Thứ Ba, 24 tháng 3, 2015
Phía bên kia hồ là gì?
Truyện ngắn
Trương Quang
Trương Quang sinh ra ở thành phố Huế
năm 1946. Ông đã học trung học ở các trường Phan Chu Trinh- Đà Nẵng và Pétrus
Ký- Sài Gòn, tốt nghiệp Học viện Quốc gia Hành chánh Sài Gòn, sau đó du học tại
Institute of Social Studies, The Hague và Vrije Universiteit- Amsterdam, Hà
Lan.
Ông từng là công chức
làm việc tại Sài Gòn, sau 1975 làm việc tại Công ty IBM Hòa Lan và Âu châu. Ông
cũng là Giảng viên Đại học tại Asian Institute of Technology- Thái Lan và
Maastricht School of Management- Hà Lan. Ông thường về Việt Nam nghiên cứu,
giảng dạy và cộng tác với nhiều báo.
Đã
xuất bản tại Việt Nam một tập thơ và một tập văn xuôi.
Khởi
đầu chỉ là những cơn nhức đầu chợt đến chợt đi, rồi trở nên dai dẳng, như kẹo
cao su dính chặt vào răng, không thể dứt ra được. Cơn nhức đầu đến rất đúng
giờ, thường vào lúc hắn quyết định vào giường sau khi cuốn phim trên truyền
hình chấm dứt vào khoảng 10 giờ rưỡi tối. Lúc đó hắn không còn bận tâm về
chuyện gì nữa và cơn đau đầu cứ như người khách quen đã lâu, thong dong đến, tự
nhiên bước qua cánh cửa đã mở rộng sẵn. Đến thì công khai và khi đã đến rồi thì
lì lợm không rời chiếc ghế xô-pha giữa phòng khách. Không bao giờ hắn biết được
“người khách lạ” có ý định gì và sẽ làm gì với mình. Chỉ thấy mức độ nhức buốt
do cơn đau đầu gây ra càng ngày càng gia tăng và hình thức không bao giờ lặp
lại, như một điều ngạc nhiên, luôn luôn mới mẻ, khiến cho nạn nhân dù không
muốn cũng lịm đi, tê liệt như trong một cơn mê sâu.
Cho đến
một hôm, cơn nhức đầu như những tia điện chợt cháy bùng, chạy suốt lên tận đỉnh
đầu, giật tung những tế bào não ra khỏi hệ thống nơ-rôn chằng chịt, khiến hắn
không chịu đựng được, phải rú lên như một con chó tru trăng giữa đêm khuya
thanh vắng. Lần này thì láng giềng của hắn không còn chịu nổi, phải gọi 112.
Trong vòng 10 phút sau, xe cảnh sát cùng xe cứu thương đến, đèn vàng đèn xanh
nhấp nháy, dừng lại dưới nhà. Vài phút sau, hắn đi theo những người mặc đồng
phục xuống nhà, dáng bộ bình thản, không phản đối. Hắn không mang theo gì cả,
hai tay trống không, nhưng vấn đề phức tạp của cá nhân của hắn đủ gây rắc rối
cho những người đã đến mang hắn đi và chuyển tiếp cho bệnh viện gần đó trong
suốt một thời gian khá dài.
Những
phiếu cá nhân số 1, 2 và 3 trong bộ nhớ điện tử của bác sĩ ở trung tâm sức khỏe
khu vực ghi (không thay đổi): “Bệnh nhân than phiền hay bị nhức đầu bất
thường, khiến không thể tập trung được, thường phải bỏ việc giữa giờ. Trong khi
chờ đợi lần khám kỳ tới, cho bệnh nhân dùng Paracetamol 500mg, 2 viên một lần,
3 lần trong một ngày”.
Phiếu
chẩn bệnh số 4: “Bệnh nhân than hay bị chóng mặt và có khi buồn nôn. Theo sự
tự mô tả, những cơn đau đầu đến thường xuyên hơn kèm theo những cơn đau nhức
như tia điện phóng loạn xạ trong đầu. Phát hiện dấu hiệu trầm cảm mãn tính. Bắt
đầu cho bệnh nhân thử Benadryl liều nhẹ
và theo dõi tác dụng phụ của thuốc”.
Phiếu
chẩn bệnh số 5: “Lời khai bệnh của bệnh nhân thường rời rạc, không mạch lạc,
thỉnh thoảng ngồi im lặng không trả lời các câu hỏi. Bệnh nhân kể vào nửa đêm
thường bị những cơn xung động mãnh liệt tấn công bất ngờ và bắt đầu nghe thấy
một ‘tiếng nói lạ’ phát ra trong đầu. Tăng lượng Benadryl,
uống kèm với Prolixin 5mg để ngăn ngừa những cơn xung động đột biến và giúp
bệnh nhân có thể ngủ được, tránh lâm vào tình trạng trầm cảm thường xuyên”.
Người
ta bắt đầu thực sự quan tâm đến hắn sau cuộc thuyết trình đầu tiên trước lớp trong
giờ tiếng Anh. Thầy giáo ra đề: “Sắp đến ngày sinh nhật thứ 16 của bạn. Bạn
muốn nhận được món quà gì từ các bạn thân của mình?
Thời
gian dự trù cho cuộc thuyết trình là 10 phút, nhưng hắn chỉ nói vỏn vẹn một
câu: “Tôi muốn được tặng một sợi dây thừng, để tự treo cổ…”.
