Danh ngôn
Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.
We need, in every community, a group of angelic troublemakers.
(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)
Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.
It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.
(James Baldwin - No Name in the Street 1972)
Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.
While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.
(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)
Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.
There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.
(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)
Ban Biên tập
Địa chỉ liên lạc:
1. Thơ
tho.vanviet.vd@gmail.com
2. Văn
vanviet.van14@gmail.com
3. Nghiên cứu Phê Bình
vanviet.ncpb@gmail.com
4. Vấn đề hôm nay
vanviet.vdhn1@gmail.com
5. Thư bạn đọc
vanviet.tbd14@gmail.com
6. Tư liệu
vanviet.tulieu@gmail.com
7. Văn học Miền Nam 54-75
vanhocmiennam5475@gmail.com
Tra cứu theo tên tác giả
- A. A. Fadeev
- A. Puskin
- A. T.
- Abdulrazak Gurnah
- Abraham F. Lowenthal
- Ace Le
- Ace Lê
- Adam Gopnik
- Adonis
- Adrian Horton
- Agi Mishol
- Ajar
- Akiko Miki
- Alain Guillemin
- Alan Phan
- Alăng Văn Gáo
- Alăng Văn Giáo
- Aldous Huxley
- Aleksandr Griboedov
- Alex Marshall
- Alex Smith
- Alex Thai
- Alex-Thái Đình Võ
- Alexander Fadeev
- Alexander Solzhenitsyn
- Alexandra Alter
- Alexandre FERON
- Alice Munro
- Alina Lesik
- Alison Flood
- Allen Ginsberg
- Amanda Gorman
- Amartya Sen
- Amelia Glaser
- Amos Oz
- An Nam
- Anatole France
- Anatoly Gavrilov
- Anders Olsson
- André Breton
- André Menras
- André Menras – Hồ Cương Quyết
- André Menras Hồ Cương Quyết
- Andrea Hoa Pham
- Andrea Kendall-Taylor
- Andreas Fulda
- Andreas Wimmer
- Andrew Postman
- Andy Cao
- Anh Anh
- Anh Hồng
- Anh Hồng (nhà thơ)
- Ánh Liên
- Anh Nhi
- Anh Văn
- Anika Zeller
- Anna Akhmatova
- Anna Maria Bracale Ceruti
- Anna Mitchell
- Anne Carson
- Anne Hébert
- Anne Henochowicz
- Annie Ernaux
- António Jacinto
- Antôn Nguyễn Trường Thăng
- Archimedes L.A. Patti
- Arlette Quỳnh Anh Trần
- Arnold Schwarzenegger
- Arthur Koestler
- Arty Abel
- Arvind Subramanian
- Augustina
- Aurélie Coulon
- Aurelien Breeden
- Ba Sàm
- Bá Thụ Đàm
- Bạch Cúc
- Bạch Hoàn
- Bách Mỵ
- Bách Thân
- Bạch X. Phẻ
- Bạch Xuân Phẻ
- Bakhtin
- Ban Mai
- Bàn Văn Thòn
- Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam
- Bảo Huân
- Bảo La
- Bảo Nhi Lê
- Bảo Ninh
- Bảo Phác
- Bão Vũ
- Barbara Demick
- Bashô
- Batrioldman
- Bauxite Việt Nam
- Bắc Đảo
- Bắc Phong
- Bằng Việt
- BB Ngô
- Bei Dao
- Benjamin Péret
- Benjamin Ramm
- Bertolt Brecht
- Bertrand Russell
- Bettina Rheims
- Bích Ngân
- Biếm họa
- Biên Cương
- Biệt Hiệu
- Bilahari Kausikan
- Billy Collins
- Bình Nguyên Lộc
- Brahma Chellaney
- Branko Milanovic
- Brett Reilly
- Brian Pascus
- Brian Wu
- Brice Pedroletti
- Brodsky
- Bryan
- Bùi An
- Bùi Bảo Trúc
- Bùi Bích Hà
- Bùi Chát
- Bùi Chí Trung
- Bùi Chí Vinh
- Bùi Công Thuấn
- Bùi Công Trực
- Bùi Đức Lại
- Bùi Giáng
- Bùi Hải Quảng
- Bùi Hoàng Tám
- Bùi Hoằng Vị
- Bùi Huệ Chi
- Bui Huy Hoi Bui
- Bùi Mai Hạnh
- Bùi Mạnh Hùng
- Bùi Mẫn Hân
- Bùi Minh Quốc
- Bùi Ngọc Tấn
- Bùi Quang Thắng
- Bùi Suối Hoa
- Bùi Thanh Hiếu
- Bùi Thanh Phương
- Bùi Thanh Tuấn
- Bùi Thụy Băng
- Bùi Tiến An
- Bùi Trân Phượng
- Bùi Trọng Hiền
- Bùi Văn Kha
- Bùi Văn Nam Sơn
- Bùi Việt Sỹ
- Bùi Vĩnh Phúc
- Bùi Xuân Bách
- Bùi Xuân Đính
- Bùi-Viết Văn Đức
- Bulgakov
- Bửu Chỉ
- C.D.
- Cái Lư Hương
- Cái Trọng Ty
- Cam Ly
- Cảnh Chánh
- Cao Bảo Vân
- Cao Bình Minh
- Cao Chi
- Cao Gia An
- Cao Hành Kiện
- Cao Huy Thuần
- Cao Kim Ánh
- Cao La
- Cao Quang Nghiệp
- Cao Tần
- Cao Thị Hồng
- Cao Thu Cúc
- Cao Việt Dũng
- Cao Xuân Hạo
- Cao Xuân Huy
- Carl Bildt
- Carl O. Schuster
- Carlos Assunção
- Carolyn Mary Kleefeld
- Cát Linh
- Cẩm Tú
- Cấn Thị Thêu
- Chan Phuong
- Chanh Tam
- Charles Bo
- Charles Bukowski
- Charles Simic
- Chau Doan
- Chân Minh
- Chân Pháp Xa
- Chân Phương
- Chân Xuân Tản Viên
- Châu Diên
- Châu Hải Đường
- Châu Hồng Thủy
- Châu Hữu Quang
- Chenn
- Chế Diễm Trâm
- Chế Lan Viên
- Chi Mai
- Chi Phương
- Chiêu Dương
- Chiêu Khiêm
- Chiharu Shiota
- Chim Hải
- Chim Trắng
- Chinh Ba
- Chính Tâm
- Chính Vĩ
- Chinua Achebe
- Chơn Không Cao Ngọc Phượng
- Christian Gampert
- Christian Welzel
- Christina Mary Hjortlund
- Christoph Giesen
- Christoph Sator
- Christopher Balding
- Christopher Goscha
- Christy Wampole
- Chu Dương
- Chu Hảo
- Chu Hoạch
- Chu Kim
- Chu Mộng Long
- Chu Quang Tiềm
- Chu Tử
- Chu Văn Lễ
- Chu Văn Sơn
- Chu Vĩnh Hải
- Chu Vương Miện
- Chu Xuân Diên
- Chung Le
- Claire Simon
- Clay Phạm
- Concepcion de Leon
- Connie Hoàng
- Cora Engelbrecht
- Costica Bradatan
- Cổ Ngư
- Cù An Hưng
- Cù Huy Hà Vũ
- Cù Mai Công
- Cù Tuấn
- Cung Minh Huân
- Cung Tích Biền
- Cung Trầm Tưởng
- D. S. Likhachev
- Da Màu
- Dạ Ngân
- Dạ Thảo Phương
- Dã Tượng
- DAD
- Dadolin Murak
- Damien Keown
- Dan Bilefsky
- Dana Gioia
- Danh ngôn
- Dani Rodrik
- Daniel Halpern
- Daniel Hautzinger
- Daron Accemoglu
- David Brown
- David Gascoyne
- David Marchese
- David Weinberger
- Ðặng Thơ Thơ
- Demetrio Paparoni
- DEUTSCHE WELLE
- Di
- Di Li
- Diêm Liên Khoa
- Diễm Thi
- Diễm Tường
- Diễn đàn Thế kỷ
- Diệp Duy Liêm
- Diệp Huy
- Ðinh Cường
- Dino Buzatti
- Dipanjan Roy Chaudhury
- Dmitri Prokofyev
- Dmitry Burago
- Dmitry Muratov
- Doãn Cẩm Liên
- Doãn Mạnh Dũng
- Doãn Mẫn
- Doãn Quốc Sỹ
- Dominique Lemieux
- Donald Inglehart
- Donna Ashworth
- Ðỗ Quang Nghĩa
- Ðỗ Quyên
- Du Tử Lê
- Dung Nguyễn
- Dũng Phan
- Dũng Trung Kqd
- Dũng Vũ
- Duy Lam
- Duy Tân
- Duy Thanh
- Duy Thông
- Duyên Anh
- Dư Hoa
- Dư Kiệt
- Dư Thị Hoàn
- Dư Thu Vũ
- Dương Đại Triều Lâm
- Dương Đình Giao
- Dương Khánh Phương
- Dương Kiền
- Dương Ngạn
- Dương Nghiễm Mậu
- Dương Ngọc Thái
- Dương Như Nguyện
- Dương Phương Vinh
- Dương Thắng
- Dương Thiệu Tước
- Dương Thu Hương
- Dương Thuấn
- Dương Tú
- Dương Tường
- Dương Văn Ba
- Dylan Suher
- Đà Văn
- Đàm Hà Phú
- Đàm Hách Thành
- Đào An Khánh
- Đào Anh Kha
- Đào Công Tiến
- Đào Duy Anh
- Đào Hiếu
- Đào Lê Na
- Đào Ngọc Chương
- Đào Nguyên
- Đào Nguyễn
- Đào Nguyên Phương Thảo
- Đào Như
- Đào Phương Liên
- Đào Quang Toản
- Đào Tấn Phần
- Đào Thái Tôn
- Đào Thị Hương
- Đào Tiến Thi
- Đào Trung Đạo
- Đào Trường Phúc
- Đào Tuấn
- Đào Tuấn Ảnh
- Đào Văn Thuỵ
- Đào Văn Tiến
- Đào Vũ Anh Hùng
- Đặng Anh Đào
- Đặng Bích Phượng
- Đặng Chương Ngạn
- Đặng Đình Cung
- Đặng Đình Mạnh
- Đặng Hà
- Đặng Hải Sơn
- Đặng Hoàng Giang
- Đặng Hồng Nam
- Đặng Hùng Võ
- Đặng Hương Giang
- Đặng Hữu
- Đặng Mai Lan
- Đặng Mậu Tựu
- Đăng Nguyên
- Đặng Phùng Quân
- Đặng Quốc Thông
- Đặng Sơn Duân
- Đặng Thái
- Đăng Thành
- Đặng Thân
- Đặng Thị Hảo
- Đặng Thơ Thơ
- Đặng Tiến
- Đặng Tiến (Thái Nguyên)
- Đặng Trung Nghĩa
- Đặng Túy
- Đặng Văn Dũng
- Đặng Văn Hùng
- Đặng Văn Ngữ
- Đặng Văn Sinh
- Đặng Vũ Vương
- Đặng Xuân Thảo
- Đặng Xuân Xuyến
- Đằng-Giao
- Điểm Thọ
- Đinh Bá Anh
- Đinh Cường
- Đinh Hoàng Thắng
- Đinh Hùng
- Đình Kính
- Đinh Linh
- Đinh Ngọc Thu
- Đinh Phương
- Đinh Phương Thảo
- Đinh Quang Anh Thái
- Đinh Thanh Huyền
- Đinh Thị Như Thúy
- Đinh Trường Chinh
- Đinh Từ Bích Thuý
- Đinh Từ Bích Thúy
- Đinh Văn Đức
- Đinh Vũ Hoàng Nguyên
- Đinh Ý Nhi
- Đinh Yên Thảo
- Đoàn Ánh Thuận
- Đoàn Bảo Châu
- Đoàn Cầm Thi
- Đoàn Công Lê Huy
- Đoàn Hồng Lê
- Đoàn Huy Giao
- Đoàn Huyền
- Đoàn Khắc Xuyên
- Đoàn Lê Giang
- Đoàn Nhã Văn
- Đoàn Thanh Liêm
- Đoan Trang
- Đoàn Tùng Nguyễn
- Đoàn Tử Huyến
- Đoàn Việt Hùng
- Đoàn Xuân Kiên
- Đỗ Anh Hoa
- Đỗ Anh Tuấn
- Đỗ Cao Bảo
- Đỗ Duy Ngọc
- Đỗ Đức
- Đỗ Đức Đông Ngàn
- Đỗ Đức Hiểu
- Đỗ Hòa
- Đỗ Hoàng Diệu
- Đỗ Hồng Ngọc
- Đỗ Hồng Nhung
- Đỗ Hữu Chí
- Đỗ Kh
- Đỗ Kh.
- Đỗ Khiêm
- Đỗ Kim Thêm
- Đỗ Lai Thuý
- Đỗ Lai Thúy
- Đỗ Lê Anh Đào
- Đỗ Mạnh Hoàng
- Đỗ Minh Tuấn
- Đỗ Nghê
- Đỗ Ngọc
- Đỗ Ngọc Thống
- Đỗ Quang Nghĩa
- Đỗ Quang Vinh
- Đỗ Quý Toàn
- Đỗ Quyên
- Đỗ Quỳnh Dao
- Đỗ Thắng Cảnh
- Đỗ Thị Thu Trà
- Đỗ Thiên Anh Tuấn
- Đỗ Trí Vương
- Đỗ Trọng Khơi
- Đỗ Trung Quân
- Đỗ Trường
- Đỗ Tuyết Khanh
- Đồng Chuông Tử
- Đông Hoài
- Đông Hồ
- Đông Kha
- Đông Ngàn Đỗ Đức
- Đông Nghi
- Đức Ban
- Đức Đàm
- Đức Flying Bay
- Đức Hoàng
- Đức Lê
- Đức Phổ
- Đức Tâm
- Đức Tiến
- E.E. Cummings
- E.M. Chernoivanenko
- Eamonn Butler
- Eckart Kleßmann
- Eduardo Galeano
- Edward Hirsch
- Elena Pucillo Truong
- Elias Canetti
- Ellen Bass
- Eloisa Amezcua
- Emiel Roothooft
- Emmanuelle Jardonnet
- Eric Weiner
- Erica Frantz
- Erik Harms
- Erik Korling
- Euan Ward
- Evgheni Dobrenko
- F.N.
