ĐẤT THỞ

nhà nông không có ruộng đất phải đi làm thuê

ông chủ hàng ngày trả công theo việc

nhà nông nai lưng nuôi sống gia đình nheo nhóc, chật vật

tiếng khóc tiếng cười đan xen bước chân dính đất

đồng ruộng mênh mông ông chủ một mình

lo toan đồng xanh

mùa vàng cây lúa

.

nhà nông có ruộng đất tha hồ thâm canh tăng năng suất

cây lúa xanh bời bời giấu buồn vui trong bùn đất

cây lúa nghe tiếng lòng chua sót, đóng góp đủ điều

chồng lấn từng hạt thóc

nhà nông làm chủ cây lúa bỗng rưng mang nợ

nông dân

nợ những điều vô cớ, nợ ruộng lúa bỏ không, con cháu nhà nông không yêu quý ruộng đồng

bỏ quê kiếm sống, giọt mồ hôi xuống bùn vỡ vụn

ước mơ tận cùng

.

những cánh đồng manh mún làm ra sản phẩm hình thù vạn trạng. hạt thóc câm mồn đói khát giữa nhân gian, những cánh đồng bỏ hoang,…

những ý tưởng vòng quanh, những hoạch định từng bữa. đồng lúa đau yếu chạy không kịp chữ viết trên giấy tờ, chạy không kịp tiếng kêu, chuyển đổi, tái đi tái lại, cây lúa chưa kịp đứng kịp ngồi dạt theo cơn gió rách

đồng lúa bị sâu bệnh tàn lụi, đọng vào nhà nông nỗi đau mất mùa mất giá. đồng lúa bị hạn hán héo khô, nước trong tiếng nói ở đâu không đến tưới. nhà nông ngước mặt hỏi trời, mưa bị cháy khô khét lẹt

cây lúa sinh ra hạt thóc. hạt thóc xay giã giần sàng thành hạt gạo, trong mắt nhà nông trắng muốt thơm ngon trong mắt thiên hạ nhấc lên đặt xuống. hạt gạo đẩy đưa giữa thương trường nghiệt ngã. hạt gạo thiếu thừa luân hồi đói no

cánh đồng lớn dồn ruộng như phép cộng thẳng tưng như phép trừ lòng người, thiên nhiên không chiều theo ý

đồng lúa đã mấy ngàn năm đè nặng âm vang tiếng trống đồng, nhịp trống không còn gõ vào câu dân ca, tục ngữ, gõ vào tiếng la đao to búa lớn rớt giữa mùa màng

nền văn minh lúa nước đã mấy ngàn năm lạc lõng giữa văn minh công nghệ. bán cả một mùa vàng không mua nổi thứ công nghệ cỏn con. cây lúa chưa đủ cứng cáp nhảy lên sàn, lấm lem bùn đi nhấp nhô đất cát, canh cánh nỗi chiêm mùa

đồng lúa đang còn, đồng lúa mất đi nghe hơi thở nhà nông phập phồng nhỏ to trong lồng ngực, nghe lúa tránh rét mùa đông tránh nắng mùa hè, nhọc nhằn, phí phản lùn trước thế giới đổi thay chóng mặt

đồng lúa chảy nước mắt ngập úng

đồng lúa cạn nước mắt cháy khô

nhà nông ngơ ngác, thờ ơ…

lội vữa bùn nghe đất thở

ĐOM ĐÓM

thế giới màn đêm, ma qủy và phù thủy

kẻ ranh ma lợi dụng, tàng hình

rối loạn đêm đen

không gian mịt mùng bủa vây sinh linh bé nhỏ

.

