(Đi dự RMS của Homeless Women’s writings- Tháng 9/12/2016)

Trần Mộng Tú

Frank rủ tôi đi dự buổi Ra Mắt Sách của những phụ nữ vô gia cư, do trung tâm tạm cư Mary’s Place đỡ đầu và xuất bản cho họ.

Mary’s Place ở Seattle (Cơ quan thiện nguyện với 90% đóng góp của các công ty và tư nhân có hảo tâm và 10% của quỹ thành phố) có năm địa điểm là một cơ quan cung cấp mỗi ngày cho 250 người (mỗi địa điểm 50 người), cơm ngày ba bữa, chỗ ngủ hàng đêm. Họ là những phụ nữ, trẻ em trong tình trạng thiếu thốn, tổn thương cần được giúp đỡ. Những phụ nữ, trẻ em phải đối diện với: ly dị, bạo hành bởi người chồng, người cha; mất việc, không trả được tiền thuê nhà; thương tật, tâm thần,v.v… Những phụ nữ phần đông ở tuổi 50, nhưng đôi khi cũng có người còn khá trẻ. Họ là những người đã phải đối diện với bạo hành và sức khỏe xuy xụp. Nơi đây ngoài cung cấp một mái nhà ấm cúng, thức ăn, áo quần, những người đàn bà kém may mắn này được trung tâm săn sóc với những điều tốt đẹp nhất. Cũng có lớp dậy đan, dậy vẽ, thủ công, dậy viết Resume để xin việc, v.v

Năm 2011 Ban Điều Hành đã nghĩ ra thêm một chương trình mới để hỗ trợ tinh thần những người này. Nhân viên của Mary’s Place đã cho thêm mục viết văn, làm thơ vào sinh hoạt hàng ngày. Những người phụ nữ được hướng dẫn, khuyến khích cầm bút viết xuống những buồn, vui, những mơ ước của mình. Viết là một giải tỏa, mình nói với chính mình. Viết về hờn giận, tủi hổ, viết về niềm vui, tiếng cười hay ngay cả viết xuống một “câu chửi thề” cho hả giận với đời. Đó là quyền chọn lựa của mỗi người viết. Họ muốn chia xẻ đọc những ý nghĩ của nhau, hay chỉ viết cho chính mình đọc điều được khuyến khích.

Bắt đầu ai cũng rụt rè, nhưng mỗi ngày càng nhiều người tham dự.

Và bây giờ, sau 5 năm, Mary’s Place cho xuất bản tập Thơ đầu tiên của những phụ nữ vô gia cư với tựa đề: Original Voices-Homeless and Formerly Homeless Women’s Writings.

Trang đầu cuốn sách có viết:

Cuốn sách này gửi tới tất cả những người phụ nữ ở Mary’s Place và ở cả những nơi khác, những phụ nữ không nhà hay đã từng không nhà.

Cầu cho tiếng nói của các bạn được lắng nghe và những câu chuyện của các bạn được kể lại với tình yêu và sự thành thật để kêu gọi những người khác cũng biết yêu và thành thật.

Chúng tôi ở thành phố khác, đọc báo thấy chương trình Ra Mắt Sách đặc biệt này, hai vợ chồng hân hoan lái xe (vào giờ tan sở) tìm đến Seattle Public Library-University District để tham dự.

Trong một gian phòng nhỏ của thư viện cũ kỹ giữa một khu phố không lấy gì làm làm sung túc lắm. Chúng tôi ngồi im lặng, ngắm những người phụ nữ với những tuổi tác gần như bằng nhau ở tuổi 40 đến 50, người trẻ nhất khoảng 30. Họ hiện diện đơn giản, nhưng quần áo tươm tất, mỗi người một màu, một kiểu, cái cũ, cái mới, khác nhau, nhưng những nét ẩn hiện trên mặt họ toát ra một vẻ gì đó, rất khó tả, sao lại giống nhau như chị em. Nét buồn buồn, nét thất lạc, hoang mang trên cả ngay những nụ cười. Đúng họ là chị em trong một gia đình“Vô gia cư”. Đó là đồng phục của họ, không trên quần áo mà trên nét mặt. Hãy lắng nghe họ tâm sự thành thật:

Xin chữ ký của vài Tác Giả.

Họ đặt niềm tin vào lời cầu nguyện:

Tôi thức giấc vào lúc 3 giờ rưỡi sáng hay vào khoảng thời gian sớm như vậy không rõ nữa.

Tôi im lặng trườn ra khỏi chỗ nằm với hơi thở của 45 phụ nữ khác đang ngủ. Trong bóng tối dò dẫm, tôi biết rõ một điều, đây là lúc tới giờ tôi phải cầu nguyện (Pamela Herod)

Thơ về người ra đi để lại tài sản

Người đàn ông cho tôi một con chó

Anh ta trối trăng, thực ra là cho tôi biết đó là gia tài anh để lại cho tôi.

Anh ta tự tử rồi

Tôi phải tới chỗ giữ chó hoang để nhận con chó

Nó là một con vật giữ an ninh bảo vệ tôi

Tôi là người có lợi tức thấp

Tôi cho chó ăn Pedigree (K.O)

Họ bộc lộ sự bất mãn thẳng với đời sống:

Mẹ tôi suốt ngày say khướt, bà rất lười, sức khỏe tồi tệ, bà không làm gì cả, không chăm sóc, chẳng nấu ăn cho con. Bà có tới năm đứa con, không chồng. Chị tôi là một phó bản của bà: Vô gia cư với một đàn con.Tôi không muốn bắt chước họ có con. Nhưng biết không, điều tôi cần bây giờ là: mấy tấm vé xe bus, một vài cái quần áo tử tế, chỗ ở, để có thể xin được một việc làm nào đó và sẽ làm chủ một căn nhà của mình. ĐM…ĐM…ĐM

(Karli)

Với một chút mơ mộng, có người cũng làm Thơ cho tình yêu nữa:

Tôi mong những vì sao nhỏ xuống

Tắm gội trên tôi

Thắp sáng hồn tôi

Và thả tôi về tự do

Tôi mong những vì sao nhỏ xuống

Và cho tôi đôi cánh

Để tôi có thể bay về nhà

Và cận kề bên gió thoảng

Tôi mong những vì sao nhỏ xuống

cho tôi trở lại bên anh (Little Bit)

Và họ cám ơn Mary’s Place đã cưu mang họ.

Lâu lắm rồi tôi không có tiếng nói

Bị giẫm nát và vỡ vụn tôi im lặng

Giống như tất cả chúng ta

Chẳng có gì là to tát

Các chị biết đấy

Trong đáy trái tim tôi

Lòng cám ơn sâu đậm (Jennifer Hamilton)

Quyển sách 131 trang gấp lại với 127 bài Thơ và văn xuôi.

Chúng tôi ra về mang theo những khuôn mặt phụ nữ với những miệng cười, khóe mắt in nét phong sương, với những câu thơ, đoản văn làm bùi ngùi người đọc. Tôi mang lòng cảm phục những phụ nữ này, cám ơn Mary’s Place đã cưu mang họ, cám ơn người đã nghĩ ra khuyến khích họ viết xuống những kinh nghiệm buồn, vui, họ đã trải nghiệm trong kiếp người.

Cuối cùng, là người cầm bút, tôi cám ơn văn chương chữ nghĩa đã vực dậy những tâm hồn khụyu ngã. Viết là sống hai lần (*)

tmt

(*) Writes live twice- Natalie Goldberg

9-12- 2016