Danh ngôn
Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.
We need, in every community, a group of angelic troublemakers.
(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)
Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.
It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.
(James Baldwin - No Name in the Street 1972)
Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.
While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.
(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)
Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.
There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.
(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)
Ban Biên tập
Địa chỉ liên lạc:
1. Thơ
tho.vanviet.vd@gmail.com
2. Văn
vanviet.van14@gmail.com
3. Nghiên cứu Phê Bình
vanviet.ncpb@gmail.com
4. Vấn đề hôm nay
vanviet.vdhn1@gmail.com
5. Thư bạn đọc
vanviet.tbd14@gmail.com
6. Tư liệu
vanviet.tulieu@gmail.com
7. Văn học Miền Nam 54-75
vanhocmiennam5475@gmail.com
Tra cứu theo tên tác giả
- A. A. Fadeev
- A. Puskin
- A. T.
- Abdulrazak Gurnah
- Abraham F. Lowenthal
- Ace Le
- Ace Lê
- Adam Gopnik
- Adonis
- Adrian Horton
- Agi Mishol
- Ajar
- Akiko Miki
- Alain Guillemin
- Alan Phan
- Alăng Văn Gáo
- Alăng Văn Giáo
- Aldous Huxley
- Aleksandr Griboedov
- Alesandr Blok
- Alex Marshall
- Alex Smith
- Alex Thai
- Alex-Thái Đình Võ
- Alexander Fadeev
- Alexander Solzhenitsyn
- Alexandra Alter
- Alexandre FERON
- Alice Munro
- Alina Lesik
- Alison Flood
- Allen Ginsberg
- Amanda Gorman
- Amartya Sen
- Amelia Glaser
- Amos Oz
- An Nam
- Anatole France
- Anatoly Gavrilov
- Anders Olsson
- André Breton
- André Menras
- André Menras – Hồ Cương Quyết
- André Menras Hồ Cương Quyết
- Andrea Hoa Pham
- Andrea Kendall-Taylor
- Andreas Fulda
- Andreas Wimmer
- Andrew Postman
- Andy Cao
- Anh Anh
- Anh Hồng
- Anh Hồng (nhà thơ)
- Ánh Liên
- Anh Nhi
- Anh Văn
- Anika Zeller
- Anna Akhmatova
- Anna Maria Bracale Ceruti
- Anna Mitchell
- Anne Carson
- Anne Hébert
- Anne Henochowicz
- Annie Ernaux
- António Jacinto
- Antôn Nguyễn Trường Thăng
- Archimedes L.A. Patti
- Arlette Quỳnh Anh Trần
- Arnold Schwarzenegger
- Arthur Koestler
- Arty Abel
- Arvind Subramanian
- Augustina
- Aurélie Coulon
- Aurelien Breeden
- Ba Sàm
- Bá Thụ Đàm
- Bạch Cúc
- Bạch Hoàn
- Bách Mỵ
- Bách Thân
- Bạch X. Phẻ
- Bạch Xuân Phẻ
- Bakhtin
- Ban Mai
- Bàn Văn Thòn
- Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam
- Bảo Huân
- Bảo La
- Bảo Nhi Lê
- Bảo Ninh
- Bảo Phác
- Bão Vũ
- Barbara Demick
- Bashô
- Batrioldman
- Bauxite Việt Nam
- Bắc Đảo
- Bắc Phong
- Bằng Việt
- BB Ngô
- Bei Dao
- Benjamin Péret
- Benjamin Ramm
- Bertolt Brecht
- Bertrand Russell
- Bettina Rheims
- Bích Ngân
- Biếm họa
- Biên Cương
- Biệt Hiệu
- Bilahari Kausikan
- Billy Collins
- Bình Nguyên Lộc
- Brahma Chellaney
- Branko Milanovic
- Brett Reilly
- Brian Pascus
- Brian Wu
- Brice Pedroletti
- Brodsky
- Bryan
- Bùi An
- Bùi Bảo Trúc
- Bùi Bích Hà
- Bùi Chát
- Bùi Chí Trung
- Bùi Chí Vinh
- Bùi Công Thuấn
- Bùi Công Trực
- Bùi Đức Lại
- Bùi Giáng
- Bùi Hải Quảng
- Bùi Hoàng Tám
- Bùi Hoằng Vị
- Bùi Huệ Chi
- Bui Huy Hoi Bui
- Bùi Mai Hạnh
- Bùi Mạnh Hùng
- Bùi Mẫn Hân
- Bùi Minh Quốc
- Bùi Ngọc Tấn
- Bùi Quang Thắng
- Bùi Suối Hoa
- Bùi Thanh Hiếu
- Bùi Thanh Phương
- Bùi Thanh Tuấn
- Bùi Thụy Băng
- Bùi Tiến An
- Bùi Trân Phượng
- Bùi Trọng Hiền
- Bùi Văn Kha
- Bùi Văn Nam Sơn
- Bùi Việt Sỹ
- Bùi Vĩnh Phúc
- Bùi Xuân Bách
- Bùi Xuân Đính
- Bùi-Viết Văn Đức
- Bulgakov
- Bửu Chỉ
- C.D.
- Cái Lư Hương
- Cái Trọng Ty
- Cam Ly
- Cảnh Chánh
- Cao Bảo Vân
- Cao Bình Minh
- Cao Chi
- Cao Gia An
- Cao Hành Kiện
- Cao Huy Thuần
- Cao Kim Ánh
- Cao La
- Cao Quang Nghiệp
- Cao Tần
- Cao Thị Hồng
- Cao Thu Cúc
- Cao Việt Dũng
- Cao Xuân Hạo
- Cao Xuân Huy
- Carl Bildt
- Carl O. Schuster
- Carlos Assunção
- Carolyn Mary Kleefeld
- Cát Linh
- Cẩm Tú
- Cấn Thị Thêu
- Chan Phuong
- Chanh Tam
- Charles Bo
- Charles Bukowski
- Charles Simic
- Chau Doan
- Chân Minh
- Chân Pháp Xa
- Chân Phương
- Chân Xuân Tản Viên
- Châu Diên
- Châu Hải Đường
- Châu Hồng Thủy
- Châu Hữu Quang
- Chenn
- Chế Diễm Trâm
- Chế Lan Viên
- Chi Mai
- Chi Phương
- Chiêu Dương
- Chiêu Khiêm
- Chiharu Shiota
- Chim Hải
- Chim Trắng
- Chinh Ba
- Chính Tâm
- Chính Vĩ
- Chinua Achebe
- Chơn Không Cao Ngọc Phượng
- Christian Gampert
- Christian Welzel
- Christina Mary Hjortlund
- Christoph Giesen
- Christoph Sator
- Christopher Balding
- Christopher Goscha
- Christy Wampole
- Chu Dương
- Chu Hảo
- Chu Hoạch
- Chu Kim
- Chu Mộng Long
- Chu Quang Tiềm
- Chu Tử
- Chu Văn Lễ
- Chu Văn Sơn
- Chu Vĩnh Hải
- Chu Vương Miện
- Chu Xuân Diên
- Chung Le
- Claire Simon
- Clay Phạm
- Concepcion de Leon
- Connie Hoàng
- Cora Engelbrecht
- Costica Bradatan
- Cổ Ngư
- Cù An Hưng
- Cù Huy Hà Vũ
- Cù Mai Công
- Cù Tuấn
- Cung Minh Huân
- Cung Tích Biền
- Cung Trầm Tưởng
- D. S. Likhachev
- Da Màu
- Dạ Ngân
- Dạ Thảo Phương
- Dã Tượng
- DAD
- Dadolin Murak
- Damien Keown
- Dan Bilefsky
- Dan Slater
- Dana Gioia
- Danh ngôn
- Dani Rodrik
- Daniel Halpern
- Daniel Hautzinger
- Daron Accemoglu
- David Brown
- David Gascoyne
- David Marchese
- David Weinberger
- Ðặng Thơ Thơ
- Demetrio Paparoni
- DEUTSCHE WELLE
- Di
- Di Li
- Diêm Liên Khoa
- Diễm Thi
- Diễm Tường
- Diễn đàn Thế kỷ
- Diệp Duy Liêm
- Diệp Huy
- Ðinh Cường
- Dino Buzatti
- Dipanjan Roy Chaudhury
- Dmitri Prokofyev
- Dmitry Burago
- Dmitry Muratov
- Doãn Cẩm Liên
- Doãn Mạnh Dũng
- Doãn Mẫn
- Doãn Quốc Sỹ
- Dominique Lemieux
- Donald Inglehart
- Donna Ashworth
- Ðỗ Quang Nghĩa
- Ðỗ Quyên
- Du Tử Lê
- Dung Nguyễn
- Dũng Phan
- Dũng Trung Kqd
- Dũng Vũ
- Duy Lam
- Duy Tân
- Duy Thanh
- Duy Thông
- Duyên Anh
- Dư Hoa
- Dư Kiệt
- Dư Thị Hoàn
- Dư Thu Vũ
- Dương Đại Triều Lâm
- Dương Đình Giao
- Dương Khánh Phương
- Dương Kiền
- Dương Ngạn
- Dương Nghiễm Mậu
- Dương Ngọc Thái
- Dương Như Nguyện
- Dương Phương Vinh
- Dương Thắng
- Dương Thiệu Tước
- Dương Thu Hương
- Dương Thuấn
- Dương Tú
- Dương Tường
- Dương Văn Ba
- Dylan Suher
- Đà Văn
- Đàm Hà Phú
- Đàm Hách Thành
- Đào An Khánh
- Đào Anh Kha
- Đào Công Tiến
- Đào Duy Anh
- Đào Hiếu
- Đào Lê Na
- Đào Ngọc Chương
- Đào Nguyên
- Đào Nguyễn
- Đào Nguyên Phương Thảo
- Đào Như
- Đào Phương Liên
- Đào Quang Toản
- Đào Tấn Phần
- Đào Thái Tôn
- Đào Thị Hương
- Đào Tiến Thi
- Đào Trung Đạo
- Đào Trường Phúc
- Đào Tuấn
- Đào Tuấn Ảnh
- Đào Văn Thuỵ
- Đào Văn Tiến
- Đào Vũ Anh Hùng
- Đặng Anh Đào
- Đặng Bích Phượng
- Đặng Chương Ngạn
- Đặng Đình Cung
- Đặng Đình Mạnh
- Đặng Hà
- Đặng Hải Sơn
- Đặng Hoàng Giang
- Đặng Hồng Nam
- Đặng Hùng Võ
- Đặng Hương Giang
- Đặng Hữu
- Đặng Mai Lan
- Đặng Mậu Tựu
- Đăng Nguyên
- Đặng Phùng Quân
- Đặng Quốc Thông
- Đặng Sơn Duân
- Đặng Thái
- Đăng Thành
- Đặng Thân
- Đặng Thị Hảo
- Đặng Thơ Thơ
- Đặng Tiến
- Đặng Tiến (Thái Nguyên)
- Đặng Trung Nghĩa
- Đặng Túy
- Đặng Văn Dũng
- Đặng Văn Hùng
- Đặng Văn Ngữ
- Đặng Văn Sinh
- Đặng Vũ Vương
- Đặng Xuân Thảo
- Đặng Xuân Xuyến
- Đằng-Giao
- Điểm Thọ
- Đinh Bá Anh
- Đinh Cường
- Đinh Hoàng Thắng
- Đinh Hùng
- Đình Kính
- Đinh Linh
- Đinh Ngọc Thu
- Đinh Phương
- Đinh Phương Thảo
- Đinh Quang Anh Thái
- Đinh Thanh Huyền
- Đinh Thị Như Thúy
- Đinh Trường Chinh
- Đinh Từ Bích Thuý
- Đinh Từ Bích Thúy
- Đinh Văn Đức
- Đinh Vũ Hoàng Nguyên
- Đinh Ý Nhi
- Đinh Yên Thảo
- Đoàn Ánh Thuận
- Đoàn Bảo Châu
- Đoàn Cầm Thi
- Đoàn Công Lê Huy
- Đoàn Hồng Lê
- Đoàn Huy Giao
- Đoàn Huyền
- Đoàn Khắc Xuyên
- Đoàn Lê Giang
- Đoàn Nhã Văn
- Đoàn Thanh Liêm
- Đoan Trang
- Đoàn Tùng Nguyễn
- Đoàn Tử Huyến
- Đoàn Việt Hùng
- Đoàn Xuân Kiên
- Đỗ Anh Hoa
- Đỗ Anh Tuấn
- Đỗ Cao Bảo
- Đỗ Duy Ngọc
- Đỗ Đức
- Đỗ Đức Đông Ngàn
- Đỗ Đức Hiểu
- Đỗ Hòa
- Đỗ Hoàng Diệu
- Đỗ Hồng Ngọc
- Đỗ Hồng Nhung
- Đỗ Hữu Chí
- Đỗ Kh
- Đỗ Kh.
- Đỗ Khiêm
- Đỗ Kim Thêm
- Đỗ Lai Thuý
- Đỗ Lai Thúy
- Đỗ Lê Anh Đào
- Đỗ Mạnh Hoàng
- Đỗ Minh Tuấn
- Đỗ Nghê
- Đỗ Ngọc
- Đỗ Ngọc Thống
- Đỗ Quang Nghĩa
- Đỗ Quang Vinh
- Đỗ Quý Toàn
- Đỗ Quyên
- Đỗ Quỳnh Dao
- Đỗ Thắng Cảnh
- Đỗ Thị Thu Trà
- Đỗ Thiên Anh Tuấn
- Đỗ Trí Vương
- Đỗ Trọng Khơi
- Đỗ Trung Quân
- Đỗ Trường
- Đỗ Tuyết Khanh
- Đồng Chuông Tử
- Đông Hoài
- Đông Hồ
- Đông Kha
- Đông Ngàn Đỗ Đức
- Đông Nghi
- Đức Ban
- Đức Đàm
- Đức Flying Bay
- Đức Hoàng
- Đức Lê
- Đức Phổ
- Đức Tâm
- Đức Tiến
- E.E. Cummings
- E.M. Chernoivanenko
- Eamonn Butler
- Eckart Kleßmann
- Eduardo Galeano
- Edward Hirsch
- Elena Pucillo Truong
- Elias Canetti
- Ellen Bass
- Eloisa Amezcua
- Emiel Roothooft
- Emmanuelle Jardonnet
- Eric Weiner
- Erica Frantz
- Erik Harms
- Erik Korling
- Euan Ward
- Evgheni Dobrenko
- F.N.