- Federico García Lorca
- Feliks Kuznesov
- Filip Lech
- Flanny O’Connor
- Florence Noiville
- Florian Altenhöner
- Francis Fukuyama
- Francis Fukuyma
- Frank Dikötter
- Frank O'Hara
- Frankfurt
- Fred Hiatt
- Friedrich Dürrenmatt
- Friedrich Nietzsche
- Fritz J. Raddatz
- Gabriel García Márquez
- Gaither Stewart
- Gaiutra Bahadur
- Gary Leupp
- Gặp gỡ và trò chuyện
- Georg Bönisch
- Georg Trakl
- George Burchett
- George Orwell
- George Perreault
- George Siemens
- Gerhard Will
- Germain Droogenbroodt
- Giang Dang
- Giang Lại Đức
- Giang Nam
- Giáng Vân
- Giáp Văn Dương
- Gideon Rachman
- Giuse Lê Công Đức
- Goethe
- Gonçalo Fernandes
- Gottfried Benn
- Graham Allison
- Grigory Yudin
- Günter Kunert
- Gyảng Anh Iên
- Hà Duy Phương
- Hà Dương Tuấn
- Hà Dương Tường
- Hà Đình Nguyên
- Hạ Đình Nguyên
- Hà Huy Sơn
- Hà Hương
- Hà Lệ Minh
- Hà Ngọc Hòa
- Hạ Nguyên
- Hà Nguyên Du
- Hà Nhân
- Hà Nhật
- Hà Phạm Phú
- Hà Quang Vinh
- Hà Sĩ Phu
- Hà Thanh Vân
- Hà Thế
- Hà Thị Minh Đạo
- Hà Thúc Sinh
- Hà Thủy Nguyên
- Hà Tùng Long
- Hà Tùng Sơn
- Hà Văn Thịnh
- Hà Văn Thùy
- Hà Vũ Trọng
- Hagi Kenaan
- Hai An Vu
- Hải Hạc
- Hải Ngọc
- Hai Thanh
- Han Dang
- Hàn Giang
- Han Kang
- Hàn Vĩnh Diệp
- Hạnh Nguyên
- Hạnh Phước
- Hạnh Viên
- Hannah Beech
- Hào Thiện Nhân
- Haruki Murakami
- Hân Hương
- Heiko Buschke
- Heinrich Heine
- Henri Michaux
- Henry David Thoreau
- Henry Wadsworth Longfellow
- Heriberto Araújo
- Hermann Hesse
- Hiền Trang
- Hiệp Ikaria
- Hiệu Minh
- Hiếu Tân
- Ho Lai-Ming
- Hòa Bình Lê
- Hoa Níp
- Hoài Hương
- Hoài Nam
- Hoài Phương
- Hoài Thanh
- Hoài Việt
- Hoài Ziang Duy
- Hoan Doan
- Hoàn Nguyễn
- Hoàng Ánh
- Hoàng Anh Tuấn
- Hoàng Cát
- Hoàng Cầm
- Hoàng Chí Hiếu
- Hoàng Chính
- Hoàng Cường Long
- Hoàng Dũng
- Hoàng Dương Tuấn
- Hoàng Đăng Khoa
- Hoàng Đỗ
- Hoàng Đông
- Hoàng Đức Truật
- Hoàng Hà
- Hoàng Hải Thủy
- Hoàng Hải Vân
- Hoảng Hãn
- Hoàng Hưng
- Hoàng Khởi Phong
- Hoàng Kim Oanh
- Hoàng Lại Giang
- Hoàng Lan
- Hoàng Lan Anh
- Hoàng Lan Chi
- Hoàng Lê
- Hoàng Lệ
- Hoàng Linh
- Hoàng Long
- Hoàng Mai Ðạt
- Hoàng Mạnh Hải
- Hoàng Minh Trí
- Hoàng Minh Tường
- Hoàng Nam
- Hoàng Nga
- Hoàng Ngọc Biên
- Hoàng Ngọc Hiến
- Hoàng Ngọc Nguyên
- Hoàng Ngọc Tuấn
- Hoàng Nguyễn
- Hoàng Nguyên Vũ
- Hoàng Nhơn
- Hoàng Nhuận Cầm
- Hoàng Phong Tuấn
- Hoàng Phủ Ngọc Tường
- Hoàng Quân
- Hoàng Quốc Hải
- Hoàng Thị Hường
- Hoàng Thị Thu Thủy
- Hoàng Thu Phố
- Hoàng Thúy
- Hoàng Thuỵ Anh
- Hoàng Tiến
- Hoàng Trung Thông
- Hoàng Tuấn Công
- Hoàng Tuấn Phổ
- Hoàng Tùng
- Hoàng Tuỵ
- Hoàng Văn Sơn
- Hoàng Việt
- Hoàng Vũ Thuật
- Hoàng Xuân Phú
- Hoàng Xuân Sơn
- Hoàng Xuân Tuyền
- Hoàng Yến
- Horst Bienek
- Howard Gardner
- Hồ Anh Thái
- Hồ Bạch Thảo
- Hồ Bất Khuất
- Hồ Diệu Vân
- Hồ Dzếnh
- Hồ Đắc Vũ
- Hồ Đình Nghiêm
- Hồ Hải Thụy
- Hồ Hữu Tường
- Hồ Minh Tâm
- Hồ Ngọc Đại
- Hồ Như
- Hồ Phú Bông
- Hồ Tịnh Tình
- Hồ Trường An
- Hồ Tú Bảo
- Hội những người ủng hộ GS. Chu Hảo
- Hồng Anh
- Hồng Hoang
- Hồng Lê Thọ
- Hồng Phú
- Huệ Hương Hoàng
- Huguette Bertrand
- Huong Nguyen
- Huy Cận
- Huy Đức
- Huy Tưởng
- Huyền Thương
- Huỳnh Duy Lộc
- Huỳnh Hoa
- Huỳnh Hữu Uỷ
- Huỳnh Hữu Ủy
- Huỳnh Kim Báu
- Huỳnh Kim Quang
- Huỳnh Lê Nhật Tấn
- Huỳnh Liễu Ngạn
- Huỳnh Ngọc Chênh
- Huỳnh Như Phương
- Huỳnh Sơn Phước
- Huỳnh Tấn Mẫm
- Huỳnh Thế Du
- Huỳnh Thục Vy
- Huỳnh Trọng Khang
- Huỳnh Tuấn Anh
- Hứa Chương Nhuận
- Hương Lan
- Hường Thanh
- Hương Thủy
- Hữu Danh
- Hữu Đông
- Hữu Loan
- Hữu Mai
- Hữu Phương
- Ian Bui
- Ian Johnson
- Igor Poglazov
- Ilza Burchett
- Inrasara
- Iris Radisch
- Isabella Kwai
- Issa
- Issac Bashevis Singer
- Italo Calvino
- Iya Kiva
- J. M. Lotman
- J.B Nguyễn Hữu Vinh
- Jacques Attali
- Jacques Prévert
- Jake Johnson
- James Borton
- James Daniel Spears
- James G. Zumwalt
- James Grossman
- James Joyce
- James Poniewozik
- James Stavridis
- James WrightJuan Felipe Herrera
- Janos Kornai
- Jared Carters
- Jason Lopata
- Jason Morris-Jung
- Jay Nordlinger
- Jaya K.
- Jean Chesnaux
- Jean d'Ormesson
- Jean Piaget
- Jean Przyluski
- Jean Toomer
- Jean-Jacques Brochier
- Jean-Jacques Roth
- Jean-Louis Rocca
- Jean-Luc Chalumeau
- Jean-Marc Roberts
- Jean-Patrick Géraud
- Jean-Paul Sartre
- Jefferson Cowie
- Jeffrey Hanfover
- Jeffrey Nall
- Jessica Swoboda
- Jessie Yeung
- Jiayang Fan
- Jimmy Carter
- Joan Hua
- João Guimarães Rosa
- Joaquin Nguyễn Hòa
- John Barrow
- John Cheever
- John Freeman
- John Keane
- John McCain
- Jon Fosse
- Jonathan Dee
- Jonathan London
- Jörg Wischermann
- Jorge Amado
- Jorge Luis Borges
- Joschka Fischer
- Josée Lapointe
- Joseph Wright
- Josh Rogin
- Joshua Rothman
- Juan Pablo Cardenal
- Juan Pablo Cardenal & Heriberto Araújo
- Julia Cagé
- Julio Cortázar
- Jun’ichiro Tanizaki
- Kahil Gibral
- Kai Hoàng
- Kale
- Kalynh Ngô
- Kamel Daoud
- Kao Phú
- Kap Seol
- Karel Appel
- Karen Tongson
- Kate Chopin
- Kazuo Shiraga
- Kenneth Nguyen
- Keorapetse Kgositsile
- Kerstin Holm
- Kều Jang
- Kha Lương Ngãi
- Khái Hưng
- Khaly Chàm
- Khang Quốc Ngọc
- Khánh
- Khánh Bình
- Khánh Duy
- Khánh Ly
- Khánh Mai
- Khanh Nguyen
- Khanh Pham
- Khánh Phương
- Khánh Trâm
- Khánh Trường
- Khét
- Khế Iêm
- Khiêm Nhu
- Khổng Đức Thiêm
- Khuất Đẩu
- Khuê Phạm
- Khuyết Thư
- Kiệm Hoàng
- Kiến Văn
- Kiệt Anh Hùng
- Kiệt Tấn
- Kiều Duy Vĩnh
- Kiều Loan
- Kiều Mai Sơn
- Kiều Maily
- Kiều Phong
- Kiều Thị An Giang
- Kim Ân
- Kim Chi
- Kim Dung
- Kim Hạnh
- Kim Thúy
- Kim Trần
- Kinh Bắc
- Kính Hòa
- Klaus Wiegerefe
- Kúm
- Kurt-Martin Mayer
- Kỳ Duyên
- Kyoko Numano
- L. N. Tolstoy
- L. V. H.
- La Khắc Hoà
- La Khắc Hòa
- Lã Nguyên
- Lại Nguyên Ân
- Lam Điền
- Lam Ngọc
- Lam Thái Hòa
- Lan Nguyên
- Lang Anh
- Langston Hughes
- LAP
- Larry Diamond
- Lars Vargö
- Laura Cappelle
- Laurent Sagalovitsch
- Lawrence Ferlinghetti
- Lâm Chương
- Lâm Duyên
- Lâm Hạnh
- Lâm Lê
- Lâm Ngân Mai
- Lâm Quang Mỹ
- Lâm Thị Mỹ Dạ
- Leon Trotsky
- Leonard Cohen
- Lê An Thế
- Lê Anh Hoài
- Lê Anh Hùng
- Lê Ân
- Lê Bá Đảng
- Lê Bích Vượng
- Lê Chiều Giang
- Lê Công Định
- Lê Công Giàu
- Lê Công Tư
- Lê Ðình Nhất Lang
- Lê Dũng
- Lê Duy Nam
- Lê Đạt
- Lê Đăng Doanh
- Lê Đình Cai
- Lê Đình Khẩn
- Lê Đình Thắng
- Lê Đỗ Huy
- Lê Đức Dục
- Lê Đức Thôn
- Lê Giang Trần
- Lê Hải
- Lệ Hằng
- Lê Hiệp
- Lê Hoài Nguyên
- Lê Hoàng Diễm Trang
- Lê Hoàng Lân
- Lê Học Lãnh Vân
- Lê Hồ Quang
- Lê Hồng Hà
- Lê Hồng Hiệp
- Lê Hồng Lâm
- Lê Hùng
- Lê Hùng Vọng
- Lê Huyền Ái Mỹ
- Lê Huỳnh Lâm
- Lê Hữu
- Lê Hữu Khoá
- Lê Hữu Khóa
- Lê Hữu Nam
- Lê Kế Lâm
- Lê Khải
- Lê Kim Duy
- Lê Ký Thương
- Lê Lạc Giao
- Lê Luân
- Lê Mã Lương
- Lê Mai
- Lê Mai Lĩnh
- Lê Mạnh Chiến
- Lê Mạnh Đức
- Lê Minh Chánh
- Lê Minh Hà
- Lê Minh Hiền
- Lê Minh Khuê
- Lê Minh Phong
- Lê Ngân Hằng
- Lê Ngọc Luân
- Lê Ngọc Sơn
- Lê Nguyễn
- Lê Nguyễn Duy Hậu
- Lê Nguyễn Hương Trà
- Lê Nguyên Long
- Lê Nguyên Vỹ
- Lê Như Bình
- Lê Oa Đằng
- Lê Phan
- Lê Phú Khải
- Lê Quang
- Lê Quang Đức
- Lê Quảng Hà
- Lê Quang Hợp
- Lê Quang Thành
- Lê Quân
- Lê Quốc Anh
- Lê Quỳnh
- Lê Quỳnh Mai
- Lê Sa Long
- Lê Si Na
- Lê Sơn
- Lê Tất Đạt
- Lê Tất Điều
- Lê Thanh Dũng
- Lê Thanh Hải
- Lê Thanh Phong
- Lê Thanh Trường
- Lê Thân
- lê thi diem thuý
- Lê Thị Hồng Minh
- Lê Thị Huệ
- Lê Thị Hường
- Lê Thị Oanh
- Lê Thị Thấm Vân
- Lê Thiết Cương
- Lê Thiếu Nhơn
- Lê Thọ Bình
- Lê Thời Tân
- Lê Thời Thôi
- Lê Thu Hiền
- Lê Thúy Bảo Liên
- Lê Tiên Long
- Lê Trí Tuệ
- Lê Trinh
- Lê Trọng Nghĩa
- Lê Trọng Nguyễn
- Lê Trung Tĩnh
- Lê Trường Thanh
- Lê Tuấn Huy
- Lê Tuyết Hạnh
- Lê Văn Bỉnh
- Lê Văn Hảo
- Lê Văn Hiếu
- Lê Văn Hòa
- Lê Văn Luân
- Lê Văn Sơn
- Lê Văn Trung
- Lê Văn Tùng
- Lê Vĩnh Tài
- Lê Vĩnh Triển
- Lê Vũ Trường Giang
- Lê Xuân Khoa
- Lê Xuyên
- Li Edelkoort
- Li Zhongqin
- Liêu Diệc Vũ
- Liêu Thái
- Liễu Trương
- Linh Nguyên
- Linh Văn
- Linh Vân
- Linh-Chân Brown
- LKH
- Lorca
- Louis Aragon
- Louise Glück
- Lộc Vàng
- Luân Hoán
- Ludwig von Mises
- Luke Hunt
- Luke Turner
- Lữ Kiều
- Lữ Quỳnh
- Lương Đào
- Lương Thiệu Quân
- Lương Thư Trung
- Lưu Á Châu
- Lưu Bình Nhưỡng
- Lưu Diệu Vân
- Lưu Đức Trung
- Lưu Hà
- Lưu Hiểu Ba
- Lưu Khánh Thơ
- Lưu Mê Lan
- Lưu Minh Hải
- Lưu Na
- Lưu Nhi Dũ
- Lưu Quang Vũ
- Lưu Thuỷ Hương
- Lưu Thủy Hương
- Lưu Trọng Văn
- Lưu Uyên Khôi
- Lý Đợi
- Ly Hoàng Ly
- Lý Ngang
- Ly Phạm
- Lý Quang Hoàn
- Lý Thanh
- Lý Tiến Dũng
- Lý Toàn Thắng
- Lý Trực Dũng
- Lý Xuân Hải
- Lydia Davis
- Lynh Bacardi
- LysP
- M. Gorky
- M.L. Gasparov
- Mạc Phong Tuyền
- Mạc Văn Trang
- Mạc Việt Hồng
- Mạch Nha
- Mạch Quang Thắng
- Madeleine Riffaud
- Mai An Nguyễn Anh Tuấn
- Mai Anh Tuấn
- Mai Bá Ấn
- Mai Bá Kiếm
- Mai Chanh
- Mai Hiền
- Mai Khôi
- Mai Kim Ngọc
- Mai Nhật
- Mai Ninh
- Mai Quốc Ấn
- Mai Quỳnh
- Mai Quỳnh Nam
- Mai Sơn
- Mai Thái Lĩnh
- Mai Thanh Sơn
- Mai Thảo
- Mai Tú Ân
- Mai Văn Hoan
- Mai Văn Phấn
- Mai Văn Tính
- Maki Starfield
- Mamleev
- Mạnh Kim
