Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Chủ Nhật, 17 tháng 12, 2017

Thơ Nguyễn Man Nhiên

Tranh Nguyễn Man Nhiên (1)
bên kia dãy núi là bờ vực của thiên tai

tôi đã thử một hoàng hôn
sợi dây thừng quanh cổ
ngược phố tan tầm phải đối mặt với gió
lãng du trượt khỏi những đường băng của không khí
ngã tư trong cuộc sống của bạn bắt đầu

tôi đã kết bạn với nỗi buồn và sự cô đơn
cho giấc mơ đêm lạnh
và giọt mưa ướt những khó khăn
giấc mơ của hàng ngàn người không ngủ
tìm kiếm những ngôi nhà trôi dạt trong đêm yên tĩnh

giữa mưa ánh sáng được chôn cất
tôi tìm thấy những vết thương cũ của mặt trăng
nghe giọng nói của màu sắc nhợt nhạt
chia sẻ nỗi đau của sự bất công mỗi giờ
tình yêu phai như bìa sau cuốn sách

cơn bão ở biển vẫn còn xanh
gió ngoài sông chuyển dạ
đêm thả tấm lưới mịt mùng chìm sâu vào đáy cát
tôi là giọt nước hay gợn sóng giữa sông tràn
hạ lưu của một kiếp người bị mất

tôi muốn bạn là một đại dương lớn
thời gian không phải là chủ sở hữu của những con tàu
đừng cho anh ta một ngọn núi cằn cỗi khác
ngọn núi rùng mình ở dưới cùng của vực thẳm
suốt đời không nghe thấy những đám mây trắng

tôi đã ở đây, một nơi để nghe tiếng vọng trở lại với đức tin
bầu trời mùa xuân cuối cùng dưới các đám mây thời thơ ấu
thoáng giấc mơ mù nhấp nháy
bỏ lại phía sau lạnh và tối
sân bay linh hồn nghẹt thở đau tê


mưa lạ

một ngày, đột nhiên từ trên trời rơi xuống người đàn ông cá
nhiều người tin rằng đó là vật thể rơi từ máy bay
nhưng đêm đó đã không có bất kỳ chuyến bay nào bay qua thành phố
tôi nhớ một câu chuyện tương tự xảy ra năm ngoái
cùng với mưa lớn là những đám  mây vô tận ếch nhái rớt xuống mảnh đất ngập nước trong làng
đến sáng hôm sau lũ cóc nhái gớm ghiếc ấy bỗng biến đi đâu mất tăm chẳng ai hay biết
nếu bạn thường đọc tin trên mạng, những chuyện kỳ lạ như thế này thì nhiều lắm
một tờ báo đã ghi lại, vào năm x. gần thị trấn y. thuộc tỉnh z.
hàng ngàn con chuột lớn màu vàng rơi xuống một hồ nước và sau đó bò lóp ngóp lên bờ
cuối năm đó, một cơn mưa trứng luộc đã đổ xuống nhiều trường học ở y.
còn ở x. miền nam nước z., trẻ con tắm trong màn mưa hàng bao tải đồng xu bị méo
chuyện như vậy cũng đã xảy ra trong tháng x. năm y. tại z.
suốt bảy phút chim từ trên trời rơi xuống nằm la liệt trên đường phố, vườn tược, mái nhà
chúng dường như mới vừa bị giết, xác hãy còn ấm nóng
điều đáng kinh ngạc ở chỗ, trong nhiều trường hợp các khoa học gia đã cung cấp bằng chứng
rằng các thức ăn rơi xuống từ trời không chỉ là huyền thoại…
cho dù thế nào đi nữa, hàng năm, khi những cơn lũ trắng đồng ào ạt kéo về
trong tháng mười một ảm đạm gió
dân làng tôi vẫn hồi hộp trông đợi những cơn mưa cá thường niên
bất chợt từ trên trời rơi xuống


