Tiểu thuyết của Thái Sinh

7.

“Hồi ấy ở ngọn nguồn dòng Na Ngò giáp với thung lũng Hua Lanh ở Ta Khao có một bản người Thái đen, họ bỏ đi lâu rồi giờ chỉ còn là một bãi đất trống với vạt núi nham nhở những gốc cây khô cháy, đất trơ cằn chỉ dặt một thứ cây cỏ xước, lá sắc như dao. Khó ai có thể tưởng tượng nổi nơi ấy ngày xưa là một bản làng trù phú, cây cối ngờm ngợp xanh tốt, mỗi mùa xuân tới hoa ban nở trắng núi rừng, đêm đêm lũ trai gái đốt lửa ngồi quay xa đàn hát bên những gốc cây ban già, và những câu chuyện bất tận về núi rừng, muông thú, về những mùa nương rẫy của các cụ già kể cho đám thanh niên trai tráng trong bản. Ngọn lửa âm ỉ cháy suốt mùa đông dài lạnh giá, ngọn lửa là sự sống, nếu ngọn lửa tắt thì cuộc sống của con người ở đấy không còn nữa, bởi thế gia đình nào cũng nuôi lửa, giữ lửa trong ngôi nhà của mình. Mọi chuyện lớn nhỏ từ chuyện phát nương, ngày gieo hạt tới chuyện ngày cưới, ngày dựng nhà và quyết định giết nàng Ban cũng đều được bàn thảo quanh bếp lửa. Ngọn lửa chứng kiến tất cả bằng sự vô tư của nó.

Người ta kể rằng nàng Ban sinh ra từ một bông hoa ban nhỏ xíu trong cái mùa hoa ban năm ấy, lũ trai gái trong bản rủ nhau đi hái hoa, họ thức suốt đêm dắt nhau đi trong rừng ban thơm ngát. Mẹ của nàng Ban là một cô gái mồ côi nhặt được nàng Ban trong bông hoa của chàng trai ở bên kia núi trong đêm hội tặng. Bà nuôi giấu nàng trong ngực áo, nàng lớn lên mỗi ngày một đẹp, tóc dài xanh mướt như dòng suối Na Ngò, đôi môi nàng đỏ thắm như cánh hoa vông rừng bừng nở. Nàng đẹp lắm, nàng đẹp đến nỗi khi nàng bước chân ra ngoài sàn khiến chim rừng đang bay liền sà xuống, khi nàng ra suối soi mặt xuống nước làm bầy cá ngơ ngẩn ngắm nàng. Người ta bảo nàng là chúa của loài hoa, bởi thế mỗi khi nàng ra khỏi nhà muông thú vây quanh, mặt trời mải mê ngắm nhìn nàng không chịu xuống núi. Đêm đêm xung quanh ngôi nhà của nàng rậm rịch những bước chân của đám con trai từ khắp các bản làng kéo tới, họ gửi vào tiếng đàn, tiếng hát mọi lời yêu thương nồng thắm, nàng im lặng quay xa không đáp lời ai, bởi nàng đã nhận lời với một người con trai cũng mồ côi và nghèo như nàng trong bản. Người con trai ấy vạm vỡ như gốc cây lim cháy, chàng chạy nhanh hơn cả dê rừng, mỗi bước chàng đi ào ào như gió bão. Chàng giỏi săn bắn, mỗi phát tên chàng bắn ra là một con thú bị gục ngã, chàng vác con thú lên vai chạy về ném xuống giữa sân bản, người ta cắt cái đầu và bốn chân và một đùi dâng Tạo bản (quan cai trị một bản), còn lại dân bản chia nhau. Đêm ấy quanh chum rượu bên bếp lửa mọi nhà ầm ĩ những lời chúc tụng. Những câu chuyện về những lần đi săn, người ta kể cho nhau nghe như một huyền thoại không bao giờ hết. Mùa ban năm ấy, chàng trai nghèo đến nhà nàng Ban, chàng ngắt một chiếc lá lên thổi, chàng hát rằng:

Ta là người trai nghèo khó yêu nàng

Ta chẳng có ruộng vườn nương rẫy

Không có khăn thêu vàng bạc cho nàng

Ta yêu nàng bằng trái tim khổ đau

Bằng đôi tay sần chai dẫu phát cả dãy núi Ta Khao

và tát cạn dòng Na Ngò xanh biếc

Ta là người trai nghèo nghèo khó

Nếu yêu ta nàng hãy cùng ta đi nhặt những cánh hoa ban

đêm nay ngời ngời trăng sáng…

Nàng Ban ngừng quay xa mở cửa bước xuống sàn theo chàng trai đi về phía cánh rừng ban đang mùa hoa bạt ngàn như mây trắng đậu ngang sườn núi. Họ hoà vào dòng người đi hái hoa, suốt đêm qua rừng này núi nọ. Đêm ấy họ nằm bên nhau dưới gốc ban ngay cạnh thác nước, nơi khởi thuỷ của dòng Na Ngò bời bời những cánh hoa ban buông mình xuống dòng thác trôi xuôi để báo với vùng hạ lưu mùa xuân ở trên núi đã hết. Nàng Ban không thể biết nơi này bà mẹ khổ đau của nàng đã nhặt được nàng trong bông hoa nhỏ xíu của chàng trai bên kia núi tặng. Nàng vuốt mái tóc đen nhánh của chàng trai đang ấp gương mặt và những hơi thở nồng nàn, nóng hổi trên khuôn ngực non tơ của mình.

- Ta sẽ lấy gì để sống với hai bàn tay không nương rẫy, ruộng vườn hả anh?

- Anh sẽ bắt cá dưới suối Na Ngò, bẫy thú rừng trên núi Ta Khao về nuôi em…

- Núi rừng của nhà Tạo, nhà Quan, chim chóc, muông thú cũng của nhà Tạo, nhà Quan.

- Ta sẽ bỏ đất này mà đi, tới nơi con chim không bay tới, con thú không đến nổi. Bằng hai bàn tay anh sẽ gieo hạt cấy cày nuôi em, em hãy đẻ cho anh một đàn con, chúng ta sẽ lập một bản mới. Anh sẽ dạy cho bọn con trai săn bắn, phát rẫy làm nương, còn em sẽ dạy cho lũ con gái quay tơ dệt vải, nấu nướng và nuôi con…

- Nhưng nếu anh chết trước em thì sao?