- Marc Andrus
- Marcel Reich-Ranicki
- Marci Shore
- Marco Ferrarese
- Margarita Lyutova
- Maria Donovan
- Maria Ressa
- Mario Vargas Llosa
- Marion Hennebert
- Mark B. Hamilton
- Mark Binelli
- Mark Frankland
- Mark Osaki
- Mark Strand
- Marta Hillers
- Martin Jankowski
- Martin Kulldorff
- Marty Robbins
- Mary Morose
- Mary Walsh
- Mathias Mayer
- Matthew Clayfield
- Matthew Crawford
- Maurice Blanchot
- Maximilian Steinbeis
- May
- Maya Angelou
- Mặc Đỗ
- Mặc Lâm
- Mân Côi
- McAmmond Nguyễn Thị Tư
- Media Văn Việt
- Michael Burawoy
- Michael Scammell
- Miêng
- Mike Ives
- Mikhail Shishkin
- Mikhail Viktorovich Zygar
- Milan Kundera
- Mimmi Diệu Hường Bergström
- MInh Anh
- Minh Huệ
- Minh Hùng
- Minh Luật
- Minh Quang – Lê Chiên
- Minh Quang Ho
- Minh Tâm
- Minh Thùy
- Minh Thư
- Minh Toàn
- Minh Tuấn
- Monica Berlin
- Mỹ Hằng
- Mỹ Lan
- N. S. Khrushchev
- Nam Dao
- Nam Dao Nguyễn Mạnh Hùng
- Nam Đan
- Nam Đông
- Nam Nguyên
- Nam Sơn
- Naowarat Pongpaiboon
- Natalia lacovelli
- Nataliya Zhynkina
- Natsume Sōseki
- Nay Aung
- ng. anhanh
- Ng.Uyển Nicole Dương
- Ngải Vị VỊ
- Ngân Xuyên
- Nghệ thuật
- Nghiêm Lương Thành
- Nghiêm Phương Mai
- Nghiêm Xuân Hồng
- Nghiên Cứu Phê Bình
- Ngo Thu
- Ngọc Anh
- Ngọc Duy Phan
- Ngoc Hien Bui
- Ngọc Linh
- Ngô Anh Tuấn
- Ngô Bảo Châu
- Ngô Đình Thẩm
- Ngô Đồng
- Ngô Hương Giang
- Ngô Khắc Tài
- Ngộ Không Phí Ngọc Hùng
- Ngô Liêm Khoan
- Ngô Minh
- Ngô Minh Khôi
- Ngô Ngọc Loan
- Ngô Ngọc Trai
- Ngô Nguyên Dũng
- Ngô Nhật Đăng
- Ngô Quốc Phương
- Ngô Quốc Thịnh
- Ngô Thế Vinh
- Ngô Thị Kim Cúc
- Ngô Thị Thanh Lịch
- Ngô Tùng Phong
- Ngô Tự Lập
- Ngô Văn
- Ngô Văn Giá
- Ngô Viết Nam Sơn
- Ngô Viết Trọng
- Ngô Vĩnh Long
- Ngô Xuân Hội
- Ngô Xuân Phúc
- Ngô Xuân Thảo
- Ngu Yên
- Nguyen Duc Thanh
- Nguyễn Hải Hoành
- Nguyễn Anh Dũng
- Nguyễn Anh Tuấn
- Nguyễn Anh Tuấn - đạo diễn
- Nguyễn Bá Chung
- Nguyễn Bách Việt
- Nguyễn Bảo Chân
- Nguyễn Bắc Sơn
- Nguyên Bình
- Nguyên Cầm
- Nguyên Cẩn
- Nguyên Chánh
- Nguyễn Chí Hoan
- Nguyễn Chí Thuật
- Nguyễn Chí Trung
- Nguyễn Chí Tuyến
- Nguyễn Chinh Trung
- Nguyễn Cung Thông
- Nguyễn Cường
- Nguyễn Danh Bằng
- Nguyễn Danh Huế
- Nguyễn Danh Lam
- Nguyễn Ðăng Thường
- Nguyễn Duy
- Nguyễn Dương Quang
- Nguyễn Đạt
- Nguyễn Đắc Kiên
- Nguyễn Đắc Xuân
- Nguyễn Đăng Điệp
- Nguyễn Đăng Hưng
- Nguyễn Đăng Khoa
- Nguyễn Đăng Mạnh
- Nguyễn Đăng Na
- Nguyễn Đăng Quang
- Nguyễn Đăng Thường
- Nguyễn Đình Ấm
- Nguyễn Đình Bin
- Nguyễn Đình Bổn
- Nguyễn Đình Chú
- Nguyễn Đình Cống
- Nguyễn Đình Đăng
- Nguyễn Đình Huỳnh
- Nguyễn Đình Thắng
- Nguyễn Đình Thi
- Nguyễn Đình Toàn
- Nguyễn Đổng Chi
- Nguyễn Đông Thức
- Nguyễn Đức
- Nguyễn Đức Dương
- Nguyễn Đức Hiệp
- Nguyễn Đức Mậu
- Nguyễn Đức Sơn
- Nguyễn Đức Thắng
- Nguyễn Đức Tiến
- Nguyễn Đức Tùng
- Nguyễn Đức Tường
- Nguyễn Gia Trí
- Nguyên Giác
- Nguyên Giác Phan Tấn Hải
- Nguyễn Hà Luân
- Nguyễn Hải Hoành
- Nguyễn Hải Yến
- Nguyễn Hàn Chung
- Nguyễn Hiến Lê
- Nguyễn Hoa Lư
- Nguyễn Hoài Nam
- Nguyễn Hoài Văn
- Nguyễn Hoài Vân
- Nguyễn Hoàn
- Nguyễn Hoàn Nguyên
- Nguyễn Hoàng Ánh
- Nguyễn Hoàng Anh Thư
- Nguyễn Hoàng Diệu Thủy
- Nguyễn Hoàng Diệu Thúy
- Nguyễn Hoàng Giao
- Nguyễn Hoàng Linh
- Nguyễn Hoàng Trung
- Nguyễn Hoàng Văn
- Nguyễn Hồng Anh
- Nguyễn Hồng Giao
- Nguyễn Hồng Hưng
- Nguyễn Hồng Lam
- Nguyễn Hồng Nhung
- Nguyễn Hồng Thục
- Nguyễn Huệ Chi
- Nguyễn Hùng
- Nguyễn Huy Hoàng
- Nguyễn Huy Thiệp
- Nguyễn Huy Vũ
- Nguyên Hưng
- Nguyễn Hưng Quốc
- Nguyễn Hương
- Nguyễn Hữu Đễ
- Nguyễn Hữu Hồng Minh
- Nguyễn Hữu Liêm
- Nguyễn Hữu Nhật
- Nguyễn Hữu Sơn
- Nguyễn Hữu Thiết
- Nguyễn Hữu Việt Hưng
- Nguyễn Hữu Vinh
- Nguyễn kc Hậu
- Nguyễn Khải
- Nguyễn Khánh Duy
- Nguyễn Khánh Trường
- Nguyễn Khắc An
- Nguyễn Khắc Bình
- Nguyễn Khắc Mai
- Nguyễn Khắc Phê
- Nguyễn Khắc Phi
- Nguyễn Khắc Phục
- Nguyễn Khiêm
- Nguyễn Khôi
- Nguyễn Kiến Phước
- Nguyễn Kiều Dung
- Nguyễn Kiều Hưng
- Nguyên Lạc
- Nguyễn Lãm Thắng
- Nguyễn Lan Phương
- Nguyễn Lân Bình
- Nguyễn Lân Thắng
- Nguyễn Lê Hồng Hưng
- Nguyễn Lệ Uyên
- Nguyễn Linh Giang
- Nguyễn Linh Quang
- Nguyễn Lộ Trạch
- Nguyễn Luận
- Nguyễn Lương Hải Khôi
- Nguyễn Lương Ngọc
- Nguyễn Lương Vỵ
- Nguyễn Mai
- Nguyễn Man Nhiên
- Nguyễn Mạnh An Dân
- Nguyễn Mạnh Côn
- Nguyễn Mạnh Đẩu
- Nguyễn Mạnh Tiến
- Nguyễn Manh Trinh
- Nguyễn Mạnh Trinh
- Nguyễn Mạnh Tuấn
- Nguyễn Mạnh Tường
- Nguyễn Minh Anh
- Nguyễn Minh Hòa
- Nguyễn Minh Kính
- Nguyễn Minh Nhị
- Nguyễn Minh Nhựt
- Nguyễn Minh Thuyết
- Nguyễn Mộng Giác
- Nguyên Ngọc
- Nguyễn Ngọc Chu
- Nguyễn Ngọc Giao
- Nguyễn Ngọc Hoa
- Nguyễn Ngọc Lanh
- Nguyễn Ngọc Liễm
- Nguyễn Ngọc Lung
- Nguyễn Ngọc Tâm
- Nguyễn Ngọc Thiện
- Nguyễn Ngọc Tú Anh
- Nguyễn Ngọc Tư
- Nguyên Nguyên
- Nguyễn Nguyên Bình
- Nguyễn Nhật Tín
- Nguyên Nhi
- Nguyễn Như Huy
- Nguyễn Phạm Hùng
- Nguyễn Phú Yên
- Nguyễn Phúc Vĩnh Ba
- Nguyễn Phượng
- Nguyễn Phương Đình
- Nguyễn Phương Mai
- Nguyễn Phương Mạnh
- Nguyễn Quang
- Nguyễn Quang A
- Nguyễn Quang Bình
- Nguyễn Quang Duy
- Nguyễn Quang Dy
- Nguyễn Quang Đồng
- Nguyễn Quang Hồng
- Nguyễn Quang Hưng
- Nguyễn Quang Lập
- Nguyễn Quang Thạch
- Nguyễn Quang Thân
- Nguyễn Quang Thiều
- Nguyễn Quang VInh
- Nguyễn Quân
- Nguyễn Quốc Lâm
- Nguyễn Quốc Thái
- Nguyễn Quốc Toàn
- Nguyễn Quốc Trụ
- Nguyễn Quốc Tuấn
- Nguyên Sa
- Nguyễn Sĩ Dũng
- Nguyễn Sơn Lâm
- Nguyễn Sỹ Phương
- Nguyễn Sỹ Tế
- Nguyễn Tà Cúc
- Nguyễn Tài Cẩn
- Nguyễn Tấn Cứ
- Nguyễn Tất Nhiên
- Nguyễn Thạch Giang
- Nguyễn Thái Hòa
- Nguyễn Thái Hợp
- Nguyễn Thái Sơn
- Nguyễn Thái Tuấn
- Nguyễn Thanh Bình
- Nguyễn Thanh Châu
- Nguyễn Thanh Giang
- Nguyễn Thanh Hiện
- Nguyễn Thanh Hùng
- Nguyễn Thanh Huy
- Nguyễn Thanh Huyền
- Nguyễn Thanh Mỹ
- Nguyễn Thành Nam
- Nguyễn Thanh Nghị
- Nguyễn Thanh Nguyệt
- Nguyễn Thành Phong
- Nguyễn Thanh Sơn
- Nguyễn Thành Sơn
- Nguyễn Thanh Tâm
- Nguyễn Thành Thi
- Nguyễn Thanh Tuyền
- Nguyễn Thanh Văn
- Nguyễn Thanh Việt
- Nguyễn Thế Hùng
- Nguyễn Thế Thanh
- Nguyễn Thị Bích Hậu
- Nguyễn Thị Bích Ngà
- Nguyễn Thị Bình
- Nguyễn thị Cỏ May
- Nguyễn Thị Dư Khánh
- Nguyễn Thị Hải
- Nguyễn Thị Hậu
- Nguyễn Thị Hiền
- Nguyễn Thị Hoàng
- Nguyễn Thị Hoàng Bắc
- Nguyễn Thị Khánh Minh
- Nguyễn Thị Khánh Trâm
- Nguyễn Thị Kim Chi
- Nguyễn Thị Kim Phụng
- Nguyễn Thị Minh Ngọc
- Nguyễn Thị Minh Thương
- Nguyễn Thị Ngọc Hải
- Nguyễn Thị Ngọc Nhung
- Nguyễn Thị Oanh
- Nguyễn Thị Phước
- Nguyễn Thị Thanh Bình
- Nguyễn Thị Thanh Hải
- Nguyễn Thị Thanh Lưu
- Nguyễn Thị Thanh Xuân
- Nguyễn Thị Thanh Yến
- Nguyễn Thị Thảo An
- Nguyễn Thị Thúy Hạnh
- Nguyễn Thị Thùy Linh
- Nguyễn Thị Thụy Vũ
- Nguyễn Thị Thuyền
- Nguyễn Thị Tịnh Thy
- Nguyễn Thị Từ Huy
- Nguyễn Thị Vinh
- Nguyễn Thiện Tống
- Nguyễn Thiện Tơ
- Nguyễn Thói Đời
- Nguyễn Thông
- Nguyễn Thu Quỳnh
- Nguyễn Thu Trang
- Nguyễn Thùy Dương
- Nguyễn Thúy Hạnh
- Nguyễn Thụy Long
- Nguyễn Thuỵ Phương
- Nguyễn Thùy Song Thanh
- Nguyễn Thỵ
- Nguyễn Thy Anh
- Nguyễn Tiến Dũng
- Nguyễn Tiến Lập
- Nguyễn Tiến Trung
- Nguyễn Tiến Văn
- Nguyễn Trần Bạt
- Nguyễn Tri Phương Đông
- Nguyễn Triệu Nam
- Nguyễn Trọng Bình
- Nguyễn Trọng Chức
- Nguyễn Trọng Huân
- Nguyễn Trọng Khôi
- Nguyễn Trọng Tạo
- Nguyễn Trung
- Nguyễn Trung Bảo
- Nguyễn Trung Dân
- Nguyễn Trung Hiếu
- Nguyễn Trung Kiên
- Nguyễn Trung Thuần
- Nguyễn Trường Giang
- Nguyễn Trường Huy
- Nguyễn Trường Uy
- Nguyễn Tuấn
- Nguyễn Tuấn Anh
- Nguyễn Tuấn Khoa
- Nguyễn Tùng
- Nguyễn Tùng Linh
- Nguyễn Tuyết Lan
- Nguyễn Tuyết Lộc
- Nguyễn Tư Nghiêm
- Nguyễn Tử Siêm
- Nguyễn Tường Bách
- Nguyễn Tường Thiết
- Nguyễn Tường Thụy
- Nguyễn Ước
- Nguyễn Vạn Phú
- Nguyễn Văn
- Nguyễn Văn Ba
- Nguyễn Văn Chính
- Nguyễn Văn Ðậu
- Nguyễn Văn Dũng
- Nguyễn Văn Đài
- Nguyễn Văn Gia
- Nguyễn Văn Hạnh
- Nguyễn Văn Hiệp
- Nguyễn Văn Hòa
- Nguyễn Văn Hùng
- Nguyễn Văn Huyên
- Nguyễn Văn Lợi
- Nguyễn Văn Lục
- Nguyễn Văn Miếng
- Nguyễn Văn Nghệ
- Nguyễn Văn Nho
- Nguyễn Văn Phong
- Nguyễn Văn Phú
- Nguyễn Văn Phước
- Nguyễn Văn Sâm
- Nguyễn Văn Sơn
- Nguyễn Văn Tao
- Nguyễn Văn Thiệu
- Nguyễn Văn Thọ
- Nguyễn Văn Trọng
- Nguyễn Văn Trung
- Nguyễn Văn Tuấn
- Nguyễn Văn Vĩnh
- Nguyễn Văn Xuân
- Nguyễn Vi Khải
- Nguyễn Vi Yên
- Nguyễn Viện
- Nguyễn Việt Anh
- Nguyễn Việt Chiến
- Nguyễn Viết Lãm
- Nguyễn Vĩnh Nguyên
- Nguyễn Vũ Hiệp
- Nguyễn Vũ Tiềm
- Nguyễn Vỹ
- Nguyễn Vy Khanh
- Nguyễn Xuân Diện
- Nguyễn Xuân Hằng
- Nguyễn Xuân Hoàng
- Nguyễn Xuân Hưng
- Nguyễn Xuân Khánh
- Nguyễn Xuân Khoát
- Nguyễn Xuân Nghĩa
- Nguyễn Xuân Nha
- Nguyễn Xuân Quang
- Nguyễn Xuân Thiệp
- Nguyễn Xuân Thọ
- Nguyễn Xuân Tiệp
- Nguyễn Xuân Tường Vy
- Nguyễn Xuân Xanh
- Nguyễn Ý Thuần
- Nguyên Yên
- Nguyễn-Chương Mt
- Nguyễn-hòa-Trước
- Nguyệt Chu
- Nguyệt Quỳnh
- Nguyệt Vi
- Ngự Thuyết
- Người Buôn Gió
- Ngyễn Trung Bảo
- Nh. Tay Ngàn
- Nhã
- Nhã Ca
- Nhã Duy
- Nhã Thuyên
- Nhan Do Thanh
- Nhân Hồng
- Nhật Chiêu
- Nhật Lệ
- Nhất Linh
- Nhật Tiến
- Nhật Tuấn
- Nhất Uyên
