Danh ngôn
Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.
We need, in every community, a group of angelic troublemakers.
(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)
Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.
It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.
(James Baldwin - No Name in the Street 1972)
Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.
While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.
(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)
Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.
There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.
(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)
Ban Biên tập
Địa chỉ liên lạc:
1. Thơ
tho.vanviet.vd@gmail.com
2. Văn
vanviet.van14@gmail.com
3. Nghiên cứu Phê Bình
vanviet.ncpb@gmail.com
4. Vấn đề hôm nay
vanviet.vdhn1@gmail.com
5. Thư bạn đọc
vanviet.tbd14@gmail.com
6. Tư liệu
vanviet.tulieu@gmail.com
7. Văn học Miền Nam 54-75
vanhocmiennam5475@gmail.com
Tra cứu theo tên tác giả
- A. A. Fadeev
- A. Puskin
- A. T.
- Abdulrazak Gurnah
- Abraham F. Lowenthal
- Ace Le
- Ace Lê
- Adam Gopnik
- Adonis
- Adrian Horton
- Agi Mishol
- Ajar
- Akiko Miki
- Alain Guillemin
- Alan Phan
- Alăng Văn Gáo
- Alăng Văn Giáo
- Aldous Huxley
- Aleksandr Griboedov
- Alex Marshall
- Alex Smith
- Alex Thai
- Alex-Thái Đình Võ
- Alexander Fadeev
- Alexander Solzhenitsyn
- Alexandra Alter
- Alexandre FERON
- Alice Munro
- Alina Lesik
- Alison Flood
- Allen Ginsberg
- Amanda Gorman
- Amartya Sen
- Amelia Glaser
- Amos Oz
- An Nam
- Anatole France
- Anatoly Gavrilov
- Anders Olsson
- André Breton
- André Menras
- André Menras – Hồ Cương Quyết
- André Menras Hồ Cương Quyết
- Andrea Hoa Pham
- Andrea Kendall-Taylor
- Andreas Fulda
- Andreas Wimmer
- Andrew Postman
- Andy Cao
- Anh Anh
- Anh Hồng
- Anh Hồng (nhà thơ)
- Ánh Liên
- Anh Nhi
- Anh Văn
- Anika Zeller
- Anna Akhmatova
- Anna Maria Bracale Ceruti
- Anna Mitchell
- Anne Carson
- Anne Hébert
- Anne Henochowicz
- Annie Ernaux
- António Jacinto
- Antôn Nguyễn Trường Thăng
- Archimedes L.A. Patti
- Arlette Quỳnh Anh Trần
- Arnold Schwarzenegger
- Arthur Koestler
- Arty Abel
- Arvind Subramanian
- Augustina
- Aurélie Coulon
- Aurelien Breeden
- Ba Sàm
- Bá Thụ Đàm
- Bạch Cúc
- Bạch Hoàn
- Bách Mỵ
- Bách Thân
- Bạch X. Phẻ
- Bạch Xuân Phẻ
- Bakhtin
- Ban Mai
- Bàn Văn Thòn
- Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam
- Bảo Huân
- Bảo La
- Bảo Nhi Lê
- Bảo Ninh
- Bảo Phác
- Bão Vũ
- Barbara Demick
- Bashô
- Batrioldman
- Bauxite Việt Nam
- Bắc Đảo
- Bắc Phong
- Bằng Việt
- BB Ngô
- Bei Dao
- Benjamin Péret
- Benjamin Ramm
- Bertolt Brecht
- Bertrand Russell
- Bettina Rheims
- Bích Ngân
- Biếm họa
- Biên Cương
- Biệt Hiệu
- Bilahari Kausikan
- Billy Collins
- Bình Nguyên Lộc
- Brahma Chellaney
- Branko Milanovic
- Brett Reilly
- Brian Pascus
- Brian Wu
- Brice Pedroletti
- Brodsky
- Bryan
- Bùi An
- Bùi Bảo Trúc
- Bùi Bích Hà
- Bùi Chát
- Bùi Chí Trung
- Bùi Chí Vinh
- Bùi Công Thuấn
- Bùi Công Trực
- Bùi Đức Lại
- Bùi Giáng
- Bùi Hải Quảng
- Bùi Hoàng Tám
- Bùi Hoằng Vị
- Bùi Huệ Chi
- Bui Huy Hoi Bui
- Bùi Mai Hạnh
- Bùi Mạnh Hùng
- Bùi Mẫn Hân
- Bùi Minh Quốc
- Bùi Ngọc Tấn
- Bùi Quang Thắng
- Bùi Suối Hoa
- Bùi Thanh Hiếu
- Bùi Thanh Phương
- Bùi Thanh Tuấn
- Bùi Thụy Băng
- Bùi Tiến An
- Bùi Trân Phượng
- Bùi Trọng Hiền
- Bùi Văn Kha
- Bùi Văn Nam Sơn
- Bùi Việt Sỹ
- Bùi Vĩnh Phúc
- Bùi Xuân Bách
- Bùi Xuân Đính
- Bùi-Viết Văn Đức
- Bulgakov
- Bửu Chỉ
- C.D.
- Cái Lư Hương
- Cái Trọng Ty
- Cam Ly
- Cảnh Chánh
- Cao Bảo Vân
- Cao Bình Minh
- Cao Chi
- Cao Gia An
- Cao Hành Kiện
- Cao Huy Thuần
- Cao Kim Ánh
- Cao La
- Cao Quang Nghiệp
- Cao Tần
- Cao Thị Hồng
- Cao Thu Cúc
- Cao Việt Dũng
- Cao Xuân Hạo
- Cao Xuân Huy
- Carl Bildt
- Carl O. Schuster
- Carlos Assunção
- Carolyn Mary Kleefeld
- Cát Linh
- Cẩm Tú
- Cấn Thị Thêu
- Chan Phuong
- Chanh Tam
- Charles Bo
- Charles Bukowski
- Charles Simic
- Chau Doan
- Chân Minh
- Chân Pháp Xa
- Chân Phương
- Chân Xuân Tản Viên
- Châu Diên
- Châu Hải Đường
- Châu Hồng Thủy
- Châu Hữu Quang
- Chenn
- Chế Diễm Trâm
- Chế Lan Viên
- Chi Mai
- Chi Phương
- Chiêu Dương
- Chiêu Khiêm
- Chiharu Shiota
- Chim Hải
- Chim Trắng
- Chinh Ba
- Chính Tâm
- Chính Vĩ
- Chinua Achebe
- Chơn Không Cao Ngọc Phượng
- Christian Gampert
- Christian Welzel
- Christina Mary Hjortlund
- Christoph Giesen
- Christoph Sator
- Christopher Balding
- Christopher Goscha
- Christy Wampole
- Chu Dương
- Chu Hảo
- Chu Hoạch
- Chu Kim
- Chu Mộng Long
- Chu Quang Tiềm
- Chu Tử
- Chu Văn Lễ
- Chu Văn Sơn
- Chu Vĩnh Hải
- Chu Vương Miện
- Chu Xuân Diên
- Chung Le
- Claire Simon
- Clay Phạm
- Concepcion de Leon
- Connie Hoàng
- Cora Engelbrecht
- Costica Bradatan
- Cổ Ngư
- Cù An Hưng
- Cù Huy Hà Vũ
- Cù Mai Công
- Cù Tuấn
- Cung Minh Huân
- Cung Tích Biền
- Cung Trầm Tưởng
- D. S. Likhachev
- Da Màu
- Dạ Ngân
- Dạ Thảo Phương
- Dã Tượng
- DAD
- Dadolin Murak
- Damien Keown
- Dan Bilefsky
- Dan Slater
- Dana Gioia
- Danh ngôn
- Dani Rodrik
- Daniel Halpern
- Daniel Hautzinger
- Daron Accemoglu
- David Brown
- David Gascoyne
- David Marchese
- David Weinberger
- Ðặng Thơ Thơ
- Demetrio Paparoni
- DEUTSCHE WELLE
- Di
- Di Li
- Diêm Liên Khoa
- Diễm Thi
- Diễm Tường
- Diễn đàn Thế kỷ
- Diệp Duy Liêm
- Diệp Huy
- Ðinh Cường
- Dino Buzatti
- Dipanjan Roy Chaudhury
- Dmitri Prokofyev
- Dmitry Burago
- Dmitry Muratov
- Doãn Cẩm Liên
- Doãn Mạnh Dũng
- Doãn Mẫn
- Doãn Quốc Sỹ
- Dominique Lemieux
- Donald Inglehart
- Donna Ashworth
- Ðỗ Quang Nghĩa
- Ðỗ Quyên
- Du Tử Lê
- Dung Nguyễn
- Dũng Phan
- Dũng Trung Kqd
- Dũng Vũ
- Duy Lam
- Duy Tân
- Duy Thanh
- Duy Thông
- Duyên Anh
- Dư Hoa
- Dư Kiệt
- Dư Thị Hoàn
- Dư Thu Vũ
- Dương Đại Triều Lâm
- Dương Đình Giao
- Dương Khánh Phương
- Dương Kiền
- Dương Ngạn
- Dương Nghiễm Mậu
- Dương Ngọc Thái
- Dương Như Nguyện
- Dương Phương Vinh
- Dương Thắng
- Dương Thiệu Tước
- Dương Thu Hương
- Dương Thuấn
- Dương Tú
- Dương Tường
- Dương Văn Ba
- Dylan Suher
- Đà Văn
- Đàm Hà Phú
- Đàm Hách Thành
- Đào An Khánh
- Đào Anh Kha
- Đào Công Tiến
- Đào Duy Anh
- Đào Hiếu
- Đào Lê Na
- Đào Ngọc Chương
- Đào Nguyên
- Đào Nguyễn
- Đào Nguyên Phương Thảo
- Đào Như
- Đào Phương Liên
- Đào Quang Toản
- Đào Tấn Phần
- Đào Thái Tôn
- Đào Thị Hương
- Đào Tiến Thi
- Đào Trung Đạo
- Đào Trường Phúc
- Đào Tuấn
- Đào Tuấn Ảnh
- Đào Văn Thuỵ
- Đào Văn Tiến
- Đào Vũ Anh Hùng
- Đặng Anh Đào
- Đặng Bích Phượng
- Đặng Chương Ngạn
- Đặng Đình Cung
- Đặng Đình Mạnh
- Đặng Hà
- Đặng Hải Sơn
- Đặng Hoàng Giang
- Đặng Hồng Nam
- Đặng Hùng Võ
- Đặng Hương Giang
- Đặng Hữu
- Đặng Mai Lan
- Đặng Mậu Tựu
- Đăng Nguyên
- Đặng Phùng Quân
- Đặng Quốc Thông
- Đặng Sơn Duân
- Đặng Thái
- Đăng Thành
- Đặng Thân
- Đặng Thị Hảo
- Đặng Thơ Thơ
- Đặng Tiến
- Đặng Tiến (Thái Nguyên)
- Đặng Trung Nghĩa
- Đặng Túy
- Đặng Văn Dũng
- Đặng Văn Hùng
- Đặng Văn Ngữ
- Đặng Văn Sinh
- Đặng Vũ Vương
- Đặng Xuân Thảo
- Đặng Xuân Xuyến
- Đằng-Giao
- Điểm Thọ
- Đinh Bá Anh
- Đinh Cường
- Đinh Hoàng Thắng
- Đinh Hùng
- Đình Kính
- Đinh Linh
- Đinh Ngọc Thu
- Đinh Phương
- Đinh Phương Thảo
- Đinh Quang Anh Thái
- Đinh Thanh Huyền
- Đinh Thị Như Thúy
- Đinh Trường Chinh
- Đinh Từ Bích Thuý
- Đinh Từ Bích Thúy
- Đinh Văn Đức
- Đinh Vũ Hoàng Nguyên
- Đinh Ý Nhi
- Đinh Yên Thảo
- Đoàn Ánh Thuận
- Đoàn Bảo Châu
- Đoàn Cầm Thi
- Đoàn Công Lê Huy
- Đoàn Hồng Lê
- Đoàn Huy Giao
- Đoàn Huyền
- Đoàn Khắc Xuyên
- Đoàn Lê Giang
- Đoàn Nhã Văn
- Đoàn Thanh Liêm
- Đoan Trang
- Đoàn Tùng Nguyễn
- Đoàn Tử Huyến
- Đoàn Việt Hùng
- Đoàn Xuân Kiên
- Đỗ Anh Hoa
- Đỗ Anh Tuấn
- Đỗ Cao Bảo
- Đỗ Duy Ngọc
- Đỗ Đức
- Đỗ Đức Đông Ngàn
- Đỗ Đức Hiểu
- Đỗ Hòa
- Đỗ Hoàng Diệu
- Đỗ Hồng Ngọc
- Đỗ Hồng Nhung
- Đỗ Hữu Chí
- Đỗ Kh
- Đỗ Kh.
- Đỗ Khiêm
- Đỗ Kim Thêm
- Đỗ Lai Thuý
- Đỗ Lai Thúy
- Đỗ Lê Anh Đào
- Đỗ Mạnh Hoàng
- Đỗ Minh Tuấn
- Đỗ Nghê
- Đỗ Ngọc
- Đỗ Ngọc Thống
- Đỗ Quang Nghĩa
- Đỗ Quang Vinh
- Đỗ Quý Toàn
- Đỗ Quyên
- Đỗ Quỳnh Dao
- Đỗ Thắng Cảnh
- Đỗ Thị Thu Trà
- Đỗ Thiên Anh Tuấn
- Đỗ Trí Vương
- Đỗ Trọng Khơi
- Đỗ Trung Quân
- Đỗ Trường
- Đỗ Tuyết Khanh
- Đồng Chuông Tử
- Đông Hoài
- Đông Hồ
- Đông Kha
- Đông Ngàn Đỗ Đức
- Đông Nghi
- Đức Ban
- Đức Đàm
- Đức Flying Bay
- Đức Hoàng
- Đức Lê
- Đức Phổ
- Đức Tâm
- Đức Tiến
- E.E. Cummings
- E.M. Chernoivanenko
- Eamonn Butler
- Eckart Kleßmann
- Eduardo Galeano
- Edward Hirsch
- Elena Pucillo Truong
- Elias Canetti
- Ellen Bass
- Eloisa Amezcua
- Emiel Roothooft
- Emmanuelle Jardonnet
- Eric Weiner
- Erica Frantz
- Erik Harms
- Erik Korling
- Euan Ward
- Evgheni Dobrenko
- F.N.
