Nhà xuất bản độc lập Ajar vừa ấn hành tập thơ đầu tiên của nhà thơ Pháp Hoan: Lịch mùa.

Sự chuyển động của tự nhiên từ hạ sang thu, từ đông sang xuân, những cơn mưa, những dông bão, những giọt nắng, những cánh hoa nở sớm, những ban mai, chiều muộn… cũng chính là sự chuyển động của tâm cảm Pháp Hoan – một chuyển động liên tục, không ngừng nghỉ: Thực-Mơ-Thoát mơ-Thực-Mơ…

Văn Việt trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc một số bài thơ từ Lịch mùa.

Văn Việt

Giấc mộng đầu đông, Xuân sớm, Mưa dông, Giấc mơ của người mù, Xuân, Trưa hè, Mùa xuân sau một cái chết, Thu, Cô gái chơi Hạc cầm, Âm nhạc, Sa môn Gotama, Không đề.

Giấc mộng đầu đông

Thiên nhiên nhẹ nhàng chuyển động

Mặt trời chậm chạp quay vòng

Trong cái bóng quá lớn của mùa thu

Bên cửa sổ, hướng vào khu vườn bóng tối

Ánh sáng tinh khiết lạ thường

Tôi thiếp ngủ

Ngoài xa một người chăn ngựa đi đến

Chàng mở cửa chiếc chuồng của những giấc mơ

Bầy ngựa trắng tự do

Lao ra ngoài thế giới

Với tiếng hí vang vọng tới bên kia vùng thảo nguyên rộng lớn

Kêu gọi giờ phút nghỉ ngơi cho cuộc đời

Bất chợt có tiếng sấm động trên bầu trời

Bầy ngựa trắng vội vàng trở lại bên trong những giấc mơ

Nhưng con bé nhất chậm chân không về kịp

Trước khi tôi thức giấc

Nó chồm lên trong dáng vẻ hãi hùng

Rồi hoá thành bông tuyết đầu tiên rơi vào bầu trời mùa đông

Deutschland, 2011-2012

Xuân sớm

Báo đài đưa tin anh đào ra hoa

khi ta bận đóng chiếc hòm gỗ trong khu vườn vắng

Mùa xuân đến bất thường như cơn bão

gom lá khô ném vào khung cửa sổ

mèo con sợ hãi leo lên cây mận trước nhà

Nắng tắt,

chú sóc nhỏ ló đầu ra khỏi tán cây dẻ

sáo đen ngưng hót bên kia hàng rào

tiếng ấm trà reo trên bếp

Ðôi ba hạt mưa buông nhẹ trên mặt nước

những đoá hoa vàng nở ra trước cơn dông

người đưa thư trước ngõ rời đi trong gió

Mưa dông

đến chị Thanh Duyên

Tiếng sấm động giữa trưa nắng hạ

bóng cơn mưa rào trên giàn mướp trổ hoa

tia chớp xanh lấp lánh trong tán lá

mặt trời đỏ say ngủ trong ổ trứng gà

Tôi là con ếch nhỏ trong nồi canh trưa nay

mẹ là trái bầu, cha là bông súng

em là bụng trứng con cá chửa

bò lên bờ đất chết cạn đêm qua

Lũ trẻ kéo nhau đi tắm sông

trên cánh đồng xác chết bừng mở mắt

chị gánh muối về khi trời vừa nắng tắt

thắp sáng cả xóm làng một màu trinh tiết thơ ngây

Sấm sét trải dài trong đêm

đám mây vô định lượn lờ trên mồ mả

tôi vờ ngủ dưới đôi cánh loài chim ma trong cơn mưa gió

những ngón tay lần theo bờ lau gây náo động

bầy diệc hoảng loạn đập cánh bay vào đám mây dông

Giấc mơ của người mù

Mở ra trong giấc mộng giữa đêm thu

thế giới của trăm ngàn dải lụa trắng và đen

thế giới cầu vồng đen, thế giới của trăng đen...

