Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Thứ Tư, 25 tháng 5, 2016

Thơ Nhã Thuyên

cảnh tàn

 

hôm nay mặt trăng treo mình giữa đám cây cành xa lạ

một kẻ đang đợi ngươi quay lại lúc tàn đêm chỉ để trao quà tặng của lụi tàn và đặt vào lòng tay ngươi một con mắt mèo hoang

 

hắn đã không thấy tìm thấy gì đáng kể khi trở lại hắn sẽ ra đi những mảnh tim cũ kỹ im lìm những mảnh chai vỡ góc rừng những bài hát đập khẽ trong các thớ đá trầm tích con thằn lằn mất lưỡi trong đám lá nâu đang mục nơi nghĩa trang mênh mông chiếc thuyền đánh cá chỉ còn là di sản những con thỏ lẩy bẩy bộ lông sáng rực trong chuồng đêm chớp giật bầy nhệngiăng kín cổng nhàbậc thang gỗ ẩm ướt dòng sông chậm chảy âm u những bóng lá thông những bìa sách không bao giờ được mở

vết rêu mốc cũ trên thân mình tôi bỏ hoang bao năm xanh ánh lửa tôi không còn sức cạo chúng như đã định phòng khi hắn quay lại sẽ thấy tôi sạch sẽ trước khi trời sáng

 

hôm nay mặt trăng treo mình giữa đám cây cành xa lạ

sự lựa chọn này bén rễ        lúc tàn đêm khi ngươi đã chẳng còn sống động và làm hắn bật cười đã quá lâu ngươi chỉ mải mê rưới nỗi buồn lên những chiều vàng khi những linh hồn đồng loạt ngáp vặt trên đường hơi thở của chúng phả vào mũi tôi

cơn thèm ngủ của tôi cùng lúc ngoác miệng ngáp không che giấu

bàn tay tôi vội xòe ra giữ nó lại trong khoang miệng tối đã quá muộn và vẻ trăng tàn

là lời biện hộ cho cơn thèm ngủ cuồng nhiệt này sự xa lạ này chiếc cổ gầy ngẳng này sự cách trở nàytách cà phê nguột ngắt này tất cả đều lý tưởng cho

 

một cuộc tự sát im lặng

 

khi những tia chớp xé vai áo        lúc tàn đêm nhưng mình không đứng run rẩy cùng nhau không cùng nhau sợ hãi

                                                                                                                                    20.12.2014

 

(Nhã Thuyên, từ tập “từ thở, những người lạ”, Nhã Nam 2015)

 

withering landscape

 

today                the moon                      hanging its body among unfamiliar branches

 

some one waits for your return             as evening withers                   just to give the gift of decay and place in the palm of your hand the eye of a wild cat

 

he found nothing worthwhileupon his return               he will go away            motionless pieces of old hearts pieces of broken bottles in the forest corner                 songs beat softly in the fibers of sedimentary rock                   the lizard loses its tongue in a pile of rotting brown leaves in a vastcemetery   a fishing boat is just an artifact from the past    a caged rabbit’s quivering fur i is set ablaze by shocks of night lightening       a gang of spiders tightly spina house gate            the damp rungs of a wooden ladder                the dreary slow running river the shadow of pines the covers of books that can never be opened

 

the trace of molded moss on my body deserted for how many years now green fire light         i don’t have the strength i had hoped for to scrape it off                       so he could see me clean before the dawn in case he came back

 

today                the moon                      hanging its body among unfamiliar branches

 

this choice to take root             as evening withers                   when you were no longer vibrant and making him laugh                so long ago

you were only interested in sprinkling some sadness on golden afternoons as the souls simultaneously yawned in streets              their hot breath reeking in my nose

 

anunconcealable yawn parts my mouthjust as a sudden craving for sleep

 

my hand hastily goes to hold it in my dark mouth                     too late andit seems the withering moon

 

isanexcusefor this violent craving        for sleep           this foreignness                        this slender neck extended            this obstruction of separation  

thistepid cup of coffee                         all ideal to make

 

a silent suicide

 

when beams of lightning tear the shoulders of clothes to pieces                       as evening withers                   but we are not together trembling, not together afraid

 

12.20.2014

(translated into English by Kaitlin Rees, from “words breathe, creatures of elsewhere”, Vagabond Press, 2016)

 

 

tro

 

người, chiếc võng này, giữa hai thân cây trong vườn

bầy kiến thở than, đi khỏi đây thôi, gốc cây này đã quá ám

mình phải dọn xác bao lần

những cơn mơ, những câu chuyện kể đi kể lại, những cuộc tình vội, những cuộc tự tử chủ ý bất thành, một đám chữ giấu trong hốc đất mát lạnh

người, tôi đã đợi những cơn mơ của người sáng lên lặng im cỏ đêm

quả tim rung, âm nhạc của ảo giác trở lại, người trở nên quá chừng vời vợi, từng ngón tay lật mở những lớp lụa màu sắc, từng lớp màng của con ngươi và mình