- Federico García Lorca
- Feliks Kuznesov
- Filip Lech
- Flanny O’Connor
- Florence Noiville
- Florian Altenhöner
- Francis Fukuyama
- Francis Fukuyma
- Frank Dikötter
- Frank O'Hara
- Frankfurt
- Fred Hiatt
- Friedrich Dürrenmatt
- Friedrich Nietzsche
- Fritz J. Raddatz
- Gabriel García Márquez
- Gaither Stewart
- Gaiutra Bahadur
- Gary Leupp
- Gặp gỡ và trò chuyện
- Georg Bönisch
- Georg Trakl
- George Burchett
- George Orwell
- George Perreault
- George Siemens
- Gerhard Will
- Germain Droogenbroodt
- Giang Dang
- Giang Lại Đức
- Giang Nam
- Giáng Vân
- Giáp Văn Dương
- Gideon Rachman
- Giuse Lê Công Đức
- Goethe
- Gonçalo Fernandes
- Gottfried Benn
- Graham Allison
- Grigory Yudin
- Günter Kunert
- Gyảng Anh Iên
- Hà Duy Phương
- Hà Dương Tuấn
- Hà Dương Tường
- Hà Đình Nguyên
- Hạ Đình Nguyên
- Hà Huy Sơn
- Hà Hương
- Hà Lệ Minh
- Hà Ngọc Hòa
- Hạ Nguyên
- Hà Nguyên Du
- Hà Nhân
- Hà Nhật
- Hà Phạm Phú
- Hà Quang Vinh
- Hà Sĩ Phu
- Hà Thanh Vân
- Hà Thế
- Hà Thị Minh Đạo
- Hà Thúc Sinh
- Hà Thủy Nguyên
- Hà Tùng Long
- Hà Tùng Sơn
- Hà Văn Thịnh
- Hà Văn Thùy
- Hà Vũ Trọng
- Hagi Kenaan
- Hai An Vu
- Hải Hạc
- Hải Ngọc
- Hai Thanh
- Han Dang
- Hàn Giang
- Han Kang
- Hàn Vĩnh Diệp
- Hạnh Nguyên
- Hạnh Phước
- Hạnh Viên
- Hannah Beech
- Hào Thiện Nhân
- Haruki Murakami
- Hân Hương
- Heiko Buschke
- Heinrich Heine
- Henri Michaux
- Henry David Thoreau
- Henry Wadsworth Longfellow
- Heriberto Araújo
- Hermann Hesse
- Hiền Trang
- Hiệp Ikaria
- Hiệu Minh
- Hiếu Tân
- Ho Lai-Ming
- Hòa Bình Lê
- Hoa Níp
- Hoài Hương
- Hoài Nam
- Hoài Phương
- Hoài Thanh
- Hoài Việt
- Hoài Ziang Duy
- Hoan Doan
- Hoàn Nguyễn
- Hoàng Ánh
- Hoàng Anh Tuấn
- Hoàng Cát
- Hoàng Cầm
- Hoàng Chí Hiếu
- Hoàng Chính
- Hoàng Cường Long
- Hoàng Dũng
- Hoàng Dương Tuấn
- Hoàng Đăng Khoa
- Hoàng Đỗ
- Hoàng Đông
- Hoàng Đức Truật
- Hoàng Hà
- Hoàng Hải Thủy
- Hoàng Hải Vân
- Hoảng Hãn
- Hoàng Hưng
- Hoàng Khởi Phong
- Hoàng Kim Oanh
- Hoàng Lại Giang
- Hoàng Lan
- Hoàng Lan Anh
- Hoàng Lan Chi
- Hoàng Lê
- Hoàng Lệ
- Hoàng Linh
- Hoàng Long
- Hoàng Mai Ðạt
- Hoàng Mạnh Hải
- Hoàng Minh Trí
- Hoàng Minh Tường
- Hoàng Nam
- Hoàng Nga
- Hoàng Ngọc Biên
- Hoàng Ngọc Hiến
- Hoàng Ngọc Nguyên
- Hoàng Ngọc Tuấn
- Hoàng Nguyễn
- Hoàng Nguyên Vũ
- Hoàng Nhơn
- Hoàng Nhuận Cầm
- Hoàng Phong Tuấn
- Hoàng Phủ Ngọc Tường
- Hoàng Quân
- Hoàng Quốc Hải
- Hoàng Thị Hường
- Hoàng Thị Thu Thủy
- Hoàng Thu Phố
- Hoàng Thúy
- Hoàng Thuỵ Anh
- Hoàng Tiến
- Hoàng Trung Thông
- Hoàng Tuấn Công
- Hoàng Tuấn Phổ
- Hoàng Tùng
- Hoàng Tuỵ
- Hoàng Văn Sơn
- Hoàng Việt
- Hoàng Vũ Thuật
- Hoàng Xuân Phú
- Hoàng Xuân Sơn
- Hoàng Xuân Tuyền
- Hoàng Yến
- Horst Bienek
- Howard Gardner
- Hồ Anh Thái
- Hồ Bạch Thảo
- Hồ Bất Khuất
- Hồ Diệu Vân
- Hồ Dzếnh
- Hồ Đắc Vũ
- Hồ Đình Nghiêm
- Hồ Hải Thụy
- Hồ Hữu Tường
- Hồ Minh Tâm
- Hồ Ngọc Đại
- Hồ Như
- Hồ Phú Bông
- Hồ Tịnh Tình
- Hồ Trường An
- Hồ Tú Bảo
- Hội những người ủng hộ GS. Chu Hảo
- Hồng Anh
- Hồng Hoang
- Hồng Lê Thọ
- Hồng Phú
- Huệ Hương Hoàng
- Huguette Bertrand
- Huong Nguyen
- Huy Cận
- Huy Đức
- Huy Tưởng
- Huyền Thương
- Huỳnh Duy Lộc
- Huỳnh Hoa
- Huỳnh Hữu Uỷ
- Huỳnh Hữu Ủy
- Huỳnh Kim Báu
- Huỳnh Kim Quang
- Huỳnh Lê Nhật Tấn
- Huỳnh Liễu Ngạn
- Huỳnh Ngọc Chênh
- Huỳnh Như Phương
- Huỳnh Sơn Phước
- Huỳnh Tấn Mẫm
- Huỳnh Thế Du
- Huỳnh Thục Vy
- Huỳnh Trọng Khang
- Huỳnh Tuấn Anh
- Hứa Chương Nhuận
- Hương Lan
- Hường Thanh
- Hương Thủy
- Hữu Danh
- Hữu Đông
- Hữu Loan
- Hữu Mai
- Hữu Phương
- Ian Bui
- Ian Johnson
- Igor Poglazov
- Ilza Burchett
- Inrasara
- Iris Radisch
- Isabella Kwai
- Issa
- Issac Bashevis Singer
- Italo Calvino
- Iya Kiva
- J. M. Lotman
- J.B Nguyễn Hữu Vinh
- Jacques Attali
- Jacques Prévert
- Jake Johnson
- James Borton
- James Daniel Spears
- James G. Zumwalt
- James Grossman
- James Joyce
- James Poniewozik
- James Stavridis
- James WrightJuan Felipe Herrera
- Janos Kornai
- Jared Carters
- Jason Lopata
- Jason Morris-Jung
- Jay Nordlinger
- Jaya K.
- Jean Chesnaux
- Jean d'Ormesson
- Jean Piaget
- Jean Przyluski
- Jean Toomer
- Jean-Jacques Brochier
- Jean-Jacques Roth
- Jean-Louis Rocca
- Jean-Luc Chalumeau
- Jean-Marc Roberts
- Jean-Patrick Géraud
- Jean-Paul Sartre
- Jefferson Cowie
- Jeffrey Hanfover
- Jeffrey Nall
- Jessica Swoboda
- Jessie Yeung
- Jiayang Fan
- Jimmy Carter
- Joan Hua
- João Guimarães Rosa
- Joaquin Nguyễn Hòa
- John Barrow
- John Cheever
- John Freeman
- John Keane
- John McCain
- Jon Fosse
- Jonathan Dee
- Jonathan London
- Jörg Wischermann
- Jorge Amado
- Jorge Luis Borges
- Joschka Fischer
- Josée Lapointe
- Joseph Wong
- Joseph Wright
- Josh Rogin
- Joshua Rothman
- Juan Pablo Cardenal
- Juan Pablo Cardenal & Heriberto Araújo
- Julia Cagé
- Julio Cortázar
- Jun’ichiro Tanizaki
- Kahil Gibral
- Kai Hoàng
- Kale
- Kalynh Ngô
- Kamel Daoud
- Kao Phú
- Kap Seol
- Karel Appel
- Karen Tongson
- Kate Chopin
- Kazuo Shiraga
- Kenneth Nguyen
- Keorapetse Kgositsile
- Kerstin Holm
- Kều Jang
- Kha Lương Ngãi
- Khái Hưng
- Khaly Chàm
- Khang Quốc Ngọc
- Khánh
- Khánh Bình
- Khánh Duy
- Khánh Ly
- Khánh Mai
- Khanh Nguyen
- Khanh Pham
- Khánh Phương
- Khánh Trâm
- Khánh Trường
- Khét
- Khế Iêm
- Khiêm Nhu
- Khổng Đức Thiêm
- Khuất Đẩu
- Khuê Phạm
- Khuyết Thư
- Kiệm Hoàng
- Kiến Văn
- Kiệt Anh Hùng
- Kiệt Tấn
- Kiều Duy Vĩnh
- Kiều Loan
- Kiều Mai Sơn
- Kiều Maily
- Kiều Phong
- Kiều Thị An Giang
- Kim Ân
- Kim Chi
- Kim Dung
- Kim Hạnh
- Kim Thúy
- Kim Trần
- Kinh Bắc
- Kính Hòa
- Klaus Wiegerefe
- Kúm
- Kurt-Martin Mayer
- Kỳ Duyên
- Kyoko Numano
- L. N. Tolstoy
- L. V. H.
- La Khắc Hoà
- La Khắc Hòa
- Lã Nguyên
- Lại Nguyên Ân
- Lam Điền
- Lam Ngọc
- Lam Thái Hòa
- Lan Nguyên
- Lang Anh
- Langston Hughes
- LAP
- Larry Diamond
- Lars Vargö
- Laura Cappelle
- Laurent Sagalovitsch
- Lawrence Ferlinghetti
- Lâm Chương
- Lâm Duyên
- Lâm Hạnh
- Lâm Lê
- Lâm Ngân Mai
- Lâm Quang Mỹ
- Lâm Thị Mỹ Dạ
- Leon Trotsky
- Leonard Cohen
- Lê An Thế
- Lê Anh Hoài
- Lê Anh Hùng
- Lê Ân
- Lê Bá Đảng
- Lê Bích Vượng
- Lê Chiều Giang
- Lê Công Định
- Lê Công Giàu
- Lê Công Tư
- Lê Ðình Nhất Lang
- Lê Dũng
- Lê Duy Nam
- Lê Đạt
- Lê Đăng Doanh
- Lê Đình Cai
- Lê Đình Khẩn
- Lê Đình Thắng
- Lê Đỗ Huy
- Lê Đức Dục
- Lê Đức Thôn
- Lê Giang Trần
- Lê Hải
- Lệ Hằng
- Lê Hiệp
- Lê Hoài Nguyên
- Lê Hoàng Diễm Trang
- Lê Hoàng Lân
- Lê Học Lãnh Vân
- Lê Hồ Quang
- Lê Hồng Hà
- Lê Hồng Hiệp
- Lê Hồng Lâm
- Lê Hùng
- Lê Hùng Vọng
- Lê Huyền Ái Mỹ
- Lê Huỳnh Lâm
- Lê Hữu
- Lê Hữu Khoá
- Lê Hữu Khóa
- Lê Hữu Nam
- Lê Kế Lâm
- Lê Khải
- Lê Kim Duy
- Lê Ký Thương
- Lê Lạc Giao
- Lê Luân
- Lê Mã Lương
- Lê Mai
- Lê Mai Lĩnh
- Lê Mạnh Chiến
- Lê Mạnh Đức
- Lê Minh Chánh
- Lê Minh Hà
- Lê Minh Hiền
- Lê Minh Khuê
- Lê Minh Phong
- Lê Ngân Hằng
- Lê Ngọc Luân
- Lê Ngọc Sơn
- Lê Nguyễn
- Lê Nguyễn Duy Hậu
- Lê Nguyễn Hương Trà
- Lê Nguyên Long
- Lê Nguyên Vỹ
- Lê Như Bình
- Lê Oa Đằng
- Lê Phan
- Lê Phú Khải
- Lê Quang
- Lê Quang Đức
- Lê Quảng Hà
- Lê Quang Hợp
- Lê Quang Thành
- Lê Quân
- Lê Quốc Anh
- Lê Quỳnh
- Lê Quỳnh Mai
- Lê Sa Long
- Lê Si Na
- Lê Sơn
- Lê Tất Đạt
- Lê Tất Điều
- Lê Thanh Dũng
- Lê Thanh Hải
- Lê Thanh Phong
- Lê Thanh Trường
- Lê Thân
- lê thi diem thuý
- Lê Thị Hồng Minh
- Lê Thị Huệ
- Lê Thị Hường
- Lê Thị Oanh
- Lê Thị Thấm Vân
- Lê Thiết Cương
- Lê Thiếu Nhơn
- Lê Thọ Bình
- Lê Thời Tân
- Lê Thời Thôi
- Lê Thu Hiền
- Lê Thúy Bảo Liên
- Lê Tiên Long
- Lê Trí Tuệ
- Lê Trinh
- Lê Trọng Nghĩa
- Lê Trọng Nguyễn
- Lê Trung Tĩnh
- Lê Trường Thanh
- Lê Tuấn Huy
- Lê Tuyết Hạnh
- Lê Văn Bỉnh
- Lê Văn Hảo
- Lê Văn Hiếu
- Lê Văn Hòa
- Lê Văn Luân
- Lê Văn Sơn
- Lê Văn Trung
- Lê Văn Tùng
- Lê Vĩnh Tài
- Lê Vĩnh Triển
- Lê Vũ Trường Giang
- Lê Xuân Khoa
- Lê Xuyên
- Li Edelkoort
- Li Zhongqin
- Liêu Diệc Vũ
- Liêu Thái
- Liễu Trương
- Linh Nguyên
- Linh Văn
- Linh Vân
- Linh-Chân Brown
- LKH
- Lorca
- Louis Aragon
- Louise Glück
- Lộc Vàng
- Luân Hoán
- Ludwig von Mises
- Luke Hunt
- Luke Turner
- Lữ Kiều
- Lữ Quỳnh
- Lương Đào
- Lương Thiệu Quân
- Lương Thư Trung
- Lưu Á Châu
- Lưu Bình Nhưỡng
- Lưu Diệu Vân
- Lưu Đức Trung
- Lưu Hà
- Lưu Hiểu Ba
- Lưu Khánh Thơ
- Lưu Mê Lan
- Lưu Minh Hải
- Lưu Na
- Lưu Nhi Dũ
- Lưu Quang Vũ
- Lưu Thuỷ Hương
- Lưu Thủy Hương
- Lưu Trọng Văn
- Lưu Uyên Khôi
- Lý Đợi
- Ly Hoàng Ly
- Lý Ngang
- Ly Phạm
- Lý Quang Hoàn
- Lý Thanh
- Lý Tiến Dũng
- Lý Toàn Thắng
- Lý Trực Dũng
- Lý Xuân Hải
- Lydia Davis
- Lynh Bacardi
- LysP
- M. Gorky
- M.L. Gasparov
- Mạc Phong Tuyền
- Mạc Văn Trang
- Mạc Việt Hồng
- Mạch Nha
- Mạch Quang Thắng
- Madeleine Riffaud
- Mai An Nguyễn Anh Tuấn
- Mai Anh Tuấn
- Mai Bá Ấn
- Mai Bá Kiếm
- Mai Chanh
- Mai Hiền
- Mai Khôi
- Mai Kim Ngọc
- Mai Nhật
- Mai Ninh
- Mai Quốc Ấn
- Mai Quỳnh
- Mai Quỳnh Nam
- Mai Sơn
- Mai Thái Lĩnh
- Mai Thanh Sơn
- Mai Thảo
- Mai Tú Ân
- Mai Văn Hoan
- Mai Văn Phấn
- Mai Văn Tính
- Maki Starfield
- Mamleev
- Mạnh Kim