- Federico García Lorca
- Feliks Kuznesov
- Filip Lech
- Flanny O’Connor
- Florence Noiville
- Florian Altenhöner
- Francis Fukuyama
- Francis Fukuyma
- Frank Dikötter
- Frank O'Hara
- Frankfurt
- Fred Hiatt
- Friedrich Dürrenmatt
- Friedrich Nietzsche
- Fritz J. Raddatz
- Gabriel García Márquez
- Gaither Stewart
- Gaiutra Bahadur
- Gary Leupp
- Gặp gỡ và trò chuyện
- Georg Bönisch
- Georg Trakl
- George Burchett
- George Orwell
- George Perreault
- George Siemens
- Gerhard Will
- Germain Droogenbroodt
- Giang Dang
- Giang Lại Đức
- Giang Nam
- Giáng Vân
- Giáp Văn Dương
- Gideon Rachman
- Giuse Lê Công Đức
- Goethe
- Gonçalo Fernandes
- Gottfried Benn
- Graham Allison
- Grigory Yudin
- Günter Kunert
- Gyảng Anh Iên
- Hà Duy Phương
- Hà Dương Tuấn
- Hà Dương Tường
- Hà Đình Nguyên
- Hạ Đình Nguyên
- Hà Huy Sơn
- Hà Hương
- Hà Lệ Minh
- Hà Ngọc Hòa
- Hạ Nguyên
- Hà Nguyên Du
- Hà Nhân
- Hà Nhật
- Hà Phạm Phú
- Hà Quang Vinh
- Hà Sĩ Phu
- Hà Thanh Vân
- Hà Thế
- Hà Thị Minh Đạo
- Hà Thúc Sinh
- Hà Thủy Nguyên
- Hà Tùng Long
- Hà Tùng Sơn
- Hà Văn Thịnh
- Hà Văn Thùy
- Hà Vũ Trọng
- Hagi Kenaan
- Hai An Vu
- Hải Hạc
- Hải Ngọc
- Hai Thanh
- Han Dang
- Hàn Giang
- Han Kang
- Hàn Vĩnh Diệp
- Hạnh Nguyên
- Hạnh Phước
- Hạnh Viên
- Hannah Beech
- Hào Thiện Nhân
- Haruki Murakami
- Hân Hương
- Heiko Buschke
- Heinrich Heine
- Henri Michaux
- Henry David Thoreau
- Henry Wadsworth Longfellow
- Heriberto Araújo
- Hermann Hesse
- Hiền Trang
- Hiệp Ikaria
- Hiệu Minh
- Hiếu Tân
- Ho Lai-Ming
- Hòa Bình Lê
- Hoa Níp
- Hoài Hương
- Hoài Nam
- Hoài Phương
- Hoài Thanh
- Hoài Việt
- Hoài Ziang Duy
- Hoan Doan
- Hoàn Nguyễn
- Hoàng Ánh
- Hoàng Anh Tuấn
- Hoàng Cát
- Hoàng Cầm
- Hoàng Chí Hiếu
- Hoàng Chính
- Hoàng Cường Long
- Hoàng Dũng
- Hoàng Dương Tuấn
- Hoàng Đăng Khoa
- Hoàng Đỗ
- Hoàng Đông
- Hoàng Đức Truật
- Hoàng Hà
- Hoàng Hải Thủy
- Hoàng Hải Vân
- Hoảng Hãn
- Hoàng Hưng
- Hoàng Khởi Phong
- Hoàng Kim Oanh
- Hoàng Lại Giang
- Hoàng Lan
- Hoàng Lan Anh
- Hoàng Lan Chi
- Hoàng Lê
- Hoàng Lệ
- Hoàng Linh
- Hoàng Long
- Hoàng Mai Ðạt
- Hoàng Mạnh Hải
- Hoàng Minh Trí
- Hoàng Minh Tường
- Hoàng Nam
- Hoàng Nga
- Hoàng Ngọc Biên
- Hoàng Ngọc Hiến
- Hoàng Ngọc Nguyên
- Hoàng Ngọc Tuấn
- Hoàng Nguyễn
- Hoàng Nguyên Vũ
- Hoàng Nhơn
- Hoàng Nhuận Cầm
- Hoàng Phong Tuấn
- Hoàng Phủ Ngọc Tường
- Hoàng Quân
- Hoàng Quốc Hải
- Hoàng Thị Hường
- Hoàng Thị Thu Thủy
- Hoàng Thu Phố
- Hoàng Thúy
- Hoàng Thuỵ Anh
- Hoàng Tiến
- Hoàng Trung Thông
- Hoàng Tuấn Công
- Hoàng Tuấn Phổ
- Hoàng Tùng
- Hoàng Tuỵ
- Hoàng Văn Sơn
- Hoàng Việt
- Hoàng Vũ Thuật
- Hoàng Xuân Phú
- Hoàng Xuân Sơn
- Hoàng Xuân Tuyền
- Hoàng Yến
- Horst Bienek
- Howard Gardner
- Hồ Anh Thái
- Hồ Bạch Thảo
- Hồ Bất Khuất
- Hồ Diệu Vân
- Hồ Dzếnh
- Hồ Đắc Vũ
- Hồ Đình Nghiêm
- Hồ Hải Thụy
- Hồ Hữu Tường
- Hồ Minh Tâm
- Hồ Ngọc Đại
- Hồ Như
- Hồ Phú Bông
- Hồ Tịnh Tình
- Hồ Trường An
- Hồ Tú Bảo
- Hội những người ủng hộ GS. Chu Hảo
- Hồng Anh
- Hồng Hoang
- Hồng Lê Thọ
- Hồng Phú
- Huệ Hương Hoàng
- Huguette Bertrand
- Huong Nguyen
- Huy Cận
- Huy Đức
- Huy Tưởng
- Huyền Thương
- Huỳnh Duy Lộc
- Huỳnh Hoa
- Huỳnh Hữu Uỷ
- Huỳnh Hữu Ủy
- Huỳnh Kim Báu
- Huỳnh Kim Quang
- Huỳnh Lê Nhật Tấn
- Huỳnh Liễu Ngạn
- Huỳnh Ngọc Chênh
- Huỳnh Như Phương
- Huỳnh Sơn Phước
- Huỳnh Tấn Mẫm
- Huỳnh Thế Du
- Huỳnh Thục Vy
- Huỳnh Trọng Khang
- Huỳnh Tuấn Anh
- Hứa Chương Nhuận
- Hương Lan
- Hường Thanh
- Hương Thủy
- Hữu Danh
- Hữu Đông
- Hữu Loan
- Hữu Mai
- Hữu Phương
- Ian Bui
- Ian Johnson
- Igor Poglazov
- Ilza Burchett
- Inrasara
- Iris Radisch
- Isabella Kwai
- Issa
- Issac Bashevis Singer
- Italo Calvino
- Iya Kiva
- J. M. Lotman
- J.B Nguyễn Hữu Vinh
- Jacques Attali
- Jacques Prévert
- Jake Johnson
- James Borton
- James Daniel Spears
- James G. Zumwalt
- James Grossman
- James Joyce
- James Poniewozik
- James Stavridis
- James WrightJuan Felipe Herrera
- Janos Kornai
- Jared Carters
- Jason Lopata
- Jason Morris-Jung
- Jay Nordlinger
- Jaya K.
- Jean Chesnaux
- Jean d'Ormesson
- Jean Piaget
- Jean Przyluski
- Jean Toomer
- Jean-Jacques Brochier
- Jean-Jacques Roth
- Jean-Louis Rocca
- Jean-Luc Chalumeau
- Jean-Marc Roberts
- Jean-Patrick Géraud
- Jean-Paul Sartre
- Jefferson Cowie
- Jeffrey Hanfover
- Jeffrey Nall
- Jessica Swoboda
- Jessie Yeung
- Jiayang Fan
- Jimmy Carter
- Joan Hua
- João Guimarães Rosa
- Joaquin Nguyễn Hòa
- John Barrow
- John Cheever
- John Freeman
- John Keane
- John McCain
- Jon Fosse
- Jonathan Dee
- Jonathan London
- Jörg Wischermann
- Jorge Amado
- Jorge Luis Borges
- Joschka Fischer
- Josée Lapointe
- Joseph Wong
- Joseph Wright
- Josh Rogin
- Joshua Rothman
- Juan Pablo Cardenal
- Juan Pablo Cardenal & Heriberto Araújo
- Julia Cagé
- Julio Cortázar
- Jun’ichiro Tanizaki
- Kahil Gibral
- Kai Hoàng
- Kale
- Kalynh Ngô
- Kamel Daoud
- Kao Phú
- Kap Seol
- Karel Appel
- Karen Tongson
- Kate Chopin
- Kazuo Shiraga
- Kenneth Nguyen
- Keorapetse Kgositsile
- Kerstin Holm
- Kều Jang
- Kha Lương Ngãi
- Khái Hưng
- Khaly Chàm
- Khang Quốc Ngọc
- Khánh
- Khánh Bình
- Khánh Duy
- Khánh Ly
- Khánh Mai
- Khanh Nguyen
- Khanh Pham
- Khánh Phương
- Khánh Trâm
- Khánh Trường
- Khét
- Khế Iêm
- Khiêm Nhu
- Khổng Đức Thiêm
- Khuất Đẩu
- Khuê Phạm
- Khuyết Thư
- Kiệm Hoàng
- Kiến Văn
- Kiệt Anh Hùng
- Kiệt Tấn
- Kiều Duy Vĩnh
- Kiều Loan
- Kiều Mai Sơn
- Kiều Maily
- Kiều Phong
- Kiều Thị An Giang
- Kim Ân
- Kim Chi
- Kim Dung
- Kim Hạnh
- Kim Thúy
- Kim Trần
- Kinh Bắc
- Kính Hòa
- Klaus Wiegerefe
- Kúm
- Kurt-Martin Mayer
- Kỳ Duyên
- Kyoko Numano
- L. N. Tolstoy
- L. V. H.
- La Khắc Hoà
- La Khắc Hòa
- Lã Nguyên
- Lại Nguyên Ân
- Lam Điền
- Lam Ngọc
- Lam Thái Hòa
- Lan Nguyên
- Lang Anh
- Langston Hughes
- LAP
- Larry Diamond
- Lars Vargö
- Laura Cappelle
- Laurent Sagalovitsch
- Lawrence Ferlinghetti
- Lâm Chương
- Lâm Duyên
- Lâm Hạnh
- Lâm Lê
- Lâm Ngân Mai
- Lâm Quang Mỹ
- Lâm Thị Mỹ Dạ
- Leon Trotsky
- Leonard Cohen
- Lê An Thế
- Lê Anh Hoài
- Lê Anh Hùng
- Lê Ân
- Lê Bá Đảng
- Lê Bích Vượng
- Lê Chiều Giang
- Lê Công Định
- Lê Công Giàu
- Lê Công Tư
- Lê Ðình Nhất Lang
- Lê Dũng
- Lê Duy Nam
- Lê Đạt
- Lê Đăng Doanh
- Lê Đình Cai
- Lê Đình Khẩn
- Lê Đình Thắng
- Lê Đỗ Huy
- Lê Đức Dục
- Lê Đức Thôn
- Lê Giang Trần
- Lê Hải
- Lệ Hằng
- Lê Hiệp
- Lê Hoài Nguyên
- Lê Hoàng Diễm Trang
- Lê Hoàng Lân
- Lê Học Lãnh Vân
- Lê Hồ Quang
- Lê Hồng Hà
- Lê Hồng Hiệp
- Lê Hồng Lâm
- Lê Hùng
- Lê Hùng Vọng
- Lê Huyền Ái Mỹ
- Lê Huỳnh Lâm
- Lê Hữu
- Lê Hữu Khoá
- Lê Hữu Khóa
- Lê Hữu Nam
- Lê Kế Lâm
- Lê Khải
- Lê Kim Duy
- Lê Ký Thương
- Lê Lạc Giao
- Lê Luân
- Lê Mã Lương
- Lê Mai
- Lê Mai Lĩnh
- Lê Mạnh Chiến
- Lê Mạnh Đức
- Lê Minh Chánh
- Lê Minh Hà
- Lê Minh Hiền
- Lê Minh Khuê
- Lê Minh Phong
- Lê Ngân Hằng
- Lê Ngọc Luân
- Lê Ngọc Sơn
- Lê Nguyễn
- Lê Nguyễn Duy Hậu
- Lê Nguyễn Hương Trà
- Lê Nguyên Long
- Lê Nguyên Vỹ
- Lê Như Bình
- Lê Oa Đằng
- Lê Phan
- Lê Phú Khải
- Lê Quang
- Lê Quang Đức
- Lê Quảng Hà
- Lê Quang Hợp
- Lê Quang Thành
- Lê Quân
- Lê Quốc Anh
- Lê Quỳnh
- Lê Quỳnh Mai
- Lê Sa Long
- Lê Si Na
- Lê Sơn
- Lê Tất Đạt
- Lê Tất Điều
- Lê Thanh Dũng
- Lê Thanh Hải
- Lê Thanh Phong
- Lê Thanh Trường
- Lê Thân
- lê thi diem thuý
- Lê Thị Hồng Minh
- Lê Thị Huệ
- Lê Thị Hường
- Lê Thị Oanh
- Lê Thị Thấm Vân
- Lê Thiết Cương
- Lê Thiếu Nhơn
- Lê Thọ Bình
- Lê Thời Tân
- Lê Thời Thôi
- Lê Thu Hiền
- Lê Thúy Bảo Liên
- Lê Tiên Long
- Lê Trí Tuệ
- Lê Trinh
- Lê Trọng Nghĩa
- Lê Trọng Nguyễn
- Lê Trung Tĩnh
- Lê Trường Thanh
- Lê Tuấn Huy
- Lê Tuyết Hạnh
- Lê Văn Bỉnh
- Lê Văn Hảo
- Lê Văn Hiếu
- Lê Văn Hòa
- Lê Văn Luân
- Lê Văn Sơn
- Lê Văn Trung
- Lê Văn Tùng
- Lê Vĩnh Tài
- Lê Vĩnh Triển
- Lê Vũ Trường Giang
- Lê Xuân Khoa
- Lê Xuyên
- Li Edelkoort
- Li Zhongqin
- Liêu Diệc Vũ
- Liêu Thái
- Liễu Trương
- Linh Nguyên
- Linh Văn
- Linh Vân
- Linh-Chân Brown
- LKH
- Lorca
- Louis Aragon
- Louise Glück
- Lộc Vàng
- Luân Hoán
- Ludwig von Mises
- Luke Hunt
- Luke Turner
- Lữ Kiều
- Lữ Quỳnh
- Lương Đào
- Lương Thiệu Quân
- Lương Thư Trung
- Lưu Á Châu
- Lưu Bình Nhưỡng
- Lưu Diệu Vân
- Lưu Đức Trung
- Lưu Hà
- Lưu Hiểu Ba
- Lưu Khánh Thơ
- Lưu Mê Lan
- Lưu Minh Hải
- Lưu Na
- Lưu Nhi Dũ
- Lưu Quang Vũ
- Lưu Thuỷ Hương
- Lưu Thủy Hương
- Lưu Trọng Văn
- Lưu Uyên Khôi
- Lý Đợi
- Ly Hoàng Ly
- Lý Ngang
- Ly Phạm
- Lý Quang Hoàn
- Lý Thanh
- Lý Tiến Dũng
- Lý Toàn Thắng
- Lý Trực Dũng
- Lý Xuân Hải
- Lydia Davis
- Lynh Bacardi
- LysP
- M. Gorky
- M.L. Gasparov
- Mạc Phong Tuyền
- Mạc Văn Trang
- Mạc Việt Hồng
- Mạch Nha
- Mạch Quang Thắng
- Madeleine Riffaud
- Mai An Nguyễn Anh Tuấn
- Mai Anh Tuấn
- Mai Bá Ấn
- Mai Bá Kiếm
- Mai Chanh
- Mai Hiền
- Mai Khôi
- Mai Kim Ngọc
- Mai Nhật
- Mai Ninh
- Mai Quốc Ấn
- Mai Quỳnh
- Mai Quỳnh Nam
- Mai Sơn
- Mai Thái Lĩnh
- Mai Thanh Sơn
- Mai Thảo
- Mai Tú Ân
- Mai Văn Hoan
- Mai Văn Phấn
- Mai Văn Tính
- Maki Starfield
- Mamleev
- Mạnh Kim
