẹ Saigon…
Về tới Saigon, hai ngày sau, Bích Khuê lại nhà bảo:
– Vốn liếng của mi lâu nay dồn được bao nhiêu? Đưa tau ba trăm nghìn, mỗi tháng tau làm lời ra cho mà tiêu.
Tôi phì cười:
– Có xu nhỏ nào đâu… tụi tau làm ít ăn nhiều.
Bích Khuê mở xắc tô lại môi son rồi nói nhanh:
– Tối mai đãi khách ăn món Huế, ba giờ trưa mai mi lại sớm nấu nướng.
Bữa ăn cũng có mặt Thể. Hắn ăn đến hai tô bún bò hầm giò heo và tỏ ra thờ ơ với món bánh ướt cuốn rau diếp ăn với tôm chua. Bà Yến tỉ mỉ hỏi tôi cách làm món tôm chua ra sao? Có phải cho rượu vào không? Có phải cho phẩm điều vào không? Có phải cho thêm men không? Thể yêu cầu tôi thiết hẳn một chầu nem nướng nữa!
Mọi người kéo lui ra căn phòng phía sau nằm lên nệm hoa hút thuốc phiện, Bích Khuê rỉ tai tôi:
– Mi chịu khó ngồi tiêm cho thằng Thể rồi mi sẽ có món lợi lớn.
– Ngày bữa tê, ở bãi biển Vũng Tàu, thằng cha ôm đại tau, mi có thấy không? Chắc hắn định chiếm cứ tau một thời gian… Tôi nghênh mặt.
– Chiếm sao nổi… Bích Khuê bĩu môi.
Tôi liếc nhìn đồng hồ, chín giờ trên tay, chào Bích Khuê ra về, lấy tắc-xi lại chỗ Nghiễm. Chàng đang ngồi cúi đầu viết, miệng lỏng lẻo ngậm điếu thuốc lá, đôi mắt chàng trĩu nặng khó khăn nhìn lên soi bói khắp người tôi.
– Em bí mật đi đâu mà con người vừa đẹp vừa thơ.
– Con Bích Khuê đãi khách ăn, hắn biểu em lại nhà hắn làm giúp…, xong xả em mới lại đây.
Nghiễm nhíu mày:
– Sao không về nhà, lại vào đây làm gì?
– Em bây giờ như con chuồn chuồn… con chuồn chuồn cánh mỏng bay không được xa, bay qua bay lại gặp đâu đậu đó.
– Cái lối nói năng buông thả, ẩu tả đó, đừng xài với tôi. Nghiễm quắc mắt.
– Tôi mất chồng, tôi vừa đi vừa khóc, tôi đi lang thang kêu với thiên hạ là tôi mất chồng. Tôi bình thản.
Nghiễm vỗ hai tay vào nhau:
– Cô không chịu tìm hiểu, cô ghen tuông bướng bỉnh rồi đi hoang chạy bậy. Bích Vân là một mẫu đàn bà không đáng được cô ghen. Đó chỉ là một món hàng đi lạc vào tay ai thì người đó cầm…
Tôi cởi áo dài, tôi nằm lăn ra giường bịt tai lại. Nghiễm xông tới, nói rổn rảng, nói không mạch lạc:
– Món hàng đó lọt vào tay ai thì người ấy cầm, bằng chứng là từ ngày cô bỏ tôi để đi lêu lổng, tôi vẫn cô đơn, tôi ngồi dậy viết lách cầm chừng. Cô đi theo con Bích Khuê, cô đánh bạc với những con trâu lăn giàu có, cô tắm biển với những thằng đàn ông ở trần trùi trụi, cô hút thuốc phiện với con Bích Khuê. Cô phải biết, con Bích Khuê chẳng thơm tho tử tế gì đâu… nó tanh lắm, nó tanh tưởi lắm, nó vắt máu người để uống.
– Thôi, thôi… xin anh đừng nói xấu bạn tôi. Con Bích Khuê có thể chơi xấu với tất cả mọi người, bần tiện với tất cả mọi người, nhưng nó chừa tôi ra, nó rất tốt với tôi… Tôi đưa bàn tay ra.