nhìn thấy bản thể của ánh sáng và làn da ấy

nghe tiếng tim đập bên tôi không phải vì tôi mà bởi

chỗ người nằm thăm thẳm quá

người, không lẽ người chỉ đơn giản đến để làm tôi thất vọng, và người chối bỏ

cơn khát

khoảng không giữa những cánh cửa, bóng tối đến theo cơn mưa, tàu hoả nuốt trọn tiếng thét trong cái bụng ồn ào của nó

nỗi đau khổ của người mẹ điên dại tìm đứa con đã trốn nhà theo một giấc mơ về

loài cá bị tróc vẩy vì bơi qua quá nhiều ngách hẹp

người, hôm nay, nhân cơn sốt vì gió mùa, những chiếc lá rụng rên khẽ

trong cơn đau nhẹ, tôi phức tạp thế giới và nỗi cuồng si người lạ, lộ liễu và lố bịch

cái gì đập, cái gì chết, cái gì thở ngoài

những giọng nói lạ trong đầu rỉ rích mưa thu về một khối não chết ung, mũi dao lách khẽ trong mắt, chim chóc nỉ non, mình phải nín thít để lênh đênh và quên máu đang chảy

những mùa lạ, mình bồn chồntìm nhau hót lên chơi, thực chất chỉ để thực thi mệnh lệnh của bổn phận

bổn phận của tôi là lắng nghe tiếng người và làm một sự vô nghĩa

khi người đòi rời bỏ tình yêu này

người, nỗi cô quạnh của những bức thư cũ giữa chúng ta làm tôi nhói lên và mờ mịt

bầy kiến bơi xoay tròn, những con sóng đập, những hệ lụy của ban mai

những xác

của những câu chuyện cũ, trằn trọc trở mình bất tận

trên khoảnh đất mình nằm quá chật

người, hãy yêu nhau chết đuối đôi khi những con thuyền thương tổn vì sóng cả

tôi yêu những vết nứt rạn trên bàn tay làm vườn tôi ủ người bằng những điểm sáng ấm của ký ức và những hơi thở phả sương

lên các vết thương

người, ngày hôm đó, nhân sự kiện một giọt sương đẹp khủng khiếp vừa vỡ, tôi kể người nghe chuyện một con chim nhỏ đã phải nhận cú đùa ác của những cơn gió trời

tôi buột miệng thở than, những ngẫu nhiên tốt lành đã thành chịu đựng thử thách, mình trốn chạy điều gì, và tại sao, hay là, thế nào nữa, tôi đợi giấc mơ hiện thực nào, cơn mộng gió chiều rượt đuổi, mùi hương nào

nhắc tôi mùa tang trùng, mùa cái chết quyến rũ ngọt, tôi chỉ muốn hít hà, tôi muốn nói gì, tôi nhất định không, tôi gắng không im, tôi ngắm, tôi nhìn, tôi uống, tôi hát, tôi khóc, tôi buồn ngủ, tôi tỉnh, tôi say, tôi đắm, tôi yêu và thương, tôi sắp chết đuối, tôi nhất định

trụ lại được nơi miệng vực và mặc sức ngắm mây bay, nhìn tảng đá nặng đang bò xuống vực, và chút nữa, tôi sẽ ngủ vùi trong mây cao nơi

không bàn tay nào chạm tới

khi mình đã tuyệt vọng yêu và quỳ luỵ từng nhánh cỏ, làm sao tránh được làm vỡ những giọt sương

người, máu dưới chân tôi, dưới chân người, hét lên hốt hoảng, mình cần đau khổ một phen thật dị hợm

chặt đứt những vật thể biến hình kỳ dị

mình cùng liếm sạch máu trên sàn và xoá dấu vết thương này

và âu yếm gọi là lãng quên                                   

người, ta định dành cho nhau cả cuộc đời này, chỉnhững kế hoạch không cùng nhịp

những tiếng kêu đang ngủ, gió xóa dần chính nó, những tự sự hoang tàn của lửa và giấy và đời sống kỳ dị của cuốn từ điển cũ chỉ gồm những từ đã bị xóa sổ

người, hôm nay con chim đột nhiên trúng thương trong chính mái nhà bình yên của nó

người, tôi không châm lửa nữa

mọi đứa trẻ đều cần rời trường học

ngoài phố chỉ có những bài tình ca thê thảm

những câu hỏi và nỗ lực trả lời, những câu chuyện đã chết, ý nghĩa đã cạn, chiều sâu là ảo tưởng thị giác, và tôi chỉ là vật thế vì tạm thời của một cái bình chứa tro tàn của người chết, và tôi là tro tàn của người chết, giờ sẽ nằm yên trong bình ấy

người, có phải gió đang liếm dọc thân thể người với chiếc lưỡi mòn dần, muối của người tan dần vị mặn trong lưỡi gió

chưa thỏa cơn đói, tôi ngồi nhai mắt người môi người nỗi đau của người, những mảng lông rụng trơ xác của người

tôi vẫn còn đau khi mơ về

mỗi kỳ trăng tròn, tối mù, không ai nhìn thấy nhau, đông đảo người mơ trong vũ trụ mơ rời bỏ hệ thống và lưu lạc bốn phương, chơi trò định vị mình trong những lạc lối, những thất bại tìm đường, và những bụi cây ven đường không thôi xào xạc