- Thì em hãy dạy cho các con làm lụng…

Họ say sưa hiến cho nhau tát cả nỗi khát thèm và niềm hứng khởi cho nhau, họ không để ý tới ngọn thác đang réo sôi chuyển rung lòng đất như sự giận dữ của núi rừng ghen tỵ trước tình yêu say đắm của đôi trai gái dang quấn riết lấy nhau, bất chấp phong tục hà khắc của dân tộc họ. Họ chỉ biết có nhau, không cần biết tất cả những gì đang diễn ra xung quanh, núi rừng rỗng không, trời đất rỗng không, chỉ có những cánh hoa ban trinh trắng đang trút xuống vây bọc lấy họ cùng những giấc mơ kỳ diệu về một miền đất xa xôi, nơi cùng trời cuối đất. Chàng trai sẽ chặt gỗ dựng một ngôi nhà sàn, cột phải mười con trâu kéo, đi từ đầu nhà nọ sang đầu nhà kia phải mất nửa ngày, trên sàn đầy ắp lúa ngô, dưới sàn lúc nhúc lợn gà, chàng sẽ làm một ngàn chum rượu cần, giết một trăm con dê, đồ một trăm chõ xôi cúng thần núi, thần rừng, thần lửa, thần lúa và gọi tất cả dân các bản trong vùng về mừng đứa con đầu tiên của nàng Ban sinh ra. Nàng sẽ đẻ cho chàng một trăm đứa con, con trai thì khoẻ mạnh như chàng, đi thì sạt núi, lở rừng, chạy nhanh hơn cả gió, săn bắn giỏi như chàng, chim đang bay bắn rụng, con hổ đang chạy bắn vỡ tim. Chúng biết rèn dao, rèn cuốc, khoan súng, đúc lưỡi cày… một ngày cày được trăm sải tay. Nhìn thấy chúng lũ hổ lủi vào rừng, lũ gấu vội quay đi. Còn đám con gái thì xinh đẹp như nàng, tóc dài như suối, xanh mượt như rêu, da trắng hơn nõn chuối rừng, chúng chịu khó lam làm, khéo xe tơ kéo sợi, dệt nên những tấm vải đủ màu mịn màng mượt như rêu dưới lòng suối, mỗi bước chúng đi làm cả đất trời ngơ ngác…

Họ đắm say trong giao duyên và ước vọng quên đêm xuân đang tàn và ngày mới đang rạng ngời trên đỉnh núi Ta Khao, họ không thể biết có một người đã nhìn thấy họ, đó là lão thầy cúng Lao Man, lão đã nhiều lần đến nhà nàng trong nỗi khát thèm của con quỉ dâm đãng, lão ngủ với bao nhiêu cô gái, bao nhiêu bà vợ ở khắp vùng Ta Khao khi lão được mời đến gọi hồn bắt vía. Lão Lao Man ba lần bị nàng Ban đẩy ra khỏi cửa, lão căm giận không bắt được vía nàng, được đặt bàn tay lên khuôn ngực tràn trề sức sống của nàng. Lão định tóm nàng trong cái đêm hái hoa, nhưng lão đã tóm trượt, lão làm sao giành nổi nàng trong cánh tay vạm vỡ của chàng trai kia, lão quay về với sự tức tối đầy trong ngực.

Và lão chờ…

Đám cúng của nhà ín đã ba đêm rồi, đêm nay là đêm thứ tư, gần sáng mà vẫn chưa tàn. Đây là lần thứ ba Ngừn, vợ ín sinh con thì cả ba lần đều bị ma bắt. ín ngồi rũ rượi bên cột nhà đỡ cho Ngừn khỏi rũ xuống, con ín nằm kia sắp sửa bị chặt làm ba khúc ném xuống suối Na Ngò, khoảng cách mỗi lần ném là một hồi trống. “Tao chặt đầu mày, tao chặt chân mày, tao ném mỗi mảnh một phương để mày không thể lộn lại về nhà tao được. Ngừn năm nay mười sáu, ngày ín đến làm rể Ngừn mới mười hai, vú Ngừn khi đó chỉ nhu nhú bằng đầu ngón tay cái, ở rể được một năm bố mẹ Ngừn cho chung chăn chung gối. Năm nay Ngừn mười sáu, ba lần đẻ nhưng chả lần nào Ngừn được nuôi, con ma ác quá, Lão Lao Man là thầy cúng có tiếng ở vùng này, lão đã bắt biết bao nhiêu là ma, con ma này to lắm, lão cúng suốt đêm, chiếc đĩa lão để ngoài sân quá nửa đêm rồi mà vẫn chưa thấy máu nhỏ xuống. Lão lại trùm chiếc khăn đỏ lên đầu, giọng lão đã khản và tay lão rời rạc đổ xuống những thanh gỗ con con nhẵn bóng như sừng bởi mồ hôi và mỡ. Chợt lão vùng dậy, hai mắt lão trợn ngược, tay chỉ vào con đom đóm đang bay vật vờ trên vách.

- Ma, Ma Cà Rồng đấy….

Tất cả mọi người trong gia đình đều bật dậy, những gương mặt ba bốn đêm mất ngủ ngơ ngẩn không hiểu gì họ chạy theo lão thầy cúng như những kẻ bị thôi miên. Lão Lao Man vừa chạy vừa huơ nắm hương trên đầu, mọi người rầm rập chạy theo lão về phía nhà nàng Ban. Nàng Ban đang ngủ, gương mặt nàng xanh lét trong ánh lửa vừa khêu lên từ cây củi vùi một đầu trong tro nóng.

- Nó đấy, đúng là nó là Ma Cà Rồng rồi, mũi nó đỏ thế kia…

Mọi người chạy toá ra trong nỗi khiếp đảm kinh hồn. Nàng Ban tỉnh dậy, nàng ngơ ngác nhìn những người đang xô đẩy nhau ra cửa chạy xuống sàn mà không hiểu chuyện gì xảy ra trong ngôi nhà này. Lão Lao Man chỉ vào mặt nàng giọng dằn xuống.

- Mày là Ma Ca Rồng…

Nàng rùng mình, đôi mắt nàng bạc trắng.

- Tôi là Ma cà Rồng ư?

- Đúng! Chính mày, chúng tao phải giết mày, bởi mày đã gây nên bao nhiêu là tội lỗi cái vùng này. Bao nhiêu ngày tháng nay tao rình mày, đến hôm nay thì tao bắt được mày…

- Trời ơi! Không, tôi không phải là ma, tôi đang ngủ, tôi đang đùa với đứa con của tôi…

Nàng Ban ôm đầu gục xuống đống chăn rối bời mà kêu mà khóc.

- Thấy chưa, chúng mày đã nghe thấy chưa? Tiếng lão thầy cúng khi quay ra - Nó đang đùa với đứa con của nó… Ôi, mọi đứa con gái là Ma Cà Rồng đều đẹp như thiên thần ấy, đẹp lắm.