– Cô không nghĩ là cô vác mặt rong chơi với bọn giàu bự trong thế giới của Bích Khuê rồi sẽ bị chúng khinh khi ra sao?
Tôi ngồi dậy mặc áo cánh, thay quần nằm xuống, quay mặt vào tường, mở mắt trao tráo. Quả thực tôi đã đuối sức, quả thực tôi đã vô cùng mệt mỏi, vô cùng chán chường trong cuộc chơi. Quả thực tôi bây giờ còn lại một bản mặt mất hồn, một cơ thể rời rã, tôi nằm đây và thấy rõ ràng cái ngán đang chồng cao trước mắt, cái ngán có hình cụ thể, cái ngán mang kích thước đồ sộ, cái ngán được ghép với hình-ảnh-cười-cợt của Bích Khuê. Bích Khuê bốc cháy theo cuộc vui, Bích Khuê yêu đời ngùn ngụt, Bích Khuê chỉ vào mặt tôi mà nói: Mi là một con ngu, mi đã buồn mà còn ngu thì chán quá, mi lúc nào cũng kêu than như côn trùng.
Tiếng ho hắc hắc của Nghiễm kéo đầu tôi quay nhìn chàng. Nhưng đang để ý đến cái lưng của tôi, chàng cười:
– Em hút cả thuốc phiện, thuốc phiện ngon không em?
Tôi chợt đằm thắm ngó chàng:
– Ngon ngất đi được!
Nghiễm méo miệng trong một vẻ hài hước, chàng lặng thinh vài giây đồng hồ rồi nói với tôi bằng một giọng kể chuyện: Không có bà Tiên nào đẹp bằng thuốc phiện, không có thân thể nào làm mình đê mê bằng thuốc phiện. Chín giờ tối anh nằm xuống với thuốc phiện, tám giờ năm chục phút anh vẫn còn đau khổ với cuộc đời, anh cảm thấy anh như thằng bé nghịch với cánh cửa bị kẹp tay, anh như thằng bé chạy vấp té; rồi anh nằm xuống, đau khổ tan ngay khi thuốc phiện cầm tay anh lên thổi một cái và đưa vào miệng mút một cái… Sức hôn mê của thuốc phiện mạnh lắm, đã hút vào rồi thì thật khó bỏ, mình sẽ mang bệnh dại thuốc phiện. Và, không phải chỉ có con người ta mới ghiền thuốc phiện mà thôi đâu, loài vật cũng ghiền thuốc phiện nữa. Có một con thằn lằn, không biết là thằn lằn đực hay thằn lằn cái, con thằn lằn bò trong phòng của một ông ghiền thuốc phiện, bò trên vách tường. Ông ghiền đêm nào cũng hút, con thằn lằn đêm nào cũng ngửi khói thuốc. Con thằn lằn đêm nào cũng bò ra với ông ghiền. Một ngày kia, ông ghiền hết tiền, ông mua xái thuốc về để nuốt, con thằn lằn vẫn bò ra trong phòng. Rồi đến lúc ông ghiền không có xái thuốc để mà nuốt nữa, ông toát mồ hôi, vật mình vật mẩy như chịu khổ hình, thì con thằn lằn đang bò trên tường cũng rớt xuống cái bịch. Người và thằn lằn cũng bị hành…
Nghiễm kể xong nằm co rút người, tôi đưa mắt nhìn lên bốn góc tường, nhìn ngọn đèn ống gật đầu nói:
– Chuyện anh kể dễ tin hơn chuyện người khác viết ra… Con cọp đến nhà rình mồi núp ở ngoài ngửi khói thuốc, con rắn nằm khoanh lại trên mái nhà ngửi khói thuốc, đâu có dễ tin bằng con thằn lằn… Con thằn lằn lúc nào cũng ở trong phòng với người, con thằn lằn bị thuốc phiện hành rơi xuống cái bịch. Chuyện của anh kể hợp lý lắm.
