Người phụ trách Văn Việt:

Trịnh Y Thư

Web:

vanviet.info

Blog:

vandoanviet.blogspot.com

Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Chủ Nhật, 8 tháng 6, 2025

Thơ Nguyễn Đức Tùng

 NGƯỜI ĐI CHÂN ĐẤT (CHƯƠNG 6)

                                                                           Trường ca

 

Đôi khi một chiếc lá rơi xuống

Rồi lại bay lên

Đôi khi một người bạn không quen

Bỗng nhận ra mình

Trong đám đông

Đôi khi đám đông chối bỏ bạn

 

Đôi khi chúng ta tạm thời tan rã

Đôi khi gặp lại

Chiến tranh kết thúc nhưng người lính không về nhà

Trên bức tường gạch

Tổ chim ấp những cái trứng không bao giờ nở ra

Có người không tin vào nước mắt

 

Bạn đến đây bằng một thân xác

Nhưng tâm hồn bạn ở nơi khác

Đôi khi thể xác và tâm hồn là một

Đôi khi anh chỉ yêu một mình anh

Khi tâm hồn anh ở ngoài thể xác

Chiếc lá phải rơi xuống

 

Không có gì nặng hơn tình yêu

Không có gì sâu hơn nó

Ở nơi biên giới cuối cùng, không còn hy vọng

Con tìm thấy con, nhỏ bé, hoàn toàn trống rỗng

Tội lỗi bám theo ngày giải thoát

Như tình yêu, như cánh cửa, như ngọn lửa, như quê hương đã mất đã tàn

 

Con đường hành hương không giới hạn

Qua những đại ngàn qua biên cương mây trắng

Con không làm tổn hại cho ai một điều gì. Những mưu ma chước quỷ

Tự mình chọn lấy, tự họ chọn lấy. Đừng phỉ báng, đừng chê bai.

Giữa đất lạ mà nghe một tiếng ve kêu

Liệu có hay đâu trăng đã về

 

Lòng xanh biếc nơi ta còn để lại

Tự lòng mình vượt lên. Ở đây cây cỏ cũng thiệt

Mặt trời hấp hối. Thời gian đi vội

Biên giới mở không ngừng. Cửa mở. Những giọt sương bên cửa sáng như giọt máu. Tương lai mù lòa

Sự kết thúc không còn xa. Lòng ta đi, đến

Hãy dẫn con đi. Tưng bừng thân xác

 

Bộ hành, khất thực

Có ba thử thách: phép lạ, tự do, quyền lực

Khi bạn thức dậy giật mình thì Chúa đã đi qua

Nhân dân đã đứng lên từ trong bờ bụi

Màu giá rét ghi đậm gót chân anh

Nắng nghĩa đen, nghĩa kép

 

Lá bàng vàng góc trời

Những người tu hành ở cùng nhau

Ăn hạt sương. Uống vốc nước đầu nguồn

Bên giác thụ. Từ trong tay người lạ

Đi tìm trầm của lòng tin. Tiếng hổ gầm

Của tham sân si. Hãy mở mắt

 

Đời không đủ ngọc ngà để tặng cho tâm hồn đẹp

Còn một ngày nữa đã đến với hoa sen

Trong cung đình ở Huế. Những hồi chuông gởi vào hư vô

Những chữ gởi vào hư vô

Đã thoát ly rực rỡ

Đừng ngăn cản người đến với người. Đừng lấy bóng tối mà ngăn cản người không ngủ

 

Trong chợp mắt, sương trở thành giọt lệ

Người khất thực không khóc bao giờ. Đi đi, đi đi

Suối chảy xiết. Cuộc chiến đấu này

Bên bờ vực thẳm. Giữa tham sân si và anh

Anh vừa mới đi qua rồi, đừng tưởng bở

Có lúc lòng riêng rạng rỡ

 

Nó đến rất nhẹ. Khoác áo kín bưng

Ngồi xuống bên con. Vành vạnh như vầng trăng

Ma quỹ đội lốt tầm xuân

Sao con không thể nằm xuống trong vườn lộc uyển. Giấc ngủ tỉnh lặng

Bên gốc cổ thụ, vững vàng như lòng tin không bao giờ tới chậm

 

Như người nông dân cầm hạt lúa trong tay, như ngày lao vào đêm

Như người lao vào thời gian, đấm tay lên cánh cửa

Gió thổi cơm trên mái nhà ai

Trên sườn núi lững lơ bay

Hãy để những người yêu mến con được yêu mến

Hãy để những người ghét bỏ con được ghét bỏ

 

Nơi an toàn nhất là vô thường chánh đẳng chánh giác

Biến cố nào cũng qua. Biến cố nào cũng sẽ không qua được

Mực hóa học trắng ngần mưa

Nắp quan tài còn đó

Gom lá rừng đốt lửa

Sưởi ấm. Khói dâng lên từ thăm thẳm linh hồn

 