Sớm hôm sau mấy gia đình ở cạnh nhà nàng Ban vội vã chuyển đi nơi khác. Tin nàng Ban là Ma Cà Rồng bỗng chốc lan đi khắp vùng, mọi người đều ghét bỏ nàng, họ nơm nớp lo sợ một đêm nào đó nàng Ban lẻn vào nhà họ hút máu bà già, trẻ em và những người ốm yếu. Nàng là mối đe doạ cho tất cả mọi nhà, mọi người đều xa lánh nàng, lũ trẻ hễ thấy nàng là chúng vội chạy vào nhà đóng ập cửa lại, ai cũng xa lánh và xua đuổi nàng, họ ném đá chửi bới khiến nàng không dám đi cùng đường với họ. Đêm đêm mọi nhà đều đóng cửa rất sớm, họ cài những cành gai bên cầu thang, trước cửa ra vào, bên vách buồng họ nằm. Những người chết, người ốm đau ở vùng này từ trước tới nay đều đổ tội lỗi lên đầu nàng, họ thêu dệt đủ thứ chuyện kỳ quái cho nàng.

- Này nhá, một lần đi săn qua đám nương nhà nó, tôi nhìn thấy một con lợn đang ngửi đám phân ngựa sát cạnh lều nương, tôi nhằm vào đúng đỉnh đầu nó bóp cò. Roạt! Nó lao vụt qua bụi lau bên cạnh, tôi nghĩ con vật đã bị trúng đạn nên vội chạy tới thì chợt thấy thoáng một bóng người sau bụi lau. Trời ơi, tôi bắn trúng người rồi. Sợ quá tôi bỏ chạy một mạch về nhà không dám ngoái lại. Ba bốn hôm sau không thấy động tĩnh gì, mọi nhà đều đủ người tôi mới trở lại chỗ ấy, một vệt lau rạp xuống. Thôi đúng rồi, mụ đã biến thành người…

- Còn tôi một lần nhìn thấy nó thọc hai chân vào mũi, mụ đi như bơi bằng hai cánh tay của mình, từ hai lỗ mũi mụ phát ra hai tia sáng xanh xanh…

- Đêm nào tôi cũng thấy quanh nhà nó những đốm sáng xanh lét.

- Chắc là nó đi kiếm ăn về. Tôi nhớ một hôm đến nhà nó tôi để quên con nhái trong túi bắt được trong lúc đi ra suối, thấy nó ngáp liên tục, nước nhãi chảy ròng ròng. Khiếp quá, tôi phải về ngay.

- Chính nó hút máu làm chết con thằng Làn, rồi bố thằng Đăm, họ đều chết sau hôm nó đến thăm.

- Nó đã làm hại bao nhiêu người, phải giết nó đi thôi…

Rồi một hôm những nhà có người ốm, người chết kéo đến nhà Tạo bản kiện nàng Ban. Tạo bản ngồi ở thương côông (cạnh bếp lửa phía chủ nhà nằm) trên chiếc sạp gỗ có trải một tấm da hổ, trước mặt Tạo là chiếc bàn đèn và đống lửa đang ngùn ngụt cháy. Đám người đi kiện, đàn ông thì ngồi phía quản (phía sàn có bếp lửa chủ nhà ngồi), đám đàn bà con gái ngồi phía chan (phía sàn người gánh nước lên nhà), nàng Ban quì bênh cạnh bếp lửa nấu ăn, chiếc khăn piêu che gần hết gương mặt chỉ hở đôi mắt, nàng đặt hai tay lên đầu gối kiên nhẫn chờ Tạo bản hút xong điếu thuốc phiện mới ngẩng lên. Tạo bản là một lão già hom hem, đôi măt trắng dã lúc nào cũng lờ đờ, gương mặt Tạo ám khói thuốc phiện, nhăn nhúm như chiếc bong bóng lợn đã xẹp hơi treo trên gác bếp đã lâu ngày. Vừa dứ dứ ngón tay đen đúa vào mặt nàng ban, tiếng Tạo rít qua cái cổ họng hẹp nghe the thé.

- Mày là Ma Cà Rồng à?

- Tôi không phải là Ma Cà Rồng…

- Thầy cúng Lao Man bắt được mày đến ăn máu con thằng ín?

- Tôi không ăn máu con thằng ín, vợ nó là bạn của tôi…

Tạo bản mồi thêm một điếu thuốc phiện nữa rồi tựa người vào đống chăn đệm phía sau lưng, ghé chiếc tẩu vào ngọn đèn đốt bằng mỡ lợn, tiếng rít xe xe, mặt Tạo chìm trong làn khói thuốc xanh biếc.

- Mày thường đi ăn đêm vào lúc gà gáy à?

- Lúc đó tôi còn đang ngủ…

- Bao nhiêu người đến kiện mày kia, mày biết những người này chứ?

Người thứ nhất đứng dậy là một lão già bẩn thỉu, thân hình lão cóm róm, tóc cờm cợp xoắn bết lại với nhau cứng quèo, mặt bé choắt, hai hố mắt hũng sâu đầy nhử. Lão thu thu hai bàn tay vào trước bụng, giọng phều phào.

- Vợ tao ốm gần một năm không đi lại được, nó ỉa ra cả máu không thuốc nào chữa khỏi, thầy mo bảo vợ tao bị con ma suối làm ốm, tao mời thầy mo về cúng được năm đêm, mày ngửi thấy mùi người ốm mày đến. Mày cầm bàn tay của vợ tao, đến đêm thứ sáu thì vợ tao chết. Có phải mày hút máu của vợ tao không?

Lão già ôm mặt khóc, tấm thân nhỏ bé của lão rung lên, ai đó kéo lão ngồi xuống, tiếng lão càng nức nở hơn.

Người thứ hai đứng dậy là một gã đàn ông, không ai biết được tuổi gã, mặt gã phẳng lì, đôi lông mày lưa thưa chỉ còn vài sợi, đôi mắt u tối, giọng lão khề khà của một kẻ nát rượu.

- Nó là con Ma Cà Rồng à? Phải đấy, tao đã gặp nó đang liếm máu dính trên cỏ chỗ con trâu nhà Xanh Phưn giết hôm dựng nhà. Tối ấy đi uống rượu về, tao nhìn thấy hai vệt xanh lét từ hai lỗ mũi nó tao sợ quá bỏ chạy…

Nét mặt nàng Ban đỏ bừng vì tức giận dần chuyển sang xanh tái. Nàng gục xuống nức nở.

- Không, tôi không phải là Ma Cà Rồng…

Tạo bản đập tay xuống thương côông quát:

- Mày phải cút khỏi nơi này, hoặc mày phải chết!