- Marc Andrus
- Marcel Reich-Ranicki
- Marci Shore
- Marco Ferrarese
- Margarita Lyutova
- Maria Donovan
- Maria Ressa
- Mario Vargas Llosa
- Marion Hennebert
- Mark B. Hamilton
- Mark Binelli
- Mark Frankland
- Mark Osaki
- Mark Strand
- Marta Hillers
- Martin Jankowski
- Martin Kulldorff
- Marty Robbins
- Mary Morose
- Mary Walsh
- Mathias Mayer
- Matthew Clayfield
- Matthew Crawford
- Maurice Blanchot
- Maximilian Steinbeis
- May
- Maya Angelou
- Mặc Đỗ
- Mặc Lâm
- Mân Côi
- McAmmond Nguyễn Thị Tư
- Media Văn Việt
- Michael Burawoy
- Michael Scammell
- Miêng
- Mike Ives
- Mikhail Shishkin
- Mikhail Viktorovich Zygar
- Milan Kundera
- Mimmi Diệu Hường Bergström
- MInh Anh
- Minh Huệ
- Minh Hùng
- Minh Luật
- Minh Quang – Lê Chiên
- Minh Quang Ho
- Minh Tâm
- Minh Thùy
- Minh Thư
- Minh Toàn
- Minh Tuấn
- Monica Berlin
- Mỹ Hằng
- Mỹ Lan
- N. S. Khrushchev
- Nam Dao
- Nam Dao Nguyễn Mạnh Hùng
- Nam Đan
- Nam Đông
- Nam Nguyên
- Nam Sơn
- Naowarat Pongpaiboon
- Natalia lacovelli
- Nataliya Zhynkina
- Natsume Sōseki
- Nay Aung
- ng. anhanh
- Ng.Uyển Nicole Dương
- Ngải Vị VỊ
- Ngân Xuyên
- Nghệ thuật
- Nghiêm Lương Thành
- Nghiêm Phương Mai
- Nghiêm Xuân Hồng
- Nghiên Cứu Phê Bình
- Ngo Thu
- Ngọc Anh
- Ngọc Duy Phan
- Ngoc Hien Bui
- Ngọc Linh
- Ngô Anh Tuấn
- Ngô Bảo Châu
- Ngô Đình Thẩm
- Ngô Đồng
- Ngô Hương Giang
- Ngô Khắc Tài
- Ngộ Không Phí Ngọc Hùng
- Ngô Liêm Khoan
- Ngô Minh
- Ngô Minh Khôi
- Ngô Ngọc Loan
- Ngô Ngọc Trai
- Ngô Nguyên Dũng
- Ngô Nhật Đăng
- Ngô Quốc Phương
- Ngô Quốc Thịnh
- Ngô Thế Vinh
- Ngô Thị Kim Cúc
- Ngô Thị Thanh Lịch
- Ngô Tùng Phong
- Ngô Tự Lập
- Ngô Văn
- Ngô Văn Giá
- Ngô Viết Nam Sơn
- Ngô Viết Trọng
- Ngô Vĩnh Long
- Ngô Xuân Hội
- Ngô Xuân Phúc
- Ngô Xuân Thảo
- Ngu Yên
- Nguyen Duc Thanh
- Nguyễn Hải Hoành
- Nguyễn Anh Dũng
- Nguyễn Anh Tuấn
- Nguyễn Anh Tuấn - đạo diễn
- Nguyễn Bá Chung
- Nguyễn Bách Việt
- Nguyễn Bảo Chân
- Nguyễn Bắc Sơn
- Nguyên Bình
- Nguyên Cầm
- Nguyên Cẩn
- Nguyên Chánh
- Nguyễn Chí Hoan
- Nguyễn Chí Thuật
- Nguyễn Chí Trung
- Nguyễn Chí Tuyến
- Nguyễn Chinh Trung
- Nguyễn Cung Thông
- Nguyễn Cường
- Nguyễn Danh Bằng
- Nguyễn Danh Huế
- Nguyễn Danh Lam
- Nguyễn Ðăng Thường
- Nguyễn Duy
- Nguyễn Dương Quang
- Nguyễn Đạt
- Nguyễn Đắc Kiên
- Nguyễn Đắc Xuân
- Nguyễn Đăng Điệp
- Nguyễn Đăng Hưng
- Nguyễn Đăng Khoa
- Nguyễn Đăng Mạnh
- Nguyễn Đăng Na
- Nguyễn Đăng Quang
- Nguyễn Đăng Thường
- Nguyễn Đình Ấm
- Nguyễn Đình Bin
- Nguyễn Đình Bổn
- Nguyễn Đình Chú
- Nguyễn Đình Cống
- Nguyễn Đình Đăng
- Nguyễn Đình Huỳnh
- Nguyễn Đình Thắng
- Nguyễn Đình Thi
- Nguyễn Đình Toàn
- Nguyễn Đổng Chi
- Nguyễn Đông Thức
- Nguyễn Đức
- Nguyễn Đức Dương
- Nguyễn Đức Hiệp
- Nguyễn Đức Mậu
- Nguyễn Đức Sơn
- Nguyễn Đức Thắng
- Nguyễn Đức Tiến
- Nguyễn Đức Tùng
- Nguyễn Đức Tường
- Nguyễn Gia Trí
- Nguyên Giác
- Nguyên Giác Phan Tấn Hải
- Nguyễn Hà Luân
- Nguyễn Hải Hoành
- Nguyễn Hải Yến
- Nguyễn Hàn Chung
- Nguyễn Hiến Lê
- Nguyễn Hoa Lư
- Nguyễn Hoài Nam
- Nguyễn Hoài Văn
- Nguyễn Hoài Vân
- Nguyễn Hoàn
- Nguyễn Hoàn Nguyên
- Nguyễn Hoàng Ánh
- Nguyễn Hoàng Anh Thư
- Nguyễn Hoàng Diệu Thủy
- Nguyễn Hoàng Diệu Thúy
- Nguyễn Hoàng Giao
- Nguyễn Hoàng Linh
- Nguyễn Hoàng Trung
- Nguyễn Hoàng Văn
- Nguyễn Hồng Anh
- Nguyễn Hồng Giao
- Nguyễn Hồng Hưng
- Nguyễn Hồng Lam
- Nguyễn Hồng Nhung
- Nguyễn Hồng Thục
- Nguyễn Huệ Chi
- Nguyễn Hùng
- Nguyễn Huy Hoàng
- Nguyễn Huy Thiệp
- Nguyễn Huy Vũ
- Nguyên Hưng
- Nguyễn Hưng Quốc
- Nguyễn Hương
- Nguyễn Hữu Đễ
- Nguyễn Hữu Hồng Minh
- Nguyễn Hữu Liêm
- Nguyễn Hữu Nhật
- Nguyễn Hữu Sơn
- Nguyễn Hữu Thiết
- Nguyễn Hữu Việt Hưng
- Nguyễn Hữu Vinh
- Nguyễn kc Hậu
- Nguyễn Khải
- Nguyễn Khánh Duy
- Nguyễn Khánh Trường
- Nguyễn Khắc An
- Nguyễn Khắc Bình
- Nguyễn Khắc Mai
- Nguyễn Khắc Phê
- Nguyễn Khắc Phi
- Nguyễn Khắc Phục
- Nguyễn Khiêm
- Nguyễn Khôi
- Nguyễn Kiến Phước
- Nguyễn Kiều Dung
- Nguyễn Kiều Hưng
- Nguyên Lạc
- Nguyễn Lãm Thắng
- Nguyễn Lan Phương
- Nguyễn Lân Bình
- Nguyễn Lân Thắng
- Nguyễn Lê Hồng Hưng
- Nguyễn Lệ Uyên
- Nguyễn Linh Giang
- Nguyễn Linh Quang
- Nguyễn Lộ Trạch
- Nguyễn Luận
- Nguyễn Lương Hải Khôi
- Nguyễn Lương Ngọc
- Nguyễn Lương Vỵ
- Nguyễn Mai
- Nguyễn Man Nhiên
- Nguyễn Mạnh An Dân
- Nguyễn Mạnh Côn
- Nguyễn Mạnh Đẩu
- Nguyễn Mạnh Tiến
- Nguyễn Manh Trinh
- Nguyễn Mạnh Trinh
- Nguyễn Mạnh Tuấn
- Nguyễn Mạnh Tường
- Nguyễn Minh Anh
- Nguyễn Minh Hòa
- Nguyễn Minh Kính
- Nguyễn Minh Nhị
- Nguyễn Minh Nhựt
- Nguyễn Minh Thuyết
- Nguyễn Mộng Giác
- Nguyên Ngọc
- Nguyễn Ngọc Chu
- Nguyễn Ngọc Giao
- Nguyễn Ngọc Hoa
- Nguyễn Ngọc Lanh
- Nguyễn Ngọc Liễm
- Nguyễn Ngọc Lung
- Nguyễn Ngọc Tâm
- Nguyễn Ngọc Thiện
- Nguyễn Ngọc Tú Anh
- Nguyễn Ngọc Tư
- Nguyên Nguyên
- Nguyễn Nguyên Bình
- Nguyễn Nhật Tín
- Nguyên Nhi
- Nguyễn Như Huy
- Nguyễn Phạm Hùng
- Nguyễn Phú Yên
- Nguyễn Phúc Vĩnh Ba
- Nguyễn Phượng
- Nguyễn Phương Đình
- Nguyễn Phương Mai
- Nguyễn Phương Mạnh
- Nguyễn Quang
- Nguyễn Quang A
- Nguyễn Quang Bình
- Nguyễn Quang Duy
- Nguyễn Quang Dy
- Nguyễn Quang Đồng
- Nguyễn Quang Hồng
- Nguyễn Quang Hưng
- Nguyễn Quang Lập
- Nguyễn Quang Thạch
- Nguyễn Quang Thân
- Nguyễn Quang Thiều
- Nguyễn Quang VInh
- Nguyễn Quân
- Nguyễn Quốc Lâm
- Nguyễn Quốc Thái
- Nguyễn Quốc Toàn
- Nguyễn Quốc Trụ
- Nguyễn Quốc Tuấn
- Nguyên Sa
- Nguyễn Sĩ Dũng
- Nguyễn Sơn Lâm
- Nguyễn Sỹ Phương
- Nguyễn Sỹ Tế
- Nguyễn Tà Cúc
- Nguyễn Tài Cẩn
- Nguyễn Tấn Cứ
- Nguyễn Tất Nhiên
- Nguyễn Thạch Giang
- Nguyễn Thái Hòa
- Nguyễn Thái Hợp
- Nguyễn Thái Sơn
- Nguyễn Thái Tuấn
- Nguyễn Thanh Bình
- Nguyễn Thanh Châu
- Nguyễn Thanh Giang
- Nguyễn Thanh Hiện
- Nguyễn Thanh Hùng
- Nguyễn Thanh Huy
- Nguyễn Thanh Huyền
- Nguyễn Thanh Mỹ
- Nguyễn Thành Nam
- Nguyễn Thanh Nghị
- Nguyễn Thanh Nguyệt
- Nguyễn Thành Phong
- Nguyễn Thanh Sơn
- Nguyễn Thành Sơn
- Nguyễn Thanh Tâm
- Nguyễn Thành Thi
- Nguyễn Thanh Tuyền
- Nguyễn Thanh Văn
- Nguyễn Thanh Việt
- Nguyễn Thế Hùng
- Nguyễn Thế Thanh
- Nguyễn Thị Bích Hậu
- Nguyễn Thị Bích Ngà
- Nguyễn Thị Bình
- Nguyễn thị Cỏ May
- Nguyễn Thị Dư Khánh
- Nguyễn Thị Hải
- Nguyễn Thị Hậu
- Nguyễn Thị Hiền
- Nguyễn Thị Hoàng
- Nguyễn Thị Hoàng Bắc
- Nguyễn Thị Khánh Minh
- Nguyễn Thị Khánh Trâm
- Nguyễn Thị Kim Chi
- Nguyễn Thị Kim Phụng
- Nguyễn Thị Minh Ngọc
- Nguyễn Thị Minh Thương
- Nguyễn Thị Ngọc Hải
- Nguyễn Thị Ngọc Nhung
- Nguyễn Thị Oanh
- Nguyễn Thị Phước
- Nguyễn Thị Thanh Bình
- Nguyễn Thị Thanh Hải
- Nguyễn Thị Thanh Lưu
- Nguyễn Thị Thanh Xuân
- Nguyễn Thị Thanh Yến
- Nguyễn Thị Thảo An
- Nguyễn Thị Thúy Hạnh
- Nguyễn Thị Thùy Linh
- Nguyễn Thị Thụy Vũ
- Nguyễn Thị Thuyền
- Nguyễn Thị Tịnh Thy
- Nguyễn Thị Từ Huy
- Nguyễn Thị Vinh
- Nguyễn Thiện Tống
- Nguyễn Thiện Tơ
- Nguyễn Thói Đời
- Nguyễn Thông
- Nguyễn Thu Quỳnh
- Nguyễn Thu Trang
- Nguyễn Thùy Dương
- Nguyễn Thúy Hạnh
- Nguyễn Thụy Long
- Nguyễn Thuỵ Phương
- Nguyễn Thùy Song Thanh
- Nguyễn Thỵ
- Nguyễn Thy Anh
- Nguyễn Tiến Dũng
- Nguyễn Tiến Lập
- Nguyễn Tiến Trung
- Nguyễn Tiến Văn
- Nguyễn Trần Bạt
- Nguyễn Tri Phương Đông
- Nguyễn Triệu Nam
- Nguyễn Trọng Bình
- Nguyễn Trọng Chức
- Nguyễn Trọng Huân
- Nguyễn Trọng Khôi
- Nguyễn Trọng Tạo
- Nguyễn Trung
- Nguyễn Trung Bảo
- Nguyễn Trung Dân
- Nguyễn Trung Hiếu
- Nguyễn Trung Kiên
- Nguyễn Trung Thuần
- Nguyễn Trường Giang
- Nguyễn Trường Huy
- Nguyễn Trường Uy
- Nguyễn Tuấn
- Nguyễn Tuấn Anh
- Nguyễn Tuấn Khoa
- Nguyễn Tùng
- Nguyễn Tùng Linh
- Nguyễn Tuyết Lan
- Nguyễn Tuyết Lộc
- Nguyễn Tư Nghiêm
- Nguyễn Tử Siêm
- Nguyễn Tường Bách
- Nguyễn Tường Thiết
- Nguyễn Tường Thụy
- Nguyễn Ước
- Nguyễn Vạn Phú
- Nguyễn Văn
- Nguyễn Văn Ba
- Nguyễn Văn Chính
- Nguyễn Văn Ðậu
- Nguyễn Văn Dũng
- Nguyễn Văn Đài
- Nguyễn Văn Gia
- Nguyễn Văn Hạnh
- Nguyễn Văn Hiệp
- Nguyễn Văn Hòa
- Nguyễn Văn Hùng
- Nguyễn Văn Huyên
- Nguyễn Văn Lợi
- Nguyễn Văn Lục
- Nguyễn Văn Miếng
- Nguyễn Văn Nghệ
- Nguyễn Văn Nho
- Nguyễn Văn Phong
- Nguyễn Văn Phú
- Nguyễn Văn Phước
- Nguyễn Văn Sâm
- Nguyễn Văn Sơn
- Nguyễn Văn Tao
- Nguyễn Văn Thiệu
- Nguyễn Văn Thọ
- Nguyễn Văn Trọng
- Nguyễn Văn Trung
- Nguyễn Văn Tuấn
- Nguyễn Văn Vĩnh
- Nguyễn Văn Xuân
- Nguyễn Vi Khải
- Nguyễn Vi Yên
- Nguyễn Viện
- Nguyễn Việt Anh
- Nguyễn Việt Chiến
- Nguyễn Viết Lãm
- Nguyễn Vĩnh Nguyên
- Nguyễn Vũ Hiệp
- Nguyễn Vũ Tiềm
- Nguyễn Vỹ
- Nguyễn Vy Khanh
- Nguyễn Xuân Diện
- Nguyễn Xuân Hằng
- Nguyễn Xuân Hoàng
- Nguyễn Xuân Hưng
- Nguyễn Xuân Khánh
- Nguyễn Xuân Khoát
- Nguyễn Xuân Nghĩa
- Nguyễn Xuân Nha
- Nguyễn Xuân Quang
- Nguyễn Xuân Thiệp
- Nguyễn Xuân Thọ
- Nguyễn Xuân Tiệp
- Nguyễn Xuân Tường Vy
- Nguyễn Xuân Xanh
- Nguyễn Ý Thuần
- Nguyên Yên
- Nguyễn-Chương Mt
- Nguyễn-hòa-Trước
- Nguyệt Chu
- Nguyệt Quỳnh
- Nguyệt Vi
- Ngự Thuyết
- Người Buôn Gió
- Ngyễn Trung Bảo
- Nh. Tay Ngàn
- Nhã
- Nhã Ca
- Nhã Duy
- Nhã Thuyên
- Nhan Do Thanh
- Nhân Hồng
- Nhật Chiêu
- Nhật Lệ
- Nhất Linh
- Nhật Tiến
- Nhật Tuấn
- Nhất Uyên