Thầy
giáo và toàn cả lớp nghe rõ ràng mười hai chữ rất chuẩn ngữ pháp và phát
âm tiếng Anh, nhưng không khỏi ngỡ ngàng. Cuộc thuyết trình ngắn ngủi chấm dứt
trong im lặng, nhưng đã tạo những xao động trong lòng nhiều người, nhất là thầy
giáo phụ trách lớp.
Ai cũng
biết hắn là một thuyền nhân, đến từ nước Việt Nam xa lạ về đủ mọi phương diện.
Các thầy giáo và bạn cùng lớp tế nhị không gọi hắn bằng cái tên Dung (=
phân bò) không sạch sẽ lắm theo nghĩa tiếng Anh để tránh làm phật lòng người bạn
Á châu vốn rất hiền lành, kiệm lời và chưa bao giờ sử dụng bạo lực, không như
một số thanh niên cùng tuổi ngổ ngáo khác. Thi thoảng giữa bài giảng hắn thường
quay đầu, thẫn thờ nhìn ra cửa sổ. Những lúc như thế, thầy giáo cứ để mặc cho
hắn mơ tưởng và bạn bè trong lớp thường chỉ bấm nhau, đùa: “Dan đứt mạng
(disconnected) rồi, tụi mày ơi!”.
Nhưng
đó không phải là nguyên do chính khiến hắn phát biểu một thông điệp có vẻ bi
thảm và quyết liệt như vậy trước một đám đông lạc quan, tràn đầy sinh lực, đang
khao khát sống của bạn bè đồng trang lứa.
Người
mẹ lập tức được mời đến gặp bà hiệu trưởng và thầy giáo tiếng Anh để truy ra
nguyên do dẫn đến biến chuyển tâm lý bất thường và cùng tìm một giải thích thỏa
đáng. Nhưng trong suốt cuộc gặp gỡ, người mẹ chỉ ngồi bất động từ lúc đến cho
tới khi đi. Bà chỉ lễ độ nghe mà không nói một lời nào, trừ những lời chào hỏi
thông thường.
Hắn trở
thành đối tượng tìm hiểu của thầy giáo, bạn bè đồng lớp, bác sĩ gia đình và cán
sự xã hội của văn phòng thị xã. Tuy nhiên, những câu hỏi họ đặt ra vẫn còn
nguyên là những dấu hỏi không có (hoặc chưa có) lời giải đáp. Hắn không thể trả
lời và người duy nhất có thể giải thích cặn kẽ lý do ần khuất đằng sau những
biểu hiệu ‘có vấn đề tâm lý’ của hắn là người mẹ. Nhưng mẹ của hắn thì không
thể nói ra và chắc chắn sẽ chẳng bao giờ tiết lộ cho ai biết những gì đã được
bà chôn kín trong lòng, trong những ngày còn lại của bà.
Người
bác sĩ tâm lý lấy từ trong tập hồ sơ dày có đề tên hắn và đẩy tờ giấy xếp trên
cùng về phía hắn.
“Có
phải anh đã viết những dòng chữ này không?”.
Hắn đọc
phớt qua và nhận rõ nét chữ nghiêng ngả, rối rắm của mình, nhưng không hiểu rõ
trong trường hợp nào nó lại nằm trong tay người đàn bà trước mặt. Có lẽ mẹ hắn
đã tìm thấy tờ giấy này trên chiếc bàn đêm trong phòng riêng cúa hắn và thấy
cần phải trao cho bác sĩ tâm lý, sau khi hắn tình cờ được phát hiện nằm bất tỉnh
vì uống thuốc ngủ quá liều đằng sau bãi lau trên bãi biển vắng và đã được trực
thăng cứu hộ chở về bệnh viện kịp thời .
Hắn thờ
ơ đọc lại một lần nữa ý nghĩ của chính mình đã tự biểu lộ trong một khoảnh khắc
tuyệt vọng:
Tôi
muốn có cái gì trên trời giáng xuống
Cho cái
đầu vỡ nát tan hoang
Chấm
dứt chuyện thương người, yêu đời hoang tưởng…
Người
bác sĩ phân tích tâm lý nhìn sâu vào mắt hắn, đùa nhẹ:
“Có vẻ
là một bài thơ thú vị, nhưng tôi không hiểu được tiếng Việt. Anh giúp tôi được
không?”.
Hắn
dịch nỗi ám ảnh của mình ra tiếng Anh, nhưng không thấy nhẹ lòng đi chút nào.
Người
bác sĩ tâm lý chú tâm nghe, rồi đặt một câu hỏi với một giọng chuyên nghiệp:
“Thường
thì anh làm gì cho bớt căng thẳng?”.
“Tôi
thử đủ thứ trò chơi mạo hiểm như phóng xe đua trên 250 cây số/giờ trên race
circuit, trượt dây tử thần, leo núi, air sliding, kite surfing, bangee jump và
nhảy dù…cho đỡ buồn”.
“Những
lần đó có giúp anh thanh thản chút nào không?”.
“Thì
cũng có đôi chút khoái cảm khi thân thể lơ lững trên thinh không, nhưng
không kéo dài được lâu”.
Người
bác sĩ tâm lý dí dỏm:
“Thế
còn trên mặt đất thì sao?”.
“Tôi
nuôi cá cảnh. Những khi rảnh rỗi thì ngồi ngắm cá bơi lội. Cũng khuây khỏa đôi
chút”.
“Ngắm
cá bơi lội hoài cũng chán chứ?”.