- Marc Andrus
- Marcel Reich-Ranicki
- Marci Shore
- Marco Ferrarese
- Margarita Lyutova
- Maria Donovan
- Maria Ressa
- Mario Vargas Llosa
- Marion Hennebert
- Mark B. Hamilton
- Mark Binelli
- Mark Frankland
- Mark Osaki
- Mark Strand
- Marta Hillers
- Martin Jankowski
- Martin Kulldorff
- Marty Robbins
- Mary Morose
- Mary Walsh
- Mathias Mayer
- Matthew Clayfield
- Matthew Crawford
- Maurice Blanchot
- Maximilian Steinbeis
- May
- Maya Angelou
- Mặc Đỗ
- Mặc Lâm
- Mân Côi
- McAmmond Nguyễn Thị Tư
- Media Văn Việt
- Michael Burawoy
- Michael Scammell
- Miêng
- Mike Ives
- Mikhail Shishkin
- Mikhail Viktorovich Zygar
- Milan Kundera
- Mimmi Diệu Hường Bergström
- MInh Anh
- Minh Huệ
- Minh Hùng
- Minh Luật
- Minh Quang – Lê Chiên
- Minh Quang Ho
- Minh Tâm
- Minh Thùy
- Minh Thư
- Minh Toàn
- Minh Tuấn
- Monica Berlin
- Mỹ Hằng
- Mỹ Lan
- N. S. Khrushchev
- Nam Dao
- Nam Dao Nguyễn Mạnh Hùng
- Nam Đan
- Nam Đông
- Nam Nguyên
- Nam Sơn
- Naowarat Pongpaiboon
- Natalia lacovelli
- Nataliya Zhynkina
- Natsume Sōseki
- Nay Aung
- ng. anhanh
- Ng.Uyển Nicole Dương
- Ngải Vị VỊ
- Ngân Xuyên
- Nghệ thuật
- Nghiêm Lương Thành
- Nghiêm Phương Mai
- Nghiêm Xuân Hồng
- Nghiên Cứu Phê Bình
- Ngo Thu
- Ngọc Anh
- Ngọc Duy Phan
- Ngoc Hien Bui
- Ngọc Linh
- Ngô Anh Tuấn
- Ngô Bảo Châu
- Ngô Đình Thẩm
- Ngô Đồng
- Ngô Hương Giang
- Ngô Khắc Tài
- Ngộ Không Phí Ngọc Hùng
- Ngô Liêm Khoan
- Ngô Minh
- Ngô Minh Khôi
- Ngô Ngọc Loan
- Ngô Ngọc Trai
- Ngô Nguyên Dũng
- Ngô Nhật Đăng
- Ngô Quốc Phương
- Ngô Quốc Thịnh
- Ngô Thế Vinh
- Ngô Thị Kim Cúc
- Ngô Thị Thanh Lịch
- Ngô Tùng Phong
- Ngô Tự Lập
- Ngô Văn
- Ngô Văn Giá
- Ngô Viết Nam Sơn
- Ngô Viết Trọng
- Ngô Vĩnh Long
- Ngô Xuân Hội
- Ngô Xuân Phúc
- Ngô Xuân Thảo
- Ngu Yên
- Nguyen Duc Thanh
- Nguyễn Hải Hoành
- Nguyễn Anh Dũng
- Nguyễn Anh Tuấn
- Nguyễn Anh Tuấn - đạo diễn
- Nguyễn Bá Chung
- Nguyễn Bách Việt
- Nguyễn Bảo Chân
- Nguyễn Bắc Sơn
- Nguyên Bình
- Nguyên Cầm
- Nguyên Cẩn
- Nguyên Chánh
- Nguyễn Chí Hoan
- Nguyễn Chí Thuật
- Nguyễn Chí Trung
- Nguyễn Chí Tuyến
- Nguyễn Chinh Trung
- Nguyễn Cung Thông
- Nguyễn Cường
- Nguyễn Danh Bằng
- Nguyễn Danh Huế
- Nguyễn Danh Lam
- Nguyễn Ðăng Thường
- Nguyễn Duy
- Nguyễn Dương Quang
- Nguyễn Đạt
- Nguyễn Đắc Kiên
- Nguyễn Đắc Xuân
- Nguyễn Đăng Điệp
- Nguyễn Đăng Hưng
- Nguyễn Đăng Khoa
- Nguyễn Đăng Mạnh
- Nguyễn Đăng Na
- Nguyễn Đăng Quang
- Nguyễn Đăng Thường
- Nguyễn Đình Ấm
- Nguyễn Đình Bin
- Nguyễn Đình Bổn
- Nguyễn Đình Chú
- Nguyễn Đình Cống
- Nguyễn Đình Đăng
- Nguyễn Đình Huỳnh
- Nguyễn Đình Thắng
- Nguyễn Đình Thi
- Nguyễn Đình Toàn
- Nguyễn Đổng Chi
- Nguyễn Đông Thức
- Nguyễn Đức
- Nguyễn Đức Dương
- Nguyễn Đức Hiệp
- Nguyễn Đức Mậu
- Nguyễn Đức Sơn
- Nguyễn Đức Thắng
- Nguyễn Đức Tiến
- Nguyễn Đức Tùng
- Nguyễn Đức Tường
- Nguyễn Gia Trí
- Nguyên Giác
- Nguyên Giác Phan Tấn Hải
- Nguyễn Hà Luân
- Nguyễn Hải Hoành
- Nguyễn Hải Yến
- Nguyễn Hàn Chung
- Nguyễn Hiến Lê
- Nguyễn Hoa Lư
- Nguyễn Hoài Nam
- Nguyễn Hoài Văn
- Nguyễn Hoài Vân
- Nguyễn Hoàn
- Nguyễn Hoàn Nguyên
- Nguyễn Hoàng Ánh
- Nguyễn Hoàng Anh Thư
- Nguyễn Hoàng Diệu Thủy
- Nguyễn Hoàng Diệu Thúy
- Nguyễn Hoàng Giao
- Nguyễn Hoàng Linh
- Nguyễn Hoàng Trung
- Nguyễn Hoàng Văn
- Nguyễn Hồng Anh
- Nguyễn Hồng Giao
- Nguyễn Hồng Hưng
- Nguyễn Hồng Lam
- Nguyễn Hồng Nhung
- Nguyễn Hồng Thục
- Nguyễn Huệ Chi
- Nguyễn Hùng
- Nguyễn Huy Hoàng
- Nguyễn Huy Thiệp
- Nguyễn Huy Vũ
- Nguyên Hưng
- Nguyễn Hưng Quốc
- Nguyễn Hương
- Nguyễn Hữu Đễ
- Nguyễn Hữu Hồng Minh
- Nguyễn Hữu Liêm
- Nguyễn Hữu Nhật
- Nguyễn Hữu Sơn
- Nguyễn Hữu Thiết
- Nguyễn Hữu Việt Hưng
- Nguyễn Hữu Vinh
- Nguyễn kc Hậu
- Nguyễn Khải
- Nguyễn Khánh Duy
- Nguyễn Khánh Trường
- Nguyễn Khắc An
- Nguyễn Khắc Bình
- Nguyễn Khắc Mai
- Nguyễn Khắc Phê
- Nguyễn Khắc Phi
- Nguyễn Khắc Phục
- Nguyễn Khiêm
- Nguyễn Khôi
- Nguyễn Kiến Phước
- Nguyễn Kiều Dung
- Nguyễn Kiều Hưng
- Nguyên Lạc
- Nguyễn Lãm Thắng
- Nguyễn Lan Phương
- Nguyễn Lân Bình
- Nguyễn Lân Thắng
- Nguyễn Lê Hồng Hưng
- Nguyễn Lệ Uyên
- Nguyễn Linh Giang
- Nguyễn Linh Quang
- Nguyễn Lộ Trạch
- Nguyễn Luận
- Nguyễn Lương Hải Khôi
- Nguyễn Lương Ngọc
- Nguyễn Lương Vỵ
- Nguyễn Mai
- Nguyễn Man Nhiên
- Nguyễn Mạnh An Dân
- Nguyễn Mạnh Côn
- Nguyễn Mạnh Đẩu
- Nguyễn Mạnh Tiến
- Nguyễn Manh Trinh
- Nguyễn Mạnh Trinh
- Nguyễn Mạnh Tuấn
- Nguyễn Mạnh Tường
- Nguyễn Minh Anh
- Nguyễn Minh Hòa
- Nguyễn Minh Kính
- Nguyễn Minh Nhị
- Nguyễn Minh Nhựt
- Nguyễn Minh Thuyết
- Nguyễn Mộng Giác
- Nguyên Ngọc
- Nguyễn Ngọc Chu
- Nguyễn Ngọc Giao
- Nguyễn Ngọc Hoa
- Nguyễn Ngọc Lanh
- Nguyễn Ngọc Liễm
- Nguyễn Ngọc Lung
- Nguyễn Ngọc Tâm
- Nguyễn Ngọc Thiện
- Nguyễn Ngọc Tú Anh
- Nguyễn Ngọc Tư
- Nguyên Nguyên
- Nguyễn Nguyên Bình
- Nguyễn Nhật Tín
- Nguyên Nhi
- Nguyễn Như Huy
- Nguyễn Phạm Hùng
- Nguyễn Phú Yên
- Nguyễn Phúc Vĩnh Ba
- Nguyễn Phượng
- Nguyễn Phương Đình
- Nguyễn Phương Mai
- Nguyễn Phương Mạnh
- Nguyễn Quang
- Nguyễn Quang A
- Nguyễn Quang Bình
- Nguyễn Quang Duy
- Nguyễn Quang Dy
- Nguyễn Quang Đồng
- Nguyễn Quang Hồng
- Nguyễn Quang Hưng
- Nguyễn Quang Lập
- Nguyễn Quang Thạch
- Nguyễn Quang Thân
- Nguyễn Quang Thiều
- Nguyễn Quang VInh
- Nguyễn Quân
- Nguyễn Quốc Lâm
- Nguyễn Quốc Thái
- Nguyễn Quốc Toàn
- Nguyễn Quốc Trụ
- Nguyễn Quốc Tuấn
- Nguyên Sa
- Nguyễn Sĩ Dũng
- Nguyễn Sơn Lâm
- Nguyễn Sỹ Phương
- Nguyễn Sỹ Tế
- Nguyễn Tà Cúc
- Nguyễn Tài Cẩn
- Nguyễn Tấn Cứ
- Nguyễn Tất Nhiên
- Nguyễn Thạch Giang
- Nguyễn Thái Hòa
- Nguyễn Thái Hợp
- Nguyễn Thái Sơn
- Nguyễn Thái Tuấn
- Nguyễn Thanh Bình
- Nguyễn Thanh Châu
- Nguyễn Thanh Giang
- Nguyễn Thanh Hiện
- Nguyễn Thanh Hùng
- Nguyễn Thanh Huy
- Nguyễn Thanh Huyền
- Nguyễn Thanh Mỹ
- Nguyễn Thành Nam
- Nguyễn Thanh Nghị
- Nguyễn Thanh Nguyệt
- Nguyễn Thành Phong
- Nguyễn Thanh Sơn
- Nguyễn Thành Sơn
- Nguyễn Thanh Tâm
- Nguyễn Thành Thi
- Nguyễn Thanh Tuyền
- Nguyễn Thanh Văn
- Nguyễn Thanh Việt
- Nguyễn Thế Hùng
- Nguyễn Thế Thanh
- Nguyễn Thị Bích Hậu
- Nguyễn Thị Bích Ngà
- Nguyễn Thị Bình
- Nguyễn thị Cỏ May
- Nguyễn Thị Dư Khánh
- Nguyễn Thị Hải
- Nguyễn Thị Hậu
- Nguyễn Thị Hiền
- Nguyễn Thị Hoàng
- Nguyễn Thị Hoàng Bắc
- Nguyễn Thị Khánh Minh
- Nguyễn Thị Khánh Trâm
- Nguyễn Thị Kim Chi
- Nguyễn Thị Kim Phụng
- Nguyễn Thị Minh Ngọc
- Nguyễn Thị Minh Thương
- Nguyễn Thị Ngọc Hải
- Nguyễn Thị Ngọc Nhung
- Nguyễn Thị Oanh
- Nguyễn Thị Phước
- Nguyễn Thị Thanh Bình
- Nguyễn Thị Thanh Hải
- Nguyễn Thị Thanh Lưu
- Nguyễn Thị Thanh Xuân
- Nguyễn Thị Thanh Yến
- Nguyễn Thị Thảo An
- Nguyễn Thị Thúy Hạnh
- Nguyễn Thị Thùy Linh
- Nguyễn Thị Thụy Vũ
- Nguyễn Thị Thuyền
- Nguyễn Thị Tịnh Thy
- Nguyễn Thị Từ Huy
- Nguyễn Thị Vinh
- Nguyễn Thiện Tống
- Nguyễn Thiện Tơ
- Nguyễn Thói Đời
- Nguyễn Thông
- Nguyễn Thu Quỳnh
- Nguyễn Thu Trang
- Nguyễn Thùy Dương
- Nguyễn Thúy Hạnh
- Nguyễn Thụy Long
- Nguyễn Thuỵ Phương
- Nguyễn Thùy Song Thanh
- Nguyễn Thỵ
- Nguyễn Thy Anh
- Nguyễn Tiến Dũng
- Nguyễn Tiến Lập
- Nguyễn Tiến Trung
- Nguyễn Tiến Văn
- Nguyễn Trần Bạt
- Nguyễn Tri Phương Đông
- Nguyễn Triệu Nam
- Nguyễn Trọng Bình
- Nguyễn Trọng Chức
- Nguyễn Trọng Huân
- Nguyễn Trọng Khôi
- Nguyễn Trọng Tạo
- Nguyễn Trung
- Nguyễn Trung Bảo
- Nguyễn Trung Dân
- Nguyễn Trung Hiếu
- Nguyễn Trung Kiên
- Nguyễn Trung Thuần
- Nguyễn Trường Giang
- Nguyễn Trường Huy
- Nguyễn Trường Uy
- Nguyễn Tuấn
- Nguyễn Tuấn Anh
- Nguyễn Tuấn Khoa
- Nguyễn Tùng
- Nguyễn Tùng Linh
- Nguyễn Tuyết Lan
- Nguyễn Tuyết Lộc
- Nguyễn Tư Nghiêm
- Nguyễn Tử Siêm
- Nguyễn Tường Bách
- Nguyễn Tường Thiết
- Nguyễn Tường Thụy
- Nguyễn Ước
- Nguyễn Vạn Phú
- Nguyễn Văn
- Nguyễn Văn Ba
- Nguyễn Văn Chính
- Nguyễn Văn Ðậu
- Nguyễn Văn Dũng
- Nguyễn Văn Đài
- Nguyễn Văn Gia
- Nguyễn Văn Hạnh
- Nguyễn Văn Hiệp
- Nguyễn Văn Hòa
- Nguyễn Văn Hùng
- Nguyễn Văn Huyên
- Nguyễn Văn Lợi
- Nguyễn Văn Lục
- Nguyễn Văn Miếng
- Nguyễn Văn Nghệ
- Nguyễn Văn Nho
- Nguyễn Văn Phong
- Nguyễn Văn Phú
- Nguyễn Văn Phước
- Nguyễn Văn Sâm
- Nguyễn Văn Sơn
- Nguyễn Văn Tao
- Nguyễn Văn Thiệu
- Nguyễn Văn Thọ
- Nguyễn Văn Trọng
- Nguyễn Văn Trung
- Nguyễn Văn Tuấn
- Nguyễn Văn Vĩnh
- Nguyễn Văn Xuân
- Nguyễn Vi Khải
- Nguyễn Vi Yên
- Nguyễn Viện
- Nguyễn Việt Anh
- Nguyễn Việt Chiến
- Nguyễn Viết Lãm
- Nguyễn Vĩnh Nguyên
- Nguyễn Vũ Hiệp
- Nguyễn Vũ Tiềm
- Nguyễn Vỹ
- Nguyễn Vy Khanh
- Nguyễn Xuân Diện
- Nguyễn Xuân Hằng
- Nguyễn Xuân Hoàng
- Nguyễn Xuân Hưng
- Nguyễn Xuân Khánh
- Nguyễn Xuân Khoát
- Nguyễn Xuân Nghĩa
- Nguyễn Xuân Nha
- Nguyễn Xuân Quang
- Nguyễn Xuân Thiệp
- Nguyễn Xuân Thọ
- Nguyễn Xuân Tiệp
- Nguyễn Xuân Tường Vy
- Nguyễn Xuân Xanh
- Nguyễn Ý Thuần
- Nguyên Yên
- Nguyễn-Chương Mt
- Nguyễn-hòa-Trước
- Nguyệt Chu
- Nguyệt Quỳnh
- Nguyệt Vi
- Ngự Thuyết
- Người Buôn Gió
- Ngyễn Trung Bảo
- Nh. Tay Ngàn
- Nhã
- Nhã Ca
- Nhã Duy
- Nhã Thuyên
- Nhan Do Thanh
- Nhân Hồng
- Nhật Chiêu
- Nhật Lệ
- Nhất Linh
- Nhật Tiến
- Nhật Tuấn
- Nhất Uyên