Mọi người đều bật dậy, họ ném củi, than và tro bếp lên đầu, lên mặt nàng Ban. Nàng ngước nhìn trong đám người kia, chàng trai người mà nàng yêu cũng có mặt tại đó, chàng giương to đôi mắt vì kinh hãi nhìn nàng, tựa như nàng vừa rơi từ một nào xuống, một kẻ chuyên gieo rắc bệnh tật và cái chết cho dân bản khắp vùng Ta Khao. Đôi cánh tay lực lưỡng của chàng không giúp nàng cản được những thanh củi đang tới tấp ném xuống đầu nàng. Chàng đã nghe được hết tất cả những lời của mọi người vừa nói, chàng cũng tin nàng là Ma Cà Rồng thật ư? Chả thế sao đôi mắt chàng nhìn nàng đầy vẻ sợ hãi thế kia? Nàng Ban rũ xuống trong tiếng la hét và những lời nguyền rủa thậm tệ, ngôi nhà sàn bảy gian của Tạo bản rung lên bởi sự giận dữ của mọi người. Ta là Ma Cà Rồng thật ư? Nàng tự hỏi mình như thế. Không! Không, ta không phải là ma, ta là con người, mẹ ta nhặt được ta trong bông hoa ban nhỏ xíu đẹp nhất vùng Ta Khao, bà nuôi ta trong ngực áo, ta lớn lên theo bà phát rẫy làm nương, cũng giống như mọi người tắm nước suối Na Ngò trong mát, nước suối Na Ngò làm thịt da ta tươi nhuần, tóc ta mịn như rêu, ai cũng khen ta đẹp và khéo tay nhất vùng, tấm vải ta dệt mịn màng không một sợi đứt nối. Ta hát hay và xoè đẹp. Đã bao đêm Tạo bản gọi ta về đây xoè cho Tạo xem, nhiều người trai yêu ta, ta chẳng dám yêu họ bởi vì ta nghèo không có đủ chăn, đệm để mang về nhà chồng. Chàng đến yêu ta, ta yêu chàng, mẹ ta có lần bảo: Chỉ những người nghèo mới biết thương nhau. Chàng còn nhớ trong cái đêm hội hái hoa vừa qua chàng ôm ta trong cánh tay lực lưỡng, chàng vuốt cặp đùi thon dài của ta, vuốt đôi cánh tay và chàng ấp gương mặt lên khuôn ngực ta. Chàng còn nhớ những lời chàng nói với ta không? Chàng hứa sẽ đưa ta tới vùng đất không có dấu chân người để dựng nhà lập bản, ta sẽ đẻ cho chàng một đàn con. Ta chưa báo tin cho chàng biết rằng ta sắp có con, chàng có vui không, đứa bé đang nằm trong bụng ta đây là con của chàng đấy. Còn bây giờ chàng có nhìn thấy mọi người đang chửi rủa ném tro than vào người ta không? Chàng không yêu ta thật, ta là Ma Cà Rồng ư? Người ta nói Ma Cà Rồng sau khi sinh con sẽ ăn con mình. Không! Ta không là Ma Cà Rồng!…

Nàng Ban vùng đứng dậy lao vụt ra ngoài, đuổi theo nàng là đất đá, dao, cuốc… tất cả những gì có thể ném được.

Nàng Ban trốn ra rừng ngay đêm ấy, nàng đến ở trong cái lều nương của mình, mẹ nàng mất lâu rồi, nếu mẹ nàng còn sống bà cũng chẳng giúp được cho nàng. Nàng ôm mặt khóc, bà nhặt được nàng trong cánh hoa ban giữa cánh rừng hoang dã, người ta không thừa nhận nàng trong cộng đồng của mình, nàng là tai ương, nàng là mối hiểm hoạ của mọi người ở đây. Không thể khác được, nàng phải trở về với cánh rừng nơi mẹ nàng đã nhặt được nàng. Rừng sẽ mở rộng vòng tay đón nàng, che chở cho nàng. Nàng nuôi ngọn lửa trong một gốc cây một đầu vùi trong tro nóng. Ngày ngày nàng lên rừng phát cây, đào củ, nhặt những hạt thóc còn vương lại trên sàn lều nương gieo trên mảnh đất nàng vừa phát. Đêm đêm nàng ngồi lặng lẽ trong căn lều trống hoang nhìn về bản, nàng mong đợi một ngày nào đó chàng trai người yêu của nàng đến tìm nàng và hai người dắt nhau vượt qua dãy Ta Khao tới cái nơi chưa có dấu chân ngươi. Nàng mong đợi chàng, bởi cái thai trong bụng nàng mỗi ngày một lớn, nàng thường đặt tay lên bụng mình và nàng nghe rõ tiếng bàn chân con đạp lên thành bụng. Một hôm vừa từ trên rừng trở về nàng thấy quanh chiếc lều nương có dăm sáu người từ dưới bản kéo lên, mặt người nào cũng hằm hằm tức giận, họ đập phá rồi châm lửa đốt chiếc lều nương của nàng. Từ xa nàng nhận ra trong đám người kia có mặt người yêu của nàng, chàng nhận ngọn lửa từ tay của một ai đó châm lên mái lều của nàng, ngọn lửa hung bạo đã thiêu cháy tất cả từ chiếc váy, áo đến con dao, cái cuốc, những hạt lúa giống nàng chắt chiu gom góp trong mùa nương qua đều biến thành tro than. Hình như ở dưới bản lại có thêm một số người bị ốm đau, bệnh tật và thế là họ đi tìm nàng để xua đuổi nàng kẻ gieo chết chóc xuống đầu họ. Tối một lúc lâu nàng mới trở về, căn lều đã cháy trụi. Buồn bã và cay đắng nàng bật khóc nức nở, nước mắt nàng nhỏ xuống đống than đỏ nghe xèo xèo. Không thể ở đây được nữa, người ta đã tìm ra chỗ ở của nàng, chỉ ít ngày nữa nàng sẽ sinh con và mùa đông đã cận kề, nàng cúi xuống nhặt một mẩu củi còn lồng lộng than bước vào cánh rừng trước mặt. Rừng tối tăm và huyền bí, từ mấy tháng nay nàng chui lủi trong rừng, mắt nàng đã quen nhìn trong bóng tối, khu rừng này nàng thuộc làu làu nhắm mắt nàng cũng có thể đi được. Lại một lần nữa rừng giang rộng cánh tay nhân từ đón nhận và chở che nàng. “Ngày xưa mẹ nhặt được ta trong bông hoa nhỏ xíu của người trai bên kia núi trong đêm hội hái hoa tặng mẹ, mẹ nuôi giấu ta trong ngược áo mình. Con thân yêu ơi, mẹ cũng sẽ nuôi con trong ngực áo của mẹ đây, núi rừng rộng lắm họ sẽ chẳng tìm thấy mẹ con mình đâu…”