- Nhị Linh
- Nhị Ngã
- Nhóm Vì một Hà Nội xanh
- Như Huy
- Như Không
- Như Quỳnh
- Như Quỳnh de Prelle
- Như Ý
- Nhược Thủy
- Niall Ferguson
- Nick Hilden
- Nicolas Casey
- Nikulin
- Nina McPherson
- Ninh Dương
- Ninh Kiều
- Nobert Hummelt
- Nông Hồng Diệu
- NP Phan
- Obama
- Ocean Vương
- Octavio Paz
- Ogden Nash
- Oksana Zabuzhko
- Oleg Kashin
- Ondrej Slowik
- onggiaolang
- Orlando Figes
- Orwell
- Oscar Salemink
- Oscar Wilde
- Pablo Neruda
- Pablo Picasso
- Palmer
- Patrick Frater
- Patrick Lodge
- Paul Auster
- Paul Celan
- Paul Éluard
- Paul Hoover
- Paul Mendez
- Paul Mozur
- Paul Theroux
- Paul-François Paoli
- Paulus Lê Sơn
- Pavel Basinsky
- Pavlo Vyshebaba
- Paweł Kubiak
- Pawel Kuczynski
- Paweł Łepkowski
- Percy Mabandu
- Pervez Hoodbhoy
- Peter B. Zinoman
- Peter Hansen
- Peter Harvey
- Peter Kleiner
- Peter Singer
- Phạm Anh Tuấn
- Phạm Biểu Tâm
- Phạm Cao Hoàng
- Phạm Châu
- Phạm Chí Dũng
- Phạm Chi Lan
- Phạm Chu Sa
- Phạm Công Luận
- Phạm Công Thiện
- Phạm Công Út
- Phạm Duy
- Phạm Duy Nghĩa
- Phạm Đình Trọng
- Phạm Đình Vy
- Phạm Đoan Trang
- Phạm Hải Anh
- Phạm Hải Âu
- Phạm Hiền Mây
- Phạm Hoàng Quân
- Phạm Hồng Sơn
- Phạm Hùng Việt
- Phạm Huy Thông
- Phạm Khiêm Ích
- Phạm Kiều Tùng
- Phạm Kỳ Đăng
- Phạm Lệ Quyên
- Phạm Lê Vương Các
- Phạm Linh
- Phạm Lưu Vũ
- Phạm Minh Hoàng
- Phạm Minh Ngọc
- Phạm Minh Quân
- Phạm Minh Trung
- Phạm Ngọc Lư
- Phạm Ngọc Thái
- Phạm Ngọc Tiến
- Phạm Nguyên Trường
- Phạm Ngữ
- Phạm Phan Long
- Phạm Phú Cường
- Phạm Phú Hải
- Phạm Phú Minh
- Phạm Phú Phong
- Phạm Phú Thứ
- Phạm Phú Viết
- Phạm Phúc Thịnh
- Phạm Phương
- Phạm Quang Ái
- Phạm Quang Long
- Phạm Quang Trung
- Phạm Quang Tuấn
- Phạm Sỹ Sáu
- Phạm Tăng
- Phạm Thành
- Phạm Thành Hưng
- Phạm Thanh Nghiên
- Phạm Thảo Nguyên
- Phạm Thế Cường
- Phạm Thị
- Phạm Thị Anh Nga
- Phạm Thị Hoài
- Phạm Thị Kiều Ly
- Phạm Thị Ngọc
- Phạm Thị Phương
- Phạm Thiên Ân
- Phạm Thiên Thư
- Phạm Tín An Ninh
- Phạm Toàn
- Phạm Trần
- Phạm Trọng Chánh
- Phạm Trung Nghĩa
- Phạm Tuấn
- Phạm Tư Thanh Thiện
- Phạm Tường Vân
- Phạm Văn
- Phạm Văn Khoái
- Phạm Văn Quang
- Phạm Văn Song
- Phạm Văn Tình
- Phạm Văn Vũ
- Pham Viem Phuong
- Phạm Viêm Phương
- Phạm Viết Đào
- Phạm Việt Hưng
- Phạm Vũ Lửa Hạ
- Phạm Xuân Đài
- Phạm Xuân Hùng
- Phạm Xuân Nguyên
- Phạm Xuân Trường
- Phan An Sa
- Phan Ba
- Phan Bội Châu
- Phan Cẩm Thượng
- Phan Châu Thành
- Phan Cự Đệ
- Phan Đạo
- Phan Đắc Lữ
- Phan Đình Diệu
- Phan Độc Lập
- Phan Hải-Đăng
- Phan Hồng Giang
- Phan Huy Dũng
- Phan Huy Đường
- Phan Huy Lê
- Phan Huyền Thư
- Phan Kế Toại
- Phan Khôi
- Phan Lặng Yên
- Phan Mạnh Quỳnh
- Phan Nam Sinh
- Phan Ngọc
- Phan Nguyên
- Phan Nhật Nam
- Phan Nhiên Hạo
- Phan Ni Tấn
- Phan Phương Đạt
- Phan Quang
- Phan Tấn Hải
- Phan Tấn Uẩn
- Phan Thanh Bình
- Phan Thắng
- Phan Thế Hải
- Phan Thị Hà Dương
- Phan Thị Kim Phúc
- Phan Thị Trọng Tuyển
- Phan Thị Vàng Anh
- Phan Thu Vân
- Phan Thúy Hà
- Phan Trang Hy
- Phan Trí Đỉnh
- Phan Trọng Hoàng Linh
- Phan Văn Giưỡng
- Phan Văn Song
- Phan Văn Thắng
- Phan Vũ
- Phan Xine
- Phan Xuân Sinh
- Phannguyên Psg
- Phanxipăng
- Phaolô VI
- Pháp Hoan
- Pháp Vân
- Phapxa Chan
- Phát biểu nhận giải Văn Việt
- Phil Caputo
- Philip Larkin
- Philip Roth
- Phong Linh
- Phong Nguyen
- Phong Quang
- Phố Văn
- Phú Quang
- Phù Sa
- Phúc Lai GB
- Phúc Tiến
- Phunchok Stobdan
- Phùng Anh Kiệt
- Phùng Hi
- Phùng Hoài Ngọc
- Phùng Học Vinh
- Phùng Ngọc Kiên
- Phùng Nguyễn
- Phùng Quán
- Phùng Thành Chủng
- Phùng Thị Hạ Nguyên
- Phùng Thị Như Hà
- Phuong Ta
- Phương Hương
- Phương Phương
- Phương Thảo
- Phương Thuý
- Phương Uy
- Pierre Darriulat
- Pierre Lemieux
- Prashanth Parameswaran
- Qladimir Pyljow
- Quách Hạo Nhiên
- Quách Tấn
- Quách Thoại
- Quảng Diệu Trần Bảo Toàn
- Quang Dũng
- Quang Đức
- Quang Minh
- Quang Phan
- Quảng Tánh Trần Cầm
- Quậy Nguyễn
- Quế Hương
- Quốc Dũng
- Quốc Phương
- Quốc Toản
- Quyên Di
- Quyên Hoàng
- Quỳnh Iris de Prelle
- Quỳnh Vi
- Rabindranath Tagore
- Rainer Maria Rilke
- Ralph Chaplin
- Rebecca Mead
- Rebecca Solnit
- Reiner Traub
- Remo Verdickt
- Riccardo Gazzaniga
- Richard C. Paddock
- Richard Millet
- Richard Serra
- Robert Desnos
- Robert McCrump
- Roger Vu
- Roland Barthes
- Romain Rolland
- Ronald F. Inglehart
- Ruben David Gonzalez Gallego
- Russell Edson
- Ruth Ingram
- Ryszard Legutko
- Salman Rushdie
- Salvatore Babones
- Sam Dresser
- Sạn chữ
- Sandra Kerschbaumer
- Sara Teasdale
- Sarah Pulliam Bailey
- Sarah Thornton
- Sáu Nghệ
- Sergio Bitar
- Shakespeare
- Shannon Van Sant
- Sheikha A
- Sheila Fischman
- Sheila Ngoc Pham
- Sheri Berman
- Shigeeda Yutaka
- Shirin Ebadi
- Shukshin
- Simon Johnson
- Sire Apm Lukwesa
- Slavoj Žižek
- Sohaniim
- Son Kieu Mai
- Song Chi
- Song Hà
- Song Nguyễn
- Song Phạm
- Song Phan
- Song Thao
- Số đặc biệt
- Sơn Ca
- Sơn Hoàng Liên
- Sơn Kiều Mai
- Sơn Nam
- Stefano Harney
- Stephan Koester
- Stephen B. Young
- Steve Earle
- Susan Sontag
- Suzuki Katsuhiko
- Sương Nguyệt Minh
- Sương Quỳnh
- Svetlana Alexievich
- Svetlana Alexievitch
- Svetlana Alexiévitch
- Sylvia Plath
- T. Đ.
- T.Vấn
- Tạ Anh Thư
- Tạ Chí Đại Trường
- Tạ Duy Anh
- Tạ Tỵ
- Tạ Văn Tài
- Tạ Văn Thông
- Tạ Xuân Hải
- Tadeusz Rósewicz
- Tam Ích
- Tamarchenko
- Tàn Tuyết
- Tanaami Keiichi
- Taras Shevchenko
- Tarik Khaldi
- Tăng Quang
- Tâm An
- Tâm Chánh
- Tâm Don
- Tâm Thường Định
- Tâm Việt
- Tấn An
- Teolinda Gersão
- Teresa Mỹ Chúc
- Thạch Đạt Lang
- Thạch Quỳ
- Thạch Thảo
- Thái Bá Tân
- Thái Bá Vân
- Thái Bảo
- Thái Hà
- Thái Hạo
- Thái Kế Toại
- Thái Kim Lan
- Thái Ngọc San
- Thái Sinh
- Thái Thanh
- Thái Thăng Long
- Thái Tuấn
- Thái Văn
- Thái Văn Đào
- Thái Vũ
- Thạnh Đà
- Thanh Hằng - Anh Khoa
- Thành Lộc
- Thanh Nam
- Thanh Ngọc
- Thanh Phương
- Thanh Tâm Tuyền
- Thanh Thảo
- Thanh Thuỷ
- Thanh Trúc
- Thanh Tùng
- Thanh Xuân
- Thanhhà Lại
- Thảo Dân
- Thao Dinh
- Thảo luận
- Thảo Nguyên
- Thảo Trường
- Thảo Vy
- Thẩm Đống
- Thận Nhiên
- Thân Trọng Mẫn
- Thân Trọng Sơn
- Thế Dũng
- Thế Giang
- Thế Quân
- THẾ THANH
- Thế Uyên
- Thi Hoàng
- Thi Nguyên
- Thi sỹ ỦA
- Thi Vũ
- Thích Nhất Hạnh
- Thích Nữ Chân Không
- Thích Phước An
- Thierry Leclère
- Thierry Lentz
- Thiên Di
- Thiên Điểu
- Thiền Lâm
- Thiền Nguyễn
- Thiên Thai
- Thiện Tùng
- Thiện Ý
- Thiết Thạch
- Thiếu Khanh
- Thiều Mai Lâm
- Tho Nguyen
- Thomas A. Bass
- Thomas Bo Pedersen
- Thomas Mahler
- Thomas S. Mullaney
- Thông Đặng
- Thơ
- Thu Phong
- Thu Vàng
- Thuận
- Thuần Ngô
- Thuận Paris
- Thuận Thiên
- Thục Quyên
- Thụy An
- Thùy Dung
- Thụy Khuê
- Thùy Linh
- Thụy My
- Thủy Tiên
- Thư Bạn Đọc
- Thường Quán
- Thy An
- Tịch Ru
- Tiet Hung Thai
- Tiêu Dao Bảo Cự
- Tiêu Kiện Sinh
- Tiểu Tử
- Tillman Miller
- Timothy Brennan
- Timothy Garton Ash
- Timothy Snyder
- Tina Hà Giang
- Tomas Tranströmer
- Tô Đăng Khoa
- Tô Hải
- Tô Hoàng
- Tố Hữu
- Tô Lan Hương
- Tô Ngọc Vân
- Tô Thẩm Huy
- Tô Thùy Yên
- Tô Văn Trường
- Tôi Đây
- Tôn Thất Thông
- Tống Văn Công
- Trà Đóa
- Trà Nhiên
- Tracy K. Smith
- Tran Dinh Dung
- Tran Nam Dung
- Trang Châu
- Trang Hạ
- Trang Thanh
- Trang Thế Hy
- Trangđài Glassey Trầnguyễn
- Trangđài Glasssey-Trầnguyễn
- Trao đổi
- Trầm Tử Thiêng
- Trần Anh Hùng
- Trần Bá Đại Dương
- Trần Bang
- Trần Bình Nam
- Trần C. Trí
- Trần Cao Lĩnh
- Trần Cao Tường
- Trần Công Tâm
- Trần Công Tín
- Trần Dạ Từ
- Trần Dần
- Trần Doãn Nho
- Trần Dũng Thanh Huy
- Trần Duy
- Trần Duy Phiên
- Trần Duy Trung
- Trần Đăng Khoa
- Trần Đăng Tuấn
- Trần Đĩnh
- Trần Đình Bút
- Trần Đình Hoành
- Trần Đình Lương
- Trần Đình Sơn Cước
- Trần Đình Sử
- Trần Đình Triển
- Trần Đình Trợ
- Trần Độ
- Trần Đồng Minh
- Trần Đức Anh Sơn
- Trần Đức Thảo
- Trần Đức Tiến
- Trần Đức Tín
- Trần Đức Toản
- Trần Gia Huấn
- Trần Gia Ninh
- Trần Hà Linh
- Trần Hạ Tháp
- Trần Hạ Vi
- Trần Hải
- Trần Hạnh
- Trần Hậu
- Trần Hoài Anh
- Trần Hoài Thư
- Trần Hoàng Phố
- Trần Hoàng Trúc
- Trần Hoàng Vy
- Trần Hùng
- Trần Huy Bích
- Trần Huy Minh Phương
- Trần Huy Quang
- Trần Huỳnh Duy Thức
- Trần Hữu Dũng
- Trần Hữu Khánh
- Trần Hữu Quang
- Trần Hữu Tá
- Trần Hữu Thục
- Trần Khánh Triệu
- Trần Kiêm Đoàn
- Trần Kiêm Trinh Tiên
- Trần Kim Trắc
- Trần Kỳ Trung
- Trần Lam
- Trần Lê Sơn Ý
- Trần Lương
- Trần Lý Trí Tân
- Trần Mạnh Hảo
- Trần Mạnh Tuấn
- Trần Minh Phi
- Trần Minh Quốc
- Trần Mộng Tú
- Trần Nam Bình
- Trần Ngân Hà
- Trần Nghi Hoàng
- Trần Ngọc Cư
- Trần Ngọc Hiếu
- Trần Ngọc Tuấn
- Trần Ngọc Vương
- Trần Nguyên Đán
- Trần Nhã Thụy
- Trần Nhương
- Trần Phong Giao
- Trần Phong Vũ
- Trần Quang Đức
- Trần Quang Lộc
- Trần Quốc Nam
- Trần Quốc Thuận
- Trần Quốc Toàn
- Trần Quốc Trọng
- Trần Quốc Vượng
- Trần Quyết Thắng
- Trân Sa
- Trần Song Hào
- Trần Thành
- Trần Thanh Ái
- Trần Thanh Cảnh
- Trần Thanh Huy
- Trần Thanh Vân
- Trần Thắng
- Trần Thế Vĩnh
- Trần Thị Băng Thanh
- Trần Thị Diệu Tâm
- Trần Thị Lai Hồng
- Trần Thị Lam
- Trần Thị NgH.