tình yêu tôi ở Giã

tôi yêu tiếng ồn tàu nôn nao ga sớm
chuông nhà thờ run trong chiều muộn

tôi đếm bóng cây rơi trên bãi cỏ
dòng sông chảy bối rối từ chân cầu cũ

sáng gió lạnh
mưa khô
vỉa hè phơi nắng
những phận người chưa sạch hết âm u

những mặt tiền chen nhau ốm nghén
những loa phóng thanh nôn mửa trái mùa

giật mình như một con cò đơn độc
muỗi vo ve quán nhỏ
đêm mù…


triển lãm hồi cố

tôi mười bảy và mệt mỏi
giống như con tàu ma trôi dạt trên biển

tôi tin vào sức mạnh thơ ca
vầng hào quang của sinh vật bí mật
sự thay đổi các mùa
và những cánh diều vải bay trong gió

trong bóng đêm tôi tìm
một miếng của sự thật
tiếng nói của khách qua đường
như những chiếc đèn lồng rực sáng

bản tin tôi vẫn đọc mỗi ngày
rỗng tuếch như dàn nhạc cho người điếc
khoảng cách giả tạo trong toa xe điện ngầm
thỉnh thoảng tôi liếc nhìn người khác trong im lặng

pha loãng bởi mùa thu
bức tranh của một người mơ mộng
tự do là bà đỡ, với những cây cọ đủ màu
ngày của tôi mùi sơn ướt


một mớ tôi

tôi muốn ngủ một giấc mơ
giữa đám mây bông màu hun khói
những ngọn đồi thấp phía tây
những chuyến tàu dường như vô tận
như dòng chảy nhàn nhã trong miệng Chúa trời
 
tôi có thể là tôi ngày hôm qua
một gã đeo kính gầy nhom với mụn trứng cá
tôi là một con khỉ, một kẻ nổi loạn
một cái tên sai chính tả
tôi luôn tin cái chết là một trò lừa bịp
 
mặt trời mọc lên trên đỉnh đầu của tôi
trong tiếng kèn vinh quang buổi sáng
tôi quay lại tôi mười chín tuổi
nước mắt trong cục đá xanh
trông giống như tôi đã khóc
 
tôi đã chuẩn bị tái sinh, từ một bờ sông bẩn thỉu 
thủy triều yên tĩnh trên da chúng ta 
một bó rau xà-lách cởi quần
một đống hắt hơi của giấm chua và mù-tạt hoang dã
một mớ lảng vảng nghệ thuật cần đi bộ để tiêu hóa nó
 
tôi đặt đầu xuống, nụ cười rơi vãi trên sàn nhà
giấc ngủ ám ảnh bởi những ký ức bỏ lại
đi qua sự đau đớn uy nghi
với tấm chăn và mặt nạ dưỡng khí trên mặt
cái lưỡi của tôi đang hồi phục từ trầm cảm


cơn mưa bay ngang

nhưng điều kỳ lạ chỉ là một ngày mưa
con đường đất ẩm ướt vết son môi trên mặt
bóng người đàn ông chạm vào tường
có mùi hương nào trên gối cô sáng nay
những giấc mơ quay trở lại

trở lại một lần nữa, các ghế trống
mỗi lần, ông đợi cho đến khi cô vô tình, đôi khi mười, đôi khi mười lăm phút
hoa cúc vàng ấm áp không gian màu xám mưa buổi chiều
ông ngủ thiếp đi thời điểm này hoặc sẽ vẫn im lặng
nghe âm thanh của bệnh gỉ sắt
đếm những giọt cà-phê nhỏ giọt

cô từ chối lời mời của mình, một món quà đặc biệt
hoặc là không có ai mời cô để được lựa chọn ngồi bên cửa sổ, trống rỗng
một ngụm trà gừng hoặc ấm, đủ để nói về một cái gì đó
khuấy cà-phê và mỉm cười nhấp chuột phải

em là một cô gái không thể dừng lại sống
cô nói dối, ông nghĩ, trước khi tâm trí mình là một mớ hỗn độn
nhanh chóng lướt qua chỗ ngồi, không phân biệt cổ áo màu đen
mái tóc đen, trang phục màu đen, tất cả các màu đen
nhạc chuông, như mong đợi những lời cuối cùng
sự lão hóa của nó làm ông hạnh phúc