Nàng Ban đi mãi, đi mãi cho tới một hôm nàng gặp một gốc cây sến già có rất nhiều bạnh gốc của nó to gấp mấy ngôi nhà sàn của Tạo bản, mệt và đói nàng ngồi xuống tựa vào gốc cây và thiếp đi. Trong giấc mơ nàng thấy mình lạc vào hang một đàn khỉ đông tới mấy trăm con. Con khỉ đầu đàn lấy nàng làm vợ, chúng tôn nàng là bà chúa của chúng, hàng ngày chúng đi kiếm hoa quả về nuôi nàng. Nàng sinh được một đàn con, những đứa con của nàng chân tay và khắp người chúng đều có lông, chúng leo trèo và kiếm hoa quả giỏi như bọn khỉ kia. Chỉ một điều chúng cãi nhau chí choé suốt ngày, có lẽ đó là dị biệt của dòng máu người trong chúng, nàng Ban không tài nào bảo nổi chúng, bọn khỉ rừng đâm ghét chúng, chúng đuổi đám con của nàng ra khỏi hang đá. Mưa gió và cái lạnh lẽo của mùa đông trên núi quật ngã lần lượt từng đứa con nàng. Nàng ủ chúng trong lòng mình, nhưng hơi ấm của nàng không đủ làm cho các con của nàng khỏi chết rét. Lúc đó nàng mới nghĩ tới lửa, ngọn lửa nàng mang từ Ta Khao đã lụi tàn từ lâu, đau đớn đến cuồng dại, nàng xé tất cả váy áo trên người đi lang thang trong rừng, qua một đêm người nàng mọc đầy lông lá như bầy khỉ. Một hôm những người thợ săn ở Ta Khao bao vây hang đá, họ bắt được nàng trói mang về bản. Chàng trai yêu nàng ngày xưa trông thấy nàng vội hét lên kinh hãi: “Ôi, Ma Cà Rồng!” Nàng gào to: “Ta không phải là Ma cà Rồng, hỡi con người hãy giết ta đi, giết ta như một con thú, đừng buộc tội và đổ oan cho ta là Ma Cà Rồng…” Người ta chất củi quanh người nàng rồi châm lửa đốt, nàng dứt đứt các sợi dây trói vùng chạy, người nàng rực cháy như một bó đuốc lớn, bước chân nàng đặt tới đâu là lửa cháy tới đó, lửa bén vào rừng, rừng bốc cháy, núi bốc cháy, cả vùng núi Ta Khao ngùn ngụt lửa khói.

Nàng Ban bừng tỉnh dậy, đêm sập xuống từ lâu, quanh người nàng tối đen, nàng tìm bọc than nàng ủ trong gốc cây, chỉ còn một đốm sáng, nàng vội vã lấy lá khô gây lại ngọn lửa. Đã mấy đêm ngày rời khỏi cái lều nương ở Ta Khao rồi nhỉ, nàng không nhớ, chỉ biết bây giờ chân nàng đã mỏi rã rời, không thể nào đi được nữa, người nàng gầy xác xơ. Ôi, nàng sẽ chết rũ ở nơi này mất thôi. Lửa ơi, trong giấc mơ ta thấy con ta chết vì thiếu ngọn lửa sưởi ấm, còn bây giờ ta chết bên ngọn lửa vì đói khát. Nước mắt nàng chảy đầm đìa trên đôi gò má, bây giờ nàng không sợ con người nữa, họ không thể nào tìm thấy nàng được, nhưng nàng sẽ chết rũ ở nơi này vì đói khát. Mấy hôm nay nàng ăn toàn lá cây, củ rừng ruột gan nàng cồn cào rát bỏng như có lửa đốt. chiếc thai trong bụng nàng đạp dữ dội hơn, con ơi hãy ngủ đi con, con cũng đang đói phải không? Tội nghiệp con tôi, nhịn đói từ khi còn nằm trong bụng mẹ. Ngủ đi con, sớm mai mẹ sẽ đi tìm cái ăn cho con. Thế, ngủ đi con ngoan của mẹ ơi. Con là con trai hay con gái? Biết đặt tên con là gì nhỉ? Bố con đã chết rồi, bởi người ấy đã cùng dân bản ruồng đuổi mẹ và con…