- Nhị Linh
- Nhị Ngã
- Nhóm Vì một Hà Nội xanh
- Như Huy
- Như Không
- Như Quỳnh
- Như Quỳnh de Prelle
- Như Ý
- Nhược Thủy
- Niall Ferguson
- Nick Hilden
- Nicolas Casey
- Nikulin
- Nina McPherson
- Ninh Dương
- Ninh Kiều
- Nobert Hummelt
- Nông Hồng Diệu
- NP Phan
- Obama
- Ocean Vương
- Octavio Paz
- Ogden Nash
- Oksana Zabuzhko
- Oleg Kashin
- Ondrej Slowik
- onggiaolang
- Orlando Figes
- Orwell
- Oscar Salemink
- Oscar Wilde
- Pablo Neruda
- Pablo Picasso
- Palmer
- Patrick Frater
- Patrick Lodge
- Paul Auster
- Paul Celan
- Paul Éluard
- Paul Hoover
- Paul Mendez
- Paul Mozur
- Paul Theroux
- Paul-François Paoli
- Paulus Lê Sơn
- Pavel Basinsky
- Pavlo Vyshebaba
- Paweł Kubiak
- Pawel Kuczynski
- Paweł Łepkowski
- Percy Mabandu
- Pervez Hoodbhoy
- Peter B. Zinoman
- Peter Hansen
- Peter Harvey
- Peter Kleiner
- Peter Singer
- Phạm Anh Tuấn
- Phạm Biểu Tâm
- Phạm Cao Hoàng
- Phạm Châu
- Phạm Chí Dũng
- Phạm Chi Lan
- Phạm Chu Sa
- Phạm Công Luận
- Phạm Công Thiện
- Phạm Công Út
- Phạm Duy
- Phạm Duy Nghĩa
- Phạm Đình Trọng
- Phạm Đình Vy
- Phạm Đoan Trang
- Phạm Hải Anh
- Phạm Hải Âu
- Phạm Hiền Mây
- Phạm Hoàng Quân
- Phạm Hồng Sơn
- Phạm Hùng Việt
- Phạm Huy Thông
- Phạm Khiêm Ích
- Phạm Kiều Tùng
- Phạm Kỳ Đăng
- Phạm Lệ Quyên
- Phạm Lê Vương Các
- Phạm Linh
- Phạm Lưu Vũ
- Phạm Minh Hoàng
- Phạm Minh Ngọc
- Phạm Minh Quân
- Phạm Minh Trung
- Phạm Ngọc Lư
- Phạm Ngọc Thái
- Phạm Ngọc Tiến
- Phạm Nguyên Trường
- Phạm Ngữ
- Phạm Phan Long
- Phạm Phú Cường
- Phạm Phú Hải
- Phạm Phú Minh
- Phạm Phú Phong
- Phạm Phú Thứ
- Phạm Phú Viết
- Phạm Phúc Thịnh
- Phạm Phương
- Phạm Quang Ái
- Phạm Quang Long
- Phạm Quang Trung
- Phạm Quang Tuấn
- Phạm Sỹ Sáu
- Phạm Tăng
- Phạm Thành
- Phạm Thành Hưng
- Phạm Thanh Nghiên
- Phạm Thảo Nguyên
- Phạm Thế Cường
- Phạm Thị
- Phạm Thị Anh Nga
- Phạm Thị Hoài
- Phạm Thị Kiều Ly
- Phạm Thị Ngọc
- Phạm Thị Phương
- Phạm Thiên Ân
- Phạm Thiên Thư
- Phạm Tín An Ninh
- Phạm Toàn
- Phạm Trần
- Phạm Trọng Chánh
- Phạm Trung Nghĩa
- Phạm Tuấn
- Phạm Tư Thanh Thiện
- Phạm Tường Vân
- Phạm Văn
- Phạm Văn Khoái
- Phạm Văn Quang
- Phạm Văn Song
- Phạm Văn Tình
- Phạm Văn Vũ
- Pham Viem Phuong
- Phạm Viêm Phương
- Phạm Viết Đào
- Phạm Việt Hưng
- Phạm Vũ Lửa Hạ
- Phạm Xuân Đài
- Phạm Xuân Hùng
- Phạm Xuân Nguyên
- Phạm Xuân Trường
- Phan An Sa
- Phan Ba
- Phan Bội Châu
- Phan Cẩm Thượng
- Phan Châu Thành
- Phan Cự Đệ
- Phan Đạo
- Phan Đắc Lữ
- Phan Đình Diệu
- Phan Độc Lập
- Phan Hải-Đăng
- Phan Hồng Giang
- Phan Huy Dũng
- Phan Huy Đường
- Phan Huy Lê
- Phan Huyền Thư
- Phan Kế Toại
- Phan Khôi
- Phan Lặng Yên
- Phan Mạnh Quỳnh
- Phan Nam Sinh
- Phan Ngọc
- Phan Nguyên
- Phan Nhật Nam
- Phan Nhiên Hạo
- Phan Ni Tấn
- Phan Phương Đạt
- Phan Quang
- Phan Tấn Hải
- Phan Tấn Uẩn
- Phan Thanh Bình
- Phan Thắng
- Phan Thế Hải
- Phan Thị Hà Dương
- Phan Thị Kim Phúc
- Phan Thị Trọng Tuyển
- Phan Thị Vàng Anh
- Phan Thu Vân
- Phan Thúy Hà
- Phan Trang Hy
- Phan Trí Đỉnh
- Phan Trọng Hoàng Linh
- Phan Văn Giưỡng
- Phan Văn Song
- Phan Văn Thắng
- Phan Vũ
- Phan Xine
- Phan Xuân Sinh
- Phannguyên Psg
- Phanxipăng
- Phaolô VI
- Pháp Hoan
- Pháp Vân
- Phapxa Chan
- Phát biểu nhận giải Văn Việt
- Phil Caputo
- Philip Larkin
- Philip Roth
- Phong Linh
- Phong Nguyen
- Phong Quang
- Phố Văn
- Phú Quang
- Phù Sa
- Phúc Lai GB
- Phúc Tiến
- Phunchok Stobdan
- Phùng Anh Kiệt
- Phùng Hi
- Phùng Hoài Ngọc
- Phùng Học Vinh
- Phùng Ngọc Kiên
- Phùng Nguyễn
- Phùng Quán
- Phùng Thành Chủng
- Phùng Thị Hạ Nguyên
- Phùng Thị Như Hà
- Phuong Ta
- Phương Hương
- Phương Phương
- Phương Thảo
- Phương Thuý
- Phương Uy
- Pierre Darriulat
- Pierre Lemieux
- Prashanth Parameswaran
- Qladimir Pyljow
- Quách Hạo Nhiên
- Quách Tấn
- Quách Thoại
- Quảng Diệu Trần Bảo Toàn
- Quang Dũng
- Quang Đức
- Quang Minh
- Quang Phan
- Quảng Tánh Trần Cầm
- Quậy Nguyễn
- Quế Hương
- Quốc Dũng
- Quốc Phương
- Quốc Toản
- Quyên Di
- Quyên Hoàng
- Quỳnh Iris de Prelle
- Quỳnh Vi
- Rabindranath Tagore
- Rainer Maria Rilke
- Ralph Chaplin
- Rebecca Mead
- Rebecca Solnit
- Reiner Traub
- Remo Verdickt
- Riccardo Gazzaniga
- Richard C. Paddock
- Richard Millet
- Richard Serra
- Robert Desnos
- Robert McCrump
- Roger Vu
- Roland Barthes
- Romain Rolland
- Ronald F. Inglehart
- Ruben David Gonzalez Gallego
- Russell Edson
- Ruth Ingram
- Ryszard Legutko
- Salman Rushdie
- Salvatore Babones
- Sam Dresser
- Sạn chữ
- Sandra Kerschbaumer
- Sara Teasdale
- Sarah Pulliam Bailey
- Sarah Thornton
- Sáu Nghệ
- Sergio Bitar
- Shakespeare
- Shannon Van Sant
- Sheikha A
- Sheila Fischman
- Sheila Ngoc Pham
- Sheri Berman
- Shigeeda Yutaka
- Shirin Ebadi
- Shukshin
- Simon Johnson
- Sire Apm Lukwesa
- Slavoj Žižek
- Sohaniim
- Son Kieu Mai
- Song Chi
- Song Hà
- Song Nguyễn
- Song Phạm
- Song Phan
- Song Thao
- Số đặc biệt
- Sơn Ca
- Sơn Hoàng Liên
- Sơn Kiều Mai
- Sơn Nam
- Stefano Harney
- Stephan Koester
- Stephen B. Young
- Steve Earle
- Susan Sontag
- Suzuki Katsuhiko
- Sương Nguyệt Minh
- Sương Quỳnh
- Svetlana Alexievich
- Svetlana Alexievitch
- Svetlana Alexiévitch
- Sylvia Plath
- T. Đ.
- T.Vấn
- Tạ Anh Thư
- Tạ Chí Đại Trường
- Tạ Duy Anh
- Tạ Tỵ
- Tạ Văn Tài
- Tạ Văn Thông
- Tạ Xuân Hải
- Tadeusz Rósewicz
- Tam Ích
- Tamarchenko
- Tàn Tuyết
- Tanaami Keiichi
- Taras Shevchenko
- Tarik Khaldi
- Tăng Quang
- Tâm An
- Tâm Chánh
- Tâm Don
- Tâm Thường Định
- Tâm Việt
- Tấn An
- Teolinda Gersão
- Teresa Mỹ Chúc
- Thạch Đạt Lang
- Thạch Quỳ
- Thạch Thảo
- Thái Bá Tân
- Thái Bá Vân
- Thái Bảo
- Thái Hà
- Thái Hạo
- Thái Kế Toại
- Thái Kim Lan
- Thái Ngọc San
- Thái Sinh
- Thái Thanh
- Thái Thăng Long
- Thái Tuấn
- Thái Văn
- Thái Văn Đào
- Thái Vũ
- Thạnh Đà
- Thanh Hằng - Anh Khoa
- Thành Lộc
- Thanh Nam
- Thanh Ngọc
- Thanh Phương
- Thanh Tâm Tuyền
- Thanh Thảo
- Thanh Thuỷ
- Thanh Trúc
- Thanh Tùng
- Thanh Xuân
- Thanhhà Lại
- Thảo Dân
- Thao Dinh
- Thảo luận
- Thảo Nguyên
- Thảo Trường
- Thảo Vy
- Thẩm Đống
- Thận Nhiên
- Thân Trọng Mẫn
- Thân Trọng Sơn
- Thế Dũng
- Thế Giang
- Thế Quân
- THẾ THANH
- Thế Uyên
- Thi Hoàng
- Thi Nguyên
- Thi sỹ ỦA
- Thi Vũ
- Thích Nhất Hạnh
- Thích Nữ Chân Không
- Thích Phước An
- Thierry Leclère
- Thierry Lentz
- Thiên Di
- Thiên Điểu
- Thiền Lâm
- Thiền Nguyễn
- Thiên Thai
- Thiện Tùng
- Thiện Ý
- Thiết Thạch
- Thiếu Khanh
- Thiều Mai Lâm
- Tho Nguyen
- Thomas A. Bass
- Thomas Bo Pedersen
- Thomas Mahler
- Thomas S. Mullaney
- Thông Đặng
- Thơ
- Thu Phong
- Thu Vàng
- Thuận
- Thuần Ngô
- Thuận Paris
- Thuận Thiên
- Thục Quyên
- Thụy An
- Thùy Dung
- Thụy Khuê
- Thùy Linh
- Thụy My
- Thủy Tiên
- Thư Bạn Đọc
- Thường Quán
- Thy An
- Tịch Ru
- Tiet Hung Thai
- Tiêu Dao Bảo Cự
- Tiêu Kiện Sinh
- Tiểu Tử
- Tillman Miller
- Timothy Brennan
- Timothy Garton Ash
- Timothy Snyder
- Tina Hà Giang
- Tomas Tranströmer
- Tô Đăng Khoa
- Tô Hải
- Tô Hoàng
- Tố Hữu
- Tô Lan Hương
- Tô Ngọc Vân
- Tô Thẩm Huy
- Tô Thùy Yên
- Tô Văn Trường
- Tôi Đây
- Tôn Thất Thông
- Tống Văn Công
- Trà Đóa
- Trà Nhiên
- Tracy K. Smith
- Tran Dinh Dung
- Tran Nam Dung
- Trang Châu
- Trang Hạ
- Trang Thanh
- Trang Thế Hy
- Trangđài Glassey Trầnguyễn
- Trangđài Glasssey-Trầnguyễn
- Trao đổi
- Trầm Tử Thiêng
- Trần Anh Hùng
- Trần Bá Đại Dương
- Trần Bang
- Trần Bình Nam
- Trần C. Trí
- Trần Cao Lĩnh
- Trần Cao Tường
- Trần Công Tâm
- Trần Công Tín
- Trần Dạ Từ
- Trần Dần
- Trần Doãn Nho
- Trần Dũng Thanh Huy
- Trần Duy
- Trần Duy Phiên
- Trần Duy Trung
- Trần Đăng Khoa
- Trần Đăng Tuấn
- Trần Đĩnh
- Trần Đình Bút
- Trần Đình Hoành
- Trần Đình Lương
- Trần Đình Sơn Cước
- Trần Đình Sử
- Trần Đình Triển
- Trần Đình Trợ
- Trần Độ
- Trần Đồng Minh
- Trần Đức Anh Sơn
- Trần Đức Thảo
- Trần Đức Tiến
- Trần Đức Tín
- Trần Đức Toản
- Trần Gia Huấn
- Trần Gia Ninh
- Trần Hà Linh
- Trần Hạ Tháp
- Trần Hạ Vi
- Trần Hải
- Trần Hạnh
- Trần Hậu
- Trần Hoài Anh
- Trần Hoài Thư
- Trần Hoàng Phố
- Trần Hoàng Trúc
- Trần Hoàng Vy
- Trần Hùng
- Trần Huy Bích
- Trần Huy Minh Phương
- Trần Huy Quang
- Trần Huỳnh Duy Thức
- Trần Hữu Dũng
- Trần Hữu Khánh
- Trần Hữu Quang
- Trần Hữu Tá
- Trần Hữu Thục
- Trần Khánh Triệu
- Trần Kiêm Đoàn
- Trần Kiêm Trinh Tiên
- Trần Kim Trắc
- Trần Kỳ Trung
- Trần Lam
- Trần Lê Sơn Ý
- Trần Lương
- Trần Lý Trí Tân
- Trần Mạnh Hảo
- Trần Mạnh Tuấn
- Trần Minh Phi
- Trần Minh Quốc
- Trần Mộng Tú
- Trần Nam Bình
- Trần Ngân Hà
- Trần Nghi Hoàng
- Trần Ngọc Cư
- Trần Ngọc Hiếu
- Trần Ngọc Tuấn
- Trần Ngọc Vương
- Trần Nguyên Đán
- Trần Nhã Thụy
- Trần Nhương
- Trần Phong Giao
- Trần Phong Vũ
- Trần Quang Đức
- Trần Quang Lộc
- Trần Quốc Nam
- Trần Quốc Thuận
- Trần Quốc Toàn
- Trần Quốc Trọng
- Trần Quốc Vượng
- Trần Quyết Thắng
- Trân Sa
- Trần Song Hào
- Trần Thành
- Trần Thanh Ái
- Trần Thanh Cảnh
- Trần Thanh Huy
- Trần Thanh Vân
- Trần Thắng
- Trần Thế Vĩnh
- Trần Thị Băng Thanh
- Trần Thị Diệu Tâm
- Trần Thị Lai Hồng
- Trần Thị Lam
- Trần Thị NgH.