 

bây giờ, tôi đã quyết nằm yên trong bình sẽ nằm yên trong bình và tro tàn không bay lên nữa


(Nhã Thuyên, từ tập “từ thở, những người lạ”, Nhã Nam 2015)

 

ash

 

you, this hammock, a garden between two trees

 

a swarm of ants sing their sorrow, let’s leave this, this haunted stump

 

how many times must we clean the corpses

 

dreams, stories told and retold, quick episodes of love, episodes of purposely failed suicide, a bunch of words hidden in the hollow cold earth

 

 

you, i have waited for your dreams to illuminate the silent night grass

 

the heart shakes, the music of an illusion returns, you grow more and more distant, fingersturn pages of colorful silk, sheets of cornea and we

 

see the natureof skin in wisps there

 

the heart heard beating beside me is not because of me butbecause

 

whereyou lie is so very deep

 

 

you, no reason just that you simply come to make me lose all hope, and refuse

 

thirst

 

the space between doors, the darkness after rain, the train swallows whole screamswithin its loud stomach

 

the misery of a crazed mother looking for her run away child who follows a dream of

 

fish scaled bynarrow alley passings

 

 

you, today, becausethemonsoonal fever,fallingleaves let out a whimper

 

with a mutedpain, i complicate the world and a passion for strangers, unrestrained and ridiculous

 

whatever beats, whatever dies, whatever exhalesexcept

 

inthe headunfamiliar voices as autumn rain dropsa block of dead rotting brain, the tip of a knife gently pierces an eye, a bird’s melodious call, we should clench our breath to be drifting and forget the blood running

 

strange seasons, us with a dreadful hope looking for each other in a clamor,actuallyjust toexecute obligation’s order

 

my obligation is to listen closely to your language and make a meaninglessness

 

as you resolve to abandon this love

 

 

you, thebereft air of ourold letters throbsup in me

ashadowy swarm of ants in orbital swim, pummeling waves,repercussionsof the early morning

 

corpses

 

ofold stories, tossing and turning without end

 

the land where we lie is so tight

 

 

you, we should love each other like drowning boats damaged in tidal waves

 

i love thecracked scars on the gardeners’ hands i cherish you aspoints of memory’s warm light and the hotbreath of fog

 

coveringall injury

 

 

you, that day, from the event of anincredibly beautiful drop of broken dew, i tell you the story of a small bird blown about by a mean trick of wind

 

a moan slips from my mouth, happy accidentshave become tests of endurance,what are we running away from, and why, or rather, how much more, which dream of reality do i wait for, the dream of an afternoon wind pursuing me, which fragrance

 

recallsthatseason of coincidental deaths, season of sweetly seductive death, i only wanta resuscitating breath, what i want to say, i certainly do not, i try not to be motionless, i gaze, i watch, i drink, i sing, i cry, i’m sleepy, i’m sober, i’m drunk, i’m sinking, i love and care, i’malmost drowned, i’mcertain

 

that i stand as a pillar at the abyss’ edge in fervent reverie of passing clouds, watch a slab of heavy rock crawl down the chasm, and in just a bit, i’llcover myself in the sleepof high clouds

 

no hand whatsoever touching me

 

when we are desperate with love for the grass and kneel before her single stalks, how to keep from breaking the drops of dew

 

 

you, the blood beneath my limbs, beneath your limbs, shouting in panic, we need an anguisha period of bizarre arrogance

 

teeming to a ruptureoddly transformed objects

 

together we lick clean the blood on the floor and erase this trace of injury

 

and fondlycall it oblivion

 

 

you, we reserve for each other our whole lives, it’s just that our plans are out of sync

 

the crying sounds now asleep, the wind gradually erases itself, the crumbling narrative of fire and paper and the whimsical life of an old dictionary that consists of only crossed out words

 

you, today the bird is suddenly injuredinside its peaceful roof

 

 

you, i will kindle no more fire

 

childrenmust leave school

outside the streets have only miserable love songs

 

questions and the great effort to answer them, stories that have died, meanings that have dried up, depth is a visual illusion, and my body is only the temporary substitute for an urnholdingwithered ashes of thedead, and i am the withered ashes of the dead, now ilie unmoving in that urn

 

 

you, is it the wind that licks along on your body with its slowly abrading tongue, the salt of you slowly fadingthe into the wind’s brackish mouth

 

insatiablehunger stays, i sit chewing your eyes your lips your pain the feathersfallen from your inert corpse

 

it still hurts me to dream

 

whenever the moon is full, the blinddark, no one sees each other, dreamers ofthe dreaming universe detach fromthe system and wander in all directions, playing so as to locate themselves in loss, a defeated search for road,and the endless flurrying of highway bushes

 

now, i have decided to lie unmoving in the urn i will lie unmoving in the urn and the ash will not rise again

(translated into English by Kaitlin Rees, from “words breathe, creatures of elsewhere”, Vagabond Press, 2016)