- Trần Thị Nguyệt Mai
- Trần Thị Phương Phương
- Trần Thị Thanh Thoả
- Trần Thị Trường
- Trần Thiện Đạo
- Trần Thùy Mai
- Trần Tiến
- Trần Tiễn Cao Đăng
- Trần Tiến Dũng
- Trần Tiễn Khanh
- Trần Tố Nga
- Trần Trọng Dương
- Trần Trọng Thức
- Trần Trọng Vũ
- Trần Trung Chính
- Trần Trung Đạo
- Trần Tuấn
- Trần Từ Mai
- Trần Vàng Sao
- Trần Văn Chánh
- Trần Văn Đỉnh
- Trần Văn Khê
- Trần Văn Minh
- Trần Văn Nam
- Trần Văn Thọ
- Trần Văn Thủy
- Trần Văn Tý
- Trần Vấn Lệ
- Trần Việt Hà
- Trần Viết Ngạc
- Trần Vinh Dự
- Trần Vũ
- Trần Vũ Hải
- Trần Vương Thuấn
- Trần Vương Thuận
- Trần Wũ Khang
- Trần Xuân Hoài
- Trần Xuân Linh
- Trần Xuân Lĩnh
- Trần Xuân Thảo
- Trần Yên Hòa
- Trần Yên Nguyên
- Trên
- Trên Facebook
- Trên Facebook/Minds
- Trên kệ sách
- Trên trang diaCRITICS
- Trí Hiệu Dân
- Triều Anh
- Triều Hoa Đại
- Triêu Nhan
- Triều Sơn
- Triệu Tử Dương
- Trịnh Anh Tuấn
- Trịnh Bá Phương
- Trịnh Bách
- Trịnh Cao Hòa Thanh
- Trịnh Chu
- Trịnh Công Sơn
- Trịnh Cung
- Trịnh Duy Kỳ
- Trịnh Hữu Long
- Trịnh Kim Tiến
- Trịnh Lữ
- Trịnh Minh Tuấn
- Trịnh Sơn
- Trịnh Thanh Thủy
- Trịnh Thu Tuyết
- Trịnh Vĩnh Phúc
- Trịnh Xuân Thuận
- Trịnh Xuân Thủy
- Trịnh Y Thư
- Trọng Anh
- Trọng Phú
- Trọng Thành
- Tru Sa
- Trúc Giang
- Trúc Thông
- Trúc Ty
- Trump
- Trung Bảo
- Trung Dũng Kqd
- Trùng Dương
- Trung Trung Đỉnh
- Trư Sa
- Trường An
- Trương Anh Ngọc
- Trương Anh Thụy
- Trương Chính
- Trương Duy Nhất
- Trương Đăng Dung
- Trương Điện Thắng
- Trương Đình Phượng
- Trương Hồng Quang
- Trương Huy San
- Trường Minh
- Trương Ngọc Chương
- Trương Nguyên
- Trương Nguyện Thành
- Trương Nhân Tuấn
- Trương Phượng
- Trương Quang
- Trương Quang Đệ
- Trương Quang Nhuệ
- Trương Quang Vĩnh
- Trương Thị Ngọc Hân
- Trương Thiên Phàm
- Trương Thu Hiền
- Trương Tố Hoa
- Trương Trọng Nghĩa
- Trương Tửu
- Trương Văn Dân
- Trương Văn Vĩnh
- Trương Vũ
- Trương Xuân Thiên
- Tú Mỡ
- Tù Quốc Hoài
- Tù Sâm
- Tú Trung Hồ
- Tuấn Duy
- Tuấn Khanh
- Tuân Nguyễn
- Tuấn Thảo
- Tuệ Anh
- Tuệ Đăng
- Tuệ Nguyên
- Tuệ Nhân
- Tuệ Nhật
- Tuệ Sĩ
- Tuệ Sỹ
- Tùng Dương Cola
- Tung Nguyen
- Turner
- Túy Hồng
- Tuyết Nghi
- Tư
- Từ Dung
- Tư liệu
- Tử Linh
- Từ Mai Trần Huy Bích
- Từ Quốc Hoài
- Từ Sâm
- Từ Thức
- Tưởng
- Tương Lai
- Umberto Eco
- Uông Tăng Kỳ
- Uông Triều
- Uyển Ca
- Uyên Nguyễn
- Uyên Thao
- Uyên Vũ
- V. Erofiev
- Vàng A Giang
- Varlam Shalamov
- Vasco Gargalo
- Vasily Makarovich
- Văn
- Văn Biển
- Văn Cao
- Văn Chinh
- Văn Công Hùng
- Văn Giá
- Văn học
- Văn học Miền Nam 54-75
- Văn Như Cương
- Văn Quang
- Văn Tâm
- Văn Việt
- Vấn đề hôm nay
- Vận Động Ứng Cử Đại Biểu Quốc Hội 2016
- Vân Hạ
- Vân Phi
- Velcrow Ripper
- Veronica Melkozerova
- Vi Lãng
- Vi Trần
- Vi Yên
- Viet Thanh Nguyen
- Viên Linh
- Việt Bách
- Việt Bình
- Việt Dzũng
- Việt Khang
- Việt Lang
- Việt Phương
- Viktor Maslov
- Vinh Anh
- Vĩnh Hảo
- Vĩnh Quyền
- Virginia Heffernan
- Virginia Woolf
- Vladimir Nabokov
- Võ An Đôn
- Võ Anh Minh
- Võ Anh Thơ
- Võ Bá Cường
- Võ Đắc Danh
- Võ Định Hình
- Võ Đức Phúc
- Võ Hồng
- Võ Huy Tâm
- Võ Hương Quỳnh
- Võ Kỳ Điền
- Võ Ngàn Sông
- Võ Phiến
- Võ Thị Hảo
- Võ Thị Thu Hằng
- Võ Tiến Cường
- Võ Tòng Xuân
- Võ Trí Hảo
- Võ Văn Quản
- Võ Văn Tạo
- Võ Văn Thôn
- Võ Xuân Quế
- Võ Xuân Sơn
- Volker Weidermann
- Volodymyr Vynnychenko
- Volodymyr Zelenskyy
- Vũ Bằng
- Vũ Biện Điền
- Vũ Cao Đàm
- Vũ Cát Tường
- Vũ Đình Hòe
- Vũ Đình Huỳnh
- Vũ Đình Liên
- Vũ Đình Phòng
- Vũ Đức Khanh
- Vũ Đức Phúc
- Vũ Đức Sao Biển
- Vu Gia
- Vũ Hà Văn
- Vũ Hạnh
- Vũ Hoàng Chương
- Vũ Hoàng Thư
- Vũ Hồng Ánh
- Vũ Huy Ngọc
- Vũ Huy Quang
- Vũ Khắc Hoè
- Vũ Khắc Khoan
- Vũ Kim Hạnh
- Vũ Kim Thu
- Vũ Lâm
- Vũ Lập Nhật
- Vũ My Lan
- Vũ Ngọc Giao
- Vũ Ngọc Hoàng
- Vũ Ngọc Tâm
- Vũ Ngọc Tiến
- Vũ Nho
- Vũ Oanh
- Vũ Quang Việt
- Vũ Quí Hạo Nhiên
- Vũ Quốc Ngữ
- Vũ Quỳnh Hương
- Vũ Quỳnh Nh.
- Vũ Thành Sơn
- Vũ Thanh Tâm
- Vũ Thanh Tùng
- Vũ Thành Tự Anh
- Vũ Thế Khôi
- Vũ Thị Hải
- Vũ Thị Nhuận
- Vũ Thị Phương Anh
- Vũ Thị Phương Lan
- Vũ Thị Thanh
- Vũ Thị Thanh Mai
- Vũ Thư Hiên
- Vũ Tiến Lập
- Vũ Trọng Khải
- Vũ Tuấn Hoàng
- Vũ Từ Trang
- Vũ Tường
- Vũ Viết Tuân
- Vũ Xuân Tửu
- Vương Bích Ngọc
- Vương Đan
- Vương Huy
- Vương Ngọc Minh
- Vương Tiểu Nhị
- Vương Trí Nhàn
- Vương Trọng
- Vương Trùng Dương
- Vương Trung Hiếu
- Vy Thảo
- W. H. Auden
- Wa Praong
- Walt Whitman
- Walter Isaacson
- Wayne Karlin
- Wells
- Wendy Barker
- Wilhelm Schmid
- Will Nguyen
- William Carlos Williams
- William Nee
- William Stafford
- William Stanley Merwin
- Winston Phan Đào Nguyên
- Wislawa Szymborska
- Wolf Biermann
- Wolfgang Borchert
- Wynn Gadkar Wilcox
- Xie Tao
- Xuân Ba
- Xuân Diệu
- Xuân Dương
- Xuân Đài
- Xuân Minh
- Xuân Phượng
- Xuân Sách
- Xuân Thọ
- Xuân Vũ
- Xương Văn
- Y Chan
- Ý Nhi
- Y Uyên
- Yanis Varoufakis
- Yevgeny Yevtushenko
- Yên Ba
- Yên Khắc Chính
- Yến Năng
- Yên San
- Yên San Thụy Miên
- Yiyun Li
- Yoko Ogawa
- Yōko Ogawa
- Yoko Tawada
- Young Sang Lee
- Yuliya Ilchuk
- Yuno Bigboi
- Yves Sintomer
- Yvette Tan
- Zac Herman
Saxophone giữa chiều không (kỳ 5)
Tiểu thuyết của Phong Linh
5.
Hơn một tuần sau, Thụy Anh tỉnh lại. Căn phòng âm u như kiểu cả năm trời không có người ở.
- Con lên phòng thờ đi. – ông Minh nhìn Thụy Anh mệt mỏi nói.
- …
Thụy Anh im lặng đi theo bố lên phòng thờ. Khói hương vẫn nghi ngút. Bên dưới đó đặt rất nhiều vòng hoa và một vài lọ hoa cúc vàng đặt ngay ngắn bên dưới bàn thờ.
- Mẹ con và em mất rồi. Mẹ đẻ khó. Bố đã muốn cứu cả hai người nhưng rồi lại để cả hai cùng phải ra đi….. Bố xin lỗi.
- ….
- Con thắp hương cho mẹ đi.
- Mẹ mất rồi…., con sẽ không bao giờ được gặp mẹ nữa. – Thụy Anh nói những âm thanh ấy như một chiếc máy, khô khan. Không có một giọt nước mắt nào rơi xuống.
- Con gái…., ông nói rồi nghẹn lại, từ từ đến ôm cô con gái bé nhỏ của mình. Vai Thụy Anh khẽ rung lên nhưng rồi cô bé bảy tuổi ấy vẫn im lặng. Cô nhẹ nhàng gỡ vòng tay của bố ra và từ từ lấy ba nén hương thắp lên bàn thờ.
- Con về phòng đây. Con mệt rồi.
- ….
Thụy, con vẫn ổn chứ? , Ông Minh kéo tay Thụy Anh lại và nhìn cô với vẻ mặt lo âu, vẻ vừa như bất lực vừa như cầu xin. Cô bé choàng đôi tay bé xíu của mình ôm ông lấy cổ ông, khẽ vuốt mái tóc rất nhiều sợi bạc của ông và thì thầm: “mình đi ăn cơm nhé. Con biết làm món trứng rán, con sẽ rán cho bố ăn”.
Một giọt nước mắt lăn dài trên đôi má đã hóp lại vì nhiều ngày mất ngủ của ông. Rồi ông khóc, khóc như một đứa trẻ. Cuối cùng những giọt nước mắt mà ông cố nén trong suốt những ngày qua đã bị cô con gái bé nhỏ làm vỡ òa. Ông ôm cô, xoa đầu và bế cô xuống bếp, đặt cô bé vào bàn ăn, và bê một nồi cháo đỗ xanh thơm nức đặt trên bàn.
- Hai bố con mình cùng ăn. Bố ninh từ sáng sớm, bây giờ đã nhừ lắm rồi.
- Bố cũng biết nấu cháo đỗ xanh ạ?
- Bố phải học nấu chứ. Nấu cho con gái còn đang ốm ăn mà. Đỗ xanh mát lắm, con ăn nhiều vào cho khỏe để còn đi học chứ.
- ….
Thụy Anh im lặng.
- Sáng mai con sẽ bắt đầu đi học lại.
- Con không muốn nghỉ ngơi nữa sao? Bố thấy con vẫn còn hơi yếu.
- Con khỏe rồi, mai bố đưa con đi học nhé.
Con lên phòng trước nhé.
Ông Minh ngồi nhìn Thụy Anh bước lên tầng hai mà vẫn không thể nào cắt nghĩa nổi những gì diễn ra trong mấy ngày nay với đứa con gái của mình. Tại sao bỗng dưng con bé lại trở nên như vậy, để rồi ngày cả khi biết mẹ và em trai không còn nữa, nó cũng chỉ có được một thái độ dửng dưng như vậy. Nhưng ông đã quá mệt mỏi với quá nhiều chuyện ập đến chỉ trong mấy ngày này. Ông thậm chí không còn sức để thở nữa. Ngay chính cái bản năng nhất để duy trì sự sống cho mình mà ông cũng phải khó nhọc lắm mới có thể tiếp tục. Từng hơi thở khò khè, như một con bò già kéo cả một đoàn người nặng nề trên sa mạc. Chỉ cần dừng lại một giây thôi, mọi thứ sẽ dừng lại vĩnh viễn. Ông sẽ ngã quỵ trong chính khi đang cố gắng.
Những ngày đó bây giờ vẫn còn hiển hiện một cách sáng tỏ nhất trong tâm trí của Thụy Anh. Những ngày tháng mười một đầy mưa bụi và hoa cúc. Những ngày tháng mười một, cô chỉ còn lại là một cơ thể héo mòn hao gầy. Không có một dấu chấm hỏi nào được đặt ra vào khi ấy, bởi cô không còn một ý niệm nào về bất kì chuyện gì. Cô bé lặng lẽ, lặng lẽ mãi đi như một con người đã chết và cơ thể đang tồn tại chỉ là một mô hình được tạo nên bởi điều gì đó.