- Trần Thị Nguyệt Mai
- Trần Thị Phương Phương
- Trần Thị Thanh Thoả
- Trần Thị Trường
- Trần Thiện Đạo
- Trần Thùy Mai
- Trần Tiến
- Trần Tiễn Cao Đăng
- Trần Tiến Dũng
- Trần Tiễn Khanh
- Trần Tố Nga
- Trần Trọng Dương
- Trần Trọng Thức
- Trần Trọng Vũ
- Trần Trung Chính
- Trần Trung Đạo
- Trần Tuấn
- Trần Từ Mai
- Trần Vàng Sao
- Trần Văn Chánh
- Trần Văn Đỉnh
- Trần Văn Khê
- Trần Văn Minh
- Trần Văn Nam
- Trần Văn Thọ
- Trần Văn Thủy
- Trần Văn Tý
- Trần Vấn Lệ
- Trần Việt Hà
- Trần Viết Ngạc
- Trần Vinh Dự
- Trần Vũ
- Trần Vũ Hải
- Trần Vương Thuấn
- Trần Vương Thuận
- Trần Wũ Khang
- Trần Xuân Hoài
- Trần Xuân Linh
- Trần Xuân Lĩnh
- Trần Xuân Thảo
- Trần Yên Hòa
- Trần Yên Nguyên
- Trên
- Trên Facebook
- Trên Facebook/Minds
- Trên kệ sách
- Trên trang diaCRITICS
- Trí Hiệu Dân
- Triều Anh
- Triều Hoa Đại
- Triêu Nhan
- Triều Sơn
- Triệu Tử Dương
- Trịnh Anh Tuấn
- Trịnh Bá Phương
- Trịnh Bách
- Trịnh Cao Hòa Thanh
- Trịnh Chu
- Trịnh Công Sơn
- Trịnh Cung
- Trịnh Duy Kỳ
- Trịnh Hữu Long
- Trịnh Kim Tiến
- Trịnh Lữ
- Trịnh Minh Tuấn
- Trịnh Sơn
- Trịnh Thanh Thủy
- Trịnh Thu Tuyết
- Trịnh Vĩnh Phúc
- Trịnh Xuân Thuận
- Trịnh Xuân Thủy
- Trịnh Y Thư
- Trọng Anh
- Trọng Phú
- Trọng Thành
- Tru Sa
- Trúc Giang
- Trúc Thông
- Trúc Ty
- Trump
- Trung Bảo
- Trung Dũng Kqd
- Trùng Dương
- Trung Trung Đỉnh
- Trư Sa
- Trường An
- Trương Anh Ngọc
- Trương Anh Thụy
- Trương Chính
- Trương Duy Nhất
- Trương Đăng Dung
- Trương Điện Thắng
- Trương Đình Phượng
- Trương Hồng Quang
- Trương Huy San
- Trường Minh
- Trương Ngọc Chương
- Trương Nguyên
- Trương Nguyện Thành
- Trương Nhân Tuấn
- Trương Phượng
- Trương Quang
- Trương Quang Đệ
- Trương Quang Nhuệ
- Trương Quang Vĩnh
- Trương Thị Ngọc Hân
- Trương Thiên Phàm
- Trương Thu Hiền
- Trương Tố Hoa
- Trương Trọng Nghĩa
- Trương Tửu
- Trương Văn Dân
- Trương Văn Vĩnh
- Trương Vũ
- Trương Xuân Thiên
- Tú Mỡ
- Tù Quốc Hoài
- Tù Sâm
- Tú Trung Hồ
- Tuấn Duy
- Tuấn Khanh
- Tuân Nguyễn
- Tuấn Thảo
- Tuệ Anh
- Tuệ Đăng
- Tuệ Nguyên
- Tuệ Nhân
- Tuệ Nhật
- Tuệ Sĩ
- Tuệ Sỹ
- Tùng Dương Cola
- Tung Nguyen
- Turner
- Túy Hồng
- Tuyết Nghi
- Tư
- Từ Dung
- Tư liệu
- Tử Linh
- Từ Mai Trần Huy Bích
- Từ Quốc Hoài
- Từ Sâm
- Từ Thức
- Tưởng
- Tương Lai
- Umberto Eco
- Uông Tăng Kỳ
- Uông Triều
- Uyển Ca
- Uyên Nguyễn
- Uyên Thao
- Uyên Vũ
- V. Erofiev
- Vàng A Giang
- Varlam Shalamov
- Vasco Gargalo
- Vasily Makarovich
- Văn
- Văn Biển
- Văn Cao
- Văn Chinh
- Văn Công Hùng
- Văn Giá
- Văn học
- Văn học Miền Nam 54-75
- Văn Như Cương
- Văn Quang
- Văn Tâm
- Văn Việt
- Văn.
- Vấn đề hôm nay
- Vận Động Ứng Cử Đại Biểu Quốc Hội 2016
- Vân Hạ
- Vân Phi
- Velcrow Ripper
- Veronica Melkozerova
- Vi Lãng
- Vi Trần
- Vi Yên
- Viet Thanh Nguyen
- Viên Linh
- Việt Bách
- Việt Bình
- Việt Dzũng
- Việt Khang
- Việt Lang
- Việt Phương
- Viktor Maslov
- Vinh Anh
- Vĩnh Hảo
- Vĩnh Quyền
- Virginia Heffernan
- Virginia Woolf
- Vladimir Nabokov
- Võ An Đôn
- Võ Anh Minh
- Võ Anh Thơ
- Võ Bá Cường
- Võ Đắc Danh
- Võ Định Hình
- Võ Đức Phúc
- Võ Hồng
- Võ Huy Tâm
- Võ Hương Quỳnh
- Võ Kỳ Điền
- Võ Ngàn Sông
- Võ Phiến
- Võ Thị Hảo
- Võ Thị Thu Hằng
- Võ Tiến Cường
- Võ Tòng Xuân
- Võ Trí Hảo
- Võ Văn Quản
- Võ Văn Tạo
- Võ Văn Thôn
- Võ Xuân Quế
- Võ Xuân Sơn
- Volker Weidermann
- Volodymyr Vynnychenko
- Volodymyr Zelenskyy
- Vũ Bằng
- Vũ Biện Điền
- Vũ Cao Đàm
- Vũ Cát Tường
- Vũ Đình Hòe
- Vũ Đình Huỳnh
- Vũ Đình Liên
- Vũ Đình Phòng
- Vũ Đức Khanh
- Vũ Đức Phúc
- Vũ Đức Sao Biển
- Vu Gia
- Vũ Hà Văn
- Vũ Hạnh
- Vũ Hoàng Chương
- Vũ Hoàng Thư
- Vũ Hồng Ánh
- Vũ Huy Ngọc
- Vũ Huy Quang
- Vũ Khắc Hoè
- Vũ Khắc Khoan
- Vũ Kim Hạnh
- Vũ Kim Thu
- Vũ Lâm
- Vũ Lập Nhật
- Vũ My Lan
- Vũ Ngọc Giao
- Vũ Ngọc Hoàng
- Vũ Ngọc Tâm
- Vũ Ngọc Tiến
- Vũ Nho
- Vũ Oanh
- Vũ Quang Việt
- Vũ Quí Hạo Nhiên
- Vũ Quốc Ngữ
- Vũ Quỳnh Hương
- Vũ Quỳnh Nh.
- Vũ Thành Sơn
- Vũ Thanh Tâm
- Vũ Thanh Tùng
- Vũ Thành Tự Anh
- Vũ Thế Khôi
- Vũ Thị Hải
- Vũ Thị Nhuận
- Vũ Thị Phương Anh
- Vũ Thị Phương Lan
- Vũ Thị Thanh
- Vũ Thị Thanh Mai
- Vũ Thư Hiên
- Vũ Tiến Lập
- Vũ Trọng Khải
- Vũ Tuấn Hoàng
- Vũ Từ Trang
- Vũ Tường
- Vũ Viết Tuân
- Vũ Xuân Tửu
- Vương Bích Ngọc
- Vương Đan
- Vương Huy
- Vương Ngọc Minh
- Vương Tiểu Nhị
- Vương Trí Nhàn
- Vương Trọng
- Vương Trùng Dương
- Vương Trung Hiếu
- Vy Thảo
- W. H. Auden
- Wa Praong
- Walt Whitman
- Walter Isaacson
- Wayne Karlin
- Wells
- Wendy Barker
- Wilhelm Schmid
- Will Nguyen
- William Carlos Williams
- William Nee
- William Stafford
- William Stanley Merwin
- Winston Phan Đào Nguyên
- Wislawa Szymborska
- Wolf Biermann
- Wolfgang Borchert
- Wynn Gadkar Wilcox
- Xie Tao
- Xuân Ba
- Xuân Diệu
- Xuân Dương
- Xuân Đài
- Xuân Minh
- Xuân Phượng
- Xuân Sách
- Xuân Thọ
- Xuân Vũ
- Xương Văn
- Y Chan
- Ý Nhi
- Y Uyên
- Yanis Varoufakis
- Yevgeny Yevtushenko
- Yên Ba
- Yên Khắc Chính
- Yến Năng
- Yên San
- Yên San Thụy Miên
- Yiyun Li
- Yoko Ogawa
- Yōko Ogawa
- Yoko Tawada
- Young Sang Lee
- Yuliya Ilchuk
- Yuno Bigboi
- Yves Sintomer
- Yvette Tan
- Zac Herman
NGHĨA TRANG ĐỒNG NHI
Truyện ngắn
Lynh Barcadi
Mọi sự kiện của đời tôi đều xảy đến vào những đêm khuya khoắc. Đêm nay cũng vậy, cái lành lạnh khác lạ từ đâu chạm vào da tay khiến tôi giật mình tỉnh giấc. Tôi giở tay lên vuốt vuốt làn da. Chẳng có ai bên tôi giờ này trừ con tôi. Bóng điện được bật lên. Tôi mỉm cười, dưới ánh sáng trắng con tôi vẫn đang ngủ ngoan như mọi lần.
Đã hơn ba tuần nay, tôi từ chối mọi người đàn ông. Tôi sợ họ phát hiện sự lo lắng khác thường trên gương mặt vẫn luôn lạnh lùng của tôi. Hơn nữa, tôi cũng muốn dành mọi thời gian lo cho con tôi. Cả nhiều ngày nay nó chẳng ăn uống gì, kể cả nước cơm pha đường, thức uống mà nó ưa thích nhất. Vừa rồi cũng vậy, tôi chỉ mới thiếp đi sau khi tuyệt vọng nhìn dòng nước trắng đục chảy ngược ra từ cái miệng nhỏ xíu. Vậy mà bây giờ thân thể nó lạnh ngắt. Hay nó nhõng nhẽo, muốn được ngậm ti như mọi lần. Có lẽ vậy. Tôi ngồi dậy, vén áo lên đút núm vú vào miệng nó. Cái miệng vẫn ngậm chặt, mắt không mở ra nhìn tôi cười toe toét nữa. Trước đây dù biết vú tôi không có sữa, nó cũng vui vẻ ngậm rồi dùng lợi day day nghe nhồn nhột. Tôi lấy hai ngón tay cố tách hai cái lợi đang khít chặt vào nhau, một dòng nước dãi trong veo chảy tràn xuống cổ áo nó khi hai cái lợi bị tách ra. Tôi đưa núm vú vào. Cái núm vú lạc lõng giữa hai cái lợi há hốc và cái lưỡi cứng đờ. Chắc con tôi ngủ say quá. Tôi đặt nó trở lại trên tấm khăn bông đỏ, ngả người nằm xuống bên cạnh. Cánh cửa sổ trên gác lại bật mở, tôi nhổm dậy bò ra cột dây lại.
Một vì sao nhỏ xíu đột ngột từ mái nhà vút bay về phía thật xa.
