Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Thứ Tư, 13 tháng 9, 2023

Thơ Trần Hạ Vi

CÂU CHUYỆN VỀ BÀI THƠ ĐUỐI NƯỚC

 

bơi giữa nhiều dòng thông tin hỗn độn

bơi qua chủ nghĩa đại anh hùng

đại diễn thuyết

bơi về dòng sông nhỏ hậu hiện đại

hậu hậu hiện đại

tỉ mỉ tẩn mẩn quan tâm chi li

 

bơi qua critical theory

bơi qua Marxism

bơi qua trận chiến văn hóa left-right

những transphobic, tự do cùng bảo thủ

 

khai phóng hay phân biệt chủng tộc

dựa trên màu da

dựa trên giới tính và phi giới tính

biến đổi khí hậu hay pha trộn dữ liệu

những thông tin trên báo đài dòng chính

Biden - Trump

tầng lớp quý tộc và dân đen dân ngu

 

bơi giữa dòng máu đỏ tươi trên ngực cụ Lê Đình Kình

bơi giữa tiếng đàn ghita của Phạm Đoan Trang

trước khi vào tù

hay giữa những chửi rủa vu vơ của Mẹ Nấm

khi đã định cư trên đất Mỹ

 

bơi giữa dư luận viên và chống cộng

và cái mũ Việt Tân

bơi giữa bạo loạn Tây Nguyên

bơi giữa biển cá chết xả thải bauxit và đặc khu

bơi giữa Việt Á và kít test dỏm

 

ngày, đêm

tôi mải miết bơi

làm sao để bài thơ biết gợi

khi bị nhấn chìm giữa dòng chảy đảo điên thế giới

mỗi ngày

mỗi giờ

mỗi phút

mỗi giây

 

ngồn ngộn thông tin ngồn ngộn cách sống chính sách giả thiết

đau buồn thất vọng hạnh phúc mơ màng

phẫn nộ và hy vọng

 

bài thơ cố gắng bơi một cách khêu gợi

bên bờ sáng tạo vị giác

chuột rút

đuối nước

chìm dần...

 

05.07.2023

 

BÀI CA CHIM XANH

 

trái mận chín cắn dở hai năm về trước

một phần tư

con chim xanh bay về

líu lo thưởng thức

 

tóc anh từng sợi bạc rất nhanh

ngày cắn một nửa đêm

em cắn một nửa anh

rồi biến mất

 

bài thơ nhặt đồng tiền

sáng chói

bài thơ nhặt khẩu súng trường

bốc khói

soi mình vào bức tranh thẫm tối

lọ mực đổ nghiêng

lau mãi chưa sạch

bốn mươi bảy năm

 

anh bật ti vi

CNN bàn về chiến tranh Ukraine

Mỹ và Đức đồng ý gửi xe tăng

tên lửa

những lưới điện bị tàn phá

thấy lại khuôn mặt người nhăn nhúm

trong cơn đau giãy chết cạnh bờ rào

bông bụp đỏ

bông vông vang vàng

 

em thích Tucker Carlson

gọi Zelensky là người đàn ông mặc sweatshirt

đòi nợ cả thế giới

anh có nợ em không

em có nợ anh không

 

bức tranh đời vẽ mãi chưa xong

em bảo nó đến từ tương lai

anh nghĩ người ta chỉ vẽ được quá khứ

như những dòng tùy bút

vắt vẻo mấy mươi năm

trí nhớ vụt hiện

điểm xuyết

màu quê hương nhàu nhĩ đạn bom

màu tuổi thơ thanh bình

mùi biển mặn đêm đen

mùi trại tị nạn

mùi tuyết sạch

mùi hạnh phúc

mùi đau thương

 

em lắc đầu cười thế giới có George Orwell

1984

con ChatGPT

em tin Elon Musk

sẽ vẽ được tương lai

 

sổ lồng con chim xanh

bay

bay

bay

 

em hỏi anh sẽ có thế chiến

hay đang trong thế chiến

chúng ta đã yêu nhau

hay đang còn yêu nhau

sẽ có chiến tranh hạt nhân

con chim xanh sẽ về ăn mận

hay đã lãng quên

 

cuộc đấu tranh sống còn giữa các nền văn minh

mở rộng và tàn lụi*

như Caroll Quigley đã nói

tình yêu của chúng ta

mở rộng và tàn lụi*

xâm thực lẫn nhau

 

trận chiến bẻ gãy thế giới làm hai

gió giông bẻ gãy chúng ta làm hai

nhưng các dân tộc sẽ vẫn kết nối

thơ nhạc họa thể thao

những giá trị nhân bản

chúng ta liệu có còn kết nối

đến bao lâu

 

anh hy vọng vào hòa bình

em hy vọng vào hòa bình

 

nếu bài thơ này viết vào hôm qua

nếu bức tranh vẽ vào ngày mai

nếu trận chiến không xảy ra

hay dời lại

 

con chim xanh quá khứ bay vào tương lai

mổ bên trái

mổ bên phải

sáng lóa chân trời

 

Big Bang màu trắng hay đen

 

                              27.01.2023

 

*Age of Expansion vs Age of Decay (“Tragedy and Hope”, Caroll Quigley, 1966)

 

RỒI SẼ CÓ HÒA BÌNH

 

