Như Quỳnh de Prelle, cung Bảo Bình, hiện đang sống tại Brussels, vương quốc Bỉ. Học bổng Dự án điện ảnh Quỹ Ford tại Việt Nam khoá 4, 2008-2009, chuyên ngành biên kịch và sản xuất phim. Cử nhân quản lý xã hội, đại học Khoa học Xã hội Nhân văn- Đại học Quốc Gia Hà Nội.

Thơ đã đăng trên tạp chí Da màu, Hợp lưu, Gió-O, Sông Hương, Văn nghệ Boston, Văn nghệ Quân đội, Nhà văn thành phố Hồ Chí Minh online, Phụ nữ Thành phố Hồ Chí Minh.

Tình yêu của một người phụ nữ ngày nay: Như Quỳnh de Prelle. Ngôn ngữ thơ cởi mở, thiết tha, sôi nổi. Mặt khác, ở một số bài, chị có lối trầm tư sâu, giàu hình ảnh, trong đó các nối kết có thể được nhân lên nhiều lần. Chị bước đi giữa các dòng chữ như một người bước đi giữa các luống đất, thấm đẫm hương vị thiên nhiên. Tất cả hình ảnh trong một bài thơ xoay quanh nhịp điệu mà chị cố gắng tạo lập từ những câu đầu tiên.

Thơ Như Quỳnh nhiều nữ tính, xúc động, đôi khi giàu nhục cảm, hoặc kêu gọi sự thân mật quyến luyến. Chị đóng vai một người mẹ, người vợ, người yêu dễ dàng trong ngôn ngữ gần như tự nhiên của mình, trong khi vẫn có cái nhìn xuyên suốt đối với các vấn đề của xã hội mình đang sống. Chị vẫn chưa khai thác hết những đề tài của mình; mặt khác, những đề tài ấy hình như sẽ triển nở mãi. Những bài thơ gần đây cho thấy cố gắng kết hợp giữa khuynh hướng tự sự, mô tả và khuynh hướng trữ tình, một bên là sự mở rộng vô tận, một bên là sự ngắn gọn và thu kín lại. Khi đạt được sự cân bằng, mối quan hệ ấy trở nên đầy năng lượng, và chị có những tứ thơ huyền ảo. Trong trường hợp khác, dưới sức ép của ham muốn diễn tả hay giải thích, các ý tưởng trở nên thiếu chọn lọc và tinh tế, bài thơ đánh mất hình ảnh trên đường đi của nó.

Cũng như nhiều nhà thơ đương thời hải ngoại, Như Quỳnh diễn tả một đời sống của quá trình hội nhập, thách thức; trong khi không ngừng hoài niệm, vẫn có khả năng thưởng thức và tri ân cuộc sống mới. Như Quỳnh cũng có kinh nghiệm về trình diễn, có lẽ vì vậy thơ chị mang tính đối thoại, tính kịch. Giọng điệu thay đổi từ bài này qua bài khác ngay trong một thời gian ngắn. Có vẻ như chị ám ảnh với những tâm sự với dằn vặt riêng tư, ước vọng bí ẩn. Thật ra, cảm xúc riêng tư ấy, nếu được mang đi bởi nghệ thuật, trước sau gì cũng trở thành quan tâm của độc giả. Đó là một trong những lý do làm cho thơ tình của Như Quỳnh có lẽ sẽ được người đọc nhớ lại lâu dài.

Gần đây chị thử viết thơ Tân hình thức và đã xuất hiện trên trang mạng của nhóm Tân hình thức ở Hoa Kỳ. Chị sẽ còn tiếp tục con đường này bao lâu nữa, không ai biết, nhưng chắc sẽ để lại những dấu ấn đặc biệt của mình trên bức tranh mosaic của thi pháp ấy. Đó là thứ ngôn ngữ của bóng tối, của một tâm trí rối bời, một đời sống đôi khi đau đớn, đã được ngôn ngữ thơ mang đi nhẹ nhàng hơn mọi người tưởng, trở thành một thứ màu sắc mạnh, rõ, linh động, như câu chuyện được kể lại, thản nhiên, đều đặn, có thể nói là với nhẫn nại.

