Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Thứ Bảy, 21 tháng 8, 2021

Giả sử loài người

Liêu Thái

Hinhtrau

 

Mười năm, hai mươi năm nữa

Trăm năm, hai trăm năm nữa

Và có thể là ngàn năm sau

Con cháu chúng ta sẽ nói về những ngày này

Như một vết thương tổ tông

Một nhát chém ngang lưng lịch sử

Đã lấy đi nhiều sinh mạng

Kèm theo nhiều tương lai

Vĩnh viễn bụi mờ

Trong lúc trái đất chưa đến nỗi quá chật chội

Và lòng người cũng chưa đủ rộng để cưu mang

Những vết thương chồng chất

 

Lúc ấy không chừng

Con cháu của chúng ta

Sẽ nói rằng năm 2021

Là năm loài người giảm hẳn tục địa táng

Và làm quen với hỏa táng

Như một lối ứng xử văn minh

Bởi mặt đất đã ngập nước mắt

Và loài người cũng không kịp chôn nhau

 

Đôi khi tôi tự hỏi

Những đứa bé sinh ra trong lúc này

Chúng có còn khái niệm nơi chôn nhau cắt rốn?

Bởi để làm được điều đó

Người cha/ông/bà/cô/chú/bác/anh/chị… phải được ra khỏi bệnh viện

Mang chùm nhau về nhà và chôn ở góc vườn

Nơi mặt đất mát mẻ, khí dương thịnh hành

Với ước nguyện đứa bé mau ăn chóng lớn

Sẽ thành tài và giúp sức cho quê hương

Nhưng lúc này đang cách ly

Nội bất xuất ngoại bất nhập

Những chùm nhau rốn đi về đâu

Mảnh vườn trơ trọi ánh mắt trông chờ…

 

Giả sử mười năm, hai mươi năm nữa

Hay trăm năm, hai trăm năm nữa

Hoặc giả ngàn năm sau

Loài người chúng ta biến mất khỏi mặt đất này

Con cháu chúng ta là một loài khác

Đã thích nghi và tiến hóa hơn chúng ta

Chúng có thể trò chuyện và xua đuổi virus

Hoặc giả chúng nhìn thấy virus di chuyển

Trong không gian đa chiều của chúng

Chúng nhận biết rằng tổ tiên của chúng

Đã mất dạng như một loài khủng long

Với tâm hồn nhiều vết xước và thân thể oằn đau

Với đôi mắt thẳm sâu trông vào chúng như một lời xin lỗi

Về những gì mà chúng chỉ mới nghe qua

Đã phải bịt tai như: chiến tranh, khủng bố, độc tài, giới nghiêm, chết đói…

 

Giả sử con cháu chúng ta là một loài khác

Tưởng niệm chúng ta không phải bằng khói nhang

Mà bằng một cú nhấp chuột trong ý niệm

Chúng ta hiện hữu như một cổ tích

Và trò chuyện bằng thứ ngôn ngữ xa lạ

Muốn nói với con cháu rằng chúng ta đã sống

Cũng có lúc thật tử tế và đáng yêu

Cũng có lúc ích kỉ, nhỏ nhen và tệ hại

Cũng có lúc rộng lớn như đại dương

Cũng có lúc hẹp hòi vũng nước trâu

Cũng có lúc trắc ẩn và lãng đãng

Cũng có lúc trì trệ và chi li…

Tất cả những điều ấy như một đặc tính

Để vẽ nên chúng ta trong bảo tàng

Về một loài bắt buộc phải thay đổi

Và tiến hóa để tồn tại

Cho đến lúc mất dấu các đặc trưng

 

Và có thể con cháu chúng ta sẽ biết ơn

Về sự mất dấu cần thiết này

Bởi thế giới của chúng không cần nhỏ nhen hay ích kỉ

Thế giới của chúng không cần điêu ngoa và chi li

Bởi tổ tông của chúng đã trả giá cho điều đó

Và để được điều đó

Chúng ta phải mất dấu, mất màu

Như một qui luật

Tối thiết của tồn tại ngày mai

 

Giả sử lúc ấy con cháu chúng ta ngồi trong một vườn hoa hồng

Hay hoa sao nhái giữa Afghanistan hay Việt Nam, Campuchia, Lào hay Hồng Kông

Chúng ngồi ngắm những cổ vật trong bảo tàng

Những gương mặt kì dị và gây cười

Có tên Cộng Sản, Phát Xít, Tư Bản, Taliban, IS, Alqaeda, Polpot…

Và thậm chí không có Chúa và Phật

Không có Muhammad hay Giê-Hô-Va…

Tất cả như một tấm phim âm bản

Chứa những bí mật cần được giải mã

Về một loài mà chúng nghi rằng

Đó là tổ tông của chúng

Và chúng tin rằng đó là tổ tông

Bởi những nỗi đau của chúng ta có thể xe thành sợi chỉ

Cho con cháu khâu những vết rách

Trong không gian hư hỏng do chúng ta để lại

 

Giả sử vài trăm năm nữa hay vài ngàn năm nữa

Chúng ta chẳng tiến hóa gì và vẫn sống chây lì

Thì lúc đó con cháu chúng ta ra sao?

Khi mặt đất trở nên chật chội và lòng người có thể

Phát nổ bất kì lúc nào những trái bom thù hận

COVID-19 như một mã số cửa phòng

Để bước vào kho tàng vũ khí

Trước khi bày biện một cuôc chơi khác

Biến mọi thứ thành tro bụi và làm lại từ đầu

Mặc dù đó là điều viễn tưởng…

 

Giả sử ngay bây giờ

Chúng ta được tiến hóa

Để tồn tại với một cuộc chiến sinh học tương lai

Chúng ta ước mơ gì

Nơi thiên đường có nhiều nắp cống

Mùi xác chuột chết đói

Bởi cả người cũng có thể chết đói

Thành phố khủng hoảng thiếu thức ăn thừa

Ở các cống rãnh

Chuột gián cũng xếp hàng chờ cứu tế như chúng ta…

 

Giả sử hôm nay chúng ta lau nước mắt

Và thôi cào cấu nhau

Chúng ta tĩnh lặng để bước ra đường

Chìa tay nhận bó ra và úp tay chia củ khoai củ sắn

Chúng ta trở lại cái thời đồng tiền chưa biết nói

Chúng ta chào nhau bằng nụ cười sau nước mắt

Chúng ta thôi buộc nhau vào giới nghiêm, giãn cách

Chúng ta tự nương tựa nhau theo tiếng gọi con người

Và ngàn năm sau chúng ta vẫn vậy

Con cháu chúng ta sẽ nói gì

Về vết chém ngang lưng lịch sử

Năm 2021

Mà ông bà của chúng

Đã chịu đựng và đi tới

Tay ôm ngực nghẹn thở vì hi vọng

Tay che ngực giữ ấm yêu thương

Những điều ấy như một cổ tích

Và con cháu chúng ta sẽ nói gì?