Nàng Ban lại thiếp đi trong đói khát và mỏi mệt, cho đến lúc có tiếng khèng khẹc của lũ khỉ trên ngọn cây khiến nàng tỉnh giấc. Không biết đó là mơ hay là thực, nàng mở mắt ra và nhìn thấy một đàn khỉ mấy chục con chúng đang chuyền từ cành nọ sang cành kia về phía Ta Khao. Chờ cho chúng đi hết nàng mới nhỏm dậy gây lại ngọn lửa, tiếng củi nổ lép bép và mùi khói cay nồng đã đánh thức cơn đói trong ruột nàng. nàng ngơ ngẩn nhìn lên ngọn cây, quanh đây không có cây quả gì ăn được. ừ, nàng đang ở ngang sườn núi, vượt qua khu rừng này thì tới thung lũng Hua Lanh, từ đây tới đó còn xa lắm, đứng dưới Ta Khao nhìn lên thung lũng xanh mờ luôn chìm ngập trong màn sương khói. Làm sao nàng đủ sức để tới đó được? Lũ khỉ đột ngột quay lại rồi kéo nhau đi về hướng khác cắt đứt mạch suy nghĩ của nàng. Nàng tự nhủ: Hang của lũ khỉ chắc ở quanh quẩn đâu đây? Lũ khỉ cũng biết dự trữ thức ăn như người, giấc mơ mách bảo nàng một điều gì đó không rành mạch, chần chừ một lát nàng đứng dậy đi về phía buổi sớm lũ khỉ kéo ra. Thật may mắn, nàng đã tìm thấy chiếc hang của chúng cách cây sến không xa lắm. Nàng quan sát kỹ lối vào hang, rồi mới bám vào các dây rợ, gờ đá leo vào như một tên ăn cắp. Trong hang tối mờ mờ, mùi ẩm mốc và mùi nước tiểu khai nồng nặc xộc vào mũi nàng đến lợm mửa. Nàng dừng lại cảm thấy mặt mình xây xẩm, khiến cho đôi chân không thể bước tiếp được nữa. Nàng dựa vào vách đá nghỉ vừa để lấy lại sức vừa để làm quen với cái mùi khó chịu ấy. Lũ chuột trong hang cắn đuổi nhau chí choé, một vật gì rơi bộp dưới chân mình, nàng cúi xuống và nhận ra cái vật đó là một bắp ngô lũ chuột đánh rơi, mắt nàng sáng rực lên, nàng chộp lấy bắp ngô như sợ kẻ nào cướp mất. Nàng ngước nhìn về phía trái hang, trời ơi nàng không còn tin vào mắt nàng nữa, đầy ắp một ngách hang là ngô, bí đao, khoai lang và lúa. Chân nàng rủn xuống, nước mắt chảy chan hoà trên gương mặt hốc hác bởi bao nhiêu ngày nhịn đói, nhịn khát vì sung sướng. Sống rồi, ta không thể chết được con ơi. Nàng lẩm bẩm và nhao về phía cái kho thức ăn dự trữ của lũ khỉ. Tiếng rú rít, tiếng khèng khẹc từ bốn phía trong bóng tối phát ra, nàng sững lại, quanh nàng là những gương mặt nhăn nhúm, những đôi mắt đỏ đọc và giận dữ. Lũ khỉ coi nhà đã phát hiện ra nàng, chúng nhe đôi hàm răng trắng nhởn ra doạ nàng. Nàng Ban lùi lại vì sợ hãi, nhưng rồi không biết một sức mạnh nào đó bùng nổ trong lồng ngực nàng, nàng nhào tới giật lấy một túm ngô, lũ khỉ giạt ra, chúng ném đất đá tới tấp vào người nàng. Nàng né tránh: “Chúng mày định đánh nhau với tao à?” Nàng lẩm bẩm như thế rồi cúi xuống nhặt một hòn đá ném trả lại, vừa ném nàng vừa thét lên làm lũ khỉ sợ hãi lùi sâu vào trong hang, trong chốc lát chúng lại xông ra vừa ném đất đá chúng vừa giằng giật không cho nàng vào kho lấy thức ăn của chúng. Bất thình lình nàng tóm được một con, bóp chẹt lấy cổ, con khỉ kêu thét lên kinh hãi khiến lũ khỉ chạy rạt cả vào phía trong, nàng vội giật lấy một túm ngô chạy vọt ra ngoài. Tay chân và váy áo nàng bị lũ khỉ cào cắn xây xước, nàng cời than nướng ngô, vừa nhấm nháp những hạt ngô nướng thơm ròn nàng ngửa mặt nhìn lên vòm cây lá xanh đen với một niềm sung sướng không thể nào tả hết. Chiều tối lũ khỉ đi kiếm ăn trở về, quanh người mỗi con đều đeo những túm lúa, trái cây…vừa đi chúng vừa cắn cấu nhau chí choé. Tới cửa hang chúng im lặng lần lượt từng con đi vào, con khỉ đầu đàn đi vào sau cùng. Bóng tối ập xuống phủ nhoà mặt đất, núi rừng lại trở về cái vẻ hoang vắng của nó. Nàng Ban chất củi đốt một đống lửa rồi vơ lá khô làm ổ, đêm nay là đêm thứ hai nàng ngủ ở đây. Sớm tinh mơ lũ khỉ đã khèng khẹc vượt qua đầu nàng đi kiếm ăn, chờ cho chúng đi một lúc lâu nàng mới rón rén đi về phía hang đá, hôm nay lũ khỉ giữ nhà dường như đông hơn, chúng ngồi ngay ngoài cửa hang tới tấp ném đá, phóng nước tiểu lên đầu nàng, khiến nàng không thể nào vào được trong hang. Ngày hôm đó nàng phải nhịn đói, nàng tự nhủ: “Phải chờ cho tới đêm khi lũ khỉ ngủ hết rồi ta mới lẻn vào…”. Đêm ấy khi nghe trong hang không còn động tĩnh gì nàng mới leo vào, trong hang tối quá, nàng phải dò dẫm từng bước, có lúc mặt nàng vập vào cả vách đá, nhưng nàng vẫn cứ đi, lần từng bước chậm chạp. Cuối cùng tay nàng đã chạm vào một trái bí, nàng khẽ bê xuống đặt dưới chân, tay nàng lại đặt vào một trái khác cùng với một túm ngô, vừa một chuyến, nàng lần theo vách hang quay ra. Một đêm nàng vào hang lấy được ba chuyến thì trời hửng sáng, lũ khỉ lục tục trở dậy kéo nhau đi kiếm ăn. Cứ thế, đêm đêm nàng leo vào hang lấy cắp lương thực của lũ khỉ chất vào hốc cây.

Rồi một đêm nàng thấy bụng mình đau, nàng biết mình sắp đẻ, nàng làm tất cả những gì mà bản năng mách bảo: Dựng một chiếc lều nho nhỏ, trải thêm một lớp lá khô, lấy củi về chất quanh lều, lấy nước vào các ống bương, tẽ ngô ra một hũm đá, tước vỏ cây bện thành một tấm chăn, nàng day vú cho sữa về, con trai rốn để bàng đầu gối, con gái rốn để chấm kheo, nhau phải chôn thật kín kẻo Ma Cà Rồng tìm đến hút máu, con sẽ yếu.

Sau một đêm đau đớn dữ dội, nàng Ban sinh ra một đứa con trai tuyệt đẹp tuy chỉ nhỉnh hơn bắp ngô một chút, nàng bọc nó trong chiếc khăn piêu rồi ủ vào trong lòng. Bất chợt nàng cất giọng hát, tiếng hát của nàng ngọt ngào đằm thắm như dòng suối Na Ngò chảy qua các triền núi Ta Khao.

“Núi rừng Ta Khao ơi

Xin đón lấy đứa con của ta

Nó chính là đứa con của núi

Con hãy ấp miệng vào ngực mẹ như ấp vào ngực đá

Uống dòng sữa ngọt ngào từ trái tim mẹ chảy ra

Con lớn lên nhận sức vóc của núi

Làm ra những mùa màng…”

Đứa con của nàng Ban nghe tiếng hát ru nó mở đôi mắt nhỏ xinh nhìn nàng, ngày qua ngày nó lớn lên trên cánh tay nàng, uống lời ru của nàng. Nàng gọi nó là Cốn - con người, để mai ngày lớn lên dù giữa chốn rừng hoang lạnh này nó biết rằng cha mẹ nó là người, những con người.

Nàng Ban địu con trên lưng vào rừng kiếm rau măng, hoa quả nhặt những bông lúa lũ khỉ đánh rơi phát rừng tra hạt, hai mẹ con nàng bám vào núi rừng để sinh sống. Năm thằng Cốn lên năm hay lên sáu gì đó, thì bất ngờ lũ người đi săn ở Ta Khao lại kéo tới. Họ đốt lều của mẹ con nàng rồi cướp ngô, lúa… mà mẹ con nàng dự trữ trong hốc cây. Nàng đoán rằng dưới Ta Khao lại có dịch người chết. Lũ khỉ đã cứu thoát mẹ con nàng, chúng rú rít ném cây cối vào đám người đi săn, họ mải đuổi theo lũ khỉ nên quên mẹ con nàng, hai mẹ con nàng lại bồng bế, dắt díu nhau chạy mải miết vào rừng. Cốn hỏi:

- Mẹ ơi, họ là ai mà đến đây săn đuổi chúng ta thế?

- Họ là những con người….

- Con người?