- Nhị Linh
- Nhị Ngã
- Nhóm Vì một Hà Nội xanh
- Như Huy
- Như Không
- Như Quỳnh
- Như Quỳnh de Prelle
- Như Ý
- Nhược Thủy
- Niall Ferguson
- Nick Hilden
- Nicolas Casey
- Nikulin
- Nina McPherson
- Ninh Dương
- Ninh Kiều
- Nobert Hummelt
- Nông Hồng Diệu
- NP Phan
- Obama
- Ocean Vương
- Octavio Paz
- Ogden Nash
- Oksana Zabuzhko
- Oleg Kashin
- Ondrej Slowik
- onggiaolang
- Orlando Figes
- Orwell
- Oscar Salemink
- Oscar Wilde
- Pablo Neruda
- Pablo Picasso
- Palmer
- Patrick Frater
- Patrick Lodge
- Paul Auster
- Paul Celan
- Paul Éluard
- Paul Hoover
- Paul Mendez
- Paul Mozur
- Paul Theroux
- Paul-François Paoli
- Paulus Lê Sơn
- Pavel Basinsky
- Pavlo Vyshebaba
- Paweł Kubiak
- Pawel Kuczynski
- Paweł Łepkowski
- Percy Mabandu
- Pervez Hoodbhoy
- Peter B. Zinoman
- Peter Hansen
- Peter Harvey
- Peter Kleiner
- Peter Singer
- Phạm Anh Tuấn
- Phạm Biểu Tâm
- Phạm Cao Hoàng
- Phạm Châu
- Phạm Chí Dũng
- Phạm Chi Lan
- Phạm Chu Sa
- Phạm Công Luận
- Phạm Công Thiện
- Phạm Công Út
- Phạm Duy
- Phạm Duy Nghĩa
- Phạm Đình Trọng
- Phạm Đình Vy
- Phạm Đoan Trang
- Phạm Hải Anh
- Phạm Hải Âu
- Phạm Hiền Mây
- Phạm Hoàng Quân
- Phạm Hồng Sơn
- Phạm Hùng Việt
- Phạm Huy Thông
- Phạm Khiêm Ích
- Phạm Kiều Tùng
- Phạm Kỳ Đăng
- Phạm Lệ Quyên
- Phạm Lê Vương Các
- Phạm Linh
- Phạm Lưu Vũ
- Phạm Minh Hoàng
- Phạm Minh Ngọc
- Phạm Minh Quân
- Phạm Minh Trung
- Phạm Ngọc Lư
- Phạm Ngọc Thái
- Phạm Ngọc Tiến
- Phạm Nguyên Trường
- Phạm Ngữ
- Phạm Phan Long
- Phạm Phú Cường
- Phạm Phú Hải
- Phạm Phú Minh
- Phạm Phú Phong
- Phạm Phú Thứ
- Phạm Phú Viết
- Phạm Phúc Thịnh
- Phạm Phương
- Phạm Quang Ái
- Phạm Quang Long
- Phạm Quang Trung
- Phạm Quang Tuấn
- Phạm Sỹ Sáu
- Phạm Tăng
- Phạm Thành
- Phạm Thành Hưng
- Phạm Thanh Nghiên
- Phạm Thảo Nguyên
- Phạm Thế Cường
- Phạm Thị
- Phạm Thị Anh Nga
- Phạm Thị Hoài
- Phạm Thị Kiều Ly
- Phạm Thị Ngọc
- Phạm Thị Phương
- Phạm Thiên Ân
- Phạm Thiên Thư
- Phạm Tín An Ninh
- Phạm Toàn
- Phạm Trần
- Phạm Trọng Chánh
- Phạm Trung Nghĩa
- Phạm Tuấn
- Phạm Tư Thanh Thiện
- Phạm Tường Vân
- Phạm Văn
- Phạm Văn Khoái
- Phạm Văn Quang
- Phạm Văn Song
- Phạm Văn Tình
- Phạm Văn Vũ
- Pham Viem Phuong
- Phạm Viêm Phương
- Phạm Viết Đào
- Phạm Việt Hưng
- Phạm Vũ Lửa Hạ
- Phạm Xuân Đài
- Phạm Xuân Hùng
- Phạm Xuân Nguyên
- Phạm Xuân Trường
- Phan An Sa
- Phan Ba
- Phan Bội Châu
- Phan Cẩm Thượng
- Phan Châu Thành
- Phan Cự Đệ
- Phan Đạo
- Phan Đắc Lữ
- Phan Đình Diệu
- Phan Độc Lập
- Phan Hải-Đăng
- Phan Hồng Giang
- Phan Huy Dũng
- Phan Huy Đường
- Phan Huy Lê
- Phan Huyền Thư
- Phan Kế Toại
- Phan Khôi
- Phan Lặng Yên
- Phan Mạnh Quỳnh
- Phan Nam Sinh
- Phan Ngọc
- Phan Nguyên
- Phan Nhật Nam
- Phan Nhiên Hạo
- Phan Ni Tấn
- Phan Phương Đạt
- Phan Quang
- Phan Tấn Hải
- Phan Tấn Uẩn
- Phan Thanh Bình
- Phan Thắng
- Phan Thế Hải
- Phan Thị Hà Dương
- Phan Thị Kim Phúc
- Phan Thị Trọng Tuyển
- Phan Thị Vàng Anh
- Phan Thu Vân
- Phan Thúy Hà
- Phan Trang Hy
- Phan Trí Đỉnh
- Phan Trọng Hoàng Linh
- Phan Văn Giưỡng
- Phan Văn Song
- Phan Văn Thắng
- Phan Vũ
- Phan Xine
- Phan Xuân Sinh
- Phannguyên Psg
- Phanxipăng
- Phaolô VI
- Pháp Hoan
- Pháp Vân
- Phapxa Chan
- Phát biểu nhận giải Văn Việt
- Phil Caputo
- Philip Larkin
- Philip Roth
- Phong Linh
- Phong Nguyen
- Phong Quang
- Phố Văn
- Phú Quang
- Phù Sa
- Phúc Lai GB
- Phúc Tiến
- Phunchok Stobdan
- Phùng Anh Kiệt
- Phùng Hi
- Phùng Hoài Ngọc
- Phùng Học Vinh
- Phùng Ngọc Kiên
- Phùng Nguyễn
- Phùng Quán
- Phùng Thành Chủng
- Phùng Thị Hạ Nguyên
- Phùng Thị Như Hà
- Phuong Ta
- Phương Hương
- Phương Phương
- Phương Thảo
- Phương Thuý
- Phương Uy
- Pierre Darriulat
- Pierre Lemieux
- Prashanth Parameswaran
- Qladimir Pyljow
- Quách Hạo Nhiên
- Quách Tấn
- Quách Thoại
- Quảng Diệu Trần Bảo Toàn
- Quang Dũng
- Quang Đức
- Quang Minh
- Quang Phan
- Quảng Tánh Trần Cầm
- Quậy Nguyễn
- Quế Hương
- Quốc Dũng
- Quốc Phương
- Quốc Toản
- Quyên Di
- Quyên Hoàng
- Quỳnh Iris de Prelle
- Quỳnh Vi
- Rabindranath Tagore
- Rainer Maria Rilke
- Ralph Chaplin
- Rebecca Mead
- Rebecca Solnit
- Reiner Traub
- Remo Verdickt
- Riccardo Gazzaniga
- Richard C. Paddock
- Richard Millet
- Richard Serra
- Robert Desnos
- Robert McCrump
- Roger Vu
- Roland Barthes
- Romain Rolland
- Ronald F. Inglehart
- Ruben David Gonzalez Gallego
- Russell Edson
- Ruth Ingram
- Ryszard Legutko
- Salman Rushdie
- Salvatore Babones
- Sam Dresser
- Sạn chữ
- Sandra Kerschbaumer
- Sara Teasdale
- Sarah Pulliam Bailey
- Sarah Thornton
- Sáu Nghệ
- Sergio Bitar
- Shakespeare
- Shannon Van Sant
- Sheikha A
- Sheila Fischman
- Sheila Ngoc Pham
- Sheri Berman
- Shigeeda Yutaka
- Shirin Ebadi
- Shukshin
- Simon Johnson
- Sire Apm Lukwesa
- Slavoj Žižek
- Sohaniim
- Son Kieu Mai
- Song Chi
- Song Hà
- Song Nguyễn
- Song Phạm
- Song Phan
- Song Thao
- Số đặc biệt
- Sơn Ca
- Sơn Hoàng Liên
- Sơn Kiều Mai
- Sơn Nam
- Stefano Harney
- Stephan Koester
- Stephen B. Young
- Steve Earle
- Susan Sontag
- Suzuki Katsuhiko
- Sương Nguyệt Minh
- Sương Quỳnh
- Svetlana Alexievich
- Svetlana Alexievitch
- Svetlana Alexiévitch
- Sylvia Plath
- T. Đ.
- T.Vấn
- Tạ Anh Thư
- Tạ Chí Đại Trường
- Tạ Duy Anh
- Tạ Tỵ
- Tạ Văn Tài
- Tạ Văn Thông
- Tạ Xuân Hải
- Tadeusz Rósewicz
- Tam Ích
- Tamarchenko
- Tàn Tuyết
- Tanaami Keiichi
- Taras Shevchenko
- Tarik Khaldi
- Tăng Quang
- Tâm An
- Tâm Chánh
- Tâm Don
- Tâm Thường Định
- Tâm Việt
- Tấn An
- Teolinda Gersão
- Teresa Mỹ Chúc
- Thạch Đạt Lang
- Thạch Quỳ
- Thạch Thảo
- Thái Bá Tân
- Thái Bá Vân
- Thái Bảo
- Thái Hà
- Thái Hạo
- Thái Kế Toại
- Thái Kim Lan
- Thái Ngọc San
- Thái Sinh
- Thái Thanh
- Thái Thăng Long
- Thái Tuấn
- Thái Văn
- Thái Văn Đào
- Thái Vũ
- Thạnh Đà
- Thanh Hằng - Anh Khoa
- Thành Lộc
- Thanh Nam
- Thanh Ngọc
- Thanh Phương
- Thanh Tâm Tuyền
- Thanh Thảo
- Thanh Thuỷ
- Thanh Trúc
- Thanh Tùng
- Thanh Xuân
- Thanhhà Lại
- Thảo Dân
- Thao Dinh
- Thảo luận
- Thảo Nguyên
- Thảo Trường
- Thảo Vy
- Thẩm Đống
- Thận Nhiên
- Thân Trọng Mẫn
- Thân Trọng Sơn
- Thế Dũng
- Thế Giang
- Thế Quân
- THẾ THANH
- Thế Uyên
- Thi Hoàng
- Thi Nguyên
- Thi sỹ ỦA
- Thi Vũ
- Thích Nhất Hạnh
- Thích Nữ Chân Không
- Thích Phước An
- Thierry Leclère
- Thierry Lentz
- Thiên Di
- Thiên Điểu
- Thiền Lâm
- Thiền Nguyễn
- Thiên Thai
- Thiện Tùng
- Thiện Ý
- Thiết Thạch
- Thiếu Khanh
- Thiều Mai Lâm
- Tho Nguyen
- Thomas A. Bass
- Thomas Bo Pedersen
- Thomas Mahler
- Thomas S. Mullaney
- Thông Đặng
- Thơ
- Thu Phong
- Thu Vàng
- Thuận
- Thuần Ngô
- Thuận Paris
- Thuận Thiên
- Thục Quyên
- Thụy An
- Thùy Dung
- Thụy Khuê
- Thùy Linh
- Thụy My
- Thủy Tiên
- Thư Bạn Đọc
- Thường Quán
- Thy An
- Tịch Ru
- Tiet Hung Thai
- Tiêu Dao Bảo Cự
- Tiêu Kiện Sinh
- Tiểu Tử
- Tillman Miller
- Timothy Brennan
- Timothy Garton Ash
- Timothy Snyder
- Tina Hà Giang
- Tomas Tranströmer
- Tô Đăng Khoa
- Tô Hải
- Tô Hoàng
- Tố Hữu
- Tô Lan Hương
- Tô Ngọc Vân
- Tô Thẩm Huy
- Tô Thùy Yên
- Tô Văn Trường
- Tôi Đây
- Tôn Thất Thông
- Tống Văn Công
- Trà Đóa
- Trà Nhiên
- Tracy K. Smith
- Tran Dinh Dung
- Tran Nam Dung
- Trang Châu
- Trang Hạ
- Trang Thanh
- Trang Thế Hy
- Trangđài Glassey Trầnguyễn
- Trangđài Glasssey-Trầnguyễn
- Trao đổi
- Trầm Tử Thiêng
- Trần Anh Hùng
- Trần Bá Đại Dương
- Trần Bang
- Trần Bình Nam
- Trần C. Trí
- Trần Cao Lĩnh
- Trần Cao Tường
- Trần Công Tâm
- Trần Công Tín
- Trần Dạ Từ
- Trần Dần
- Trần Doãn Nho
- Trần Dũng Thanh Huy
- Trần Duy
- Trần Duy Phiên
- Trần Duy Trung
- Trần Đăng Khoa
- Trần Đăng Tuấn
- Trần Đĩnh
- Trần Đình Bút
- Trần Đình Hoành
- Trần Đình Lương
- Trần Đình Sơn Cước
- Trần Đình Sử
- Trần Đình Triển
- Trần Đình Trợ
- Trần Độ
- Trần Đồng Minh
- Trần Đức Anh Sơn
- Trần Đức Thảo
- Trần Đức Tiến
- Trần Đức Tín
- Trần Đức Toản
- Trần Gia Huấn
- Trần Gia Ninh
- Trần Hà Linh
- Trần Hạ Tháp
- Trần Hạ Vi
- Trần Hải
- Trần Hạnh
- Trần Hậu
- Trần Hoài Anh
- Trần Hoài Thư
- Trần Hoàng Phố
- Trần Hoàng Trúc
- Trần Hoàng Vy
- Trần Hùng
- Trần Huy Bích
- Trần Huy Minh Phương
- Trần Huy Quang
- Trần Huỳnh Duy Thức
- Trần Hữu Dũng
- Trần Hữu Khánh
- Trần Hữu Quang
- Trần Hữu Tá
- Trần Hữu Thục
- Trần Khánh Triệu
- Trần Kiêm Đoàn
- Trần Kiêm Trinh Tiên
- Trần Kim Trắc
- Trần Kỳ Trung
- Trần Lam
- Trần Lê Sơn Ý
- Trần Lương
- Trần Lý Trí Tân
- Trần Mạnh Hảo
- Trần Mạnh Tuấn
- Trần Minh Phi
- Trần Minh Quốc
- Trần Mộng Tú
- Trần Nam Bình
- Trần Ngân Hà
- Trần Nghi Hoàng
- Trần Ngọc Cư
- Trần Ngọc Hiếu
- Trần Ngọc Tuấn
- Trần Ngọc Vương
- Trần Nguyên Đán
- Trần Nhã Thụy
- Trần Nhương
- Trần Phong Giao
- Trần Phong Vũ
- Trần Quang Đức
- Trần Quang Lộc
- Trần Quốc Nam
- Trần Quốc Thuận
- Trần Quốc Toàn
- Trần Quốc Trọng
- Trần Quốc Vượng
- Trần Quyết Thắng
- Trân Sa
- Trần Song Hào
- Trần Thành
- Trần Thanh Ái
- Trần Thanh Cảnh
- Trần Thanh Huy
- Trần Thanh Vân
- Trần Thắng
- Trần Thế Vĩnh
- Trần Thị Băng Thanh
- Trần Thị Diệu Tâm
- Trần Thị Lai Hồng
- Trần Thị Lam
- Trần Thị NgH.