bất kể ngày và đêm, thành phố ồn ào, yên tĩnh, mộc mạc hoặc lãng mạn
không bao gồm thời gian, không bao giờ biết đến thiên hà, chỉ một giọng nói thì thầm cho mỗi số phận
rủi ro trong ghế bành của mình, cô sợ hãi nhìn nghiêng về phía cửa sổ
mấy con chim sẻ nhỏ xuất hiện và sau đó trở lại vỉa hè
bây giờ đã là hôm qua
nụ cười dường như không an toàn
như tiếng nói của họ trong mùa mưa, lạnh và ngột ngạt


chân dung mùa đông

tôi vẽ chân dung tôi
một cánh cửa khép hờ ngáp vặt
mái nhà của ngôi đền cũ
nơi cánh buồm giặt nghỉ ngơi
tiếp giáp với dòng sông, lau sậy và cỏ dại

giữa bóng tối bức tường gạch nhìn chằm chằm vào bạn
một khuôn mặt đông lạnh giống như bầu trời không đáy
bầy đom đóm xung quanh ngọn lửa mới nhen nhúm
sương giá lúc bình minh

tôi vẽ chân dung tôi
những suy nghĩ bí mật không màu
bị cháy nắng và u ác tính
những ảo giác về một cuộc sống cá nhân
xóa bỏ các đường phác thảo
một trang web băng giá
không phải xuất trình
sự riêng tư khốc liệt

tôi sẽ đứng run rẩy trong cái lạnh
cơn thịnh nộ lấp lánh bầu trời đêm nhiệt đới
màu xanh của biển pha trộn với đường chân trời
trên thân thể em chưa ráo nước
sóng liếm thủy triều đưa chúng ta ra
đến một bờ bến khác

tôi vẽ chân dung tôi
đôi mắt màu xám lạnh
tình yêu của một chiếc thuyền gỉ mòn
thất lạc từ bến cảng


tháng chạp buồn như lời thú tội

trôi lùi lại những cột đèn đường
con tàu xiêu vẹo thở hơi cuối cùng yên tĩnh
ném tôi vào sân ga mùa đông ảm đạm

bên dưới quầng sáng điện
bức tường xám dày màu xi-măng ướt
cái bóng trên sàn nhà
giống gương mặt cũ
cụm tóc khô
với dải ruy-băng nhỏ

bao nhiêu cuộc gọi của một giọng nói
bao nhiêu tro tàn của một bếp lửa
mùi bụi thời gian
vuốt ve sau gáy

những gì chúng ta đang có chỉ là cuốn phim câm
quay đến chóng mặt và buồn tẻ
quá khứ bị phân rã, bị trục xuất khỏi chính mình      
như bản lề rách nắp

trong giấc mơ bàng bạc sương mù
cơn bão ném ý định chúng ta xuống lãng quên
và trên không, treo một giọt mưa phùn
tháng chạp buồn như lời thú tội


bữa tối ở thiên đường

họ túm lấy áo của tôi, ngay giữa sự hối hả và nhộn nhịp
một cái tổ của khoái lạc giá phải chăng, miễn phí đồ uống
đôi môi là vũ khí gợi cảm, nơi chết chìm của những tin đồn, nạn hối lộ và chứng đau nửa đầu

chúng tôi leo lên cầu thang vô tận
leo lên các bậc thang của cái ác
những người khác đã biến mất hoặc lơ lửng bên bờ vực

một bàn tay chạm vào tôi trong căn phòng tối
không gian khép kín, bánh xà-phòng trượt vòng tròn
mùi rêu và gỗ thông trong hoàng hôn của ngày thinh lặng

chết đuối trong đầm lầy tuyệt vọng
những con sứa trần truồng trong nước, món súp khỏa thân
nằm cạnh tôi là một giấc mơ thăm thẳm biển


