Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Thứ Tư, 17 tháng 7, 2024

Thơ Đặng Tiến (Thái Nguyên)

CHÂN DUNG 55 – NGUYỄN TUÂN

 

[Chưa chắc đã cần cho bạn nên không cãi cự với ai]

÷÷÷÷÷÷

Tôi cứ băn khoăn

Băn khoăn mãi không thôi

Khi đọc ai đó từng khen "Vang bóng một thời" đã gần như hoàn mĩ

Lời khen thật lòng không vụ lợi như một dấu khuyên son...

Thế rồi

Ai đã dắt lối?

Ai đã đưa đường?

Để ra nông nỗi...

SÔNG ĐÀ dở ngô dở ngọng dở ông dở thằng làm dáng

HÀ NỘI TA ĐÁNH MĨ GIỎI khoe chữ khoe nghĩa làm màu kênh kiệu vênh váo sặc mùi binh đao dấu vết in đậm vị mùi văn cách

Thỉnh thoảng lại khệnh khạng kiểu bố đời để thiên hạ nhắc đến tuổi tên chiêu trò kể ra cũng là mạt hạng

Ôi Nguyễn Tuân một thời vang bóng đã tắt ngúm mất rồi

Tại ai?

Chả có tại ai bởi ông tự nguyện hiến mình lột xác

Vong thân văn chương ma viết

Vong thân chữ nghĩa nó có vậy thôi

Người đời dễ dãi nên xem ông là này là kia là nọ

Và ông tưởng bở

Ông vẫn chỉ là ông của thời vang bóng

Ông làm sao rũ được những áng văn xu nịnh kiếm ăn kiếm danh

Những áng văn mà ông chưa từng một lần hối hận rùng mình

Cho dù chỉ là làm dáng

Ông cứ hỉ hả vui cứ hỉ hả sống

Cứ khệnh khạng mà diễn

Cứ mải mê tự ngắm

Cứ mải mê giả dạng độc thiện kì thân

Cứ mải mê tiên chỉ làng văn

Làng văn nhạt nhẽo nhạt nhèo nhạt thếch

Làng văn chỉ ưa chanh chiếm đánh đấm

Vì bất cứ một lí do gì

Một chuyến xuất ngoại

Một cái ghế ngồi

Một phần thưởng con con

Thậm chí cả chỗ đặt quan tài

Cái làng văn liên miên tình người

Rủ áo khoanh tay khi anh em gặp nạn

Thậm chí còn xông ra đánh đấm

Ôi tiên chỉ làng văn...

Hai mươi năm tôi dạy học trò

Chúng vô tư trong sáng không lượn lẹo

Tuyệt đối không một trò nào thích thú khi đọc Nguyễn Tuân

(Viết khi nghe nhạc Bolero)

 

CHÂN DUNG 57    QUẢNG NGHIÊM THIỀN SƯ

 

[Chưa chắc bạn đã nên đọc!]

>>>><<<< 

Người tu hành không ham cao đàm khoát luận

Khoe năm bồ chữ khoe chín bồ chữ

Chứa đầy bụng

Còn ngu nào ngu hơn

Còn mê nào mê hơn

Còn dở hơi nào dở hơi hơn

Đọc ngần ấy sách chắc sẽ thành con vật ù lì

Bại hoại thân xác

Ngáo ngơ thân xác

Những bồ chữ làm người chướng bụng đầy hơi

Thở ra ghê rợn bốc mùi...

Hỡi những kẻ bụng chứa năm bồ chữ!

Nào những kẻ bụng chứa chín bồ chữ!

Hay hớm gì như ngôi nhà ngàn gian

Y hệt nhau nhảm nhí ngán ngẩm

Bàn những chuyện vu vơ

Nhảm nhí và gàn dở

Hãy nghe ta

Đừng tiếp tục mê lầm

Theo gương Như Lai ư?

Các người có hay chăng?

Như Lai từng phỉ báng theo ta...theo ta thì chỉ ăn cứt mà thôi

Tự tìm lối mà đi

Thì sẽ đến nơi

Cần tìm

Ví như vợ đẹp con khôn

Ví như đất lành an trú

Ví như bóng mát tỏa tròn

Ví như đêm trăng yên tĩnh

Cần gì non cao cần gì khe sâu

Xa lánh bụi trần lo lắng hão...