- Trần Thị Nguyệt Mai
- Trần Thị Phương Phương
- Trần Thị Thanh Thoả
- Trần Thị Trường
- Trần Thiện Đạo
- Trần Thùy Mai
- Trần Tiến
- Trần Tiễn Cao Đăng
- Trần Tiến Dũng
- Trần Tiễn Khanh
- Trần Tố Nga
- Trần Trọng Dương
- Trần Trọng Thức
- Trần Trọng Vũ
- Trần Trung Chính
- Trần Trung Đạo
- Trần Tuấn
- Trần Từ Mai
- Trần Vàng Sao
- Trần Văn Chánh
- Trần Văn Đỉnh
- Trần Văn Khê
- Trần Văn Minh
- Trần Văn Nam
- Trần Văn Thọ
- Trần Văn Thủy
- Trần Văn Tý
- Trần Vấn Lệ
- Trần Việt Hà
- Trần Viết Ngạc
- Trần Vinh Dự
- Trần Vũ
- Trần Vũ Hải
- Trần Vương Thuấn
- Trần Vương Thuận
- Trần Wũ Khang
- Trần Xuân Hoài
- Trần Xuân Linh
- Trần Xuân Lĩnh
- Trần Xuân Thảo
- Trần Yên Hòa
- Trần Yên Nguyên
- Trên
- Trên Facebook
- Trên Facebook/Minds
- Trên kệ sách
- Trên trang diaCRITICS
- Trí Hiệu Dân
- Triều Anh
- Triều Hoa Đại
- Triêu Nhan
- Triều Sơn
- Triệu Tử Dương
- Trịnh Anh Tuấn
- Trịnh Bá Phương
- Trịnh Bách
- Trịnh Cao Hòa Thanh
- Trịnh Chu
- Trịnh Công Sơn
- Trịnh Cung
- Trịnh Duy Kỳ
- Trịnh Hữu Long
- Trịnh Kim Tiến
- Trịnh Lữ
- Trịnh Minh Tuấn
- Trịnh Sơn
- Trịnh Thanh Thủy
- Trịnh Thu Tuyết
- Trịnh Vĩnh Phúc
- Trịnh Xuân Thuận
- Trịnh Xuân Thủy
- Trịnh Y Thư
- Trọng Anh
- Trọng Phú
- Trọng Thành
- Tru Sa
- Trúc Giang
- Trúc Thông
- Trúc Ty
- Trump
- Trung Bảo
- Trung Dũng Kqd
- Trùng Dương
- Trung Trung Đỉnh
- Trư Sa
- Trường An
- Trương Anh Ngọc
- Trương Anh Thụy
- Trương Chính
- Trương Duy Nhất
- Trương Đăng Dung
- Trương Điện Thắng
- Trương Đình Phượng
- Trương Hồng Quang
- Trương Huy San
- Trường Minh
- Trương Ngọc Chương
- Trương Nguyên
- Trương Nguyện Thành
- Trương Nhân Tuấn
- Trương Phượng
- Trương Quang
- Trương Quang Đệ
- Trương Quang Nhuệ
- Trương Quang Vĩnh
- Trương Thị Ngọc Hân
- Trương Thiên Phàm
- Trương Thu Hiền
- Trương Tố Hoa
- Trương Trọng Nghĩa
- Trương Tửu
- Trương Văn Dân
- Trương Văn Vĩnh
- Trương Vũ
- Trương Xuân Thiên
- Tú Mỡ
- Tù Quốc Hoài
- Tù Sâm
- Tú Trung Hồ
- Tuấn Duy
- Tuấn Khanh
- Tuân Nguyễn
- Tuấn Thảo
- Tuệ Anh
- Tuệ Đăng
- Tuệ Nguyên
- Tuệ Nhân
- Tuệ Nhật
- Tuệ Sĩ
- Tuệ Sỹ
- Tùng Dương Cola
- Tung Nguyen
- Turner
- Túy Hồng
- Tuyết Nghi
- Tư
- Từ Dung
- Tư liệu
- Tử Linh
- Từ Mai Trần Huy Bích
- Từ Quốc Hoài
- Từ Sâm
- Từ Thức
- Tưởng
- Tương Lai
- Umberto Eco
- Uông Tăng Kỳ
- Uông Triều
- Uyển Ca
- Uyên Nguyễn
- Uyên Thao
- Uyên Vũ
- V. Erofiev
- Vàng A Giang
- Varlam Shalamov
- Vasco Gargalo
- Vasily Makarovich
- Văn
- Văn Biển
- Văn Cao
- Văn Chinh
- Văn Công Hùng
- Văn Giá
- Văn học
- Văn học Miền Nam 54-75
- Văn Như Cương
- Văn Quang
- Văn Tâm
- Văn Việt
- Vấn đề hôm nay
- Vận Động Ứng Cử Đại Biểu Quốc Hội 2016
- Vân Hạ
- Vân Phi
- Velcrow Ripper
- Veronica Melkozerova
- Vi Lãng
- Vi Trần
- Vi Yên
- Viet Thanh Nguyen
- Viên Linh
- Việt Bách
- Việt Bình
- Việt Dzũng
- Việt Khang
- Việt Lang
- Việt Phương
- Viktor Maslov
- Vinh Anh
- Vĩnh Hảo
- Vĩnh Quyền
- Virginia Heffernan
- Virginia Woolf
- Vladimir Nabokov
- Võ An Đôn
- Võ Anh Minh
- Võ Anh Thơ
- Võ Bá Cường
- Võ Đắc Danh
- Võ Định Hình
- Võ Đức Phúc
- Võ Hồng
- Võ Huy Tâm
- Võ Hương Quỳnh
- Võ Kỳ Điền
- Võ Ngàn Sông
- Võ Phiến
- Võ Thị Hảo
- Võ Thị Thu Hằng
- Võ Tiến Cường
- Võ Tòng Xuân
- Võ Trí Hảo
- Võ Văn Quản
- Võ Văn Tạo
- Võ Văn Thôn
- Võ Xuân Quế
- Võ Xuân Sơn
- Volker Weidermann
- Volodymyr Vynnychenko
- Volodymyr Zelenskyy
- Vũ Bằng
- Vũ Biện Điền
- Vũ Cao Đàm
- Vũ Cát Tường
- Vũ Đình Hòe
- Vũ Đình Huỳnh
- Vũ Đình Liên
- Vũ Đình Phòng
- Vũ Đức Khanh
- Vũ Đức Phúc
- Vũ Đức Sao Biển
- Vu Gia
- Vũ Hà Văn
- Vũ Hạnh
- Vũ Hoàng Chương
- Vũ Hoàng Thư
- Vũ Hồng Ánh
- Vũ Huy Ngọc
- Vũ Huy Quang
- Vũ Khắc Hoè
- Vũ Khắc Khoan
- Vũ Kim Hạnh
- Vũ Kim Thu
- Vũ Lâm
- Vũ Lập Nhật
- Vũ My Lan
- Vũ Ngọc Giao
- Vũ Ngọc Hoàng
- Vũ Ngọc Tâm
- Vũ Ngọc Tiến
- Vũ Nho
- Vũ Oanh
- Vũ Quang Việt
- Vũ Quí Hạo Nhiên
- Vũ Quốc Ngữ
- Vũ Quỳnh Hương
- Vũ Quỳnh Nh.
- Vũ Thành Sơn
- Vũ Thanh Tâm
- Vũ Thanh Tùng
- Vũ Thành Tự Anh
- Vũ Thế Khôi
- Vũ Thị Hải
- Vũ Thị Nhuận
- Vũ Thị Phương Anh
- Vũ Thị Phương Lan
- Vũ Thị Thanh
- Vũ Thị Thanh Mai
- Vũ Thư Hiên
- Vũ Tiến Lập
- Vũ Trọng Khải
- Vũ Tuấn Hoàng
- Vũ Từ Trang
- Vũ Tường
- Vũ Viết Tuân
- Vũ Xuân Tửu
- Vương Bích Ngọc
- Vương Đan
- Vương Huy
- Vương Ngọc Minh
- Vương Tiểu Nhị
- Vương Trí Nhàn
- Vương Trọng
- Vương Trùng Dương
- Vương Trung Hiếu
- Vy Thảo
- W. H. Auden
- Wa Praong
- Walt Whitman
- Walter Isaacson
- Wayne Karlin
- Wells
- Wendy Barker
- Wilhelm Schmid
- Will Nguyen
- William Carlos Williams
- William Nee
- William Stafford
- William Stanley Merwin
- Winston Phan Đào Nguyên
- Wislawa Szymborska
- Wolf Biermann
- Wolfgang Borchert
- Wynn Gadkar Wilcox
- Xie Tao
- Xuân Ba
- Xuân Diệu
- Xuân Dương
- Xuân Đài
- Xuân Minh
- Xuân Phượng
- Xuân Sách
- Xuân Thọ
- Xuân Vũ
- Xương Văn
- Y Chan
- Ý Nhi
- Y Uyên
- Yanis Varoufakis
- Yevgeny Yevtushenko
- Yên Ba
- Yên Khắc Chính
- Yến Năng
- Yên San
- Yên San Thụy Miên
- Yiyun Li
- Yoko Ogawa
- Yōko Ogawa
- Yoko Tawada
- Young Sang Lee
- Yuliya Ilchuk
- Yuno Bigboi
- Yves Sintomer
- Yvette Tan
- Zac Herman
VĂN HỌC MIỀN NAM 1954-1975 (36): Thành Cát Tư Hãn (3)
VŨ KHẮC KHOAN
THÀNH CÁT TƯ HÃN
HỒI THỨ BA
Hai ngày sau. Vẫn trong lều Thành – Cát – Tư – Hãn. Màn mở lên vào lúc chiều tà. Tên quân hầu hai tay bưng một cái bát đi vào phía rèm châu. Vừa lúc đó…
TIẾNG LÍNH CANH
Cấp báo!
Tên quân hầu giật mình dừng lại.
Đại tướng Dương – Bân!
TÊN QUÂN HẦU
Quay lại.
Đại – Hãn đang nghỉ!
Nhưng Dương – Bân đã gạt ngang ngọn giáo chắn lối, đã tiến vào giữa gian lều.
DƯƠNG – BÂN
Đại – Hãn làm sao?
TÊN QUÂN HẦU
Đại – Hãn đang yên giấc.
DƯƠNG – BÂN
Ta có việc cần gặp ngay Đại – Hãn. Từ hôm qua, từ hôm kia, từ khi có lệnh đốt lửa, ta chưa gặp lại Đại – Hãn. Lần nào nhà ngươi cũng cùng một giọng: Đại – Hãn đang an giấc. Tại sao vậy?
TÊN QUÂN HẦU
Kẻ tiểu tốt này xin chịu tội chết cùng đại tướng., nhưng Đại – Hãn đã nghiêm lệnh không tiếp ai cả.
DƯƠNG – BÂN
Cả ta?
TÊN QUÂN HẦU
Thưa đại tướng, chỉ trừ có hai người.
DƯƠNG – BÂN
Ai?
TÊN QUÂN HẦU
Công – chúa Tây – Hạ.
DƯƠNG – BÂN
Ai nữa?
TÊN QUÂN HẦU
Và vị đạo sĩ Tây – Tạng.
DƯƠNG – BÂN
Ngạc nhiên.
Ai?
TÊN QUÂN HẦU
Một vị đạo sĩ tu tiên nơi núi Tây – Tạng.
DƯƠNG – BÂN
Lắc đầu thở dài.
Lại trường sinh bất tử!
TÊN QUÂN HẦU
Đạo sĩ nhập thiền suốt đêm qua, và sáng hôm nay đã thân hành bốc thuốc. Bát thuốc đây!
DƯƠNG – BÂN
Đạo sĩ đâu?
TÊN QUÂN HẦU
Người đương ở dưới trại.
DƯƠNG – BÂN
Như vừa nghĩ ra.
Nhà ngươi xuống mời đạo sĩ lên đây. Cứ nói là lệnh Đại – Hãn.
TÊN QUÂN HẦU
Thưa đại tướng, còn bát thuốc?
DƯƠNG – BÂN
Nhà ngươi đưa cho ta. Ta sẽ mang vào hầu Đại – Hãn.
TÊN QUÂN HẦU
Thưa đại tướng…
DƯƠNG – BÂN
Đỡ lấy bát thuốc.
Cứ đưa ta. Ta sẽ chịu tội. Đạo sĩ lên thì truyền lệnh đợi ở ngoài. Ta sẽ gọi vào.
Tên quân hầu cúi đầu tuân lệnh rồi ra. Dương – Bân đưa bát thuốc lên mũi ngửi rồi đặt trên bàn.
DƯƠNG – BÂN
Hai ngày! Hai ngày liền! Lạ thật!
Dương – Bân đi ra phía rèm châu, giơ tay vừa định vén rèm thì…
TIẾNG THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Ai đó?
DƯƠNG – BÂN
Muôn tâu Đại – Hãn, thần là Dương – Bân…
Thành – Cát – Tư – Hãn đã vén rèm bước ra, vẻ mặt mệt nhọc. Đại – Hãn như già hẳn xuống.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Ta đã ra lệnh không tiếp một ai.
DƯƠNG – BÂN
Thần cam chịu tội chết, nhưng có tin cấp báo…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Tin gì?
DƯƠNG – BÂN
Muôn tâu Đại – Hãn… rất nhiều tin.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Ta nghe.
DƯƠNG – BÂN
Trước hết là việc Thúc – Bột – Đào.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Thúc – Bột – Đào? Ta đã hạ lệnh lấy đầu tên phản bội đó! Còn việc gì nữa?