“Có lúc
tôi đi bụi, để bớt nhức đầu. Cũng thanh thản được một thời gian”.
Người
bác sĩ tần ngần một lát, rồi đột nhiên đổi hướng đề tài:
“Sinh
hoạt tình dục của anh trong thời gian vừa qua thế nào?”.
Tình
dục? Hắn nhìn qua khung trời ngoài cửa sổ, nơi những đám mây xám
đang đột ngột kéo về báo hiệu một cơn mưa rào sắp đổ xuống, trầm ngâm. Cũng có
những lúc hắn rất quan tâm (có khi quá đà) loay hoay tìm cách cho nguồn nhựa
tươi non bị nén chặt tận đáy được giải phóng tung hô tự do, nhất là trong thời
trai trẻ, đầy tò mò về sự khác biệt giữa màu ánh kim, vàng, hoe, hung, nâu và
đen nhánh. Nhưng kiểu ‘sinh hoạt tình dục’ theo nghĩa đời thưòng, như ‘ăn chén
cơm, uống ly nước’ để điều hòa sinh-tâm lý theo cách giải thích của người bác
sĩ tâm lý thì chắc hẳn là không, hoặc hắn không muốn hiểu và trả lời rõ ràng.
Nói cho
cùng, hắn không biết tự xếp mình vào loại gay, straight hay bi
theo nghĩa thông thường. Mà cũng chẳng cần thiết. Chỉ cách đây vài tháng thôi,
trong thời gian đi ‘bụi’, trong lúc đang thiếp đi trên tấm bạt trải dưới một
chân cầu sau một ngày lang thang nhàm chán, hắn bỗng giật mình tỉnh giấc vì một
thân thể thình lình áp lên người hắn. Một mái tóc dài, lùng bùng trùm xuống mặt
hắn. Hương cỏ cần sa quyện với mùi da thịt, áo quần lâu ngày không tắm gội xộc
vào mũi làm hắn ngộp thở. Trong một phản ứng hốt hoảng tự nhiên, hắn xoay người
tránh bàn tay đang đặt vào giữa hai đùi mình, co chân đạp mạnh thân thể lạ ra
khỏi người. Trong bóng đêm, hắn không thể phân biệt được những phần nổi trội
của giống cái, nên không biết người lạ là đàn ông và đàn bà. Hắn chỉ thấy lờ mờ
dáng một người lồm cồm đứng dậy, vuốt lại mớ tóc dài lòa xòa, lủi thủi trở về
chỗ nằm của mình cách nơi hắn khoảng vài chục mét, kéo chiếc mền lên trùm kín
đầu.
Hắn đưa
mắt nhìn hai cánh tay trần màu hồng tươi, phơn phớt những sợi lông măng dài
vàng óng của người đàn bà hình-như-vẫn-còn-trẻ-lắm trước mặt. Một chút ham muốn
mơ hồ dấy lên trong lòng hắn, như một sợi khói trắng mỏng đột ngột bay lên từ
một ống khói lò sưởi trên nền trời xám rồi tan loãng nhẹ nhàng trong không
trung mênh mông. Hắn tuyệt nhiên không thấy ham muốn ôm và vầy vò thân thể khá
hấp dẫn của người đàn bà. Có thể sự ham muốn cọ xát giữa hai thân thể trong hắn
đã từ lâu chuyển sang sự khao khát được ôm ấp và an ủi, có gốc gác từ sự mất
mát, thiếu tình thương của cha lẫn mẹ ở xứ người, từ khi hắn còn rất nhỏ.
Người
bác sĩ gợi ý:
“Anh
đang nghĩ gì trong đầu?”.
Hắn mau
mắn như câu trả lời đã có sẵn, chỉ cần bấm nút cho bật ra:
“Tôi tự
sánh mình như con gián nằm ép thân dưới đáy một cánh cửa trong một vùng tối om,
nhìn ra vùng ánh sáng ở phía ngoài căn phòng, muốn ra, nhưng còn sợ phải rời
nơi trú ẩn an toàn, vốn đã quen từ lâu’’.
Hắn
nghe mang máng người bác sĩ đang kiên nhẫn giải thích về một điều đã quá rõ
ràng, nhưng hắn vẫn còn nghi ngờ.
“Một
trong những biểu hiệu của chứng trầm cảm mãn tính và xao động tâm lý là hiện
tượng chối bỏ bản thân và không quan tâm đến những sự việc đang xảy ra xung
quanh mình”.
Một
buổi chiều khi đang làm việc ở một khu buôn bán vật liệu do-it-yourself, hắn
phải bỏ dở nửa chừng, đi vào phòng vệ sinh ngồi thu mình trong đó hàng giờ. Hắn
không thể tập trung tâm trí vào bất cứ một việc gì, ngoài nỗi ám ảnh thường
xuyên về hai con mắt thất thần trắng dã của mẹ hắn trong nắng rỡ ràng của buổi
sáng định mệnh. Hắn bắt đầu có những cảm giác ‘ngộp’ trong sự chung đụng với
mẹ, những người mua sắm trong khu siêu thị, những hành khách tình cờ trên cùng
chuyến xe buýt hay tàu điện… rồi ‘dị ứng’ với tất cả mọi người, vật gặp và thấy
mỗi ngày trên đường đi hay trở về nhà. Hắn trở nên ‘ngộp’ với cả cuộc sống hiện
tại, với dĩ vãng và tương lai, đan chéo vào nhau như trong một bức tranh không
thể nhận thấy điểm tụ chính và cũng không thể phân giải được. Hắn mất dần khả năng
mơ tưởng, không thể nghĩ ra được điều gì mới mẻ để tự khích lệ, giúp mình thoát
ra khỏi sự kiềm tỏa của chiếc ‘hộp đen’ định mệnh đã gây cho hắn những đợt ngộp
thở và ẩn ức thường xuyên.