Thơ Như Quỳnh bàng bạc cảm giác sở hữu và được sở hữu, cảm giác thuộc về, như thuộc về một người, một cố quận, một tình yêu. Cảm giác thuộc về nhau là một trong những nhu cầu căn bản, có lẽ chưa được khai thác nhiều trong thơ Việt, chưa nói đến các nhà thơ nữ. Sự thiếu vắng của nó tạo ra nỗi ám ảnh, lẫn lộn, mất hướng. Trong khi sự lệ thuộc lẫn nhau gây ra tình trạng ràng buộc mất tự do, vì vậy ngày càng bị chối bỏ, thì tình trạng không lệ thuộc lẫn nhau, trong khi mang lại tự do, cũng mang lại cảm giác cô đơn. Thơ ca một lúc chống lại cả hai điều ấy, sự mất tự do và sự mất lệ thuộc. Đó có lẽ là công việc khó khăn nhưng hứng thú của chị.

Văn Việt trân trọng giới thiệu.

CHẠM VÀ THẤY

Tôi chạm vào đức Phật

tôi thấy từ bi

Tôi chạm vào Chúa tôi

thấy lòng bác ái

Tôi chạm vào loài người

tôi thấy yêu thương

Tôi chạm vào bông hoa

tôi thấy cái đẹp

Tôi chạm vào đất đai

tôi thấy sự nảy mầm

Tôi chạm vào cánh rừng

tôi thấy ngôi nhà diệp lục

Tôi chạm vào anh

bằng nỗi nhớ tình yêu

Tôi chạm vào trẻ thơ

được là thiên thần

Tôi chạm vào bài thơ

để thấy tự do

Tôi chạm vào quê hương

bằng tiếng nức nở

Tôi chạm vào tôi

loài người cô độc

Tôi chạm vào bàn phím

để được kết nối

Tôi chạm vào nỗi buồn

nhìn thấy rạn nứt

Tôi chạm vào sự phản bội

để thấy lòng người

Tôi chạm vào dối trá

để tìm sự thật

Tôi chạm vào cái chết

để tìm sự sống còn

Chạm và thấy là đang

sống và còn sót lại

nơi này trên địa cầu

ĐẦM LẦY VÀ NHỮNG BÔNG HOA MÙA XUÂN

trong đầm lầy

những bông hoa bèo màu hồng tím dày đặc mặt nước đen

mùa xuân đang đến nhưng hoa chưa nở nhiều

bèo thì dạt kín và mây cứ trôi

trôi đi trong buổi chiều tình cứ như đang nhạt đang phai dần

những nụ mầm mọc trên thân cây già

từ xa một cây gỗ lớn mục ruỗng

đổ xuống

người ta đến chặt nó thành khúc

thành khúc

đầm lầy buổi chiều hôm nay

cho tôi nhớ quê xa

của ngày tháng tư năm ấy

tháng tư lặng im

trong nước mắt và nỗi buồn mãi không nguôi ngoai

của một nơi xa thật xa mà gần trong nhịp đập

đầm lầy ơi

đầm lầy

cứ mãi đẹp như những bông hoa bèo chuyển sang màu xanh ngát

mùa xuân ở đây

mùa hạ ở nơi xa xôi

bầu trời mùa xuân thường xám lúc chiều

trong tiếng nhạc bolero