DƯƠNG – BÂN
Chính vì việc ấy. Lòng quân hoang mang…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Sao lại hoang mang? Thúc – Bột – Đào phản bội. Thúc – Bột – Đào? Phải đền tội. Việc gì đến ba quân?
DƯƠNG – BÂN
Ba quân bàn tán xôn xao. Họ cho rằng dầu sao Thúc – Bột – Đào cũng đã theo hầu Đại – Hãn từ thuở nhỏ…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Đại tướng hãy nghiêm lệnh lấy đầu tất cả những tên đó.
DƯƠNG – BÂN
Muôn tâu Đại – Hãn, thần cam chịu tội nhưng lệnh có truyền cũng không kịp…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Sao vậy?
DƯƠNG – BÂN
Đêm hôm qua, giữa đêm, một đại đội đã bỏ đi rồi.
Yên lặng.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Đào ngũ? Tại sao ta không được biết tin?
DƯƠNG – BÂN
Thần có xin vào cấp báo nhưng lệnh Đại – Hãn đã truyền không tiếp một ai…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Lệnh của ta? À… lệnh của ta!
Đại – Hãn lê bước đến chiếc ngai, ngồi xuống rồi giơ tay nhẹ vuốt tay ngai. Một lát sau.
Còn gì nữa không, đại tướng?
DƯƠNG – BÂN
Muôn tâu Đại – Hãn, còn một tin nữa. Quân tuần tiễu vừa báo cáo: tình hình trong thành nhộn nhịp bất thường, dân chúng đi lại tụm năm túm ba, dường như đang sửa soạn…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Nhìn về phía cửa lều.
Lửa không đốt nữa ư?
DƯƠNG – BÂN
Lửa đốt đã hai đêm liền.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
À… thế ra đêm nay là đêm thứ ba… Dân chúng nhộn nhịp là phải. Họ nhộn nhịp đón Cổ – Giã – Trường.
DƯƠNG – BÂN
Muôn tâu Đại – Hãn, thần chỉ đợi Đại – Hãn nhắc tới Cổ – Giã – Trường để xin tâu them một vài lời…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Giơ tay ngăn lại.
Ta biết đại tướng muốn nói gì. Nhưng ta đã quyết định.
DƯƠNG – BÂN
Đại – Hãn có chắc Cổ – Giã – Trường thân đến đầu hàng?
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Ta chắc như vậy vì có người đảm bảo.
DƯƠNG – BÂN
Công – chúa Tây – Hạ.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Chính nàng.
DƯƠNG – BÂN
Thần cam chịu tội chết nhưng thần xin them một lời nữa. Đại – Hãn có biết giữa nàng và Cổ – Giã – Trường…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Nắm chặt tay ngai.
Nhà ngươi nói láo. Nhà ngươi phải giữ lời!
DƯƠNG – BÂN
Muôn tâu Đại – Hãn, hai người yêu nhau, sắp lấy nhau thì đại quân ta phá vỡ Tây – Hạ. Điều đó người Tây – Hạ nào mà không biết?
Đại – Hãn cúi đầu. Như một con thú dữ tử thương. Một lát sau, người ngửng mặt lên, trong mắt xa ra.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Nhưng… giữa hai người, nay chỉ còn một mối tử thù không đội trời chung. Nàng nói với ta như vậy. Đại tướng quên mất việc Thái – tử Tây – Hạ rồi sao? Nàng còn yêu sao được một tên sát nhân, nàng yêu sao được kẻ giết anh nàng? Nàng dử Cổ – Giã – Trường về đây để trả thù. Để trả thù. Đại tướng nghe rõ chưa?
DƯƠNG – BÂN
Ái ngại nhìn Đại – Hãn.
Thần cũng mong như vậy. Nhưng… Công – chúa Tây – Hạ lại là một người con gái gan dạ, khôn ngoan.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Nàng là một kỳ – nữ.
Yên lặng.
À… còn việc đào ngũ. Đại tướng hãy tìm cách trấn tĩnh lòng quân. Đại tướng nói rõ cho ba quân biết tội Thúc – Bột – Đào. Đặt biệt đêm nay truyền lệnh khao quân, cho họ ăn uống nghỉ ngơi. (Một lát) Đại tướng còn muốn nói gì nữa không? Nếu không…
DƯƠNG – BÂN
Thần còn một điều thắc mắc nữa.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Đại tướng cứ nói.
DƯƠNG – BÂN
Chỉ bát thuốc.
Muôn tâu Đại – Hãn, bát thuốc!
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Lúc bấy giờ mới để ý đến bát thuốc.
Bát thuốc? À…
DƯƠNG – BÂN
Tên quân hầu vừa cho thần biết…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Ta đã nghiêm lệnh!
DƯƠNG – BÂN
Đó là lỗi của thần. Nhưng bát thuốc này có chắc là thuốc trường sinh bất tử?
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Giọng đầy tin tưởng.
Người luyện thuốc là một vị đạo sĩ miền Tây – Tạng. Thuốc uống vào chỉ một bát là tóc thôi bạc, nét già mất hết, tên nhọn không sờn được da, lưỡi sắc không bén tới thịt. (Một lát) Và ta sẽ trường sinh bất tử.
DƯƠNG – BÂN
Đại – Hãn còn nhớ lời nguyện năm xưa?
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Ta nhớ chứ! Đại tướng và ta sinh cùng ngày và đã nguyện… chết cùng ngày. Đại tướng đừng lo. Ta sẽ truyền lệnh luyện thêm một bát cho đại tướng.
DƯƠNG – BÂN
Thần xin cảm tạ Đại – Hãn. Nhưng thần chỉ xin Đại – Hãn một điều. Thần muốn biết rõ.
Dương – Bân đi ra phía cửa lều.
Quân bay! Truyền lệnh mời đạo sĩ vào hầu.
TÊN QUÂN HẦU
Dạ!
Một vị đạo sĩ râu tóc bạc phơ, quần áo lối người tu hành, bước vào lều.
ĐẠO SĨ
Cúi đầu.
Kẻ tu hành này xin kính dâng lời chúc thọ!
DƯƠNG – BÂN
Chỉ bát thuốc.
Bát thuốc này… là bát thuốc trường sinh bất tử, có phải không đạo sĩ?
ĐẠO SĨ
Kẻ ẩn dật này, ngày bạn với cỏ cây, đêm đêm thông cảm với trăng sao vằng vặc trên đỉnh núi cao, tiêu cả tuổi xanh để tìm cái lẽ huyền bí của Trời Đất điều hòa, vì có duyên mà luyện được thuốc này. (Đi lại bàn, cầm bát thuốc, dâng lên Đại – Hãn) Xin mời Đại – Hãn cứ uống. Tóc Đại – Hãn sẽ thôi bạc, nét già biến hẳn trên làn da. Tên nhọn không sờn da…
DƯƠNG – BÂN
Và… lưỡi sắc không bén tới thịt. Ta biết rồi. Nhưng ta không tin…
ĐẠO SĨ
Kẻ ẩn dật này xin thề…
DƯƠNG – BÂN
Ta cũng không tin. Bây giờ chỉ có một cách. (Với Thành – Cát – Tư – Hãn) Muôn tâu Đại – Hãn, xin Đại – Hãn cho phép thần được đích thân nhìn tận mắt. (Với đạo sĩ.) Bây giờ thì nhà ngươi hãy uống cạn bát thuốc này. Kìa, cầm lấy mà uống đi!
ĐẠO SĨ
Kẻ ẩn dật này không dám. Bát thuốc này xin dâng Đại – Hãn.
DƯƠNG – BÂN
Đão sĩ sẽ luyện một bát khác. Đại – Hãn sẽ uống sau. Ta cũng sẽ xin đạo sĩ một bát… nếu thuốc công hiệu! Đạo sĩ đã nghe rõ chưa? Đạo sĩ còn đợi gì nữa?
Dương – Bân tiến lên một bước, vị đạo sĩ vội cầm bát thuốc đưa lên miệng. Thành – Cát – Tư – Hãn vẫn ngồi lặng trên ngai như một pho tượng.
Quân bay!
TÊN QUÂN HẦU
Vào.
Dạ!
DƯƠNG – BÂN
Chỉ vị đạo sĩ.
Đây là một vị đạo sĩ trường sinh bất tử, tên nhọn không sờn nổi da, lưỡi sắc không bén tới thịt. (Rút kiếm) Và đây là thanh kiếm của ta. Ta cho phép nhà ngươi thử xem, kiếm ta sắc hay… đạo sĩ quả thật là người bất tử.
Tên quân hầu đỡ lấy thanh kiếm. Vị đạo sĩ luống cuống, quỳ xuống trước ngai vàng.
ĐẠO SĨ
Đại – Hãn… muôn tâu Đại – Hãn, kẻ ẩn dật này tội tình gì? Đại – Hãn rủ lòng thương…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Điềm nhiên.
Con ta, ta còn không thương, ta thương ai? (Với tên quân hầu) Nhà ngươi còn đợi gì?
Tên quân hầu cúi đầu dìu người đạo sĩ ra. Rồi tiếng trống hành quyết vang lên. Một lát sau, tên quân hầu vào, hai tay dâng lên thanh kiếm. Dương – Bân đỡ lấy.
DƯƠNG – BÂN
Thế nào?
TÊN QUÂN HẦU
Thưa đại tướng, thanh kiếm của đại tướng thật là bảo kiếm (Hướng về Đại – Hãn) Muôn tâu Đai – Hãn, vị đạo sĩ chưa kịp kêu mà đầu đã rụng. Mà kiếm cũng không kịp vấy máu.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Thế ra…
Rồi cúi đầu. Đêm xuống dần đen đặc ở ngoài lều. Một lát sau…
Đêm xuống rồi ư?
DƯƠNG – BÂN
Với tên quân hầu.
Đốt nến!
Tên quân hầu cúi đầu rồi ra. Một lát sau, tên quân hầu mang vào hai ngọn bạch lạp đặt trên bàn. Ánh nến chập chờn chiếu rõ nét mặt Đại – Hãn.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Giọng xa thẳm.
Sáng quá!
Tên quân hầu vội tắt ngay một ngọn.
DƯƠNG – BÂN
Thôi cho ngươi lui.
Tên quân hầu ra.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Đứng dậy lại gần Dương – Bân.
Nhà ngươi hãy nói thật. Ta già rồi… Ta đã già chưa, Dương – Bân?
DƯƠNG – BÂN
Muôn tâu Đại – Hãn, Đại – Hãn mới bảy mươi tuổi, Đại – Hãn còn phải sống. Dân tộc Mông – Cổ còn cần người dìu dắt.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Ta thấy như không ai cần ta cả… Mà chính ta, ta lại cần…
Giọng trở nên ngập ngừng.
Ta hỏi… nhà ngươi… Nhà ngươi là kẻ đồng hành với ta từ thuở nhỏ, nhà ngươi có biết… yêu là gì không?
DƯƠNG – BÂN
Lúng túng.
Thần… đã bảy mươi tuổi.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Ta cũng vậy… Trong suốt bảy mươi năm trường, ta chỉ thấy trước mặt ta những người chiến bại. Đối với ta, đàn bà cũng chỉ là những kẻ chiến bại. Nhưng… không phải thế Dương – Bân ạ! Tình yêu không phải thế! Mà ta… thì… già rồi… Mà trường sinh bất tử thì lại chỉ là một điều mơ ước viển vông…
Đại – Hãn tiến lại nắm chặt tay ngai.
Một mai ta nằm xuống, thì rồi cái ngai vàng này sẽ ra sao? Kim, Tống, Ba – Tư,… tất cả sẽ tan rã, tất cả sẽ đào ngũ, tất cả sẽ phản bội.
Quay lại, nắm lấy vai Dương – Bân.
Dương – Bân, Dương – Bân… tại sao người ta lại không thể sống, sống mãi như núi cao, như sông dài? Ta cần phải sống, sống mãi mãi, Dương – Bân có thấy không? Còn bao nhiêu việc… Còn cái ngai vàng miền Trung – nguyên bát ngát. Còn dân tộc Mông – Cổ. (Một lát) Còn… Giang – Minh!
DƯƠNG – BÂN
Tình yêu chỉ là mối tình thường của bách chúng. Đại – Hãn là người nhà trời. Đại – Hãn không thể chỉ yêu một người. Đại – Hãn sinh ra…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Ta biết… Ta sinh ra không phải để yêu, nhưng sống để làm gì? Dọc ngang, chém giết để rồi… để rồi một ngày kia cũng mục nát như cỏ cây hay sao?
DƯƠNG – BÂN
Có sống ắt có chết. Đó chỉ là một cái thông lệ của tạo hóa.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Ta biết. Nhưng chết là hết hay sao?
DƯƠNG – BÂN
Chết là an nghỉ, để người sau tiếp tục con đường. Đại – Hãn nằm xuống, nhưng còn… Truật – Xích – Hãn.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Truật – Xích… thằng phản bội!
DƯƠNG – BÂN
Thần cam chịu tội chết, nhưng thần tin rằng Thái – tử không phải là người phản bội. Thần tin rằng thế nào Thái – tử cũng trở về phục lệnh.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Đại tướng có chắc không? Nếu nó chịu về thì… ta sẽ sẵn lòng tha thứ. Nếu nó về… thì còn gì hơn nữa? Ta sẽ sửa soạn để nó thay ta. (Một lát) Không hiểu Lý – Tử đi được mấy ngày rồi…
DƯƠNG – BÂN
Quân sư lên đường ngay sau khi thần dời Tây – Hạ…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Vậy mà đến nay vẫn chưa thấy tăm hơi! Từ đây đến kinh đô Hồi – Hồi…
Giữa lúc đó, tên quân hầu vào…
DƯƠNG – BÂN
Muôn tâu Đại – Hãn, nếu Đại – Hãn không có điều gì…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Đại tướng có thể rút lui. Lệnh ta truyền ban nãy…
DƯƠNG – BÂN
Khao thưởng ba quân. Và giảng giải về tội phản bội của Thúc – Bột – Đào.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Đúng!
Dương – Bân ra.
TÊN QUÂN HẦU
Muôn tâu Đại – Hãn, Cổ – Giã – Trường…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Cổ – Giã – Trường! Hãy truyền lệnh cho vào, cấp tốc!
TÊN QUÂN HẦU
Muôn tâu Đại – Hãn, Cổ – Giã – Trường chưa đến.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Nhà ngươi nói sao?
TÊN QUÂN HẦU
Cổ – Giã – Trường mới cho người đến dâng lễ vật ra mắt. Đích thân Cổ – Giã – Trường sẽ xin đến sau.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Bao giờ?
TÊN QUÂN HẦU
Muôn tâu Đại – Hãn, ngay đêm nay!
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Ngay đêm nay! Hà… Giang – Minh quả là một kỳ nữ. Truyền lệnh hậu thưởng người mang lễ vật.
TÊN QUÂN HẦU
Muôn tâu Đại – Hãn, người đó đã lên đường!
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Lễ vật đâu?
TÊN QUÂN HẦU
Còn đợi lệnh Đại – Hãn.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Cho mang vào!
Tên quân hầu ra.
Hà… đúng đêm nay!
Tên quân hầu vào, hai tay bưng một cái tráp lớn phủ ngoài một tấm lụa đỏ, đặt lên bàn.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Cái gì vậy?
TÊN QUÂN HẦU
Muôn tâu Đại – Hãn, tráp này đựng một bảo vật, có một không hai. Và xin chỉ mở ra trước mặt Đại – Hãn. Đó là lời của người mang lễ.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Gật gù.