Bảy tuổi, mọi trí nhớ biến mất, và rồi từ từ ùa về trong đêm qua những giấc mơ chập choạng. Những hình ảnh của mẹ, của đứa trẻ mới ra đời ấy cứ đè nặng trong bộ não bé nhỏ, chưa kịp phát triển hoàn chỉnh của cô. Ban đầu chúng trở về chập chạp, mờ mở nhưng rồi dần dần chúng ùa về, sắc nét, sáng rõ. Hình ảnh mẹ bế đứa em trai bé bỏng chạy giữa những con phố heo hút của một đêm tháng mười một gió đầu mùa lạnh rát. Giấc mơ ấy trở về thường xuyên quá, nó khiến cô bé sợ hãi, nhưng cô vẫn không than khóc. Cô giả vờ im lặng. Giả vờ bình thản. Chỉ mong cái thái độ dửng dưng của mình sẽ làm hai người thất vọng mà biến mất. Bảy tuổi thôi, ai đã dạy cho cô học được những điều đó để sau này cô mới hiểu rõ một điều rằng “những tâm hồn tưởng đã thuộc về nhau cũng vẫn có thể buông tay nhau. Họ có lẽ không biết mình đã nhẫn tâm đến như thể nào, bởi họ bao giờ cũng nghĩ cho họ trước. Họ nói họ làm mọi việc đều có lý do, đôi khi biện minh rằng, làm thể là vì mình, nhưng họ không biết rằng trong bản thân con người chỉ có bản năng hành động cho riêng mình, vì mình chứ không phải bản năng hành động vì người khác. Nếu vì Thụy Anh, mẹ đã không ra đi, và cũng như hơn mười năm sau Phương không tự tử. Họ làm chủ chính cơ thể họ, và họ có quyến làm những điều mà họ muốn. Mình cũng vậy thôi. Chết hay sống, ra đi hay ở lại, tất cả đều do mình quyết định, và lý do vì ai hay vì điều gì đó chỉ là một cái cớ mà chính mình lại nghĩ rằng cái cớ đó cũng thật cao thượng. Vậy nên mình chẳng mộng mơ làm gì nữa, không có một tâm hồn nào tan hòa tận cùng với tâm hồn nào cả. Rồi thế nào cuối cùng người ta cũng lìa bỏ nhau vì một điều gì đó thôi”.
Cũng như đêm nay khi mọi điều đang ùa về, khi hai sinh linh ấy vẫn lẩn khuất theo đuổi, chêu ghẹo cô, cô vẫn cố giữ vẻ mặt bình thản, ngồi đốt thuốc.Trời đêm càng ngày càng sau, càng ngày càng xa khuất. Và bóng đen bao trùm xuống cả một vùng rộng lớn. Gió rít mạnh từng cơn như thét gào trong chính nỗi cô đơn của lòng mình. Mười lăm năm rồi, cô sống những đêm như thế này. Còn lại duy nhất chỉ là những tiếng khóc hờ của một đứa trẻ nhỏ khát sữa, với một người phụ nữ da xanh xám, ánh mắt vẳng vất nỗi tuyệt vọng. Nhưng cô không mảy may động lòng. Cô cứ mở to đôi mắt trừng trừng nhìn họ. Và rồi người phụ nữ hét lên một tiếng, tan đi, lẩn vào đám khói sương. Cô choàng tỉnh dậy, đau đầu, tức ngực và tâm trí mỏi mệt như chưa bao giờ có một giấc ngủ, mà chỉ đơn giản là nhắm mắt ở nơi này, để bắt đầu thời gian sống ở một nơi khác. Nhiều khi cái chết không đơn giản chỉ là ngừng thở mà là cảm giác không còn tồn tại ngay cả khi mình đang thở rất đều. Thụy Anh đã cảm giác được điếu đó khi cô chạm phải giấc ngủ ở đây nhưng lại biết mình đang phải thở, phải nhìn, phải thức ở một nơi khác. Những giấc mơ ấy kéo cô gần với sự chết hơn bao giờ hết, dù cách đây mười lăm năm cô khẳng định với chính mình rằng mẹ chưa bao giờ chết. Những càng ngày cô càng cảm nhận rõ mùi của sự chết. Có khi cô nghĩ,”biết đâu trong khoảng thời gian ấy, mẹ đã chết”, và càng ngày những câu hỏi ấy càng hiện rõ trong đầu cô, đôi lúc nó thôi thúc cô phải đi tìm câu trả lời. Nhưng cô khống chế được nó. Có khi cô sợ hãi đến nỗi không dám ngủ vì những cơn ác mộng mơ hồ ấy, nhưng rồi cô không còn sợ nữa, cô ngủ, ngủ gục trong chính những nỗi sợ hãi, vật vã của tâm hồn mình.
Bình mình đang lên, đuổi những bóng đen khỏi bầu trời kia. Và Hà Nội ngột ngạt sáng trong những tiếng ồn ào náo động của những người bán hàng sáng sớm. Lại tiếng rao quen thuộc “Xôi lạc đê!, xôi lạc nào….”. Không biết người đàn bà ấy đã ngồi đây từ bao nhiều năm trước cả ngày cô sinh ra, và chỉ bán duy nhất một thứ quà đó là xôi lạc. Không biết tại sao bà chỉ bán xôi lạc, mọi người ở đây chỉ biết một điều rằng xôi của bà ngon nhất cả phố này. Còn Thụy Anh thì nghĩ có lẽ vì bà muốn giữ cho mình sự lạc quan gì đó, hay nụ cười nào kia thay cho những nỗi buồn, những nỗi tuyệt vọng của đời người. Mùa đông chỉ cần ra muộn một chút là không còn xôi để mua. Thụy Anh đã chứng kiến bà già đi từng năm, từng tháng. Bà hơn mẹ cô dăm ba tuổi gì đó. Khuôn mặt đen sạm và nhiều vô cùng những vết nám trên hai gò má. Nhưng phải nói rằng, bà trông đẹp. Người ta nhìn thấy bà hẳn đều rất thích bởi bà cười nhiều hơn nói. Ai nói gì cũng cười. Kể những câu chuyện vui thì cười to “hở cả hàm răng”, ai kể chuyện buồn thì cười một nụ cười ái ngại, chia sẻ. Dù bán hết hàng hay có những hôm ế bà cũng vẫn cười rất tươi mỗi lần có ai hỏi. Thụy Anh quý bà, nhưng nhiều khi cô lẩn tránh bà, vì bà luôn làm cô nhớ đến người mẹ đã bỏ lại cô cách đây mười lăm năm trước. Người đàn bà đó biết cô bé ấy lẩn tránh mình nên cũng chỉ ngày ngày đứng từ xa nhìn cô lớn lên.
Lại một đêm thức trắng. Lại một đêm day dứt với những khoảng kí ức xưa cũ. Cuộc sống của cô vẫn cứ xoay vòng trong một vòng luẩn quẩn không thể nào thoát ra được. Càng vùng vẫy lại càng bị chìm vào sâu hơn, nhưng ngay trong những giây phút của tháng mười hai lạnh giá này, cô chưa thể nhận ra điều đó bởi vậy cô đã phải trải qua nhiều, nhiều hơn những đêm như đêm qua. Vẫn cứ đi đến những ban mai bằng sự mỏi mệt của một đêm thức trắng.
Sáng nhẹ nhàng đến bên ô cửa sổ nhỏ bé, hắt vào bên trong một vài vạt nắng hanh hao của mùa đông đầy gió với một màu trời âm u, bàng bạc.
Thụy Anh đến lớp, vẫn ngồi vào chiếc bàn cuối cùng nhìn ra phía cửa sổ tầng bốn. Lớp vẫn tẻ nhạt như mọi ngày, vẫn là những câu chuyện không đầu không cuối, là những nụ cười nhạt nhạt đưa đẩy nhau.
Chưa hết tiết hai, cô chui ra ngoài quán trà đá gần trường đốt thuốc. Những hàng cây mùa đông liêu xiêu rụng lá. Bất chợt có người đến ngồi bên cạnh, rất gần.
- Lại có người trốn học rồi?
- …… - Thụy Anh ngạc nhiên quá nên không thể nói được điều gì.
- Muốn đi dạo phố cùng tôi không?
- Cũng được.
Phong cười rất tươi và để mặc cho Thụy Anh còn băn khoăn không hiểu sao cậu ta lại có mặt ở trước cổng trường cô vào lúc này. Đang mải suy nghĩ vẩn vơ thì cô đã giật mình vì Phong đã phóng xe đến ngay cạnh mình: - Đi nào. Cũng không hiểu sao mỗi lúc gặp Phong, cô lại chỉ muốn được như một đứa trẻ, bé nhỏ vâng lời. Phong chạy xe chầm chậm trên phố. Cả hai cùng im lặng ngắm nhìn thành phố bé nhỏ. Những con phố nhộn nhịp, ồn ào quá, chỉ còn lại những ngôi nhà cổ nép sâu vào trong những ngõ nhỏ là lặng lẽ như thể đã sống qua cái tuổi nhộn nhịp đua chen của cuộc đời nên bây giờ chỉ biết nằm im đếm thời gian chảy trôi và dõi theo dòng người đang lớn dần lên qua những năm tháng cuộc đời. Hà Nội bé nhỏ quá, phố xá như một mê cung mà chính Phong dù đã ở Hà Nội hơn mười năm, đã đi qua bao nhiêu những con phố, hàng cây của nơi này vẫn nhiều lần phải chững lại vì sợ mình đi nhầm.
- Chị đang nghĩ gì?
- Nghĩ về những con phố. Tôi muốn chạm chân vào chúng.
- Đợi tôi tìm chỗ gửi xe nhé.
Phong tạt vào phố Gia Ngư gửi xe.
- Bao lâu rồi chị không đi qua những con phố này?
- Bao lâu?, tôi không nhớ nữa, cũng không biết mình có phải đi thật không hay chỉ là một ảo giác nào đó mà chính tôi cũng không thể cảm thấy được.
Cả buổi sáng hôm ấy hai người đã đi qua rất nhiều nhưng khu phố cổ Hà Nội. Trời vẫn gió, ngày một lạnh hơn trong chính cái nhỏ bé, hun hút của những ngõ phố. Sáng hôm ấy, hai con người vốn vẫn còn nhiều xa lạ ấy đã cùng nhau sống giữa lòng phố, bình yên như biêt bao nhiêu căn nhà xưa cũ. Đã lâu lắm rồi Thụy Anh mới cảm thấy có điều gì đó níu rất gần tâm hồn mình về lại với tâm hồn Hà Nội. Cô nhớ lại những bức tranh phố, những bản tình ca về phố mà cô đã được nhìn và nghe thấy cách đây vài hôm. Khẽ giữ một tiếng thở dài trong lồng ngực, nhớ âm thầm một điều gì đó rất xa xôi. Phong nhẹ nhàng chạm vào đôi bàn tay đang lạnh giá của cô thì thầm: - Để tôi nắm tay chị.
Thụy Anh cứ để im đôi bàn tay mình trong tay Phong và cô càng cảm thấy rõ hơi ấm từ đôi tay với các ngón tay rất dài và mềm của Phong.
- Tay cậu thật ấm nhỉ?
- Bởi vì tay chị lạnh mà.
- …….
Phong khẽ cười, cười rồi nhìn về phía bên kia phố “Hãy cho tôi được ở bên Thụy Anh hết ngày hôm nay nhé”, và anh siết chặt tay Thụy Anh hơn nữa. Lần đầu tiên cô cảm giác đi giữa phố mùa đông mà lòng thanh thản đến chừng ấy vì cảm giác đôi chân đã biết mỏi, đã biết rằng mình đang bước đi trên chính những góc phố mà cả một thời cô đã gắn bó. Từng khoảnh khắc của Hà Nội vào giây phút này đều khiến cô yêu thương và muốn giữ lại. Bên Phong cô cảm giác được tâm hồn mình, cô không cần phải chống đỡ với bất kì chuyện gì nữa nên cô chỉ bước rất nhẹ, rất chậm.
- Thật ra Hà Nội vẫn như thế nhỉ. Đôi lúc tôi thèm ra phố, chạy thật nhanh qua những con đường để hít hà chút gì đó. Có lúc bụi bặm, khói bụi, xăng xe cũng khiến tôi mỏi mệt, nhưng càng như thế, tôi càng muồn lao mình vào những nơi đó để vuốt ve những con đường đang đau đớn vì nhiều khi phải làm việc quá sức chịu đựng.
- …….
- Chị hãy thử nhìn về một phía thôi. Cứ nhìn vào đó, chị sẽ thấy những con đường hiện ra dần dần, ngày một sâu thêm và nhỏ lại. Cũng giống như chúng ta thôi. Con đường mà những con người như chúng ta đang cố gắng để lao tới cứ dài thêm mãi. Chị hãy tưởng tượng rằng, một lúc nào đó chị sẽ phải dừng lại vì nó ngày bỏ xa chị. Càng cố đuổi theo nó càng dài ra. Và nhất định chị phải nhớ một điều rằng, chị không thể quay trở lại bởi vì khi chị đang đi thì những đoạn đường phía sau đã tự cắt mình quăng về phía trước, nối dài thêm mãi. Cứ như vậy những con đường không bao giờ có điểm kết thúc, chỉ có chúng ta có thể đi được đến đoạn nào trong hành trình của những con đường ấy mà thôi. Vậy nên đừng vội, bởi dù có muốn thế nào, vội thế nào, chị và tôi cũng đều không thể đi được đến cuối cùng.
- Còn quay lại cũng không có đường quay lại phải không?. Hình như vì vậy mà những người cứ bị dằn vặt bởi quá khứ, cứ muốn quay trở về quá khứ níu giữ, và sống chìm ngập trong đó lại chính là những người buộc phải dừng lại quá sớm trên con đường dài dằng dặc mà họ đang phải đi ấy.
- ……
- Ừm, vô nghĩa thôi. – Thụy Anh nói rồi lảng nhìn đi chỗ khác. Cô nghĩ thầm “Vô nghĩa thật mà”. Cô chỉ còn biết lúc này thôi.
Im lặng một lúc, Phong cảm thấy thèm ngồi lại bên quán trà đá mà anh vẫn hay ngồi trước đấy, vì trà đá ở đó còn có một hương vị đặc biệt, nhẹ nhàng kì lạ mà ai cũng phải thích thú.
- Đi uống trà hoa nhài nhé. – Phong đề nghị.
- Ok.
Cả hai tạt vào một ngõ rất sâu, tìm một quán trà đá mà chủ quán vì thích mùi hoa nhài quá nên đã nghĩ ngay đến việc cho hoa nhài vào cả trà đá để pha mời khách. Nhìn những cốc trà bé bé có vài bông hoa nhài mà hương thơm của chúng bốc lên thoang thoảng cùng những vòng tròn của hơi nước nóng, mới cảm thấy hết cái mênh mang của mùa này.
- Tìm cảm giác bình yên từ trong chính những điều quá nhỏ bé như vậy thôi để biết mình còn có thể dừng lại khi mình đang bị cuốn đi quá nhanh, chị nghĩ có đúng không?. – Phong trầm ngâm nói như giọng một ông già khi đưa cốc lên uống một ngụm trà đầu tiên, rồi thảnh thơi ngồi nhìn ra con ngõ phía trước mặt mình.
Thụy Anh đáp lại mà không nhìn Phong:
- Có những người dù rất muốn nhưng đôi khi vẫn không thể nào dừng lại được, vì họ sẽ không biết phải dừng lại ở đâu, dừng lại như thế nào?
Đôi lúc cứ trôi đi, trôi thật nhanh như một cơn lốc xoáy, sẽ không còn nhớ điều gì nữa, chỉ có như vậy mới có thể đi được. Chỉ cần dừng lại, tôi sợ mình sẽ không còn bước nổi đi đâu được nữa.