Những hàng cây lặng lẽ cháy trong mơ

những con đường cong đi trong trí nhớ

những ngọn cỏ ngả nghiêng theo hơi thở

Từng đôi ánh sáng quấn chặt lấy nhau giao động trong không gian

cả vườn hoa đang nở rộ và lụi tàn nhanh chóng

cuộn tròn lên không trung theo cơn lốc của gió

nhuộm trắng cả chân trời bầm đen

Thi thoảng, nếu may mắn

ta có thể thấy những vệt sáng trong mắt người mù

khi họ mở mắt giữa lưng chừng giấc chiêm bao

Xuân

thiên nhiên sáng nay tụ tập quanh vườn lắng nghe hoa táo nở

có con rắn lục thay da bên hòn đá

lũ bướm trắng bay qua làng như một cơn lốc hoa

không nhà, không quê hương

thiền tăng ngủ quên bên bờ suối

mơ thấy mình là cây anh đào

nở ra dưới bầu trời đầy sao...

bên trời phương ngoại linh hồn bay đi như một cánh bướm

để cảnh giới mộng mãi lượn lờ trên mặt hồ

Trưa hè

trưa hè nóng nực trong mơ ta thấy mưa rơi xối xả

sấm tháng bảy làm rơi trái cây cuối hạ vỡ ra những chú gà

bóng đi lên từ biển - muối ra hoa trong đá - chim chóc chết trong rơm rạ

bụi đi lên từ ngọn đồi nơi mặt trời vừa mới nổ tung

trên cánh đồng gạo thơm lừng từng hạt cát nóng - từng viên hồng ngọc

ta đợi chờ ngọn gió màu xanh từ thung lũng xa mờ những giấc chiêm bao

để cùng nhau bay lên trên xóm làng vĩnh cửu vào mỗi buổi hừng đông

đi tìm cho ra một dòng sông chảy qua hai thế kỷ

Mùa xuân sau một cái chết

Một bông hoa đang nở trên cánh đồng

một bông khác nở ra từ kẽ đá

một bông khác trên ngọn đồi xa lạ

Trên nghĩa trang lạnh giá

bông hoa đầu tiên cũng đang hé nở

một bông khác

và một bông khác nữa

Và kìa sau tấm lưng tôi hàng loạt bông hoa thi nhau nở rộ

chúng làm tấm áo choàng của tôi nhanh chóng phồng lên

như cánh buồm trước gió

Rồi từ cuống họng tôi những bông hoa chui ra

những bông hoa khác từ đôi mắt tôi

từ đầu những ngón tay

từ đôi tai

từ lồng ngực...