Cổ – Giã – Trường thật là chu đáo. Nhưng vật gì mà chỉ có một không hai? Người Tây – hạ rắc rối thật. (Với tên quân hầu) Nhà ngươi mở ra, xem cái gì…
Nhưng Đại – Hãn lại giơ tay ngăn lại.
Khoan đã! Nhà ngươi ra mời đại tướng Dương – Bân vào đây, ta đòi.
TÊN QUÂN HẦU
Muôn tâu Đại – Hãn, đại tướng đang hội họp ba quân…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
À! Ta có truyền lệnh khao thưởng ba quân…
TÊN QUÂN HẦU
Muôn tâu Đại – Hãn, ba quân hết thảy đều hoan hỉ…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Nhà ngươi ra nói đại tướng xong việc vào ta đòi.
Tên quân hầu ra. Người ta nghe vẳng vào gian lều những tiếng cười đùa của bữa tiệc liên hoan ba quân Mông – Cổ. Đại – Hãn giơ tay vuốt nhẹ cái tráp đặt giữa bàn. Rồi Đại – Hãn tiến ra cửa lều. Ánh nến chập chờn rọi sáng hình thù vạm vỡ vị vương Mông – Cổ. Gió ngoài lều tạt vào tấm áo bào phất phới. Bỗng…
TIẾNG BA QUÂN DỘI LÊN
Đại – Hãn Mông – Cổ muôn năm! Đại – Hãn Mông – Cổ muôn năm…
Đại – Hãn phác một cử chỉ rồi quay vào. Một lát sau.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Kiêu hãnh.
Lòng dân vạn người như một. Cổ – Giã – Trường sẽ đến nộp mình. Chỉ còn có ta và Giang – Minh! Ta muốn chính mắt Dương – Bân sẽ phải nhìn thấy sự thật. Ta muốn chính tay Dương – Bân phải mở cái tráp này. Ta muốn Dương – Bân phải mất lòng ngờ vực, phải tin tưởng nơi ta!
Dương – Bân cũng vừa đứng trước cửa lều.
À… đại tướng. Vào đây, đại tướng…
DƯƠNG – BÂN
Vào.
Muôn tâu Đại – Hãn, lệnh của Đại – Hãn, thần đã nhất nhất thi hành!
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Ta biết rồi. Ta vừa nghe tiếng ba quân reo hò mừng rỡ. Nhưng còn việc này… (Chỉ cái tráp.) Đại tướng có biết gì không?
Dương – Bân nhìn cái tráp rồi quay lại nhìn Đại – Hãn.
Đó là lễ ra mắt của Cổ – Giã – Trường…
DƯƠNG – BÂN
Cổ – Giã – Trường đã đến rồi ư?
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Hắn chưa lại. Hắn mới sai người lại dâng lễ ra mắt…
DƯƠNG – BÂN
Thế ra họ Cổ vẫn chưa lại…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Có vẻ khó chịu.
Hắn sẽ lại. Nội trong đêm nay. Đại tướng không hiểu tính người Tây – Hạ sao? Họ nhiều nghi lễ phiền phức… (Đặt tay trên chiếc tráp.) Đây là một bảo vật có một, không hai. Ta không biết là vật gì. Ta muốn đại tướng đích thân mở ra xem. Ta muốn đại tưởng cũng phải tin tưởng như ta. Thế nào? Đại tướng còn chờ gì nữa?
Đoạn, Đại – Hãn tiến ra phía cửa lều. Trong yên lặng của đêm đã xuống, tiếng ba quân Mông – Cổ liên hoan ngoài trời vẫn còn vang dội. Có tiếng đàn, tiếng hát, tiếng cười đùa reo hò.
TIẾNG BA QUÂN DỘI LẠI
Đại – Hãn!… Tối cao Đại – Hãn muôn năm!
Đại – Hãn giơ tay đáp lại. Rồi trong khi Dương – Bân đang loay hoay cởi tấm lụa đỏ phủ ngoài chiếc tráp…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Đại tướng có nghe thấy không? Ba quân Mông – Cổ vẫn vững lòng tin tưởng nơi ta. Một lát nữa Cổ – Giã – Trường sẽ đến đây nộp mạng. Hà… ta không ngờ họ Cổ lại quá ngây thơ! Mà Giang – Minh thật là một người kỳ – nữ. Ta sẽ toàn thắng. Cỏ sẽ hết mọc trên Đất Liền. (Một lát.) Chỉ cón có việc con ta… Truật – Xích. Dương – Bân!…
Đại – Hãn quay lại, Dương – Bân đang từ từ đặt chiếc tráp xuống bàn. Dương – Bân ngừng tay nhìn Đại – Hãn.
Bây giờ ta mới nhận ra là đã quá vội vàng… Nhưng ta chắc Truật – Xích sẽ về đây phục lệnh. Nó vẫn là một đứa con có hiếu. Ta biết. Nhưng không hiểu sao mãi đến giờ này mà Lý – Tử vẫn vắng bặt tin?
Đại – Hãn nhìn ra phía cửa lều. Trong khi đó Dương – Bân lại loay hoay với chiếc tráp, gỡ nốt một tấm lụa xanh phủ kín bên trong.
Có tới năm ngày rồi…
Đại – Hãn quay phắt lại. Dương – Bân cũng vừa kịp gỡ xong tấm lụa.
Hay là ngày mai, đại tướng lên đường đón Lý – Tử…
DƯƠNG – BÂN
Chợt lùi lại, biến sắc.
Vô ích! Lý – Tử… quân sư Lý – Tử…
Rồi như không dám nói tiếp, Dương – Bân giơ tay chỉ vào chiếc tráp.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Từ từ đi lại.
Sao…
Rồi cũng bặt tiếng. Đại – Hãn đã nhìn thấy. Vẻ kinh hoàng hiện rõ nơi nét mặt, giọng Đại – Hãn hắt ra như một tiếng thở dài.
Lý – Tử…
Nhưng dần dần, người ta có cảm tưởng nộ khí ngùn ngụt bốc lên tự tâm can Đại – Hãn.
Ai giết Lý – Tử?… Cổ – Giã – Trường… Chính Cổ – Giã – Trường!
Đoạn, như quá cảm xúc, Đại – Hãn loạng choạng vịn lấy tay ngai. Vừa lúc đó…
TIẾNG LÍNH CANH
Cấp báo!
DƯƠNG – BÂN
Cho vào!
TÊN QUÂN HẦU
Vào.
Muôn tâu Đại – Hãn, Cổ – Giã – Trường!
Đại – Hãn vùng dậy nhưng lại phải vịn lấy tay ngai.
DƯƠNG – BÂN
Đỡ Đại – Hãn.
Đại – Hãn nên an nghỉ…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Nắm chặt lấy vai Dương – Bân.
Dương – Bân… phải giết! Phải băm vằm, mổ xẻ… Phải giết!
DƯƠNG – BÂN
Với tên quân hầu.
Cho vào.
Tên quân hầu ra.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Dương – Bân… ta cho nhà ngươi toàn quyền!
DƯƠNG – BÂN
Xin Đại – Hãn cứ yên tâm an nghỉ…
Dương – Bân dìu Thành – Cát – Tư – Hãn qua bức rèm, vào trong. Một lát sau, từ cửa lều, Giang – Minh lặng lẽ đi vào. Người thiếu phụ Tây – Hạ liếc nhìn chiếc tráp còn bỏ ngỏ, trên môi thoáng một nụ cười. Dương – Bân ra.
GIANG – MINH
Xin kính chào đại tướng!
DƯƠNG – BÂN
Cố gắng giấu vẻ ngạc nhiên.
Xin kính chào nương nương.
GIANG – MINH
Chắc đại tướng ngạc nhiên!
DƯƠNG – BÂN
Không, lão đã đoán trước là Cổ – Giã – Trường không lại.
GIANG – MINH
Đại tướng đoán nhầm. Cổ – Giã – Trường sẽ quay lại, sau khi Đại – Hãn của đại tướng thoả thuận với ta một việc. Một việc nhỏ.
DƯƠNG – BÂN
Xin nương nương cứ nói. Đại – Hãn hiện đang an nghỉ. Lão đã được Đại – Hãn cho toàn quyền quyết định mọi việc.
GIANG – MINH
Nếu vậy càng hay. Vì… đại tướng chắc là tỉnh táo hơn Đại – Hãn nhiều.
DƯƠNG – MINH
Lão xin nghe.
GIANG – MINH
Chỉ cái tráp.
Đại tướng đã nhìn rõ vật này. Đó mới chỉ là món lễ mọn ra mắt.
DƯƠNG – BÂN
Đó là một bảo vật có một không hai. Nhưng lão cũng có một bảo vật tương tự để đáp lễ Cổ tướng quân.
GIANG – MINH
Một bảo vật tương tự?
DƯƠNG – BÂN
Thủ cấp của một vị Công – chúa. Nương nương nghĩ sao?
GIANG – MINH
Cười.
Thủ cấp của ta ư? Ta khuyên đại tướng không nên hấp tấp, đại tướng nên bình tâm mà nghe nốt câu chuyện. Vì câu chuyện chưa kết liễu, mặc dầu Lý – Tử đã bị chặt đầu. Vì… còn một tên nữa, hiện ta đang giữ làm con tin. Đại tướng có cần ta nhắc đến tên vị Thái – tử của đại tướng không?
DƯƠNG – BÂN
Bàng hoàng.
Truật…
GIANG – MINH
Truật – Xích – Hãn. Đúng! Hắn là một đứa con có hiếu. Hắn đã theo Lý – Tử về đây nhưng chúng ta đã sửa soạn bắt sống cả hai, ngay từ khi ta biết Lý – Tử lên đường.
DƯƠNG – BÂN
Trời ơi! Truật – Xích – Hãn…
GIANG – MINH
Đại tướng không phải kêu trời! Truật – Xích – Hãn sẽ được phép về đây ngay sau khi ta dời khỏi trại. Đại tướng nghe rõ chưa? Một mạng người đổi lấy một mạng người. Thủ cấp của một vị đông – cung Thái – tử đổi lấy thủ cấp của chính ta, Công – chúa Tây – Hạ. Thế nào, đại tướng nghĩ sao?
DƯƠNG – BÂN
Lúng túng.
Việc này đột ngột… Nương nương để cho lão suy nghĩ…
GIANG – MINH
Hay là đại tướng không dám quyết định? Nếu vậy… thì hãy vào vực Đại – Hãn của đại tướng ra đây.
Dương – Bân đi đi, lại lại, tiến dần về phía rèm châu. Dương – Bân dừng lại.
DƯƠNG – BÂN
Nếu… lão để cho nương nương dời khỏi trại thì có chắc…
GIANG – MINH
Ta hứa chắc với đại tướng rằng Truật – Xích – Hãn sẽ được về đây ngay lập tức. Một lời hứa của ta không đủ sao?
DƯƠNG – BÂN
Riêng đối với lão thì thế là đủ. Quá đủ.
GIANG – MINH
Vậy đại tướng còn chờ gì nữa? Đại tướng có toàn quyền mà!
DƯƠNG – BÂN
Nhưng đối với Đại – Hãn thì lại… khác. Đối với Đại – Hãn thì đó là một việc đổi chác. Đổi… một vị Công – chúa lấy một đứa con.
GIANG – MINH
Đó cũng là một sự lựa chọn.
DƯƠNG – BÂN
Xin lỗi nương nương, người Mông – Cổ không quen dùng lời văn hoa. Đó là một việc đổi chác. Và trong mọi việc đổi chác, người Mông – Cổ bao giờ cũng cần đảm bảo.
Tấm rèm châu lây động. Đại – Hãn xuất hiện tự bao giờ. Hình như có một sự quyết định đã hình thành trong thâm tâm Đại – Hãn: dáng điệu Đại – Hãn trở lại dáng điệu hàng ngày, khốc liệt, lầm lì…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Đặt tay lên vai Dương – Bân.
Ta cảm ơn đại tướng đã nghĩ đến ta.
DƯƠNG – BÂN
Muôn tâu Đại – Hãn, thần chỉ nghĩ đến vận mệnh của toàn dân Mông – Cổ.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Ta nhờ đại tướng một việc. Đại tướng hãy truyền lệnh thắng một con ngựa tốt, rồi mở rộng cửa trại. Xong việc đại tướng về đây phục lệnh.
Dương – Bân ra. Đại – Hãn đi về phía Giang – Minh. Hai người nhìn nhau. Một lát sau…
Nàng nói đúng. Đây là một sự chọn lựa. Ta phải đích thân quyết định. (Một lát) Ta cần Truật – Xích.
Yên lặng.
Đã có lúc ta thắc mắc về tình yêu… Nhưng bây giờ ta không còn thắc mắc nữa. Ta là một kẻ độc hành. (Một lát) Không thể có hai mặt trăng trong đêm sa – mạc.
Yên lặng. Rồi như bỗng nhìn thấy thanh kiếm Cổ – Giã – Trường vẫn đặt trên bàn, Đại – Hãn với lấy thanh kiếm, quay phắt lại, giọng đột ngột dằn xuống.
Nàng nên nhớ rằng ta vẫn có thể lấy đầu nàng. (Một lát. Giọng trở lại bình tĩnh) Nhưng ta để nàng đi. (Giọng trầm xuống hẳn) Ta sinh ra không phải để yêu…
Vừa lúc đó Dương – Bân vào.
DƯƠNG – BÂN
Muôn tâu Đại – Hãn, thần xin phục lệnh.
Yên lặng. Rồi Giang – Minh quay đi, ra đến cửa lều.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Tiến lên phía trước. Giọng thoảng buồn.
Giang – Minh!
Giang – Minh quay lại. Đại – Hãn cúi nhìn thanh kiếm.
Ta muốn nhờ nàng một việc.
Vuốt nhẹ lưỡi kiếm.
Thanh kiếm này của Cổ – Giã – Trường. Nàng hãy trao lại tận tay cho Cổ. Ta không muốn nói chuyện với một người tay không.
Đưa thanh kiếm cho Giang – Minh. Giang – Minh đỡ lấy, yên lặng.
GIANG – MINH
Đại – Hãn sẽ được toại ý.
Giang – Minh ra. Rồi một lát sau có tiếng vó ngựa đập ròn trên mặt đất, xa dần. Đại –Hãn phác một cử chỉ như muốn xua đuổi một ám ảnh rồi đi lại phía bàn, cúi nhìn chiếc tráp. Một lát sau, Đại – Hãn đậy chiếc tráp lại, đặt tay lên trên.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Lý – Tử không còn nữa… Có sống tất phải có chết!
Đến bây giờ ta mới hiểu thấu cái lẽ trường sinh bất tử của một con người.
DƯƠNG – BÂN
Đại – Hãn là người nhà trời…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Nâng tráp lên rồi trao cho Dương – Bân.
Đại tướng hãy mang ra ngoài. Lý – Tử không còn nữa. Ta nguyện sẽ trả thù cho Lý – Tử. Ta đợi Cổ – Giã – Trường.
Dương – Bân cúi đầu đi ra. Đại – Hãn đứng lặng bên ngai.
Trường sinh bất tử… Ta sẽ nằm xuống. Nhưng Truật – Xích con ta, sẽ thay thế cho ta. Vó ngựa Mông – Cổ tiếp tục dẵm nát Đất Liền.
Vừa lúc đó ở ngoài lều vẳng vào tiếng một chiếc ngựa đạp vó trên mặt đất. Rồi có tiếng người xôn xao. Thành – Cát – Tư – Hãn vẫn tiếp tục….