– Chuyện thật đấy chứ không phải chuyện bịa đâu.
– Để em phải kể lại cho con Bích Khuê nghe mới được.
Nghiễm im lặng một lúc rồi nói nhỏ:
– Em chơi sát với Bích Khuê, em giao thiệp bừa bãi với những hạng người trong giới ăn chơi với Bích Khuê. Chúng nó giàu có, là tỷ phú, em chơi với chúng không sợ chúng khinh khi sao?
Tôi nhủ thầm: thằng cha nằm ở đây bói việc mình làm, thằng cha thuộc lòng tính nết thói quen của mình nên coi bói không sai.
Tôi vênh mặt:
– Sao anh không chịu khó nghĩ là em bây giờ ra ngoài đường vẫn còn có thể có người mê được?
– Trái cây nào cũng có kẻ muốn ăn… xin em đừng đưa danh dự của anh ra để đổi chác với anh một cái gì – Nghiễm cười khan.
– Anh phản bội em ngay trước mắt em còn chưa đủ sao mà còn nói mặn nói nhạt?
Nghiễm phát một tiếng cười cụt đưa tay gãi cằm, rung đùi chầm chậm vài cái. Tôi nhìn lên cây đèn nê-ông sáng sống sượng, nhìn con thằn lằn trắng hếu bò sát trần nhà xanh; tôi nghĩ đến cơn hoang mang trống vắng, đồng thời tôi nhận thấy chồng tôi đang đưa tôi vào cõi cô đơn quá lớn. Nghiễm quay qua hỏi tôi nhiều câu nhưng tôi không trả lời vì tôi đang bận xức tí dầu Nhị Thiên Đường vào chót mũi.
Nghiễm hỏi bé Hiền nghịch quá thể là nghịch phải không em? Bé Hiền phá quá thể là phá phải không em? Chàng nhắc lại câu hỏi lần thứ hai tôi mới nói bé Hiền dạo này nhè vang vang, khóc rống lên mà không có nước mắt, đêm nào cũng bị nhốt cầu tiêu.
Buổi mai về nhà, thình lình nghe cha nói:
– Bộ vợ chồng con Khanh có lục đục ngầm chuyện chi mà coi cách cư xử của hắn càng ngày càng chướng.
“Càng ngày càng chướng”, từ ngữ đó thật đủ nghĩa, từ ngữ đó mang từ Huế vào để mắng tôi, từ ngữ đó tôi đã nghe từ ngày tháng thơ để tôi vẫn cảm thấy sự rầy rà là một lối tỏ tình thân mật. Vâng, vợ chồng con không khắng khít như tim với cật, như tóc với da đầu, như trầu với cau, như đèn với dầu, vợ chồng con tách rời hai khối, hai đơn vị, hai màu sắc, hai hình thể, hai chủ nghĩa, hai vấn đề… Vâng, vâng, đám cưới của con do tay con làm ra, tấm chồng của con do con tìm con kén, hạnh phúc của con do con vun con xới… giờ đây tất cả, tất cả sẽ do bàn chân con đạp vỡ, phá phách, hủy hoại.
– Chẳng thà bây giờ ở chỗ khác, bay làm gì thì làm khuất mắt, bay đừng ở chung… Tiếng cha trầm trầm.
Tôi đứng dậy mở rộng cánh cửa sổ rước một vùng nắng lớn vào nhà rồi đi lên lầu nằm dài ra giường. Trâm lấy tờ báo “Chính luận” mở coi lục quảng cáo nhà cửa. Trâm ở bàn biết chạy tới, dí móng tay nhọn vào hàng chữ nhỏ: “Nhà bán, đầy đủ tiện nghi ở hẻm sạch, rộng lớn, ngang bốn thước ba, lọt lòng ba thước ba, nở hậu một thước, dài mười bốn thước, giá nhất định chín trăm nghìn. Hỏi tại số 1001/37 đường Trần Quốc Toản”. Trâm bảo:
– Mua cái nhà này đi.