Thời gian âm thầm trôi đi rất chậm bên cạnh hai con người, hai tâm hồn ấy như một ông cụ râu tóc bạc phơ, đang mỉm cười vì nhìn những con người bỗng nhiên sống giản đơn lại giữa rất nhiều những ngột ngạt hiện tại mà ngay chính ông cũng nhiều lúc muốn bỏ trốn đi đâu đó hoặc trốn chạy vào khoảng đêm tĩnh mịch, ngủ một giấc thật dài để không còn phải trở dậy.
Cả Thụy Anh và Phong đều đã khá mệt vì đi bộ nhiều nhưng hình như không ai có ý muốn dời nhau. Tay Phong vẫn nắm rất chặt tay người con gái ấy. Không còn điều gì xen giữa họ, và dù cho họ nói với nhau quá ít để có thể hiểu nhau nhưng chính từ trong im lặng ấy, cả Thụy Anh và Phong đều cảm thấy thật thà với chính tâm hồn nhau. Cô thật sự muốn được yêu thương trái tim bé nhỏ đã quá nhiều vết xước của mình. Cho đến tận giây phút này, điều duy nhất cô đang nghĩ là muốn được cùng Phong đi hết đêm Hà Nội, để cho trọn vẹn những điều vốn dĩ đang dang dở trong tâm hồn mình.
Hoàn Kiếm bắt đầu lên đèn.
Gió thổi heo hút qua những cành liễu buông mình xuống mặt hồ mênh mang. Đêm, Phong và Thụy Anh phóng xe lao vun vút qua cầu Long Biên. Chưa bao giờ cô phóng xe với tốc độ nhanh như thế trên cây cầu cổ xưa này, nhưng hôm nay nhìn dáng Phong mỏng dần và trôi xa dần khỏi tầm nhìn của mình, cô đã phóng xe lao theo anh như chiếc lá vội vã cuốn đi cùng gió. Đầu óc trở nên trống tênh buốt lạnh, như những cơn gió từ phía sông Hồng thổi thốc vào trong lồng ngực. Gần hai giờ sáng, cô và anh cùng câm lặng trên một dòng sông cũ, lao đi như sợ thần chết nắm được đôi bàn tay gầy. Cô nép sâu vào anh như nép sâu vào một cõi nào đó không còn phải ở nơi đây. Chỉ biết rằng mọi cảm giác đang trôi đi rất xa, và mọi ký ức cũng tan thành những bọt nước, để cả hai cùng nhìn thấy nhau, im lặng đốt thuốc, và im lặng lắng nghe nhau trong tận cùng những khoảng sâu của lòng mình.
Đêm hôm đó khi Phong đưa Thụy Anh về đến nhà thì đã gần ba giờ sáng. Sáng Hà Nội trong veo, điềm đạm. Những mái phố vẫn âm thầm đốt một chút hương hoài niệm cho những ngày tháng cũ đang trôi đi. Ngọn đèn cũ kĩ trước cổng nhà cô vẫn sáng lên một thứ ánh sáng cũ kĩ mù mờ, nhưng Thụy Anh thấy tim mình đập chậm lại. Những ngày cuối năm của tuổi chín trăm chín chín ngày, Thăng Long của cô vẫn bé bỏng như thế thôi. Tiếng gió đêm lạnh buốt khiến cô bước lại gần Phong, khẽ choàng tay lên cổ anh và đặt lên đôi môi đang run lên vì lạnh ấy một nụ hôn rất nhẹ, rất chậm. “Cảm ơn”, vẫn như lần đầu tiên anh đưa cô về nhà, tiếng cô nhẹ như một âm thanh từ rất xa thoảng qua khiến Phong chợt tỉnh. Anh muốn ghì sát cô vào lòng mình, muốn trao cho cô một nụ hôn ấm nồng nhất nhưng cô choàng ra, bước vào đằng sau cánh cửa mà không một lần nghiêng mình nhìn lại anh. Họ chia tay nhau trong im lặng và nhiều day dứt, nhưng cả hai đều đã biết rằng, có điều gì đó đang tồn tại, chỉ cần chạm nhẹ thôi, bước thêm một chút nữa, họ sẽ tìm ra và giữ chặt được điều đó.
Những ngày cuối tháng mười hai, sắp đến giáng sinh, thành phố chợt lạnh buốt. Không ai còn muốn bước chân ra khỏi nhà nữa mà lại trở nên gắn bó với ngôi nhà của mình hơn bao giờ hết. Vẫn đang còn ngủ, cô bị đánh thức bởi tiếng nhạc giáng sinh. Hóa ra dì Hạnh đang cùng Bi xem phim.
Vừa trông thấy Thụy Anh từ trên gác bước xuống, cu Bi đã rối rít nói:
- Thụy ơi, xem phim cùng Bi không?, lát nữa mẹ phải đi chợ rồi, hôm nay chị ở nhà xem phim cùng Bi nhé.
Cô vẫn để mái tóc dài đang buông còn rối của mình đến đưa tay nựng hai má bầu bĩnh của đứa em chưa đến năm tuổi cùng cha khác mẹ của mình.
- Dì đi đâu cứ đi đi. Sáng nay con sẽ ở nhà trông Bi.
Hơi ngỡ ngàng trước thái độ của Thụy Anh, bà mẹ kế của cô nói:
- Con không phải đi đâu buổi sáng à?
- Sắp giáng sinh rồi, hôm nay con xin nghỉ học.
- Hoan hô, hoan hô…. Bao nhiêu lâu rồi Bi chẳng nhìn thấy Thụy gì cả. Bi nghiêng nghiêng đầu vào lòng cô, dụi dụi rồi cứ thế cầm lấy tay cô lắc lắc, nhăn nhó, nũng nịu.
Phải rồi, đây vẫn là khoảnh khắc bình yên nhất với cô. Bé Bi rất yêu cô nhưng cô biết nó cũng rất sợ cô vì quá ít khi cô cười, hay đùa vui cùng nó. Nhất là trước đây khi nó còn bé, đã có lúc cô tránh thằng bé như thể chính nó là kẻ đã khiến cha cô thay đổi, và đôi lúc nó nghĩ có phải việc mẹ ra đi chính là do cha cô. Nhưng rồi, tiếng nói, cười trong veo của Bi đã nhiều khi làm cô lắng lại những xáo trộn ấy. Mọi thứ không thể mất đi. Không có điều gì nguôi ngoai trong tâm hồn cô, nhưng ít ra có lúc cô biết mình cũng khỏa lấp được nó. Cũng như giây phút này đây, cô không còn muốn bước đi nữa mà chỉ muốn ngồi lại bên đứa em trai bé bỏng của mình thật lâu, như để nhắc nhớ rằng, phải dừng lại, dừng lại đi.
Thụy Anh đã có một buổi sáng yên ổn đúng như cô mong đợi, nhưng rồi cô cảm thấy đầu mình đau nhói khi nhận được điện thoại của Phong.
- Tối giáng sinh chị có muốn đi biển không?
- ……..
- Hãy đi cùng tôi, được chứ?
- Tôi sẽ đi. Nhưng không phải đi biển. Tôi sẽ dẫn cậu đến một nơi.
- …..
- Gặp tôi ở bưu điện bờ hồ lúc 11 giờ.
Cả ngày hôm đó, Thụy Anh chỉ quẩn quanh với việc tự đặt cho mình câu hỏi “tại sao mình làm thế?”. Cô nằm cả ngày trong phòng, để mặc bé Bi loay hoay với đống đồ chơi của nó. Còn cô, cô cũng đang để mặc mình cho cảm xúc chi phối. “Liệu rằng đó có phải là bản năng cảm xúc thật nhất mà con người có thể làm được chỉ trong một khoảnh khắc nào đó rồi lại vụt mất. Tôi đang bóc từng lớp vỏ trên người tôi để cho anh mặc sức nhìn vào. Tại sao tôi không lo sợ, không đề phòng trước anh. Đã lâu quá rồi, mọi cảm giác về tâm hồn trần trụi của tôi hoàn toàn biến mất hoặc ít ra cũng là giả vờ mất ở một nơi nào đó, nhưng rồi anh xuất hiện bên cạnh tôi. Xuất hiện đúng khi tôi đã quyết định lựa chọn một cuộc sống bình ổn nhất, khi tôi đang bất đầu giàn hòa với cuộc sống này, và giàn hòa với chính mình. Một sự tình cờ thôi hay tại chính số phận đang đùa giỡn tôi, buộc tôi phải đứng giữa những chênh vênh của chính lòng mình, cay đắng, day dứt với chính những điều mà mình đã chọn. Tôi sẽ phải làm sao? Có phải anh đến đây để buộc tôi phải ở lại giữa những mảnh vỡ mệt nhọc này”. Mọi suy nghĩ có thể sẽ cứ mãi ở lại trong cô, có nhiều điều lý trí sẽ nghiệt ngã buộc cô phải chọn lựa, nhưng cô vẫn buông tay, vẫn ngoặt sang một hướng khác. Có điều gì đó đang hình thành.
Đêm giáng sinh, cô tắt máy, không nghe bất kì một cuộc điện thoại nào. Dù cô biết, Quân đang tìm cô. Có lẽ anh cũng đang chạy xe qua rất nhiều những nơi hai đứa đã đi cùng nhau để tìm cô, nhưng anh không thể hiểu một điều rằng, những nơi anh và cô đến không bao giờ là nơi thuộc về riêng cô vì vậy cô sẽ không bao giờ đến đó khi không có anh. Những nơi đó không bao giờ thuộc về cô, cũng như cô chưa bao giờ thuộc về anh. Anh rất lo cho cô dù anh biết nếu cô đã biến mất, anh sẽ không bao giờ tìm được và chỉ có một điều duy nhất Quân có thể làm, đó là đợi, đợi cô quay trở về, như bao nhiều lần vẫn thế. Cô biết mình đang quá tàn nhẫn với anh, nhưng cô không thể làm khác được cho đêm giáng sinh này. Phong đã kéo cô đi như một cơn lốc xoáy, và cô đang bị cuốn vào tâm điểm của nó mà không thể thoát ra được. Đêm nay, Hà Nội nhộn nhịp những nụ cười thật tươi của những cặp đôi yêu nhau khi đôi bàn tay còn được nắm chăt tay nhau, đôi môi còn được trao đi và nhận lại những nụ hôn nồng cháy. Ngắm nhìn mãi những khung hình hạnh phúc ấy, nhưng cô không nhớ Quân, không nghĩ gì về những kỉ niệm đã qua của hai đứa, còn lại chỉ là sự khao khát yêu thương, yêu thương đến tận cùng. Cô nhớ Phong. Muốn chạy ùa vào anh, để chạm vào thật sâu tâm hồn anh. Cảm nhận nhịp thở rất nóng, rất gấp có lẫn mùi thơm ngột ngạt của thuốc lá. Cô chạy xe lòng vòng qua những con phố ngắn ngủi của Hà Nội để mặc cho gió len lỏi qua chiếc áo len mỏng của mình. Lạnh buốt.
Cô và Phong đã tìm đến nhau tự nhiên thôi, có thể là yêu rất nhiều, có thể là không bao giờ phải là tình yêu, nhưng chỉ cần giây phút này thôi, Phong và cô đang được sống thật, sống chậm với từng khoảnh khắc của riêng mình.
Phong không đi xe.
- Thụy Anh đưa chìa khóa cho tôi. Tôi sẽ chở chị.
- Hôm nay tôi chở cậu, vì cậu không biết chỗ này đâu, để tôi chở cho tiện.
Rồi họ lao đi vào giữa phố. Gió ngày một đầy, và trời bắt đầu mưa bụi, lai rai, nhưng lạnh rát cả da thịt. Thụy Anh lạnh buốt, hơi thở của cô nhợt dần.
- Tôi ôm chị được chứ.
- …
Chẳng cần phải đợi Thụy Anh nói gì, anh choàng tay ra phía trước ôm lấy cô. Thụy Anh im lặng để Phong ôm chặt lấy mình. Cô nhẹ nhàng nép mình gần về phía anh. Chiếc xe vẫn lao đi trong đêm tĩnh lặng, bỏ lại ồn ào phố xá với những ấm áp thân yêu của mọi người ở đằng sau, Thụy Anh đi dần về phía bên ngoài thành phố. Con đường càng ngày càng tối, nhỏ dần và quanh co đầy những những lối rẽ. Phong khựng lại khi Thụy Anh dừng xe dần trước một khu nghĩa trang rộng thênh thang, lô nhô những nấm mồ cũ lẫn mới.
Nghĩa trang.
- Ở đây tôi thấy bình tâm. – Thụy Anh chỉ nói như vậy.
Thụy Anh nhìn Phong, vừa nói vừa bước vào bên trong. Cô đi rất chậm, và khẽ cúi đầu xuống khi đi qua những ngôi mộ được xây đắp thẳng hàng. Phong theo sau cô, im lặng bao trùm không gian của hai người.
- Cậu hãy ngồi đây đi.
- …..
- Mộ của một đứa bé bị chết ngay khi chưa đầy hai tuần tuổi. Lần đầu tiên tôi biết đến nơi này cũng chính là ngày tôi chứng kiến bố mẹ nó cùng những người mà nó sẽ không bao giờ biết là ai đem nó ra đây chôn cất. Bảy năm rồi, tôi đã ngồi ở nơi này chỉ để chứng kiến nó lớn lên từng ngày. Đêm giáng sinh này là đúng sinh nhật bảy tuổi của nó đấy.
Thụy Anh vừa nói vừa đặt bàn tay của mình mân mê lau đi lau lại tấm bia vẫn còn rất mới của ngôi mộ. Cô rất gần gũi với đứa bé này, cứ như thể nó đang ngồi ở ngay đây mà nói chuyện với cô, mà nhìn cô thắp nến và đưa bàn tay bé nhỏ của nó ra để nhận lấy một bó hoa cúc vàng tươi mà Thụy Anh vừa mua ở chợ hoa đêm cạnh đó để giành cho riêng nó. Phong cứ đứng im lặng ngắm nhìn cô gái ấy. Anh để cô được sống như chỉ riêng với cảm xúc của cô, như không có anh bên cạnh.
- Thằng bé nó vẫn cảm nhận được rằng tôi đang ở đây. Có đôi khi tôi như chạm phải bàn tay nó, lạnh hơn cả đất, nhưng mềm lắm. Những ngày đầu tôi rất sợ, nhưng rồi tôi cứ đến đây, có lần còn ngủ thiếp đi. Trong cơn mơ, tôi gặp chính tôi đang dắt tay đứa bé ấy trong một đêm tôi lạnh căm căm. Nó năn nỉ tôi đừng đi, hãy ở lại bên cạnh nó vì ở đây lạnh lắm. Tôi ở lại, dù có tỉnh dậy hay chìm sâu vào giấc ngủ tôi cũng ở lại, nắm lấy đôi tay bé nhỏ của nó. Những khi ấy tôi biết mình không cô đơn, vì tôi luôn có người đồng hành cùng mình, có người nắm tay mình. Tôi đã chứng kiến nó lớn lên từng ngày. Nước da ngày một trắng, và mái tóc mượt cứ ngày càng dài ra. Bây giờ nó bảy tuổi, giống như tôi ngày tôi mất mẹ. Cũng vì thế mà tôi không dám rời xa nó, vì tôi sợ nó cũng giống như tôi, sẽ không biết cười không biết khóc.
- Cậu hiểu tất cả những điều này mà, phải không? – Thụy Anh quay về phía Phong, nhìn sâu vào đôi mắt anh bằng với vẻ như cầu xin, khẩn thiết.