Niết Bàn có ở mọi nơi

Uổng công mà theo gót Như Lai.

 

CHÂN DUNG 58 – SAMUEL BECKETT

 

Gương mặt ông luôn là một bí ẩn

Những di ảnh chắc chắn không được chụp một lần

Nhưng vẫn gương mặt ấy

Mang hình mòng biển đượm buồn

Nỗi buồn nhân gian ngàn đời khắc tạc

Ông mang trong trái tim nỗi khổ lụy trần ai…

 

Thành phố đầy chật những người

Sao vắng lặng thế?

Phố nườm nượp người lại người qua

Hình như không ai biết ai

Xa lạ, tất cả đều xa lạ

Bất ngờ có kẻ vung dao lên

Bất ngờ có kẻ bóp cò

Bất ngờ có người bị tấn công

Lí do không bao giờ được biết

Nạn nhân không biết

Nhà chức trách không biết

Nhân gian không ai biết

Luật sư đoàn của cả hai bên không biết

Kẻ vung dao hay bóp cò cùng không biết…

Thế kỉ buồn thương

Bất khả tri

 

Trái đất cằn khô không còn bốn mùa

Xuân hạ thu đông mùa nào cũng mang một màu chưa hề có

Những cuộc hành hương không biết đến nơi nào

Những chờ đợi mỏi mòn không hi vọng nhưng cũng không vô vọng

Người ta chờ bởi không biết phải làm gì

Chúa đã chết?

Có bao giờ ngài từng sống?

Chúa ở nơi nao?

Không thể biết

Không ai biết

Thôi cứ chờ

Chờ như một thói quen, một bản năng, một tập tính di truyền

Ngàn năm trước đã chờ

Ngàn năm sau vẫn thế

Chờ như một lễ nghi nhảm nhí trang nghiêm

Chờ như một vết trượt nhân gian không thể bỏ…

Ôi! Samuel Beckett!

Mãi trời xa, xa tít mù khơi

Rất có thể Ông không hề biết

Xứ sở chúng tôi

Sao ông lại có thể

Viết về chúng tôi nhiều thế!

Nói hộ chúng tôi nhiều thế!

 

CHÂN DUNG 59   PHẠM NGỌC LƯ

--------

CÒN LẠI ĐAN TÂM LẤP LÁNH TỰA SAO TRỜI

 

Nhà giáo nhà thơ phận người trong cơn xoáy lốc kinh hoàng

Lịch sử một thời đẫm máu

Lịch sử một thời u uất

Lịch sử một thời của những trầm luân

Lịch sử đã sinh ra một nhân chứng

Nhân chứng mang tên gọi ĐAN TÂM…

 

Trái tim không chịu đổi màu

Trái tim đỏ đau nỗi đau đồng loại

Đau nỗi đau những phận người trong cơn cuồng phong gió bụi

Đau tê dại từng dòng thơ

Đau tê dại từng con chữ…

 

Trời biên cương u u

Núi biên cương thăm thẳm

Người biên cương phận số mong manh

Biên cương người chết như đậu gieo không nảy mầm

Biên cương nghẹn ngào xót xa lệ chảy

Máu chảy

Đầu rơi

Thân rã nát hang sâu khe thẳm

Đứng trên đèo nhìn về cố hương

Thăm thẳm hoàng hôn tái xám

Dạ héo lòng sầu…

Cuồng phong tan

Cố hương xơ xác

Cuồng phong dừng

Cố nhân tứ phương phiêu dạt

Về lại quê cũ sau chinh chiến

Thăm thẳm vời xa mắt vô hồn ngơ ngác

Lơ láo hàng thần lơ láo hàng dân

Sân khấu mở sang trang mới

Khổ ải nhọc nhằn

U uất tâm can

Thôi đành ẩn nhẫn

Qua tháng qua ngày xem như phận đã hết

Còn chút lòng này gửi lại Đan Tâm…

 

Thời gian vô tình

Thời gian cứ trôi

Xác thân hạt bụi vô tăm tích

Còn lại Đan Tâm lấp lánh tựa sao trời!