- Đúng! Con người ác lắm, con người không những làm hại lẫn nhau mà còn làm hại và tiêu diệt cả những loài khác nữa…

Hai mẹ con tới một rông núi khác, Cốn lại hỏi:

- Mẹ con ta có phải là người không?

- Chúng ta cũng là con người, nhưng bị con người ruồng đuổi…

- Chúng ta cũng ác như con người hả mẹ?

Nàng không đáp, từ hôm ấy nàng kể cho Cốn nghe chuyện của đời nàng ở Ta Khao với nỗi niềm cay đắng. vài ba năm một lần khi dân bản Ta Khao có dịch người ốm chết, họ cho rằng nàng Ban về làm hại họ. Họ lại huy động đám thợ săn và trai tráng bản đi lùng giết mẹ con nàng. Bao nhiêu lần như thế mẹ con nàng đều thoát chết và họ lại chuyển tới một rông núi khác, xa hơn, hẻo lánh hơn. Trong lòng thằng Cốn chất chứa nỗi hận thù con người. Năm thằng Cốn mười sáu tuổi thì nàng Ban chết, nàng bị người Ta Khao đuổi trượt chân rơi xuống vực đầu đập vào đá vỡ nát. Thằng Cốn càng căm thù con người hơn, mỗi năm một lần nó xuống núi xéo đạp các nương lúa và đốt bản Ta Khao. Nó ẩn hiện như ma, người dân Ta Khao gọi nó là ma rừng, mỗi lần nó xuất hiện dù là đàn ông hay đàn bà đều rú lên khiếp đảm, người săn giỏi nhất ở Ta Khao chợt thấy bóng nó là vội vứt súng tháo chạy. Nó trở nên ghê khiếp hơn cả mẹ nó, người ta không biết nó là con nàng Ban, họ bảo nàng Ban đã hoá hổ, nàng Ban hoá thành người rừng…họ lần lượt bỏ đất Ta Khao khi những cánh rừng đã bị họ đốt trụi. Câu chuyện về nàng Ban Ma Cà Rồng, nàng Ban hoá hổ, nàng Ban thành người rừng trở thành huyền thoại ở vùng núi Ta Khao. Năm người ta về đây thành lập lâm trường, chuyện nàng Ban trở thành chuyện ngày xửa ngày xưa, Cốn năm ấy tóc đã lốm đốm bạc, râu dài ngang ngực, nó không còn nhanh nhẹn để xuống Ta Khao phá phách nữa, nó lên tận mãi thung lũng Hua Lanh sinh sống, từ đó hễ thấy bóng người là nó lại lẩn rừng. Rồi một đêm…

Sao ngừng kể khi con tàu đang từ từ vào ga, cô gái vội níu lấy bàn tay chị.

- Thật là hoang đường, khó mà tin được chuyện ấy là thật. Nhưng rồi sao nữa hả cô?

Im lặng một lát Sao nhìn cô gái gật đầu.

- Và cô đã gặp được vị người rừng ấy trong chiếc lều của ông ta.

- Trời ơi! Cô gái kêu lên thảng thốt- Vị người rừng ấy có làm hại cô không?

- Không! Sao lắc đầu, chị nhìn ra ngoài chép miệng thở dài- Sắp sáng rồi cháu ạ, có lẽ cháu ngủ đi một chút cho đỡ mệt.

Là ga xép tàu chỉ đỗ dăm mười phút rồi lại tiếp tục lăn bánh. Sao ngả người ra thành ghế, mặt ngửa nhìn lên trần toa, khó ai đoán nổi lúc này chị buồn hay vui, chợt chị bật cười với giọng đầy chua xót.

- Thằng Núi con cô đã hy sinh rồi, nó được phong tặng danh hiệu Anh hùng, có ai biết rằng người anh hùng ấy được vị người rừng góp công nuôi dưỡng. Nghe vô lý quá phải không cháu? Nhưng đó là sự thật. Phải, suốt đời cô biết ơn ông ta…

Những người soát vé đi tới hàng ghế chỗ họ, đến lúc này Sao mới chợt nhớ mình lên tàu không có vé, chị lúng túng đứng lên khi người soát vé chìa bàn tay về phía chị.

- Bà cho xem vé.

- Dạ! Sao cúi xuống, chị chẳng mang gì để lục tìm cả, người soát vé gắt - Bà có vé chứ?

- Thưa chú, không! Chú làm ơn cho tôi đi nhờ.

Người soát vé giơ cây đèn bão sát vào gương mặt Sao, anh ta còn trẻ lắm, mắt sắt lại dường như anh đã làm quen với đủ hạng hành khách trốn vé, họ toàn là những kẻ gan lỳ cóc tía, phải cứng rắn và kiên quyết mới có thể moi được tiền trong túi họ, thời buổi khoán vé, khoán chuyến, khoán toa không thể nhu nhơ với họ được.

- Bà không có vé hả? Xin mời bà xuống. Nào nhanh lên, hành lý của bà đâu?

- Tôi không có hành lý…

Người soát vé gầm lên.

- Bà đi đâu? Xuống ga nào?

- Tôi xuống ga cuối cùng. Vâng, ga Rừng đấy…

Tóm lấy cánh tay Sao, người soát vé kéo chị ngã sõng soài lên đầu những khách đang ngủ gà ngủ gật, làm họ choàng tỉnh dậy, họ đấm lục bục vào người Sao.

- Đi với đứng, xéo cả lên đầu lên mặt người ta…

- Nào nhanh lên! Nhanh lên!

Cô gái đứng dậy nắm lấy bàn tay người soát vé, giọng cô như van nài.

- Xin anh, cô ấy đang ốm…

Người soát vé trừng mắt.

- Chẳng xin xỏ gì sất. Bà này với cô như thế nào?

- Dạ… cô ấy là mẹ của anh hùng liệt sĩ…

Bàn tay của người soát vé hơi nới lỏng, giọng anh ta bớt gay gắt hơn.

- Bà cho xem Giấy chứng nhận gia đình liệt sĩ.

- Tôi không đem theo ở đây.

Người soát vé thứ hai đi bên cạnh gắt.

- Tống cổ mụ ta xuống, tin làm sao được mồm mụ ta. Đất nước ra ngõ gặp Anh hùng, nếu tất cả đều miễn vé thì xoá mẹ cái ngành đường sắt đi. Nào nhanh lên, lôi mụ ta ra đây tao kéo giúp…

Cô gái ấn vội mấy tờ bạc màu xám vào tay người soát vé.

- Các anh thông cảm cô ấy đang ốm, cũng sắp đến ga Rừng rồi.

- Còn lâu! Người soát vé nhét vội mấy tờ bạc vào chiếc sắc cốt màu đen giơ ngọn đèn sang phía người bên cạnh, giọng anh ta lầu bầu.