Con ta rồi ra cũng có ngày từ giã cuộc đời… Nhưng đại quân Mông – Cổ vẫn tiến, vẫn tiến… Trường sinh bất tử… Cha ta… rồi ta, Thành – Cát – Tư – Hãn… rồi con ta Truật – Xích – Hãn…
Dương – Bân cũng vừa đứng trước cửa lều, dáng điệu vội vàng bối rối. Đại tướng giơ tay gạt hai ngọn giáo chắn lối rồi chưa kịp vào hẳn trong lều…
DƯƠNG – BÂN
Đại – Hãn… Cấp báo… Đại – Hãn…
Thành – Cát – Tư – Hãn quay lại, Dương – Bân quỳ sụp xuống chân Đại – Hãn, hai tay nâng thanh kiếm – vẫn thanh kiếm của Cổ – Giã – Trường…
Truật – Xích – Hãn…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Sao? Truật – Xích – Hãn…
DƯƠNG – BÂN
Thái – tử không còn nữa. Thái – tử đã bị hại. Thanh kiếm của Cổ – Giã – Trường.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Giọng thất thanh.
Con ta? Con ta…
DƯƠNG – BÂN
Thái – tử bị trói chặt trên mình ngựa, lưỡi kiếm này đâm suốt ngực. Ngựa lại chính là chiếc ngựa lúc nãy của Giang – Minh, cho nên quen lối…
Thành – Cát – Tư – Hãn đỡ lấy thanh kiếm rồi lùi dần về phía ngai. Như một kiếp người bị Đinh – Mệnh dồn đến bước cuối cùng.
DƯƠNG – BÂN
Vùng dậy.
Muôn tâu Đại – Hãn, chắc quân địch không xa. Thần xin lên đường…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Ngơ ngác.
Lên đường… lên đường để làm gì?
DƯƠNG – BÂN
Thần nguyện sống mái với Cổ – Giã – Trường…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Thờ ơ, như đang mãi nghĩ đi đâu.
Đại tướng… lên đường… Cũng được…
Dương – Bân cúi đầu chào rồi ra.
Lên đường… làm gì?
Ngoài lều, vang lên tiếng một đội quân sửa soạn dời trại. Tiếng người, tiếng ngựa, tiếng binh khí chạm nhau… Rời tiếng trống rộn rã. Đại – Hãn đặt thanh kiếm xuống mặt bàn.
Giang – Minh… Truật – Xích. Con ta. Hết rồi! Ta làm gì… ta làm gì bây giờ?
Rồi như chợt nhớ ra.
Sơn – Ca!
Đại – Hãn chồm lại chiếc kiểng. Nhưng chiếc dùi chưa kịp đập vào mặt kiểng thì tên quân hầu đã đứng trước cửa lều.
TÊN QUÂN HẦU
Muôn tâu Đại – Hãn, Sơn – Ca xin vào hầu.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Chiếc dùi vẫn giơ cao trên mặt kiểng.
Sơn – Ca?
TIẾNG QUÂN HẦU
Hắn nói… Đại – Hãn muốn gặp hắn.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Ném mạnh chiếc dùi xuống mặt bàn.
Cho vào!
Tên quân hầu ra. Sơn – Ca vào.
SƠN – CA
Nhà ngươi chắc muốn gặp ta?
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Nhà ngươi đoán đúng. Nhà ngươi có biết ta muốn gặp nhà ngươi để làm gì không?
SƠN – CA
Giang – Minh đã bỏ ra đi…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Ta muốn như vậy!
SƠN – CA
Nhà ngươi bị bó buộc…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Ta vẫn có thể lấy đầu Giang – Minh. Nhưng ta cần Truật – Xích. Ta cần con ta.
SƠN – CA
Truật – Xích – Hãn… hỡi ôi!
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Chết rồi! Con ta chết rồi! Người Tây – Hạ các ngươi là đồ phản bội. Ta sẽ làm cỏ…
SƠN – CA
Điềm tĩnh.
Thành – Cát – Tư – Hãn! Nhà ngươi nên bình tĩnh. Nhà ngươi vốn chỉ biết dùng cái chết để đãi thiên hạ. Tất nhiên… nhà ngươi gặp lại cái chết. Nhà ngươi không nên phàn nàn.
Đại – Hãn nhìn Sơn – Ca rồi rít lên cười…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Ta không phàn nàn. Ta rất bình tĩnh. Nhà ngươi có biết ta đang nghĩ gì không?
SƠN – CA
Nhà ngươi nghĩ đến ta.
Tiếng cười Đại – Hãn im bặt.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Nhà ngươi có biết ta đang làm gì không?
SƠN – CA
Nhà ngươi đang tiến lại phía ta.
Đại – Hãn đang từ từ tiến lại sau lưng Sơn – Ca.
Hai bàn tay của nhà ngươi là mười con rắn độc.
Tay Đại – Hãn cũng vừa đặt lên vai Sơn – Ca nhưng vội dụt về. Đại – Hãn cúi đầu nhìn hai bàn tay của mình: hai bàn tay ngọ nguậy như tiềm tàng một cuộc sống độc lập tách rời khỏi ý chí của Đại – Hãn.
Nhà ngươi còn đợi gì nữa?
Hai bàn tay từ từ đặt lên vai người trẻ tuổi, như vuốt ve, như mơn trớn… Sơn – Ca đứng yên không chống cự.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Nhà ngươi cũng cùng một lứa tuổi với con ta.
SƠN – CA
Ta là nguồn sống.
Hai bàn tay đặt sát nơi cổ người trẻ tuổi.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Cổ con ta cũng vươn thẳng…
Người ta nhận thấy Đại – Hãn lưỡng lự. Nhưng trong yên lặng Đại – Hãn bỗng lại cười, tiếng cười hầu như mất hẳn nhân tính.
Nhưng hết rồi! Hết rồi… Ta muốn… ta muốn chính tay ta bóp nghẹt nguồn sống.
SƠN – CA
Ta biết…
Lời nói của Sơn – Ca tắt ngấm. Hai bàn tay Đại – Hãn đã xiết chặt nơi cổ người trẻ tuổi. Sơn – Ca vẫn đứng yên, cánh tay ruỗi thẳng, không một cử chỉ chống đỡ. Toàn thân chàng lả xuống như một chồi non trước cơn bão táp. Nhưng trong yên lặng, bỗng có tiếng hét lớn.
TIẾNG LÍNH CANH
Cấp báo!
Đại – Hãn bừng tỉnh một cơn mơ hoảng, buông tay lùi lại. Sơn – Ca từ từ quỵ xuống. Nhưng người trẻ tuổi lại lảo đảo đứng lên. Đại – Hãn nhìn xuống hai bàn tay, rồi nắm chặt lòng tay, lắc đầu như muốn xua đuổi một ám ảnh ghê rợn còn đang lãng đãng đâu đây.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Sơn – Ca… Sơn – Ca… Ta không muốn như vậy.
Giọng Đại – Hãn thê thảm vô cùng khiến ngươi trẻ tuổi như không giữ nổi vẻ bình thản. Chàng giơ tay phác một cử chỉ…
SƠN – CA
Ta biết.
Vừa lúc đó, tên quân hầu xuất hiện, chạy vào, quỳ rạp xuống chân Đại – Hãn.
TÊN QUÂN HẦU
Đại – Hãn, muôn tâu Đại – Hãn, cấp báo…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Như biết trước.
Ta nghe.
TÊN QUÂN HẦU
Đại tướng Dương – Bân… đã tử trận.
Yên lặng.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Giọng xa xa.
Dương – Bân!… Lời nguyền sinh tử năm xưa!
Rồi trong yên lặng tiếng trống bỗng nổi vang. Tiếng người hò hét. Tiếng ngựa hí. Ngoài lều đêm thẳm bỗng rực sáng. Người ta có cảm tưởng gian lều như sắp bị cuốn theo cả một biển lửa, muôn ngàn đợt sóng dâng cao vòi vọi. Đại – Hãn nhìn ra lều rồi quay lại.
Còn gì nữa?
TÊN QUÂN HẦU
Muôn tâu Đại – Hãn… quân Tây – Hạ phản công…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Giọng mệt mỏi.
Cho ngươi lui.
Tên quân hầu ra. Nhưng một viên tướng Mông – Cổ lại vừa vội vã bước qua cửa lều.
VIÊN TƯỚNG MÔNG – CỔ
Muôn tâu Đại – Hãn. Toàn dân Tây – Hạ đã nổi dậy. Cổ – Giã – Trường đã ở trước cửa trại.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Ta biết.
VIÊN TƯỚNG MÔNG – CỔ
Tiểu tướng xin đợi lệnh.
Đại – Hãn từ từ đi ra phía cửa lều. Tận đàng xa vẳng lại tiếng reo hò như sấm động.
TIẾNG REO HÒ
Cổ – Giã – Trường! Cổ – Giã – Trường vạn tuế… Cổ – Giã – Trường…
Một lát.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Vẫn nhìn ra ngoài.
Truyền lệnh mở rộng cửa trại.
VIÊN TƯỚNG MÔNG – CỔ
Muôn tâu Đại – Hãn, lúc tối Đại – Hãn có xuống lệnh khao thưởng ba quân. Hiện giờ người nào cũng còn mệt mỏi…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Đều một giọng.
Truyền lệnh mở rộng cửa trại! Ba quân sẵn sàng nghênh chiến!
VIÊN TƯỚNG MÔNG – CỔ
Muôn tâu Đại – Hãn… tiểu tướng cam chịu tội chết, nhưng nếu ta cố thủ hết đêm nay, ba quân có thể nghỉ ngơi…
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Quay phắt lại.
Nhà ngươi chưa nghe rõ ư?
VIÊN TƯỚNG MÔNG – CỔ
Cúi đầu.
Xin tuân lệnh.
Viên tướng Mông – Cổ ra. Đại – Hãn đi lại phía bàn, với tay cầm lấy chiếc kiếm – vẫn chiếc kiếm của Cổ – Giã – Trường.
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Cổ – Giã – Trường…
Một lát.
Truật – Xích, rồi Dương – Bân. Lời nguyền sinh tử năm xưa… Và bây giờ thì đến lượt của ta… (Với Sơn – Ca) Sơn – Ca, ta cho phép nhà ngươi dời khỏi trại.
SƠN – CA
Ta không quen nhận lệnh. Ta ở lại. (Một lát) Ta muốn ở lại đến phút cuối cùng.
Đại – Hãn lên ngai, cầm ngang ngọn kiếm.
Nhà ngươi đâu rồi?
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN
Ta đây. Ta ngồi trên ngai. Ta đợi Cổ – Giã – Trường.
Lửa ngoài lều rực sáng. Tiếng trống tấn công nổi dậy vang lừng. Tiếng người. Tiếng ngựa. Tiếng hò. Tiếng hét. Tiếng thép chạm nhau.
TIẾNG HÔ TÂY – HẠ
Cổ – Giã – Trường vạn tuế…
SƠN – CA
Hàng ngàn năm nay, mỗi khi Đất Liền rộn ràng binh lửa, tên của nhà ngươi, Thành – Cát – Tư – Hãn, sẽ lại vang lên như một hồi gồng báo động… Hàng ngàn đời sau sẽ kinh hoàng mà nhắc đến tên của nhà ngươi…
TIẾNG HÔ MÔNG – CỔ
Thành – Cát – Tư – Hãn… vạn tuế…
SƠN – CA
Hàng ngàn đời sau sẽ nguyền rủa nhà ngươi!
TIẾNG HÔ LẪN LỘN
Cổ – Gĩa – Trường… vạn tuế… Thành – Cát – Tư – Hãn… vạn tuế… vạn tuế…
SƠN – CA
Nhà ngươi đang trở thành bất tử!
Tiếng hô vạn tuế mỗi lúc một vang dội. Người ta không còn nghe rõ – Cổ – Gĩa – Trường hay Thành – Cát – Tư – Hãn? Lời nói sau cùng của Sơn – Ca lẫn vào tiếng hò reo ngoài lều. Trên ngai yên lặng, lầm lì, khốc liệt và hầu như vô giác, Thành – Cát – Tư – Hãn đã trở thành một pho tượng đá. Vừa lúc đó thì…
MÀN TỪ TỪ HẠ
MÀN VĨ THANH
Riêng gửi Simone Hy
Và Bùi – Tường – Huân
NGƯỜI CHỦ QUÁN
Ờ… mà vẫn chưa biết hắn chết ra sao nhỉ!
NGƯỜI THANH NIÊN
Hắn phải chết. Hắn chết rồi. Các ngươi còn muốn gì nữa?
NGƯỜI THỨ BA
Nhưng còn Cổ – Giã – Trường. Còn Giang – Minh.
NGƯỜI THANH NIÊN
Dĩ nhiên là Cổ – giã – Trường phải lấy Giang – Minh.
NGƯỜI CHỦ QUÁN
Thế này thì lão biết đóng thuế cho ai?
NGƯỜI THANH NIÊN
Cho Cổ – Giã – Trường. Hãy đóng thuế cho Cổ – Giã – Trường!
NGƯỜI CHỦ QUÁN
Có thật như vậy không?
NGƯỜI THANH NIÊN
Cái ngai vàng của Tây – Hạ mà Thành – Cát – Tư – Hãn đã chiếm cách đây vài tháng, mà toàn dân Tây – Hạ đã thi nhau đổ máu để giành giựt lại, mà cả một hiệp thợ khéo tay nhất nước Tây – Hạ hiện đang sửa sang sơn thếp, sơn son thếp vàng bóng loáng, cái ngai vàng quý giá đó tất nhiên phải để dành cho vị anh hùng độc nhất vô song của toàn dân Tây – Hạ. Cổ – Giã – Trường vạn tuế! Hãy đóng thuế cho Cổ – Giã – Trường!
NGƯỜI CHỦ QUÁN
Thành thực.
Cổ – Giã – Trường vạn tuế!
Dứt lời, người thanh niên với tay sờ soạng, xốc khăn gói lên vai, nắm chặt chiếc gậy rồi tiến ra phía cửa. Cửa quán mở toang. Gió quằn quại ngoài trời. Cát sa mạc bay mờ sao. Đêm như chưa dứt. Ngày như chưa rạng. Ánh lửa tàn dần, chập chờn dệt vàng trên tấm lưng gầy guộc của chàng.
NGƯỜI THỨ HAI
Nhà ngươi đi đâu vậy? Mặt trời chưa mọc mà!
NGƯỜI THANH NIÊN
Lên đường. Mặt trời sẽ mọc!
NGƯỜI THỨ BA
Chợt như nghĩ ra.
À… còn Sơn – Ca…
Nhưng người thanh niên đã đi ra khỏi lều.
Sơn – Ca… Hay…
HẾT
THÀNH – CÁT – TƯ – HÃN KỊCH CỦA VŨ – KHẮC – KHOAN GỒM BA HỒI MỘT MÀN GIÁO ĐẦU VÀ MỘT MÀN VĨ THANH DO QUAN – ĐIỂM XUẤT BẢN NGOÀI NHỮNG BẢN THƯỜNG CÒN IN THÊM 210 BẢN ĐẶC BIỆT 200 BẢN TRƯỚC ĐÓ TỪ Q.Đ.1. ĐẾN Q.Đ. 200 VÀ 10 BẢN TRƯỚC SỐ TỪ K.I ĐẾN K.X. NHỮNG BẢN NÀY ĐỀU MANG CHỮ KÝ VÀ DẤU SON CỦA TÁC GIẢ.
Bản điện tử của Văn Việt 2014