- “Mẹ tôi đã bỏ tôi đi khi tôi chỉ là một con bé bảy tuổi. Không một lời giải thích, không một điều gì dặn dò. Và đứa em tôi chưa thể một lần có cơ hội nhìn thấy nó cười hay khóc. Bảy tuổi, tôi đã biết nhớ rất nhiều những nỗi đau. Nhưng rồi thay vì im lặng hay nói thật với tất cả mọi người rằng mẹ đã bỏ bố con tôi mà đi, ông lại đi làm đám tang cho mẹ. Tôi không hiểu tại sao tất cả mọi người lúc ấy lại tin ông. Biết đâu cũng có thể tất cả mọi người đều biết tại sao ông làm vậy, trừ tôi. Nhưng tôi đã không hỏi ông về bất kì một lý do nào. Lúc bấy giờ, không còn điều gì tồn tại trong tôi ngoài hình ảnh của mẹ. Nhưng tôi bắt đầu chạy trốn. Chạy trốn như một tên nô lệ thời trung cổ, quá sợ hãi trước những gông cùm của những ông chủ mà cố tìm cho mình một lối thoát khác. Dù biết sẽ không thể nào thoát được nhưng vẫn cứ chạy, đi đến bất kì đâu, dù có chết cũng không phải chết dưới thứ gông cùm của những tên chủ độc ác ấy. Tôi phủ nhận tất cả những gì thuộc về mẹ. Nhưng tôi không đủ can đảm đốt hay vứt đi mà chỉ len lén xếp tất cả vào một cái giương cũ kĩ.
Từ ngày ấy, tôi không bao giờ còn nghe saxophone nữa”.
Thụy Anh dừng lại. Ngửng lên nhìn bầu trời thăm thẳm một màu đen kịt đang co lại vì lạnh kia. Im lặng. Cô quay sang nhìn Phong như sực tỉnh lại, và nhớ ra rằng có một người vẫn đang ngồi ở đây, vẫn đang nghe cô nói.
- Phong có nghĩ đêm sắp tàn? – Nhìn Phong rồi Thụy Anh nói vu vơ trong khi Phong lại đang cố gắng sắp xếp lại những điều mà cô đã nói. Về cô. Về người mẹ mà cô đang yêu, đang nhớ, đang hận. Và saxophone.
- Hãy cứ đi đi. Đi về nơi đang thuộc về chị. Kí ức của chị, nắm chặt lấy nó và chia cho tôi một phần nếu như chị tin tưởng rằng điều đó là có thể, và điều đó làm chị thanh thản.
Thụy Anh châm thuốc và bắt đầu hút. Khói thuốc bay vòng vèo như nhắc nhớ rất nhiều đến sự trở về của những linh hồn khi đã chết. Cô hút rất nhiều, liên tục, liên tục như sợ dừng lại cô sẽ không thể nắm giữ được bất kể điều gì nữa.
- Mẹ tôi từng theo học saxophone suốt mười tám năm hoặc cũng có thể là hơn thế nữa. Nó như trái tim, nhịp thở của bà. Ngày ấy, tôi không thể hiểu được điều đó, nhưng rồi cho đến khi mẹ ra đi, đến khi tôi phải tự mình đối diện với những bản saxophone giăng đầy nhà, tôi mới hiểu rằng, không có saxophone mẹ sẽ chết. Chết thật, chứ không còn chỉ là cảm giác nữa. Bà chính là người đã gieo mầm những âm thanh ấy vào tâm hồn tôi, ngay từ khi tôi mới chỉ là một mầm sống trong bụng mẹ. Tình yêu đến tự nhiên như nó vốn dĩ như thế. Tôi đã nhớ tên phần lớn các bản nhạc có ở nhà tôi, vì bất kể lúc nào tôi và mẹ cũng có thể cùng nhau nghe chúng. Nhưng từ ngày mẹ ra đi, tôi bỏ. À, không phải chỉ tôi mà bố tôi cũng không còn nghe nữa. Ông cũng giống như tôi. Chúng tôi đã cố gắng để chạy trốn những kí ức về mẹ. Tôi không còn có bất kì cảm giác nào về tất cả. Và tôi bắt đầu sợ những âm thanh phát ra từ chiếc kèn ấy. Sợ đến nỗi chỉ cần một thoáng gợi lại từ rất xa xôi cũng có thể khiến đầu tôi đau đến muốn vỡ tung. Khoảng thời gian ấy, tôi đã sắp xếp tất cả, gói gém tất cả, xếp dưới đáy của chiếc rương đựng đồ của mẹ. Tôi đã mang nó thả xuống dòng sông Hồng để nó mặc sức trôi tự do, rồi biết đâu sẽ gặp lại chủ nhân mà nó thật sự thuộc về, nó không thuộc về tôi, chưa bao giờ và không bao giờ. Tôi cắt đứt với mối quan hệ này vĩnh viễn, không còn một dấu vết nào. Nhưng đêm nào tôi cũng gặp mẹ. Trong những cơn ác mộng của một giấc ngủ chập chờn, những thanh âm da diết của saxophone vẫn vang lên, ám ảnh đến nghiệt ngã, nó bóp nghẹt hơi thở của tôi. Saxophone mồ côi. Tôi cũng như nó, mồ côi từ rất lâu rồi và đến bây giờ tôi vẫn chỉ là một đứa trẻ mồ côi ngay trong chính ngôi nhà của mình.
Từ ngày bảy tuổi ấy, tôi không bao giờ đụng đến bất kì một bản nhạc nào nữa. Và không bao giờ còn có sự liên quan hay va chạm gì với những âm thanh ấy. Trong thành phố này có quá nhiều thứ khiến tôi sợ hãi.
- …..
Lại một khoảng im lặng rất dài, rất dài. Mọi điều đứng yên trong khoảnh khắc vọng về của những âm thanh từ quá khứ.
- Đó là lý do mà đêm đầu tiên khi gặp nhau, Thụy Anh đã bỏ về khi tôi vừa bắt đầu cầm kèn lên?
- Tôi không đủ sức chịu đựng những âm thanh ấy, vì chỉ cần lắng nghe chúng, mọi điều tôi đang chôn chặt trong tâm hồn sẽ ùa về như thác lũ. Và tôi biết như thế tôi nhất định sẽ bị chúng bóp nghẹn. Tôi sẽ chết.
- Chị đang cố chạy trốn.
- Tôi vốn dĩ đã chạy trốn suốt mười lăm năm qua rồi. Tôi không còn có ý định làm gì nữa, cứ mặc kệ cho cuộc sống chảy trôi đi. Đừng nghĩ gì nữa. Tôi vẫn còn nhớ, nhớ đến tha thiết những điều rất nhỏ bé đi qua cuộc đời mình. Nhưng tôi sợ hãi quá đến mức phủ nhận hoàn toàn sự tồn tại của nó. Thụy Anh mà mẹ tôi sinh ra và chăm bẵm đã vĩnh viễn chết vào lúc tôi lên bảy cùng với sự ra đi của mẹ.
Có những khi tôi thèm được nép vào bầu ngực căng phồng ấm áp của mẹ đến mức như đã chạm được vào nơi ấy. Tôi cảm giác đúng là mẹ đang ở rất gần tôi, nhưng có điều gì đó đã ngăn mẹ lại nằm bên cạnh và vuốt ve tôi. Sau tất cả những cuộc chạy trốn, tôi vẫn nhớ mẹ, nhớ nhiều đến nỗi không thể nào chạm đất thật sự ở nơi này.
Đêm xuống sâu hơn. Cả anh và cô đều cảm nhận hơi lạnh từ những cơn gió cuối năm xanh xao và nhiều day dứt. Gió heo may cũng khác theo từng đợt. Gió heo may của đêm nay cũng chỉ lởn vởn quanh đây để ám thêm vào bầu không khí vốn đã quá lạnh giá của bãi tha ma. Hơi lạnh tỏa ra ngày một rõ từ những ngôi mộ mới đắp khiến những kẻ yếu tim và hay gặp ác mộng phải sợ hãi vì nó sẽ để lại những dư âm rất lâu. Nhưng Phong và Thụy Anh vẫn ngồi im lặng như đang lắng nghe những tiếng vọng về của những linh hồn đã rời xa cuộc sống ở nơi này để chọn một sự bắt đầu ở nơi khác. Sống và chết cuối cùng không biết có ranh giới nào không hay chỉ là sự nhập nhằng về cảm giác của mỗi người. Nếu nghĩ mình đã chết rồi thì dù hơi thở vẫn đang tồn tại ở nơi này thì điều đó cũng còn ý nghĩa gì nữa đâu. Vẫn là đã chết, và đây chỉ là sự ra hạn thêm cho thời gian chờ đợi “lâm sàng”
- Tôi sẽ ôm chị. Nào, im lặng nhé, hãy nghe những điều xung quanh chị.
Hai người cứ ngồi im lặng như vậy cho đến khi cảm giác chân tay mình đã khô cứng vì sương đêm đã xuống. Hình như trời đang dần chạm đến bình minh. Có lẽ sắp sáng. Thụy Anh vẫn còn đang ngẩn ngơ với rất nhiều những suy nghĩ của riêng mình.
- Tôi chỉ tin vào những người đã chết, vì họ chắc chắn không biết cách nói dối. Họ chỉ có thể nói cho chúng ta những điều họ nhìn thấy và nó đang tồn tại một cách thật sự. Có lần tôi nghe thấy tiếng thì thầm tâm sự của những người đang nằm bên dưới những ngôi mộ này. Có vẻ có rất nhiều người bị gạch tên nhầm. Họ cũng than thở nhiều lắm, vì họ còn muốn sống tiếp ở dương thế này. Ngay cả những người đã tự ý từ bỏ cuộc sống nơi đây cũng có đầy những điều để luyến tiếc. Cuối cùng thì hóa ra chết chẳng ai tự nguyện cả mà đó chỉ là một giấc ngủ bị ép buộc. Biết là không nên nhưng lại cứ liều mình chết, để rồi từ nơi nào đó rất sâu trong tâm hồn vẫn thầm cầu nguyện rằng có người nào đó sẽ cứu giúp mình ở lại với cuộc sống. Những người may mắn thì sẽ được cứu, còn không, họ buộc phải đâm theo điều mà họ đã chọn.
Thỉnh thoảng đêm ngồi đây cứ thấy lặng người dần đi và chạm vào lại những cơn ác mộng trong đêm của mình.Trước đây tôi đã từng rất sợ nơi này cũng như sợ những cơn ác mộng trong đêm của mình, nhưng bây giờ tôi lại có cảm giác như đây mới chính là nơi thuộc về mình, là của riêng mình. Cũng hay thật, con người càng sợ điều gì lại càng không thể dứt da khỏi nó. Tôi không thoát được khỏi nơi này, cũng giống như việc tôi bị trói chặt vào những mảng kí ức xưa cũ mà tôi không thể nào quên được.
Chưa bao giờ tôi nói nhiều đến như thế
- Vì chị đang sợ.
- ……..
- Tôi biết điều đó. Càng sợ hãi con người càng nói thật nhiều như để cố che đi sự sợ hãi đó.
Thụy Anh quay lại nhìn Phong, mỉm cười, nụ cười xanh xao, mệt mỏi nhưng lại có phần nhẹ nhõm.
Vừa nói Phong vừa lấy tay mình siết chặt đôi bàn tay đang tái đi lạnh giá của Thụy Anh.
- Đừng nói gì và đừng nghĩ gì nữa. Nếu chị đã để mặc cho tôi bước vào tâm hồn chị, tôi tin rồi chính bản thân tôi sẽ tìm được nó.
Dù sao, đêm nay với tôi cũng đã quá dài và quá nhiều.
- Với tôi cũng vậy. Tôi sợ. Đúng là tôi rất sợ. Tôi sợ cả cuộc sống đang tồn tại này quay lưng lại với mình. Tôi không biết sẽ phải xoay sở ra sao.
- Chỉ cần chị đừng buông tay. Nếu như dù thế nào chị vẫn cố gắng bám vào nó thì nó vẫn sẽ mãi ở xung quanh chị. Chỉ cần đừng buông tay. – Phong nói những từ đó một cách thực sự nghiêm trọng, như khẩn cầu vì có một nỗi sợ hãi đang hình thành trong tâm trí anh.
Thụy Anh châm thuốc rồi cười. Cười như tiếng khóc khô khan vọng lại từ những âm hồn đã chết rất lâu mà vần còn lưu luyến với cuộc đời này. Tiếng cười của cô khiến Phong thấy lạnh gáy. Đêm Noel tàn dần với rất nhiều buốt giá còn đọng lại. Thụy Anh đang cố định hình lại những gì đã xảy ra. Nhưng cô không thể. Đầu cô như quay cuồng trong một vùng xoáy rộng, một giấc mơ lờ mờ choáng váng.
- “Tôi đang bị lạc giữa một cánh đồng mênh mông nước. Không có điều gì tồn tại ngoài một màu trắng băng. Nước mênh mông, không nhìn ra đâu là đường chân trời. Ban đầu tôi cứ ngỡ mình bị ai đó thả trôi ra biển cả. Nhưng tôi nhầm. Không có sóng. Khoảng nước im lặng như nhìn vào khuôn mặt tôi dò xét xem nó có nét gì biến đổi. Có lẽ nếu tôi để hở ra là mình đang sợ hãi, nó sẽ chồm lên như những cơn sóng giữ ở biển, sẽ nuốt trôi tôi vào trong những giông bão của chính nó. Tôi rất sợ, nhưng tôi đoán được những gì nó đang nghĩ nên khuôn mặt tôi cứ lạnh đi, cứ vênh cái mặt của mình lên đe dọa lại nó.
Khoảng trắng của những con nước ấy ngày càng rộng ra. Rộng như chạy dài mãi trên một miền cát trắng bao la. Trời mờ dần. Đêm buông xuống. Tôi loay hoay không biết phải đi về phía nào. Và có một bóng trắng hiện lên ở rất xa phía tôi đứng. Tôi nhận ra người mẹ của chính mình. Người mẹ đã mất từ cách đây rất lâu. Người mẹ đã gắn liền với cả một tuổi thơ dằng dặc những nỗi buồn của tôi. Đã lâu lắm rồi tôi mới nhìn thấy mẹ, nhưng mẹ ở rất xa. Bóng mẹ mờ ảo lẫn lộn trong rất nhiều những đám mây đen kịt của buổi tối mùa thu. Tôi bắt đầu lấy hết sức lực của mình để gọi “Mẹ ơi…..” Tôi cứ gọi những tiếng dài bất tận như thế. Và mẹ cứ trôi đi, trôi đi, khuất lấp trong những đám mây như chưa bao giờ nghe thấy bất kì một âm thanh nào của nhân gian này. Tiếng gọi thảng thốt của tôi cứ đuối dần đi, rơi tõm xuống khoảng nước trắng lặng lẽ này. Tôi bắt đầu chìm đi khi mọi cảm xúc ùa về đè nặng lấy tâm hồn bé nhỏ của mình. Nhưng tôi cố vùng vẫy, và bắt đầu chạy. Chạy trên nước. Nước vẫn lặng lẽ. Vẫn để im cho tôi đi. Nhưng tôi càng chạy, khoảng cách giữa tôi và mẹ càng xa, cứ xa mãi như vô tận, như vĩnh viễn không bao giờ gần lại được.
Và khi tỉnh dậy, những điều đó tan thành khói, ám sâu vào tận tim phổi tôi. Bởi thế nhiều khi nghĩ đến biển tôi thấy sợ”.
Đêm dừng lại ở đó, và Thụy Anh cũng như chìm sâu vào từng khoảng tối đêm ấy.
P.L.
(Còn tiếp)