- Mình lạ đếch gì mụ ta nữa…

Sao ngồi xuống, chị gục đầu vào hai đầu gối, hai bờ vai chị rung lên, chị khóc không thành tiếng, chỉ ức ức trong cổ họng.

Con tàu chợt dừng lại ở quãng giữa hai quả đồi bị xẻ làm đôi, tiếng hành khách nhao nhác hỏi.

- Đây là ga nào nhỉ?

- Chả là ga nào cả, họ dừng cho con buôn lên đấy…

Người con trai tỉnh dậy, anh ta vừa vuốt mặt vừa ngáp, giọng chán chường.

- Ôi lâu quá, có hơn trăm cây số mà tàu chạy suốt đêm vẫn chưa tới. Họ đỗ vô tội vạ, ở bên “Tây” làm gì có chuyện tàu dừng lung tung như thế này?

-Vậy mà ông chẳng sang bên ấy mà sống, về cái đất nước nghèo khổ này làm gì? Một người nào đó nói đế vào.

- Chú mới ở bên “Tây” về đấy à?

- Vâng, sao hả bác?

Người đàn ông đứng tuổi vừa hỏi bật cười.

- Vậy là chú lạc hậu hơn chúng tớ rồi. Bên ấy chắc chú chưa nghe ai nói “Đổi mới tư duy”, “Chế độ quan liêu bao cấp” phải không? Tư duy là cái mả mẹ gì nhỉ? Hôm rồi ông cán bộ tuyên huấn của huyện về, ba ngày liền rà rã ông ấy nói về đổi mới tư duy, xoá bỏ chế độ quan liêu bao cấp, chuyển sang hạch toán kinh doanh xã hội chủ nghĩa. Bao nhiêu là thuật ngữ rối rắm chả hiểu ra làm sao cả. Nản quá, vậy là hôm qua chúng mình làm sai, để đất nước trì trệ thế này. Bữa cơm tối nhà mình chỉ có cà kho, hỏi bà xã, mặt bà lạnh như tiền đáp: “ Ba hôm nay các ông học tập, vậy mà đến bây giờ ông vẫn chưa hiểu thế nào là “đổi mới tư duy”, “xoá bỏ chế độ quan liêu bao cấp” à? Bữa nay tôi đổi món cá kho sang món cà kho, tức là tôi đã đổi mới tư duy xoá bỏ chế độ bao cấp đối với ông rồi đấy. Ha! Ha! Gớm, cứ tưởng làm anh cán bộ là ghê gớm lắm, nói câu nào ngỡ là phun châu nhả ngọc, nhìn thiên hạ bằng nửa con mắt. Vậy mà, ba ngày học tập, cuối cùng phải để con mẹ răng đen hạt mướp suốt ngày hì hục trong xó bếp nó dạy cho mới biết thế nào là đổi mới tư duy. Ba ngày sau nó cho ăn cà kho ứng với ba ngày đi học. Thế đấy chú mày ạ. Còn cái sự tàu dừng ở đây hả? Chuyển sang hạch toán kinh doanh rồi, đừng coi đây là chuyện lạ chú mày ạ.

Người bán nước rong từ cuối toa đi tới, giọng ông ta khê nồng.

- Nước đơi, nước nóng ròn đơi. Ai có tiền thì hút thuốc bao, ai ít tiền thì hút thuốc lào thơm ngon.

- Quí ông cho xin một chén. Chè Thái hay chè gì đó?

- Chè Hảo Tâm, nước xanh vị đượm chẳng thua gì chè Thái đâu ông ạ.

Người khách nhấp chén nước miệng chẹp chẹp rồi nói:

- Cũng được, chè khá đấy. Này tôi hỏi ông thật nhá, mỗi đêm ông đi bán nước được bao nhiêu tiền?

- Chả được bao nhiêu đâu bác ạ, may lắm thì đủ tiền đong cân gạo nuôi các cháu ăn học…

- Trước đây ông làm nghề gì?

- Lính! Cái nghề đánh nhau ấy mà! Bị thương, Nhà nước cho nghỉ, về nhà chẳng biết làm nghề gì, túng quá tôi chuyển sang làm cái công việc này, mới đầu người ta ỉ eo phải đi bán trộm kẻo chi bộ họ kiểm điểm. Sau rồi chẳng còn cách nào khác và họ cũng lơ đi. Thôi, làm cái việc này cũng kiếm được dăm ba cân gạo mỗi ngày nuôi các cháu, còn hơn là đi ăn xin, ăn cắp. Bác uống nữa?

- Chè ngon quá, tôi đủ rồi- Người khách chợt như nhớ ra người đang nói chuyện với mình, ông đột ngột hỏi- Ông có phải tên là Quế không?

- Sao ạ? Người bán nước chợt ngẩng lên thoáng hoảng hốt- Không, ông nhầm rồi, tôi không phải là Quế…

Người bán nước vội vã xách ấm nước và khay chén đứng lên quên cả lấy tiền.

- Quế! Tôi trả anh tiền này…

Người khách thọc tay vào túi áo lôi ra một nắm tiền, ông dúi tất cả vào tay người bán nước đêm.

- Không, xin ông đừng làm thế. Có lẽ ông nhầm, tôi không phải tên là Quế…

Người khách trở về chỗ ngồi của mình, ông khoanh tay vào ngực mắt đăm đăm nhìn lên trần toa tàu, mái tóc bạc xoã xuống hai vai, mặt ông buồn rười rượi. Người thanh niên ngồi cạnh đó hỏi.

- Ông già bán nước ấy là người quen của bác à?

- Phải, có lẽ đúng hắn… Trước đây tôi cùng trung đội với hắn, sau chiến thắn Điện Biên tôi bị thương được giải ngũ, còn hắn tiếp tục vào Nam chiến đấu. Tôi nghe phong thanh hắn được phong dũng sĩ hay anh hùng gì đó - Người khách thở dài - Dẫu đã hơn ba mươi mấy năm rồi cái vết sẹo bên má hắn làm sao tôi quên được? Ôi, buồn quá! Cả thời trai trẻ đi cứu nước, nay về già thì lại đi “ bán nước”, gặp người quen chẳng dám nhận vì sợ mang tiếng. Nếu bán được cái danh hiệu ấy thì bán quách đi cho rồi, chứ cứ phải mang nó trên người tội lắm…

Con tàu lại rùng rùng chuyển bánh, ngoài trời mưa đã tạnh, bầu trời trong suốt như nhìn thấu tận đáy của vũ trụ, Trong cái thăm thẳm không cùng ấy còn chứa bao nhiêu điều bí ẩn mà con người đang tiếp tục khám phá. Sao chẳng tìm kiếm gì trên cái vòm trời cao xanh kia, chị nhìn vào đáy lòng mình.

T.S.