– Thà tau về Xóm Gà Gia Định tau ở còn hơn mua nhà đường Trần Quốc Toản. Mi biết không? Đường Trần Quốc Toản ngày xưa là chỗ đổ rác, dần dần, người ta đổ tràn ngập Sài-gòn, chật ních hết cả đường sá, nên người ta mới lấp những con đường đổ rác lại để xây cất nhà cửa… thành thử bây giờ, nhà cửa đường Trần Quốc Toản không biết sụp ngày nào. Mi thấy không, đi ngang đường Trần Quốc Toản, từ mặt tiền cho đến mấy con hẻm, biển bán nhà treo đầy mà có ai mua đâu? – Tôi trùn cổ.
– Đắt quá người ta không mua.
Tôi gật đầu chỉ vào hai chỗ quảng cáo:
– Mi coi hai cái nhà ni quảng cáo, mấy tháng trời vẫn còn quảng cáo, có ai mua đâu.
– Ừ… đối với tui nhà cửa không quý… sự thiếu thốn một chỗ ở tiện nghi tôi có thể chịu được.
– Tau đi mòn đường sá Saigon để tìm nhà. Tau nhận thấy mấy vị chủ nhà đường Trần Quốc Toản cắt cổ người quá ngon quá ngọt. Nhà bé bằng lon sửa bò, điện không có nước cũng không có, cũng hô lên là đầy đủ tiện nghi, chém của trời tám chín trăm nghìn… Mi biết không, ở con đường Trần Quốc Toản đó, mấy tên bợm chủ nhà hè nhau tăng giá lên vùn vụt làm mấy chỗ khác bắt chước? Họ làm hư sự cả nền sinh hoạt…
– Trời ơi! Đi thuê nhà, đi tìm nhà mà cũng mang oán hận đầy mình như rứa hả? Trâm kêu lên rồi trầm ngâm.
– Oán hận thật sự chứ không phải chơi đâu. Từ bụng mình suy ra bụng người… tau thấy dân nghèo thù oán địa chủ là hết sức phải.
– Bà này bây giờ thù khắp thiên hạ, oán cả bầu trời, giận cả mọi người… chán ghê! Trâm chép miệng.
– Bao nhiêu người điên đang sống giữa Saigon, trong đó có tau. Tôi vỗ nhẹ vào ngực.
Nỗi buồn của buổi sáng thật nhẹ nhàng, một thứ buồn táy máy, gần gũi, lâng lâng trong tim và đầu. Tôi chợt dừng mắt trên hộp diêm quẹt có nhãn in hình con ngựa đựng hai chục que diêm nằm im. Tôi mở hộp diêm quẹt vo vo mấy đầu diêm tròn nghĩ đến hình thù những tia lửa sẽ le lói. Từ ngày lấy chồng, tôi có những cơn vui nhỏ như que diêm đỏ, ngắn như que diêm đỏ, nhanh như que diêm đỏ, và, trong tâm tưởng hình như bao giờ cũng thường trực một nỗi buồn ở lại. Nỗi buồn có những cơn giận tầm thường lởn vởn trong công việc hằng ngày, không cho tôi nhập vào giấc ngủ một cách dễ chịu thanh thản, bức bách tôi cười gượng gạo và sống sượng.
– Chuyện Khanh!
Trâm nhìn kỹ vào cổ tôi:
– Cái thóp ở cổ chị nhảy nhảy mau quá.
– Lúc này tau mệt đứ đừ, chắc là tim đập nhanh.
– Không phải, người ta bảo đàn bà có thai thì cái thóp ở cổ đập nhanh. Chị có thai nữa rồi.
– Ẩu, mi! Nói nghe ghê cả người. Đừng nói dại chuyện đó mi, tau sợ lắm.
Trâm cười ngờ vực, tôi tiếp:
– Có thai là tự sát.