ánh sáng dài như nhịp điệu của âm thanh không dứt không dứt

ngoài kia những bông hoa dại ven đường

trong công viên

người qua lại

giữa màu xanh của cỏ non

những đầm lầy

tôi đã từng qua

và lớn lên

mặt nước lặng im

những bông hoa nở từ đó

lặng sâu và yên tĩnh

TÌNH CHỮ

chữ làm tình làm tội

những tham vọng

thèm muốn

ngoài khả năng

chữ rửa tội

đôi tình nhân

tình tứ

trên bàn phím

trên những email

rửa tội những linh hồn

thoát xác

mỗi ngày chữ sinh ra

bao nhiêu luyến ái

bao nhiêu oán thù

ngày mai

chữ đi đâu

về đâu

cùng cái chết

chữ rửa tội

cho những tội đồ

vụng dại yêu đương

nhẹ dạ

tin chữ

hơn tin người

tin đời

chữ xưng tội

với người

trong hư vô

chữ nhìn thấy sự phản bội

ẩn náu tương sinh

trong hàm tương khắc

sinh khắc trong chữ như nhau

chữ biết tất cả bí mật

sự vô thức

cái chết ngập tràn

sự sống trong phút giây

vụt tắt

không tương lai gần xa

chữ như thân phận

như tình người

chung thuỷ

bạc bẽo

xa xôi

gần gũi

nát tan

còn chữ

còn tình

hết chữ

hết tình

hư vô

thương chữ

thương tình

tình đa đoan tình dang dở

thương người thương chữ thương tình tình thương

MẶT TRỜI DƯỚI BÓNG OLIVE GIÀ

có lúc cô ấy gào thét trong im lặng trong bóng đêm trùng trùng

sự bộn bề của các đồ vật xung quanh

cảm giác bẩn thỉu, lộn xộn

bóng tối vây quanh cô ấy

hay sự ồn ào quá đỗi từ thứ âm thanh cuồng nộ trong trí não của cô ta

có lúc người đàn ông ấy gào thét trong tiếng thở dài

trong cái hang của mình

về những thứ bận bịu quanh cá thể của mình

của môi trường đầy tiếng ồn của âm thanh lộn xộn

của sự nghẹt thở bao quanh

âm nhạc trong anh ta chết lặng

không nhịp điệu nào tồn tại

có lúc loài người phải chết đi để được tồn tại

trong ý niệm của chúng ta, trở về cái hoang dại thủa xa xưa hay đôi lúc là một loài động vật tự nhiên trong ý thức thoát khỏi các khái niệm và tư tưởng, con người tự do và lành lặn hơn dù có khi muốn giết cái gì đó, ai đó trong tưởng tượng, như giết một lời nói, một ý nghĩ của thú hoang

cô ấy sợ thứ ánh sáng của mặt trời qua ô cửa, nó làm cô nhìn thấy nhiều điểm đen và chóng mặt thế là cô ấy luôn kéo rèm một nửa để độ sáng giảm đi cho cân bằng đôi mắt