I
Đêm nay biển động. Tiếng sóng ào ào từng chặp vỗ vào bờ gào thét. Gió mạnh hơn, cát bay rào rạo. Cổ tôi rít chịt, ngứa, tóc bay rối bời. Một cái bọc đen nằm đơn độc bên bờ kè. Chắc lại nó. Tôi cúi xuống. Dưới ánh đèn đường vàng nhạt, một vật thể bầy nhầy đỏ loét nằm bên trong cái bọc. Tôi cột lại, treo nó lên ghi đông xe đạp. Nãy giờ đi hết các bờ kè chính của bờ biển, mà tôi chỉ lượm được một bào thai. Có lẽ nhóm Thiện Nguyện đã đi lượm trước. Hôm nay họ đi khuya hơn thì phải, hay họ cố tình làm vậy để tôi không còn cơ hội rớ tay vào việc gì nữa. Tôi chợt thấy nghèn nghẹn, rồi chợt nhận ra mình đang tầm phào. Càng lượm ít thai nhi càng phải mừng chứ. Tôi kéo cho cái áo sát thêm vào người. Gió biển thường lạnh, giờ này càng lạnh hơn. Hôm nay vậy là ít, không biết nhóm Thiện Nguyện tìm được bao nhiêu. Tôi vòng xe đạp trở ra nghĩa trang. Mắt nhíu xuống nặng trịch. Chắc đã khuya lắm rồi. Chợt cái bọc đen bị tuột ra rơi xuống cát. Tôi giật mình nhìn xuống, trời đất, làm sao mà hốt lên. Máu ngấm nhanh ngay khi chạm mặt cát, cái nhúm bầy nhầy bể ra văng toè loe. Tôi cúi xuống định làm một hành động gì đó, nhưng một mùi hôi dữ dội đột ngột xộc lên mũi. Tôi bỗng thấy hãi hùng, vùng đứng lên lao đầu về phía trước chạy thục mạng.
Tôi cố chạy thật nhanh, càng nhanh càng tốt như sợ linh hồn của bào thai đuổi kịp. Máu nhiều quá, tôi chưa từng thấy nhiều máu như vậy kể từ buổi vượt biên không thành. Cát bay vào miệng, tôi cố dùng lưỡi đẩy ra nhưng vô ích, miệng tôi như chứa cả bụm cát. Tôi chỉ dừng lại khi vấp phải ụ cát ai đó đã gom vào một chỗ. Lồm cồm ngồi dậy, nhìn kỹ, thì ra đó là một toà lâu đài bằng cát xây dang dở. Tôi tỉnh người, một cảm giác ngượng ngùng chợt đến. Tôi bước từng bước chậm chạp quay lại với cái bào thai, trong tay cầm cái xẻng bằng nhựa, nó là món đồ chơi mà chủ nhân tí hon nào đó của toà lâu đài để quên. Chiếc xe đạp và đống bầy nhầy vẫn ở yên đó. Tôi cởi áo ngoài bịt chặt mũi, dùng cái xẻng xúc cả cát lẫn máu thịt bỏ lại vào bao.
Xin cháu đừng giận cô, cô hậu đậu quá! Tôi vừa đạp xe ra đường lớn vừa lẩm bẩm.
Tôi căng mắt nhìn vào màn đêm phía trước. Cứ đi, cứ rẽ, cứ đạp xe theo thói quen. Đường đến nghĩa trang khá xa. Hai bên đường những cây cao su ngả nghiêng trong gió. Vài bóng đèn néon nhỏ xíu buộc hờ hững trên cành. Thỉnh thoảng vài bóng người trồi ra thụt vô ở các thân cây rồi biến mất. Chẳng có gì lạ, đó là bọn trộm mủ cao su, giờ này mới là giờ làm ăn của chúng. Khu nghĩa trang cũng hiện ra trước mắt tôi, vẫn vắng lặng như mọi lần. Mà vắng lặng cũng phải, vì chẳng ai ra đường vào giờ này, nói chi việc đi đến nghĩa trang. Tôi để xe đạp ngã vào dãy hàng rào trước cổng, xách cái bọc đi sâu vào trong lần tìm một khoảng đất trống. Những nấm mồ nho nhỏ mọc khắp nơi, nhìn như những thân nấm non nớt rộn ràng mọc lên sau mùa mưa dầm. Những tấm bia sơ sài, khiêm nhường nép vào nhau cố tình chừa đất cho những bào thai mới. Cái xẻng bằng nhựa vậy mà có ích, tôi dùng nó để bới đất thay vì dùng tay như mọi khi. Khoảng đất nhỏ xíu, tôi phải cẩn thận lắm mới không xới lấn sang phần mộ bên cạnh. Hôm nay tôi có mang theo nhang, mùi nhang làm tôi thấy đầu óc sảng khoái. Chỉ thiếu mỗi cái bia và bông hoa nhỏ. Ngôi mộ nào cũng được nhóm Thiện Nguyện trang bị đủ ba món khi vừa chôn cất, đó là nhang, hoa và tấm bia. Nhưng không sao, ngày mai khi đến đây và phát hiện ngôi mộ mới, nhóm sẽ biết phải làm thêm những gì. Tôi chỉ có thể làm sơ sài như vầy sau khi đã rời khỏi nhóm.
Tôi chưa về vội, mà ngồi bệt xuống đất nhìn xung quanh. Nhìn để mà nhìn, chứ nơi đây cũng tối mờ mịt như đoạn đường lúc đầu. Hồi đó cũng có một bóng đèn tròn treo ở cổng, do dì Hạnh câu điện nhờ ở ngôi nhà gần đây. Nhưng khi thấy nhóm mang quá nhiều bào thai đến, và biến nơi đây thành một nghĩa trang thực thụ, thì chủ nhà đã chuyển đi nơi khác. Những người khác thấy hàng xóm bỏ đi, liền làm đơn lên phường. Bây giờ trong lúc chờ phường giải quyết cái nghĩa trang, họ cũng chuyển đến ở tạm nơi khác cho chắc ăn. Ma trẻ con đã đáng sợ, mà đây lại là bào thai chết oan thì càng dễ sợ hơn. Tôi nhớ đến dì Hạnh. Chắc dì sẽ mệt lắm, địa phương đã có giấy báo sẽ dỡ bỏ khu nghĩa trang này. Rồi dì sẽ chuyển những vong hồn chưa thành hình người này đi đâu. Hai khu nghĩa trang nằm trên vùng đất nổi tiếng có mìn sát thương thì đã chật, và mặc dù ở khá xa nơi đây, thỉnh thoảng dì Hạnh vẫn bị nhắc nhở di dời. Tôi phủi tay. Đưa mắt nhìn lại nấm mồ nhỏ chưa hoàn hảo.
Tôi không đến tu viện xin gặp dì Hạnh nữa, vì tôi biết nếu dì nhận tôi, dì sẽ lại khốn khổ với ánh mắt khó chịu của những người đàn bà đó. Trước kia họ yêu kính lòng nhân của dì, họ chào hỏi và lắng nghe dì nói về sự sống quí giá mà con người được Chúa ban chọn. Bây giờ họ không muốn nhìn mặt dì, thậm chí không thèm xếp hàng nhận bánh thánh ở dãy có dì đứng phát. Tôi không trách dì, dì đã vì tôi mà đương đầu với họ cả một thời gian dài. Tôi mong dì tạo được uy tín trở lại sau khi tôi tự động rời khỏi nhóm. Bởi nếu có uy tín, dì sẽ vận động những người có lòng từ thiện hiến những mảnh đất an toàn để làm nghĩa trang. Nhóm sẽ không phải mạo hiểm chôn bào thai ở những vùng đất hoang, đầy rẫy các quả mìn sát thương ẩn giấu dưới lớp lá héo khô của vùng đất từng qua một thời chiến tranh ác liệt. Và nhất là sẽ không còn xảy ra tình trạng bị chính quyền hăm he lấy lại đất nữa.
Sương xuống nhiều khiến da thịt tôi lạnh toát. Phải về thôi. Chợt có tiếng lay động không bình thường của cành lá, tôi giật mình, ai mà ra đây vào giờ này. Tiếng cành lá va chạm mỗi lúc mỗi rõ hơn, rồi tiếng chân người bước về phía tôi mỗi lúc mỗi gần. Tôi chẳng nhìn thấy gì, chỉ biết không chỉ có một người mà nhiều người lắm. Tôi chưa kịp sợ hãi vì nghĩ có ma, thì nhiều ánh đèn pin cùng lúc bật sáng rọi vào mặt tôi đến loá mắt. Một bàn tay ai đó đột ngột tát mạnh vào má tôi, rồi những cú đấm, đá, giật tóc tới tấp khiến tôi choáng váng. Nhưng giờ thì tôi tin chắc họ là người chứ không phải ma.
Đánh nó đi, đánh chết đồ đĩ già! Cái thứ ngoan cố, cho nó chừa cái tật đạo đức giả, đánh đi!
Một cú đấm như trời giáng trúng vào ngay cằm, tôi tưởng đầu mình đã văng ra khỏi cổ. Bị mất thằng bằng, tôi té ụp xuống, mặt đụng phải một cái bia bằng ván, đau buốt, nhưng tôi vẫn còn tỉnh táo nhận ra giọng nói vừa rồi rất quen thuộc. Phải rồi, thật không thể tin vì họ là người trong nhóm Thiện Nguyện. Họ đang làm gì tôi, họ muốn giết tôi sao. Tôi không thể la lên được, những cú đánh thô bạo vẫn giáng xuống tới tấp. Tôi không thấy đau nữa, chỉ thấy thân thể mình tê cứng lại. Tôi càng ngạc nhiên hơn, khi nhận ra tiếng của dì Hạnh vang lên đầy bức xúc.
Đủ rồi đủ rồi, đánh người ta vậy đủ rồi, vậy là nó biết rồi, hiểu rồi, không cần đánh nữa đâu!
Tôi giật mình. Thì ra nãy giờ dì vẫn đứng ở đây, dì chứng kiến, dì đi chung đám người này rình rập tôi. Tôi muốn nói gì đó với dì, nhưng miệng chợt tê cứng lại. Đám người cũng đã dừng tay, họ đột ngột trả cho khu nghĩa trang sự yên lặng trầm mặc như trước. Vài phút sau, một cánh tay nhẹ nhàng đặt trên vai tôi. Tôi không thể quay đầu lại, nó cũng tê cứng như quai hàm tôi lúc này. Nhưng tôi biết bàn tay đó là của dì Hạnh, dì không nói gì, mà nhét vật gì đó vào túi áo sơ mi của tôi. Ánh đèn pin và tiếng chân người xa dần. Gió rít từng hồi bên tai. Tôi ngã vật xuống đất như một thân tượng gỗ.
II
Người đàn ông xìu xuống, nằm vật ra với những giọt mồ hôi nhễ nhãi trên khắp mặt và lưng. Ông thở chậm lại, quay qua nhìn tôi mỉm một nụ cười gượng gạo. Ông đưa bàn tay đầy vết chai sần lên vuốt những giọt mồ hôi trên mặt. Ông đã tươi tỉnh hơn lúc mới đến đây. Những vết chai trong lòng tay của ông cũng có công dụng của riêng chúng, vì nhìn vào đó tôi chỉ lấy giá rất bình dân. Ông là một trong những người khách quen của tôi. Ông đến đây mỗi tuần một lần, luôn cố làm thật nhanh để trở về sớm. Vì vậy khi tôi chưa kịp cười lại với ông, thì ông đã đứng dậy mặc quần áo. Ông đặt vài tờ bạc lên cái gối, bịt khẩu trang kín mặt rồi mới dắt xe đạp ra khỏi nhà.
Anh nhớ khép dùm em cánh cửa.
Ừ.
Tôi ngồi trên gác nhìn cánh cửa từ từ khép lại. Người đàn ông đang đi xa dần. Có lẽ ông ấy phải cúi gằm mặt, cố đi cho hết con hẻm dài để tránh ánh mắt nhạo báng của người quanh đây. Tôi vói tay lấy những tờ bạc, cất chúng vào cái ví để trong gối. Thân thể tôi vẫn còn đau nhức và đầy vết tích sau trận đánh, vậy mà người khách đó không nhận ra. Tôi chợt nhớ hôm nay công việc làm ăn của mình yên ả hơn mọi ngày, đám đàn bà trong nhóm Thiện Nguyện không chọc phá khi tôi đang có khách nữa. Họ không rình rập bên ngoài, ghé mắt nhìn qua những khe hở giữa các tấm ván, hay chọi cát đá vào nhà tôi. Họ đã chán rồi ư. Mọi khi tôi chỉ dám làm tình với khách trong buồng tắm, vì ở đó kín đáo hơn, lại có cánh cửa bằng ván loại tốt và chưa bị mục nứt như cánh cửa chính. Tôi rã rời bật người đứng dậy, nhận ra thân thể mình trống rỗng, đầu óc nặng nề chỉ muốn nằm xuống trở lại. Tôi nhìn đồng hồ. Mười lăm phút nữa sẽ lại có khách. Tôi cần phải sạch sẽ và tỏ ra tràn đầy sinh lực thì mới mong giữ được họ.
Có tiếng cười khúc khích bên ngoài. Tôi giật mình, chẳng lẽ lại là đám đàn bà. Nhưng sao họ không rình lúc tôi đang có khách, bây giờ rình thì được gì chứ. Tôi chưa đi tắm vội, mà tròng cái áo đầm ngủ rồi bước từ từ xuống cầu thang gỗ. Trong khi tôi định đưa tay cài cửa lại, thì cánh cửa đột ngột bật ra. Tôi mừng rỡ nhận ra đó không phải là đám đàn bà, mà là người khách kế tiếp của mình. Ông đến sớm hơn mọi lần. Ông cũng giật mình khi thấy tôi đứng sẵn ngay cửa, nhưng cũng nhanh chóng dắt xe vào rồi chốt cửa lại. Chẳng có bà nào bên ngoài. Tôi yên tâm vì biết mình sẽ được thoải mái nằm trên sàn gác, mà không phải chui vào cái buồng tắm chật hẹp chỉ làm được với hai tư thế đứng và ngồi.
Ông khách có gương mặt hơi ngồ ngộ, nó choắt lại nhỏ xíu bằng bàn tay của tôi lúc xoè ra. Ông rất ít nói, chỉ nói những câu cần thiết nhất như “Em cởi đồ ra”, “Nằm yên” hay “Cái khăn tắm của em đâu rồi?”. Ông gạt cái chống dựng xe đạp sát vách nhà, vừa cởi nón ra để trên yên xe, vừa nhìn tôi cười thân thiện rồi đi lên gác. Mùi mồ hôi của ông phớt ngang qua mũi, chua lè, nồng nặc. Mọi người khách của tôi đều có cùng loại mồ hôi này, loại mồ hôi của giới bình dân. Ông cởi quần áo để trên gác, chỉ quấn cái khăn tắm nhỏ của tôi ngang hông, bước xuống thang đi vào buồng tắm.
Tiếng dội nước ào ào của ông khiến tôi chợt nhớ tinh trùng của người khách lúc nãy còn nồng và vẫn dính trên thân thể tôi. May mà lúc bước vào ông ấy không nhận ra. Tôi vội đến đứng sẵn ở cửa buồng tắm, định bụng chờ ông đi ra sẽ vào tắm cho thật nhanh. Nhưng tôi không làm được, vì khi mới bước ra ông đã ôm chặt lấy tôi mơn trớn. Tôi hoảng hồn, đà này là mất khách như chơi. Ông kéo phăng cái áo của tôi ra, vùi mặt vào thân thể nồng nặc của tôi hôn lấy hôn để. Chẳng thể làm gì được, tôi để mặc ông kéo tôi lên gác. Tôi nằm ngửa trên sàn, cũng để mặc ông đưa đẩy sự sung sướng cho đến khi lên đỉnh điểm. Ông nhanh chóng nằm vật ra sàn gác thở hổn hển như mọi lần, mặt mũi đỏ ké, mồ hôi nhễ nhãi.