Đối với
hắn mơ tưởng không có đích đến, trong khi hồi tưởng thì đã đóng
băng vĩnh viễn. Dĩ vãng cũng giống như một cái hang sâu chứa đầy những
điều bí hiểm hỗn tạp, nhưng khi đưa tay vào thì không lấy ra được bất cứ một
cái gì. Trong tận cùng thăm thẳm cái hang sâu đó, theo hắn nghĩ, có một con rắn
ranh ma đang nằm phủ phục, chực phun nọc độc đớp những ngón tay lọ mọ hiếu kỳ.
Hắn chỉ muốn quên dĩ vãng, không muốn khơi dậy và xây dựng mơ tưởng từ những
điều mơ hồ nhưng đầy rủi ro đó.
Hắn
định nói đến ‘tiếng nói lạ’ như một nguồn thúc giục, đẩy hắn qua ngạch cửa như
đã tự ví, nhưng ngưng lại và dõi mắt nhìn ra cửa sổ, nơi những mảng mưa rào hối
hả cùng gió mạnh đang rào rào đổ xuống. Những đợt mưa áp sát vào tấm kính dày
trong suốt, người ngồi bên này tưởng như có thể tiếp cận, cảm nhận được từng
giọt mưa đan chéo như níu tay nhau bùi ngùi. Hắn lắc đầu, không muốn nghĩ ngợi
gì nữa.
Bệnh
nhân đã thật sự ‘ngắt mạch’ rồi, người bác sĩ tâm lý quan sát. Bà lẳng lặng thu
những mảnh giấy trên bàn, xếp gọn vào hồ sơ cá nhân của hắn, thoáng chút bất
bình:
“Có lẽ
chúng ta nên dừng buổi nói chuyện ở đây. Anh trở về phòng sinh hoạt chung với
các bạn khác. Mình sẽ gặp lại vào ngày mai. Cùng giờ”.
Hắn thờ
ơ nhìn người bác sĩ tâm lý rời khỏi phòng, rồi bước ra đi suốt cái hành lang
sơn màu kem nhạt và bức tường màu turquois tươi treo ngang dọc những bức
tranh hình khối trừu tượng có màu sắc đậm và sáng chói tương phản. Hắn rẽ vào
một căn phòng có nhiều người đang bận bịu làm một-cái-gì-đó, không ai nói với
ai một lời nào. Hắn không chào hỏi ai, ngồi xuống một cái ghế ở góc phòng,
nhưng không vẽ, đàn, pha cà phê hay nấu ăn như mọi người, mà ghi nguệch ngoạc
những ý nghĩ đang tuôn ra trong đầu xuống một trang giấy để sẵn trên bàn. Hắn
biết là ở phòng bên cạnh, một người mặc đồng phục trắng đang chăm chú theo dõi
và ghi chép những động tác và cử chỉ của hắn và các bạn đồng cảnh, nhưng mặc
kệ. Hệ thống y tế của nơi hắn đang cư ngụ quả thật quá hoàn hảo và rộng lượng,
luôn luôn tạo điều kiện ‘trở lại đời sống bình thường’ cho những người có (hoặc
không có) vấn đề tâm lý, nhưng không hoặc chưa đến nỗi gây nguy hại cho cộng
đồng xã hội như hắn.
Một
tuần lễ sau, hắn được xe tắc xi đưa về nhà. Hồ sơ bệnh lý của hắn dày thêm vài
chục trang, kèm thêm lời ghi chú của bác sĩ tâm lý phụ trách: “một trường hợp post-traumatic
stress disorder và sense of foreshortened future thường thấy ở những
displaced persons đồng cảnh ngộ như bệnh nhân. Có những triệu chứng bi-polar
disorder, nhưng chưa thể kết luận cụ thể đây là một trường hợp schizophrenia
qua quan sát lâm sàng. Đề nghị cho bệnh nhân về nhà tái hợp với gia đình và
cộng đồng một thời gian dưới sự theo dõi của bác sĩ gia đình, cùng phối hợp với
bác sĩ tâm lý. Sau một thời gian, nếu thấy cần thiết, hội đồng giám định y khoa
sẽ quyết định tiếp tục gửi đi chữa trị ở khu Phoenix dành cho những trường hợp
bệnh tâm lý nặng, có gốc gác như bệnh nhân. Nhận xét cá nhân: một silent
patient (bệnh nhân rất kiệm lời)”.
Người
mẹ mở cửa đi vào trước, đặt cái túi xách nhỏ đựng vài bộ quần áo, đồ lót và
dụng cụ vệ sinh thông thường của hắn xuống chiếc bàn nhỏ rồi đi vào bếp. Một
lát sau, bà trở ra với một bình trà và hai chiếc tách trên tay. Mẹ hắn hơi
khựng lại khi thấy hắn chăm chăm nhìn cái chậu đựng cá cảnh ở cuối phòng. Một
con cá vàng đuôi lớn tosakin nổi dập dềnh trên mặt nước, con còn lại
liên tục chạm đầu mõm vào thành chậu kính dày xuyên suốt, đang ngã màu bợn
vàng. Người mẹ ngồi xuống bên cạnh hắn, giọng nhẹ nhàng:
“Mẹ xin
lỗi. Cả tuần nay lên xuống thăm con, mẹ không thường xuyên ghé qua cho cá ăn và
thay nước được”.