Tôi nằm vật xuống, ôm chiếc gối vào bụng, mặt quay nhìn tường. Tiếng nhạc buồn bên nhà hàng xóm với hai giọt nước mắt rơi vào trên môi, lưỡi và mũi. Nhiều ngày rồi, tôi nằm tôi ngồi im sững, nhiều đêm ròi tôi không vào thăm chồng.
Chị Khanh ơi, anh Nghiễm sai em đem hai cái áo này về cho chị vá, với lại chị mạng lại cái quần cho anh đi. Chị Khanh ơi, anh Nghiễm bảo chị làm món thịt bò xào cho thêm tỏi nhiều nhiều vô cho thơm. Chị Khanh ơi, sao chị không vào với anh Nghiễm? Sao chị ở nhà hoài vậy? Trâm kêu lên bằng những tiếng om sòm nhỏ, Trâm khua động vài nỗi huyên náo mơ hồ. Trâm bảo tôi vô nghĩa và khó chịu. Mẹ nói:
– Chướng quá, con ơi! Hay là vợ chồng bây có chuyện chi?
– Lúc còn con gái mà buồn thì cha mẹ em út có thể khuyên giải được. Lấy chồng rồi mà buồn thì chỉ có trời khuyên. – Cha nói.
Buổi tối vào với Nghiễm, chàng cũng kêu:
– Trông em hốc hác quá, mặt mày như vêu ra.
Nghiễm ngừng nói nhìn ra cửa đón người bạn tới thăm, ông bạn vắt chân ngồi chữ ngũ lấy ra năm lạng cao hổ cốt nói rằng đây chính là thứ thiệt, thứ tín nhiệm, khuyên Nghiễm nên lấy cho chàng ăn, con ăn và tôi ăn. Chưng lên với mấy thìa mật ông thì ngon như mạch nha và bổ khoẻ vô cùng tận. Nghiễm áy náy:
– Trẻ con cũng ăn được sao? Các cụ bảo phải trên bốn mươi tuổi mới dùng được thứ này.
– Người Huế tôi cho rằng trẻ con ăn cao hổ cốt thì có dòi trong tủy. Tôi cũng cười.
Ông bạc lắc đầu:
– Ăn thứ giả cơ, đây là chính cống cao xương cọp.
– Tau đau gan không biết uống thứ này có được không? Nghiễm hỏi:
– Tốt lắm.
Đem năm lạng cao về nhà, mẹ đeo kiếng đưa lên tận mắt săm soi, ngắm nghía, rồi để lên bếp chưng cách thủy với mấy muỗng canh mật ong, cho vào cái lọ thủy rộng miệng. Mẹ dặn mỗi ngày Nghiễm phải ăn hai cùi dìa nhỏ và tuyệt đối bé Hiền, bé Mimi không được dùng sợ có dòi trong tủy.
Nghiễm bây giờ đã ngồi dậy viết cầm chừng cho một tờ báo hằng ngày. Cha mẹ cau mày hối thúc tôi phải luẩn quẩn bên chàng, ép buộc chàng uống cao hổ cốt.
Nghiễm bưng miệng, Nghiễm úp mặt trên gối, chàng xua tay, chàng khua chân khi tôi múc một thìa mật cao năn nỉ chàng uống. Chàng sợ thuốc Bắc, chàng ngấy vị ngọt, chàng ghê màu đen, tán tụng chàng đến gãy lưỡi mới nhét được chiếc muỗng cà phê vào miệng chàng.
– Dỗ dành bé Hiền ngồi cắt tóc còn dễ hơn cho anh uống thuốc bổ. Anh là một đứa trẻ con quá lớn, đầu anh cứng. Anh đã làm việc trở lại, anh phải tẩm bổ chứ! – Tôi quát lên.
Nghiễm đã làm việc trở lại, chàng phải dồi dào sức khoẻ. Tôi phải làm cho chàng dồi dào sức khoẻ. Cao hổ cốt là bổ nhất, bổ dồi dào, bổ thượng hạng.