HOA TỬ CUNG

tặng 2 nhà thơ Gjekë Marinaj & Mai Văn Phấn

bức hình về một loài hoa không biết tên

nàng gọi đó là hoa tử cung

của người đàn bà

được sinh ra từ chiếc xương sườn trong huyền thoại

hoa tử cung màu trắng

như một cánh bướm từ xa

khuôn hình giữ bào thai đứa trẻ

trong hình hài một bông hoa

vẻ đẹp bản năng

của người đàn bà

hoa tử cung

như người đàn bà giao mùa

của đêm 30

nở bung

sống còn

trong ngắn ngủi

và

người đàn bà nhặt từng cọng rau xanh trên đĩa gốm

nàng biến thành một con sâu

rồi sinh ra cả một đàn sâu

những con sâu nằm dưới lá

đục lỗ

trứng sâu rơi xuống đất thành hàng thành hàng

sâu ăn lá

sâu ăn lá

những con sâu thật mềm

mềm hơn cả thịt hầm

người đàn bà ăn cả đàn sâu

trong đĩa

CHỮ VÀ TÔI

Chữ đuổi chữ

đuổi ý

đuổi câu

những dấu chấm biến mất

dấu phẩy không còn

những văn bản dài dằng dặc

trên máy tính

Những tờ giấy bị vô hiệu hoá

cùng những chiếc bút nằm yên trong ngăn kéo

những bài thơ chảy ra từ suối nguồn

của nỗi buồn sâu thẳm

của sự mong manh

giàu có của tâm hồn

bị tàn phá

bởi thời gian

loài người

Chữ của tôi tìm tôi

tìm đồng loại

tìm sự đổi thay

trên nền cũ kỹ

xưa

để chạm vào

tinh thần

được giấu kỹ

bị tàn phá

và hàn gắn

vết thương

những sương mù

của ban mai

của đêm tối

Tôi là một chữ

hay một nghìn chữ

n chữ

có nghĩa hay vô nghĩa

có tình hay vô tình

có lý hay vô lý

đều là tôi

như một kiếp người

Tôi là một chữ

trong hàng ngàn kỳ tự

có những biến mất

không tồn tại

không hình thức

vô danh

trên những văn bản

không phải di cảo

không phải tư liệu

lưu lạc

ở đâu đó

thậm chí lưu lạc trong chính tôi

hay là chính tôi đuổi chữ mình

tôi ngoài chữ của tôi

chính tôi tự đuổi mình ra ngoài chữ của tôi

ÂM TÍNH

Những ngày kinh nguyệt

hoang mang

âm tính

u mê

làm thơ như điên

viết như thần kinh bị huỷ diệt

có lúc ác như thú hoang

nhìn thấy là mình hoang dại

nhìn thấy người khác

trong hình hài con người

mà tâm tính loài vật

Những ngày kinh kỳ

trong cái tự nhiên nhận ra cái nhân tình

trong cái vô thức nhận ra cái ý thức

trong cái tình có cái lý

trong cái lý có cái phi lý

Mỗi tháng vài ngày

âm tính

huỷ diệt

bằng chữ nghĩa

mất tình thân

đồng loại

nhận thức bội phần tăng

tỷ lệ nghịch

Ý thức của một người đàn bà 

bằng kỳ kinh

nhận ra bản thể của mình

trong cái thiền định

hư không

BẢN NĂNG GỐC

bản tính của đàn bà được sinh ra từ loài mèo

mèo là một động vật nuôi trong gia đình

có vẻ hiền lành

dễ thuần thục

lũ mèo đẹp và lười biếng

mềm mại như nhung

đôi mắt màu xanh tro

nhìn ngắm

chúng yên lặng

có lúc kêu gào

mèo chăm chỉ bắt chuột

bất cứ chuột hôi hay chuột đồng

chúng ăn hết

những con chuột trở nên ngốc nghếch trong mắt mèo

ban đêm những con mèo trở thành cáo

lang thang như những nỗi mơ hồ sợ hãi

với đôi mắt lấp lánh gặm thịt

những người đàn ông ngồi nhậu với thịt mèo

thịt chuột như là một thú ăn chơi sành điệu

họ thư thả gắp từng miếng thịt lên cùng với chén rượu đầy nồng độ cồn rồi nhấm nháp

họ trở thành những kẻ tội lỗi

với những con vật vô tội

có kẻ thì hả hê ta đã ăn được những con mèo đẹp mình thon, thịt thơm

nhưng vô hình ám ảnh cuộc đời họ

như những người đàn bà

họ không thể thuần thục

quyến rũ

và cào xé họ

tự phản bội họ

vì bất cứ lý do nào

đàn bà và lũ mèo

là một

làm thế giới đảo điên

kể cả ngày đêm

bóng tối và ánh sáng

ÔM CÂY ÔM THÀNH PHỐ

Tặng chị Ly Hoàng Ly

Người đàn bà làm thơ mặc váy trắng

ôm những cây cổ thụ hàng trăm năm

ôm những linh hồn

ẩn giấu

tình yêu

nơi sinh ra và lớn lên

vẻ đẹp của thành phố

bên bến cảng

ôm cây như ôm màu xanh bất tận

ôm ngôi nhà diệp lục

cho không miễn phí loài người hơi thở

vitamin sống

cho không miễn phí tình yêu thiên nhiên bất tận

ôm cây như ôm con người trong lòng trái đất

cạn khô nước

thiếu màu xanh

thiếu tình thương đồng loại

cây và người như một

trong lòng thành phố

chứa đựng nỗi buồn sâu thẳm

nỗi buồn trên cây

người đàn bà mặc váy trắng

thiền

vào buổi sáng màu xanh

trong veo

KHÔNG KHÓC Ở BRUSSELS

1 tuổi con trai hỏi mẹ, ô tô là gì?

mẹ mỉm cười

2 tuổi con trai hỏi mẹ, thơ là gì?

mẹ im lặng

3 tuổi con trai hỏi mẹ, bom là gì?