Không
thấy hắn trả lời, bà ngồi thêm một chốc, rồi đứng lên lẳng lặng đi ra cửa,
nhưng quay đầu nói với lại:
“Hôm
qua Laura có ghé thăm mẹ. Nó rất muốn gặp con…”. Cánh cửa ra vào khép lại
ở giữa câu nói.
Một giờ
sau, có tiếng gõ nhẹ ở cửa. Hắn vẫn ngồi trên chiếc ghế nệm dài, không phản
ứng. Có tiếng chìa khóa tra vào ổ và cánh cửa được mở ra nhè nhẹ. Laura bước
vào, đến bên hắn, cúi xuống chìa cặp môi thoa son đỏ hồng trên mũi hắn. Khi
thấy hắn không đáp ứng, cô chỉ hôn vội lên một bên má, rồi yên lặng ngồi xuống
bên cạnh hắn. Hai mắt hắn vẫn không rời cái chậu cá cảnh. Một dòng máu đỏ như
sợi tơ mỏng từ mõm con cá chết trôi ngược lên mặt nước. Con cá còn sống vẫn
tiếp tục đâm mõm vào thành chậu, tạo ra những tiếng ‘tắc tắc’ đều đặn khiến hắn
bực mình. Hắn ôm chặt đầu trong hai tay, nhưng cố gắng không rên rỉ.
Cô gái
dè dặt đặt những ngón tay sơn xanh đỏ lên một cánh tay của hắn, thở dài:
“Em rất
lo cho anh”, thay vì nói “em yêu anh” như những lời trao đổi thường lệ sau một
cuộc làm tình.
Hắn vẫn
ngồi im không nhúc nhích, mắt vẫn dán vào con cá chết đang nổi lềnh bềnh. Cô
gái xách túi đi vào bếp, hút hai điếu thuốc liên tiếp, dụi tàn vào một lon bia
uống dở, xếp hai hộp bánh pizza vào tủ lạnh, bước ra phòng khách, nhìn hắn một
lúc, lấy tay vén mái tóc nhuộm hung đỏ, lắc đầu nhè nhẹ vài lần, rồi bước ra
cửa. Căn phòng trở lại vắng lặng, chỉ còn hắn, con cá chết và những tiếng động
mơ hồ phát ra từ con cá sống vẫn loay hoay đập đầu vào thành chiếc bồn kính dày
đã bắt đầu ố vàng.
Mẹ hắn
ngồi bó gối trên ghế xa-lông như thói quen. Sau cuộc giải phẩu cắt ngắn một
phần đại tràng, bà đã giảm được tổng cọng gần 40 kí-lô, nhưng thân thể vẫn
không bớt đi dáng vẻ thô mập. Trước mặt hắn, bà như một quả bong bóng xì hơi,
phơi bày lộ liễu những mảng thịt nhăn nheo, rệu rã trên mặt, dưới hai cằm nối
liền với cổ và hai cánh tay để trần. Người đàn bà chuyển qua ngồi bên cạnh,
choàng tay qua vai hắn, nhưng không kéo sát hắn vào người mình, giọng thiếu tự
nhiên. Bà nhắc lại điều đã thiết tha tâm sự với hắn vào ngày sinh nhật thứ ba
mươi:
“Mẹ chỉ
mong con lập gia đình, sinh cháu cho mẹ được bồng bế, yên phận tuổi già. Mẹ
không cần biết vàng, đỏ, trắng, đen hay là gì. Chỉ cần một đứa bé để ôm, để hít,
để thương nhớ, để nuông chiều...”.
Bả ủ
mặt trong lòng hai bàn tay, khóc. Hai vai rung bần bật.
Hắn
không phản đối lời van xin của mẹ như lần trước đây và nhớ lại ánh mắt hài lòng
bất chợt của mẹ, một sáng tình cờ đến thăm hắn, bắt gặp Laura trần truồng từ
phòng tắm đi ra. Lần đó hắn vẫn còn có việc làm, vừa được phân cho căn hộ này,
nên đã bắt đầu thai nghén ý tưởng ổn định cuộc sống và đã trao cho bạn gái một
cái chìa khóa riêng. Hắn định ngỏ ý đó với Laura, khi cô ôm hắn thật chặt, thò
cái đầu lưỡi nhọn ngoáy sâu vào tai hắn thì thầm ‘em yêu anh’, khiến hắn vừa
nhột nhạt vừa thích thú. Nhưng ‘tiếng nói lạ’ một hôm đã xâm nhập vào đầu hắn
và dẫn dắt hắn đi qua một hướng khác.
‘Tiếng nói lạ’ đó đã xuất hiện sau những cơn nhức đầu liên tục, ban đầu chỉ nhẹ
nhàng, mỏng như tiếng gió len qua khe cửa, rồi dần dần tăng độ rít lên như gió
bão quay cuồng, không còn định hình và định âm được nữa. Từ những thanh âm như
lời thủ thỉ, khuyên lơn thân thiết, chúng đột ngột biến thành những lời hằn hộc,
đe dọa, ra lệnh có tính cưỡng hành, buộc hắn phải hét lên và muốn đập vỡ một
cái gì, để được nhẹ đầu.