Bây giờ tôi chẳng cần phải vội đi tắm nữa, mùi tinh trùng thì có ai khác ai đâu. Tôi nhìn lên nóc nhà, những thanh gỗ có màu sơn xanh cũ kỹ như nằm chắn ngay sát mắt, chúng gồ ghề, thấp chụp như thể sẵn sàng rớt xuống đè lên người nào đang nằm bên dưới. Căn nhà đã thấp và nhỏ, nhưng vì thích nên tôi cố làm thêm cái gác, vì thế nóc nhà gần như muốn đụng vào sàn gác. Tôi không cảm thấy an toàn khi ngủ dưới sàn nhà, sự rộng rãi làm tôi thấy cô độc. Khi ngủ tôi thích quấn chặt lấy mền, chèn gối xung quanh thân để được cảm giác ấm cúng vừa đủ.
Người đàn ông đã bắt đầu thở chậm lại, ông cũng quay qua nhìn tôi cười gượng gạo. Khác với ông kia, ông không tỏ ra phải vội quay về, mà quàng tay qua ôm lấy thân thể trần truồng của tôi. Ông nhìn tôi định nói điều gì đó, nhưng chợt nhận ra những dấu vết khác lạ trên thân thể tôi, ông lại im lặng. Tôi khẽ mỉm cười. Tôi hiểu ông không dám hỏi tôi về những vết bầm, cũng như người khách trước, tôi không tin ông ấy không nhìn thấy. Nhưng nhìn thấy rồi sao? Rồi hỏi thăm. Rồi biết chuyện. Rồi sẽ phát ngán lên vì lại nhận ra một con người khốn khổ giống như họ đang ở đây, ở nơi duy nhất mà họ tin có thể mang niềm vui đến cho họ, dù chỉ trong chốc lát. Và điều đó thật vô tích sự, cũng như sẽ không còn vô tư bò lên thân thể nhau khi biết những chuyện bá láp này. Hơn nữa, có khi còn phải phát sinh một vài đồng gọi là tiền thông cảm. Chợt có những tiếng động mạnh ở dưới nhà, ông khách và tôi cùng bật người dậy. Trong lúc chúng tôi chưa kịp đoán xem chuyện gì thì cánh cửa bật ra, liền theo đó là cả đám người nối nhau bước vào nói cười ồn ào.
Tôi và ông cùng lăn người vào vách, vơ vội cái gì đó che lên thân. Tim tôi đập mạnh, nhận ra ngoài đám đàn bà, đàn ông và con nít trong xóm, còn có hai công an khu vực. Một trong hai người nhanh chóng bước lên cầu thang. Anh xông đến chỗ chúng tôi, giật phăng cái mền ông khách đang quàng ngang hông ra, rồi giật luôn cái gối tôi đang dùng để che thân thể trần trụi của mình. Anh đứng yên quan sát chúng tôi với ánh mắt thích thú, như trước mặt anh hiện giờ là hai con vật kỳ dị vừa săn được. Lát sau, anh mới chậm chạp mở ba lô lấy máy ảnh ra, bắt đầu bấm lia lịa.
Trong vòng vài giây, dường như tất cả người trong xóm đều có mặt ở căn nhà nhỏ bé của tôi. Họ xì xào bàn tán, chỉ trỏ rồi cười khúc khích. Lát sau họ hùa nhau cùng kéo lên gác xem cho tường tận. Tụi con nít cười vui như những lần được phường tổ chức cho coi văn nghệ miễn phí. Đám đàn bà với gương mặt hả hê, đứng khắp nhà chứng kiến thành quả rình rập bao lâu nay của họ. Một vài người đang tranh nhau trả lời các câu hỏi của người công an đứng bên dưới. Anh ta ghi chép gì mà đầy cả hai ba trang giấy. Tôi chỉ sợ căn gác sẽ sập mất, nó không thể kham nổi số người như vậy. Nhưng tôi chưa kịp nói gì, thì anh công an đứng bên dưới cũng nhận ra điều đó, vội vàng nói vói lên yêu cầu ai không có phận sự thì xuống đất. Anh công an trên này vẫn hí hoáy chụp hình. Anh cúi người lom khom chụp chúng tôi đủ mọi góc cạnh, cho đến khi đầu chạm phải cây cột ngang của nóc nhà thì anh mới đưa tay xoa đầu, thoả mãn bước xuống thang gác.
Anh mặc quần áo rồi theo chúng tôi ngay. Còn chị cứ vào tắm, mặc quần áo tươm tất rồi lên phường sau cũng được.
Hai người công an bước ra khỏi nhà với ông khách khốn khổ của tôi. Tôi thấy gương mặt choắt của ông như càng choắt lại, lúc ông lập cập quẹt đại một dấu x vào biên bản quả tang thay cho chữ ký. Tôi biết ông sẽ tốn một khoản tiền phạt bằng cả chục lần ông đến đây.
Người trong xóm cũng mạnh ai nấy về. Tôi biết đêm nay họ sẽ không ngủ mà thức bàn tán, phân tích chuyện của tôi cho đến hết đêm. Chỉ có ông Tài, chồng của bà Hồng và mấy người đàn bà khác còn lưỡng lự chưa đi. Tôi cúi mặt xuống, gương mặt lấm tấm nốt ruồi của ông Tài làm tôi thấy hoa mắt. Nãy giờ ông không xầm xì như những người khác, mà chỉ đứng khoanh tay, dựa lưng vào cột nhà nhìn tôi với nụ cười khinh bỉ. Tôi nhận ra mình đang sẵn sàng đón nhận những lời cay độc nhất, quả nhiên, một bà lên tiếng.
Tao đã nói có ngày tụi tao cũng bắt quả tang mày mà, bộ tưởng tụi tao giỡn chơi hả?
Vậy mà cũng bầy đặt gia nhập nhóm Thiện Nguyện, mày tưởng cứ đạo đức giả là ai cũng lừa được à? Thứ đàn bà lười biếng lao động! Một bà khác hưởng ứng tức khắc.
Bà Hồng đột ngột sấn đến như muốn tát vào tôi.
May mà tụi tao khuyên dì Hạnh gạt mày ra sớm, nếu không dì có làm phước cho tụi thai nhi hết đời cũng không bù được cái trò phá gia cang người khác của mày. Bộ mày tưởng dụ được mấy thằng đàn ông kia là ngon sao, tụi nó chỉ là thứ ăn bám thôi, ăn bám vợ đó, tiền đó là tiền mồ hôi nước mắt của vợ con tụi nó đó. Mày ăn trên mồ hôi nước mắt người ta hả? Hãnh diện quá hả con?
Bà nói xong chợt nhận ra ông Tài vẫn đang đứng nhìn tôi, liền lại gần thúc ông về. Ông Tài cười cười, cố nán lại nhìn tôi thêm một chút, rồi cũng nghe lời vợ bước ra. Nhưng trước khi đi thẳng về nhà, ông còn quay lại nhổ một bãi nước bọt trên ngạch cửa.
Đám đàn bà không chì chiết nữa, họ chỉ im lặng nhìn tôi với vẻ ghê tởm. Lát sau bà Hồng nói tiếp,
Bây giờ cả xóm ai cũng biết hết rồi, coi mày có còn sống nổi ở đây không cho biết. Mày làm tụi tao cũng nhục lây, nhóm Thiện Nguyện có thành viên như mày thì ai mà tin tưởng ủng hộ nữa. Về tụi bây, về kể cho dì Hạnh nghe chuyện này là bả ngán nó liền chứ gì.
Nói xong, bà phất tay ra hiệu rồi nhanh chóng cùng các bà khác ra về.
Tôi cài cánh cửa lại. Bước vào buồng tắm. Một sự nháo nhào hỗn độn. Vậy là đi toi mấy tờ bạc của ông khách. Không biết ông ấy có can đảm quay lại đây nữa không. Nước thật dễ chịu. Tôi tưới từng ca lên thân thể nhừ mỏi của mình. Chẳng phải do việc vừa rồi khiến tôi mệt mỏi, hay do trận đánh vừa qua, mà gần đây dường như tôi xuống sức hẳn. Mau mệt hơn và luôn thấy thân thể rỗng tuếch sau mỗi lần làm tình. Tôi không múc từng ca nữa, mà ngồi luôn vào cái thau nhựa chứa đầy nước. Nhiều năm qua, tôi đã chẳng còn sợ cái trò bắt quả tang này, nhưng tôi thật sự tiếc vì đã không đề phòng, bởi rõ ràng lúc nãy tôi có nghe tiếng cười khúc khích của họ ở đâu đó. Tôi biết người thất vọng nhất sẽ là dì Hạnh, họ sẽ kể với dì chuyện hôm nay, và coi như tất cả những gì tôi nói dối trước đây đều rõ ra như ban ngày. Dì sẽ xem tôi là con quỉ cái như mọi người quanh đây.
Chợt hình ảnh của hai người công an khiến tôi giật mình, sực nhớ chuyện gì đang chờ mình vào ngày mai. Chắc chắn họ sẽ lại cảnh cáo tôi như lần trước, rằng không được tiếp tục hành nghề nếu không họ sẽ niêm phong nhà và đưa tôi đến trại phục hồi nhân phẩm. Tôi cũng biết không nên tiếp tục, vì họ sẽ đưa tôi đi thật chứ chẳng chơi. Vậy tôi sẽ làm ở đâu đây? Tôi đã từng nghĩ đến việc bán căn nhà, cái gia tài cuối cùng để đến nơi nào đó không ai biết mình. Nhưng đây là nơi tôi đã ở từ khi mới ra đời, cha mẹ tôi đã ở đây, anh chị em tôi cũng đã sinh ra nơi đây. Tôi đã bán hết hai phần ba ngôi nhà để gom vốn làm ăn khi lấy Phương, bây giờ chẳng lẽ cũng bán luôn phần nhỏ nhoi còn lại. Không thể được. Nhiều năm nay tôi đã xoay xở đủ mọi cách để không phải bán nhà, bây giờ tôi cũng sẽ không chịu thua.
Tôi lắc lắc đầu, cố xua đi ý nghĩ mà tôi cho là dại dột. Nhưng nếu không được tiếp khách ở đây có nghĩa tôi sẽ đói. Phải rồi, tại sao tôi không nghĩ đến các gốc cây ở con đường lớn của thành phố. Có lẽ tôi phải ra đó thật. Không như ở cái xóm nhỏ này, ở đó có nhiều khách giàu lui tới, lại an toàn, và mọi người quanh đó cũng đã quen nhìn các cô gái đứng đường. Tôi thả lỏng người, hài lòng với ý nghĩ mới, mà cũng biết đâu điều này sẽ làm hài lòng những người hàng xóm của tôi. Tôi chậm rãi vẩy từng bụm nước lên làn da trắng xanh. Làn da không còn mịn mát căng đầy như xưa nữa, nó đã bắt đầu nhăn lại, nhao nhão muốn chảy xệ xuống. Bất giác tôi thu mình, co gọn người lại trong cái thau nhựa. Căn buồng dường như cũng hẹp hơn với một màn tối chợt che phủ trước mắt. Tôi đã nhận ra sự thay đổi này từ lâu, nhưng tôi tin nó chẳng có ý nghĩa gì đối với tôi. Đó chỉ là những dấu hiệu của tuổi già. Những dấu hiệu đã quá rõ rệt. Bất chợt tôi rùng mình, già rồi thì định mệnh có khác đi không.
III
Xong rồi!
Bà mụ vườn ngồi thẳng lưng dậy, vừa tháo đôi bao tay vứt vào cái sọt rác gần đó vừa nói. Tôi nhận ra nụ cười kín đáo của bà khi thấy vẻ mặt sợ sệt của tôi. Những tiếng rột roạt bên trong bụng lúc nãy làm tôi thật sự sợ, dù tôi đã trải qua hai lần cách đây vài năm. Tụt xuống cái giường sắt, tôi vội mặc lại quần. Cơn xây xẩm kéo đến tức thì, tôi loạng choạng ngồi lại xuống giường. Bà mụ lảng đi như không nhận ra tôi đang cần được giúp đỡ, mà đứng lom khom lau chùi các dụng cụ với chiếc khăn tay có màu vàng ệch. Lát sau bà để mặc tôi ở đó, rồi đi ra ngoài tiếp tục câu chuyện còn dang dở với mấy bà bạn lúc nãy. Khoảng vài phút sau Phương chạy vào, ánh mắt vẫn dịu dàng như mọi khi.
Xong rồi hả em? Phương vừa hỏi vừa ôm ngang eo đỡ tôi dậy.
Anh không thấy sao còn hỏi?!
Ừ.
Nếu anh không muốn có con thì kiếm tiền mua thuốc ngừa đi, chứ cứ canh ngày như vầy đâu có được!
Anh cũng muốn có con lắm chứ, nhưng bây giờ chưa được!
Anh đừng nói câu đó, em nghe chán rồi. Sống với nhau hơn chục năm rồi, chưa được là sao? Bao giờ mới được chứ?
Phương chẳng trả lời nữa, mà im lặng đỡ tôi ngồi lên yên xe đạp. Suốt đoạn đường hắn cũng chẳng nói thêm gì, chỉ cố đạp thật nhanh và tránh những đoạn đường nhồi sốc. Đó là tính cách của hắn, không bao giờ tranh cãi nhiều mà cố gắng kềm chế, nói năng thật nhẹ nhàng để tôi mất hứng không buồn cãi vã nữa. Căn nhà nhỏ xíu hiện ra phía trước, nó khiến tôi cảm thấy thêm cáu gắt. Nếu lần đó tôi không gặp cướp biển, cũng như không xui xẻo gặp bộ đội biên phòng, thì định mệnh của tôi có thay đổi không. Tôi có lấy Phương không, và buổi khuya đáng ghét ấy có xảy đến với tôi không.
Khuya ấy vẫn còn mới toanh trong trí tôi, như chỉ mới hôm qua, lúc tôi bỗng thức dậy bởi tiếng ếnh nhái kêu ồn ào quen thuộc. Căn nhà yên ắng với các căn buồng im ỉm không chút âm thanh của giọng ngáy cha tôi, tiếng ho của mẹ, hay tiếng mớ ngủ của các anh chị em. Tôi, con bé mười bảy tuổi, ngơ ngác chẳng hiểu mọi người đã đi đâu. Nỗi đau vì bị hiếp trước mặt cả gia đình còn âm ỉ trên da thịt, còn gặm nhấm tâm hồn tôi từng ngày. Tôi không còn cười nói vô tư với mọi người nữa. Họ đã nhìn thấy tận cùng sự xấu xa của thân xác và linh hồn tôi, tôi đã hiện diện trước mắt họ như một con vật cái. Tôi chỉ muốn mẹ vào buồng ôm tôi, nằm với tôi, nói những lời an ủi cần thiết, nhưng bà chẳng nói gì đến tôi từ khi chuyện kinh khủng đó xảy ra. Mỗi bữa ăn, bà sai bé út mang cơm vào buồng cho tôi. Khi thấy tôi chưa dậy đi tắm, bà sai chị hoặc anh vào nhắc nhở. Mọi người chẳng còn vui vẻ với cảnh nghèo như trước. Lẳng lặng ăn cơm với nhau. Lẳng lặng đi làm. Lẳng lặng đến giờ đi ngủ, chẳng ai nói với ai lời nào. Không khí trong nhà nặng nề, như thể mọi người đều bị tảng đá lớn đè lên ngực.
