Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Chủ Nhật, 1 tháng 12, 2024

Thơ Mão Xuyên

 

Bi ca

tặng Mach, Dũng và Nhân

 

Làm cách nào anh có thể nhận ra em trong tất cả

Chúng ta là ai và chúng ta chấp nhận những câu hỏi

Và câu trả lời chỉ là một kí ức, một viễn cảnh

Một trân trọng chúng ta nhận ra nhau

 

Quá nhiều câu hỏi trên đời

Và chỉ một câu trả lời cho thực tại

 

Khi đứa trẻ hỏi em hay anh là bố

Con mắt khép lại, và sự tinh khôi rời bỏ đứa trẻ

Em nói nó được nhặt từ một câu chuyện cổ tích

Khi hai người đàn ông tìm thấy nhau

 

Mọi câu nói ngớ ngẩn nhất của anh đều là chân lý

Chúng ta được dạy ngờ vực thay vì ngoan đạo

Và đứa trẻ ngờ vực bất cứ gì chúng ta nói

Làm sao lấp đầy được chỗ trống ấy

Khi ngôn từ quá nhỏ bé với thực tại

 

Và đứa trẻ chơi đùa với luân hồi

Như cách chúng ta đuổi bắt nhau

Không mệt mỏi trong những làn khói trắng

Và sự thật trên da em, những vết rạn

Cách chúng ta hủy hoại chính mình

Tìm kiếm những giây phút thiêng

 

Khi đứa trẻ hỏi em hay anh là bố

Chúng ta từng dự trù câu trả lời

Nhưng chúng ta làm sao tháo được lớp mặt nạ

Chỉ một trong hai là bố đứa trẻ

Và chúng ta hiểu mình đang chơi trò thi sĩ

 

Thi sĩ tiết lộ bài thơ không phải mình viết

Đó là một giọng nói cao, chịu sự tù đày

Và những hồn thiêng, những đêm không có anh

Làm sao em có thể bảo vệ chính mình

Những rào chắn đô thị, những nỗi buồn tha địa

Mênh mang và khói trắng

 

Em ngắm nhìn anh

Một phần cuộc đời em tái hiện khi không có anh

Và nó là kết cục thay vì một điểm đến

Nó sẽ nuốt chửng mọi thứ

Bởi anh và em, hai ta dần trở thành

Một người bố

 

Chúng ta xây dựng một giấc mơ

Nơi mọi thứ thành hiện thực

Đứa trẻ trong nôi như nằm trong

Những thiên niên kỉ xa vời

Hậu duệ của giống loài lùi vào tịch mịch

 

Anh nói, em là Tara Xanh

Mang đến những điều an lành

Anh xanh xao, như một hài nhi không mẹ

Nằm trong mâu thuẫn chính mình

Khát khao một người mẹ

Như đứa trẻ của hai ta

 

Mọi thứ mơ hồ, anh trong mơ hồ đến tàn kiếp

Em tìm kiếm anh trong trạng thái đầy sương

Nỗ lực thấu hiểu ngăn cách hai ta bằng da và thịt

Đứa trẻ, có cả nước mắt

Và sự chia phôi luân lý

Sẽ che đậy gốc tích hai ta

Và biến tương lai mịt mùng

Rõ ràng hơn bao giờ hết

 

Khi đứa trẻ hỏi em hay anh là bố

Em thấy anh đánh mất chính mình

Anh từng muốn kết thúc liên kết hai ta

Bằng một đứa trẻ, một niềm tin

Hợp thời đại

 

Chúng ta có nhiều người tình trong màn sương

Dày đặc, để hiểu cơ thể không gì hơn

Một ảo ảnh thèm khát thuộc về. Chúng ta thấy nhau

Trong sự lệ thuộc da thịt tha nhân. Nỗi đau tận

Cùng luôn là ân sủng tuyệt đối

Kẻ thừa cho đi, kẻ thiếu nhận lấy

Và đôi vai, nặng gánh

 