Những
giây phút trở lại bình thường, hắn cũng nghĩ nhiều về đời mình. Hắn không
thể chối bỏ cuộc sống hiện có của mình, nhưng tuyệt nhiên không muốn quay nhìn
lại quá khứ. Quá khứ của hắn là một chuỗi đêm đen dài nối kết liên tục,
gồm những tiếng va chạm, van xin, thở gấp, những mảnh vải nhàu nhĩ như bùi nhùi
và những thân thể bầm dập bầm máu đỏ… ở góc cuối một chiếc tàu con chao
đảo. Hắn đã tham dự, sắm một vai phụ trong vở diễn drama đó, như một
kịch sĩ nghiệp dư. Hắn cũng đi qua đi lại trên sàn diễn, khua tay múa chân,
cũng tán gẫu, cũng trao đổi cọ xát thân thể như tất cả mọi người, nhưng không
thấy mình dính líu, liên quan một chút nào với vai diễn đã được giao. Hắn như
một người tự tách ra ngoài, đứng chông chênh trên trên chiếc ghế đẩu, nhìn
xuống chính mình, tự nhận ra mình là một diễn viên rất tồi, ngu ngơ, kệch cỡm
và lố lăng đến độ buồn cười. Nhất là buồn cười. Những giây phút đó tuyệt nhiên
không phải là những hoài niệm đẹp gì để ấp ủ và lưu giữ, mà là một thứ dây tàn
bạo buộc chặt hắn vào một chỗ, không cho hắn dịch chuyển.
Khi đến
tuổi trưởng thành ở xứ người, hắn biết quá rõ là tùy từng hoàn cảnh và giai
đoạn, hắn phải tự bò lết, trườn người, tiến về phía trước bằng chính sức lực và
động cơ của mình, cho cuộc đời của riêng mình. Nhưng chính lúc đó, bố mẹ hắn
lại không có bên cạnh hắn; hoặc như người mẹ, vẫn luôn ở bên cạnh hắn, nhưng
cũng ‘như đã chết rồi’.
Cái ‘chết’
của bố mẹ hắn thực sự đã xảy ra kể từ khi những tên hải tặc ngực trần trụi xăm
đầy hình thù quái dị, cặp tàu trả lại mẹ hắn và những người đàn bà khác đã cướp
đi trong đêm trăng trước đó, như quăng những miếng vải rách tơi tả lên sàn tàu.
Chiếc tàu chết máy tự xoay vòng như không hề xê dịch đã hai ngày và những con
người lăn lóc trên đó đã kiệt lực nằm giương những con mắt tuyệt vọng, không
van xin, cũng chẳng cấu khẩn. Nắng từ trên cao đổ xuống và từ mặt nước biển dội
lên không đủ để làm dịu bớt những vết máu đỏ bầm loang lổ trên những thân thể
co cụm, cố thu lại thật nhỏ vào cuối thân tàu. Hắn ngạc nhiên không thấy cha
mình và những người đàn ông khác bên cạnh những người đàn bà già nua đang quì
xuống mớm chút nước vắt từ một chiếc khăn tay, lau chùi vết máu trên mặt cho mẹ
và những thân thể rúm ró, hốt hoảng với những khoảng thịt không thể che đậy dưới
những miếng vải rách tươm, đầy máu me. Đôi mắt của họ trắng dã, vô hồn, như
những con mắt lạc thần cá ương ế ẩm chợ chiều. Trong tiếng cầu kinh, than khóc
hỗn loạn, hắn mò xuống khoang dưới, tìm thấy bố và những người đàn ông khác,
ngồi thu đầu giữa hai gối, đen đúa như những thùng dầu cạn khô vứt lỏng chỏng ở
một góc cuối buồng tàu.
Khi
được vớt lên đảo, hắn đã thay bố đưa mẹ đến gặp những người nữ tu sĩ áo trắng,
đi nhận thuốc đều đặn mỗi ngày cho mẹ và những người đàn bà đồng hành. Hắn còn
quá nhỏ để biết tại sao những người đàn bà phải uống những viên thuốc đó. Hắn
cũng không thắc mắc là kể từ ngày ấy, khi nói chuyện, bố hắn hầu như không còn
ngẩng đầu lên nhìn thẳng vào mắt mẹ hắn và người đối diện nữa. Hắn cũng không
tìm hiểu tại sao bố hắn đã quyết định bỏ đi về phía nam sau khi được phép định
cư vĩnh viễn và sau khi gia đình hắn đã dọn vào căn nhà được chia ở một vùng
phía bắc. Mặc dù không hỏi, hắn cũng đoán chừng là bố hắn không bao giờ có thể
tiêu hóa được hình ảnh máu me thê thảm của mẹ hắn trong buổi sáng hôm đó, dưới
ánh nắng sáng rỡ, soi dọi đến từng đàn cá nhỏ li ti dưới biển xanh bao la. Hắn
tự xem mình là đứa trẻ không cha mẹ, từ đấy.
Hắn thu
dọn những mảnh giấy kẽm từ những chiếc hộp nhựa đựng thức ăn sẵn mua từ siêu
thị bỏ hết vào thùng rác, xếp hai chai nước khoáng lớn, một tấm bạt ni-lông,
một chiếc mền len mỏng, 4 phong bánh ngũ cốc Vitalu và trái cây ép Sultana vào
cái túi xách đeo vai, tần ngần nhét hai lọ thuốc Risperdal vào túi áo. Hắn nhìn
quanh căn phòng khá gọn ghẽ và sạch sẽ, tự hài lòng. Mẹ hắn chắc chắn sẽ ngỡ là
hắn chỉ đi lòng vòng đâu đây thôi. Hắn yên tâm bước ra phòng khách.