Tờ Washington Post thông báo

Phải mất 757 năm

Để gỡ hết mìn ở Ucraine*

Trên 67,000 dặm vuông đầy mìn rải rác

Tưởng tượng mảnh đất to bằng bang Florida

Không có chỗ đứng an toàn cho một đoàn xe

Hay cả đất nước Uruguay sẵn sàng phát nổ

 

Chiến tranh kéo dài niềm tin sụp đổ

Những lời cáo buộc của cả hai bên

Những công sự dài, hố bom, xe tăng, đạn pháo cùng tên lửa

Người ta cứ tăng dần cấp độ

Tàn phá đau thương

 

Hàng ngàn người Ucraina ngã gục sa trường

Hàng ngàn người Nga ngã gục sa trường

Vòm thánh đường Odessa nát vụn

Đến bao giờ con người mới buông tay cầm súng

Để hát lên khúc hát hòa bình

 

Chặng đường của Ucraina gian khổ hy sinh

Máu xương giành lại từng tấc đất

Là ngoan cường hào hùng mạnh mẽ

Hay hy sinh vô ích

Khi đã có thể ký hiệp định ngừng bắn tháng 4

Năm 2022

Ở Thổ Nhĩ Kỳ

 

Nước Nga bạo tàn không rũ liệt chết đi

Người dân hai nước anh em giết nhau không nhìn mặt

Mạng dân Đông Âu rẻ

Làm bia đỡ cho tham vọng Mỹ và NATO

 

Trật tự thế giới rập rình phân hai

Chính thống giáo bắt tay Hồi giáo cùng Cộng sản giáo

Cuộc vùng lên của chiếu dưới chống lại chiếu trên

 

Rồi chúng ta sẽ ra sao

Thế giới sẽ về đâu

Bất hạnh có bao giờ dừng lại

757 năm gỡ mìn dày đặc

Thêm bom đạn chùm gieo rắc

Trẻ em, người già

Vô tội

Cái chết tình rập theo từng bước chân

Dẫu mai có hòa bình

 

Trên cao bầu trời vẫn xanh xanh mãi

Trái đất nóng dần lên

Cuộc chiến nóng dần lên

Nung cháy chúng ta những con ếch mù lòa

Ôm ấp yêu thương cùng khát vọng

 

Hãy nắm tay em cho em dựa vào khuôn ngực rộng

Kề trái tim vững chãi bao dung

757 năm

Để em tin rằng

Rồi sẽ có hòa bình

 

                   23.07.2023

 

* bài báo “Ukraine hiện là quốc gia bị rải nhiều mìn nhất trên thế giới. Cần phải mất mấy thập kỷ để gỡ sạch mìn” của Sampson, E và Granados, S. trên Washington Post (22/7/2023)

YÊU ĐẾN CHỮ Z

 

Em yêu một người đàn ông tên T

Thất tình em khóc

Ba ngày

Bạn bè đồng khuyên giải

Anh C

Anh Đ

Anh T* (mà không phải là T)

 

Anh T* bảo bỏ đi trái táo sâu ăn nhiều người liếm

Anh C bảo hãy giống anh chỉ nói yêu để làm thơ chớ trong lòng không bao giờ cảm lạnh

Anh Đ bảo anh sẽ chỉ cho em cách làm cho thơ cất cánh

Mê làm chi thơ của cái gã

Lúc nào trong thơ cũng có một người đàn bà

Y như viết cho nhân tình bí mật

Y như hận HCM

Hận Putin mấy chục năm không có chỗ giải thoát bức bí

Thơ khô cứng lý tính không ướt át mà mượt

 

Anh C bảo em hãy viết lục bát như anh

Hay như người yêu cũ mây bay trăng gió chim xanh của anh

Phù thủy chữ nghĩa có mấy chữ nhào đi nhào lại

Vắt dòng, trộn, xáo, xào

Là thành bài thơ hết sẩy

Mỗi ngày một tấm hình

Là thiên hạ đảo điên

 

Em thấy không làng văn nghệ những con người sừng sỏ

Điên khùng

Ngổ ngáo hay đạo mạo

Chạy không thoát chữ tình

Chém cha cái kiếp nhân sinh

Không hứng lên thì làm gì mà viết

 

Em đừng có trách anh T

Anh ấy yêu nhiều người cũng như em yêu nhiều người vậy

Nam nữ bình đẳng thời hậu hiện đại hậu hậu hiện đại

Huống chi chỉ mây mưa trên chữ nhả tinh trên hình

Sông suối sương tuyết trăng thanh hoa súng hoa tường vi hoa hồng hoa quỳnh

Trong đầm gì đẹp bằng sen

Trong cơn ghen em quên mình là kỳ nữ

 

Người người đói khổ

Bất công chồng chất bất công

Do con người cơ chế hay chế độ

Em cứ chăm chú vào một chữ

Không chịu ăn ổi đòi ăn mận

Tiếng Việt cũng có 29 ký tự

Làm gì đến chữ T là ngừng

Mà em sống ở đất nước nói tiếng Anh tiếng Pháp

Phải yêu đến Ngựa Vằn

Chữ Z

Không hóa chẳng uổng cái hồng nhan lưng lửng

Nửa chừng xuân

Đa đề

Mệnh khổ

                                                 25.04.2023

T. H. V