Người trở lại, người đi mãi, đời sống tự nhiên

Tấm áo cà sa xoay nghiêng, soi mặt đời óng ánh

Những lỗi lầm không thể sửa

Những cánh cửa không thể mở ra

Đất nước lạ và quen. Người tìm ra người qua tiếng nói của trẻ con

Từng hớp nhỏ đầu nguồn, da ửng hồng, hình thức cũng là nội dung

 

Lá rơi từ vô minh, lá sẽ không rơi nữa

Chớp giật chân trời

Lá đâm chồi

Chim bìm bịp kêu khuya dưới chân đèo ở Gia Lai, ở Sri Lanka

Đêm buồn bã, nghe đất nói thầm

Đường nắng giang hồ lấm tấm

 

Trưa bình thường tiếng vọng

Người ngồi dựa vào bóng, dựa lưng vào một buổi hoàng hôn

Đêm rạo rực như tình đầu nhưng không phải tình đầu

Lá xanh non, tiếng hát của ai lưng chừng núi,

Bóng hoa lay, tình yêu lên đầy trong những nhánh

Nâng cánh vạt cánh cò bay đi

 

Đếm đủ tháng đủ ngày chờ ta trở lại

Ta sẽ trở lại

Ta sẽ không trở lại

Con đường phác thảo một chân trời

Hãy mỉm cười như hạt cườm trên khuôn mặt nhân loại

Tiếng cười như tiếng quyên rơi

 

Hãy nghĩ về

Nếu sau cái chết chúng ta đứng lên

Anh về với em

Con về với cha mẹ

Chữ hiếu là nỗi buồn, chữ hiếu là niềm tin

Từ trái tim có giọng nói

 

Người thức suốt đêm canh chừng trí tuệ

Người ngủ suốt đêm nuôi dưỡng tâm hồn

Sông Ngân hà ơi, vắt qua bóng núi

Lên cao quá mà làm gì, hãy xuống

Thật gần con đường của kẻ đi tìm

Người đi chân đất

 

Người khất thực

Gởi nắm xương ở cuối chân trời

Một đời bất lực

Một ngày có thật

Người may vá những mảnh y xám ngoét

Làm nên sắc màu

 

Chống với thời gian như sao băng

Chống lại một mùa hè

Con nghĩ từ dưới rễ

Nghĩ lên

Lặng lẽ đào trong đất

Tiếng sóng biển triệu năm

 

Xóa sổ những vô danh

Làm lại, như hoa dại, trên môi Ca Diếp,  không hỏi, chỉ cười

Dẫn người đi qua miệng vực

Tìm thấy chính con

Lạ hoắc, một nhành phong lan. Khác với khổ đau

Hạnh phúc không còn câu trả lời

 

Bạn không thể chạm tay vào bông hoa đang nở

Bạn không cầm lấy chéo áo của Thượng Đế

Những người không bao giờ biết con

Sẽ nhận ra con

Như người anh em trở về, gió đưa mùa lạnh

Người què va nạng vào nhau

 

Đất bê bết bùn

Lời cầu nguyện, lời rủa nguyền

Lau trắng đắp những cái chết vô danh

Những đom đóm bay tàn cuộc

Thà chết không quay về

Tiếng khóc khi người vào cõi

 

Tồn tại hay không tồn tại

Nhiều thế kỷ đã qua, ngai vàng xưa

Nòi giống khác. Chim lạc bay lạc đàn

Mà hoa nở như nắng lay

Anh nghĩ. Anh phải im lặng. Phải quen thuộc với cuộc đời trước mắt

Tình yêu nào cũng đẹp. Cánh cò trắng và đen

 

Bay rát mặt câu thơ

Đừng nhởn nhơ mà sống

Cầu vồng không nói

Chiếu sáng chân trời

Soi đường đi xuống đêm khuya

Từ giã cơn mơ, chong đèn vào ý thức.

 

Đặt tên cho ngọn gió

Cho nỗi cô đơn, cho bóng cá đớp đồng chân mây mặt nước

Cánh hoa vàng nhỏ xíu

Cũng trầm tư, ra khỏi cuộc hư ảo. Đưa nhau đi

Trang nghiêm mùa thu nơi ly biệt.

Tiếng giun tiếng dế ngăn cách ta với giấc mơ

 

Bàn tay chọc thủng lưới

Vô minh. Người chết lưng chừng mây ngang sườn núi

Như quả bàng khô trên nhành thu

Bàn chân đi chưa về, không ai lơ đãng

Giữa hai kỳ băng hà: mặt đất ấm lại

Mưa về trong ánh chớp.