đom đóm sáng sau trận mưa đêm

mưa đom đóm

vườn chuối cựa mình sột soạt

cánh đồng đêm, bãi tha ma hỗn loạn sáng trắng

nhấp nháy đường bay đêm sâu thẳm

đứt đoạn, ngắt nhịp, chập chờn thức giấc

âm thanh lặng im đốm sáng bay rờn rợn

.

trẻ con bắt đom đóm bỏ vào lọ thủy tinh thành khối hình ánh sáng đi trong đêm ma trơi

màn đêm cười

đom đóm cười

tiếng cười dính gốc cây ngọn cỏ

bay vào nhà vô tình niềm vui, tai vạ

tiếng nói mơ sợ điều thật giả

bắt thóp kẻ gian người ngay

con ma đêm, con ma đom đóm giật mình lo ngại

rập rình vô thức

đêm rời rạc

.

thấp thoáng bóng ma lang thang hang cùng ngõ hẻm

người mang mặt nạ màn đêm sống giữa ban ngày, ăn ở ngay lòng tốt

bóng ma trú ẩn ám từng hơi thở

đom đóm lập lòe

.

bầu trời cao xanh, màn đêm mênh mông, nhân gian quanh quẩn

đom đóm quần đảo mệt nhoài

đêm tối và con người

mờ ảo

THOÁNG RỪNG

bóng người như vệt đen dán trên mặt đất

những khuôn mặt lấm lem hốc hác

cắm lên đồi khát vọng hiện tại tương lai

amí ama khó nhọc vung cuốc lia sà gạc vào nỗi đau nỗi nhớ

đất vỡ, cây cỏ đứt lìa, ruột gan rời từng khúc

.

amí ama không nghe đại ngàn hát

không thấy trầm mặc núi rừng

những qủa đồi trống trơ lăn giữa lặng im ngơ ngác

rừng đi về đâu, buôn làng chênh vênh đồi dốc

muông thú đi về đâu, gió thổi qua quặn thắt

khung cửa ô nhà dài ngắn lại

con suối mùa khô không nước chảy

câu ay ray khắc khoải

.

có thể, những cánh rừng không chịu sự đổi thay

càng già nua càng hoang vu càng huyền diệu

đời du canh du cư mấy ai thấu hiểu, amí ama kinh hãi nỗi thiếu rừng

đau thương không chảy thành dòng nước mắt, vấn vương

để đời sau không biết rừng thần thoại

.

ama khua chiêng, tiếng ngân không vọng lại chảy trên đồi khô khốc

đêm rượu cần không nghe rạo rực nối vòng xoang, thiếu lửa than bập bùng

linh hồn rừng ở đâu im bặt

nghe âm thanh gõ vào lòng nhói buốt

rừng ra đi

buôn làng ở lại

.

sự tồn tại trên mảnh đất mất rừng chỉ là cái xác

vật vờ

nổi trôi

dạt vào khoảng không mặc định

cái thức chìm giấc ngủ

nhộn nhịp, xô bồ trên rừng thiêng một thuở

.

khuôn mặt hiền khô còn sót chút hoang sơ

trầm tư nghe tiếng rừng trên đồi gió hú

nghe nổi giận rừng ngàn năm trở lại

già làng ngậm thuốc rê, mép nhả khói lờ mờ trước mặt

lưa thưa bước chân trần, cầu thang xù xì không mòn nhẵn

trống vắng cái nhìn phía trời xa

DÒNG SÔNG IM LẶNG

đàn cá đang vui đột nhiên im lặng khác thường

những con cá sống ở tầng nước khác nhau không biết mặt

những con cá sống cùng tầng nước chia tay biệt tăm

chúng đi tìm nước sạch

chúng ngáp trên mặt nước, lềnh bềnh chóng mặt

nước chảy dài lặng thinh

dòng nước buồn

đàn cá buồn

nhìn đám mây vời vợi

.

dòng nước nghe

tiếng bóng tối, gật đầu, bắt tay, loẹt xoẹt trên giấy

tiếng dạ dạ, vâng vâng, giơ tay chỉ trỏ

dòng sông đứng ngoài tiếng ấy

nghẹn lòng ôm nước thải độc hại tiếng kia

sông với cá biệt ly

sông với người đắng cay chia xa ngàn đời gắn bó

.

lời nói dòng sông không thành tiếng

cả đời trong xanh bây giờ qủy ám

trôi nồng nặc thách thức giữa ồn ào, vô cảm

.