 

CHÂN DUNG 60   MIKHAIL BULGACOV

-----------

BỖNG NHỚ MIKHAIL BULGACOV

Trời đất!

Giữa ngút ngàn những sáo ngữ

Giữa cơn hưng phấn tận cùng của những ông bà chủ mới

Ông phát hiện ra

Trái tim chó sau hình hài người - anh - hùng - thời - đại - mới!

Người mang trái tim chó

Hoặc

Chó đội lốt người

Loài động vật ăn thịt

Tinh ranh quỷ quái

Nanh nhọn móng sắc lưỡi dài

Mắt láo liêng vằn vện màu chết chóc

Trời đất

Người anh hùng của thời đại

Máu và sắt

Điệp điệp trùng trùng xương máu

Những quần đảo ngục tù

Những ngôi nhà bằng sắt

Những toan tính rợn người

Những cằn cỗi xác xơ

Những úa héo và tàn tụi...

Ôi !

Cái thời chết tiệt!

Bản năng nhảy ra làm trọng tài

Bản năng được nâng cấp thành lí tưởng

Cắn xé thành dũng cảm anh hùng

Ôi!

Cái thời chết tiệt!

Bungacov!

Tôi bật cười khi đọc ông

Và ôm mặt khóc!

 

CHÂN DUNG 61   CAO HÀNH KIỆN

 

CAO HÀNH KIỆN

Âm thầm lặng lẽ sống

Âm thầm lặng lẽ viết

Người đàn ông Trung Hoa vẻ bề ngoài nhạt nhẽo

Ít nói và cũng ít cười

Trung Hoa mênh mông đầy hiểm họa

Trung Hoa đầy chật những người đầy chật mưu mô

Lòng người sâu thẳm rắn rết khó ngờ

Những trang bản thảo xếp đầy trong hòm sắt

Tấn kịch Trung Hoa bi thảm và hài hước

Tạm ngủ yên nơi góc nhà...

Thật bất ngờ

Bất ngờ đến thảng thốt

Bất ngờ đến tàn nhẫn

Người đàn bà đầu gối tay ấp

Cáo giác chồng cùng hòm bản thảo lặng câm nơi góc tối

Trung Hoa là thế

Ngôi nhà không là chốn nương thân

Sự phản bội ghê răng

Ghi đầy sử sách...

Cố hương

Nghĩ thấy rợn người

Cố hương đầy ẩn họa

Cố hương giăng lướt đặt bẫy

Khắp nơi nơi...

Linh Sơn

Núi thiêng huyền thoại

Nào

Ta bóc mẽ

Nào

Ta giải thiêng

Nào ta giải hoặc

Nào Linh Sơn

Trung Hoa âm u

Đường đến Linh Sơn gập ghềnh thăm thẳm

Đường đến Linh Sơn mờ mịt âm khí nặng nề

Đường đến Linh Sơn người chết như chuột mùa dịch

Ôi núi thiêng lạnh ngắt

Tử khí xanh lè

Ôi Linh Sơn thuốc lú bùa mê

Đường đến Linh Sơn vạn người đi không có ngày về...

Linh Sơn núi thiêng nơi bạo chúa vĩ đại

Linh Sơn núi thiêng nơi lãnh tụ vĩ đại bạo chúa

Ngự trị muôn đời!

Vạn tuế trường sinh

Vạn thọ vô cương

Linh Sơn đất của quỷ vương lẫn lộn chung sống những thần dân hèn mạt

Những thần dân xem cái chết

Nhẹ như lông hồng

Sẵn sàng giết giết

Làm cỏ một thành

Làm cỏ vài thành

Xe tăng cán người quảng trường cối xay thịt khổng lồ

Tiếng xích nghiến hòa cùng tiếng hát xưng tụng vĩ nhân

Thanh âm địa ngục

Đỏ rực mặt trời hồng

Đỏ rực máu

Trong những cơn nhập đồng

Linh Sơn

Linh Sơn

Linh Sơn...

(Đặng Tiến, rút từ tập thơ Chân Dung)