Tôi bắt đầu hoang mang, cầm cây đèn dầu đi soi khắp các buồng. Tôi muốn quị xuống khi nhận ra đồ đạc hầu như còn nguyên vẹn, chỉ có cái rương đựng chút tiền và vài chỉ vàng trong buồng của cha mẹ là mở bung ra, trống không. Sao giống như lần trước quá. Lần trước khi đi vượt biên, mẹ cũng lấy tất cả tài sản trong cái rương này ra, nó cũng mở bung, trống không trước mặt tôi như bây giờ. Tôi càng khó hiểu, khi nhận ra năm cuốn vở ghi chép tử vi của năm anh chị em đã biến mất trong ngăn kéo tủ của mẹ, chỉ còn trơ lại mỗi cuốn của tôi. Vậy là sao? Họ đã ra đi cả rồi sao? Màn đêm mịt mùng bên ngoài khiến tôi thêm tuyệt vọng. Tôi không thể la lên, hay kêu réo họ được. Người ta sẽ kéo nhau lùng sục họ, cuộc mạo hiểm một lần nữa lại không thành, cha tôi sẽ lại tù tội. Tôi mím chặt môi, ngồi phịch xuống thềm cửa. Chiếc đèn dầu trên bàn bỗng phụt tắt khiến tôi càng sợ hãi. Tôi lò dò vào bếp tìm lửa, rồi lại lò dò cầm mồi thắp lại đèn. Đêm nay gió to hơn mọi đêm. Tôi cầm cây đèn chui xuống gầm bàn. Ngọn lửa nhỏ đã thôi không chao đảo. Phạm vi nhỏ hẹp của gầm bàn cũng khiến tôi thấy được an toàn. Chợt nhận ra cuốn tử vi vẫn nằm trong tay mình, tôi co chân lại, ôm nó sát vào ngực sợ bị mất thêm một vật thân thuộc.
Mẹ rất tin tử vi. Mỗi khi đi đẻ đứa nào bà cũng dặn cha nhớ xé tờ lịch của ngày hôm đó cất lại. Sau đó cha còn phải đứng sẵn bên ngoài phòng sanh, khi nghe tiếng trẻ khóc là nhìn ngay đồng hồ để ghi giờ lại. Khi vừa mới ra ổ, mẹ cầm tờ lịch đó đến bà thầy ở cuối thôn xin chấm tử vi. Mọi diễn biến cuộc đời của anh chị em tôi đều được ghi trong mấy cuốn vở, mỗi người một cuốn. Nhưng mẹ chẳng bao giờ cho chúng tôi xem, mẹ nói sẽ bị chi phối khi biết trước chuyện gì đến trong tương lai. Vậy sao bây giờ mẹ để nó lại cho tôi. Có phải mẹ hàm ý muốn tôi tự lo liệu cho chính mình. Có lẽ. Nước mắt tôi chảy dài. Ừ, thì mẹ đi, cha đi, các anh chị em đi. Bình an. Bình an. Tôi lẩm nhẩm như kẻ mất hồn, tay lật lật những trang giấy chi chít các con chữ khó hiểu. Bất chợt vài tờ bạc trong cuốn tử vi rơi xuống đất, vài đồng xu cũng rơi ra theo. Tim tôi thắt lại. Mấy tờ bạc chắc là của mẹ để lại cho tôi sống tạm, còn những đồng xu kia nhìn sao quen thuộc quá. Tôi run rẩy cầm lên, rồi vội vàng vứt xuống đất trở lại. Gương mặt cứng đờ của mẹ bất giác hiện ra trong tôi. Lẽ ra tôi phải hiểu ánh mắt kinh hoàng kỳ lạ của mẹ hôm đó, khi bà nhìn thấy những đồng bạc nằm lăn lóc trên sàn thuyền mà tên cướp thảy lại cho tôi.
Đó là kiểu phá lệ kỳ quặc của chúng, ai may mắn sống sót vào trưa hôm đó đều hiểu. Tôi cũng ngạc nhiên, nhưng điều đó không làm tôi quên nỗi xấu hổ, tôi quơ quào lấy tấm áo rách cố che lại thân thể nhớp nhúa trần truồng, trườn tới cha mẹ và các anh chị em đang ngồi tê cứng mong tìm sự chia sẻ. Nhưng tôi thấy mẹ xám ngắt lại. Mẹ không khóc cũng không đưa tay đón tôi, ôm tôi vào lòng như tôi tưởng. Gương mặt khắc khổ của bà như bị chai cứng. Hai bàn tay bà đan vào nhau, chúng gồng lên hiện rõ những đường gân xanh, dấu vết của sự lao động nhọc nhằn hàng ngày. Mẹ không mừng vì những câu nam mô a di đà phật bất giác tuột ra khỏi miệng tôi, khiến tên cướp ngập ngừng hạ cây búa xuống không tàn sát nữa. Nó nhìn tôi, một điều gì sợ sệt, nghi ngại hiện lên trong mắt. Khoảng vài phút sau, nó quay nhìn lại toàn cảnh trên con thuyền nhỏ. Đồng bọn của nó đang lùng sục khắp nơi, lộn tất cả mọi túi quần áo ra ngoài, thu mọi hành lý và dồn tất cả mọi người ra giữa khoang. Những con mắt hoảng sợ đến lạc hồn dồn về phía nó. Chính nó, nó đã bổ cây búa nhầy nhụa máu lên lần lượt những con người cùng cực, để biến họ thành những xác chết vỡ nát trên mạn thuyền. Mới vừa nãy họ còn thoi thóp thở, với hi vọng yếu ớt về một phép lạ mở ra ngay giữa chân trời mênh mông nước mặn, với màn đêm phủ trùm bao ngày lênh đênh mờ mịt. Những dòng máu của họ không khô lại, mà chảy lan qua những người đang ngồi túm tụm vào nhau với gương mặt xám ngoét, như thể khi đã chết rồi họ vẫn còn sợ hãi, còn chưa tin họ đã ra đi vĩnh viễn, còn muốn tìm đến sự bao bọc của đồng loại, của anh em có cùng dòng máu của một dân tộc khốn khổ.
Tôi không dám nhìn nó nữa, mà nhắm chặt mắt lại, quì gối, miệng vẫn đọc huyên thuyên những tràng kinh. Tôi biết nó đang đứng ngay trước mặt tôi. Đen bóng. Lừng lững. Oai vệ như một tên đao phủ được ban quyền sinh sát trên pháp trường. Tôi tin mình chỉ còn đọc thêm một hồi kinh nữa thôi, chiếc búa sẽ giáng xuống đầu, kết liễu cuộc đời này và kết liễu luôn những hi vọng. Vậy rồi một lượt kinh niệm trôi qua, rồi hai, rồi ba, nó vẫn chưa giáng xuống. Tôi chưa kịp hiểu vì sao nó không bửa vào đầu tôi như đã làm với những người kia, thì sự kinh hoàng khác kéo đến ngay lập tức. Trong cơn đau đớn hoảng loạn rối bời thịt da, tôi nghe tiếng rú khoái trá của đồng bọn nó. Nằm dưới nó, tôi ngửa mặt nhìn lên bầu trời thoáng đãng. Ở đó mây trắng xanh vẫn bay hờ hững, nắng vàng vẫn tràn ngập như thể đó là một ngày bình thường của mọi ngày khác — vẫn bình yên. Nuốt lấy. Nuốt lấy. Nuốt lấy chút sự sống. Miệng tôi há ra tợp từng hớp không khí có vị mặn mòi quí giá của biển. Có thể chỉ lát đây thôi, nó sẽ vứt thân xác rũ rượi của tôi xuống kia. Tôi sẽ bơi trong sâu thẳm. Sẽ cười cợt một mình. Sẽ đi. Nhưng tôi đã không đi. Nhưng sao mẹ không mừng vì lòng tín ngưỡng đột xuất của tôi đã cứu sống tôi và số người còn lại trên thuyền. Bà cứ căng mắt nhìn trân trân ra mặt biển. Bà đang cố hiểu ra một điều gì đó.
Tôi run rẩy lượm những đồng xu bỏ vào lòng tay. Nắm chặt lại. Ngọn lửa nhỏ bỗng lại lập loè rồi phụt tắt.
Phương thắp lại ngọn đèn trên bàn. Hôm nay gió khá lớn, hắn phải mồi đi mồi lại cả chục lần mới thắp được đèn. Hắn vẫn chẳng nói gì từ lúc về đến giờ. Hắn lục đục làm những việc lặt vặt một cách không cần thiết, cố tình tránh ánh mắt oán hận của tôi. Lát sau chẳng còn việc gì để làm, hắn lại lục đục lấy cây đàn và tập nhạc để trong góc ra.
Anh dẹp dùm em mớ đồ vô dụng đó đi! Tôi nổi xung lên khi hắn ôm cây đàn đến ngồi đối diện tôi.
Em nói cái gì? Ngay lập tức Phương ngẩng đầu lên, trợn mắt hỏi lại. Mặt từ từ chuyển qua màu đỏ gắt. Tôi hơi sợ, vì biết máu côn đồ của hắn lại đang nổi lên. Tôi mím chặt môi, cố kiềm giữ sự bất mãn đang chực trào. Nhưng khi hắn vừa cúi mặt xuống cây đàn, tôi lại không thể dằn lòng được.
Mấy cái thứ này có mang lại gì cho anh không chứ, anh đã mê nó hơn nửa cuộc đời rồi, bây giờ thôi đi!
Nè, cô nói gì thì nói nghe, tôi cấm cô nói đến công việc của tôi!
Công việc cái gì? Mấy cái thứ này mà là công việc của anh à? Tôi cứ nói đó, rồi sao đồ độc ác vô tích sự!
Tôi lãnh ngay cái tát nảy lửa của Phương, té lật gọng từ trên ghế xuống. Cơn đau bụng nhói lên tức thì. Tôi không thể thốt nổi lời nào, nước mắt chảy túa ra nhoè nhoẹt. Phương quay hẳn người vào phía vách, tay vẫn gảy lia lịa sáu sợi dây mong manh như để trả đũa tôi. Những âm thanh không đồng đều vang ầm ĩ càng khiến tôi phát điên. Tiếng đàn này đã ám ảnh tôi hơn chục năm qua, nó đã trở thành kẻ thù của tôi từ lúc nào chẳng biết. Tôi cắn chặt vành môi. Đây không phải lần đầu hắn đánh tôi. Hắn đã đánh tôi trước khi tôi mang thai, trong khi tôi mang thai, rồi đánh luôn sau khi tôi đã nhiều lần chiều lòng hắn phá thai. Nếu hôm qua không vì cái đẩy của hắn khiến động thai, chắc chắn tôi đã bỏ đi nơi khác để chờ đẻ đứa con tội nghiệp. Tôi bỗng gào ầm lên, có cảm giác cuống cổ đang rách ra từng đoạn.
Anh đi đi, anh cút ra khỏi nhà tôi, ra khỏi cuộc đời tôi!
Cô im đi, hàng xóm nghe bây giờ!
Khỏi cần tôi hét lên hôm nay thì họ cũng biết hết rồi, họ biết anh bắt vợ anh phá thai ba lần rồi!
Im!
Tôi không im!
Tôi đã nói lý do rồi, cô quên rồi sao?
Lý do gì? À, tôi nhớ rồi. Rằng là anh còn nhiều việc khác phải làm. Anh không có thời gian để lo cho con cái. Anh không muốn gánh thêm trách nhiệm với ai. Vì rằng đối với anh âm nhạc là tất cả, nghệ thuật là tất cả. Phải những lý do đó không? Tôi thuộc lòng rồi đó!
Cô nhạo tôi đó à?
Tôi không nhạo, tôi chỉ lập lại những lời mà anh nói đi nói lại cả hơn chục năm nay!
Tôi nói để cô hiểu.
Tôi không cần hiểu, tôi cần có con!
Có con để làm gì, sống tự do như vầy không sướng à?
Đó là việc của tôi, tôi muốn có con! Tôi đã hiểu cho anh hai lần rồi, lần này anh cũng nỡ lấy con tôi đi luôn. Trả con cho tôi!
Đồ điên!
Anh nói ai điên, ừ tôi điên đó! Anh biến khỏi cuộc đời tôi đi, đồ tồi!
Tôi chẳng còn biết trời trăng gì nữa. Những cú đánh đấm liên tục dội xuống thân thể lừ đừ của tôi. Hắn vừa nện xuống người tôi một cú, lại vừa ném hay đập một đồ vật gì đó. Tôi chỉ tỉnh hẳn người khi hắn vớ chiếc thùng cạc-tông đựng đồ cá nhân của tôi, rồi dốc ngược mọi thứ trong đó ra sàn nhà. Hắn cúi xuống, lượm cuốn vở tử vi lên sắp sửa xé. Tôi nhào đến, giằng co, chụp giựt cho đến khi hắn chịu thua buông ra. Cầm cuốn vở rách rưới nhàu nát trong tay, tôi tru khóc lên như một con chó điên. Ngay lập tức Phương nhào đến, một tay bịt miệng, một tay giật tóc tôi. Hắn chỉ buông ra khi tôi đau đớn ngậm chặt miệng lại. Hắn nhìn gương mặt lạc hồn của tôi, cười gằn,
Cô quí cuốn vở đó quá ha? Bảo vệ nó quá ha? Cô làm như thằng này không biết cái gì trong đó vậy!
Tôi giật mình, biết gì, hắn biết gì chứ?!
Tôi còn ở với cô vì tôi không muốn cô khổ đó thôi, chứ thử bỏ thằng này thì cô sẽ làm cái gì nào?
Tim tôi thót lại, hắn biết cái gì?! Hắn đang nói cái gì?!
Tôi biết gia đình cô bỏ cô đi cũng vì cái đó, cái trong cuốn vở đó đó. Bày đặt giấu tôi à? Chẳng ai điên mà giữ một con điếm bên mình! Tôi không có con với cô vì tôi không muốn con tôi có một bà mẹ làm điếm!
Anh nói cái gì? Tôi thều thào, cảm thấy mình không còn chút sinh khí.
Cô tưởng có con sẽ thay đổi được hả? Trời, định mệnh là định mệnh, có chạy đến trời Tây thì cũng chẳng ăn thua. Cô tính qua bển làm điếm cho Tây à? Ha ha… Mẹ cô biết khôn nên mới trốn cô đi đó chứ, nếu không cũng có ngày xấu mặt cả gia đình.
Anh không được nói xấu mẹ tôi, anh biết cái gì chứ?!!
Tôi chẳng rảnh! Tôi cũng nên đi, cô tưởng tôi ở đây sung sướng lắm à. Từ lúc lấy cô đến giờ, tôi cứ sợ cô trốn đi ngủ với thằng khác để kiếm tiền đó chứ!
Dứt lời Phương cười vang lên một cách độc ác. Trong lúc gục xuống, tôi nghe tiếng cười của Phương từ từ tan biến mất. Biến mất như hôm sau tôi không còn thấy hắn hiện diện bên đời tôi, như khi hắn đột ngột đeo cây đàn ghi-ta trên vai đến gõ cửa nhà tôi vào một đêm thật lạnh.
(Còn tiếp một kỳ)