mùa hoa cải bên sông không vàng trên bãi bồi từng vạt nắng. những mùa hoa theo dòng nước cuốn sặc mùi ô nhiễm, mùa hoa bị vùi dập, khoảng không nghẹt thở giữa trần gian

bên bờ sông không trai gái hẹn hò thả tiếng yêu trong dòng lấp lánh. dòng sông xua tình yêu bằng mùi hôi hám và nhấn chìm trong màu đen nước thải, cô đơn không nối đôi bờ, cô đơn không nghe tiếng hát hò. trâu bò cũng không đủng đỉnh trên bờ sông gặm cỏ. trẻ nhỏ không mang nước chơi trò đổ dế mua vui

tiếng róc rách thải ra nửa ẩn nấp nửa công khai hòa vào dòng trong lành tươi mát. tiếng kêu dòng nước không vang, sủi bọt uất ức cuộn trôi trong con mắt người thản nhiên, thờ ơ, tức giận…

sự sống dưới dòng sông ngột ngạt giết dần từng thủy sinh bé nhỏ, ngăn cản sinh sôi. thủy long vương ngậm ngùi nói không thành lời, kêu không nổi, bất lực sặc sụa trong nhày nhụa đen ngòm, tiếng lạc lõng chìm lấp giữa ồn ào nói cười khả ố

có dòng sông mang vượng khí quốc gia ngấp ngoải trong từng hơi thở, dự báo điều kinh khủng đang đợi chờ phía trước, tiếng nói dóng lên lại bị nhấn chìm trong quên lãng, chìm trong tiếng ồ quái đản, lặng im; hiểm họa rập rình co thắt thình thịch trong lòng đất

tiếng nói lao nhao người có gang có thép va đập tiếng nói dân dã thôn quê, va đập vào dòng sông không bóng người bơi lội, vắng con thuyền thả lưới, vắng cánh buồm no gió đi xa. nước bẩn rồi, cá đi rồi, sông ơi!

thuở rửa rau rửa bèo trên sông, cá vây quanh đùa giỡn; trời nắng nóng vốc nước uống mát cả mùa hè; đêm giao thừa ra sông gánh nước lấy lộc chỉ còn trong kỉ niệm, nhớ nhung. theo thời gian, tuổi con sông ngày càng tăng, đời sống dòng sông ngày càng giảm, sông hết thời đục trong, vắng lặng

nhìn cá chết rữa trôi, nhìn dòng sông lẳng lặng bức tử, nghe tiếng thở than đời sông nước

một mai, sông không còn nữa, mặt đất không còn sông, còn lại xác quanh co như sợi dây rơi tự do nằm khô trên đất

ai tiễn biệt dòng sông

ai khóc về dòng sông

nhoi nhói giữa cuộc đời

bất chấp

CÓC KÊU

“Con cóc là cậu ông trời”

nghiến rằng ken két giữa đời nhiễu nhương

trời cao chẳng ngỏ lòng thương

mưa buồn tránh mặt mở đường nắng bay

.

Cóc kêu rát họng, điếc tai

nóng thiêu đốt, cóc nằm lay gầm giường

đời thừa no đủ tai ương

tiếng kêu thất lạc biết phương nào tìm

.

Trời kia, mưa vẫn lặng im

cóc đành bất lực nổi chìm tiếng xưa

không gian nóng bỏng đung đưa

châm vào mây trắng cháy xua ráng chiều

.

Bụng co thắt tiếng cóc kêu

âm thanh chứa chật túp lều, vila

sức căng bề mặt vỡ ra

nghe trong hỗn loạn tiếng va đất trời

.

Thế rồi, mưa vẫn không rơi

vẫn khô khát vẫn mồ hôi đầm đìa

cóc buồn tâm sự sẻ chia

vướng từng bước nhảy đứt lìa, hụt hơi

.

Cóc kêu kêu đến tả tơi

cao xanh không thấu bằng lời nói suông

đôi khi trọc giận, trời buông

nước mênh mông ngập trần truồng cóc trôi