chúng đang chiếm đoạt lấy thân thể tôi

chúng đang làm tâm tư tôi trở nên bấn loạn

Bất chợt tôi nhớ ra là mình đã qua đời vài năm trước đó

và tấm thân bây giờ là mảnh đất màu mỡ cho đám hoa lá mùa xuân

2012

Thu

tôi nằm yên nghe gió cuốn lá rơi trên đầu

tôi nằm yên nghe lời thở than từ biển cả

dưới lòng đất sâu nước đang reo lên vui sướng

có tiếng súng nổ đâu đó trong rừng khô mùa thu

và đâu đó tiếng dã thú kêu gọi cái ác trong lá mục

tôi đợi chờ cái chết của tuổi trẻ

tôi đợi chờ ngày mưa

tôi đợi chờ tháng nắng

và chờ đợi trên con đường cùng với tôi

là cây táo dại

với những cành khô đã hoá thành gai nhọn

đâm sâu vào những quả chín cuối mùa

Cô gái chơi hạc cầm

Ao súng trong vườn ra hoa thơm ngát

Từng đôi xác chết cổ xưa say ngất ôm chặt lấy nhau

Bay trong sương chiều và mờ mịt biển sâu

Tiếng hạc cầm gay gắt

Năm ngón tay khẽ chạm lên dây đàn

Kéo căng và vuốt nhẹ

Bóng một người mất hồn trưa hè cố leo lên vách đá

Theo tiếng gọi ái tình

Biển xanh hơn, đen hơn

Sóng dâng lên thành trì nho tươi và lá thắm

Bão đè nát răng đêm tung ra bọt trắng

Réo rắt tiếng hạc cầm

Rưới lên mắt khô là ánh sáng

Rưới lên mọi góc cạnh của thời gian

Âm nhạc trôi nhanh qua hành lang những hải đảo thần tiên

Chạy dài trong nắng ấm

Mười ngón nhỏ đương khảy mạnh thêm lên

Siết chặt lấy mọi cung âm dồn dập

Một tu sĩ già điên loạn lao mình xuống đáy vực

Câm nín tiếng hạc cầm

Âm nhạc

Âm nhạc từ cõi thực đang điều khiển cõi mơ

những hình ảnh bên trong chuyển động chập chờn theo tiếng nhạc

một làn gió một mặt hồ xao động

một cánh én một dòng sông lặng lờ

Có phải ta đã mơ quá thời hạn cho phép

hỗn độn một mớ những hình ảnh chưa được sắp xếp

nhập nhằng theo tiếng nhạc đi lên:

một thác nước đâm sầm vào vách đá

dải cầu vồng quấn chặt một dòng sông

một cơn bão gào thét. Một cơn dông

đôi cánh chim xoáy sâu vào vực thẳm

Tôi choàng người tỉnh giấc khi bản nhạc vừa chấm dứt

tất cả âm thanh rơi vội vào một điểm

tràn vào vùng không gian khác chưa xác định

qua một lỗ hổng để lại nơi rốn của thời gian

Sa môn Gotama

Sáng sớm mùa xuân, ngày đầu tiên của thế kỷ

toàn cõi Ấn Ðộ không có gì khác lạ

hoa vẫn nở sau mỗi bước chân người hành khất bé nhỏ

mưa vẫn rơi trên mái tranh kẻ cô đơn không biết đến tình yêu

Mỗi bông hoa mang một sứ mệnh nhỏ

chần chừ trên đầu ngọn cỏ là chiếc bóng của mùa xuân

Ngài đi qua thung lũng, vào xóm làng, qua phố thị đông đúc

có những nơi người ta chửi bới, xua đuổi hay thậm chí đánh đập

có những nơi người ta ca tụng, cúng dường và quay về quy phục

Thế giới của con người thật lắm phiền hà

Ngài vượt thoát tất cả

im lặng là sức mạnh đầu tiên

tình yêu là bài học sau chót

Sáng sớm mùa xuân, ngày đầu tiên của thế kỷ

và Ngài đã dừng chân trước cửa nhà tôi

và tôi đã hiến dâng trái tim tội lỗi cho Ngài

Ngài lặng im, ban ơn, và tiếp tục cất bước

Nhẹ nhàng như cánh bướm lướt trên mặt nước

thanh thản như đám mây nhỏ cuối trời xa

Những gì tôi còn nhớ được cho đến tận hôm nay

là cách Ngài đã chạm vào đáy lòng của tôi ra sao

cách Ngài lấy tình yêu chinh phục tôi ra sao

và khi tôi nhìn vào đôi mắt Ngài

trong lần hội ngộ sau chót

trong đôi mắt buồn trải dài một dòng sông ngất tận mù khơi

nơi mọi tội lỗi được rửa sạch và ký ức muôn đời được nghỉ ngơi

2012-2013

Không đề

Lạt-ma trồng một cây bồ đề

Ông tưới nước cho nó mỗi ngày

Nhưng rồi hạn hán làm cây chết khát

Lạt-ma ngồi khóc bên nắm cát khô

Lạt-ma trồng một cây bồ đề

Trong một đêm mưa gió đầy trời

Lũ cuốn cây trôi

Sáng ra ông ngồi khóc bên bờ suối

Gieo một hạt giống vào đất

Lạt-ma rời bỏ ngôi làng

Nhưng hạt giống nảy mầm

Cây lớn lên theo năm tháng

Từ đấy mỗi độ xuân về

Khi những người hành hương dừng chân bên con đường vắng

Họ luôn nghe thấy tiếng chim hót trong những vầng lá rậm

Từ cái cây ông trồng