Hắn đến
gần chiếc bồn cá cảnh vừa được mẹ hắn chùi rửa cẩn thận và thêm vào một con cá
mới, ngắm những con cá vàng oranda đầu to, mắt lộ như người bị
bệnh bướu cổ mãn tính, đuôi dài ngoằng thong dong lượn lờ như những cánh áo
thướt tha trong gió, thường thấy trên những tấm lịch đến từ bên nhà gửi sang.
Tâm hồn hắn lắng xuống. Hắn đưa đầu ngón tay di di trên mặt kính theo hướng di
chuyển của hai con cá, tìm kiếm một điểm tiếp xúc với hai con vật yêu quí,
nhưng không thành công, đành rút tay lại.
Hắn
đứng nhìn hai con cá một lúc lâu, rồi trở vào bếp, khoác cái túi xách vào vai,
đi xuống tầng trệt dắt chiếc xe đạp từ trong kho ra, buộc những đồ đạc đã xếp
sẵn vào yên xe sau rồi đạp đi không nhìn lại. Chiếc cửa sổ trên lầu vẫn mở
khép, đủ rộng cho con mèo láng giềng có thể lách vào nhà liếm láp cái đĩa đựng
sữa hắn để lại trong bếp, nhưng không dùng chân khuấy nước dụ hai con cá trồi
lên để ‘thịt’ nhé, hắn thì thầm căn dặn.
Hắn cố
ý tránh không đi qua khu mua sắm của làng mà đạp xe nhắm thẳng hướng cái hồ lớn
như một vũng vịnh, cách nhà hắn khoảng 5 cây số. Hắn không muốn tình cờ gặp ai
quen trên đường, trao đổi với ai một lời nào, khiến hắn có thể thay đổi ý định
trong đầu.
Hắn
dừng lại trên một bãi cát cát vắng rải rác cỏ lau hoang dã có những cọng lá
cứng màu vàng úa, trải tấm bạt và lấy đồ đạc từ chiếc túi ra xếp lên trên.
Xong, hắn thả chiếc xe đạp nằm chỏng trơ bên cạnh, rướn cao người nhìn một vòng
quanh hồ, rồi nằm xuống, đầu gối lên hai bàn tay chập lại sau gáy, nhìn bâng
quơ lên trời. Trước mặt hắn, hàng cây lau cao tới thắt lưng người che mất một
phần mặt hồ, nước dềnh lên lai láng đến tận bờ cây xanh ở phía bên phải nơi hắn
nằm. Từ xa, hắn có thể thấy được những con vịt lông trắng đen và những con
thiên nga lông trắng nõn, nổi bồng bềnh trên mặt nước loang loáng nắng chiều.
Bãi cát
nhân tạo quanh hồ vào cuối thu thật yên vắng, không một bóng người, không cả
dấu hiệu một sinh vật nào di chuyển. Hắn đảo mắt quanh những đồ vật đã xếp ra
trên tấm bạt và chiếc xe đạp nằm chơ vơ bên cạnh, nói thì thầm với chính mình:
“Tôi
không phải là một kẻ vô gia cư. Tôi đang trên đường tìm đến một nơi bình yên…”.
Hắn
dừng câu độc thoại nửa chừng, chờ đợi, nhưng không nghe tiếng đối đáp lại trong
đầu. Có thể hắn đã tìm được một cõi bình yên thật sự, không bóng người và những
tiếng động bình thường hàng ngày của vạn vật; một Shangri-la trần trụi,
nhưng là đỉnh điểm tuyệt đối, vô cùng của thiên nhiên.
Đêm
xuống chậm, yên bình, như một người nhẩn nha rải từng cánh lông tơ mỏng che
từng khoảng trời, cho đến lúc tối thẳm. Vô số những vì sao từ từ bung ra như
những ánh pháo bông nhấp nháy trên nền một khung hình cầu mênh mông. Hắn cảm
thấy cơ thể mình được nhấc bổng lên nhẹ nhàng, nhập vào những cánh sao đang di
chuyển, như những đường kẻ mỏng trên một trang giấy học trò trinh nguyên. Những
đường kẻ đó đang kết thành một thứ ngôn ngữ vô thanh, vô hình hắn chưa từng
nghe và được đọc. Hắn để mặc cho mình chìm lĩm trong cái tĩnh lặng vô cùng của
thinh không và thiếp đi trong tiếng gió và sóng vỗ đều đặn.
Hắn dụi
mắt tránh những loạt ánh sáng chói chang phản chiếu từ mặt hồ. Buổi sáng đến,
nhẹ nhàng như đêm xuống hôm qua, như một người giấu mặt nhón gót rón rén đi vào
căn phòng riêng của hắn. Bất chợt hắn dáo dác nghe ‘tiếng nói lạ’ phát ra từ
trong đầu, chào mình:
“Chào
buổi sáng! Đêm qua bạn ngủ ngon chứ?”.
Cuộc
trao đổi tiếp diễn như độc thoại:
“Rất
tốt. Lâu quá không có được những giây phút bình yên như thế này”.
‘Giọng
nói lạ’ trở nên mất kiên nhẫn:
“Nhưng
bãi cát vắng vẻ này và khoảnh khắc mà mày tưởng là hạnh phúc này không phải của
mày. Nó không ở trong mày. Nó ở ngoài mày. Rốt cuộc mày cũng chỉ
là một thằng cô đơn tột cùng trong thế giới này”.