ra biển ngày mưa nghiêng

một ngày bình thường và không có gì
ngoại trừ thời tiết xấu như bị ốm
khi họ tản bộ dọc theo bến tàu
chờ chuông lễ chiều vỡ tổ ong
từ tháp ngôi nhà thờ trắng
âm nhạc đầm phá của blues
thổi đến một tiếng cười gợn sóng
tôi kéo lên mẻ lưới, đoạn hồi tưởng từ phim câm
nhà hàng tồi tàn, nến thổi, kiệt sức vì thuốc lá
bên ngoài mưa phun qua những cánh quay cửa sổ
người phụ nữ ngồi đối diện tôi với đôi chân nhún nhảy nhìn ra biển
đêm vắng tanh hay còn sót lại một vì sao
bơi như cá trong không khí
tôi đã ở đây, qua đêm với tường cáu bẩn
những cuốn phim ba xu nát nhàu như tấm trải giường
sự thèm khát phồng lên rồi xẹp xuống như những đợt sóng
tôi đã chèo, mặc cho con thuyền trơn trượt không định hướng
những cánh buồm xô đẩy trong gió mạnh
tôi đã vẽ bằng dây bện và ròng rọc
cách mỗi bài thơ chảy vào đại dương
nơi chúng sẽ được tái sinh ngây ngất…


cuối tuần ở x.

tôi nhìn thấy cô che miệng ngáp, trong câu chuyện ngắn ngủi
chỉ để biện minh cho trận mưa lớn hôm qua
nơi các cửa chớp luôn đóng để giữ nhiệt và những con ruồi
chuyển động như mũi tên bay đêm bí mật

trên đôi môi đỏ vẫn còn nguyên vẹn mật ong
tình yêu như thuốc ngủ pha loãng
khi cô mở gói kẹo nhai những thứ diêm dúa, cô cắn vào giọng nói của anh
miệng giống như một ngọn lửa ham muốn

biết làm thế nào nhưng cuộc sống không chỉ là một cuộc đối đầu
ở rìa của các bên, nắm bắt, ngạt thở
cô có thể gây ảo giác và tắt điện, một cú sút nhẹ nhàng
sau đó đến khi chúng tôi kiệt sức

con ruồi bay qua, chuyến cuối cùng vào lúc nửa đêm
tôi đứng sau khung kính, dấu vân tay của những kỷ niệm bị rách đổ
đôi mắt ướt nước của cô chỉ là một vệt mờ
trên các toa xe cửa gió


ba bài thơ nhạt của kẻ ẩn cư

1.

tôi là
tấm gương
nói không
trong suốt
một người
bình thường
đến giờ
cứu chuộc
ngồi dưới
mái hiên
tu viện
tao nhã
tôi hỏi
Chúa sao
không ban
phép lạ
thì đây
mặt hồ
nước xanh
điềm tĩnh
mái nhà
vườn cây
bóng ai
thiền định
thì đây
bó hoa
cúi chào
ánh nắng
khoảng sáng
của ngày
với lời
cầu nguyện

2.

buổi sáng mờ qua rừng
những thân cổ thụ nứt nẻ đứng trong băng giá
con đường mòn bị bỏ rơi
sự cô độc chế ngự thung lũng
một mùa lạnh dài khắc nghiệt phía trước
khi những đám mây bị giết để lấy thịt
không ai sống trong thiên đường này
tôi làm một chiếc giường bằng cỏ
một cái nôi che chở bóng tối
cảm nhận hơi ấm những con bướm đêm
để lại như một món quà
nhặt lấy sự hiện hữu nhỏ bé của lũ côn trùng
bọc chúng trong giấy báo
tôi uống từ máng đầy
tiếng hót giòn tan của loài chim nước
mưa nở qua vùng đất hoang
hay tia nắng sớm lấp lánh trên đám lá thấp
hồn tôi phủ đầy rêu
tôi thấy tôi vỗ cánh
như một đàn chim thanh bình
tôi thấy tôi
mạnh mẽ như cây cối

3.

một bãi biển cô đơn cả ngày dài
bởi những con chim bay lượn
chậm như thời gian
tôi khắc lên trán vách đá
dấu chân ai để lại bài hát
và hoàng hôn buồn hơn
đôi mắt người bên cạnh
 
không có gì tối nay
một bến tàu nơi mùa đông sẽ ngủ
đêm còn sót lại con đường
những ngọn đèn loang biếng nhác
sóng chạy dọc theo bãi im
ngày xa xôi của nó bắt đầu
mắt tôi chìm vào biển

N.M.N