Em ôm và nhìn gương mặt đứa trẻ

Nó giống anh rất đỗi, xanh xao

Rời khỏi gương mặt anh, em đánh mất chính mình

Xa xăm tư lự, một cái kết định sẵn

Trông đợi một gương mặt, kẻ gìn giữ em là ai

Từ đâu bước tới và sẽ đi đến đâu

Khi nắm giữ luân hồi, khi em lùi về

Chỉ để thành một Tara Xanh bất động

Luôn tỏa nụ cười, cho anh và đứa trẻ ngây thơ

 

Chúng ta chạm nhau bởi những bài thơ điệu nhạc

Mạn đà la rơi rụng như những cánh hoa

Chúng ta khao khát một đôi

Mắt bên trong một đôi mắt

Quá nhiều ảo tưởng trong đôi mắt ngây thơ

 

Hãy cho em được thấy anh trong màu mắt ấy

Để mọi thứ không phôi pha

Và thế giới có được điểm rơi

Trước hộp sọ nghiêng nghiêng của đứa trẻ

Và chúng ta thấy mình có phôi thai

Sứ mệnh, làm một người cha

Kẻ đã nâng đầu đứa trẻ

Hứa hẹn những bình an

Và mâu thuẫn chỉ là trò chơi

 

Bài thánh kinh ru hồn đứa trẻ

Là cuộc đời chính nó và lời răn

Phải học hết bài học này tới bài

Học khác, và nhầm lẫn đến tai hại

Bất kì ai, đĩ điếm ma cô sát nhân

Họ sống một cuộc đời vĩ đại

Đã tồn tại như một điều không tưởng

Và chắp tay hy vọng những điều

Không thể, đã tổn thương, vô vọng

Bị nuốt chửng, sau đó hồi sinh

 

Để hiểu ân sủng là đánh mất chính mình

Và tìm thấy trong một buổi chiều muộn

Khi cái bóng đang dần ló dạng

Và mặt trời chỉ là một bàn tay

Chìa ra để đứa trẻ nắm lấy

Tự nguyện, không chút dè chừng

 

Khi em ngước nhìn quá lâu

Một thứ có thực thuộc thế giới

Em đã biết quyền lực, thứ dung túng em

Chỉ là những vụn vặt

Một bộ mặt nhô ra và xám ngoét

Phủ lên mọi thứ - thời gian

Từ chối mọi thứ - thời gian

Kẽ tay em nuốt chửng thời gian

Và đứa trẻ từ đâu bước tới

Như được tách ra từ một vỏ trứng

Đưa bàn tay về phía em, nói

Nó yêu em

Dù bố không phải bố con

 

Em nói với nó thay vì nói với anh

Chúng ta là thời gian của kẻ khác

Là bóng chiều đang mờ dần trong số phận

Kẻ lạc lối. Và nhận biết

Cần dấu hiệu mơ màng về ân sủng

Một cánh chim rơi, rời mình trong bão

 

Và những bàn tay hướng về nhau

Làm lệch chiều hộp sọ

Chúng ta thấu hiểu kẻ khác thay vì chính mình

Những kẽ tay dần buông bỏ khoảng trống

 

Đứa trẻ nói với em

Nó là hóa thân của một kẻ tội đồ

(Có chăng vì bài thơ hai người đàn ông to lớn?)