Hắn
không nói gì nữa, quay người lấy một phong bánh và chai nước, bắt đầu bữa điểm
tâm và ngồi nhìn ra mặt hồ suốt buổi sáng và buổi chiều cho tới khi trời lại
bắt đầu tối sẫm. Mặt nước loang loáng, có nơi lăn tăn những đợt sóng nhẹ, cũng
có những mảng phẳng lì như trang giấy đang trải rộng. Hoàng hôn xuống chậm rãi.
Phía bên kia bờ hồ loang loáng một màu hồng nhạt rồi hòa vào màu đỏ tươi.
Hắn
gượng người đứng dậy, định vượt qua bãi cát, trầm mình xuống nước, bơi sang bờ
bên kia để hòa mình vào trong vùng sáng hồng đang mời gọi đó, nhưng lại quỵ
xuống vì người quá yếu. ‘Tiếng nói lạ’ trong đầu trở nên gay gắt như đã hết
kiên nhẫn:
“Không
cần phải nhọc nhằn như thế! Mày vẫn có thể ‘bay’ lên từ bên này mà không cần
mang theo cái gì cả, kể cả thân xác của mày”.
Tự dưng
hắn thấy quá ngán ngẩm. Hắn chỉ muốn có thêm một giấc ngủ yên bình như đêm qua
và thật sự không muốn đối đầu hoặc phân trần với ‘tiếng nói lạ’ thêm một chút
nào nữa. Hắn móc túi lấy ra ống thuốc và với tay lấy chai nước, định nuốt hai
viên vào họng, nhưng cuối cùng lại để xuống bên cạnh mình. ‘Tiếng nói lạ’ đó lì
lợm trở lại, như những đợt mây trắng và đen mang nắng, mưa đến chẳng bao giờ
cần báo trước, dù hắn có muốn hay không.
“Tại
sao mày vẫn chưa muốn ‘bay’ đi?”.
“Tao
không biết bên kia bờ hồ là gi”. Hắn cố biện minh.
“Có cái
gì níu giữ mày lại không?”.
“Tao
không biết.” Hắn muốn khóc.
“Cha
mày thi bỏ đi biền biệt; Laura đã rời mày; bạn bè cùng lớp không ai liên lạc;
láng giềng thờ ơ…”.
“Nhưng
tao vẫn còn mẹ”. Hắn cãi lại, yếu ớt.
“Mẹ mày
không còn là của mày nữa. Mẹ mày đã ‘đổi đời’ trở thành một người khác. Bà còn
sống cũng như đã chết rồi”.
Hắn
chợt nghĩ đến hình ảnh người mẹ, hai mắt trắng dã, ngồi co ro ôm những mảnh vải
đầy máu ở cuối boong con tàu nhỏ, tự dưng cảm thấy cô đơn cùng cực. Hắn ôm mặt
khóc nức nở như một đứa trẻ con đi lạc. Hắn ngơ ngác nhìn hai lòng bàn tay đẫm
nước mắt, lòng rỗng không. Quả thật hắn không có và cũng không còn gì cả. Không
còn gì để mất nữa. Nothing to lose.
Tiếng
nói trong đầu trở lại nhẹ nhàng như muốn phủ dụ, khuyên lơn, rồi đột nhiên đổi
giọng thúc giục:
“Mày
không còn gì níu giữ nữa thì còn cái quái để tiếc nuối mà không tung hê, thoát
ra khỏi cuộc đời chết tiệt này?”.
Hắn do
dự một lát, rồi đứng bật dậy, hét to về phía bờ hồ:
“All
right. What the heck! To hell with it!”.
Hắn quì
trên tấm bạt, cúi người thu hết số bánh còn lại, chậm rãi nhai từng miếng, như
một tử tù với bữa cơm vĩnh biệt cuối cùng. Hắn nhặt những viên thuốc nằm rải
rác trên tấm bạt, chăm chú ngắm màu hồng nhạt của những vật tròn nhỏ nhoi vô
tội, cho hết vào miệng, rồi tu ngụm nước còn lại trong chiếc chai mang theo.
Hắn cẩn thận đặt mình xuống trên tấm bạt, hai bàn tay đặt ngay ngắn trên bụng,
đầu mười ngón tay đan vào nhau. Hắn thở ra, rồi thở vào nhẹ nhàng như đang thực
hành một thế asana thư giản, rồi nhắm mắt bình thản chờ đợi...
Bỗng
một cơn gió mạnh kéo qua mặt hồ, xoáy tròn những vòng giận dữ, vét hết cát trên
bãi biển rộng, đổ rào rào lên tấm bạt, phủ trùm người hắn. Trong khoảnh khắc
tiếp theo, hắn mơ màng thấy một con đại bàng khổng lồ từ trên không thình lình
ập xuống, hai cánh đập dồn dập tạo ra những tiếng động điếc tai, rồi hắn được
nhấc bổng lên, đặt vào một đường hầm dài thâm u hun hút. Hắn muốn cưỡng lại,
nhưng không còn chút sức lực nào nữa. Thân thể hắn rỗng không nhẹ tênh, bềnh
bồng giữa thinh không vô trọng lực, rồi theo một siêu lực vô hình như cơn lốc
hút về phía cuối đường hầm chói lòa ánh sáng.
Tháng 5-6/ 2014