Bỗng dưng tôi cảm thấy sự thiêng liêng của sức khoẻ, sự thiêng liêng của bình mực và ngòi bút, sự thiêng liêng của ba ngón tay chụm lại trên cán bút, sự thiêng liêng của hơi thở và khói thuốc, sự thiêng liêng của những dòng chữ sai văn phạm, sự thiêng liêng của những cử chỉ quá tầm thường trong đời sống và, sự thiêng liêng của những săn sóc âu yếm tôi dành cho chồng.
Bây giờ, buổi tối ăn cơm song, tôi đấm lưng cho chàng, chiếc lưng lúc nào cũng kêu mỏi; tôi lấy dầu nóng bóp chân cho chàng, bàn chân luôn luôn sung sướng rung lên. Tôi phải đấm lưng, tôi phải bóp chân, chàng mới chịu uống cao hổ cốt.
Cha mẹ đến thăm Nghiễm, thấy chàng vui tươi hồng hào, liền gật đầu khen:
– Ngó bộ khoẻ nhiều quá rồi.
Bích Khuê luôn luôn hỏi thăm:
– Chồng mi dạo ni lành chưa?
– Chưa lành hẳn nhưng khá lắm rồi mi ơi.
– Đi Đà Lạt chơi! Bích Khuê ân cần.
– Thôi đi mi, bỏ con cho ai?
– Bà ngoại đó, mấy dì đó, lo chi… cho con về ngoại là hợp lý nhất, không còn gì hợp lý hơn nữa.
Tôi chỉ cho Bích Khuê xem chiếc áo dài vừa mới may màu thật lẳng, thật nhức mắt. Buổi chiều tôi mặc chiếc áo đó dự khán một chương trình nữ công của con gái bà Hạnh ở một biệt thự sang trọng đường Phan Thanh Giản. Sau khi xem qua loa mấy món bánh Tây, Bích Khuê kéo tôi về nhà hắn chơi. Ở đây, khi Bích Khuê và tôi về tới đã có sẵn ba vốn vị nữ khách đang ngồi gọt táo ăn. Một bà hỏi:
– Chị Bích Khuê sao về sớm vậy?
Bích Khuê ngáp:
– Thì giờ là vàng là ngọc, xem xong mấy kiểu bánh phát ngán lên rồi, không còn can đảm để mà ngồi ăn mấy kiểu bánh đó, rồi phải ngồi im nghe đánh đàn, rồi phải lựa lời khen mấy mẫu thêu đẹp…
Bà hoa cười:
– Thì người ta trưng bày con gái…
Bích Khuê đứng lên:
– Các bà chắc quần nhau chán rồi.
Bà Yến mở ví đầm nhìn vào gương vén lại mấy cọng tóc con, tô thêm vành môi, đong đưa đôi mắt long lanh:
– Moa phải về bây giờ, hai ngày lu bù li bì rồi, nhớ nhà…
Một bà khác hưởng ứng:
– Moa cũng về bây giờ, moa vào trong tắm cái đã.
Thể lệt sệt bước vào, thờ ơ ngồi, miệng ngậm cứng ống píp, với tay lấy tờ báo như để ý đến ai, rồi một lát ngẩng lên, hất hàm hỏi Bích Khuê:
– Ma-đam Phụng không có đến đây sao?
Bích Khuê trỏ vào nhà trong:
– Chị ấy đang tắm, chị ấy cũng sắp về.
Ánh mắt Thể lừ đừ quay sang tôi:
– Từ Vũng Tàu về đây hóa ra là một con đường tròn.
Bích Khuê nhướng mắt nheo mày:
– Con nhỏ Khanh ngờ nghệch lắm, có khi nó không hiểu anh muốn nói gì.
Thể nhấc ống píp đặt lên bàn:
– Tôi muốn nói tôi không ngờ có cái sung sướng gặp lại Khanh ở đây.