mẹ khắc khoải

con sẽ nhiều câu hỏi

mẹ trả lời bằng khái niệm

câu chuyện khác nhau

bằng đời sống

thói quen hàng ngày

có những câu hỏi

con tự trả lời

và tự tìm kiếm

mẹ không thể nói hết thay con

nhưng mẹ luôn bên con

cùng sẻ chia đối thoại

như ngày hôm nay tháng 3

mẹ không khóc ở Brussels

nơi nhà của chúng ta đang trú ngụ

vì tiếng cười của con

sự hồn nhiên trong lành

như nắng

như mư gió tự nhiên

bầu trời kia bình yên vài ngày

trong cơn bão của khói bom

của máu

chúng ta còn nhắc nhau

nhiều dấu ấn khó phai

trong cuộc đời này

về loài người

đớn đau

thành phố của chúng ta vẫn lặng yên

con vẫn tìm trứng trong vườn mùa Phục sinh

năm nay

tháng 3 buồn như mùa đông vừa dứt mà vẫn chưa có nụ mầm nào trổ bông

niệm sinh mùa Phục sinh

niệm sinh nỗi buồn trên cây

ANH VÀ THỜI GIAN

Em tưởng tượng anh là thời gian thời gian

đang trôi đang trôi

trong vòng quay vũ trụ của em

trong sự tương hợp của em

bằng tình yêu

của những chuyển động nghiêng

trong từng nhịp điệu

Em tưởng tượng anh là thời gian thời gian

trong hơi thở của em

trong mỗi ngày

qua đi

còn lại trên môi hôn

hồng đào

và đôi bàn tay ấm

Anh là thời gian thời gian

cho em nhận ra

người đàn bà trẻ con

lúc lắc cười

trong từng tia mắt màu xanh tím

có lúc vỡ ra

trong thế giới đan thanh

Anh là thời gian thời gian không ngưng lại

để em kịp nhìn

tình yêu đang lớn dần lên

ở những mầm xanh

bung ra

trong những ngày xuân sớm

trên những xanh màu của sự sống

Em tưởng tượng anh là thời gian thời gian của riêng em

vì có anh nên em và anh là một

trong thời gian ấy

không gian này

của vũ trụ

và những lỗ đen

như những bí mật còn nhiều khoảng trống

Em tưởng tượng anh là em

chúng ta là một

thời gian là một trong chúng ta

Anh và em và thời gian

những bí mật còn nhiều khoảng trống khác màu

trong màu xanh như màu mắt vỡ

GIẤU

anh giấu em trong tấm hình

chia đôi gương mặt chia đôi

nụ cười chia đôi mắt em

chia đôi cả trái tim yêu

anh giấu em trong trái tim

ẩn sâu những vết thương trên

những chiếc thuyền đã từng hẹn

hò nhau và lỡ hẹn vì quá

muộn màng cho cuộc gặp này

của chúng ta

anh chia đôi trái tim em

thành những giọt nước như những

cơn mưa chia đôi giọt nắng

sau bão tan trên cành cây

gió đưa đi đưa lại niềm

vui ngắn lại

anh giấu em chia đi chia

lại để gần hoặc xa hơn

để kết thành 1 trong 2

đầy nghi hoặc băn khoăn

NỖI BUỒN CỦA CÁ

Ngày tháng ngày tháng

dòng sông đang chảy xiết

ra biển khơi

cá chết từng bầy từng bầy nối trên sông dài

trên các đầu nguồn

chảy xuống

những thân cá trắng hết mùi thơm của nước non

bằng mùi hôi tanh

không phải của mắm thối

mùi của nước bị bán trôi trôi đi

tự bao giờ vào tay kẻ khác

tự bao giờ

Cá có buồn không

cá như phận người bé nhỏ

đánh vào lưới ai người đó rặt về

cho lên thớt

rơi vào miệng ai người đó nhai rau ráu nhai cả những xương gai mắc nhọn

như lũ chết đói nghìn năm

Cá có buồn không buồn không

nước đầy mà bẩn tù đầy

nước trong chả sống còn gì nước đây

Nỗi buồn của cá

của ai

lặng im bất lực

chực tuôn trào

rơi rơi trong biển

vĩnh hằng lặng im

VỠ NGỰC

con chó được con người coi là bạn, là tri âm, tri kỷ, được chăm sóc và yêu thương, dạy dỗ những thói quen tử tế hàng ngày

không phải nàng, có được yêu không, không

có được tôn trọng không, không

có được làm tình thoả mãn không, không

có được tin tưởng không, không

có được hạnh phúc không, không

không phải nàng, bị rao bán bởi lời nói, bởi những nụ cười và sự cợt nhả, thói u minh và sự ngu dốt độc quyền

không phải nàng, không bằng con chó, chả lẽ đến lúc loài người ý thức và văn minh trở nên hạ thấp chính đồng loại của mình và loài vật kia ngang bằng giá trị, thậm chí có vị trí cao hơn đáng giá hơn vì được con người giáo dưỡng và yêu thương

không phải nàng, ước là một con chó tri tâm, tri kỷ tri tình cùng ai

làm con chó có khó thật không, loài người

vỡ ngực

những trái tim đầy vết xước, nước mắt rỏ trên máu

không phải nàng

cứ vỡ ngực mà không chết

không chết