Ôi những kẻ mơ mộng

Dù ngu ngốc hay độc tài

Luôn tin một điều chẳng kẻ nào tin nổi

 

Đứa trẻ nói nó với em giống nhau đến mức

Nó nghĩ em và nó chỉ là một

Và chúng ta là một con cừu đang ngẩn ngơ gặm cỏ

Ôi nỗi sợ cái chết, chưa bao giờ nhẹ đến thế

 

Khi anh là Thượng đế, đứng bên bờ vực

Ngắm những hóa thân, những tình yêu

Những tội lỗi của mình

Và quá cao, anh đã để bóng mình

Che khuất em và đứa trẻ ngây thơ

 

Một bản dịch tệ

 

Một bản dịch tệ sẽ khiến em nghĩ về tôi

Chúng ta phiên dịch chính mình cho đối phương

Một bản dịch tệ và chúng ta tắm đẫm mình

Trong ý tưởng, liệu ngôn từ có thể đưa ta đến

Đâu, và ước lệ là những dòng chảy

Bằng cách hứng lấy, chúng ta tìm kiếm

Những mảnh vụn chính mình

Đang tan dần vào kẻ khác

 

 

Những thị hiện

tặng Huy Ngô

 

Những thị hiện trong màn tóc rối

Để em biết yêu chính mình

Bí mật của thế giới

Yêu chính mình và tàn nhẫn chính mình

 

Có đời sống khác trong thangka

Phủ nhận cái đang là

Đời sống và hấp lực để sống

Đến khi chết, một điểm dừng

 

Đáng thương những kẻ không biết yêu

Họ không biết chính mình

Là một màn tóc rối

Và bí mật của thế giới

 

Nắm thật chặt tóc

Và hy sinh chính mình

Cho một tình yêu được bện chặt

 

Sẽ, rồi, và, có

Xuất hiện – biến mất

Những màn tóc rối

 

Em sẽ nhận ra chính mình

Trong tình yêu tột cùng

Thay vì chỉ biết nói

 

Về một thứ câm lặng

Ngắm nhìn chính nó

 

Em sẽ biết yêu chính mình

Vào ngày em hy sinh mọi thứ

Cho một ai

 

Anh muốn truyền im lặng đến em

Một lối thoát của vùng vẫy

Cái tôi và cái em

Mắt em nhắm lại

Cảm nhận được buông bỏ

 

Anh thức và em trong giấc mơ

Cơ thể này của anh

Không phải của em

 

Tình yêu là vậy

Quên mất chính mình

 

Em lang thang mãi trong giấc mơ

Của những người đàn ông lạ

 

Chỉ để thức dậy

Trong vòng tay anh

Bình yên dường như bất tận

 

Và em nhận ra

Mình yêu cuộc sống đến mức

Ngỡ nó là bí mật của thế giới

 

Kẻ khởi nguồn

 

Chính anh, kẻ khởi nguồn mọi thứ

Kẻ đã yêu một người bằng tất cả

Vào một khoảnh khắc, và ruồng bỏ

Họ khi anh không còn thuộc khoảnh

Khắc ấy, kẻ đã tạo ra cái bóng của

Mình, kẻ đã tự moi xương sườn

Chính mình, kẻ đã nói với cái

Bóng, tất cả đều là anh

Anh là bóng tối, là ánh

Sáng và anh là cái không thể nói

Lẫn cái hiển nhiên được bật

Lên thành tiếng, nhưng những cái

Bóng giờ đã quên mất chính mình

Vẫn thường rỉ tai nhau từng

Tiếng rên của anh khi cầm

Dao tự xẻo da thịt

 

Người mẹ

 

Một tiếng khóc chào đời, bao dung và ẩn chứa

Một người mẹ kiếm tìm giấc mơ đi lạc của đứa con

Nỗ lực bất tận, và tiếng thét từ miệng bà

Mang những sắc âm nặng và sâu của lời ru năm nào

 

Hôn lên môi đứa trẻ và cất lên một giọng nói

Thứ luôn khiến bà cảm thấy bất ngờ

Trước viễn cảnh mình đề xuất

Sẽ biến một đứa trẻ thành một cánh cò

Và người đàn ông trở thành một người đàn bà

Với tình yêu rộng lớn và bao chứa hơn

Trong một căn phòng rỗng không

Như giấc mơ của bà, chứa những

Hoài mong đã vượt ngoài thực tại

Và một cơ thể, một giọng điệu

Cầu xin được ra đời

 

M. X