Phụng tắm xong ra ngồi ở phòng khách, mở bóp đầm làm lại nhan sắc trong một cung cách lanh lẹn nhẹ nhàng. Nàng mở choàng mắt trong gương, mím môi nhe răng trong gương, nàng tìm kiếm những đồ vật trên bàn. Vẻ mặt Phụng chợt đổi ra ngơ ngác, hoảng hốt rồi ngây dại, nàng đứng lên cái phắt, ngó dáo dác chung quanh, ngồi vật xuống rồi vụt chạy ra sau. Phụng trở vào líu giọng hỏi:
– Chiếc nhẫn hột xoàn của tôi mất đâu rồi? Có ai thấy không?
Mọi cặp mắt đổ nhìn trên Phụng rồi dáo dác truyền tin nhau:
– Rõ ràng tôi vừa mới cởi ra để đi tắm.
Nhiều người cùng nói:
– Vào xem trong buồng tắm thử… chắc là để trong buồng tắm. Cái mặt hột xoàn to bằng hạt ngô, chứ đâu có ít… chắc còn nằm trong buồng tắm.
– Tìm suốt cả buổi, không có cái góc cái kẹt nào trong nhà này mà tôi khỏi tìm. Phụng nhăn nhó.
Thể đề nghị:
– Bây giờ hãy tìm trong xắc tay mọi người.
Mọi người đàn bà cùng mở xắc tay mình ra kêu cắc cắc và đưa cho nhau khám xét, bà Thu để mắt dòm kỹ vào cái nội dung thanh bần cái ví đầm của tôi gồm chiếc khăn mùi xoa, vài chục bạc đi xe, tấm hình của chồng con và thẻ kiểm tra mới đổi. Đôi mắt sắc như dao bào của Phụng liếc tôi rồi nói lớn:
– Ai lấy của tôi thì trả ngay không tôi đi cớ bót.
– Bày bàn cầu có xin cơ huyền diệu vạch mặt chỉ tên quân ăn cắp ra… Bàn cầu cơ của chị Bích Khuê linh thiêng lắm. – Thể thủng thẳng.
– Phải rồi phải rồi… cầu cơ cầu cơ, cái mặt ai đó ăn cắp sẽ xì ra ngay… Thôi đi, ai có lỡ tham mà lấy của người ta thì hãy bỏ ra trước đi, đừng để cơ chỉ mặt, xấu hổ lắm. – Nhiều câu hưởng ứng.
Tôi cúi xuống mười ngón tay không đeo nhẫn. Tôi đang sắp hàng với những người đàn bà có những ngón tay đeo nhẫn ngọc cùng hột xoàn lấp láy để đứng trong xã hội. Cái thân phận của tôi quá lạnh, cái thân phận không đồ trang sức. Tôi đã từng dằn vặt Nghiễm cái thân phận của tôi thì lạnh nhưng giọt nước mắt của tôi thì nóng. Thân phận tôi đang đặt cạnh những thân phận nóng hổi thèm khát đồ trang sức, thèm khát nhu cầu vật chất.
– Nội trong này, tôi biết có một người đã lấy cắp chiếc cà rá hột xoàn của tôi… xin người đó trả lại, tôi không làm khó làm dễ gì đâu. – Phụng rắn giọng.
Bà Thu chắc lưỡi:
– Chiếc cà rá trị giá tới hai trăm nghìn!
Phụng nhấn giọng thêm:
– Tôi biết người đó vì nghèo mà lấy cắp của tôi. Khi người ta vì nghèo mà ăn cắp thì người ta có thể hưởng được sự tha thứ.
– Ở đây tôi biết có một kẻ nghèo, một kẻ nghèo có tác phong sang trọng, một kẻ không có tiền mà có tính. – Bà Thu gật đầu.
– Ở đây không có ai nghèo hết… Các bà đừng có khinh tôi nghèo. Thể xua tay. Rồi Thể xoay qua Bích Khuê: Chị mời người ta lại dây chơi. Chị mời toàn người giàu hay có xen lẫn người nghèo nữa? Xin chị giấu tên kẻ nghèo đó cho.
Cơn tức vọt cao, mười ngón tay lạnh, hai vai tôi lạnh, tai lạnh, tôi lướt lên cầm lấy bả vai Phụng dồn hết hơi mà hét bằng một giọng vô cùng oán độc:
– Trong những người đứng ở đây chỉ một mình tau nghèo, chỉ một mình tau nghèo… mày muốn nói vậy phải không?
Phụng lùi lại, đột ngột hốt hoảng nhìn mọi người rồi hỏi:
– Chị muốn gì?
Tôi tiến thêm một bước, đưa một bàn tay bấu cứng vai Phụng:
– Có phải mầy muốn hô lên tau ăn cắp chiếc nhẫn hột xoàn của mày? Màu muốn đổ vấy cho tau?
Phụng nhìn Bích Khuê, nhìn bà Thu, nhìn Thể ríu giọng nói nhanh:
– Chị muốn gì? Tôi hỏi ai lấy chiếc cà rá của tôi thì phải trả lại.
Tôi nghiến hai hàm răng tôi tưởng vụn ra như đường cát, dong thẳng cánh tay tát Phụng một cái mạnh như có tra vũ khí. Bọn đàn bà trong phòng nhốn nháo cả lên. Thể đến ôm tôi lại. Bích Khuê đứng ra trước mặt Phụng ngăn cản. Bích Khuê hốt hoảng:
– Khanh ơi, mi nóng quá… mi nóng quá. Cho tau can, mi nóng quá không được.
Tôi nói cùng với những giọt nước mắt đổ ra nóng hổi trong cơn khóc chợt đến tươi rói và thình lình:
– Bích Khuê ơi! Mi tốt lắm, nhưng, đến bây giờ tau mới biết là không nên chơi với mi. Khi tau nhận ra chồng tau nói có lý thì đã chậm rồi, danh dự của chồng tau, danh dự của con tau…
Tôi quay lại Thể:
– Ông buông tôi ra.
Tôi ngang ngửa nhìn Thể, đôi mắt tôi xấc láo, đôi môi tôi sắc lẻm, tôi nhìn Thể như nhìn một khỉ đột. Tôi vung hai bàn tay đập Thể, gạt Bích Khuê xông tới vồ lấy Phụng vây lấy đầu tóc kéo rị. Phụng nhảy tong tong, kêu réo Thể, Phụng cúi xuống cầm một chiếc hài cườm lên. Tôi rít răng:
– Tau liều chết để giết mi.
Tôi hung hãn húc đầu vào ngực Phụng, tôi cào xé mặt Phụng, tôi loi, tôi đấm đá, la réo. Tôi quên tôi đang tét đầu, đang chảy máu, đang xước cổ, đang bị xé rách áo, đang xổ tung đầu tóc. Tôi không đau vì những ngón đòn bị đánh trả, tôi hả hê sung sướng vì những ngón đòn đánh đi. Tôi kêu la: Tau liều chết để giết mày. Tau liều chết để giết mày. Mày giàu có thì mày xây lăng cho ông nội mày, mày giàu có thì mày mua áo quan đẹp cho con mẹ đẻ mày. Mày tưởng mày giàu có rồi mày ăn nói trên đầu trên trốt người ta sao? Mày tưởng mày giàu rồi mày la hét rằng mày mất của rồi mày phao vu cho người ta ăn cắp. Mày tưởng mày giàu có… Mày là con giun lãi trong bụng, một đầu là đực, một đầu là cái. Mày là một con vặt nhơ nhớp, ghê rợn nhơ nhớp… mà tau không muốn chà chân lên, đạp chân lên.
Tôi lồng lên, mạnh mẽ, hung hãn, Phụng vùng chạy quanh rồi cầm lấy chai rượu đưa cao:
– Tau phang vào đầu mày.
Tôi vẫn lao vào Phụng. Thể nhảy bổ tới cầm tay Phụng vặn ra sau giữ chai rượu lại.
Thể lắc đầu:
– Vu cáo người, hành hung người.
Bích Khuê và hai người đàn bà kéo tôi lui, gài lại cúc áo cho tôi, vuốt tóc, lau máu và sát trùng những vết thương.